Ἐγκύκλιος Χριστουγέννων 2022

Μη­τρο­πο­λί­του Ναυ­πά­κτου καί Ἁ­γί­ου Βλα­σί­ου Ἱεροθέου

Διανύουμε τίς ἡμέρες τῶν Χριστουγέννων καί αἰσθανόμαστε τήν μεγά­λη χαρά τῆς ἑορτῆς τῆς κατά σάρκα Γεννήσεως τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἡ φράση αὐτή εἶναι ἀκριβέστατη, κατά τήν δογματική διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας, γιατί στόν Χριστό ὁμολογοῦμε δύο γεννήσεις, ἡ πρώτη γέννηση εἶναι κατά τήν θεία φύση Του ἀπό τόν Πατέρα πρό πάντων τῶν αἰώ­νων, καί ἡ δεύτερη γέννηση εἶναι κατά τήν ἀνθρώπινη φύση ἀπό τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο, ὅταν ἦλθε τό πλήρωμα τοῦ χρόνου.

Ἔτσι, ἑορτάζουμε αὐτές τίς ἡμέρες τήν κατά σάρκα Γέννηση τοῦ Χριστοῦ, καί τό ὄνομα Χριστός εἶναι τῆς ὑποστάσεως, καί δέν λέγεται μόνον γιά μιά φύση, ἀλλά σημαίνει καί τίς δύο φύσεις. Γιατί ὁ Ἴδιος ἔχρισε τόν ἑαυτό Του, ὡς Θεός δίνοντας τό χρῖσμα στό σῶμα μέ τήν θεότητά Του, καί λαμβάνοντας τό χρῖσμα ὡς ἄνθρωπος, καί τό χρῖσμα τῆς ἀνθρωπότητος εἶναι ἡ θεότητα, κατά τόν ἅγιο Ἰωάννη τόν Δαμα­σκηνό. Εἶναι ὄντως μεγάλο μυστήριο, τό πῶς ἑνώθηκαν οἱ δύο φύσεις στόν Χριστό, θεία καί ἀνθρωπίνη σέ μιά ὑπόσταση, γι’ αὐτό τό ὄνομα Χριστός εἶναι ὄνομα τῆς ὑποστάσεως, καί ὄχι τῆς μίας ἀπό τίς δύο φύσεις.

Ἔτσι, τό ὄνομα Χριστός δηλώνει κυρίως τό συναμφότερον, δηλαδή τόν Θεό καί τόν ἄνθρωπο, τόν Θεάνθρωπο, μόνον τήν Θεότητα ἤ τήν ἀνθρωπότητα, πάντο­τε, ὅμως, δυνάμει τοῦ τρόπου τῆς ἀντιδόσεως.

Τό σημαντικό εἶναι ὅτι ὁ Χριστός εἶναι ἕνα μεγάλο μυστήριον, «τό μόνον καινόν ὑπό τόν ἥλιον», καί, φυσικά, εἶναι μεγάλο δῶρο τό νά λεγόμαστε Χριστιανοί, ἀφοῦ μέ τό Βάπτισμα καί τό Χρῖσμα ἑνωνόμαστε μέ τόν Χριστό, ὁ Ὁποῖος κατοικεῖ «διά τῆς πίστεως ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν» (Ἐφ. γ΄, 17).

Αὐτήν τήν μεγάλη ἑορτή τῆς κατά σάρκα Γεννήσεως τοῦ Κυ­ρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, πρίν διαβαστῆ τό ἀποστολικό κείμενο ἀπό τήν πρός Γαλάτας Ἐπιστολή τοῦ Ἀποστόλου Παύ­λου, προ­τάσσεται ὁ ψαλμικός στίχος «πᾶσα ἡ γῆ προσκυ­νησάτωσάν σοι καί ψαλάτωσάν σοι» (Ψαλμ. 65, 4). Δηλαδή στρεφό­μαστε στόν Χριστό καί τοῦ λέμε, ὅτι ὅλη ἡ γῆ ἄς σέ προσκυνήση καί ἄς ψάλη γιά σένα ὕμνους. Καί συγχρόνως λέμε καί ἄλλο ψαλμικό χωρίο: «Ἀλαλάξατε τῷ Θεῷ, πᾶσα ἡ γῆ» (Ψαλμ. 97, 4), δηλαδή, ἄς ἀναπέμπη ὅλη ἡ γῆ στόν Θεὀ ἀλαλαγμούς χαρᾶς.

Πράγματι, σέ ὅλα τά μέρη τῆς γῆς ὑπάρχουν Χριστιανοί οἱ ὁποῖοι αὐτές τίς ἡμέρες ἑορτάζουν τήν Γέννηση τοῦ Χριστοῦ μέ ποικίλους τρόπους, μέ λατρευτικές συνάξεις καί ἄλλες ἑορτα­στικές ἐκδηλώ­σεις, καθώς ἐπίσης μέ ἰδιαίτερους τρόπους στά σπίτια τους. Λεγόμαστε ὅλοι Χρι­στιανοί, καί ἑορτάζουμε αὐτές τίς ἡμέρες τήν κατά σάρκα Γέν­νηση τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.

Τό ἐρώτημα, ὅμως, πού ἀνακύπτει εἶναι: Ποιόν Χριστό ἑορτάζουμε; Ἑορ­τά­ζουμε τόν Χριστό ὅπως τόν διακηρύσσει τό Εὐαγγέλιο καί οἱ Ἐπιστολές τῶν Ἀποστόλων, δηλαδή ἡ Καινή Διαθήκη, καί τόν ὁμολόγησαν οἱ Πατέρες τῶν Οἰκουμενικῶν Συνό­δων ἤ τόν Χριστό τῶν ἀπόψεών μας καί τῶν παθῶν μας; Καί τελικά ποιοί εἶναι ὅλοι αὐτοί οἱ Χριστιανοί καί τί πιστεύουν γιά τόν Χριστό;

Ἡ ἑορτή τῶν Χριστουγέννων ἑορτάζεται πανηγυρικά σέ ὅλα τά μήκη καί πλάτη τῆς γῆς, στήν δύση καί τήν ἀνατολή, τόν βορρᾶ καί τόν νότο, ἀλλά, ἄν ἐξετάσουμε προσεκτικά τά πράγ­ματα, θά διαπιστώσουμε ὅτι πολλῶν Χριστιανῶν ἡ θεολογία περί τοῦ Χριστοῦ εἶναι διαφορετική.

Ἄλλοι Χριστιανοί ἑορτάζουν μόνον τήν ἀνθρώπινη φύση τοῦ Χριστοῦ, δηλαδή βλέπουν μόνον τήν Γέννησή Του στήν Βη­θλε­έμ τῆς Ἰουδαίας καί τόν αἰσθάνονται μόνον ὡς ἄνθρωπο, ἔχοντας μόνον τήν ἀνθρώπινη φύση Του. Ἄλλοι Χριστιανοί ἑορτάζουν μόνον τήν θεία φύση Του, ἀφοῦ πιστεύουν ὅτι ἡ ἀνθρώπινη φύση ἀπορρο­φήθηκε ἀπό τήν θεία φύση. Καί ἄλλοι δυτικοί Χριστιανοί ἔχουν διάφορες ἀπόψεις γιά τόν Χριστό τήν διδασκαλία Του καί τό ἔργο Του. Ἀκόμη καί πολλοί Ὀρθό­δοξοι Χριστιανοί ἑορτά­ζουν τά Χριστού­γεννα, καί ὑμνοῦν τόν Χριστό, Τόν ὁποῖον ἐγκλείουν μέσα σέ ἐθνικι­σμούς καί τόν ἀναμειγνύουν σέ πολιτικές καί πο­λε­μικές σκοπι­μό­τητες.

Ὅμως, τά τροπάρια τῆς Ἐκκλησίας μᾶς προτρέπουν αὐτές τίς ἡμέρες νά ἑορτάσουμε τόν Χριστό ὅπως ἀποφάσισαν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας στίς Οἰκουμενικές Συνόδους, καταδι­κά­ζοντας ἄλλες ἀπο­σπασματικές καί ἀπομο­νωμένες αἱρετικές ἀπό­ψεις. Προτρεπόμαστε νά ἑορτάσουμε τόν Χριστό, ὡς τέλειο Θεό καί ὡς τέλειο ἄνθρωπο, πού ἔχει δύο φύσεις, θεία καί ἀνθρωπίνη, ἑνωμένες στήν ὑπόστασή Του «ἀσυγχύτως, ἀτρέ­πτως, ἀδιαιρέτως καί ἀχωρίστως», καί ἔχει δύο θελήσεις, θεία καί ἀνθρωπίνη, οἱ ὁποῖες ἐνεργοῦν στήν μία ὑπόστασή Του. Αὐτό προσδιορίζεται μέ τήν λέξη Χρι­στός, πού συνιστᾶ μέγα μυστήριο.

Τελικά, τό ἔργο τοῦ Χριστοῦ εἶναι παγκόσμιο, παντοῦ ὑπάρ­χουν Χριστιανοί πού φέρουν τό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά δέν τόν ἑορτάζουν πραγματικά, ἀφοῦ βλέπουν τόν Χριστό ἀποσπασματικά, αἱρετικά καί κατά τίς ἀτομικές τους ἀπόψεις, ἐκκοσμικευμένα, σύμφωνα μέ τά ἐθνικά τους φρο­νήματα καί τά πάθη τους. Ἔτσι, ὁ Χριστός μέ τήν θεία ἐναν­θρώπησή Του ἔσωσε τό γένος μας ἀπό τήν ἁμαρτία, τόν διάβολο καί τόν θάνατο, ἀλλά οἱ Χριστιανοί δέν σώζονται ὅλοι, ἄν καί Τόν ἑορτάζουν καί Τόν πανηγυρίζουν, ἀφοῦ ἔχουν ἀτομικές δικές τους ἀπόψεις γιά τόν Χριστό, οἱ ὁποῖες ἀπόψεις προσδιορίζονται ἀπό τίς αἱρέσεις τους, τίς ἰδεολογίες τους καί τά πάθη τους.

Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι τῆς γῆς κατά τήν Δευτέρα Του παρουσία θά τόν δοῦν μέσα στήν δόξα Του, ἐνῶ τώρα πολλοί Τόν πλάθουν μέ τήν φαντασία τους. Σέ ἐμᾶς τούς Ὀρθοδόξους Χριστιανούς μᾶς δίνεται ἠ εὐκαιρία νά ἑορτάσουμε τήν κατά σάρκα Γέννηση τοῦ Χριστοῦ, ὅπως τό ἐπιτάσσει ἡ παράδοσή μας, ὅπως τό περιγράφουν οἱ Πατέρες μας στίς συνοδικές ἀποφάσεις τους καί στίς ὁμιλίες τους, ὅπως μᾶς προτρέπουν τά τροπάρια πού ψάλλουμε αὐτές τίς ἡμέρες, δηλαδή νά Τόν ἑορτάσουμε ὡς Χριστό, πού ἔχει δύο φύσεις καί δύο θελήσεις, οἱ ὁποῖες εἶναι ἑνωμένες στήν ὑπόστασή Του, καί γι’ αὐτό λέγεται Χριστός.

Στήν ἐποχή μας ὅλη ἡ ἀνθρωπότητα εἶναι «ἕνα μεῖγμα ἀπό Χριστιανούς, πρώην Χριστιανούς καί μή Χριστιανούς», δηλαδή εἶναι «ἕνας κόσμος μετα­χριστιανικός», (π. Συμεών τοῦ Ἔσσεξ), ἀλλά καί προχριστιανικός, εἶναι ἕνας κόσμος πού διακρίνεται ἀπό τόν «σχετικισμό», ὅτι, δηλαδή, ὅλα εἶναι σχετικά, καί προσπαθοῦν νά ἐντάξουν καί τόν Χριστό μέσα σέ αὐτήν τήν σχετικότητά τους. Ἔτσι, ὁ Χριστός δέν ἑορτά­ζεται ἀληθινά, ἀλλά κίβδηλα.

Γι’ αὐτό εἶναι ἀνάγκη νά εἴμαστε πραγματικοί Ὀρθό­δοξοι Χριστιανοί, ὅπως τό ψάλλουμε στά τροπάρια τῆς Ἐκκλησίας αὐτές τίς ἡμέρες, γιατί διαφορετικά θά ἑορτάζουμε «Χριστούγεννα χωρίς τόν ἀληθινό Χριστό» μέ αἰώνιες συνέπειες.

Ἐγκύκλιος Χριστουγέννων τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου Ἱεροθέου

Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ μέ τήν ἐνανθρώπησή Του προκάλεσε μεγάλη ἐντύπωση στούς ἀνθρώπους σέ ὅλους τούς αἰῶνας, ἄλλαξε τόν ροῦ τῆς ἀνθρωπότητος, ἑκατομμύρια ἄνθρωποι Τόν ἀγάπησαν καί θυσιάσθηκαν γι’ Αὐτόν. Ἐπίσης, ὑμνωδοί, ποιητές, ἁγιογράφοι, θεολόγοι, διδάσκαλοι, μουσικοί ἐμπνεύσθηκαν ἀπό τό μεγαλεῖο τοῦ Χριστοῦ καί συνέθεσαν διάφορα ἔργα, καί ἀκόμη συνθέτουν. Ἐκπλήσσεται κανείς ἀπό τούς ὕμνους καί τίς διδασκαλίες τῶν ἁγίων, πού προέρχονται ἀπό αὐτούς πού Τόν ἀγάπησαν πολύ.

Αὐτήν τήν ἁγιασμένη ἡμέρα τῶν Χριστουγέννων θά ἤθελα νά σᾶς παρουσιάσω μιά θαυμαστή εἰκόνα, τήν ὁποία χρησιμοποιεῖ καί ἀναπτύσσει ὁ ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης, ἀδελφός τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, ἕνας μεγάλος Πατέρας τοῦ 4ου αἰῶνος μ.Χ.

Ἑρμηνεύει ἕναν στίχο ἀπό τό βιβλίο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης «Ἆσμα Ἀσμάτων», στό ὁποῖο φαίνεται ἡ νύμφη νά λέγη στόν νυμφίο της: «Βότρυς τῆς κύπρου ἀδελφιδός μου ἐμοί, ἐν ἀμπελῶσιν Ἐγγαδδί» (Ἄσμα Ἀσμάτων, α΄, 14), πού σημαίνει «ὁ ἀγαπημένος μου εἶναι σταφύλι πού ἀνθίζει στόν ἀμπελώνα στό Ἐγγαδδί», δηλαδή στό εὔφορο χωράφι.

Στό χωρίο αὐτό γίνεται λόγος γιά ἀμπελῶνα καί γιά τσαμπί σταφυλῆς. Ὁ ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης ἑρμηνεύοντας τό χωρίο αὐτό ἀναφέρεται σέ ἄνθος, σέ σταφύλι καί σέ οἶνο-κρασί, τά ὁποῖα προσφέρονται ἀπό τόν Χριστό πού εἶναι ὁ Νυμφίος σέ κάθε ἄνθρωπο πού εἶναι νύμφη του.

Ἑρμηνεύει ὅτι διπλή εἶναι ἡ εὐχαρίστηση πού προέρχεται ἀπό τό σταφύλι. Ἡ μιά εὐχαρίστηση εἶναι αὐτή πού προέρχεται ἀπό τό ἄνθος, τό ὁποῖο χαροποιεῖ τήν ὄσφρηση τοῦ ἀνθρώπου μέ τήν εὐωδία, καί ἡ ἄλλη εἶναι ὁ ὥριμος καρπός, πού εὐχαριστεῖ τόν ἄνθρωπο εἴτε μέ τήν βρώση τοῦ σταφυλιοῦ εἴτε μέ τήν χαρά τοῦ οἴνου στά γεύματα.

Ἡ εἰκόνα αὐτή τῆς προσφορᾶς τοῦ σταφυλιοῦ, ὡς ἄνθους, ὡς καρποῦ καί ὡς οἴνου προσαρμόζεται ἄριστα στόν Χριστό. Ὁ Χριστός εἶναι ἡ ἄμπελος ἡ ἀληθινή, ὅπως ὁ Ἴδιος τό εἶπε: «Ἐγώ εἰμι ἡ ἄμπελος, ὑμεῖς τά κλήματα» (Ἰω. ιε΄, 5). Μέ τήν ἐνανθρώπησή Του δέν ἐμφανίζεται τό ἴδιο σέ ὅλους τούς ἀνθρώπους, ἀφοῦ ὁ καθένας Τόν δέχεται μέ διαφορετικό τρόπο, ἀφοῦ ὁ Ἴδιος ἀποκαλύπτει στόν καθένα μέ διαφορετικό τρόπο τήν σοφία, τήν ἡλικία καί τήν Χάρη Του, ἀνάλογα μέ τήν διάθεσή του.

