Skip to main content

Συνέντευξη στον δημοσιογράφο Αλέξη Κολιόπουλο της Εφημερίδος «Εκκλησιολόγος» Πατρών

1 Ερώτηση: Σεβασμιώτατε, δεν θα αρκούσε η σάρκωση του Υιού του Θεού; Γιατί έπρεπε να γίνη η Σταύρωση για την σωτηρία μας;

Απάντηση: Αρχίζετε από θεολογική ερώτηση και καλά κάνετε, γιατί η θεολογία είναι η ζωή μας. Έχουμε κουρασθή από κούφια λόγια.

Απαντώντας στην ερώτηση θα ήθελα να πω ότι ο Χριστός με την ενανθρώπησή Του προσέλαβε εκουσίως σώμα άκρως καθαρό, αλλά θνητό και παθητό, προκειμένου να νικήση τον θάνατο και την αμαρτία επάνω σε αυτό. Έτσι, το σώμα που προσέλαβε ο Χριστός θεώθηκε αμέσως με την πρόσληψή του στην μήτρα της Παναγίας, αλλά η νέκρωση του θανάτου έγινε με το δικό Του θάνατο στον Σταυρό και την κάθοδο της ψυχής μαζί με την θεότητα στον Άδη και, φυσικά, με την Ανάστασή Του.

Εδώ τίθεται το θέμα για το «απροϋπόθετο η εμπροϋπόθετο» της θείας ενανθρωπήσεως. Εγράφησαν διατριβές και μελέτες γύρω από το θέμα αυτό. Το ερώτημα είναι: Η πτώση του ανθρώπου «ανάγκασε» τον Θεό να ενανθρωπήση; Σε μια τέτοια περίπτωση μπορεί να θεωρηθή ότι η πτώση έκανε καλό και ήταν αναγκαία! Ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής και άλλοι Πατέρες ισχυρίζονται ότι τίποτε δεν αναγκάζει τον Θεό, αλλά η ενανθρώπηση του Χριστού θα γινόταν, ανεξάρτητα από την πτώση του ανθρώπου, γιατί προκειμένου να σωθή ο άνθρωπος έπρεπε να ενωθή η ανθρώπινη φύση με την θεία φύση υποστατικώς, αλλιώς δεν θα μπορούσε ο άνθρωπος να σωθή. Γι' αυτό η ενανθρώπηση του Χριστού είναι το τέλος της δημιουργίας του κόσμου. Μετά όμως την πτώση και την είσοδο του θανάτου στον άνθρωπο και την κτίση προστέθηκε ο Σταυρός και ο θάνατος, λόγω της φθαρτότητας και την θνητότητας. Έτσι «ο Χριστός έπαθεν υπέρ ημών» (Α Πέτρ. β , 21).

 

2 Ερώτηση: Ποιό είναι το μήνυμα της Αναστάσεως;

Απάντηση: Δεν πρόκειται για μήνυμα, αλλά για αληθινή ζωή, αφού κατά τον ιερό Χρυσόστομο «ανέστη Χριστός και ζωή πολιτεύεται». Μετά την Ανάσταση του Χριστού έχουμε την δυνατότητα, με το Βάπτισμα, την θεία Ευχαριστία και την όλη μυστηριακή ζωή στην Εκκλησία, να εγκεντριζόμαστε στο Σώμα του Χριστού και έτσι η αγριέλαιος να γίνη καλλιέλαιος, να μεταμορφωθή όλη μας η ύπαρξη.

Αν θέλουμε να κάνουμε λόγο για μήνυμα, μπορούμε να πούμε ότι η Ανάσταση του Χριστού γεμίζει την ψυχή μας από την ελπίδα της αναστάσεως των σωμάτων, αλλά και από την μέθεξη του ακτίστου Φωτός. Μετά την Ανάσταση του Χριστού όλα έχουν αλλάξει, αποκτούμε νόημα ζωής και είναι δυνατόν τα σώματά μας να ομοιάσουν με το Σώμα του Μεταμορφωθέντος στο Θαβώρ και Αναστάντος Χριστού. Τώρα άνοιξε ο Παράδεισος και εκεί υπάρχει η ουράνια Εκκλησία, στην οποία γίνεται αέναη Λειτουργία, όπως περιγράφεται στο βιβλίο της Αποκαλύψεως. Ελπίζουμε και αγωνιζόμαστε να εισέλθουμε σε αυτήν. Υπάρχει πιο ελπιδοφόρο μήνυμα;

