Π. Λαμπρου Φωτοπούλου: Ἡ Γερόντισσα Εὐλαμπία Ρωμανίδου

Π. Λάμπρου Φωτοπούλου

(ἀπόσπασμα - ἀναδημοσίευση ἀπὸ τὸ Περιοδικὸ "Ἐφημέριος")

Ἡ καταγωγή

Ἡ Εὐλαμπία Ρωμανίδου, μητέρα τοῦ πατρὸς Ἰωάννη Ρωμανίδη, κατήγετο ἀπὸ τὴν Ἀραβισσὸ τῆς Καππαδοκίας, μιὰ περιοχὴ ποὺ ποτὲ δὲν ἔπαυσε νὰ συζητάη θεολογικά, ἀκόμα καὶ μετὰ τοὺς μεγάλους Καππαδόκες Πατέρες (Βασίλειο τὸ Μεγα καὶ Γρηγόριο Νυσσης).

Γεννημένη πρὶν ἀπὸ τὴν καταστροφὴ (τὸ 1895), μεγάλωσε σὲ ἕνα χῶρο βαθειᾶς πίστης. Στὸ χῶρο αὐτὸ ἡ Ὀρθοδοξία ἦταν πρώτη ἀξία, ἡ γλῶσσα καὶ ἡ καταγωγὴ τὸ δευτερεῦον. Ἀνῆκε σ έκεῖνον τὸν μεγαλειώδη λαο τῶν Καραμανλήδων, ποὺ μὲ τὴν δική του ἑλληνικὴ γραφή, τὰ σημαντικὰ μνημεῖα του, τὰ μοναδικὰ ἤθη καὶ ἔθιμά του μετέφρασε τὸ ὀρθόδοξο βίωμα τῶν ἀσκητῶν καὶ τῶν ἁγίων σὲ καθημερινὴ πράξη.

Τὸ θεολογικὸ πρότυπο τῶν Καππαδοκῶν εἶναι ἡ μίμηση τῶν αὐστηρῶν ἡσυχαστῶν, ὅπως τῶν στηλιτὼν ἁγίων Συμεῶν καὶ Δανιήλ, τοῦ ἁγίου Ἀλεξίου τοῦ Ἀνθρώπου τοῦ Θεοῦ, κ.α. Ἡ προσωπικότητα τοῦ ἁγίου Ἀλεξίου, εἰδικότερα, τόσο μεγάλη ἐντύπωση εἶχε κάνει στοὺς Καππαδόκες, λόγῳ τῆς ὑπερβολικῆς νηστείας, τῆς ξενιτείας καὶ τῆς σκληρῆς ἄσκησης, ὥστε πολλὰ τραγούδια γράφτηκαν γι αὔτὸν ποὺ τραγουδιῶνται ἀκόμη. Καθε σαρακοστὴ στὴν Καππαδοκία ἐπικρατοῦσε περισυλλογή, μνήμη θανάτου, προσευχὴ καὶ ἄσκηση. Τὸ κέντρο τῆς κοινωνικῆς ζωῆς του Καππαδόκη ἦταν ὁ Ναὸς καὶ πνευματικὸ κατόρθωμα ἦταν ἡ ἄσκηση στὴ νοερὰ προσευχή. Δὲ θὰ ἦταν ὑπερβολὴ νὰ ποῦμε ὅτι ἡ ἀναπνοὴ τῆς Καππαδοκίας ἦταν στὸ ρυθμὸ τῆς Εὐχῆς "Κυριε Ἰησοῦ Χριστὲ (εἰσπνοή), ἐλέησόν μὲ (ἐκπνοή)!"

Μεσα σὲ αὐτὸ τὸ πνευματικὸ περιβάλλον μεγάλωσε ἡ Εὐλαμπία Ρωμανίδου.

