Γραπτό κήρυγμα: Κυριακή 31 Ἰουλίου "Τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερον"

Κυριακὴ 31 Ἰουλίου

Ὁ Χριστός, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, γνωρίζει ὅτι εἴμαστε ἄνθρωποι καὶ τὸ σῶμα μας ἔχει ἀνάγκη ὑλικῶν τροφῶν. Καὶ ὁ Ἴδιος εἶχε σάρκα καὶ ἔτρωγε, ἂν καὶ στὸν Χριστὸ ἡ πεῖνα καὶ ἡ δίψα δὲν ἐνεργοῦσαν ἀναγκαστικά, ἀλλὰ ἑκούσια καὶ θεληματικά. Ὅμως ὁ ἄνθρωπος ἔχει ἀνάγκη τῆς ὑλικῆς τροφῆς καὶ ἑπομένως δὲν συμβαίνει ὅ,τι μὲ τοὺς ἀγγέλους στὸν οὐρανὸ ποὺ δὲν ἔχουν σῶμα καὶ γι' αὐτὸ δὲν τρέφονται ὑλικά. Ἔτσι, ἐνῷ στὸ προηγούμενο αἴτημα τῆς Κυριακῆς προσευχῆς ὁ Χριστὸς ἔκανε λόγο γιὰ τὸ ὅτι πρέπει νὰ ζοῦμε σὰν τοὺς ἀγγέλους, ἔρχεται στὴν συνέχεια, μὲ τὸ ἄλλο αἴτημα ποὺ θὰ ἑρμηνεύσουμε, νὰ συγκαταβῇ στὴν ἀσθένειά μας καὶ νὰ μᾶς διδάξη ὅτι πρέπει νὰ προσευχόμαστε στὸν Θεὸ Πατέρα μας καὶ γιὰ τὸν καθημερινό μας ἄρτο. Ὁ ἄνθρωπος δὲν εἶναι ὅμοιος κατὰ πάντα μὲ τοὺς ἀγγέλους, ἀφοῦ ἔχει σῶμα καὶ πρέπει νὰ τραφῇ. Γι' αὐτὸ καὶ μᾶς δίδαξε νὰ παρακαλοῦμε τὸν Θεὸ νὰ μᾶς δώση τὸν καθημερινὸ ἄρτο.

Κατ' ἀρχὰς ὁ Χριστὸς κάνει λόγο γιὰ ἄρτο καὶ ὄχι γιὰ χρήματα, τρυφηλὸ βίο, πολυτελῆ ἐνδύματα καὶ ὅλα ἐκεῖνα γιὰ τὰ ὁποῖα ἐνδιαφέρεται ὑπερβολικὰ ὁ ἄνθρωπος. Μὲ αὐτὸ τὸ αἴτημα μᾶς διδάσκει νὰ ζητοῦμε ἀπὸ τὸν Θεὸ τὰ ἀπαραίτητα καὶ νὰ μὴ ἐνδιαφερόμαστε γιὰ τὴν συσσώρευση πολλῶν ὑλικῶν ἀγαθῶν. Ἄλλωστε, αὐτὸ τὸ ἀποκλείει τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ προσευχή μας γίνεται πρὸς τὸν κοινό μας Πατέρα καὶ αὐτὸ σημαίνει ὅτι ὑπάρχουν καὶ ἄλλα παιδιὰ τοῦ Πατρὸς καὶ ἐμεῖς ἔχουμε καὶ ἄλλους ἀδελφούς. Ὁπότε ὅλα τὰ παιδιὰ τοῦ Θεοῦ ἔχουν τὰ ἴδια δικαιώματα πάνω στὴν πατρικὴ περιουσία καὶ δὲν εἶναι δυνατὸν ὁ ἕνας νὰ ἐνεργῆ σὲ βάρος τῶν ἄλλων ἀδελφῶν.