 

3 Ερώτηση: Πως θα φέρουμε περισσότερους νέους στην Εκκλησία;

Απάντηση: Η Εκκλησία έχει μεγάλη δύναμη, μεταμορφώνει τα πάντα, αγκαλιάζει όλους. Όσοι βαπτίσθηκαν και χρίσθηκαν ανήκουν «δυνάμει» στην Εκκλησία και μπορούν να γίνουν ζωντανά μέλη της –«ενεργεία»– να δεχθούν την αναγεννητική ενέργεια του Θεού. Ο Χριστός, που είναι η κεφαλή της Εκκλησίας, «νεοποιεί τους γηγενείς», προσλαμβάνει τους ανθρώπους με τα ποικίλα βάρη της ηλικίας, των τύψεων, των αμαρτιών, και τους καθιστά νέους. Νεοποιεί τους ηλικιωμένους και σοφίζει τους νέους.

Είναι, όμως, αλήθεια ότι πολλοί νέοι διακόπτουν τις σχέσεις τους με την Εκκλησία στις πιο κρίσιμες περιόδους της ζωής τους. Χρειάζεται ιδιαίτερη ποιμαντική επιστήμη για να ανοίξη κανείς διάλογο με τους νέους. Νομίζω ότι τα εκκλησιαστικά βιώματα της νηπιακής και παιδικής ηλικίας επαναφέρουν τους νέους, αργά η γρήγορα, στην Εκκλησία. Γι' αυτό οι Ιερείς, με τους γονείς και τους δασκάλους πρέπει να προσφέρουν στα παιδιά με ελευθερία τέτοια εκκλησιαστικά βιώματα από την νηπιακή τους ζωή.

Ο νομπελίστας Λόρεντς έχει πη ότι στους νέους ανθρώπους λειτουργεί και το φαινόμενο της «νεοφιλίας», επειδή θέλουν να δοκιμάσουν κάτι καινούριο, και το φαινόμενο της «καθυστερημένης υπακοής», αφού επανέρχονται έστω και αργά στις ρίζες τους. Αυτό το βλέπουμε στον άσωτο υιό της σχετικής παραβολής. Εκείνο που τον έκανε να επιστρέψη στο πατρικό σπίτι ήταν η αγάπη του Πατέρα, που εκφραζόταν με ελευθερία. Ας δείχνουμε αγάπη στα παιδιά και αυτή θα ενεργήση θετικά σε όλη την ζωή τους.

 

4 Ερώτηση: Εάν είναι πρόβλημα η εκκοσμίκευση για την Εκκλησία;

Απάντηση: Φυσικά η εκκοσμίκευση είναι ένα μεγάλο πρόβλημα για τα μέλη της Εκκλησίας. Όταν ομιλούμε για εκκοσμίκευση, εννοούμε την αλλοίωση η παραθεώρηση της θεολογίας και του ησυχασμού που έχει η Ορθόδοξη Εκκλησία, καθώς επίσης και η κοινωνικοποίηση της ευαγγελικής ζωής. Έλεγε κάποιος, επηρεασμένος από την εκκοσμίκευση: «Ας αφήσουμε τον ουρανό για τους παπάδες και τα πουλιά. Εμείς ας ασχοληθούμε με την γη». Έτσι στην Δύση αναπτύχθηκε η διαλεκτική θεολογία της κρίσεως, η θεολογία του θανάτου του θεού, η μεταχριστιανική θεολογία, η πολιτική θεολογία κλπ.

Εξίσου όμως προβλήματα είναι και δύο άλλα, ήτοι η κοσμοθεωρία, όταν τον Χριστιανισμό από ζωή τον μετατρέπουμε σε ιδεολογία, και η κοσμοφοβία, όταν φοβόμαστε τον κόσμο, κλεινόμαστε μέσα σε μικρές ομάδες και έτσι αναπτύσσεται ο φονταμενταλισμός.