Ἔτσι, ὁ Χριστός φαίνεται στούς ἀνθρώπους «ἤ νηπιάζων ἤ προκόπτων ἤ τελειούμενος», δηλαδή ἀποκαλύπτεται ὡς νήπιος, ὡς ὥριμος καί ὡς τέλειος. Ὁ Χριστός ὅταν εὐωδιάζη ὡς ἄνθος μέ τήν Γέννησή Του, δίνει τήν ἐλπίδα ὅτι θά ἀπολαύση ὁ ἄνθρωπος τό σταφύλι∙ καί ὅταν τρώγεται ὡς σταφύλι μέ τό Πάθος Του, ὑπόσχεται τήν μελλοντική ἀπόλαυση τοῦ οἴνου. Ἡ νύμφη, δηλαδή ὁ ἄνθρωπος πού ἀγαπᾶ τόν Χριστό, τοποθετεῖ στήν καρδιά του τό ἄρωμα πού θά φέρη καρπό, καί κατά τό πάθος, ὅταν θά ἀγωνισθῆ μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ, θά ἀναβλύση τόν οἶνο.

Τό Γαδί (Ἐγγαδδί), δηλαδή τό εὔφορο χωράφι πού ἀναπτύσσεται ἡ ἄμπελος εἶναι ἡ Ἐκκλησία, ἡ ὁποία εἶναι τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ. Ἀλλά εὔφορο χωράφι εἶναι καί ἐκεῖνος στόν ὁποῖο τό θέλημά του συμφωνεῖ μέ τόν νόμο τοῦ Κυρίου καί τόν μελετᾶ ἡμέρα καί νύκτα. Σέ αὐτόν τόν ἄνθρωπο ὁ σπόρος γίνεται δένδρο ἀειθαλές καί δίνει καρπό στόν κατάλληλο καιρό. Καί αὐτό τό κλῆμα, ὁ Χριστός, φυτεύεται στό βάθος τοῦ νοῦ τοῦ ἀνθρώπου καί τόν κάνει νά ὀσφραίνεται τήν εὐωδία Του, νά γεύεται τήν βρώση Του καί νά μεθᾶ ἀπό τόν οἶνο.

Ἀπό ὅσα εἴπαμε καταλαβαίνουμε ὅτι, ὅπως στήν ἀνθρώπινη γνώση ὑπάρχουν διάφοροι βαθμοί, ἔτσι καί στήν θεία γνώση ὑπάρχουν διαδοχικοί βαθμοί. Πρῶτα ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται τόν Χριστό ὡς εὐῶδες ἄνθος, ἔπειτα ὡς δυνατή καί εὐχάριστη βρώση πού τόν τρέφει καί ἔπειτα ὡς οἶνον πού τόν μεθᾶ πνευματικά. Ἑπομένως, ὡς Χριστιανοί πρέπει νά ἀναπτυσσόμαστε πνευματικά, νά αἰσθανόμαστε ποικιλοτρόπως τόν Χριστό. Νά μή μένουμε στήν γνώση τῆς νηπιακῆς καί παιδικῆς ἡλικίας, δηλαδή νά μήν εἴμαστε νήπιοι πνευματικά πού θά χαιρόμαστε μόνον μέ τήν εὐωδία τοῦ ἄνθους, ἀλλά νά προοδεύουμε μέχρι νά αἰσθανθοῦμε τόν Χριστό ὡς εὐχάριστο σταφύλι καί δυνατόν οἶνο, κατά τόν λόγο τοῦ Προφητάνακτος Δαυΐδ «καί οἶνος εὐφραίνει καρδίαν ἀνθρώπου» (Ψαλμ. 103, 15).

Μέσα ἀπό αὐτήν τήν προοπτική πρέπει νά βλέπουμε τήν ἐνανθρώπηση τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ, τήν Γέννησή Του ὡς ἀνθρώπου, καί ἔτσι νά ἑορτάζουμε τήν ἑορτή τῶν Χριστουγέννων. Ὁ Χριστός δέν προσφέρεται γιά νά μᾶς κάνη χαρούμενους γιά μιά ἤ λίγες ἡμέρες, οὔτε ἐνηνθρώπησε γιά νά θεσπίση μιά κοσμική ἑορτή, ἀλλά προσφέρεται σέ ὅλους μας γιά νά γίνη διαδοχικά εὐωδία τοῦ ἄνθους, εὔχυμο σταφύλι καί δυνατός οἶνος, γιά νά μᾶς μεθύση πνευματικά. Ἡ Ἐκκλησία θέλει Χριστιανούς πού νά φθάσουν μέχρι τήν πνευματική μέθη, δηλαδή τήν μεγάλη ἀγάπη γιά τόν Χριστό.

Ἄν ζοῦμε ἔτσι, τότε ἡ ψυχή μας ὡς νύμφη τοῦ Οὐρανίου Νυμφίου θά τοῦ λέη: «Βότρυς τῆς κύπρου ἀδελφιδός μου ἐμοί, ἐν ἀμπελῶσιν Ἐγγαδδί».

Εὔχομαι εὐλογημένα καί εὐφρόσυνα Χριστούγεννα

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

+ Ο ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ ΚΑΙ ΑΓΙΟΥ ΒΛΑΣΙΟΥ ΙΕΡΟΘΕΟΣ

τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ. ΙΕΡΟΘΕΟΥ

(Ἀπό τήν Πασχαλινή Ἐγκύκλιο γιά τήν Ἱερὰ Μητρόπολη Ναυπάκτου)

Ἡ ἑορτή τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ, τό Πάσχα, εἶναι κεντρική ἑορτή σέ ὅλο τό ἐκκλησιαστικό ἔτος καί εἶναι τό τέλος τοῦ Τριωδίου καί τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, ἀλλά καί ἀρχή μιᾶς ἄλλης περιόδου πού καταλήγει στήν μεγάλη ἑορτή τῆς Πεντηκοστῆς. Αὐτή τήν ἑορτή πανηγυρίζουμε σήμερα καί ὅλη τήν περίοδο τοῦ Πεντηκοσταρίου, ἀλλά καί κάθε Κυριακή, πού εἶναι ἀφιερωμένη στήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ.

Πολλά γεγονότα ἔγιναν κατά τήν πρώτη ἡμέρα τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ, καθώς καί τίς ἑπόμενες ἡμέρες. Ὁ Χριστός ἐμφανιζόταν στούς Μαθητές Του, πού εἶχαν προετοιμασθῆ κατάλληλα γιά νά Τόν δοῦν Ἀναστάντα καί ἡ ἐμφάνιση αὐτή νά συντελέση στήν σωτηρία τους.

Τήν πρώτη ἡμέρα, ἀργά τό ἀπόγευμα, ὁ Ἀναστάς Χριστός ἐμφανίσθηκε στούς Μαθητές Του, ἐνῶ ἀπουσίαζε ὁ Θωμᾶς, καί τήν ἑπομένη Κυριακή ἐμφανίσθηκε πάλι στούς μαθητές Του, στό Ὑπερῶο, παρόντος τοῦ Θωμᾶ. Ὁ Ἀπόστολος Θωμᾶς ἐπιθυμοῦσε νά βάλη τόν δάκτυλόν του στόν τύπο τῶν ἥλων καί τήν χεῖρα του στήν πλευρά Του γιά νά βεβαιωθῆ γιά τήν Ἀνάστασή Του. Εἶναι γνωστόν ὅτι τά καρφιά τῆς σταυρώσεως δημιούργησαν πληγές στό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ καί ἡ λόγχη ἄνοιξε τήν πλευρά Του ἀπό τήν ὁποία ἔρρευσε αἷμα καί ὕδωρ. Τό νά δῆ ὁ Θωμᾶς τίς πληγές πού προξενήθηκαν ἀπό τόν Σταυρό καί νά τίς ψηλαφήση τό θεωροῦσε ὡς βεβαίωση τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ.

Ὁ Χριστός, μέ τήν ἐμφάνισή Του, μετά ἀπό ὀκτώ ἡμέρες προσκάλεσε τόν Ἀπόστολο Θωμᾶ νά ψηλαφήση τίς πληγές στό σῶμα Του καί στήν πλευρά Του. Αὐτή εἶναι ἡ ἄκρα ταπείνωση-κένωση τοῦ Χριστοῦ, τό νά δεχθῆ νά ψηλαφηθῆ, ἀλλά καί ἡ ἀγάπη Του πρός τόν ἄνθρωπο μέ τό νά τοῦ ἱκανοποιῆ ὅλους τούς ἱερούς πόθους του. Γι’ αὐτό σέ ἕνα τροπάριο τῆς Ἐκκλησίας γράφεται: «Χαίρεις ἐρευνώμενος», δηλαδή ὁ Χριστός χαίρεται ὅταν ἐρευνᾶται. Ὁ Ἀπόστολος Θωμᾶς μόλις εἶδε τόν Χριστό καί ἄκουσε τήν πρόσκλησή Του νά Τόν ψηλαφήση ἀνεφώνησε: «Ὁ Κύριός μου καί ὁ Θεός μου» (Ἰω. κ΄, 19-29). Πρόκειται γιά τήν ὁμολογία τῆς θεότητος τοῦ Χριστοῦ μέ τήν θέα τοῦ ἀναστημένου Σώματος τοῦ Χριστοῦ.
Στό Εὐαγγέλιο τοῦ Ἰωάννου δέν ἐπιβεβαιώνεται ὅτι ὁ Ἀπόστολος Θωμᾶς ψηλάφησε τό ἀναστημένο Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά μόνον καταγράφεται ἡ ὁμολογία του.

Ἡ ἐπιθυμία τοῦ Ἀποστόλου Θωμᾶ νά δῆ καί νά ψηλαφήση τίς πληγές στό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ δέν ἦταν ἀπιστία μέ τήν σημερινή ἔννοια τοῦ ὅρου, ἀλλά ἦταν ἐπιθυμία του νά περάση ἀπό τήν πίστη ἐξ ἀκοῆς στήν πίστη ἐκ θεωρίας.

Στά τροπάρια, ὅμως, τῆς Ἐκκλησίας γράφεται ὅτι ὁ Ἀπόστολος Θωμᾶς ὁμολόγησε τόν Χριστό, ἀφοῦ προηγουμένως ψηλάφησε τίς πληγές τοῦ Σώματος πού δημιουργήθηκαν ἀπό τόν Σταυρό. «Ὁ δέ ψηλαφήσας καί ἰδών ὡμολόγησέ σε εἶναι Θεόν οὐ γυμνόν καί ἄνθρωπον οὐ ψιλόν (ἁπλοῦν)». Σέ ἄλλο τροπάριο γράφεται ὅτι ὁ Ἀπόστολος Θωμᾶς «ψηλαφήσας τήν πλευράν ἐθεολόγει τόν σαρκωθέντα», ἐγνώρισε ὅτι ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ ἔπαθε στήν σάρκα καί ἐκήρυξε τόν ἀναστάντα Θεό. Ἔτσι, ἡ Ὀρθόδοξη θεολογία συνδέεται μέ τήν ὅραση καί τήν ψηλάφηση τοῦ Χριστοῦ. Σέ ἄλλο τροπάριο γράφεται ὅτι ὁ Ἰωάννης, πού ἀνέπεσε στό στῆθος τοῦ Χριστοῦ, ἀνέλκυσε ἀπό ἐκεῖ τόν βυθό τῆς θεολογίας, ἐνῶ ὁ Θωμᾶς ἀξιώθηκε τοῦ μυστηρίου τῆς θείας οἰκονομίας ἀπό τήν ψηλάφηση, δηλαδή γνώρισε τό μυστήριο τῆς σαρκώσεως τοῦ Χριστοῦ καί μᾶς μυσταγώγησε σέ αὐτό. Ἀκόμη, σέ ἄλλο τροπάριο γράφεται ὅτι ὁ Θωμᾶς τοποθετώντας τήν χεῖρα του στήν πύρινη πλευρά τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ δέν καταφλέχθηκε ἀπό τήν ψηλάφηση, ἀλλά μεταβλήθηκε ἡ δυσπιστία τῆς ψυχῆς του σέ εὐπιστία.

Ἡ ἐπιθυμία τοῦ Ἀποστόλου Θωμᾶ νά δῆ καί νά ψηλαφήση τίς πληγές στό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ δέν ἦταν ἀπιστία μέ τήν σημερινή ἔννοια τοῦ ὅρου, ἀλλά ἦταν ἐπιθυμία του νά περάση ἀπό τήν πίστη ἐξ ἀκοῆς στήν πίστη ἐκ θεωρίας. Δέν ἤθελε μόνον νά ἀκούη ἀπό τούς Μαθητές ὅτι ὁ Χριστός ἀναστήθηκε, ἀλλά ἤθελε νά Τόν δῆ καί νά διαπιστώση τήν Ἀνάσταση μέ τίς αἰσθήσεις του. Αὐτό δείχνει ὅτι ἡ ζωή μέσα στήν Ἐκκλησία εἶναι ἐμπειρία, σχέση πνευματική, ψηλάφηση τοῦ Χριστοῦ. Ἡ Ἐκκλησία δέν εἶναι ἕνα ἀφηρημένο σύστημα, ἀλλά ὁλόκληρη ζωή· ὁ Χριστός δέν εἶναι ἰδεατός, ἀλλά Θεάνθρωπος πού ἔχει ἀναστημένο Σῶμα, τό ὁποῖο λάμπει ἀπό τό Φῶς τῆς θεότητος καί ἔχουμε τήν δυνατότητα νά Τόν ψηλαφήσουμε. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, πού συνίσταται στά Μυστήρια, ἐκφράζεται ἀπό τά δόγματα καί τούς ἱερούς Κανόνες καί συγκροτεῖται σέ ἕνα συγκεκριμένο ἐκκλησιαστικό πολίτευμα. Ἡ θεολογία τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἐμπειρική, εἶναι «τό μυστήριο τῆς ἐπαφῆς». Κοινωνοῦμε τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, ἐμεῖς δέ οἱ Κληρικοί ὅταν λειτουργοῦμε τό πιάνουμε στά χέρια μας, ἀσπαζόμαστε τόν Σταυρό, τά ἱερά λείψανα τῶν Ἁγίων, τίς ἱερές εἰκόνες. Καί ὅταν ὁ Χριστιανός προσεύχεται μέ δύναμη πνευματική, ἀγγίζει τήν αἰωνιότητα, συμμετέχει στήν δόξα τοῦ Θεοῦ.

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,

Ὁ Ἀναστάς Χριστός δέν εἶναι ἕνας ἄνθρωπος πού ἔζησε κάποτε, ἀλλά εἶναι ὁ Θεάνθρωπος πού εἶναι πάντα μαζί μας. Ἡ ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ δέν εἶναι ἕνα γεγονός τοῦ παρελθόντος, ἀλλά βιώνεται μέσα στήν ἐκκλησιαστική ζωή. Ἐμεῖς δέν εἴμαστε κάποιοι ἄνθρωποι πού πιστεύουμε θεωρητικά στόν Θεό, ἀλλά εἴμαστε τά μέλη τοῦ ἀναστημένου Σώματός Του. Ὁ Χριστός μᾶς καλεῖ νά Τόν ψηλαφήσουμε καί ἐμεῖς πρέπει νά ἀνταποκρινόμαστε σέ αὐτήν τήν πρόσκληση. Αὐτό εἶναι «τό μυστήριο τῆς ἐπαφῆς», τό μυστήριο τῆς θείας ἐπικοινωνίας.
Εὔχομαι σέ ὅλους χρόνια πολλά καί ἀναφωνῶ: «Χριστός Ἀνέστη».

Ποι­μα­ντορι­κή Ἐ­γκύ­κλιος Χριστούγεννα 2020 

Ἀγαπητοί ἀδελφοί καί τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Ἑορτή τῶν Χριστουγέννων ἡ σημερινή ἑορτή, πανή­γυ­ρη λαμπρά, ἀπό πλευρᾶς θεολογίας τῆς Ἐκκλησίας μας, ὅπως διασώζεται στίς ὁμιλίες τῶν ἁγίων Πατέρων καί στούς ὕμνους τῶν ἁγίων ὑμνογράφων. Τί καί ἄν ὅλα τά ἐξωτερικά εἶναι θλιβερά; Ἐμεῖς πανηγυρίζουμε «τά τῆς Θεοφανείας» καί τά τῆς δικῆς μας ἀνακλήσεως καί ἐπανόδου στόν Θεό. Ἐάν ἡ ἀνθρωπότητα ὁλόκληρη τρέμη μπροστά στόν θάνατο ἀπό τήν πανδημία τοῦ ἰοῦ, ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί πανη­γυ­ρίζουμε βλέποντας τήν ἐνανθρώπηση τοῦ Υἱοῦ καί Λό­γου τοῦ Θεοῦ καί τίς συνέπειες πού ἔχει γιά τόν ἄνθρωπο.

Ἐπειδή ἡ σημερινή ἑορτή τῶν Χριστουγέννων εἶναι διαποτισμένη ἀπό τήν ὀρθόδοξη θεολογία, γι’ αὐτό, συντονι­ζό­μενος μέ τήν ἱερά ὑμνογραφία τῆς ἑορτῆς, θά σᾶς προ­σφέρω ἕναν λόγο πνευματικῆς ἰάσεως ἀπό τόν μεγάλο θεολόγο τῆς Ἐκκλησίας μας, τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Θεολόγο, ὁ ὁποῖος σέ ὁμιλία του στά «Γενέθλια τοῦ Σωτῆρος» παρουσιάζει ὅλο τό θεολογικό νόημα τῆς ἑορτῆς τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ. Ἀπό τόν λόγο αὐτόν θά ἀποσπάσω μερικά χωρία, τά ὁποῖα θά σᾶς τά παρουσιάσω ὡς ἕνα ἑόρτιο πανηγυρικό καί θεολογικό «γεῦμα», γιά νά ἀναθαρρήση ἡ ψυχή μας, ἀπό τίς θλίψεις ὅλων αὐτῶν τῶν ἡμερῶν.

