Ποιμαντορικὴ Ἐγκύκλιος Χριστουγέννων

Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί,

Μᾶς ἀξιώνει ὁ Θεὸς καὶ ἐφέτος νὰ ἑορτάσουμε τὸ ἅγιο Δωδεκαήμερο, ποὺ περιλαμβάνει τρεῖς μεγάλες δεσποτικὲς ἑορτές, τὴν Γέννηση τοῦ Χριστοῦ, τὴν Περιτομὴ καὶ τὴν Βάπτισή Του. Καθὼς κυλᾶ ὁ χρόνος μας διακατέχει μιὰ θλίψη, ἐπειδὴ περνοῦν τὰ χρόνια τῆς ζωῆς μας, ἀλλὰ μᾶς γεμίζει καὶ μιὰ μεγάλη χαρά, ἀφοῦ μποροῦμε νὰ ἑορτάσουμε καὶ πάλι τὰ γεγονότα τῆς Θεοφανείας, νὰ ὑμνήσουμε τὴν Γέννηση τοῦ Χριστοῦ καὶ νὰ δοξάσουμε τὸν Θεὸ γιὰ τὴν θεία Τοῦ συγκατάβαση.

Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος σὲ μιὰ ὁμιλία τοῦ κατὰ τὴν ἑορτὴ τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ γράφει: «Καὶ ὁ πλουτίζων πτωχεύει• πτωχεύει τὴν ἐμὴν σάρκα, ἴν’ ἐγὼ πλουτήσω τὴν αὐτοῦ θεότητα». Δηλαδή, ὁ Θεὸς ποὺ δίδει σὲ ὅλους τὸν πλοῦτο Του, γίνεται πτωχός, λαμβάνοντας τὴν δική μου σάρκα, ὥστε ἐγὼ νὰ γίνω πλούσιος μὲ τὴν θεότητά Του.

Αὐτὸ εἶναι τὸ μυστήριο τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ, ὁ Ὁποῖος ἐνῷ εἶναι Θεός, ἔγινε ἄνθρωπος, προσέλαβε τὴν ἀνθρώπινη φύση, γιὰ νὰ τὴν γεμίση μὲ τὴν Χάρη τῆς θεότητός Του. Ἔτσι, ἡ πτωχεία τοῦ Χριστοῦ μᾶς πλούτισε, ἡ θεία Τοῦ δόξα ἔγινε πλουτισμὸς σὲ μᾶς. Μέσα στὴν Ἐκκλησία μὲ τὰ μυστήρια καὶ τὴν εὐαγγελικὴ ζωὴ προσπαθοῦμε, ἀφοῦ πτωχεύσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία καὶ ταπεινωθοῦμε, νὰ ἐνδυθοῦμε την Χάρη τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ γεμίσουμε ἀπὸ τὸν πλοῦτο τῆς θεότητος.

Πέρα ἀπὸ αὐτὸ ὁ Χριστὸς ἔζησε καὶ ἐξωτερικὰ πολὺ δύσκολα. Γεννήθηκε σὲ ἕνα ταπεινὸ καὶ ἐρημικὸ σπήλαιο, χωρὶς τὶς στοιχειώδεις ἀνθρώπινες διευκολύνσεις, βρέθηκε μεταξὺ τῶν ζώων, ὡς βρέφος πορεύθηκε μέσα ἀπὸ τὴν ἔρημο στὴν ἐξορία τῆς Αἰγύπτου, ἔζησε σὲ ἕνα πτωχὸ περιβάλλον, ἐργάσθηκε ταπεινὰ ὡς ξυλουργός, ἔζησε μιὰ πτωχὴ ἀνθρώπινη ζωή. Ὅταν κάποιος γραμματεύς του εἶπε ὅτι θὰ τὸν ἀκολουθήση ὅπου κι ἂν πάη, ὁ Χριστὸς τοῦ ἀπάντησε: «Αἱ ἀλώπεκες φωλεοὺς ἔχουσι καὶ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ κατασκηνώσεις, ὁ δὲ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἔχει ποὺ τὴν κεφαλὴν κλίνη» (Μάτθ. ἡ , 20). Κατὰ τὸν Ζιγαβηνὸν αὐτὸ σημαίνει: «καὶ τῶν ἀλωπέκων καὶ τῶν ὀρνέων πενέστερός εἰμι» Ἄλλους τοὺς προέτρεψε νὰ Τὸν ἀκολουθήσουν, ἀφοῦ ἐγκαταλείψουν τὰ πάντα. Μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο μας ὑπέδειξε δυὸ μεγάλες ἀλήθειες.