Επίσης, άλλα προβλήματα που δημιουργούνται στα μέλη της Εκκλησίας προέρχονται από τον ορθολογισμό και τον ηθικισμό. Δεν είναι πρόβλημα η ορθή λογική, αλλά ο ορθολογισμός, ούτε η ηθική, αλλά ο ηθικισμός.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίον είναι ανάγκη να μάθουμε την μητρική γλώσσα μας, την οποία ομιλούν οι άγιοί μας.

 

5 Ερώτηση: Είστε αρκετές φορές προσκεκλημένος από διαφόρους φορείς του εξωτερικού. Τι προβλήματα αντιμετωπίζουν οι Έλληνες της Διασποράς;

Απάντηση: Δύο προβλήματα έχω εντοπίσει. Το ένα είναι ο εθνικισμός, αφού οι πρώτες Εκκλησίες έχουν δημιουργηθή από μετανάστες και έχουν διοργανωθή ως εθνικές Εκκλησίες. Αυτό βέβαια συμβαίνει και με άλλες εθνότητες, όπως των σλαβοφώνων και αραβοφώνων, και έτσι διασπάται η εκκλησιαστική ενότητα. Ο εθνικισμός της Διασποράς είναι ένα μεγάλο εκκλησιαστικό πρόβλημα σήμερα. Το άλλο είναι η αλλοίωση της πίστεως και ζωής, από την άποψη ότι μερικές φορές παρατηρείται ένας εκπροτεσταντισμός της ορθοδόξου ζωής και μια αλλοτρίωση του ορθοδόξου ήθους. Για να είμαι ακριβής θέλω να τονίσω ότι στην Αμερική παρατηρείται έντονα μια στροφή προς την Ορθόδοξη θεολογία και τον αγιορειτικό μοναχισμό και σε αυτό, μεταξύ των άλλων, βοηθά η διάδοση ορθοδόξων βιβλίων και ακόμη συντελούν τα 18 Μοναστήρια που έχει δημιουργήσει ο Γέροντας Εφραίμ, Προηγούμενος της Ιεράς Μονής Φιλοθέου του Αγίου Όρους. Πολλοί Αμερικανοί ενδιαφέρονται για φιλοκαλικά θέματα.

 

6 Ερώτηση: Την Δευτέρα 15 Σεπτεμβρίου στην κεντρική Αίθουσα Τελετών του Πανεπιστημίου Αθηνών θα σας απονεμηθή ο τίτλος του Επιτίμου Διδάκτορος στο τμήμα της Κοινωνικής Θεολογίας. Ποιά προσόντα πρέπει να έχη ένας σύγχρονος θεολόγος;

Απάντηση: Το θεωρώ ειδική τιμή στο πρόσωπό μου που έγινε από την Θεολογική Σχολή Αθηνών για το θεολογικό συγγραφικό έργο.

Στο ερώτημα, ποιά προσόντα πρέπει να έχη ο σύγχρονος θεολόγος, νομίζω ότι η απάντηση βρίσκεται στο έργο και την διδασκαλία των αγίων Πατέρων του Δ αἰῶνος. Ο αιώνας αυτός ήταν ένας αιώνας πολύ σημαντικός, παρόμοιος με τον δικό μας. Οι Πατέρες της Εκκλησίας είχαν δεχθή την αποκαλυπτική αλήθεια, αλλά μελέτησαν και τα οντολογικά, κοσμολογικά, ανθρωπολογικά ερωτήματα της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας και έδωσαν απαντήσεις σε αυτά. Οι άγιοι Πατέρες σπούδασαν την επιστήμη και την φιλοσοφία της εποχής τους και γνώρισαν όλους τους προβληματισμούς των ανθρώπων, απέκτησαν πνευματικές εμπειρίες του Θεού, οπότε ως αναγεννημένοι άνθρωποι απάντησαν στους προβληματισμούς των ανθρώπων. Έτσι, έκαναν ένα δημιουργικό έργο που είναι σύγχρονο μέχρι τις ημέρες μας.

