Γραπτὰ Κηρύγματα: Ἑορτὴ Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου.

Οἱ πραγματικοί - ἀληθινοὶ ἐορταστές

Τὰ τροπάρια ποὺ συνέταξαν οἱ ὑμνογράφοι τῆς Ἐκκλησίας γιὰ νὰ πανηγυρίζουν οἱ Χριστιανοὶ τὶς ἑορτές, ἀλλὰ καὶ τὴν σημερινὴ ἑορτὴ τῆς Κοιμήσεως τῆς Παναγίας μας, εἶναι ἀριστουργήματα, τόσο ἀπὸ τὴν δομή, τὶς εἰκόνες καὶ τὰ κοσμητικὰ ἐπίθετα ποὺ χρησιμοποιοῦν, ὅσο καὶ ἀπὸ τὸ περιεχόμενό τους, ποὺ ἀπαντοῦν στὰ μεγάλα ὑπαρξιακὰ προβλήματα τοῦ ἀνθρώπου, ὅπως εἶναι ἡ ζωὴ καὶ ὁ θάνατος. Ὅταν διαβάση κανεὶς προσεκτικὰ τὰ τροπάρια αὐτὰ ἐκπλήσσεται ἀπὸ τὴν σοφία τους καὶ τὴν ὀμορφιά τους.

Ὁ κανόνας ποὺ ψάλλαμε σήμερα στὴν ἀκολουθία τοῦ Ὄρθρου συμπεριλαμβάνεται σὲ αὐτὴν τὴν κατηγορία καὶ εἶναι ἔργο τοῦ ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ ποιητοῦ, ποὺ ἦταν θετὸς ἀδελφὸς τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ. Ὁ κανόνας αὐτὸς ἔχει καταπληκτικὰ τροπάρια ποὺ ἀναλύουν τὸ περιεχόμενο τῆς ἑορτῆς καὶ δείχνουν τὴν σπουδαιότητά της. Ἡ ἀκροστιχίδα τῶν τροπαρίων αὐτῶν, δηλαδὴ τὰ ἀρχικὰ γράμματα ὅλων τῶν τροπαρίων, ἔχει τὴν ἑξῆς φράση: «πανηγυριζέτωσαν οἱ θεόφρονες». Θὰ ἤθελα νὰ κάνω ἕνα μικρὸ σχόλιο σὲ αὐτὴν τὴν φράση.

Πρῶτα πρέπει νὰ δοῦμε τὴν λέξη «πανηγυριζέτωσαν». Ἡ λέξις πανήγυρις στὴν ἐκκλησιαστικὴ γλῶσσα σημαίνει ἕναν ὁμαδικὸ ἑορτασμὸ μὲ τὶς ἑορτὲς ποὺ ἀναφέρονται στὸν Χριστό, τὴν Παναγία καὶ τοὺς Ἁγίους ποὺ ἑορτάζει κάθε τόπος. Ἡ ἐκκλησιαστικὴ πανήγυρις συμπεριλαμβάνει προσευχή, συμμετοχὴ στὴν θεία Λειτουργία, καὶ κοινωνία τοῦ Σώματος καὶ τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ, ὕστερα ἀπὸ σχετικὴ προετοιμασία, δηλαδὴ μετάνοια, ἐξομολόγηση κλπ. Βέβαια, οἱ ἄνθρωποι ἔχουν συνδέσει τὸ πανηγύρι μὲ διασκεδάσεις καὶ χορούς. Ἡ Ἐκκλησία δὲν ἀποκλείει καὶ τὴν ἐξωτερικὴ χαρά, ὅταν προηγῆται ἡ ἐκκλησιαστικὴ πανήγυρη καὶ ὅταν γίνεται μὲ τὶς σχετικὲς προϋποθέσεις καὶ τοὺς κατάλληλους τρόπους. Ὅταν, ὅμως, ἡ διασκέδαση γίνεται σὲ βάρος τῆς λατρείας καὶ εἰδικὰ τῆς θείας Λειτουργίας, καὶ σὲ ἀντίθεση μὲ τὴν παράδοση τῆς Ἐκκλησίας, τότε δὲν ὠφελεῖ πνευματικά. Ἂν μελετήσουμε τὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο πανηγύριζαν παλαιότερα οἱ ἄνθρωποι, τότε θὰ δοῦμε τὴν διαφορὰ μὲ μερικοὺς σύγχρονους τρόπους πανηγύρεως.