Κατά τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Θεολόγο, ἡ Εὔα στόν Παράδεισο «τῆς ἐντολῆς ἐπελάθετο τῆς δοθείσης καί ἡττή­θη τῆς μικρᾶς γεύσεως», δηλαδή ξέχασε τήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ νά μή φάγουν ἀπό τό δένδρο τῆς γνώσεως τοῦ καλοῦ καί τοῦ κακοῦ καί νικήθηκε ἀπό τήν μικρή γεύση. Ἔτσι ἐξορίσθηκε ἀπό τόν Παράδεισο «καί τούς δερματίνους ἀμ­φιέννυται χιτῶνας», «ἴσως τήν παχυτέραν σάρκαν καί θνη­τήν καί ἀντίτυπον», δηλαδή ἐνδύθηκε τούς δερμάτινους χιτῶνες, πού εἶναι ἡ πιό βαρειά σάρκα, ἡ φθαρτή καί ἀντί­θετη, καί ὁμολογεῖ: «φεῦ τῆς ἐμῆς ἀσθενείας». Ἀδυνάτησε, ἀσθένησε ἡ ἀνθρώπινη φύση καί μέσα σέ αὐ­τήν εἰσέρρευσε ὁ θάνατος ὡς μέγα θηρίον, γιά νά κατατρώγη τά πάντα.

Ἀφοῦ ὁ ἄνθρωπος ἀπό τά πολλά ἁμαρτή­ματα παιδεύτηκε μέ τόν νόμο, τούς Προφῆτες, τίς εὐεργεσίες, τίς ἀπειλές, τίς τιμωρίες, τίς πλημμύρες, τίς πυρκαϊές, τούς πολέμους, τίς νίκες, τίς ἧττες, τά σημεῖα ἀπό τόν οὐρανό, ἀπό τόν ἀέρα, τήν γῆ, τήν θάλασσα, μέ τίς ἀνέλπιστες μεταβολές ἀν­θρώπων, πόλεων καί λαῶν, τά ὁποῖα ἀποσκοποῦσαν στό νά ἐξαφανισθῆ ἡ κακία, τελικά «ἰσχυροτέρου δεῖται φαρμά­κου ἐπί δεινο­τέροις τοῖς ἀρρωστήμασιν», δηλαδή ὁ ἄνθρω­πος εἶχε ἀνάγκη ἀπό κάποιο ἰσχυρότατο φάρμακο γιά νά θεραπευθῆ. Καί ἕνα τέτοιο ἰσχυρότατο φάρμακο, γράφει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, ἦταν ἀπαραίτητο γιά τίς φοβερότερες ἀσθένειες, δηλαδή τίς ἀδελφοκτονίες, τίς μοι­χεῖες, τίς ἐπιορκίες, τίς ἀνώμαλες ἐπιθυμίες, καί τό χειρό­τερο καί μεγαλύτερο ἀπό ὅλα τά κακά, τήν εἰδωλολατρεία καί τήν μετατόπιση τῆς προσκυνήσεως ἀπό τόν Δημιουργό στά δημιουργήματα.

Αὐτό τό ἰσχυρότατο φάρμακο γιά τίς μεγάλες ἀσθέ­νειες εἶναι ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ, ἡ πρωταρχική μας εἰκόνα. Γι’ αὐτό ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Πατρός «ἐπί τήν ἰδίαν εἰκόνα χωρεῖ», δηλαδή εἰσέρχεται στήν δική του εἰ­κόνα, τόν ἄνθρωπο, ἐνδύεται σάρκα πρός χάρη τῆς σαρκός καί μέ ψυχή πνευματική πρός χάρη τῆς ψυχῆς μας, καθαρίζοντας ἔτσι τό ὅμοιο μέ τό ὅμοιό του, καί γίνεται τέλειος ἄνθρωπος, ὅμοιος μέ ἐμᾶς, χωρίς τήν ἁμαρτία.

Ἔτσι, ὁ Χριστός μέ τήν ἐνανθρώπησή Του γίνεται ἰατρός γιά τήν πεπτωκυῖα φύση μας, καί συγχρόνως γίνεται πνευματικό φάρμακο καί πνευματικό ἐμβόλιο. Προσέλαβε τήν φύση μας γιά νά τήν θεραπεύση, εἰσέρχεται μέσα μας γιά νά μᾶς ἀναπλάση, νά δώση ὑγεία στήν ἄρρωστη θνητή φύση μας, ἀπό πλευρᾶς πνευματικῆς.

Ὁ Χριστός, ὡς ἰατρός, ὅπως γράφει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, «συγκύπτει ἐπί τά πάθη, καί δυσωδίας ἀνέχεται, ἵνα δῷ τήν ὑγιείαν τοῖς κάμνουσι», δηλαδή σκύβει μέ κατανόηση ἐπάνω στίς πληγές μας καί ἀνέχεται τήν δυσωδία, γιά νά δώση τήν ὑγεία σέ ἐκείνους πού ἀσθενοῦν. Καί συνεχίζει ὁ ἅγιος Γρηγόριος γιά νά πῆ ὅτι ὁ Χριστός σκύβει ἐπάνω στόν βόθρο γιά νά βγάλη τό ζῶο πού ἔχει πέσει μέσα σέ αὐτόν.

Αὐτό εἶναι τό βαθύτερο νόημα τῆς ἑορτῆς τῶν Χρι­στου­γέννων. Ἑορτάζουμε τήν πνευματική μας ἀναγέν­νηση, τήν πνευματική μας ἀνάπλαση. Γι’ αὐτό συνιστᾶ ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος: «Ἑορτάσωμεν, μή πανηγυρι­κῶς, ἀλλά θεϊκῶς· μή κοσμικῶς, ἀλλ’ ὑπερκοσμίως· μή τά ἡμέτερα, ἀλλά τά τοῦ ἡμετέρου, μᾶλλον δέ τά τοῦ Δεσπό­του! μή τά τῆς ἀσθενείας, ἀλλά τά τῆς ἰατρείας· μή τά τῆς πλάσεως, ἀλλά τά τῆς ἀναπλάσεως». Δηλαδή νά ἑορτάσουμε ὄχι μέ δημόσιες πανηγύρεις, ἀλλά μέ τρόπο θεϊκό, ὄχι μέ τρόπο κοσμικό, ἀλλά μέ ὑπερκόσμιο, ὄχι τά δικά μας, ἀλλά τοῦ δικοῦ μας, τοῦ Δεσπότου μας, ὄχι τά σχετικά μέ τήν ἀσθένεια, ἀλλά τά σχετικά μέ τήν θεραπεία, ὄχι τά τῆς δημιουργίας μας, ἀλλά τά τῆς ἀναδημιουργίας μας.

Ἀγαπητοί ἀδελφοί καί τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Ὁ διάβολος στόν Παράδεισο πέταξε τόν δικό του δη­λη­τη­­ριώ­δη ἰό μέσα στήν ψυχή μας καί αὐτός ὁ ἰός ἀπό τότε κατατρώγει τήν ψυχή καί τό σῶμα μας. Ὅμως, δέν ὑπῆρχαν ἀποτε­λε­­σμα­τικά καί κατάλληλα πνευματικά φάρμακα καί πνευ­ματικά ἐμβόλια γιά νά ἀντιμετωπίσουν τό κατα­στρε­πτικό του ἔργο. Παντοῦ ἐπικρατοῦσαν οἱ συνέπειες τῆς ἀσθένειας αὐτῆς, πού εἶναι οἱ ἁμαρτίες, τά πάθη, ὁ θάνατος. Βασανι­ζόταν ὁλόκληρο τό ἀνθρώπινο γένος.

Ὅταν ἔφθασε τό πλήρωμα τοῦ χρόνου, ἦλθε ὁ πραγματικός Ἰατρός, ὁ Χριστός, πού εἶναι τό ἰσχυρότατο φάρμακο καί τό ἰσχυρό­τατο πνευματικό ἐμβόλιο, τό ὁποῖο λαμβάνουμε μέ τά Μυστήρια, ἰδιαιτέρως τό λαμβάνουμε κατά δόσεις μέ τό Μυστήριο τῆς θείας Μεταλήψεως τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ, γιά νά νικήσουμε τόν θάνατο, τόν πνευ­ματικό καί σωματικό.

Ἡ Ἐκκλησία εἶναι τό Πνευματικό Νοσοκομεῖο, ὅπου δρᾶ Αὐτός ὁ μεγάλος Ἰατρός, ὁ Χριστός, μέσα στό ὁποῖο ὑπάρχουν οἱ πνευματικοί ἰατροί, τά πνευματικά φάρμακα καί τά πνευματικά ἐμβόλια γιά νά νικήσουμε τόν μεγα­λύτερο ἐχθρό μας πού εἶναι ὁ πνευματικός θάνατος. Εἶναι δέ πολύ ἐπικίνδυνο νά χωρίζη κανείς τήν Ἐκκλησία ὡς θεραπευτήριο καί ὡς κοινωνία θεώσεως, ἀπό τόν ἱερό θεσμό της. Ὅπως εἶναι δύσκολο καί ἐπικίνδυνο νά χωρίζη κανείς ἕνα Νοσοκομεῖο, πού ἀσχολεῖται μέ τήν θεραπεία τῶν σωματικῶν ἀσθενειῶν, ἀπό τήν διοικητική του λει­τουρ­γία. Μπορεῖ σέ ἕνα Νοσοκομεῖο τά διοικητικά του ὄργανα νά κάνουν κάποιο λάθος, ἀκόμη καί κάποιος ἰατρός νά μή θεραπεύη σωστά, ἀλλά δέν καταργοῦμε τό Νοσοκομεῖο, οὔτε ἀπομακρυνόμαστε ἀπό αὐτό, οὔτε ἀναζητᾶμε θεραπεία ἐκτός τοῦ Νοσοκομείου.

Τήν περίοδο αὐτήν πού διερχόμαστε τούς περισ­σότερους ἀνθρώπους ἔχει καταλάβει θλίψη, ἀπελπι­σία, ἀπό­γνωση ἀπό τήν μεγάλη ὑγειονομική κρίση, καί ὅλοι ἀνα­μένουν κάποιο νέο φάρμακο καί κάποιο νέο ἐμβόλιο κατά τοῦ νέου ἰοῦ, καί εὐχόμαστε στόν Θεό καί γι’ αὐτό. Ἀλλά πρέπει νά γνωρίζουμε ὅτι ὑπάρχει καί ἕνας χειρότερος ἰός, πού εἶναι ἡ ἁμαρτία, ἡ ὁποία θεραπεύεται ἀπό τόν Υἱό καί Λόγο τοῦ Θεοῦ, πού ἐνηνθρώπησε γιά νά γίνη γιά μᾶς φάρμακο καί ἐμβόλιο, τά ὁποῖα χορηγοῦνται μέσα στήν Ἐκκλησία, γιά νά νικήσουμε καί ἐμεῖς ἐν Χριστῷ τόν διάβολο, τήν ἁμαρτία καί τόν θάνατο.

Αὐτά ἑορτάζουμε αὐτές τίς ἡμέρες καί πρέπει νά πανηγυρίζουμε θεϊκῶς. Καί νά μή στενοχωρούμαστε γιά «τά τῆς ἀσθενείας», ἀλλά νά χαιρόμαστε γιά «τά τῆς ἰατρείας» ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ, τοῦ Ὁποίου τό ἄπειρο ἔλεος νά εἶναι μαζί σας.

Μέ πατρικές εὐχές

Ὁ Μητροπολίτης

+ Ὁ Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου ΙΕΡΟΘΕΟΣ

'Ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱερόθεος ἀπέστειλε ἑορταστική ποιµαντορική ἐγκύκλιο γιά τήν ἑορτή τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου, πού ἀναγνώσθηκε ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς σὲ ὅλους τούς Ἱερούς Ναούς τῆς Μητροπόλεως. Παρά τό ὅτι ἔχει παρέλθει ἡ ἑορτή καὶ τά µεθέορτα τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου δηµοσιεύουµε τήν Ἐγκύκλιο, γιατί ἡ τιµή τῆς Θεοτόκου δέν περιορίζεται ἀπό τήν Ἐκκλησία µας µόνο στόν Δεκαπενταύγουστο, ἀλλά διαποτίζει ὅλο τό Ἐκκλησιαστικό ἔτος, ὅλο τό λειτουργικό τυπικό τῆς Ἐκκλησίας. 

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, 

Ἡ ἑορτή τῆς Κοιμήσεως τῆς Ύπεραγίας Θεοτόκου εἶναι µία µεγάλη θεοµητορική ἑορτή, ὁ δέ λαός µας τήν ἔχει χαρακτηρίσει ὡς τό Πάσχα τοῦ καλοκαιριοῦ. Μέσα στό κέντρο τοῦ καλοκαιριοῦ, µέ τίς ζέστες καί πολλές φορές µέ τόν καύσωνα, ἡ ἑορτή αὐτή ἀποτελεῖ µιὰ πνευματική ἀναψυχή πού μᾶς παρηγορεῖ ὅλους. Λέγεται Πάσχα τοῦ καλοκαιριοῦ γιατί, ἐπειδή ἡ Παναγία συνδέεται στενά µέ τόν Υἱό της και Θεό της, ἀφοῦ αὐτή ἔδωσε τήν σάρκα της στόν Λόγο τοῦ Θεοῦ γιά νά σώση τό ἀνθρώπινο γένος, γι’ αὐτό καί ὅ,τι συνέβη στόν Χριστό, κατά ἀναλογία, συνέβη καί µέ τήν Παναγία, τήν Μητέρα Του. Μέσα στά πλαίσια αὐτά πρέπει νά δοῦμε καί τήν δόξα τῆς Παναγίας πού εἶναι δόξα τοῦ Υἱοῦ της, ἐπειδή αὐτή ἔγινε Μητέρα Του. Ἡ ἴδια της ἔλαβε τήν Χάρη τοῦ Θεου, ἀνακαίνισε τόν ἑαυτό της, ἔδωσε τήν σάρκα της στόν Χριστό καί γι’ αὐτό ἔκανε τήν μεγαλύτερη Ἱεραποστολή στήν Οἰκουμένη. Καταλαβαίνουµε καλά ὅτι ἡ προσφορά στόν κόσµο, τούς ἀνθρώπους, τήν κοινωνία δέν εἶναι θέµα ἰδεολογίας, ἀλλά συνδέεται µέ τήν ἀνακαίνιση τοῦ προσώπου. 

Ὁ ἅγιος Γερμανός Κωνσταντινουπόλεως σέ µία ὁμιλία του λέγει ὅτι ὁ Χριστός, πού εἶναι ἡ οὐράνια σταγόνα ἡ ὁποία προῆλθε ἀπό τήν Παναγία, ἀνέδειξε τά µεγαλεῖα της σέ ἀχανές πέλαγος. Ἔτσι, τό πέλαγος των θαυµασίων τῆς Παναγίας ὀφείλεται στήν οὐράνια σταγόνα πού ἐδρόσισε ὁλόκληρο τόν κόσµο ἀπό τόν καύσωνα τῆς ἁμαρτίας. Γι’ αὐτό καί ἐμεῖς, εὐρισκόµενοι µέσα στὸ πέλαγος τῶν θαυμασίων τῆς Παναγίας, δροσιζόµαστε, ξεκουραζόµαστε καί γενικά αἰσθανόμαστε τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Γι’ αὐτό τονίζει καί πάλι ὁ ἅγιος Γερμανός ὅτι πανηγυρίζοντας καί ψάλλοντας τά µεγαλεῖα τῆς Θεοτόκου αἰσθανόμαστε ἀκόρεστη τήν πανδαισία τῆς πνευµατικῆς ἡδονῆς. 

Κατά τήν ἑορτή τοῦ Πάσχα ἑορτάζουμε τήν ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ καί τήν νέκρωση τοῦ θανάτου. Ἀλλά καί κατά τήν σηµερινή ἑορτή πού εἶναι τό Πάσχα τοῦ καλοκαιριοῦ, ἑορτάζουμε τήν βίωση τῆς ἀναστάσεως, τήν νέκρωση τοῦ θανάτου στὸ πρόσωπο τῆς Παναγίας µας. Ἄλλωστε, ἡ Παναγία 
εἶναι ἡ πρώτη πού γεύθηκε τούς καρπούς τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Χριστοῦ. Μετά τόν Χριστό εἶναι τό μεγαλύτερο πρόσωπο µέσα στήν ἱστορία. Στὰ τροπάρια πού ψάλαμε σήµερα φαίνεται αὐτή ἡ µεγάλη δόξα τῆς Παναγίας µας. Σέ ἕνα τροπάριο ὁ ἱερός ὑμνογράφος λέγει: «Τῇ ἐνδόξῳ Κοιµήσει σου οὐρανοί ἐπαγάλλονται καί ἀγγέλων γέγηθε τά στρατεύματα, πᾶσα ἡ κτίσις, εὐφραίνεται ᾠδήν σοι ἐξόδιον προσφωνοῦσα τῇ Μητρί τοῦ τῶν ὅλων δεσπόζοντος». 