Ἔπειτα, ὁ ἄρτος αὐτὸς λέγεται "ἐπιούσιος", δηλαδὴ ἀναγκαῖος γιὰ τὴν σύσταση τοῦ σώματος, ἀπαραίτητος γιὰ τὴν οὐσία τῆς βιολογικῆς μας ζωῆς, "ἐφήμερος", ἀφοῦ εἶναι ὁ ἄρτος τῆς ἡμέρας ἐκείνης, ὁ καθημερινός. Πράγματι, ὁ ἄρτος εἶναι ἀπαραίτητος γιὰ τὴν συντήρησή μας. Καὶ τὸ σπουδαῖο εἶναι ὅτι ζητοῦμε ἀπὸ τὸν Θεὸ νὰ μᾶς τὸν δώση, γιὰ πολλοὺς καὶ διαφόρους λόγους. Ὁ ἕνας γιατί, ὅπως διδάσκουν οἱ ἅγιοι Πατέρες, μέσα στὴν κτίση καὶ τὴν γῆ ὑπάρχει ἡ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ, ποὺ συντελεῖ στὴν καρποφορία. Ἂν ὁ καιρὸς δὲν εἶναι κατάλληλος, ἂν δὲν βρέξη, ἂν δὲν ὑπάρχουν τὰ ἀναγκαῖα συστατικὰ στὴν γῆ, δὲν μπορεῖ νὰ αὐξηθῇ καὶ νὰ καρποφορήση ὁ σπόρος στὴν γῆ. Ἔπειτα, πρέπει νὰ ἔχουμε καὶ ὑγεία γιὰ νὰ ἐργαζόμαστε προκειμένου νὰ ἐξοικονομοῦμε τὰ ἀπαραίτητα πρὸς τὸ ζῆν. Καί, βεβαίως, μποροῦμε νὰ τραφοῦμε καὶ νὰ ζήσουμε ὄχι διότι τρῶμε τὴν ὑλικὴ τροφή, ἀλλὰ γιατί ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ μας συντηρεῖ διὰ τῶν τροφῶν. Ἀπόδειξη τοῦ γεγονότος αὐτοῦ εἶναι ὅτι ὁ ἄνθρωπος ὅσο καὶ ἂν τρώγη, ἂν ἔχη κάτι ποὺ τὸν "τρώγει" μέσα του, δὲν μπορεῖ νὰ ἔχη ὑγεία. Καθὼς ἐπίσης, σὲ ἕναν ὀργανισμὸ ποὺ εἶναι ἑτοιμοθάνατος, ὅποια τροφὴ καὶ νὰ τοῦ δώση κανείς, δὲν θὰ μπορέση νὰ τὸν διατηρήση στὴν βιολογικὴ ζωή.

Μὲ τὸ αἴτημα αὐτὸ ὁ Χριστὸς μᾶς διδάσκει νὰ ἀποβάλλουμε τὴν πολλὴ καὶ μεγάλη μέριμνα. Αὐτὴν τὴν ἔννοια ἔχει τὸ "σήμερον". Ὁ Χριστιανὸς δὲν πρέπει νὰ συσσωρεύη πολλὰ ὑλικὰ ἀγαθά , ὅπως ἔκανε ὁ ἄφρων πλούσιος τῆς Παραβολῆς ποὺ εἶπε ὁ Χριστός, γιατί μὲ τὸν τρόπο αὐτὸν δείχνει ἀφ' ἑνὸς μὲν ὅτι δὲν ἔχει ἀγάπη στοὺς ἀδελφούς του, ἀφ' ἑτέρου δὲ δὲν ἔχει ἐμπιστοσύνη στὴν Πρόνοια τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ ἐμπιστεύεται ὑπερβολικὰ τὸν ἑαυτό του. Καὶ αὐτὸ στὴν πραγματικότητα εἶναι μιὰ ἀπιστία στὴν πράξη.

Κάνοντας λόγο γιὰ τὸν "ἐπιούσιον ἄρτον" πρέπει νὰ ἔχουμε ὑπ' ὄψη μας ὅτι μὲ τὴν δέηση αὐτὴ δὲν ἀναφερόμαστε μόνον στὸν ὑλικὸ ἄρτο, ἀλλὰ καὶ σὲ δύο ἄλλους πνευματικοὺς ἄρτους, ὁ ἕνας εἶναι ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ καὶ ὁ ἄλλος εἶναι τὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ. Ἄλλωστε αὐτοὶ οἱ δύο πνευματικοὶ ἄρτοι εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ κατὰ κυριολεξία εἶναι "ἐπιούσιοι", δηλαδὴ συντελοῦν στὴν σύσταση τῆς οὐσίας μας.

Ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ εἶναι οἱ ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ, ποὺ πρέπει νὰ τηροῦμε στὴν καθημερινή μας ζωὴ καὶ ἔτσι διὰ τοῦ τρόπου αὐτοῦ λαμβάνουμε τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ, ποὺ εἶναι κρυμμένη μέσα στὶς ἐντολὲς αὐτές. Εἶναι γνωστὴ ἡ ἀπάντηση τοῦ Χριστοῦ στὸν πρῶτο πειρασμὸ ποὺ δέχθηκε στὴν ἔρημο, ὅταν μετὰ τὴν πεῖνα, ὁ διάβολος τοῦ ὑπέδειξε νὰ μεταβάλη τὶς πέτρες σὲ ψωμιά. Ὁ Χριστὸς ἀπάντησε: "οὐκ ἐπ' ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ἄνθρωπος, ἀλλ' ἐπὶ παντὶ ρήματι ἐκπορευομένῳ διὰ στόματος Θεοῦ" (Μάτθ. δ΄,4). Δηλαδὴ ὁ ἄνθρωπος δὲν ζῇ μόνον μὲ τὸ ψωμί, ἀλλὰ μὲ κάθε λόγο ποὺ βγαίνει ἀπὸ τὸ στόμα τοῦ Θεοῦ. Ἐὰν γιὰ τὰ ἀνθρώπινα ἰσχύη ἡ παροιμία "ὁ λόγος σου μὲ χόρτασε καὶ τὸ φαΐ σου φάτο", πολὺ περισσότερο αὐτὸ συμβαίνει μὲ τὸν λόγο τοῦ Θεοῦ ποὺ εἶναι ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ.

Ὁ ἄλλος πνευματικὸς ἄρτος εἶναι ὁ εὐχαριστιακὸς Ἄρτος, τὸ Σῶμα καὶ τὸ Αἷμα τοῦ Χριστοῦ. Ὁ Ἴδιος ὁ Χριστὸς ἀπεκάλεσε τὸν Ἑαυτὸ Τοῦ ἄρτον ποὺ κατέβηκε ἀπὸ τὸν οὐρανὸ (Ἰωάν. στ΄ 41), καὶ ὁ ὁποῖος εἶναι ἀνώτερος ἀπὸ τὸ μάννα ποὺ ἔτρωγαν οἱ Ἰουδαῖοι στὴν ἔρημο. Καὶ τὸ ὅτι ἡ Ἐκκλησία καθόρισε νὰ ἀπαγγέλλουμε τὸ "Πάτερ ἡμῶν" στὴν θεία Λειτουργία καὶ μάλιστα λίγο πρὶν ἀπὸ τὴν θεία Κοινωνία τοῦ Σώματος καὶ τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ, αὐτὸ σημαίνει ὅτι τὸ αἴτημα αὐτὸ ἀναφέρεται στὸν οὐράνιο καὶ πνευματικὸ ἄρτο ποὺ μᾶς στηρίζει καὶ μᾶς ἁγιάζει καὶ εἶναι τὸ Σῶμα καὶ τὸ Αἷμα τοῦ Χριστοῦ.

Γι' αὐτὸ κάθε φορὰ ποὺ πρόκειται νὰ γευθοῦμε τὸν ὑλικὸ ἄρτο -τὸ πρωΐ, τὸ μεσημέρι, τὸ βράδυ- καὶ τὸν πνευματικὸ ἄρτο, ἤτοι νὰ μελετήσουμε τὴν Ἁγία Γραφὴ καὶ πρὸ παντὸς νὰ κοινωνήσουμε τὸ Σῶμα καὶ τὸ Αἷμα τοῦ Χριστοῦ, θὰ πρέπη νὰ ἀπαγγέλλουμε μὲ κατάνυξη καὶ προσοχὴ τὴν Κυριακὴ προσευχή, καὶ ἰδίως νὰ στεκόμαστε στὸ αἴτημα αὐτὸ ποὺ σχολιάσαμε σήμερα καὶ νὰ ζητοῦμε τὸν πνευματικὸ ἄρτο, τὸν Ἴδιο τὸν Χριστό, ποὺ θὰ ἰκανοποιήση τὴν πνευματική μας πεῖνα.

Ὁ Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου ΙΕΡΟΘΕΟΣ