Ἡ μία νὰ ἀγαποῦμε τὴν ταπεινὴ ζωή, νὰ ἀρκούμαστε στὰ στοιχειώδη καὶ ἀναγκαῖα ὑλικὰ ἀγαθὰ καὶ νὰ μὴ ἐπιζητοῦμε τὸν ὑλικὸ πλοῦτο καὶ τὴν εὐμάρεια ποὺ συνήθως ἀναζητοῦν ἐκεῖνοι ποὺ ὑποκύπτουν στὰ πάθη τῆς φιλοδοξίας, τῆς φιληδονίας καὶ τῆς φιλαργυρίας. Τὸ νὰ ἀρκούμαστε στὰ ἀπαραίτητα εἶναι μιὰ μίμηση τοῦ Χριστοῦ, ποὺ πτώχευσε γιὰ τὴν σωτηρία μας.

Ἡ ἄλλη ἀλήθεια εἶναι ὅτι στὸ πρόσωπο τῶν πτωχῶν ἀδελφῶν μας Χριστιανῶν, ποὺ στεροῦνται τῶν ἀναγκαίων, ἀλλὰ καὶ στὰ πρόσωπα τῶν ἀστέγων, τῶν ξένων, τῶν προσφύγων καὶ ὅλων τῶν ταλαιπωρημένων ἀνθρώπων πρέπει νὰ βλέπουμε τὸν Χριστό. Κάθε ἄνθρωπος, ὁποιασδήποτε φυλῆς καὶ θρησκείας εἶναι δημιούργημα τοῦ Θεοῦ, ἀφοῦ Αὐτὸς τὸν ἔφερε ἀπὸ τὴν ἀνυπαρξία στὴν ὕπαρξη. Κανένας δὲν εἶναι παιδὶ ἑνὸς κατωτέρου Θεοῦ, ἀφοῦ ὁ Ἴδιος ὁ Θεὸς δημιούργησε ὅλους τοὺς ἀνθρώπους.

Μὲ αὐτὲς τὶς δύο ἀλήθειες γίνεται προτροπὴ σὲ ὅλους μας, ἀφ' ἑνὸς μὲν νὰ ζοῦμε ὅσο μποροῦμε ταπεινά, ἀφ' ἑτέρου δὲ νὰ ἐνδιαφερόμαστε γι’ αὐτοὺς ποὺ ἔχουν ἀνάγκη, ποὺ ὑποφέρουν καὶ βασανίζονται, εἴτε στὸ κρεββάτι τοῦ πόνου, εἴτε στὰ πτωχικὰ σπίτια καὶ περιμένουν κάποια στοργὴ ἐκ μέρους μας, κάποια ἐλπίδα ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ τοὺς ἀνθρώπους Του.

Ἐὰν αὐτὸ εἶναι ἔργο καὶ καθῆκον κάθε Χριστιανοῦ, πολὺ περισσότερο εἶναι ἔργο τῶν Κληρικῶν ποὺ εἶναι οἱ Πνευματικοὶ Πατέρες τῶν Χριστιανῶν. Ποιός πατέρας ἐνδιαφέρεται μόνον γιὰ τὸν ἑαυτό του καὶ ἀδιαφορεῖ γιὰ τὰ παιδιά του; Αὐτὸ πρέπει νὰ βιώνεται ἀπὸ τοὺς Κληρικούς, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τοὺς μοναχούς, οἱ ὁποῖοι ἐγκατέλειψαν τὰ ἐγκόσμια γιὰ νὰ μιμηθοῦν τὴν ὑλικὴ πτωχεία τοῦ Χριστοῦ.