Πάντως, τὸ πραγματικὸ πανηγύρι εἶναι ἡ θεία Λειτουργία καὶ γενικὰ ἡ λατρεία τῆς Ἐκκλησίας. Ὁ ἄνθρωπος στὴν θεία Λειτουργία συμψάλλει μὲ τοὺς ἀγγέλους, συμπροσεύχεται μὲ τοὺς Ἁγίους, ἐπικοινωνεῖ μὲ τὴν Παναγία, συνδέεται μὲ τὸν Χριστό. Ὅπως λένε οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας, ἡ θεία Λειτουργία εἶναι μιὰ ἑνότητα ἀγγέλων καὶ ἀνθρώπων, κεκοιμημένων καὶ ζώντων. Ὅποιος αἰσθάνεται πραγματικὰ τὴν θεία Λειτουργία ὡς πανηγύρι, βλέπει τὴν ἀλλαγὴ καὶ στὴν ζωή του, καὶ μπορεῖ νὰ συμπεριφερθῇ μὲ ἕναν καλύτερο τρόπο στοὺς συνανθρώπους του.

Ἡ ἑπομένη λέξη της ἀκροστιχίδος εἶναι «οἱ θεόφρονες», δηλαδὴ θὰ πρέπη νὰ πανηγυρίζουν ἐκεῖνοι ποὺ σκέπτονται κατὰ Θεόν. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος γράφει στοὺς Κολασσαείς: «Τὰ ἄνω φρονεῖτε, τὰ ἄνω ζητεῖτε, μὴ τὰ ἐπὶ τῆς γῆς» (Κολασ. γ , 2). Οἱ ἐκκλησιαστικὲς ἑορτὲς πανηγυρίζονται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἐκείνους ποὺ ἔχουν φρόνημα Θεοῦ, ποὺ ἀποβλέπουν στὴν βίωση τοῦ νοήματος τῶν ἑορτῶν. Οἱ Προφῆτες στὴν Παλαιὰ Διαθήκη καὶ οἱ ἅγιοι Πατέρες στὴν Ἐκκλησία ἔκαναν ἀγῶνα προκειμένου οἱ ἄνθρωποι νὰ μάθουν νὰ ἑορτάζουν κατὰ Θεὸν καὶ ὄχι μὲ τρόπο κοσμικό.

Αὐτὸ ἰσχύει καὶ γιὰ τὴν σημερινὴ ἑορτὴ τῆς Κοιμήσεως τῆς Παναγίας μας. Τὸ νόημα τῆς ἑορτῆς αὐτῆς εἶναι πνευματικό, ἀφοῦ ἡ Παναγία βίωσε τὴν ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ στὴν ὕπαρξή της καὶ τώρα βρίσκεται στοὺς οὐρανοὺς καὶ πρεσβεύει γιά μας. Ἡ Παναγία συνήργησε στὸ μυστήριο τῆς σωτηρίας μας καὶ γι’ αὐτὸ καὶ ἐμεῖς πρέπει νὰ τῆς δώσουμε τὸν ὀφειλόμενο σεβασμό. Πρέπει πάντοτε νὰ ἑορτάζουμε ὡς θεόφρονες, δηλαδὴ νὰ προηγῆται νηστεία καὶ μετάνοια, νὰ κοινωνοῦμε τοῦ Σώματος καὶ τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ, νὰ ζοῦμε μὲ ἐκκλησιαστικὸ τρόπο καὶ νὰ προσπαθοῦμε νὰ τηροῦμε τὸ θέλημα τοῦ Υἱοῦ καὶ Θεοῦ της στὴν ζωή μας.

Εὔχομαι σὲ ὅλους σας χρόνια πολλὰ γιὰ τὴν σημερινὴ μεγάλη Θεομητορικὴ ἑορτή.

Ὁ Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου ΙΕΡΟΘΕΟΣ