Σέ κάθε µία ἀπό τίς λέξεις τοῦ τροπαρίου φαίνεται ἡ δόξα τῆς Παναγίας καί ἡ Χαρά τῆς κτίσεως ὁλοκλήρου. 
Γίνεται λόγος γιά Κοίμηση τῆς Θεοτόκου καί ὄχι γιά θάνατο, ἡ ἀνάσταση του Χριστοῦ κατήργησε τό κράτος τοῦ θανάτου καί ἔδωσε στούς ἀνθρώπους τήν δυνατότητα τῆς ζωῆς. Τώρα ὁ θάνατος τῶν δικαίων εἶναι ἕνας ὕπνος. Ὅπως τό βράδυ κοιµόµαστε γιά νά ξεκουρασθοῦµε γιά λίγες ὥρες καί νά ξυπνήσουμε ξανά καί νά συνεχίσουμε τίς ἐργασίες µας, ἔτσι συµβαίνει καί µέ τόν θάνατο τῶν ἁγίων. Αὐτό πολύ περισσότερο γίνεται µέ τήν Παναγία. Γι’ αὐτό καί γίνεται λόγος γιά μετάσταση τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, ἀφοῦ, κατά τήν διδασκαλία πολλῶν ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, ἀναστήθηκε µετά τρεῖς ἡμέρες τό σῶμα τῆς Παναγίας, µέ τήν δύναμη τοῦ Χριστοῦ, καί µετέστη στόν οὐρανό. 

Ἡ Κοίµηση τῆς Θεοτόκου λέγεται καί εἶναι ἔνδοξη, γιατί τήν ὥρα ἐκείνη ἐμφανίστηκε ὁ Χριστός πού παρέλαβε τήν ψυχή της, ἦταν παρόντες οἱ ἄγγελοι τοῦ Θεοῦ, καί συγκεντρώθηκαν ἀπό τά πέρατα τῆς οἰκουμένης ὅλοι οἱ Ἀπόστολοι, µαζί µέ τούς τρεῖς Ἱεράρχες, τόν ἅγιο Τιμόθεο, τόν ἅγιο Ἱερόθεο καί τόν Ἅγιο Διονύσιο. Ὁλόκληρη ἡ οὐράνια καί ἐπίγεια ἱεραρχία ἦταν παροῦσα στήν κοίµηση τοῦ µεγαλυτέρου προσώπου τῆς Οἰκουμένης. Μέ τήν Κοίμηση τῆς Θεοτόκου ἀκόμη ἀγάλλονται, χαίρονται καί εὐφραίνονται οἱ ἄγγελοι, οἱ ἄνθρωποι καί ὁλόκληρη ἡ κτίση. Ὅλες οἱ δυνάμεις τῆς κτίσεως, λογικές καί ἄλογες, ὑμνοῦν τήν ἔνδοξη Κοίμηση τῆς Παναγίας µας. Νά λοιπόν, πού ὁ χωρισμός τῆς ψυχῆς ἀπό τό σῶμα σέ ἕναν ἄνθρωπο, αὐτό πού συνηθίσαµε νά ὀνομάζουμε θάνατο, εἶναι ὑπόθεση χαρᾶς καί ἀγαλλιάσεως γιά ὁλόκληρη τήν κτίση. Ἕνα ἔνδοξο πρόσωπο συγκέντρωσε σάν μαγνήτης τήν προσοχή ὁλόκληρης τῆς φύσεως. 

Αἰῶνες τώρα τιμᾶται καί δοξάζεται τὸ πρόσωπο τῆς Παναγίας µας, αἰῶνες πανηγυρίζουµε µέ χαρά τήν Κοίµησή της. Αὐτή καθ’ αὐτή ἡ κοίµηση ἑνός ἀνθρώπου πού εἶναι γιά ὅλους ὑπόθεση λύπης καί στενοχώριας, στήν περίπτωση τῆς Παναγίας εἶναι ὑπόθεση χαρᾶς. Ὁλόκληρη ἡ οἰκουμένη χαίρεται γιά τήν Κοίµηση τῆς Παναγίας, γιατί ἀκριβῶς στήν Κοίµησή της βλέπουµε καθαρά τήν ἀλλαγή πού ἔγινε στά πιό τραγικά γεγονότα τῆς ζωῆς μας. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος συνδέεται µέ τόν Χριστό πού εἶναι ἡ ἀληθινή ζωή, ὅταν ζῆ µέσα στό ἀναστημένο σῶμα Του πού εἶναι ἡ Εκκλησία, τότε ἀλλάζει ἡ προοπτική τῆς ζωῆς του. Ὅλα ἀποκτοῦν καινούργιο νόηµα καί περιεχόµενο. Ὁ θάνατος μετατρέπεται σέ ἔνδοξη κοίµηση, ἡ βιολογική ζωή ἐμπνέεται ἀπό τήν αἰώνια ζωή, καί ὅλες οἱ δυσκολίες τῆς ζωῆς γίνονται αἰτία ἀνακαινίσεως καὶ ἐπαναπροσδιορισμοῦ τῆς ὑπάρξεως. Ὅλα μεταμορφώνονται καί ἀλλάζουν. Ἡ ζωή παύει νά εἶναι βασανιστική. Γεμίζει ἀπό τό φῶς τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ. Ὁλόκληρος ὁ ἀνθρώπινος βῖος γίνεται Πάσχα. 

Ἄς ζήσουμε αὐτό τό Πάσχα, ἀγαπητοί µου ἀδελφοί, στήν προσωπική μας ζωή, µέ τήν δύναμη τοῦ ἄρχοντος τῆς ζωῆς, τοῦ Χριστοῦ, καί τίς πρεσβεῖες τῆς Μητέρας τῆς ζωῆς, τῆς Παναγίας, µέσα στό ἀναστημένο Σῶµα τοῦ Χριστοῦ, τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. 

Μέ πατρικές εὐχές καί εὐλογίες

Ὁ Μητροπολίτης Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου

ΙΕΡΟΘΕΟΣ 

Ἀγαπητοί µου ἀδελφοί,

Μέ ἀπόφαση τῆς Ἱερᾶς Συνόδου ἀρχίζει καί ἐφέτος ἡ Κατήχηση στούς µαθητές καί μαθήτριες, πού εἶναι σοβαρό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας, µέ τό ὁποῖο οἱ νέοι ἄνθρωποι μυοῦνται στόν εὐλογημένο θεσμό τῆς Ἐκκλησίας.

Κανονικά, ἡ Κατήχηση προηγεῖται τοῦ μυστηρίου τοῦ Βαπτίσματος, διότι πρῶτα κανείς γνωρίζει τήν ζωή τῆς Ἐκκλησίας καὶ ὕστερα εἰσέρχεται σέ αὑτήν.

Ἐπειδή, ὅμως, µέ τήν πάροδο τοῦ χρόνου εἰσήχθηκε στήν Ἐκκλησία ὁ νηπιοβαπτισµός, δηλαδή βαπτίζεται ὁ ἄνθρωπος λίγο χρόνο µετά τήν γἐννησή του, ἐνῶ εἶναι ἀκόμη νήπιο, γ’ αὐτό απὀ πολύ παλιά λειτούργησαν οἱ Κατηχητικές Σχολές καί γι’ αὐτούς πού προετοιµάζονταν νά βαπτισθοῦν, πού ἦταν σὲ ὥριμη ἡλικία, καὶ γιά τούς φωτισθέντες, δηλαδή γι’ αὐτούς πού εἶχαν βαπτισθῆ.

Στίς ἀρχές τοῦ 20ου αἰῶνος δημιουργήθηκαν στήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος τά Κατηχητικά Σχολεῖα, ἐπειδή οἱ νέες συνθῆκες ζωῆς ἐπέβαλαν τήν ἀνάγκη νά ἐνδιαφερθῆ ἡ Ἐκκλησία µας γιά τά παιδιά πού ἔχουν ἧδη βαπτισθῆ. Ἐπίσης, µέ τόν νηπιοβαπτισµό εἰσήχθηκε ὁ θεσμός τοῦ ἀναδόχου, ὁ ὁποῖος ἀναλαμβάνει νἁ κατηχήση τό παιδί πού βάπτισε. Ἀλλά λόγῳ τῆς ἐκκοσμίκευσης ὑποβαθμίσθηκε καί ὁ ρόλος τοῦ ἀναδόχου-νουνοῦ ἤ ἀναδόχου-νουνᾶς.

Αὐτός εἶναι ὁ λόγος γιά τόν ὁποῖο ἡ Κατήχηση στά παιδιά εἶναι ἀπαραίτητη καὶ ἀναγκαία, καὶ πρέπει νά τεθῆ σὲ ὀρθόδοξα πλαίσια. Πεπειραµένοι, κατά βάση, Κατηχητές βοηθοῦν τά παιδιά νἁ γνωρίσουν ἀπό κοντά τήν Ἐκκλησία καί τήν ζωή της, νἁ ἀγαπήσουν τόν Χριστό πού ἔδειξε τήν µεγάλη ἀγάπη Του γιά μᾶς, θυσιαζὀµενος στὀν Σταυρό καί στήν συνέχεια ἀναστάς, νἁ μάθουν πῶς νἁ συμπεριφέρονται ὡς Χριστιανοί στἠν κοινωνία καί νά γίνουν καί χρηστοί πολίτες.

Πέρα ἀπό αὐτά, στἀ Κατηχητικά Σχολεῖα οἱ νέοι μαθαίνουν πῶς νά ἀντιμετωπίζουν τούς διαφόρους λογισμούς-σκέψεις, πῶς νά χειρίζονται τίς διάφορες προκλήσεις πού δέχονται ἤ θά δεχθοῦν στήν ζωή τους, πῶς νά καταρτίζουν τούς ἑαυτούς τους, ἀλλά καὶ πῶς νά γνωρίσουν τήν ἰδιαίτερη παράδοση τοῦ τόπου µας.

Τό κατηχητικὀ ἔργο εἶναι γεμάτο ὑγεία - ψυχική, πνευµατική - θά µποροῦσα νἁ προσθέσω καί ψυχολογική, Καὶ ἐπειδή ζοῦμε σέ µιά ἐποχή ἀνερµάτιστη πού οἱ ἄνθρωποι δέν μαθαίνουν πῶς νά αντιμετωπίζουν ὁριακές καταστάσεις τῆς ζωῆς τους, ὅπως εἶναι οἱ ἐπιτυχίες καὶ ἀποτυχίες, οἱ άρνητικές καί θετικές προκλήσεις ἀπό τήν κοινωνία, τά σύγχρονα Φιλοσοφικά καί θρησκευτικά ρεύματα, ἀλλά καί τήν σύγχρονη τεχνολογική ἐξέλιξη, γι’ αὐτό ἡ συμμετοχή τῶν παιδιῶν στά Κατηχητικἁ Σχολεῖα τῆς Ἐκκλησίας εἶναι κατά πάντα ὠφέλιμη.

Αὐτός εἶναι ὁ λόγος γιά τόν ὁποῖο, ὡς Μητροπολίτης τῆς Ἱερᾶς αὐτῆς Μητροπόλεως παρακαλῶ τούς γονεῖς, συγγενεῖς καὶ δασκάλους καθηγητές τῶν παιδιῶν νά τά προτρέψουν νὰ πλησιάσουν αὐτόν τόν χῶρο τῶν Κατηχητικῶν Σχολείων πού λειτουργοῦν σέ κάθε Ἑνορία, ὥστε τά παιδιά τους µαζί μέ τήν σωματική καὶ διανοητική ἀνάπτυξη, νά ἀναπτυχθοῦν πνευματικά, κοινωνικά καί ἐκκλησιαστικά.

Στίς ἡμέρες µας περισσότερο ἀπό κάθε ἄλλη ἐποχή ὅλοι µας καὶ οἱ νέοι μας, ἔχουμε ἀνάγη τήν Ἐκκλησία, ἡ ὁποία ἔχει τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ, ὡς Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά διαθέτει καί µιά ἐκπληκτική ἱστορία καί πείρα, γιά νἁ μᾶς βοηθήση νά ἀγαπήσουμε πραγματικά τὀν Θεό καὶ τόν ἄνθρωπο καὶ νά γίνουμε τέλειοι κατἀ Χριστόν ἄνθρωποι.

Εὔχομαι καλή καί εὐλογημένη κατηχητική χρονιά.

Μέ πατρικὲς εὐχές

Ὁ Μητροπολίτης Ναυπάκτου & Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος

ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 16

Πρός τούς Πανοσιολογιωτάτους Ιεροκήρυκας καί Αἰδεσιμωτάτους ᾿Εφημερίους τῆς καθ᾽ Ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως

᾿Αγαπητοί Πατέρες καί ᾿Αδελφοί,

Ὅπως εἶναι γνωστό σέ ὅλους σας, σέ λίγες ἡμέρες θά γίνουν ἐθνικές ἐκλογές στήν Πατρίδα µας γιά τήν ἀνάδειξη τῆς Κυβέρνησης πού θά μᾶς κυβερνήση στήν ἐπομένη τετραετία, καὶ τῆς ἀντιπολίτευσης ποὺ θά ἀσκῆ τόν δηµοκρατικό ἔλεγχο, σύµφωνα µέ τό Σύνταγμα. Καί, βέβαια, μέ τίς ἐκλογές αὐτές θά ἀναδειχθοῦν καί οἱ ἐκπρόσωποι τοῦ Νομοῦ µας στήν Βουλή τῶν Ἑλλήνων.

Ἤδη βρισκόμαστε σέ προεκλογική περίοδο καί γίνεται προσπάθεια ἀπό ὅλους γιά τήν ἐπιτυχία τῶν σκοπῶν τους. Βεβαίως, ἡ ἀτμόσφαιρα θά ἠλεκτρισθῆ ἀκόμα περισσότερο, καί εἶναι ἐπόμενο οἱ συζητήσεις γύρω ἀπό τό θέµα αὐτό νά ἐνταθοῦν.

Γνωρίζουμε καλά ὅτι ἡ ὅλη διαδικασία τῶν ἐκλογῶν βρίσκεται µέσα στά πλαίσια τῶν δημοκρατικῶν θεσμῶν καί κανείς δέν ἔχει τὸ δικαίωµα νά διατυπώση διαφορετική ἄποψη. Ὁ λαός ἔχει τήν ἀπόλυτη εὐθύνη γιά τήν ἐπιλογή καί πολλές φορές ἔχει ἁποδειχθῆ ὅτι εἶναι ἀρκετά ὥριμος κατά τήν διαδικασία ἐπιλογῆς, καὶ μάλιστα µέ τήν ψῆφο του στέλλει μηνύματα σέ ὅλες τίς κατευθύνσεις.

Εἶναι ἐπόμενο ὅτι στίς ἐθνικές ἐκλογές συμμετέχουν Κόμματα τά ὁποῖα διεκδικοῦν τήν ἐξουσία. Ἡ ὕπαρξη τῶν Κομμάτων προβλέπεται ἀπό τό Σύνταγμα, καὶ κινοῦνται µέσα σέ συνταγματικά πλαίσια, ἔχοντας διαφορετικές ἰδεολογικές καὶ πολιτικές ἀρχές καί διατυπώνοντας διαφορετικά προγράµµατα. Βεβαίως, ἔχουν τήν εὐθύνη τους στό νά παρουσιάζουν αὐτές τίς ἀπόψεις, θέσεις καὶ σκοπούς µέ ὑπευθυνότητα, σοβαρότητα, χωρίς νά φανατίζουν καί νά διαιροῦν τόν λαό, µέ ἐπιχειρήματα καὶ ὄχι µέ νεφελώδη συνθήματα. Αλλά δέν εἴμαστε ἐμεῖς ἐκεῖνοι πού θά καθορίσουμε τό πλαίσιο τοῦ προεκλογικοῦ τους ἀγώνα.

Γεγονός εἶναι ὅτι τά κόμματα ἔχουν τίς ἀντιπαραθέσεις τους, καί µέχρι ἐνός σηµείου αὐτό εἶναι ἐπιβελημένο, ἀλλά ὅμως ἡ Ἐκκλησία ἔχει ρόλο ἑνοποιητικό. Ἡ Ἐκκλησία δέν πρέπει νά συντηρῆ τήν διαίρεση, ἀλλά νά εἰσέρχεται στήν διηρηµένη Κοινωνία καί νά τήν ἑνοποιῆ, νά τήν ὁδηγῆ δηλαδή στήν ἑνότητα, τήν εἰρήνη καὶ τήν ἀγάπη.

Ὅταν κάνουμε λόγο γιά Ἐκκλησία δέν ἐννοοῦμε µόνο τούς Κληρικούς, ἀλλά τό σύνολο τῶν λαϊκῶν καί των Κληρικῶν, πού εἶναι βαπτισµένοι καί βεβαιόπιστοι, πού ζοῦν συνειδητά µέσα στόν ἐκκλησιαστικό χῶρο. Μέ αὐτήν τήν ἔννοια ἡ Ἐκκλησία, ὄχι µόνο σήμερα, ἀλλά πάντοτε, πρέπει νά βοηθᾶ στήν ἑνότητα καί τήν εἰρήνευση τῆς κοινωνίας.

