Κύριο Θέμα: «Τί πολῖτες θέλει ἡ σύγχρονη ἐξουσία» - Μιὰ συνέντευξη γιὰ τὰ ναρκωτικά.

Μιὰ συνέντευξη γιὰ τὰ ναρκωτικά

Τήν συνέντευξη πού ἀκολουθεῖ προκάλεσε ἡ παρουσίαση καί ἀνάλυση τοῦ προβλήµατος τῶν ναρκωτικῶν ἀπό τά Μ.Μ.Ε., µέ τρόπο πού δὲν ἀκουμποῦσε τὴν πραγµατικότητα τοῦ προβλήμαστος. Ἔγινε πολύς λόγος γιά τήν διακίνηση τῶν ναρκωτικῶν σέ σχολεῖα καὶ Φυλακές, καθώς καί γιά τήν χορήγηση τῆς µεθαδόνης, ὡς ὑποκατάστατου τῶν ναρκωτικῶν, ἀλλά βασικές πτυχές τοῦ προβλήµατος ἔμειναν ἀνέγγιχτες. Γι' αὐτό ἀπευθυνθήκαμε στὸν Μητροπολίτη Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱερόθεο͵ πού γνωρίζει καλά τό πρόβληµα. 

Ἐρώτηση: Ὑπάρχει µιά ὄξυνση τοῦ προβλήµατος τῶν ναρκωτικῶν στἰς ἡμέρες µας. Ἐπειδή ἔχετε ἀσχοληθῆ μέ τό πρόβληµα αὐτό, ὡς ἐκπρόσωπος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος στόν ΟΚΑΝΑ (ὀργανισμό κατά τῶν ναρκωτικῶν), ποῦ νομίζετε ὅτι ἐντοπίζεται τό θέµα; 

Ἀπάντηση: Εἶναι ἀλήθεια ὅτι λέγονται πολλά στίς µέρες µας γιά τό µεγάλο αὐτὸ θέµα. Πρέπει νά παρατηρηθῆ ὅτι τὸ προβληµα αὐτό δέν λύνεται μέ συνταγολόγια, οὔτε µέ στατιστικές µελέτες κ.λ.π., γιατί εἶναι θέµα πού σχετίζεται µέ τήν ἔλλειψη νοήματος γιά τήν ζωή. Ζοῦμε σέ κοινωνίες πού εἶναι κυριολεκτικά ναρκωμένες ἀπό νόηµα ζωῆς, ἀπό ἀγάπη καί τρυφερότητα, δηλαδή οἱ κοινωνίες µας εἶναι πολύ σκληρές. Οἱ νέοι ἄνθρωποι ἐξαναγκάζονται νά ζοῦν σέ συνθῆκες, ὅπου κυριαρχεῖ τό συναισθηματικό διαζύγιο τῶν γονέων, τό κοινωνικό καυσαέριο, ὁ ἀμοραλισμός. Τά ναρκωτικά εἶναι συνάρτηση αὐτῶν τῶν συνθηκῶν.

Ἐρώτηση: Μήπως ὅμως δηµιουργοῦνται ψευδαισθήσεις ὅτι ἡ σηµερινή κοινωνία εἶναι ναρκωμένη, ἐνῶ ἡ κοινωνία παλαιοτέρων ἐποχῶν ἦταν καλύτερη; 

Ἀπάντηση: Δέν ἐννοῶ κάτι τέτοιο. Δέν πιστεύω σέ µιά µυθοποίηση τοῦ παρελθόντος. Πάντοτε οἱ ἀνθρώπινες κοινωνίες ἦταν ἀτελεῖς καί ἄρρωστες. Ὅπως ἐπίσης πάντοτε οἱ ἄνθρωποι χρησιµοποιοῦσαν διάφορες ἐξαρτησιογόνες οὐσίες γιά νά ἀπαλύνουν τό πόνο τους. Ὅμως τότε ὑπῆρχαν ἀσφαλιστικές δικλείδες, ὅπως ἡ θρησκεία, ἡ κοινωνική ζωή, ἡ οἰκογένεια καί γενικά ἡ ἑλληνορθόδοξη παράδοση, πού σταματοῦσαν καί περιόριζαν τό πρόβληµα. Τώρα ὅμως πού χάθηκαν αὐτές οἱ ἀσφαλιστικές δικλείδες, πού ὁ πολιτισμός ἔχασε τήν ἀνθρωπιά του, πού ἡ θρησκεία τέθηκε στό περιθώριο καί θεωρεῖται ὅτι ἁπλῶς εἶναι µιά ὑπόθεση μερικῶν ἰδιότροπων ἀνθρώπων πού θέλουν νά θρησκεύουν, ὅταν δηλαδή ἡ σχέση τοῦ ἀνθρώπου µέ τό Εἶναι θεωρήθηκε ἰδιωτική ὑπόθεση καί τό Κράτος ἀποϊεροποιήθηκε, τότε ἀνοίχθηκαν οἱ ἀσκοί τοῦ Αἰόλου. Καὶ βέβαια τά ναρκωτικά δέν εἶναι τά µόνα πού ἐμφανίσθηκαν. 