Τὰ παιδικὰ χρόνια

Τὰ παιδικὰ χρόνια τῆς Γερόντισσας Εὐλαμπίας ἦσαν μέσα στὸν πόνο. Πονος βαθύς, ἀλλὰ σωτήριος. Δωδεκάχρονο κοριτσάκι γνώρισε τὴν φοβερὴ σφαγὴ τῶν γονέων της, ἕνα γεγονὸς ποὺ τὰ παιδικὰ μάτια τὸ τύπωσαν βαθειὰ μέσα στὴν ψυχή της. Ἐν τούτοις ἡ ἐμπειρία αὐτή, ἀντὶ νὰ ἀποβῇ καταστρεπτικὴ γιὰ τὴν Εὐλαμπία, ἦταν τὸ οὐράνιο μήνυμα νὰ πάρη τὴν καλὴ στροφή, νὰ ἀγαπήση τὸν Χριστὸ καὶ τὴν Ἐκκλησία.

Κοινωνικὰ ἡ Εὐλαμπία ἔμεινε ὀρφανῆ, ἀλλὰ πνευματικὰ ἀπέκτησε μιὰ παντοδύναμη προστασία. Ἡ Βασίλισσα τῶν Οὐρανῶν, ἡ τῶν ὀρφανῶν βοηθός, τὴν πῆρε κάτω ἀπὸ τὴ δική της σκέπη. Μὲ θαυμαστὴ ἁπλότητα γιὰ τόσο μεγαλειώδεις ἐμπειρίες μιλοῦσε ἀργότερα στὶς μοναχὲς ἡ γερόντισσα καὶ ἔλεγε πὼς τῆς παρουσιαζόταν ἡ Παναγία, πὼς τὴν ἔπαιρνε ἀπὸ τὸ χέρι καὶ τὴν ἔσωζε ἀπὸ διαφόρους ψυχικοὺς κινδύνους. Ἀπὸ γλέντια ποὺ γίνονταν γύρω της τὴν ἐμπόδιζε, τὴν ἀπομάκρυνε. Μετὰ ἐρχόταν πολλὴ διάθεση γιὰ προσευχή. Ἐτσι ἀπὸ μικρὸ παιδὶ ἐπικοινωνοῦσε διὰ τῆς προσευχῆς μὲ τὸ Θεο!

Ἄραγε, τί εἴδους προσευχὴ νὰ ἔκανε ἡ μικρὴ ὀρφανῆ Εὐλαμπία; Σὲ μιὰ ἔγγραφη ἐξομολόγηση ποὺ ἄφησε, λέει τὰ ἑξῆς: "Δωδεκα χρονῶν ποὺ ἤμουν, προσευχὴ ποὺ ἔκανα αὐτὴ ἦταν. Παράκληση, Ἑξάψαλμος, Ἀπόδειπνο, Παλαιὰ καὶ Καινὴ Διαθήκη. Ἐτσι περνοῦσα τὸ χρόνο μου. Αὐτοὺς τοὺς λόγους δὲν τοὺς ἄφηνα ἀπὸ τὸ μυαλό μου νύχτα καὶ μέρα. Κυριε Ἀγαθέ, τὰ ἀγαθά σου μὴ μοῦ στερήσης, ἀπὸ κάθε τί, νὰ ἀκούω τὰ λόγια σου. Ἀπὸ ἀπρεπῆ πράγματα μὲ τὴν βοήθειά Σοῦ, Κυριε μου, φύλαξέ με. Κυριε, κατὰ τὴν ἐντολὴ Σοῦ, ὅπως ξέρεις ἐσύ, Κυριε, ὁ λάρυγγάς μου, ὅ,τι λέει δικὸς Σοῦ εἶναι. Ἡ Βασίλισσα ἡ Παναγία μας, μὲ τὶς πρεσβεῖες Της καὶ τῶν ἁγίων... Καὶ ἀπὸ ὅλους αὐτοὺς εὐλογητὸς εἶσαι εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν".

Στὴν προσφυγιά

Μετὰ τὴν Μικρασιατικὴ Καταστροφὴ ἔρχεται στὴν Ἑλλάδα καὶ ἐγκαθίσταται στὸν Πειραιᾶ. Παντρεύεται τὸν συμπατριώτη της Σαββα Ρωμανίδη καὶ ἀποκτᾶ τὸ πρῶτο της παιδί, ἀγόρι. Τὸ ἔχει ταμένο στὸν ἐπίσης πρόσφυγα, ἅγιο Ἰωάννη τὸ Ρῶσσο. Ἀξιώνεται, ὅταν τὸ παιδὶ ἔγινε 2 ἐτῶν, νὰ πραγματοποιήση τὸ τάμα της καὶ νὰ τὸ βαπτίση, τὸν μετέπειτα ἱερέα Ἰωάννη, στὸ Προκόπι Εὐβοίας, ὅπου εἶχε ἐναποτεθῇ τὸ ἱερὸ Λείψανο.