Ὑπάρχει, ὅμως, θέµα γιά τήν στάση τῶν Κληρικῶν κατά τήν προεκλογικἠ περίοδο.  Νομίζω ὅτι τό θέµα αὐτό εἶναι ξεκαθαρισµένο, ὅταν δοῦμε τήν ὅλη θεολογική ἀτμόσφαιρα τῆς Ἑκκλησίας, τήν ἱστορία της, ἀλλά καί τό φιλανθρωπικό ἔργο τό ὁποῖο ἐπιτελεῖ.

Ὁ Μητροπολίτης καί οἱ Κληρικοί τῆς κάθε Μητροπόλεως εἶναι πνευµατικοί Πατέρες ὅλων τῶν Χριστιανῶν, Μέσα ἀπό τό πρῖσμα αὐτό πρέπει νά κινοῦνται, νά συµπεριφέρονται καὶ νά ἐργάζονται. Ὁ πατέρας σέ µιά οἰκογένεια ἀγαπᾶ ὅλα τά παιδιά του, παρά τά λάθη τους καί τίς διαφορετικές ἐπιλογές, ἁκόμη δέ καὶ τίς πολιτικές θέσεις πού τυχόν ἔχουν. Ὁ ρόλος της πνευµατικῆς πατρότητος αἴρει τόν ἐγκλεισμό σέ κάθε σχετικότητά καὶ µερικοτήτα. Ἑπομένως, ὁ καλός Κληρικός κινεῖται πάνω ἀπό τίς διαιρέσεις τῆς κοινωνίας, ἐργάζεται πέρα ἀπό κάθε κομματικό σχηματισμό καὶ βεβαίως δέν διακρίνεται γιά τήν παραταξιακή συνείδηση.   Ἔτσι, διασώζεται ἡ ἀλήθεια ὅτι ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἡ μητέρα ὅλων τῶν ἀνθρώπων. ᾽Αλλοίμονο ἄν χαθῇ αὑτό στίς ἡμέρες µας.

Ἀπό διάφορες ἔρευνες ἔχει διαπιστωθῆ ὅτι ὁ κόσμος ἐμπιστεύεται τήν Ἐκκλησία περισότερο ἀπό ἄλλους ὀργανισμούς παρά τὰ ὅποια λάθη της, ἀκριβῶς ἐπειδή ἐργάζεται µέ τό γενικό, οἰκουμενικό καί φιλάνθρωπο αὑτό πνεῦμα. Πράγματι, ὅπου ὑπάρχουν Κληρικοί, πού διακρίνονται ἀπό μιά τέτοια καθολική συνείδηση, ἀποσποῦν τήν ἀγάπη καί τήν προσοχή ὅλων τῶν Χριστιανῶν, ἀνεξαρτήτως ἰδεολογικῆς, κοµµατικῆς καί ἄλλης κοινωνικῆς προέλευσης.

Βεβαίως, ὁ Κληρικός ζῆ µέσα στήν κοινωνία, εἶναι ἕνα κοινωνικό, ἀλλά καὶ πολιτικό ὃν, μέ τήν ἀρχαία σημασία τῆς λέξεως, ἀφοῦ ζῆ σέ μιά πόλη, κοινωνία, καί συμμετέχει σέ ὅλες τίς δραστηριότητες τῆς κοινωνίας, τῆς πόλης, ἔχει ἀκόμη τήν δυνατότητα, ὡς ἐλεύθερος ἄνθρωπος, νά ἔχη τίς κομματικές του ἐπιλογές καὶ προτιμήσεις κατά τήν ἐξάσκηση τῶν ἀτομικῶν του δικαιωµάτων. Ὅμως, δέν ξεχνᾶ ποτέ ὅτι εἶναι ταυτόχρονα καὶ ἱερεύς. Δηλαδή, στό πρόσωπό του συνδέονται δύο ἰδιότητες, ἡ µία τοῦ ἑλευθέρου πολίτου, πού ζῆ σὲ µιά δημοκρατική κοινωνία, καί ἡ ἄλλη τοῦ ἱερέως πού ἔχει ἕνα ἄλλο πολίτευμα καὶ εἶναι πατέρας ὅλων των Χριστιανῶν.

Αὐτό σηµαίνει ὅτι ὁ Κληρικός, ὡς ἄνθρωπος, ἔχει τίς κομματικές του προτιμήσεις, ὅταν εὑρεθῆ ἑνώπιον τῆς κάλπης, ἀλλά ὡς ἱερεύς δέν ἔχει τό δικαίωµα νά ἀνήκη σέ µιά κομματική παράταξη καί ἔτσι νἁ τραυματίζη τήν ἑνότητα τῆς κοινωνίας καί τῆς Ἐκκλησίας. Γι αὐτό σᾱς προτρέπω πατρικἀ νά ἀπόσχετε ἀπό κάθε κομματική δραστηριότητα κατά τήν προεκλογική περίοδο, ἀλλά καί κατά ἤ µετά τίς ἐκλογές. Δέν πρέπει νά συμμετέχετε σέ κομματικές ἐκδηλώσεις, δέν πρέπει νά ἐκφράζετε δημοσίως τίς κομματικές σας προτιμήσεις, δέν πρέπει νά καταφέρεσθε κατά τοῦ ἀντιθέτου κόμματος, δέν πρέπει νά συμμετέχετε σέ διαπληκτισμούς καί σέ κομματικές συζητήσεις, καί γενικά δέν πρέπει νά προβαίνετε σέ καµµιά δηµόσια ἐνέργεια πού νά φανερώνη τήν κομματική σας προτίµηση. Ἐννοεῖται ὅτι δέν ἔχετε καί τό δικαίωµα νά καθοδηγῆτε καί κατευθύνετε τούς Χριστιανούς στό νά ψηφίσουν µιά κομματική παράταξη. Ὁ σκοπός τῆς δικῆς µας διαπαιδαγώγησης εἶναι νά καταρτίζουµε τούς Χριστιανούς στό νά ὠριμάζουν συναισθηµατικά, ψυχολογικά, πολιτικά καί ἐκκλησιαστικά, ὥστε οτήν συνέχεια νά εἶναι ἐλεύθεροι γά κάνουν τίς δικές τους ἐπιλογές.

Οἱ ἐκλογές πού περιμένουμε εἶναι εὐκαιρία νά δοκιμασθῆ ἡ ἐλευθερία καί ἡ ὑπευθυνότητα κάθε κομματικῆς παρατάξης, ἁλλά κυρίως νά βεβαιωθῆ ἡ σοβαρότητα καί ὑπευθυνότητα τῶν Κληρικῶν.

Σᾶς προτρέπω πατρικἀ, γιά ἄλλη µιά φορά, νά παραµείνετε ἔξω ἀπό τούς κομματικούς καί παραταξιακούς ἀγῶνες καί διαπληκτισμούς. Βέβαια, ἐννοεῖται ὅτι ὅποιος σᾶς καλέσει νά κάνετε ἁγιασμό, θά δεχθῆτε τήν πρόσκληση, χωρίς νά ἐξαιρέσετε κανένα, καί χωρίς νά ὁμιλήσετε καί ἐκφρασθῆτε δημοσίως γιά τήν συγκεκριµένη πολιτική παράταξη.

 

Ναύπακτος, 30 Ὀκτωβρίου 2012

Πρὸς τοὺς Κληρικοὺς τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως

Ἀγαπητοὶ Πατέρες,

Σᾶς ἐνημερώνω ὅτι πρόσφατα ἡ Ἱερὰ Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος κατὰ τὴν Συνεδρίαση τῆς 8ης Ὀκτωβρίου 2012, συνεζήτησε γιὰ μιὰ ἀκόμη φορὰ τὸ πρόβλημα ποῦ ἔχει ἀνακύψει ἀπὸ πολλῶν χρόνων μὲ τὴν Ἱερὰ Μονὴ Μεταμορφώσεως τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας, ἡ ὁποία Μονὴ δὲν ὑπακούει στὶς Ἀποφάσεις Της, καὶ ἀπεφάσισε:

1. Νὰ καταργήση τὴν ἀναστολὴ τοῦ ἐπιτιμίου τῆς ἀκοινωνησίας ποῦ εἶχε χορηγηθῇ γιὰ λόγους ἐπιεικείας σὲ τρεῖς Ἱερομονάχους τῆς Ἱερᾶς Μονῆς, π. Εἰρηναῖο Κουτσογιάννη, π. Συμεὼν Τσιρώνη καὶ π. Ρωμανὸ Κατραούρα, προκειμένου νὰ ἐπιλυθοῦν τὰ χρονίζοντα κανονικά, διοικητικὰ καὶ διαχειριστικὰ προβλήματα στὴν Ἱερὰ Μονή, ὁπότε ὅλη πλέον ἡ Ἀδελφότητα τῆς Ἱερᾶς Μονῆς θὰ τελῇ ὑπὸ τὸ πνευματικὸ ἐπιτίμιο τῆς ἀκοινωνησίας, συμφώνως μὲ τὶς Συνοδικὲς Ἀποφάσεις τοῦ Αὐγούστου 2011, ποὺ ἰσχύουν κατὰ πάντα. 
2. Νὰ παραγγείλη στὸν Μητροπολίτη Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου, νὰ διορίση Τριμελῆ Διοικητικὴ καὶ Διαχειριστικὴ Ἐπιτροπὴ γιὰ νὰ διοικῇ καὶ διαχειρίζεται τὴν Ἱερὰ Μονή, ἐπειδὴ κανεὶς ἀδελφὸς τῆς Ἱερᾶς Μονῆς δὲν μπορεῖ νὰ συμμετάσχη στὴν διοίκηση καὶ διαχείρισή της, λόγῳ τοῦ ἐπιτιμίου τῆς ἀκοινωνησίας.
   
3. Νὰ διαγράψη ἀπὸ τὸ Μοναχολόγιο τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τὸν Ἱερομόναχο Ἰγνάτιο Σταυρόπουλο καὶ τὸν Ἱεροδιάκονο Χρυσόστομο Τρομπούκη, γιὰ λόγους πνευματικούς, μὲ τὴν δυνατότητα ἀπερχόμενοι ἀπὸ τὴν Ἱερὰ Μονὴ Μεταμορφώσεως νὰ ἐγγραφοῦν σὲ ἄλλη Ἱερὰ Μονὴ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως.
   

Ἤδη οἱ ἀποφάσεις αὐτὲς τῆς Ἱερᾶς Συνόδου ἔχουν κοινοποιηθῇ στὴν Ἱερὰ Μονή.

Ἡ ἐξέλιξη αὐτὴ εἶναι ἀποτέλεσμα πολυχρονίου ἀνυπακοῆς τῶν ἀδελφῶν τῆς Ἱερᾶς Μονῆς σὲ πάνω ἀπὸ ἑξῆντα (60) ἀποφάσεις τῆς Ἱερᾶς Συνόδου καὶ αὐτὸ δείχνει παντελῆ ἀπουσία ὑπακοῆς στὴν ἀνωτάτη Ἐκκλησιαστικὴ Ἀρχή, ἤτοι τὴν Ἱερὰ Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἡ ἔννοια τῆς πνευματικῆς ποινῆς τῆς ἀκοινωνησίας, ἡ ὁποία στηρίζεται στοὺς ἱεροὺς Κανόνας τῆς Ἐκκλησίας, ἔχει προσδιορισθῇ ἀπὸ τὴν Ἱερὰ Σύνοδο τὸ ἔτος 2007, ὅταν ἐπέβαλε τὴν ποινὴ τῆς ἀκοινωνησίας στοὺς πρώτους τέσσερεις ἀδελφοὺς τῆς Μονῆς. Σύμφωνα μὲ αὐτὴν τὴν ἀπόφαση δὲν μποροῦν νὰ τελοῦν τὴν θεία Λειτουργία καὶ ὁποιαδήποτε ἱεροπραξία καὶ τελετὴ καὶ δὲν μποροῦν νὰ μετέχουν στὸ Μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας.

Τὸ Συμβούλιο τῆς Ἐπικρατείας, στὸ ὁποῖο προσέφυγαν οἱ ἴδιοι οἱ μοναχοὶ κατὰ τοῦ ἐπιτιμίου τῆς ἀκοινωνησίας, ἔχει ἀποφανθῇ ὅτι:

«Ὅπως ἔχει κριθεῖ, τὸ ἐπιτίμιο τῆς ἀκοινωνησίας, ποῦ ἐπιβάλλεται ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία στοὺς λειτουργούς της, δὲν προβλέπεται ἀπὸ πολιτειακὸ νόμο. Ἀνάγεται στὴν ἐσωτερικὴ μυστηριακὴ σχέση κοινωνίας τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας μὲ τοὺς λειτουργούς της, στὴ σχέση δὲ αὐτὴ οἱ τελευταῖοι αὐτοπροαιρέτως προσχωροῦν διὰ τῆς ἱερωσύνης. Τὸ ἐπιτίμιο αὐτὸ ἐπιβάλλεται ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία ὡς πνευματικὸ ὀργανισμὸ καὶ προβλέπεται ἀπὸ ἱεροὺς κανόνες πνευματικῆς φύσεως. [Κανὼν 5 Α' Οἰκουμενικῆς Συνόδου, Κανῶν 8 Δ' Οἰκουμενικῆς Συνόδου, Κανόνες 2 καὶ 17 Συνόδου Ἀντιοχείας, Κανόνες 29 (37) καὶ 79 (87) Συνόδου Καρθαγένης κ.ά.]. Ἡ ἐπιβολὴ δὲ τοῦ ἐπιτιμίου τῆς ἀκοινωνησίας, ὡς πράξη πνευματικοῦ περιεχομένου μὴ προβλεπομένη ἀπὸ πολιτειακὸ νόμο καὶ συνεπαγομένη τὴν στέρηση τῆς μεταλήψεως τῆς θείας κοινωνίας, τὴν ἀδυναμία μεταδόσεως τῆς θείας κοινωνίας στοὺς πιστούς, καθὼς καὶ τὴν ἀπαγόρευση τελέσεως τῆς θείας λειτουργίας καὶ τῶν ἄλλων ἱεροπραξιῶν, δὲν εἶναι ἐκτελεστῆ διοικητικὴ πράξη... καὶ δὲν ὑπόκειται στὸν ἀκυρωτικὸ ἔλεγχο τοῦ Συμβουλίου τῆς Ἐπικρατείας» (Σ.τ.Ε. 685/2011).

Μάλιστα τὸ Σ.τ.Ε. στὴν παρεμφερῆ ἀπόφασή του στὴν αἴτηση τῆς Μονῆς γιὰ ἀκύρωση τῆς ἀποφάσεως τοῦ Συνοδικοῦ Δικαστηρίου περὶ ἐκπτώσεως τοῦ πρώην Ἡγουμένου ἐκ τῆς θέσεώς του, ἀποφαίνεται ὅτι ἡ κανονικὴ ἐκκλησιολογικὴ σχέση τοῦ πιστοῦ-Κληρικοῦ μὲ τὴν Ἐκκλησία του παύει νὰ ὑφίσταται ἐφ' ὅσον ἰσχύει τὸ ἐπιτίμιο τῆς ἀκοινωνησίας, καὶ γι' αὐτὸ δὲν ἀναγνωρίζει στὸν ἀκοινώνητο κὰν τὸ ἔννομο συμφέρον:

«Ἡ κτήση καὶ ἡ διατήρηση τῆς θέσεως τοῦ ἡγουμένου, γιὰ τὴν ἄσκηση τοῦ διττοῦ αὐτοῦ καθήκοντος, προϋποθέτει τὴν ἐκκλησιολογικὴ ἱκανότητά του νὰ ἀσκεῖ τὰ πνευματικά του καθήκοντα, ἡ ὁποία ὅμως παύει νὰ ὑφίσταται σὲ περίπτωση κατὰ τὴν ὁποία αὐτὸς καθίσταται ἀκοινώνητος λόγῳ ἐπιβολῆς τοῦ ἐπιτιμίου τῆς ἀκοινωνησίας σὲ βάρος του, ποῦ ἔχει ὡς συνέπεια τὴν ἀδυναμία τοῦ νὰ τελεῖ θεία λειτουργία καὶ κάθε ἄλλη ἱεροπραξία καὶ νὰ μετέχει τοῦ μυστηρίου τῆς θείας εὐχαριστίας (πρβλ. ΣτΕ 2979/1996 Ὁλομ.). Ἐν προκειμένῳ, τὸ ἄμεσο καὶ προσωπικὸ ἔννομο συμφέρον τοῦ πρώτου αἰτοῦντος... δὲν ὑφίσταται καὶ κατὰ τὸ χρόνο τῆς συζητήσεως τῆς ὑποθέσεως στὸ ἀκροατήριο τοῦ Δικαστηρίου, κατὰ τὸν ὁποῖο ὁ ἴδιος στερεῖται ἐκκλησιολογικῆς ἱκανότητας ἀσκήσεως πνευματικῶν καθηκόντων ἡγουμένου Ἱερᾶς Μονῆς λόγῳ διατηρήσεως, σύμφωνα μὲ τὰ ἐκτεθέντα, τοῦ ἐπιτιμίου τῆς ἀκοινωνησίας...» (Σ.τ.Ε. 686/2011).