Ἐρώτηση: Θά μπορούσατε νά κάνετε πιό συγκεκριµένο αὐτό πού λέτε, ὅτι ἡ κοινωνία σήµερα εἶναι ναρκωµένη; 

Ἀπάντηση: Κατ’ ἀρχάς θά ἤθελα νά ὑπογραμµίσω ὅτι περισσότερο πρέπει νά κάνουµε λόγο γιά ἐξαρτησιογόνες οὐσίες καί λιγότερο γιά ναρκωτικά καί ναρκομανεῖς. Ἀπαντώντας ὅμως στό ἐρώτημά σας θά ἤθελα νά πῶ ὅτι τό µεγαλύτερο πρόβληµα πού δηµιουργεῖ ἀνώμαλες κοινωνικές καταστάσεις εἶναι ὁ εὐδαιμονισμός καί ὁ ἀτοµισµός. Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι κυνηγοῦν τήν εὐδαιμονία καί τήν ἱκανοποίηση τῆς ἡδονῆς, χωρίς ἄσκηση. Ἡ πείρα ἔχει ἀποδείξει αὐτό πού ἔχουν ὑπογραμμίσει οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, ὅτι ἡ ἀπόλαυση τῆς ἡδονῆς χωρίς ὅρια καί περιορισμούς, ὁδηγεῖ ἀναπόφευκτα στήν ὀδύνη. Ὑπάρχει σαφής σχέση μεταξύ ἡδονῆς καί ὀδύνης. Ἡ ὀδύνη εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς ἡδονῆς καί γιά νά ξεπερασθῆ ἡ ὀδύνη ὁδηγεῖται ὁ ἄνθρωπος στή νέα ἡδονή, ὁπότε δημιουργεῖται ἕνας φαῦλος κύκλος. Στή σχέση μεταξύ ἡδονῆς καί ὀδύνης βρίσκονται καί οἱ ἐξαρτησιογόνες οὐσίες. 

Ἐρώτηση: Στίς µέρες µας πληροφορούμαστε ἀπό τά Μέσα Μαζικῆς Ἐνημέρωσης ὅτι τὸ πρόβληµα τῶν ναρκωτικῶν ἐμφανίζεται μεταξύ τῶν νέων καί µάλιστα μεταξύ τῶν μαθητῶν. Γιατί γίνεται αὐτό; 

Ἀπάντηση: Κατ’ ἀρχήν θά ἤθελα νά ὑπενθυμίσω ὅτι στό ὅλο πρόβληµα εὐθύνονται τά Μέσα Μαζικῆς Ἐνημέρωσης καί ἐννοῷ περισσότερο τήν τηλεόραση. Εἰδικοί ἐπιστήμονες ἔχουν ἀναπτύξει τήν ἄποψη ὅτι ἡ τηλεόραση ὁδηγεῖ τούς νέους στήν ἐξάρτηση, δηλαδή δημιουργεῖ µιά Φιλοσοφία 
ἐξάρτησης, ἕναν ἱδιαίτερο τρόπο ζωῆς, κέντρο τῆς ὁποίας εἶναι οἱ ἐξαρτησιογόνες οὐσίες. Ἔπειτα, πρέπει νά ποῦμε ὅτι ἡ παιδική ἡλικία εἶναι µιά κρίσιµη ἡλικία. Ὁ νέος ἄνθρωπος, ἐπειδή βιώνει πολλές ἀνακατατάξεις στὸν ψυχολογικό καί σωματικό του χῶρο, περνᾶ µέσα ἀπό διάφορες διαδικασίες πένθους. Ὅταν δέν ὑπάρχουν στηρίγματα σέ αὐτή τήν ἡλικία, ὅταν δέν λειτουργοῦν οἱ ὑγιεῖς κοινωνικοί μηχανισμοί πού συγκρατοῦν καί ὡριμάζουν τούς ἀνθρώπους, ὅταν χάνεται ἡ γειτονιά µέ ὅλες τίς ἀρνητικές συνέπειες, ὅταν ἡ παιδεία δέν ἀνταποκρίνεται στίς ἀναζητήσεις τῶν νέων, τότε οἱ νέοι καταλήγουν στήν «παρηγοριά» τῶν ἐξαρτησιογόνων οὐσιῶν. Αὐτές, βέβαια, οἱ οὐσίες εἶναι ψευτοπαρηγοριές, ἀλλά ὅμως ἀναζητοῦνται µέσα σ’ αὐτήν τήν προοπτική.

