Ἡ πρώτη Ἅλωση (13 Ἀπριλίου 1204)

"Ἡ λεηλασία τῆς πλουσιότερης πόλης τῆς Χριστιανοσύνης, ποὺ ἦταν τὸ δέλεαρ ποὺ εἶχε προσφερθεῖ στοὺς Σταυροφόρους, προκειμένου νὰ παραβοῦν τοὺς ὅρκους τους, πραγματοποιήθηκε ὑπὸ τὸ πνεῦμα ἀνθρώπων οἱ ὁποῖοι, ἔχοντας ἅπαξ παραβεῖ τὶς δεσμεύσεις τους, καθίστανται πλέον ἀχαλίνωτοι. Ἅπαξ καὶ ἐγκατέλειψαν τὴν ἀποχὴ καὶ τὴν ἁγνότητά τους, οἱ τελευταῖοι ἐπιδόθηκαν σὲ κάθε εἴδους ὄργια...

Ἡ θρησκεία τῶν ἡττημένων ὑφίστατο κάθε εἴδους προσβολή. Οἱ ἐκκλησίες καὶ τὰ μοναστήρια ἦταν τὰ μέρη ὅπου εἶχαν ἐναποτεθεῖ τὰ μεγαλύτερα πλούτη καὶ ὡς ἐκ τούτου, τὰ πρῶτα ποὺ λεηλατήθηκαν. Οἱ μοναχοὶ καὶ οἱ ἱερωμένοι ὑπέστησαν προσβλητικὴ μεταχείριση. Οἱ Σταυροφόροι τοποθετοῦσαν τὰ ἄμφια τῶν ἱερέων στὶς ράχες τῶν ἀλόγων τους. Οἱ εἰκόνες ἀποσπώνταν ἀνελέητα ἀπὸ τὰ πλαίσιά τους ἢ θρυμματίζονταν. Τὰ ἱερὰ οἰκήματα διερευνήθηκαν ἐπιμελῶς γιὰ τὰ ἱερὰ κειμήλια ἢ τὶς πολύτιμες σαρκοφάγους τους. Τὰ δισκοπότηρα ἀπογυμνώθηκαν ἀπὸ τοὺς πολύτιμους λίθους τους καὶ μεταβλήθηκαν σὲ κρασοπότηρα. Οἱ ἱεροὶ δίσκοι γέμισαν μὲ λάφυρα. Τὰ καλύμματα τῶν Ἁγίων Τραπεζῶν καὶ τὰ χρυσοκέντητα καὶ πλούσια διακοσμημένα μὲ πολύτιμους λίθους παραπετάσματα ἀποσπάστηκαν ἀπὸ τὶς θέσεις τους, τεμαχίστηκαν καὶ διαμοιράστηκαν μεταξὺ τῶν στρατευμάτων ἢ καταστράφηκαν γιὰ χάρη τοῦ χρυσοῦ καὶ τοῦ ἀργύρου μὲ τὸν ὁποῖο εἶχαν κεντηθεῖ. Οἱ Ἅγιες Τράπεζες τῆς Ἁγίας Σοφίας, ποὺ τὶς θαύμαζε ὅλη ἡ οἰκουμένη, τεμαχίστηκαν, προκειμένου νὰ προσποριστοῦν οἱ Σταυροφόροι τὰ πολύτιμα ὑλικά τους. Ἄλογα καὶ μουλάρια ὁδηγήθηκαν στὸν Ναὸ γιὰ νὰ μεταφέρουν τὰ φορτία τῶν ἱερῶν σκευῶν, τῶν χρυσῶν καὶ ἀργυρῶν πλακῶν τοῦ θρόνου, τῶν ἀμβώνων καὶ τῶν θυρῶν καὶ τῶν ὄμορφων διακοσμήσεών του. Οἱ στρατιῶτες βεβήλωσαν τὸ μέγιστο ναὸ τῆς Χριστιανοσύνης...

Ἀναφερόμενος στὴν βεβήλωση τοῦ μεγάλου Ναοῦ, ὁ Χωνιάτης ὁμιλεῖ μὲ ἀπέραντη ὀργὴ γιὰ τοὺς βαρβάρους, οἱ ὁποῖοι ἦταν ἀνίκανοι νὰ ἐκτιμήσουν καὶ ὡς ἐκ τούτου, νὰ σεβαστοῦν τὴν ὀμορφιά της. Γιὰ ἐκεῖνον ἡ Ἁγία Σοφία ἦταν ἕνας ἐπίγειος παράδεισος, ἕνας θρόνος μεγαλοπρέπειας, μιὰ εἰκόνα τοῦ ἀπείρου ποὺ εἶχε δημιουργήσει ὁ Παντοδύναμος. Ἡ λεηλασία τοῦ ἴδιου Ναοῦ τὸ 1453 ἐκ μέρους τοῦ Μωάμεθ Β΄, δὲν ἦταν τόσο ἐκτεταμένη ὅσο ἐκείνη ἐκ μέρους τῶν Σταυροφόρων τὸ 1204.

Ἡ λεηλασία τῶν ἱερῶν λειψάνων τῆς Κωνσταντινούπολης διήρκησε σαράντα χρόνια... Οἱ ἀνώτεροι ἱερωμένοι ποὺ συνόδευαν τὸν στρατό —ἄνθρωποι ποὺ ἀρνοῦνταν νὰ πάρουν μερίδιο ἀπὸ τὴν ἐπίγεια λεία— ἔσπευδαν νὰ οἰκειοποιηθοῦν τὰ ἱερὰ λάφυρα, χωρὶς ἐνδοιασμὸ σχετικὰ μὲ τὰ μέσα ποὺ ἔπρεπε νὰ μετέλθουν, προκειμένου νὰ τὰ ἀποκτήσουν..."

(https://myriobiblos.gr/afieromata/1204/edwin pears gr.html).