Κατόπιν ὅλων αὐτῶν, θὰ πρέπει νὰ γνωρίζετε ὅτι ἡ Τριμελὴς Διοικητικὴ Ἐπιτροπὴ ποῦ θὰ διοικῇ καὶ θὰ δαχειρίζεται τὸ Νομικὸ Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου τῆς Ἱερᾶς Μονῆς ὕστερα ἀπὸ σχετικὸ διορισμό, θὰ ἀποτελῆται ἀπὸ τοὺς Κληρικοὺς τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας Πρωτοπρεσβύτερο π. Ἀθανάσιο Λαουρδέκη, Πρωτοπρεσβύτερο π. Θεμιστοκλῆ Τσιτσιρίκη καὶ Πρεσβύτερο π. Ἀνδρέα Χασαπογιάννη, καὶ τὸ ὁποιοδήποτε ἔγγραφο ποὺ προέρχεται ἀπὸ τὴν παλαιὰ διοίκηση τῆς ὡς ἄνω Ἱερᾶς Μονῆς ἢ τὴν Ἀδελφότητά της εἶναι κανονικῶς καὶ νομικῶς ἄκυρο.

Ἐπίσης, δὲν θὰ ἔρχεσθε σὲ ἐκκλησιαστικὴ κοινωνία μὲ τοὺς Ἱερομονάχους καὶ μοναχοὺς τῆς Ἱερᾶς αὐτῆς Μονῆς εἴτε στὴν Ἱερὰ Μονὴ εἴτε στὴν Ἐνορία σας, συγχρόνως δὲ θὰ ἐνημερώσετε καὶ τοὺς Ἐνορῖτες σας ὅτι ὁποιαδήποτε ἐκκλησιαστικὴ κοινωνία μὲ τοὺς ἀκοινωνήτους Κληρικοὺς καὶ μοναχοὺς τῆς Ἱερᾶς Μονῆς θὰ ἔχη συνέπειες καὶ γι' αὐτούς, κατὰ τὸ «ὁ κοινωνῶν ἀκοινωνήτῳ ἀκοινώνητος ἔσται».

Εἶναι λυπηρὸ ποὺ τὰ πράγματα μὲ τὴν Ἱερὰ Μονὴ Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος ἔφθασαν στὸ σημεῖο αὐτό, ὕστερα ἀπὸ μακροχρόνια ἀπείθεια τῶν ἀδελφῶν της καὶ πρὸς τὴν Ἱερὰ Μητρόπολη, ἀλλὰ καὶ πρὸς τὴν Ἱερὰ Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ὅπως προαναφέρθηκε καὶ τὸ γνωρίζετε καλῶς. Ἀλλὰ ἡ εὐθύνη βαρύνει ἐξ ὁλοκλήρου τοὺς ἐγκαταβιοῦντες καὶ μέχρι πρότινος ὑπευθύνους στὴν Ἱερὰ Μονή, διότι δόθηκαν πολλὲς εὐκαιρίες γιὰ νὰ ἐπανέλθουν στὴν κανονικὴ ὁδὸ καὶ τὶς ἀπέρριψαν.

Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος παραγγέλλει στοὺς Χριστιανούς: «Πείθεσθε τοὶς ἡγουμένοις ὑμῶν καὶ ὑπείκετε αὐτοὶ γὰρ ἀγρυπνοῦσιν ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ὑμῶν ὡς λόγον ἀποδώσοντες ἵνα μετὰ χαρᾶς τοῦτο ποιῶσι καὶ μὴ στενάζοντες ἀλυσιτελὲς γὰρ τοῦτο» (Ἐβρ. ιγ', 17). Στὴν Ἐκκλησία ὅλα πρέπει νὰ γίνωνται «εὐσχημόνως καὶ κατὰ τάξιν» (Α Κορ. ἰδ', 40), δὲν εὐνοοοῦνται ἀποσχιστικὲς καταστάσεις, ἀναρχικὲς ἐνέργειες, προτεσταντικὲς νοοτροπίες καὶ ἀδιαφανεῖς διαχειριστικὲς πράξεις.

Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος γράφει: «Τάξις οὔν τὸ πὰν συνεστήσατο. Τάξις συνέχει καὶ τὰ ἐπουράνια καὶ τὰ ἐπίγεια τάξις ἐν νοητοῖς, τάξις ἐν αἰσθητοῖς... Τάξις τῶν ὄντων ἐστι μήτηρ καὶ ἀσφάλεια».

Μὲ θερμὲς εὐχές

Ὁ Μητροπολίτης
Ὁ Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου ΙΕΡΟΘΕΟΣ

«Ἐπί τῇ πρώτῃ τοῦ Ἔτους καί περί τῆς ἐνάρξεως τῶν Ἑορτασμῶν γιά τά 200 Χρόνια ἀπό τήν Ἑλληνική Ἐπανάσταση»

(Ἐγκύκλιος σὲ PDF)

Αθηνησι τη‚ 17ῃ Δεκεμβρίου 2020

Πρός τό Χριστεπώνυμο Πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος

«Ἐπεβίβασας ἀνθρώπους ἐπί τάς κεφαλάς ἡμῶν. Διήλθομεν διά πυρός καί ὕδατος καί ἐξήγαγες ἡμᾶς εἰς ἀναψυχήν» Ψαλμός 65ος

Ἀδέλφια μας ἀγαπημένα,
Καλή καί εὐλογημένη Χρονιά!

Ἑορτάζουμε σήμερα τήν κατά σάρκα Περιτομή τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καί τήν ἔναρξη τοῦ νέου ἔτους 2021. Τιμοῦμε τήν μνήμη τοῦ σοφοῦ Ἁγίου Ἱεράρχου Μεγάλου Βασιλείου Ἐπισκόπου Καισαρείας τῆς Καππαδοκίας καί ταυτοχρόνως εἰσερχόμεθα σέ μία χρονιά, ἡ ὁποία βρίθει διδαγμάτων καί συμβολισμῶν. Ἀρχίζει σήμερα τό ἔτος 2021, κατά τό ὁποῖο σύμπας ὁ Ἑλληνισμός καί κάθε ἀδούλωτο πνεῦμα θά τιμήσει, παρά τίς ὑγειονομικές δυσκολίες καί μέ σεβασμό πρός τά ὑγειονομικά μέτρα προφυλάξεως, τά 200 ἔτη ἀπό τήν Ἐθνική Ἐπανάσταση τοῦ 1821.

Ἡ Ἐκκλησία πανηγυρίζει τήν Ἐπανάσταση ὡς ἕνα πνευματικό γεγονός. Πανηγυρίζει τόν Ἀγῶνα γιά τήν Ἀνεξαρτησία καί τήν Παλιγγενεσία ὡς τύπο τοῦ διαχρονικοῦ ἀγώνα τοῦ ἀνθρώπου κατά τῆς τυραννίας καί τῆς δουλείας τόσο τῆς ἐξωτερικῆς, ὅσο καί τῆς ἐσωτερικῆς, τόσο τῆς συλλογικῆς, ὅσο καί τῆς ἀτομικῆς. Μέ ἄλλα λόγια, ἡ Ἐκκλησία πανηγυρίζει τό 1821 ὡς μία ἄλλη Ἔξοδο ἀπό τήν νοητή Αἴγυπτο, πρᾶγμα τό ὁποῖο ὑποδηλώνεται καί μέ τόν ἐξαιρετικά συμβολικό ἁγιογραφικά ἑορτασμό τῆς ἡρωικῆς Ἐξόδου τοῦ Μεσολογγίου. Αὐτό εἶναι τό νόημα μέ τό ὁποῖο ἡ Ἐκκλησία συνέδεσε ἀπό τήν ἀρχή τόν ἑορτασμό τῆς Ἐθνικῆς Παλιγγενεσίας, ὡς μερική, δηλαδή, πραγμάτωση μέσα στήν ἱστορική συγκυρία τοῦ λουτροῦ παλιγγενεσίας τοῦ ὅλου ἀνθρώπου (Τίτ. 3, 5).

Ἡ Ἐκκλησία γνωρίζει καί ἐπιλέγει νά κατανοεῖ τήν ἱστορία μέ ὅρους μή γεωπολιτικούς διότι κατανοεῖ τόν κόσμο μέ ὅρους ἐσχατολογικούς. Γι᾿ αὐτό ὁ λόγος τῆς Ἐκκλησίας ἀποτελεῖ καί τότε καί τώρα καί πάντοτε «μωρία» καί «σκάνδαλο» (A´ Κορ. 18, 24). Ἡ Ἐκκλησία σκέπτεται μέ ὅρους «λειτουργικοῦ χρόνου» καί τοῦτο διότι, ὡς φορέας τῆς ἀποκαλύψεως τοῦ Θείου Λόγου, ἀναλαμβάνει τήν εὐθύνη ἔναντι τῶν ἀνθρώπων πού τήν ἀπαρτίζουν καί τούς διαποιμαίνει, νά μεταμορφώσει τόν χῶρο καί τόν χρόνο.

Τό τόλμημα τῶν προγόνων μας ἦταν μεγάλο! Τετρακόσια χρόνια ὑπό τήν καταπίεση τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ, κι ὅμως, ἐκεῖνοι κράτησαν τήν πίστη, τήν ἐθνική ταυτότητα καί τήν ἐλπίδα. Ἄλλα ἔθνη, ἄν εἶχαν ἔστω καί γιά λίγες δεκαετίες ὑποστεῖ τόν τυραννικό ὀθωμανικό ζυγό, θά εἶχαν ἀλλοτριωθεῖ. Ὡστόσο, ὁ Ἑλληνισμός ἐπιβίωσε παρά τό παιδομάζωμα, τά σκλαβοπάζαρα καί τίς ἀναρίθμητες βιαιότητες, στηριγμένος στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, τήν θυσία τῶν Νεομαρτύρων καί τήν ἀγωνιστικότητά του.

Σᾶς καλοῦμε σήμερα νά κλίνουμε εὐλαβῶς τό γόνυ ἐνώπιον τῆς σεπτῆς μνήμης τῶν Νεομαρτύρων καί τῶν Ἡρώων τῆς πίστεως καί τῆς πατρῴας γῆς. Τῶν ἀνδρῶν καί γυναικῶν, κληρικῶν καί λαϊκῶν, οἱ ὁποῖοι δέν δείλιασαν μπροστά στό σπαθί τοῦ δημίου ἤ στήν ἀγχόνη τοῦ ὀθωμανοῦ ἱεροδικαστῆ καί ὁμολόγησαν Χριστό Ἀναστάντα. Οἱ Νεομάρτυρες θυσίασαν τήν ζωή τους γιά νά διατρανώσουν τό μήνυμα στούς Ὀρθοδόξους Ἕλληνες ὅτι δέν πρέπει νά ἐξισλαμισθοῦν, δέν πρέπει νά γίνουν ἐξωμότες, ὅτι μέλλον δέν ὑπάρχει χωρίς φῶς Χριστοῦ.

Οἱ περισσότεροι ἐκ τῶν Νεομαρτύρων θά εἶχαν σώσει τήν ζωή τους ἄν εἶχαν ἀλλαξοπιστήσει. Κι ὅμως, στάθηκαν ὄρθιοι μέ ἦθος Χριστιανικό καί τόλμη Ἑλληνική. Προτίμησαν τόν μαρτυρικό θάνατο παρά τήν ἀλλαγή πίστεως καί ἐθνικῆς συνειδήσεως. Ἄς μήν ξεχνοῦμε ὅτι, ὅποιος χανόταν γιά τήν Ὀρθοδοξία, χανόταν καί γιά τόν Ἑλληνισμό. Ὁ ἐξισλαμισμένος «τούρκευε» καί γινόταν διώκτης τῶν Χριστιανῶν, τῶν μέχρι πρότινος ἀδελφῶν του.

«Κατ᾿ ἀλήθειαν τοῦτο εἶναι θαῦμα παρόμοιον ὡσάν νά βλέπῃ τινάς μέσα εἰς τήν καρδίαν τοῦ χειμῶνος ἐαρινά ἄνθη καί τριαντάφυλλα … Ἐν τῷ καιρῷ τῆς αἰχμαλωσίας νά βλέπῃ ἐλευθερίαν»! Ἔτσι ἐκφράζει τόν θαυμασμό του γιά τούς Νεομάρτυρες, τούς μετά τήν Ἅλωση τῆς Κωνσταντινουπόλεως καλῶς ἀθλήσαντας καί ξίφει ἤ ἀγχόνῃ τελειωθέντας, ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης. Ὁ πολυγραφότατος Νάξιος μοναχός τοῦ 18ου αἰῶνος κατέγραψε 87 συναξάρια Νεομαρτύρων στό περίφημο «Νέον Μαρτυρολόγιον», τό ὁποῖο ἐξεδόθη τό 1799. Μεταξύ τῶν Νεομαρτύρων τούς ὁποίους καταγράφει, περιλαμβάνεται καί ὁ Φωτιστής τῶν σκλάβων, ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός (1714 – 1779), ὁ ὁποῖος ἐργάσθηκε ἀόκνως γιά νά ἀποτρέψει τούς ἐξισλαμισμούς καί νά διαδώσει τήν Ἑλληνορθόδοξη Παιδεία.

Οἱ Νεομάρτυρες ἦσαν οἱ πρῶτοι ἀντιστασιακοί τῆς δουλείας, ὅπως τούς ὀνόμασε ὁ ἀείμνηστος θεολόγος καί ἱστορικός π. Γεώργιος Μεταλληνός. Οἱ ἁγιασμένες αὐτές μορφές, αὐτό τό πραγματικό νέφος τῶν χιλιάδων Νεομαρτύρων, ἦσαν οἱ πρωτεργάτες τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως. Ἄν αὐτοί δέν εἶχαν θυσιασθεῖ γιά τήν Πίστη καί τήν Πατρίδα, δέν θά ὑπῆρχαν τό 1821 Ἕλληνες Ὀρθόδοξοι γιά νά ἀγωνισθοῦν.

Ἡ Ἑλληνική Ἐπανάσταση ἦταν ἐπανάσταση ἐθνική καί θρησκευτική. Δέν ἀντέγραψε καμία ἄλλη ἐπανάσταση οὔτε, ἄλλωστε, θά μποροῦσε νά ἐμπνευσθεῖ ἀπό ἰδεολογίες πού περιεῖχαν ἀθεϊστικά ἤ ἀντιεκκλησιαστικά μηνύματα. Ὁ Στῆβεν Ράνσιμαν, κορυφαῖος Βρετανός Βυζαντινολόγος τοῦ 20οῦ αἰῶνος, ἔγραψε στό ἔργο του «Ἡ Μεγάλη Ἐκκλησία ἐν Αἰχμαλωσίᾳ» ὅτι: «στή διάρκεια τῶν σκοτεινῶν αἰώνων ἡ Ὀρθοδοξία διαφύλαξε τόν Ἑλληνισμό. Ἀλλά καί χωρίς τήν ἠθική δύναμη τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἡ ἴδια Ὀρθοδοξία ἴσως νά εἶχε συρρικνωθεῖ».

Τό σημεῖο τοῦ Σταυροῦ «δι᾿ οὗ πάντοτε νικῶμεν» παρουσιάζει ὁ Ἀλέξανδρος Ὑψηλάντης στήν πρώτη Προκήρυξή του τῆς 24ης Φεβρουαρίου τοῦ 1821. Ἡ Φιλική Ἑταιρεία εἶχε ὁρίσει, ἤδη ἀπό τόν Ὀκτώβριο τοῦ 1820, ὡς ἡμέρα τοῦ ξεσηκωμοῦ τήν ἡμέρα τοῦ Εὐαγγγελισμοῦ, τήν 25η Μαρτίου, γιά νά καταδείξει τήν σύνδεση τῆς Παναγίας καί τῆς Ἐλευθερίας, τῆς Πίστεως καί τῆς Πατρίδος. Τήν σύνδεση τοῦ Χριστοῦ καί τῶν Ἑλλήνων ὡς Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας Του. Οἱ πρωταγωνιστές τοῦ Ἀγώνα ὁμολογοῦν τήν Χριστιανική Πίστη τους καί σέ ὅλες τίς Ἐθνικές Συνελεύσεις θέτουν ὡς προοίμιο τῶν Συνταγμάτων τήν ἐπίκληση πρός τήν Ἁγία Τριάδα. Οἱ ὀθωμανοί, γνωρίζοντας ὅτι ὁ Ὀρθόδοξος κλῆρος ἦταν ἡ πνευματική ἡγεσία τοῦ Ἑλληνισμοῦ, ἐκδικήθηκαν πρώτους ἀπ᾿ ὅλους Πατριάρχες, Ἐπισκόπους, Ἱερεῖς, Μοναχούς καί Μοναχές. Καί τούς θανάτωσαν μέ τρόπο μαρτυρικό. Μεταξύ αὐτῶν ξεχωρίζει ἡ μορφή τοῦ Ἁγίου Ἐθνοϊερομάρτυρος Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Γρηγορίου Ε´, τοῦ ὁποίου τό ἁγιασμένο λείψανο φυλάσσεται στόν Καθεδρικό Ναό τῶν Ἀθηνῶν, μαζί μέ τά ἱερά λείψανα τῆς Κυρᾶς τῶν Ἀθηνῶν, τῆς Ἁγίας Φιλοθέης.