Ἐρώτηση: Πῶς µποροῦµε νὰ προστατέψουµε τὰ παιδιά µας ἀπό τόν κίνδυνο αὐτό; 

Ἀπάντηση: Ἴσως θά πρέπη νά διατυπώσουμµε διαφορετικά τήν ἐρώτηση Γιατί δέν βοηθοῦνται τὰ παιδιά, ἐνῶ γίνεται τόση προσπάθεια καὶ τόσος ἀγώνας ἐναντίον τῶν ναρκωτικῶν; Πολλά θά μποροῦσαν νά διατυπωθοῦν. Ἄς µοῦ ἐπιτραπῆ νά τονίσω τρία σηµεῖα. Πρῶτον, ἀσχολοῦνται µέ τόν λεγόμενο ἀντιναρκωτικὸ ἀγώνα ὅσοι δέν ἔχουν περάσει ἀπό τήν κόλαση τῶν ναρκωτικῶν καὶ ἑπομένως δὲν πονᾶνε. Ὅταν βλέπει κανείς στήν τηλεόραση νά γίνεται συζήτηση μεταξύ ἀνθρώπων ποὺ ἔκαναν ἤ κάνουν χρήση ἐξαρτησιογόνων οὐσιῶν καὶ ἀνθρώπων πού δέν ἔχουν δοκιμάσει τέτοιες οὐσίες, ἀλλά ὁμιλοῦν γιά τά προβλήµατα πού δημιουργοῦν, τότε αἰσθάνεται αὐτήν τήν µεγάλη διαφορά. Ὑπάρχουν πολλοί πού ἀγωνίζονται ἐναντίον τῶν ναρκωτικῶν γιά προσωπική προβολή καί γιά λόγους ἰδιοτελεῖς. Δέν ἐντάσσω στήν κατηγορία αὐτή ὅλους τούς ἀνθρώπους. Δεύτερον, ὑπάρχει µιά µεγάλη ὑποκρισία στὸ θέµα. Κυνηγοῦν τὰ λεγόμενα «βαποράκια», πού εἶναι θύµατα ἀπό πολλές πλευρές καί τραγικές ὑπάρξεις, καί δέν κάνουν λόγο γιά τούς «καθωσπρέπει» ἀνθρώπους πού παίρνουν τά ναρκωτικά στά σαλόνια τους. Τρίτον, ξεχνοῦµε ὅτι τό ἰσχυρότερο ναρκωτικὸ εἶναι ἡ ἀνεξέλεγκτη ἐξουσία πού μαστίζει τούς ἀνθρώπους καί τούς κάνει νά ὑποφέρουν. Ὁ προφήτης Ἡσαΐας λέγει: «οὐαί οἱ μεθύοντες ἄνευ οἴνου» καί βέβαια οἱ μεθύοντες ἄνευ ναρκωτικῶν. Ἐμεῖς στήν Ἐκκλησία δέν ἀντιμετωπίζουμε τό θέµα πουριτανικά, δέν χωρίζουµε δηλαδὴ τούς ἀνθρώπους σέ κακούς (ναρκομανεῖς) καί σέ καλούς (εὐϋπόληπτους πολίτας). Ὅσοι ἔχουν µιά ἐξουσία µέσα στήν κοινωνία καὶ τήν χρησιμοποιοῦν ἀλόγιστα εἶναι ναρκομανεῖς καὶ ἔμποροι ναρκωτικῶν πού ναρκώνουν ἤ ὁδηγοῦν στήν νάρκωση ὁλόκληρη τήν κοινωνία. Ἡ ἀνεξέλεγκτη καί σκληρή ἐξουσία εἶναι τό µεγαλύτερο κοινωνικὀ πρόβληµα. 

Ἐρώτηση: Πάντως τό πρόβληµα εἶναι τραγικό, ὅταν βλέπει κανείς ἀνθρώπους καί µάλιστα νέους νὰ πεθαίνουν ἀπό τήν λήψη ναρκωτικῶν οὐσιῶν. 