Νομίζω ότι ο σύγχρονος θεολόγος πρέπει να αποκτήση γνήσιες εμπειρίες του Θεού, να γνωρίση τα σύγχρονα προβλήματα των ανθρώπων, ενδεχομένως την σύγχρονη παιδεία και επιστήμη, και στην συνέχεια να τους βοηθήση αγαπητικά και κενωτικά. Έτσι, τα βασικά γνωρίσματα των συγχρόνων θεολόγων πρέπει να είναι η σπουδή στην ορθόδοξη ζωή, η ομολογία της πίστεως και η ποιμαντική.

 

7 Ερώτηση: Αφού γράψατε βιβλίο για τον αείμνηστο Μητροπολίτη κυρό Σεβαστιανό και αφού διατελέσατε υπεύθυνος της κατασκηνώσεως στην Χριστιανική Ένωση Αγρινίου, ποιός ο ρόλος των Αδελφοτήτων;

Απάντηση: Νομίζω δεν πρέπει κανείς να αρνήται το παρελθόν του, αλλά να το συμπληρώνη, να το μεταμορφώνη, να το βελτιώνη. Από τους γονείς μου γνώρισα την εκκλησιαστική ζωή. Οι πρώτοι Πνευματικοί μου Πατέρες με αγάπησαν, έδειξαν υπομονή, με παιδαγώγησαν, με τον τρόπο που γνώριζαν. Ήταν Κληρικοί με φόβο Θεού, ανιδιοτέλεια και αγάπη για τον Θεό και την Εκκλησία. Αυτοί έβαλαν τις βάσεις στην ζωή μου. Πάνω σε αυτήν την βάση ο Θεός με τους αγιορείτες Πατέρες και άλλους εξαγιασμένους Κληρικούς, όπως τον μακαριστό Μητροπολίτη μου Καλλίνικο και τον Γέροντα Σωφρόνιο, ακόμη και με την μελέτη των πατερικών έργων, έκτισε και κάτι άλλο.

Δεν αρνούμαι το παρελθόν, αλλά βλέπω την αγάπη του Θεού που εργάσθηκε «πολυμερώς και πολυτρόπως» επάνω μου, αρκεί εγώ να αποδειχθώ άξιος της αγάπης του Θεού και των φίλων του Θεού, και σας παρακαλώ, καθώς και τους αναγνώστες, να προσεύχονται γι' αυτό. Πάντοτε πρέπει να εργαζόμαστε θετικά και όχι αρνητικά και επιθετικά.

 

8 Ερώτηση: Ποιό το μέλλον του Οικουμενικού Πατριαρχείου;

Απάντηση: Από ανθρωπίνης πλευράς είναι ζοφερό. Αλλά την Εκκλησία την διευθύνει ο Θεός, άλλωστε ο Χριστός είναι η κεφαλή της. Η Εκκλησία πέρασε από πολλές τρικυμίες, αλλά δεν καταποντίσθηκε. Το ίδιο συνέβη και με το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Πέρασε μέσα από διωγμούς, επιθέσεις και όμως παραμένει όρθιο. Καταλύθηκε μια ολόκληρη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία – Βυζάντιο, από πολιτικής-διοικητικής πλευράς, αλλά η Εκκλησία παραμένει μέχρι σήμερα και έως της συντελείας των αιώνων ζωντανή.

Βέβαια, σήμερα το Οικουμενικό Πατριαρχείο πάσχει από λειψανδρία, λόγω των εξωτερικών συνθηκών. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης, ως πολυτάλαντος, έθεσε δύο στόχους. Ο ένας να συμμετέχουν στην διοίκηση του Πατριαρχείου όλοι οι Ιεράρχες του Θρόνου, και ο άλλος, ο μελλοντικός Πατριάρχης να εκλέγεται από όλους τους Ιεράρχες του Οικουμενικού Θρόνου, ανά την Οικουμένη, και μετά την εκλογή να λαμβάνη την τουρκική υπηκοότητα, όπως γίνεται στο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας. Επέτυχε τον πρώτο στόχο, πιστεύω ότι θα επιτύχη και τον δεύτερο, για την διάσωση του Οικουμενικού Πατριαρχείου, γιατί έχει μεγάλο ρόλο να διαδραματίση. Είναι ένας εξαγιασμένος θεσμός, που τον ευλόγησαν οι Πατέρες των Οικουμενικών Συνόδων, στην περιοχή του συνήλθαν οι Οικουμενικοί Σύνοδοι, οι οποίες ομολόγησαν την ορθόδοξη πίστη, και καθαγιάσθηκε από τα αίματα των μαρτύρων, Πατριαρχών, Αρχιερέων, αλλά και τους ιδρώτες των ασκητών.

