Γραπτά Κηρύγματα: Κυριακή 27 Αὐγούστου, Ὁ ὅσιος Ποιμήν

Ὁ ὅσιος Ποιμήν, ποὺ σήμερα ἑορτάζει ἡ Ἐκκλησία μας, ἀνήκει στὴν μεγάλη χορεία τῶν ὁσίων καὶ ἀσκητῶν, ποὺ ὑπῆρξαν συνεχιστὲς τῶν Μαρτύρων, οἱ ὁποῖοι μαρτύρησαν κατὰ τὴν διάρκεια τῶν διωγμῶν, κατὰ τοὺς πρώτους αἰῶνας τοῦ Χριστιανισμοῦ. Δηλαδή, ὅταν τελείωσαν οἱ διωγμοί, τότε τὸ μαρτυρικὸ «πνεῦμα» τοῦ Χριστιανισμοῦ συνεχίσθηκε μὲ τοὺς ὁσίους καὶ ἀσκητάς, ποὺ προσπάθησαν σὲ ὅλη τους τὴν ζωὴ νὰ τηρήσουν τὶς ἐντολὲς τοῦ Χριστοῦ, καὶ μάλιστα στὸν πιὸ τέλειο βαθμό.

Ὁ ὅσιος Ποιμὴν γεννήθηκε στὴν Αἴγυπτο περὶ τὸ 340 μ.Χ. καὶ ἀπὸ τὴν νεότητά του ἔζησε ἀσκητικά, ἐνῷ δὲ βρισκόταν στὴν ἡλικία τῶν 15 ἐτῶν ἐγκαταβίωσε σὲ Ἱερὰ Μονὴ στὴν Λιβύη. Στὴν ἀρχὴ φάνηκε «σκληρὸς» στὴν μητέρα του, ποὺ πῆγε νὰ τὸν συνάντηση στὴν Σκήτη καὶ ἐκεῖνος τὸ ἀπέφυγε, ἀλλὰ αὐτὸ τὸ ἔκανε μέσα στὰ πλαίσια τῆς ἀσκήσεως, πρᾶγμα ποὺ κατάλαβε καὶ ἡ ἴδια του ἡ μητέρα του, ἡ ὁποία ἀπεχώρησε μὲ χαρά, παρ’ ὅ,τι δὲν τὸν συνάντησε. Στὴν συνέχεια, ὁ ὅσιος Ποιμὴν γνώρισε ὅλη τὴν μέθοδο τῆς ὀρθοδόξου ἀσκητικῆς ζωῆς, καθάρισε τὰ πάθη του μὲ πολλὲς πνευματικὲς ἀσκήσεις καὶ ἀπέκτησε ἀγάπη γιὰ ὅλον τὸν κόσμο. Παροιμιώδης εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ ὁσίου Ποιμένος, ὅπως φαίνεται στὰ ἀποφθέγματά του ποὺ διασώζονται στὸ βιβλίο ποὺ λέγεται «Γεροντικό».

Θὰ ἀναφέρω μερικὰ ἀπὸ αὐτά, ποὺ εἶπε στοὺς ἐπισκέπτας του καὶ δείχνουν τὴν πνευματική του ὡριμότητα.

Ὅταν κάποιος ἀδελφὸς τὸν ρώτησε τί εἶναι ἡ πίστη ποὺ καθαρίζει τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ τὰ πάθη, ἐκεῖνος ἀπάντησε: «πίστη εἶναι το νὰ διάγη κανεὶς μὲ ταπεινοφροσύνη καὶ νὰ κάνη ἐλεημοσύνη». Βεβαίως, ἡ πίστη εἶναι ἡ ἀποκεκαλυμμένη ἀλήθεια ποὺ παρέδωκε ὁ Χριστὸς στοὺς Ἀποστόλους καὶ ἐκεῖνοι στοὺς διαδόχους τους καὶ διεφύλαξε ἡ Ἐκκλησία μὲ τὰ δόγματα. Ἀλλὰ ἐδῶ ἐννοεῖται ἡ ἐμπειρικὴ πίστη, ποὺ εἶναι βίωση τῆς ἀποκεκαλυμμένης ἀλήθειας, ποὺ εἶναι ἡ ταπείνωση καὶ ἡ ἀγάπη πρὸς τοὺς ἄλλους.