Ἀπάντηση: Πράγματι, ἔχετε δίκαιο καί κάθε ἄνθρωπος πού ἔχει εὐαισθησία πονάει ὑπερβολικά γιά τό ὅτι νέοι ἄνθρωποι πάνω στὸ ἄνθος τῆς ζωῆς πεθαίνουν. Πρέπει ὅμως νά κάνω µιά παρατήρηση, πού τήν θεωρῶ τραγικότερη ἀπό τήν τραγωδία τοῦ θανάτου, λόγω ἐξαρτησιογόνων οὐσιῶν. Δυστυχῶς πολλοὶ νέοι ζοῦν µιά προθανάτια ἐμπειρία, πού τούς ὁδηγεῖ στήν λήψη ἐξαρτησιογόνων οὐσιῶν, μπαίνοντας συνειδητά ἡ ἀσυνείδητα στήν διαδικασία τοῦ θανάτου. Ἕνας ναρκοµανής μοῦ ἔλεγε: «Γιατί ἐνδιαφέρεσθε γιά µένα; Ἐγώ θέλω µέ τόν τρόπο αὐτό νά πεθάνω, ἀφοῦ γιά µένα ἡ ζωή δέν ἔχει καμμιά ἀξία καί νόημα». Τί μποροῦμε νά ποῦμε σ’ ἕναν τέτοιο νέο, πού ζῆ σέ µιά προθανάτια ἀτμόσφαιρα καί συντονίζεται ἠθελημένα ἤ ἀθέλητα στήν προοπτική τοῦ θανάτου; Τί θά κάνουμε µ’ αὐτήν τήν προθανάτια ἀτμόσφαιρα στὴν ὁποία βρίσκονται καί ἄνθρωποι πού δέν λαμβάνουν ναρκωτικά καί ἡ ὁποία ἀργά ἢ γρήγορα ὁδηγεῖ στήν χρήση ἐξαρτησιογονων οὐσιῶν; Τί πρέπει νά κάνουμε γιά νὰ ἀποφύγουμε τό τραγικό ἐρώτημα: «νά ζῆ κανείς ἡ νά µή ζῆ» Στό σημεῖο αὐτό ἐντοπίζω τό µεγάλο πρόβληµα. 

Ἐρώτηση: Ποιά εἶναι ἡ γνώμη σας γιά τά προγράµµατα µεθαδόνης γιά τά ὁποῖα τώρα τελευταία γίνεται πολύς λόγος; 

Ἀπάντηση: Πρέπει νά σάς πῶ ὅτι ἥμουν μέλος τοῦ ΟΚΑΝΑ τόν καιρό πού εἰσαγόταν αὐτός ὁ θεσμός στήν Ἐλλάδα. Δέν θέλω νά πῶ πολλά πράγματα αὐτή τή στιγµή. Ἀλλά ἐκεῖνο ποὺ µπορῶ νά τονίσω εἶναι ὅτι εἶχα ἀντιρρήσεις καί ἐπιφυλάξεις οἱ ὁποῖες συγκεκριµενοποιοῦνται σὲ τρία ἐρωτήματα. Πρῶτον: Γιατί θέλουµε ἡ διακίνηση τῶν ναρκωτικῶν ἀπό τό παρακράτος νά περάση στὸ Κράτος; Δεύτερον. Μήπως µέ τά προγράµµατα ὑποκατάστασης ἐπιδιώκεται νά ἀπαλλαγοῦμε ἐμεῖς οἱ «φιλήσυχοι» πολίτες ἀπό τήν ἐπιθετικότητα τῶν ἐξαρτημένων, ὥστε νά ἔχουμε τήν δυνατότητα νά χαιρόμαστε τήν περιουσία µας καί τά ὑλικά µας ἀγαθά; Τρίτον. Μέ τήν ὅλη ἀγωγή πού ἀσκοῦμε θέλουμε ἐλεύθερους ἀνθρώπους µέ κριτική σκέψη ἤ ἀνελεύθερους καί ἐξαρτημένους πολίτες. Ἡ σύγχρονη ἐξουσία τί πολίτες θέλει νά ἔχη; Μήπως ἐπιδιώκει κοιµισµένους καί πιόνια; 

Ἐρώτηση: Τὰ ἐρωτήματα αὐτά εἶναι ἀρκετά σκληρά. Μήπως ἀδικεῖτε τά πράγµατα; 