Ἡ ζωη στὴν Ἑλλάδα εἶναι δύσκολη καὶ ἡ οἰκογένεια Ρωμανίδη μεταναστεύει τὸ 1927 στὴν Ἀμερική.

Στὶς Ἡνωμένες Πολιτεῖες τῆς Ἀμερικῆς ἡ Εὐλαμπία Ρωμανίδου βοηθᾶ τὸν σύζυγό της στὴ ραπτική, ἕνα ἐπάγγελμα ποὺ τοὺς ἔδωσε τὴ δυνατότητα νὰ μεγαλώσουν τὰ δύο παιδιά τους. Ἡ πολυπολιτισμικὴ κοινωνία, μὲ τὴν ποικιλόχρωμη θρησκευτικότητα καὶ τὶς διαφορετικὲς ἀξίες, δὲν τὴν ἐπηρέασαν, ἀντίθετα τῆς ἔδωσαν τὴν πρόκληση γιὰ ἱεραποστολή. Πολεμάει μὲ τὶς ὅποιες δυνάμεις διαθέτει τὸν προτεσταντικὸ περίγυρο. Ἡ θερμότητα τῆς πίστης της κάνει ἐντύπωση. Οἱ αἱρετικοὶ διαβλέπουν ὅτι θὰ εἶναι μεγάλη ἐπιτυχία γι ἄ?το?ς ἂν προσηλυτίσουν στὶς ἰδέες τους αὐτὴν τὴν Καπαδόκισσα μὲ τὴν πολλὴ πίστη. Δὲν παραγνωρίζουν καὶ τὸ ἀξιόμαχο τῆς ἀντιπάλου. Ὀργανώνουν ἔτσι πραγματικὴ "ἐπιχείρηση" γιὰ τὸν προσηλυτισμό της, στὴν ὁποία συμμετέχουν 10-15 ἄτομα. Τὴν ἐπισκέπτονται καὶ προσπαθοῦν μέσα ἀπὸ τὴν ἁγία Γραφή, μὲ τὰ γνωστά τους ἐπιχειρήματα, νὰ τὴν κλονίσουν. Ἡ Εὐλαμπία ἔχει ἄλλα, μεγαλύτερα καὶ ἀκαταμάχητα ἐπιχειρήματα. Τοὺς ἀφήνει γιὰ λίγο μόνους καὶ καταφεύγει στοὺς ἁγίους, ποὺ ἔχει στὸ "εἰκονοστάσι" τοῦ δωματίου της. Προσεύχεται μὲ θέρμη νὰ τὴν φωτίση ὁ Θεός. Καί, ὦ! τοῦ θαύματος! Μιὰ δυνατὴ βοη βγαίνει ἀπὸ τὶς εἰκόνες. Τὴν ἀκοῦν καὶ οἱ Προτεστάντες καὶ τρέπονται σὲ ἄτακτη φυγή. Ἐκτοτε δὲν τὴν ξαναενόχλησαν.

...

Ἡ μοναχή

Μετὰ τὸ θάνατο τοῦ συζύγου τῆς προσφέρει τὶς ὑπηρεσίες ὡς ράπτρια στὸ ἀντρικὸ μοναστήρι τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος στὴ Βοστώνη καὶ συγχρόνως ἀρχίζει μόνη της νὰ ἀσκῆται στὴν μοναχικὴ ζωη. Παίρνει ἔτσι σταθερὰ τὴν ἀπόφαση νὰ γίνη μοναχή. Ἡ εὐκαιρία δὲν ἄργησε νὰ δοθῇ. Ὁ γιός της, ὁ π. Ἰω?ννης, ἐπιστρέφει οἰκογενειακῶς στὴν Ἑλλάδα καὶ ἡ γερόντισσα τὸν ἀκολουθεῖ ἐνημερώνοντάς τον συγχρόνως γιὰ τὶς προθέσεις της.