Ἤθελε ὄντως ἀρετήν καί τόλμην ἡ Ἐλευθερία! Οἱ συνθῆκες ἦσαν ἀντίξοες. Ἡ Ἱερά Συμμαχία ἀντιπάλευε τίς ἐθνικές ἐξεγέρσεις λαῶν πού διασποῦσαν τίς μεγάλες Αὐτοκρατορίες. Οἱ Ἕλληνες ἦσαν λιγότεροι ἀριθμητικά, ἀλλά πέτυχαν νά ἐλευθερωθοῦν. Παρά τήν διχόνοια, ἡ ὁποία ἔθεσε σέ κίνδυνο τόν Ἀγῶνα, κατόρθωσαν νά σηκώσουν τό ἀνάστημά τους ἀπέναντι στόν ὀθωμανό δυνάστη, νά προτάξουν καί νά κατακτήσουν τήν Ἐλευθερία ἔναντι τοῦ θανάτου. Οἱ Ἕλληνες ὑπῆρχαν, ὑπάρχουν καί θά ὑπάρχουν! Ὅπως χαρακτηριστικά ἀπάντησε ὁ Ἐθνομάρτυς τοῦ 1821 Ἀρχιεπίσκοπος Κύπρου Κυπριανός στόν ὀθωμανό διοικητή καί δήμιό του: «Ἡ Ρωμηοσύνη ἔν νά χαθῇ ὅντας ὁ κόσμος λείψει!». Ὁ Ὀρθόδοξος Ἑλληνισμός, δηλαδή, θά ὑπάρχει, θά ἐπιβιώνει καί θά ἀγωνίζεται μέχρι τήν συντέλεια τοῦ αἰῶνος.

Εἴδαμε ἀδελφούς νά χάνονται, ἀλλά δέν λιποψυχήσαμε! Εἴδαμε κατακτήσεις καί ἀπώλειες ἐδαφῶν, ἀλλά δέν σταματήσαμε νά ἀγωνιζόμαστε! Ἡ πίστη στόν Θεό, ἡ συνείδηση τῆς διαχρονικῆς συνέχειας τοῦ Ἔθνους, ἡ ἀγάπη μας γιά τά γράμματα, τό ἀντιστασιακό μας ἦθος, ἡ κοινοτική ἀλληλεγγύη, αὐτά ἦσαν τά πνευματικά ἐφόδια πού ὁδήγησαν στήν Ἐλευθερία καί θέριεψαν τό κίνημα τοῦ Φιλελληνισμοῦ.

Χωρίς νά ἀπελευθερωθοῦν ὅλα τά ἐδάφη ὅπου διαβιοῦσαν Ἕλληνες, ἐπί 400 χρόνια γιά τήν Νότιο Ἑλλάδα καί 500 χρόνια γιά τήν Βόρειο Ἑλλάδα, διατηρήσαμε ἄσβεστη τήν φλόγα καί δέν ἀπογοητευθήκαμε! Δέν ὑποδουλωθήκαμε ἠθικά καί πνευματικά. Ἤμασταν καί εἴμαστε πάντοτε ἐλεύθεροι. Ἐλεύθεροι στήν καρδιά, ἐλεύθεροι στήν σκέψη, ἐλεύθεροι στό φρόνημα, ἐλεύθεροι στήν συνείδηση!

Ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, διά τῆς Εἰδικῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Πολιτιστικῆς Ταυτότητος, ἔχει προγραμματίσει 261 ἐκδηλώσεις σέ ὅλη τήν ἐπικράτειά Της γιά νά τιμηθεῖ ἡ μεγάλη Ἐπέτειος, ὀργανώνοντας ἐκδόσεις, συνέδρια, λατρευτικές συνάξεις καί καλλιτεχνικές ἐκδηλώσεις. Τό Πρόγραμμα βρίσκεται ἤδη ἀναρτημένο στόν ἱστότοπο www.ekklisia1821.gr, τόν ὁποῖο δημιούργησε ἡ Ἱερά Σύνοδος εἰδικά γιά τίς Συνοδικές καί Περιφερειακές δράσεις τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος κατά τό ἔτος 2021. Παράλληλα, κυοφοροῦνται συνεργασίες μέ τά Ἀνώτατα Ἐκπαιδευτικά Ἱδρύματα, τήν Τοπική Αὐτοδιοίκηση καί ἄλλους Φορεῖς.

Ἀδέλφια μας, ἐλᾶτε!

• Εἶναι ὁ καιρός νά θυμηθοῦμε, νά μάθουμε, νά ἀναστοχασθοῦμε.
  
• Γιά τήν Ἐλευθερία καί τήν Αὐτοδιάθεση, γιά τό Δίκαιο καί τήν Ἑνότητα, γιά τήν Ἀξιοσύνη καί τήν Φρόνηση.
  
• Γιά τοῦ Χριστοῦ τήν Πίστη τήν Ἁγία καί τῆς Πατρίδος τήν Ἐλευθερία.
  
• Γιά ὅλα ἐκεῖνα τά ἰδανικά πού μᾶς ἔκαναν φωτοδότες ἀγωνιστικότητας, πολιτισμοῦ καί προκοπῆς ἔχουμε τό χρέος καί τήν ἀπαράμιλλη τιμή νά ἑορτάσουμε κατά τήν διάρκεια τοῦ σπουδαίου αὐτοῦ ἔτους τά 200 χρόνια του ἀναστημένου Γένους.
  
• Κι ἄν νομίζουμε πώς οἱ δυσκολίες μποροῦν νά μᾶς νικήσουν, ἄς θυμόμαστε πάντοτε ὅτι ἀνασυστήσαμε τό Κράτος μας βασισμένοι στά ἰδανικά τοῦ ᾿21, ἐνῶ ὅλα «τά ᾿σκιαζε ἡ φοβέρα καί τά πλάκωνε ἡ σκλαβιά».
  
• Εἶναι ἡ στιγμή νά τιμήσουμε τό αἷμα μας, νά κοιτάξουμε κατάματα τήν ἱστορία μας. Τούτη τήν ἱστορία, πού λάμπρυνε τό Ἔθνος μας στά πέρατα τῆς Οἰκουμένης. Τούτη τήν δόξα, πού στεφανώνει τίς θάλασσες καί τήν γῆ μας. Τούτη τήν πίστη, πού κρατεῖ ἀταλάντευτη τήν ἐλπίδα ἀπ᾿ ἄκρη σ᾿ ἄκρη αὐτοῦ τοῦ τόπου. Ἀπό τήν Κρήτη ὥς τήν Θράκη κι ἀπό τήν Ἤπειρο ὥς τήν μαρτυρική μας Κύπρο.
  
• Μέ γνώση γιά τό παρελθόν καί χριστιανική βεβαιότητα γιά τό μέλλον, οἱ Μεγάλες Ὧρες τοῦ Ἔθνους μᾶς ὁδηγοῦν!
  

Ἐκ βάθους καρδίας εὐχόμαστε πρός ὅλους τό νέο ἔτος νά εἶναι πάροχο παντός ἀγαθοῦ ἐκ τοῦ Νηπιάσαντος γιά τήν σωτηρία μας Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ, εἰρηνικό καί εὐλογημένο.

Μέ συγκίνηση, ὑπερηφάνεια καί πατρική ἀγάπη

† Ὁ Ἀθηνῶν ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ, Πρόεδρος

† Ὁ Μυτιλήνης, Ἐρεσσοῦ καί Πλωμαρίου Ἰάκωβος
† Ὁ Γουμενίσσης, Ἀξιουπόλεως καί Πολυκάστρου Δημήτριος
† Ὁ Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας Παντελεήμων
† Ὁ Διδυμοτείχου, Ὀρεστιάδος καί Σουφλίου Δαμασκηνός
† Ὁ Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καί Κονίτσης Ἀνδρέας
† Ὁ Ξάνθης καί Περιθεωρίου Παντελεήμων
† Ὁ Ἄρτης Καλλίνικος
† Ὁ Ἰλίου, Ἀχαρνῶν καί Πετρουπόλεως Ἀθηναγόρας
† Ὁ Ζακύνθου Διονύσιος
† Ὁ Κηφισίας, Ἀμαρουσίου καί Ὠρωποῦ Κύριλλος
† Ὁ Νέας Ἰωνίας, Φιλαδελφείας, Ἡρακλείου καί Χαλκηδόνος Γαβριήλ
† Ὁ Γλυφάδας, Ἑλληνικοῦ, Βούλας, Βουλιαγμένης καί Βάρης Ἀντώνιος

Ὁ Ἀρχιγραμματεύς
† Ὁ Ὠρεῶν Φιλόθεος

Αθηνησι τη‚ 9ῃ Μαρτίου 2021

«Ἐπί σοί ἤλπισαν οἱ πατέρες ἡμῶν, ἤλπισαν,
καί ἐῤῥύσω αὐτούς• πρός σέ ἐκέκραξαν καί ἐσώθησαν,
ἐπί σοί ἤλπισαν καί οὐ κατῃσχύνθησαν» (Ψαλμός 21ος)

Τέκνα ἐν Κυρίω ἀγαπητά,

«Σήμερον τῆς σωτηρίας ἡμῶν τό κεφάλαιον καί τοῦ ἀπ’ αἰῶνος μυστηρίου ἡ φανέρωσις». Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία ἑορτάζει τόν Εὐαγγελισμό τῆς Θεοτόκου καί ὁ Ἑλληνισμός σύμπας, ἐντός καί ἐκτός Ἑλλάδος, τιμᾶ τήν Ἐπέτειο τῶν 200 ἐτῶν ἀπό τήν ἔναρξη τῆς Μεγάλης Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως τοῦ 1821.

Παρά τίς δύσκολες συνθῆκες καί τούς ὑγειονομικούς περιορισμούς, καλούμαστε ὅλοι οἱ Ἕλληνες ἑνωμένοι νά προσευχηθοῦμε στήν Κυρία Θεοτόκο, Ὑπέρμαχο Στρατηγό τοῦ Γένους μας, νά τήν εὐχαριστήσουμε γιά τό γεγονός τῆς σωτηρίας, τήν ὁποία δι’ Αὐτῆς μᾶς χαρίζει ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός, καθώς καί γιά τήν ἐλευθερία τῆς Πατρίδος μας καί τήν εὐόδωση τοῦ ἐθνικοῦ Ἀγῶνος. Ταυτόχρονα καλούμαστε νά Τήν παρακαλέσουμε, ὥστε νά πρεσβεύει στόν Υἱό Της, προκειμένου γρήγορα ν’ ἀπαλλαγοῦμε ἀπό τά δεινά τῆς πανδημίας, ἡ ὁποία ταλαιπωρεῖ ὅλη τήν ἀνθρωπότητα.

Σήμερα εἶναι ἡμέρα Μνήμης, Τιμῆς καί Ἐλπίδος. Μνήμης Ἁγίων, Νεομαρτύρων, Ἐθνομαρτύρων, Ἡρώων, Ἀγωνιστῶν, Δασκάλων τοῦ Γένους, κληρικῶν καί λαϊκῶν, ἀνδρῶν καί γυναικῶν πού ἔδωσαν τά πάντα γιά τήν Πατρίδα.

Θυμόμαστε ἐκείνους πού προετοίμασαν τό ἔδαφος. Ἐκείνους πού διαφύλαξαν τήν Πίστη, τήν γλῶσσα καί τήν ἐθνική συνείδηση. Ἐκείνους πού καλλιέργησαν τό ἀγωνιστικό ἦθος. Ἐκείνους πού διατήρησαν τήν ἄσβεστη φλόγα τῆς ἐλπίδας. Θυμόμαστε τά λόγια του Ἁγίου καί Ἐθναποστόλου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ, ὁ ὁποῖος δίδασκε ὅτι θά ἔλθει τό ποθούμενον (ἡ ἀπελευθέρωση), ἀρκεῖ νά κρατήσουμε τήν Χριστιανική Πίστη μας καί τήν ἑλληνική γλῶσσα καί παιδεία.

Τιμοῦμε τούς Ἀγωνιστές τῶν πολλῶν προεπαναστατικῶν κινημάτων. Τούς ἄνδρες καί τίς γυναῖκες πού ἔπεσαν στούς ἀγῶνες τῶν 400 ἐτῶν γιά τήν Νότιο Ἑλλάδα, ἀλλά καί τῶν 500 ἐτῶν γιά τήν Βόρειο Ἑλλάδα. Τιμοῦμε τήν σεμνότητα καί τήν μαχητικότητα τῶν μελῶν τῆς Φιλικῆς Ἑταιρείας, οἱ ὁποῖοι ξεκίνησαν τό τόλμημά τους ἀνήμερα τοῦ Σταυροῦ στίς 14 Σεπτεμβρίου 1814 καί ὀργάνωσαν τήν Ἐθνεγερσία μέ μυστικότητα καί μέ εὐφυΐα, παρά τό ἀρνητικό διεθνές περιβάλλον. Τιμοῦμε ὅλους ἐκείνους πού ἔχυσαν τό αἷμα τους στίς μάχες, στίς πολιορκίες, στίς ναυμαχίες τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως. Τιμοῦμε τά θύματα τῶν Ὁλοκαυτωμάτων καί τῶν σφαγῶν στήν Νάουσα, στήν Χίο, στήν Κύπρο, στίς Κυδωνίες, στό Μεσολόγγι καί ἁπανταχοῦ τοῦ Ἑλληνισμοῦ.

Ἐλπίζουμε καί ὁραματιζόμαστε. Ἐλπίζουμε νά παραμείνει ἡ Ἑλλάδα ἐλεύθερη ἀπό κάθε καταπίεση καί ἀπειλή, στηριζόμενη στήν Ἁγία Πίστη τοῦ Χριστοῦ καί στίς δημοκρατικές ἀρχές καί ἀξίες. Ἐπιθυμοῦμε τήν εἰρηνική συμβίωση μέ ὅλους τούς λαούς τῆς γῆς, ἀλλά δέν εἴμαστε διατεθειμένοι νά ἀπεμπολήσουμε τά ἐθνικά μας δίκαια. Ὅσα ἀποκτήθηκαν μέ αἷμα ἀπό τούς προγόνους μας ὀφείλουμε νά τά διαφυλάξουμε, ὥστε νά παραδώσουμε στίς νεώτερες γενιές τήν Ἑλλάδα ἀσφαλῆ καί ἱκανή νά ἀναδείξει τήν πλούσια καί ζῶσα πολιτισμική κληρονομιά της.

Καλούμαστε, λοιπόν, νά πορευθοῦμε μέ τήν ἐλπίδα τοῦ μέλλοντος, ἔχοντας τήν συνείδηση ὅτι τό μέλλον εἶναι αὐτό πού δίνει οὐσιαστικό νόημα σέ ὅσα προηγήθηκαν. Ἕνα μέλλον πού ἀποκαλύπτει τήν παρουσία τοῦ Θεοῦ στήν ζωή μας. Οἱ πρόγονοί μας, τό 1821, δέν θά εἶχαν ἐπιτύχει σέ κανέναν ἀγῶνα τους χωρίς πίστη σ’ αὐτήν τήν ζωντανή παρουσία τοῦ ὄντως Ζῶντος Θεοῦ.

Ἡ ἡμέρα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ, ἡ ὁποία τόσα πολλά σηματοδοτεῖ γιά τό λαμπρό μέλλον τῆς πορείας τοῦ ἀνθρώπου στά ἔσχατα, εἶχε ἐπιλεγεῖ ἀπό τήν Φιλική Ἑταιρεία, ἤδη ἀπό τόν Ὀκτώβριο τοῦ 1820, γιά τήν ἐξέγερση στήν Πελοπόννησο καί σέ ἄλλα μέρη τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Τό βεβαιώνουν πολλοί πρωταγωνιστές στά κείμενά τους, μέ πιό χαρακτηριστική τήν ἀναφορά τοῦ Θεόδωρου Κολοκοτρώνη στήν «Διήγηση Συμβάντων τῆς Ἑλληνικῆς Φυλῆς». Ἐκεῖνοι πού προετοίμασαν τήν Ἐπανάσταση ἤθελαν νά συνδέσουν τόν Ἀγῶνα τους γιά τήν ἐλευθερία τῆς Πατρίδος μέ τήν Ὀρθόδοξη πίστη καί ζωή, τό πρόσωπο τῆς Παναγίας μέ τήν σωτηρία τους. Καί στό τρίτο ἔτος τοῦ Ἀγῶνος, στίς 30 Ἰανουαρίου 1823, ἡ Παναγία τούς ἔδωσε τό μήνυμα ὅτι ὁ Ἀγώνας θά εὐοδωθεῖ. Τότε ἀκριβῶς ἀνευρέθη μέ θαυματουργικό τρόπο ἡ εἰκόνα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου στήν Τῆνο, κατόπιν ὑποδείξεως τῆς μοναχῆς Πελαγίας, ἤδη Ἁγίας τῆς Ἐκκλησίας μας.