 

9 Ερώτηση: Ποιά είναι η πρώτη σας επαφή με την πόλη του Πρωτοκλήτου, την Πάτρα;

Απάντηση: Η πρώτη ουσιαστική επαφή ήταν μετά την εκλογή μου στην Ιερά Μητρόπολη Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου (1995). Πάντα θεωρούσα την Πάτρα ως μια μεγαλούπολη με έντονη πνευματική παράδοση και την θαύμαζα. Ο τότε Μητροπολίτης Πατρών κ. Νικόδημος με καλούσε στις διάφορρες εορταστικές εκδηλώσεις, όπως το κάνει και ο νυν Μητροπολίτης και αγαπητός εν Χριστώ αδελφός κ. Χρυσόστομος. Πιθανόν να γνωρίζετε ότι ο Σεβ. Μητροπολίτης πρ. Πατρών Νικόδημος ήταν Πνευματικός Πατέρας των γονέων μου, όταν υπηρετούσε Ιεροκήρυξ στα Γιάννενα, και με είχε ευλογήσει από έμβρυο, γι' αυτό έλεγε συνήθως: «Τον Ναυπάκτου τον γνωρίζω εκ κοιλίας μητρός του».

 

10 Ερώτηση: Ποιόν έχετε πρότυπο στην ζωή σας;

Απάντηση: Το αιώνιο πρότυπο είναι ο Χριστός, και μάλιστα ο Εσταυρωμένος και Αναστάς Χριστός. Και στην συνέχεια οι φίλοι του Χριστού που μετέχουν στο μυστήριο του Σταυρού και της Αναστάσεώς Του. Τέτοιοι ήσαν οι γονείς μου, ο Μητροπολίτης Δρυϊνουπόλεως Σεβαστιανός, ο Μητροπολίτης Εδέσσης Καλλίνικος, ο Γέροντας Σωφρόνιος και πολλοί αγιορείτες Πατέρες. Όλοι τους βρίσκονται στην εν ουρανοίς Εκκλησία. Οπότε όραμά μου είναι να αξιωθώ να εισέλθω σε αυτήν την ουράνια Εκκλησία για να τους συναντήσω.

 

11 Ερώτηση: Τι εύχεσθε για τα παιδιά που σε λίγες ημέρες δίνουν Πανελλήνιες εξετάσεις;

Απάντηση: Οι εξετάσεις που θα δώσουν για τις Ανώτατες Σχολές είναι ένα μέρος των εξετάσεων που θα δίνουν σε όλη τους την ζωή. Εύχομαι να επιτύχουν σε όλες τις εξετάσεις, επαγγελματικές, κοινωνικές, οικογενειακές, εκκλησιαστικές, με την δύναμη του Θεού.

Αυτήν την περιόδο θα πρέπει να διαβάζουν ωσάν η επιτυχία να εξαρτάται από τους ίδιους, και να προσεύχονται στον Θεόν, ωσάν η επιτυχία να εξαρτάται από Αυτόν. Αυτό θα εκδιώξη το άγχος, την ανασφάλεια και θα δώση άλλο περιεχόμενο στις εξετάσεις. Κάποτε ο π. Εφραίμ ο Κατουνακιώτης είπε σε μερικά παιδιά, τα οποία είχα οδηγήσει μέχρι το ερημητήριό του και τα οποία ανέμεναν τα αποτελέσματα των εξετάσεων: «Προσέξτε, γιατί υπάρχουν επιτυχίες που καταλήγουν σε αποτυχίες και υπάρχουν αποτυχίες που οδηγούν σε επιτυχίες».

Πάντως, σε όλα τα θέματα υπάρχουν λύσεις και διέξοδοι. Χρειάζεται υπομονή, ψυχραιμία και πίστη στον Θεό. Σε όλα τα παιδιά που διαγωνίζονται αυτόν τον καιρό εύχομαι καλή επιτυχία στις εξετάσεις, αλλά και σε όλη την ζωή τους.–

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

  • Προβολές: 3039