Ἀπάντηση: Δέν νομίζω. Δέν εἶναι ἐδῶ κατάλληλος ὁ χῶρος νά ἀπαντηθοῦν λεπτοµερέστερα τά ἐρωτήματα αὐτά. Ἐκεῖνο πού ὁδηγεῖ σέ τέτοια ἐρωτήµατα εἶναι ὅτι ὑπάρχει µιά διεθνής ὑποκρισία πάνω στήν ἀντιμετώπιση τῶν ναρκωτικῶν. Ὅταν ἡ διεθνής κοινωνία δέν ἀντιμετωπίζει τό πρόβληµα στή βάση του µέ τό νά κτυπηθοῦν ὅλοι οἱ χῶροι καί οἱ χῶρες παραγωγῆς ναρκωτικῶν οὐσιῶν ἀλλά μᾶλλον τό ὑποθάλπουν, ὅταν τά χρηματιστήρια καί διάφορες τράπεζες ζοῦν µέ τό ξέπλυμα χρημάτων ἀπό τά ναρκωτικά, ὅταν δέν ὑπάρχη σαφής νοµοθεσία γιά τήν κοινωνική ἀποκατάσταση τῶν θεραπευµένων ἀνθρώπων ἀπό τά ναρκωτικά, τότε εἶναι ὑποκρισία νά χύνουμε δάκρυα γιά τήν ὄξυνση τοῦ προβλήµατος αὐτοῦ.

Ἐρώτηση: Τί µπορεῖ νά προσφέρη ἡ Ἐκκλησία στόν ἀγώνα ἐναντίον τῶν ναρκωτικῶν; 

Ἀπάντηση: Ἔχει διαπιστωθῆ ἐπισήμως ὅτι τό πρόβληµα τῶν ναρκωτικῶν ἀντιµετωπίζεται κυρίως στό θέµα τῆς πρόληψης, χωρίς νὰ ἀποκλείεται καί ἡ οὐσιαστικὴ βοήθεια πρός τούς ἐξαρτηµένους. Σέ αὐτό τό σηµεῖο ἡ Ἐκκλησία ἐργάζεται οὐσιαστικά, ἀφοῦ ἔχει ὁλοκληρωμένη πρόταση ζωῆς καί προσφέρει στὸν ἄνθρωπο νόημα ζωῆς. Ἔπειτα κάθε Ἐνορία µπορεῖ νά λειτουργήση ὡς τέλεια θεραπευτική κοινότητα πού ἀναπαύει τόν ἄνθρωπο καί τά παιδιά σὲ ὅλους τοὺς τοµεῖς, τόν ὑπαρξιακό, τόν κοινωνικό, τόν ψυχαγωγικό κ.λ.π. Τελικά πρέπει νά τὸ καταλάβουµε ὅτι τό πρόβληµα αὐτό δέν λύνεται µέ μπαλώματα, ἀλλά µέ ὁλοκληρωμένες λύσεις. Καὶ πρέπει νά γίνει κατανοητό ὅτι ὅλοι οἱ φορεῖς πού ἐργάζονται γιά τὴν ἀντιμετώπιση τῶν ναρκωτικῶν δέν πρέπει ἁπλῶς νά ζητοῦν τήν βοήθεια τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλά οἱ ἴδιοι νά συνδράµουν τό µεγάλο ἔργο πού ἐπιτελεῖ ἡ ᾿Εκκλησία. Τό λέγω αὐτό γιατί πολλοί κρατικοί φορεῖς μοῦ ἔλεγαν: «Θέλουμε νά μᾶς βοηθήση ἡ Ἐκκλησία». Ἐγὼ τοὺς ἀπαντοῦσα: «Ὁ δικός σας ἀγώνας γίνεται σέ μιά ἐπίπεδη διάσταση καί σέ µιά ἐπιδερμική προοπτική, ἀφοῦ δέν ἔχετε ὀρθοὺς προσανατολισμοὺς. Κάνετε ἀγῶνες μέ τήν ψευδαίσθηση ὅτι ὅσοι δέν παίρνουν ναρκωτικά εἶναι ἐπιτυχημένοι. Δέν ἔχετε ὑψηλό νόηµα ζωῆς, γι’ αὐτό δὲν μπορεῖτε νά βοηθήσετε. Πρέπει νά ἔλθετε στήν Ἐκκλησία, νά ἐνταχθῆτε µέσα στά δοκιµασμένα ἀπό τό χρόνο μοντέλα ζωῆς καί νά λάβετε τήν ἐκκλησιαστική ὀντολογία καί γιά τόν ἀγῶνα ἐναντίον τῶν Ναρκωτικῶν καί γιά τήν προοπτική τοῦ ἀνθρώπου. Δέν πρέπει ἡ Ἐκκλησία νά γίνη οὐραγός. Ἀλλά οἱ κρατικοί φορεῖς νά διαθέσουν ὅλα τά ὑλικά στόν σκοπό καί τήν προοπτική τῆς Ἐκκλησίας. Διαφορετικά τό πρόβληµα αὐτό δὲν λύνεται. Καὶ ἂν λυθῆ, θά δηµιουργηθῆ ἄλλο».