Γεγονότα καὶ Σχόλια: Τὰ θρησκευτικὰ στὴν Εὐρώπη - Μύηση στὴν Ἐκκλησία - Ἡ ἐξάρτηση ἀπὸ τὸν ξένο παράγοντα

Τὰ θρησκευτικὰ στὴν Εὐρώπη

Σὲ σχόλιο τοῦ περιοδικοῦ Ἐκκλησία (Μάρτιος 2004) διαβάζουμε γιὰ τὸν διχασμὸ τῶν εὐρωπαϊκῶν χωρῶν ἀπέναντι στὸν Χριστιανισμό, ἀπέναντι στὴν παραδοχὴ ἢ μὴ τῆς συνεισφορᾶς του "στὴν οἰκοδόμηση τῶν εὐρωπαϊκῶν ἀξιῶν". Αὐτὸς ὁ διχασμὸς γίνεται αἰσθητὸς στὶς ἀλλαγὲς στάσεως τῶν διαφόρων κυβερνήσεων ἀπέναντι στὸ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν. Χαρακτηριστικὰ ἐπισημαίνεται ὅτι "ἐνῷ στὶς χῶρες τοῦ πρώην Ἀνατολικοῦ Συνασπισμοῦ τὸ μάθημα τῶν θρησκευτικῶν ἐπανέρχεται ἄλλοτε διστακτικὰ καὶ ἄλλοτε πανηγυρικά, στὶς χῶρες τῆς Δυτικῆς Εὐρώπης παρατηροῦνται ἀντιφατικὲς τάσεις". Στὴ συνέχεια παρουσιάζονται ὡς ἀντιφατικὰ παραδείγματα ἡ Ἱσπανία καὶ ἡ Μ. Βρετανία. "Στὴν Ἱσπανία πρὸ ἑνὸς ἔτους ἐπανῆλθαν τὰ Θρησκευτικὰ στὴ Μέση Ἐκπαίδευση μὲ περιεχόμενο ὁμολογιακό", ἐνῷ στὴν Μ. Βρετανία ἀποφασίσθηκε ἡ ἀλλαγὴ τοῦ περιεχομένου τοῦ μαθήματος ἀπὸ ὁμολογιακό, ποὺ ἦταν μέχρι τώρα, σὲ ἄχρωμο θρησκειολογικό.

Στὴν Ἱσπανία ἐκτὸς ἀπὸ τὰ Θρησκευτικὰ μὲ νόμο ποὺ ψηφίσθηκε εἰσάγεται ἀπὸ τὸν Σεπτέμβριο στὰ Λύκεια καὶ ἕνα νέο μάθημα μὲ τίτλο: Κοινωνία, Πολιτισμὸς καὶ Θρησκεία, τὸ ὁποῖο θὰ βασίζεται στὴ διδασκαλία τῶν παπικῶν καὶ φυσικὰ θὰ προβάλλη τὰ στοιχεῖα καὶ τὶς ἀπόψεις ποὺ ἐπιθυμεῖ τὸ Βατικανό. Αὐτὸ τὸ γεγονὸς δημιούργησε ἔντονες ἀντιδράσεις στοὺς ἐκπροσώπους τῶν γονέων καὶ πολλὲς προεκλογικὲς συζητήσεις στοὺς πολιτικούς, στοὺς ὁποίους ἀντεπιτέθηκε ἡ Σύνοδος τῶν Ἱσπανῶν "Ρωμαιοκαθολικῶν" Ἐπισκόπων, στηλεύοντας τὴν ἀνοχὴ τῶν πολιτικῶν καὶ τῶν Μ.Μ.Ε. σὲ θέματα σεξουαλικῆς διαπαιδαγώγησης (Τόλμη, τ.39).

Εἶναι πολὺ χαρακτηριστικὸ ὅτι αὐτὲς οἱ ἀντίρροπες κατευθύνσεις, ὡς πρὸς τὴν θρησκευτικὴ ἐνημέρωση τῶν μαθητῶν, ἐντοπίσθηκαν σὲ δύο κράτη, τὰ ὁποῖα τὸν τελευταῖο καιρὸ παρουσιάζονταν ἑνωμένα μὲ τὶς Η.Π.Α. στὴ νέα "σταυροφορία" τους ἐναντίον τοῦ τρομοκρατικοῦ Ἰσλάμ. Ἦταν οἱ "ἀποφασισμένοι" ἐκπρόσωποι τῆς Χριστιανικῆς Δύσης. Βέβαια, ἡ διεθνὴς πρακτική τους ἔδειξε (καὶ δείχνει) ὅτι δὲν κατάλαβαν καλὰ τὸ περιεχόμενο ποὺ ἔχει το ἐπίθετο "χριστιανικὴ" δίπλα στὴν λέξη "Δύση", τὴν ὁποία θέλουν νὰ ἐκπροσωποῦν. Δεῖξαν ὅτι ἔχουν μιὰ ἐπιλεκτική –δηλαδή, αἱρετική– ἀναφορὰ στὴν διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ. Παίρνουν μόνο ὅ,τι τοὺς συμφέρει.