Κάποιος ἀδελφὸς εἶχε πονηροὺς λογισμοὺς καὶ ἤθελε νὰ ἀπαλλαγῆ ἀπὸ αὐτούς. Ρώτησε τὸν ἀββᾶ Ποιμένα γι’ αὐτὸ καὶ ἐκεῖνος τὸν ὁδήγησε ἔξω στὸν ἀέρα καὶ τοῦ εἶπε νὰ ἀπλώση τὸ χέρι του καὶ νὰ πιάση τοὺς ἀνέμους, γιατί σὰν τὸν ἄνεμο ὁμοιάζουν οἱ λογισμοί. Καὶ ὅταν ἐκεῖνος τοῦ ἀπάντησε ὅτι δὲν μποροῦσε νὰ τὸ κάνη, ὁ ὅσιος Ποιμήν, ἀπάντησε: «Ἐὰν δὲν μπορῇς νὰ πιάσης τοὺς ἀνέμους, τότε οὔτε τοὺς λογισμοὺς μπορεῖς νὰ τοὺς ἐμποδίσης νὰ ἔλθουν, ἀλλὰ μπορεῖς ὅμως νὰ ἀντισταθῆς σὲ αὐτούς», δηλαδὴ νὰ μὴ κάνης αὐτὸ ποὺ σοῦ λέγουν. Πόση ἀλήθεια κρύβει αὐτὴ ἡ συμβουλὴ τοῦ ὁσίου Ποιμένος καὶ πόσο μᾶς βοηθᾶ ποὺ συνήθως ταρασσόμαστε ἀπὸ διαφόρους λογισμούς!

Ὁ ἀββᾶς Ποιμὴν δίδαξε ὅτι οἱ ἄνθρωποι μποροῦν νὰ σωθοῦν ὅπου κι ἂν εὑρίσκονται καὶ ὅποιο ἔργο κι ἂν ἐξασκοῦν. Εἶπε: «Ἐὰν βρίσκονται μαζὶ τρεῖς ἄνθρωποι, καὶ ὁ ἕνας ἡσυχάζει καλῶς, δηλαδὴ ζῇ τὴν ἡσυχαστικὴ μέθοδο, μακρυὰ ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους καὶ προσευχόμενος ἀδιαλείπτως, ὁ ἄλλος εἶναι ἄρρωστος καὶ εὐχαριστεῖ τὸν Θεό, καὶ ὁ τρίτος ὑπηρετεῖ τοὺς ἀνθρώπους μὲ καθαρὸ λογισμό, χωρὶς ὑπερηφάνεια καὶ ὑστεροβουλία, καὶ οἱ τρεῖς ἐξασκοῦν τὴν ἴδια ἐργασία». Ἐτσι, λοιπόν, ὅπου ζῇ κανεὶς καὶ σὲ ὅποια κατάσταση βρίσκεται, μπορεῖ νὰ σωθῇ ἂν ζῇ μὲ πίστη στὸν Θεό, ἀγάπη στοὺς ἀδελφοὺς καὶ καθαρὸ λογισμό.

