Τὸ Ἅγιον Ὅρος

Τὸ Ἅγιον Ὅρος δὲν ἀνεξαρτητοποιεῖται ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία. Δὲν εἶναι ἕνας χῶρος ἀπομονωμένος ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία καὶ αὐτονομημένος, ἀλλὰ εἶναι ὁ τρόπος ζωῆς τοῦ ὀρθοδόξου Χριστιανοῦ καὶ ἡ ἔκφραση τῆς εὐαγγελικῆς καὶ ἁγιοπνευματικῆς ζωῆς ποῦ ὑπάρχει μέσα στὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ. Ὁ ἅγιος Γρηγόριος στὸ ἔργο τοῦ «ὑπὲρ τῶν ἱερῶς ἡσυχαζόντων», μιλῶντας γιὰ τὸν ὅσιο καὶ ὁμολογητὴ Νικηφόρο, ὁ ὁποῖος ἀσκήθηκε στὸ Ἅγιον Ὅρος καὶ ἔδωσε τὴν ὀρθόδοξη ὁμολογία καὶ γι' αὐτὸ ἐξωρίσθηκε ἀπὸ τὸν πρῶτο Βασιλέα τοῦ Οἴκου τῶν Παλαιολόγων, γράφει χαρακτηριστικά: «βίον μὲν αἱρεῖται καὶ ἀκριβέστερον, δηλαδὴ τὸν μονήρη, τόπον δὲ πρὸς κατοικίαν τὸν τῆς ἁγιωσύνης ἐπώνυμον, ἐν μεθορίῳ κόσμου καὶ τῶν ὑπερκοσμίων (Ἄθως οὗτὸς ἐστιν, ἡ τῆς ἀρετῆς ἑστία) ἐνδιαιτάσθαι προθυμηθεῖς».

Στὸ χωρίο αὐτὸ φαίνεται καθαρὰ ἡ ἀντίληψη ποῦ ἔχει ὁ ἅγιος Γρηγόριος γιὰ τὸ Ἅγιον Ὅρος. Εἶναι ἐπώνυμο τῆς ἁγιωσύνης, εἶναι μεθόριον μεταξὺ τοῦ κόσμου καὶ τῶν ὑπερκοσμίων, εἶναι ἑστία τῆς ἀρετῆς. Ἑπομένως βλέπουμε τὸ Ἅγιον Ὅρος ὡς ἑστία τῆς ἀρετῆς, ὡς τὸν τόπον ὅπου βιώνεται καὶ ἐκφράζεται ἡ εὐαγγελικὴ ζωή, ποῦ εἶναι ἡ οὐσία τῆς Παραδόσεώς μας. Ἂν ὁ μοναχισμός, κατὰ τὴν διδασκαλία τῶν ἁγίων Πατέρων, εἶναι ἡ ἀποστολικὴ καὶ ἡ μαρτυρικὴ ζωή, διότι σ' αὐτὸν διασώζεται ὅλη ἡ ἀποστολικὴ ζωὴ καὶ ἡ μαρτυρία τῶν ἁγίων μαρτύρων, τότε μποροῦμε νὰ καταλάβουμε ὅτι τὸ Ἅγιον Ὅρος εἶναι ὁ τόπος ὅπου βιώνεται αὐτὴ ἡ ἀποστολικὴ ζωή.

Τὸ Ἅγιον Ὅρος δὲν εἶναι μόνον ἕνας χῶρος, ἀλλὰ καὶ ἕνας τρόπος ζωῆς. Μὲ αὐτὸ τὸ πνεῦμα μποροῦμε νὰ χαρακτηρίσουμε τὸν ἅγιο Γρηγόριο τὸν Παλαμᾶ ἁγιορείτη καὶ μὲ αὐτὴν τὴν ἑρμηνεία ἰσχυριζόμαστε ὅτι ὁ ἅγιος εἶναι ἐκφραστὴς τῆς ζωῆς τοῦ Ἁγίου Ὅρους, καὶ γενικότερα τῆς Ἐκκλησίας.

(Μητροπολίτου Ναυπάκτου Ἱεροθέου, Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς ὡς Ἁγιορείτης).