Μύηση στὴν Ἐκκλησία

Πρέπει νὰ σημειώσουμε ὅτι μέσα στὸ πλαίσιο τῆς Ὀρθοδοξίας δὲν ἰκανοποιούμαστε ἀπὸ τὸ μονοδιάστατα ὁμολογιακὸ περιεχόμενο τοῦ θεολογικοῦ σχολικοῦ μαθήματος. Τὸ ὁμολογιακὸ περιεχόμενο εὔκολα μπορεῖ νὰ διολισθήση στὸν σχολαστικισμό. Τὸ μάθημα αὐτὸ χρειάζεται μιὰ ἔξοδο ἀπὸ τὴν τάξη.

Ἡ ἀνάπτυξη τῆς θρησκευτικῆς συνειδήσεως τῶν μαθητῶν εἶναι μιὰ νομοθετημένη ὑποχρέωση τῆς Πολιτείας, μὲ τὴν προϋπόθεση, βέβαια, τοῦ σεβασμοῦ τῶν ἑτεροθρήσκων καὶ τῶν ἑτεροδόξων. Ἡ καλλιέργεια, λοιπόν, τῆς θρησκευτικῆς συνειδήσεως τῶν μαθητῶν ἀπὸ τὴν Πολιτεία δὲν μπορεῖ νὰ ἐπιτευχθῇ μόνο μὲ ὑποχρεωτικὰ βαθμολογούμενα μαθήματα. Χρειάζεται τὰ μάθηματα αὐτά, μαζὶ μὲ τὶς ἀπαραίτητες ἱστορικὲς καὶ δογματικὲς γνώσεις, νὰ συνδέουν τὸν μαθητὴ μὲ τὴ λατρεία καὶ τὴν μυστηριακὴ καὶ ἱεραρχικὴ δομὴ τῆς Ἐκκλησίας· νὰ τὸν μυοῦν στὴ χάρη τῶν μυστηρίων, στὴν ἐνοριακή του κοινότητα, στὴν κατανόηση καὶ ἀποδοχὴ τοῦ ρόλου τῶν Ἱερέων καὶ τῶν Ἐπισκόπων. Χρειάζεται νὰ τὸν βοηθοῦν νὰ ἐνταχθῇ συνειδητὰ στὴν Ἐκκλησία.

Ἡ ἐξάρτηση ἀπὸ τὸν ξένο παράγοντα

Τὸ "ὄχι" ποὺ εἶπαν οἱ Ἕλληνες τῆς Κύπρου στὸ σχέδιο Ἀνάν, ἦταν τὸ τέλος μιᾶς διαδικασίας ποὺ ἀνέδειξε ἀρετὲς ἀλλὰ καὶ μειονεξίες μας.

Πολλοί —τρομοκρατημένοι ἀπὸ τὶς ἀπειλὲς τοῦ ..."διεθνῆ παράγοντα"— ἄφησαν τὴν ἀνασφάλειά τους νὰ ἐκφρασθῇ μὲ τὰ πιὸ μελανὰ χρώματα γιὰ τὴν ἑπόμενη ἡμέρα του "ὄχι". Ποιὲς βέβαια θὰ εἶναι οἱ ἐπιπτώσεις ἀπὸ αὐτὴν τὴν ἀπόφαση τῶν Ἑλλήνων Κυπρίων, μπορεῖ νὰ εἶναι σὲ κάποιο βαθμὸ γνωστὲς μόνον σὲ ἐκείνους ποὺ γνωρίζουν καλὰ τὶς συνήθεις κινήσεις —ἐπιθέσεις καὶ ἄμυνες— ποὺ ὀργανώνονται πάνω στὴν σκακιέρα τῶν διεθνῶν σχέσεων.

Πάντως, ζοφερὸ ἀναμένεται τὸ μέλλον, ἂν κυριαρχήση στὴν πατρίδα μας ἡ νοοτροπία αὐτῶν τῶν ποὺ ὑπεστήριζαν τὸ "ναὶ" μὲ κύριο ἐπιχείρημα ὅτι μὲ τὸ "ὄχι" θὰ μᾶς κακοχαρακτηρίσουν οἱ ξένοι.

Αὐτῆς τῆς μορφῆς ἡ ἀνθρωπαρέσκεια συνιστᾶ τὴν ἐσωτερικὴ βάση τῆς ἐξάρτησης ἀπὸ τὸν "ξένο παράγοντα".

π. Θ. Α. Β.