Στοὺς πνευματικοὺς ἀγῶνες χρειάζεται νὰ ὑπάρχη μέτρο, νὰ μὴ γίνωνται ὑπερβολές. Ὁ ἀββᾶς Ποιμὴν μὲ τὴν διάκριση ποὺ τὸν χαρακτήριζε, καὶ γι’ αὐτὸ ὀνομάσθηκε «λύχνος διακρίσεως», καὶ αὐτὸ ἦταν ἀπόρροια τοῦ μακροχρονίου ἀγῶνα τοῦ ἐναντίον τῶν παθῶν καὶ τοῦ διαβόλου, εἶπε κάποτε: «τὰ ὑπέρμετρα πάντα τῶν δαιμόνων ἐστίν», δηλαδὴ ὅσα ξεπερνοῦν τὸ μέτρο εἶναι τῶν δαιμόνων. Ὁ ἄνθρωπος καὶ στὴν ἁμαρτία καὶ στὸν πνευματικό του ἀγῶνα πρέπει νὰ διακρίνεται γιὰ τὸ μέτρο, νὰ μὴ καταλαμβάνεται οὔτε ἀπὸ ἀπελπισία, οὔτε ἀπὸ ὑπερηφάνεια. Πάντοτε τὰ ὑπερβολικὰ εἶναι ἐπικίνδυνα.

Ὁ ἀββᾶς Ποιμὴν ἔδινε μεγάλη σημασία στὴν μετάνοια τοῦ ἀνθρώπου. Γνώριζε τὴν τρεπτότητα τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως καὶ ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἁμαρτάνει μὲ τὴν ἐπήρεια τοῦ διαβόλου καὶ τὴν αἰχμαλωσία τῆς θελήσεώς του, γι’ αὐτὸ ἔδειχνε μεγάλη ἀγάπη στοὺς ἁμαρτωλοὺς καὶ τοὺς συνιστοῦσε νὰ μετανοήσουν. Σὲ κάποιον ἀδελφὸ ποὺ τὸν ρώτησε τί σημαίνει μετάνοια ἀπὸ τὴν ἁμαρτία, ἀπάντησε ὅτι μετάνοια «εἶναι το νὰ μὴ διαπράττη κανεὶς (τὴν ἁμαρτία) στὸ ἑξῆς. Γι’ αὐτὸ μάλιστα ἐχαρακτηρίσθηκαν ἄμωμοι οἱ δίκαιοι, διότι ἐγκατέλειψαν τὶς ἁμαρτίες καὶ ἔγιναν δίκαιοι».

Χαρακτηριστικὸ γνώρισμα τῆς μεγάλης ἀγάπης τοῦ ὁσίου Ποιμένος πρὸς τοὺς ἀνθρώπους εἶναι καὶ ἡ ἀπάντηση ποὺ ἔδωσε σὲ κάποιους ἀδελφοὺς ποὺ τὸν ρώτησαν ἂν ἔπρεπε νὰ ξυπνοῦν τοὺς ἀδελφοὺς ποὺ νυστάζουν κατὰ τὴν διάρκεια τῆς συνάξεως. Εἶπε: «Ἐγὼ πάντως ἐὰν ἴδω τὸν ἀδελφὸν νὰ νυστάζη, τοποθετῶ τὴν κεφαλή του στὰ γόνατά μου καὶ τὸν ἀναπαύω».

Αὐτὴν τὴν συμπάσχουσα καρδία γιὰ ὅλον τὸν κόσμο εἶχε ὁ ἀββᾶς Ποιμὴν καὶ αὐτὸ ἦταν ἀπόρροια τῆς ἐσωτερικῆς τοῦ καθαρότητος, τῆς μεταμορφώσεως τῶν παθῶν σὲ ἀγάπη πρὸς τὸν Θεὸ καὶ τοὺς ἀδελφούς. Γι’ αὐτὸ ὁ ἱερὸς ὑμνογράφος τὸν ἀποκαλεῖ «πολίτην τῶν Ἀγγέλων καὶ συνόμιλον», «τῆς ἄνω μητροπόλεως οἰκήτορα», «τῶν ἀρετῶν ἐνδιαίτημα» καὶ «τῆς ἐρήμου κοσμήτορα».

Νὰ ἔχουμε τὶς εὐχές του καὶ τὶς πρεσβεῖες του πρὸς τὸν Θεό.

Ὁ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ ΚΑΙ ΑΓΙΟΥ ΒΛΑΣΙΟΥ ΙΕΡΟΘΕΟΣ