Μὲ τὴν μεσολάβηση τοῦ π. Ἰωάννη καὶ τὴν συνδρομὴ τοῦ (νῦν) Ἐπισκόπου Τυρολόης καὶ Σερεντίου κ. Παντελεήμονος Ροδοπούλου ὁ π. Πολύκαρπος Μαντζάρογλου τὴ συνιστᾶ στὸ Ἱερὸ Ἡσυχαστήριο "Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ Θεολόγος" Σουρωτῆς Θεσσαλονίκης, ὅπου γίνεται δεκτὴ ὡς δόκιμη στὶς 17/1/1971. Στὶς 4/5/1973 γίνεται ἡ κουρά της σὲ μεγαλόσχημη, χωρὶς νὰ ἀλλάξη τὸ βαπτιστικό της ὄνομα, κατὰ παράκληση τοῦ π. Ἰωάννη.

Ὡς μοναχὴ οὐδέποτε παρέλειπε τὸν κανόνα της. Τὰ μεσάνυχτα προσευχόταν ἀνελλιπῶς μὲ τὸν τρόπο ποὺ εἶχε συνηθίσει ἀπὸ νέα. Ἐξηγοῦσε δὲ μὲ τὸν ἀκόλουθο χαρακτηριστικὸ τρόπο τὴν συνήθειά της αὐτή: "τότε, παιδί μου, ἀνοίγει ὁ οὐρανός", ἔλεγε.

Στὸ μοναστήρι ἔζησε μέχρι τὸ 1980, ὁπότε κοιμήθηκε ἐν Κυρίῳ ὁσιακά, ὅπως τὸ ζητοῦσε ἀδιάκοπα ἀπὸ τὸ Θεο: "Τὸ ὄνομά μου ἐν βίβλῳ ζωῆς νὰ περάση. Εἰρηνικὰ χριστιανικὰ τὰ τέλη τῆς ζωῆς μου δός μου..."

Προγνώριζε τὸ θάνατό της καὶ τὸ ἔλεγε (τὸ 1980) στὶς ἀδελφὲς ποὺ τὴν ὑπηρετοῦσαν, ὅταν τῆς μιλοῦσαν γιὰ γεγονότα ποὺ θὰ γίνονταν ἀργότερα (κτίσιμο ναοῦ ἁγίων Ἀρχαγγέλων). Ἄλλωστε, τὸ γεγονὸς τοῦ θανάτου ἦταν ἡ μελέτη τῆς καρδίας τῆς ἀπὸ ἡλικίας 12 χρονῶν· "τὸν θάνατο νὰ μὴν βγάλω ἀπὸ τὸ νοῦ μου Κυριε δός μου", ἔλεγε. Ὁ Θεός της ἔδωσε τοὺς τελευταίους μῆνες τῆς ζωῆς της ὅλες τὶς ἀναγκαῖες πληροφορίες γιὰ νὰ προετοιμαστῆ γιὰ τὸ μεγάλο πέρασμα.

"Εἰς μνημόσυνον αἰώνιον"

Ποσο διαφορετικὴ εἶναι αὐτὴ ἡ γερόντισσα ἀπὸ ὅλα ἐκεῖνα τὰ τεχνητὰ μοντέλα ποὺ "λανσάρει" τὸ θρησκευτικὸ "star system" τῆς ἐποχῆς μας.

Ἐχοντας την χάρη τοῦ "ταπεινοῦ καὶ ἡσυχίου" Ἁγίου Πνεύματος ὑποτάχθηκε στὸ θέλημα τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ. Ὑπέμεινε τὴν ὀρφάνια καὶ τὴν προσφυγιὰ μὲ πίστη στὸ Θεο καὶ ἀδιάλειπτη Προσευχή. Ἐζησε μέσα στὸν κόσμο ἀφοσιωμένη στὰ καθήκοντά της ὡς σύζυγος καὶ μητέρα καί, ὅταν ἀποφάσισε νὰ μονάση, προέκρινε ταπεινὰ τὴν ὑπακοὴ σὲ ἕνα Ὀρθόδοξο Μοναστῆρι.-