Δυστυχῶς, στὴν ἐποχή μας ἐπικρατεῖ ἀναλγησία καὶ ἀδιαφορία καὶ στὸ θέμα αὐτό. Ἐνδιαφερόμαστε ἀποκλειστικὰ γιὰ τὴν προσωπική μας καταξίωση καὶ καλοπέραση, καὶ παραβλέπουμε τοὺς ἀδελφούς μας ποὺ ὑποφέρουν. Ἀλλὰ ἂν εἴμαστε πραγματικοὶ Χριστιανοὶ θὰ πρέπη νὰ μᾶς συγκινῇ τὸ δρᾶμα τῶν ἀδελφῶν μας ποὺ ὑποφέρουν καὶ βασανίζονται ποικιλοτρόπως. Πὼς μποροῦμε νὰ χαιρόμαστε ἐμεῖς ἀπολαμβάνοντας πολλὰ ὑλικὰ ἀγαθά, ὅταν βλέπουμε δίπλα μας διάχυτα τὸν ἀνθρώπινο πόνο;

Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος στὴν ἴδια ὁμιλία Του προτρέπει τοὺς Χριστιανοὺς νὰ μιμοῦνται κατὰ πάντα τὸν Χριστὸ καὶ νὰ ζοῦν ὅ,τι Ἐκεῖνος ἔζησε στὴν ζωή Του. Μᾶς προτρέπει νὰ γίνουμε μαθητὲς τοῦ Χριστοῦ καὶ νὰ ὁδεύουμε στὶς ἡλικίες τοῦ Χριστοῦ, βιώνοντας τὴν γέννησή Του, τὴν βάπτισή Του, τὸ πάθος Του, τὴν σταύρωσή Του, τὴν ταφή Του, τὴν ἀνάστασή Του καὶ τὴν ἀνάληψή Του. Πρόκειται γιὰ τὴν ἀνάπτυξη τῶν πνευματικῶν μας ἡλικιῶν. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι πρέπει νὰ ζοῦμε ταπεινά, ἁπλά, χωρὶς πλούτη καὶ καλοπέραση.

Μεταξὺ τῶν ἄλλων ὁ ἅγιος Γρηγόριος προτρέπει: «δίδαξον ἐν τῷ ἱερῶ, τοὺς θεοκαπήλους ἀπέλασον». Ὅπως ὁ Ἴδιος ἐξεδίωξε ἀπὸ τὸν Ναὸ τοὺς ἐμπόρους, ἔτσι καὶ ἐμεῖς νὰ ἐκδιώκουμε ἀπὸ τὴν ψυχή μας ὅλα τὰ πάθη ποὺ τὴν καταληστεύουν, καθὼς ἐπίσης νὰ λαμβάνουμε διάφορα μέτρα γιὰ ἐκείνους ποὺ καπηλεύονται τὸν Θεὸ καὶ τὰ ἅγια ποὺ Ἐκεῖνος παρέδωσε στὸν κόσμο.

Πάντως, ὅποιος πτωχεύει μὲ τὴν ταπείνωση, μὲ τὴν προσπάθεια νὰ καθαρίση τὴν καρδιά του καὶ νὰ δείχνη ἀγάπη πρὸς τοὺς ἄλλους, αὐτὸς πλουτίζει ἀπὸ τὸν πλοῦτο τῆς θείας ζωῆς.

Εὔχομαι σὲ ὅλους σας χρόνια πολλὰ καὶ εὐλογημένα ἀπὸ τὸν Θεό.

Μὲ θερμὲς εὐχές

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

† Ο Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου ΙΕΡΟΘΕΟΣ