Τέκνα τῆς Ἐκκλησίας μας εὐλογημένα,

Ἔχοντας ὅλα τά προαναφερθέντα στόν νοῦ μας, ἄς ἀτενίσουμε μέ αἰσιοδοξία τό μέλλον. Ἡ 25η Μαρτίου 2021 ἄς γίνει ἡ ἀφετηρία καί τό ἐφαλτήριο μίας νέας πορείας ὡς πρός τήν σχέση μας μέ τό Γένος καί τήν Πατρίδα μας. Ἄς προσπαθήσουμε νά συνδυάσουμε τήν Χριστιανική μας Παράδοση καί τήν ἱστορική μας συνέχεια μέ τίς ἀνάγκες τῆς σύγχρονης ἐποχῆς. Καί ἄς ξαναδιαβάσουμε μέ προσοχή τήν λαϊκή σοφία τοῦ Στρατηγοῦ Ἰωάννη Μακρυγιάννη, ὁ ὁποῖος συνοψίζει τό νόημα τοῦ Ἀγώνα σέ μία σύντομη συζήτησή του μέ τόν Γάλλο Ναύαρχο Δεριγνύ πρίν ἀπό τήν μάχη μέ τόν Ἰμπραήμ στούς Μύλους τῆς Ἀργολίδος:

«Ἐκεῖ ὁπού ‘φκιανα τίς θέσεις εἰς τούς Μύλους, ἦρθε ὁ Ντερνύς νά μέ ἰδεῖ».
Μοῦ λέγει: «Τί κάνεις αὐτοῦ; Αὐτές οἱ θέσεις εἶναι ἀδύνατες• τί πόλεμον θά κάμετε μέ τόν Μπραΐμη αὐτοῦ;»
Τοῦ λέγω: «Εἶναι ἀδύνατες οἱ θέσεις κι ἐμεῖς. Ὅμως εἶναι δυνατός ὁ Θεός ὁπού μᾶς προστατεύει...».

Εἴμαστε ἀδύνατοι, ἀλλά εἶναι δυνατός ὁ Θεός μας, διδάσκει ὁ Μακρυγιάννης. Κι ἐμεῖς ἀδύναμοι νιώθουμε καί εἴμαστε, ἀλλά μέ πίστη στόν Θεό, μέ ἐπίγνωση τῆς ἱστορίας μας καί μέ ἐλπίδα στήν Ζωή πού ἔρχεται ἀπό τό μέλλον θά γίνουμε πιό δυνατοί γιά νά ἀντιμετωπίσουμε τίς δυσκολίες!

Τέκνα ἐν Κυρίω ἀγαπητά,

Γιά μᾶς τούς Ὀρθοδόξους, αὐτός ὁ σταθερός προσανατολισμός τῆς ἱστορίας πρός τό μέλλον εἶναι πού μεταμορφώνει καί δίδει πραγματικό νόημα στόν παρόντα καιρό. Ἀποτελεῖ ἀπάντηση στό ζήτημα τοῦ θανάτου καί γι’ αὐτό ἀποτυπώθηκε μέ ἀπαράμιλλη εὐστοχία στό πάντα ἐπίκαιρο ἐπαναστατικό σύνθημα τῶν Ἀγωνιστῶν τοῦ 1821 «Ἐλευθερία ἤ Θάνατος». Ἡ πίστη ὅτι ἡ ἱστορία πορεύεται ὄχι στήν ἐπιστροφή της σέ ἕνα τέλειο παρελθόν, ἀλλά σέ ἕνα ἐσχατολογικό μέλλον τό ὁποῖο τήν ἀναμένει καί δέν δύναται νά ἀναιρέσει τήν μνήμη του, ἦταν πού κράτησε ἀπροσκύνητους ἐπί 400 χρόνια τούς προγόνους μας ὑπό τόν ὀθωμανικό ζυγό.

Ἡ ἀπελευθέρωση ἀπό τήν ὅποια κοσμική σκλαβιά προϋποθέτει τήν πίστη ὅτι τό παρελθόν δέν μπορεῖ νά καθορίζει τόν ἄνθρωπο. Γιά τήν ζωή καί τήν πίστη τῆς Ἐκκλησίας μας, τόν ἄνθρωπο μόνο τό μέλλον μπορεῖ νά τόν καθορίζει. Αὐτό εἶναι ἄλλωστε καί τό νόημα τῆς Μετάνοιας.

Χρόνια πολλά, ἐλεύθερα, ἐν μετανοίᾳ καί χαρᾷ, ἐπ’ ἐλπίδι τοῦ μέλλοντος αἰῶνος!

Ὁ Ἀθηνῶν Ι Ε Ρ Ω Ν Υ Μ Ο Σ, Πρόεδρος
Οἱ Συνοδικοί Ἀρχιερεῖς

Ὅπως ἔχετε ἐνημερωθῆ μόλις πρίν λίγες ἡμέρες, δηλαδή τήν 23η Ἰανουαρίου 2024 συνῆλθε ἡ Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, πού εἶναι ἡ Ἀνωτάτη ἀρχή τῆς Ἐκκλησίας μας γιά νά μελετήση τό θέμα πού ἀνέκυψε στίς ἡμέρες μας, δηλαδή τήν θέσπιση τοῦ «πολιτικοῦ γάμου» τῶν ὁμοφυλοφίλων μέ ὅλες τίς συνέπειες πού ἐπιφέρει αὐτό στό οἰκογενειακό δίκαιο.

Ἡ Ἱεραρχία συζήτησε ἐπαρκῶς τό θέμα αὐτό μέ ὑπευθυνότητα καί νηφαλιότητα, καί ἀπέδειξε γιά μιά ἀκόμη φορά τήν ἑνότητά της καί στήν συνέχεια ὁμόφωνα ἀποφάσισε τά δέοντα πού ἔχουν ἀνακοινωθῆ.

Μιά ἀπό τίς ἀποφάσεις πού ἔλαβε εἶναι νά ἐνημερώση τό πλήρωμά της, τό ὁποῖο θέλει νά ἀκούση τίς ἀποφάσεις της καί τίς θέσεις της. Μέσα στό πλαίσιο αὐτό ἡ Ἱεραρχία ἀπευθύνεται πρός ὅλους ἐσᾶς, γιά νά διατυπώση τήν ἀλήθεια γιά τό σοβαρό αὐτό θέμα.

1. Θεολογία καί ποιμαντική

Τό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας, διά μέσου τῶν αἰώνων, εἶναι διπλό, δηλαδή θεολογικό, μέ τό νά ὁμολογῆ τήν πίστη της, ὅπως τήν ἀποκάλυψε ὁ Χριστός καί τήν ἔζησαν οἱ ἅγιοί της, καί ποιμαντικό, μέ τό νά ποιμαίνη τούς ἀνθρώπους στήν κατά Χριστόν ζωή. Αὐτό τό ἔργο της φαίνεται στήν Ἁγία Γραφή καί στίς ἀποφάσεις τῶν Οἰκουμενικῶν καί Τοπικῶν Συνόδων, οἱ ὁποῖες θέσπισαν ὅρους γιά τήν ὀρθόδοξη πίστη, καί ἱερούς κανόνας, πού καθορίζουν τά ὅρια μέσα στά ὁποῖα πρέπει νά κινοῦνται ὅλα τά μέλη της, Κληρικοί, μοναχοί καί λαϊκοί. Ἔτσι, ἡ Ἐκκλησία ποιμαίνει, δηλαδή θεραπεύει τίς πνευματικές ἀσθένειες τῶν ἀνθρώπων, ὥστε οἱ Χριστιανοί νά ζοῦν σέ κοινωνία μέ τόν Χριστό καί τούς ἀδελφούς τους, νά ἀπαλλαγοῦν ἀπό τήν φιλαυτία καί νά ἀναπτυχθῆ ἡ φιλοθεΐα καί ἡ φιλανθρωπία, δηλαδή ἡ ἰδιοτελής, φίλαυτη ἀγάπη νά γίνη ἀνιδιοτελής ἀγάπη.

2. Ἡ ἀγάπη τῆς Ἐκκλησίας

Ὁ Θεός ἀγαπᾶ ὅλους τούς ἀνθρώπους, δικαίους καί ἀδίκους, ἀγαθούς καί κακούς, ἁγίους καί ἁμαρτωλούς∙ αὐτό κάνει καί ἡ Ἐκκλησία. Ἄλλωστε, ἡ Ἐκκλησία εἶναι πνευματικό Νοσοκομεῖο πού θεραπεύει τούς ἀνθρώπους, χωρίς νά ἀποκλείη κανέναν, ὅπως δείχνει ἡ παραβολή τοῦ Καλοῦ Σαμαρείτου, τήν ὁποία εἶπε ὁ Χριστός (Λουκ. ι΄, 30-37). Τό ἴδιο κάνουν καί τά Νοσοκομεῖα καί οἱ ἰατροί γιά τίς σωματικές ἀσθένειες. Ὅταν οἱ ἰατροί κάνουν χειρουργικές ἐπεμβάσεις στούς ἀνθρώπους, κανείς δέν μπορεῖ νά ἰσχυρισθῆ ὅτι δέν ἔχουν ἀγάπη. Ἀλλά οἱ ἄνθρωποι ἀνταποκρίνονται διαφορετικά σέ αὐτήν τήν ἀγάπη τῆς Ἐκκλησίας∙ ἄλλοι τήν ἐπιθυμοῦν καί ἄλλοι ὄχι. Ὁ ἥλιος ἀποστέλλει τίς ἀκτίνες του σέ ὅλη τήν κτίση, ἄλλοι ὅμως φωτίζονται καί ἄλλοι καίγονται, καί αὐτό ἐξαρτᾶται ἀπό τήν φύση αὐτῶν πού δέχονται τίς ἡλιακές ἀκτῖνες. Ἔτσι, ἡ Ἐκκλησία ἀγαπᾶ ὅλα τά βαπτισθέντα παιδιά της καί ὅλους τούς ἀνθρώπους πού εἶναι δημιουργήματα τοῦ Θεοῦ, μικρούς καί μεγάλους, ἀγάμους καί ἐγγάμους, Κληρικούς, μοναχούς καί λαϊκούς, ἐπιστήμονες καί ἀγραμμάτους, ἄρχοντες καί ἀρχομένους, ἑτεροφύλους καί ὁμοφυλοφίλους καί ἀσκεῖ τήν φιλάνθρωπη ἀγάπη της, ἀρκεῖ, βέβαια, νά τό θέλουν καί οἱ ἴδιοι καί νά ζοῦν πραγματικά στήν Ἐκκλησία.

3. Ἡ Θεολογία τῆς Ἐκκλησίας γιά τόν γάμο

Ἡ θεολογία τῆς Ἐκκλησίας γιά τόν γάμο ἀπορρέει ἀπό τήν Ἁγία Γραφή, τήν διδασκαλία τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας καί τήν διάταξη τοῦ Μυστηρίου τοῦ γάμου. Στό βιβλίο τῆς Γενέσεως γράφεται: «Καί ἐποίησεν ὁ Θεός τόν ἄνθρωπον , κατ’ εἰκόνα Θεοῦ ἐποίησεν αὐτόν, ἄρσεν καί θῆλυ ἐποίησεν αὐτούς. Καί εὐλόγησεν αὐτούς λέγων˙ αὐξάνεσθε καί πληθύνεσθε καί πληρώσατε τήν γῆν καί κατακυριεύσατε αὐτήν καί ἄρχετε τῶν ἰχθύων τῆς θαλάσσης καί τῶν πετεινῶν τοῦ οὐρανοῦ καί πάντων τῶν κτηνῶν καί πάσης τῆς γῆς καί πάντων τῶν ἑρπετῶν τῶν ἑρπόντων ἐπί τῆς γῆς» (Γεν, 1, 27-28).

Αὐτό σημαίνει ὅτι «ἡ δυαδικότητα τῶν δύο φύσεων καί ἡ συμπληρωματικότητά τους δέν ἀποτελοῦν κοινωνικές ἐπινοήσεις, ἀλλά παρέχονται ἀπό τόν Θεό»∙ «ἡ ἱερότητα τῆς ἕνωσης ἄνδρα καί γυναίκας παραπέμπει στήν σχέση τοῦ Χριστοῦ καί τῆς Ἐκκλησίας»∙ «ὁ χριστιανικός γάμος δέν εἶναι ἁπλῆ συμφωνία συμβίωσης, ἀλλά ἱερό Μυστήριο, διά τοῦ ὁποίου ὁ ἄνδρας καί ἡ γυναίκα λαμβάνουν τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ γιά νά προχωρήσουν πρός τήν θέωσή τους»∙ «ὁ πατέρας καί ἡ μητέρα εἶναι συστατικά στοιχεῖα τῆς παιδικῆς καί ἐνήλικης ζωῆς».

Ὅλη ἡ θεολογία τοῦ γάμου φαίνεται καθαρά στήν ἀκολουθία τοῦ Μυστηρίου τοῦ γάμου, στά τελούμενα καί τίς εὐχές, στό ὁποῖο Μυστήριο ἡ ἔνωση ἀνδρός καί γυναικός ἱερολογεῖται ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ, μέ τίς ἀπαραίτητες προϋποθέσεις. Τά ἀποτελέσματα τοῦ ἐν Χριστῷ γάμου εἶναι ἡ δημιουργία καλῆς συζυγίας καί οἰκογενείας, ἡ γέννηση παιδιῶν, ὡς καρπός τῆς ἀγάπης τῶν δύο συζύγων, ἄνδρα καί γυναίκας, καί ἡ σύνδεσή τους μέ τήν ἐκκλησιαστική ζωή. Ἡ μή ὕπαρξη παιδιῶν χωρίς τήν εὐθύνη τῶν συζύγων, δέν διασπᾶ τήν ἐν Χριστῷ συζυγία. Ἡ χριστιανική παραδοσιακή οἰκογένεια ἀποτελεῖται ἀπό πατέρα, μητέρα καί παιδιά, καί σέ αὐτήν τήν οἰκογένεια τά παιδιά ἀναπτύσσονται, γνωρίζοντας τήν μητρότητα καί τήν πατρότητα πού θά εἶναι ἀπαραίτητα στοιχεῖα στήν μετέπειτα ἐξέλιξή τους.

Ἐξ ἄλλου, ὅπως φαίνεται στό «Εὐχολόγιο» τῆς Ἐκκλησίας, ὑπάρχει σαφέστατη σύνδεση μεταξύ τῶν Μυστηρίων τοῦ Βαπτίσματος, τοῦ Χρίσματος, τοῦ Γάμου, τῆς Ἐξομολογήσεως καί τῆς Θείας Κοινωνίας τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ. Κάθε διάσπαση αὐτῆς τῆς σύνδεσης δημιουργεῖ ἐκκλησιολογικά προβλήματα. Ἑπομένως, βαπτιζόμαστε καί χριόμαστε γιά νά κοινωνήσουμε τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ. Γίνεται ὁ γάμος ὥστε οἱ σύζυγοι καί ἡ οἰκογένεια νά συμμετέχουν στό Μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας καί νά κοινωνοῦν τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἴματος τοῦ Χριστοῦ. Κάθε διάσπαση τῆς σχέσεως αὐτῆς τῶν Μυστηρίων συνιστᾶ τήν ἐκκοσμίκευση. Ἡ Ἐκκλησία βασίζεται σέ αὐτήν τήν Παράδοση, πού δόθηκε ἀπό τόν Θεό στούς Ἁγίους, καί δέν μπορεῖ νά ἀποδεχθῆ κάθε ἄλλη μορφή γάμου, πολλῷ δέ μᾶλλον τόν λεγόμενον «ὁμοφυλοφιλικό γάμο».

4. Ἡ Πολιτεία γιά τόν «πολιτικό γάμο» τῶν ὁμοφυλοφίλων

Σέ ἕνα εὐνομούμενο Κράτος ἡ Πολιτεία μέ τά συντεταγμένα ὄργανά της ἔχει τήν ἁρμοδιότητα νά καταρτίζη νομοσχέδια καί νά ψηφίζη νόμους, ὥστε στήν κοινωνία νά ὑπάρχη ἑνότητα, εἰρήνη καί ἀγάπη. Ἡ Ἐκκλησία, ὅμως, εἶναι θεσμός ἀρχαιότατος, ἔχει διαχρονικές παραδόσεις αἰώνων, συμμετέχει σέ ὅλες τίς κατά καιρούς δοκιμασίες τοῦ λαοῦ, συνετέλεσε ἀποφασιστικά στήν ἐλευθερία του, ὅπως φαίνεται ἀπό τήν ἱστορία, τήν παλαιότερη καί τήν πρόσφατη, καί πρέπει ὅλοι νά στέκονται μέ σεβασμό, τόν ὁποῖο κατά καιρούς διακηρύσσουν. Ἄλλωστε καί ὅλοι οἰ ἄρχοντες, ἐκτός ἀπό μερικές ἐξαιρέσεις, εἶναι δυνάμει καί ἐνεργείᾳ μέλη της. Ἡ Ἐκκλησία οὔτε συμπολιτεύεται οὔτε ἀντιπολιτεύεται, ἀλλά πολιτεύεται κατά Θεόν καί ποιμαίνει ὅλους. Γι’ αὐτό καί ἔχει ἰδιαίτερο λόγο πού πρέπει νά γίνεται σεβαστός.

Στό θέμα τοῦ λεγομένου «πολιτικοῦ γάμου τῶν ὁμοφυλοφίλων», ἡ Ἱερά Σύνοδος ὄχι μόνον δέν μπορεῖ νά σιωπήση, ἀλλά πρέπει νά ὁμιλήση, ἀπό ἀγάπη καί φιλανθρωπία σέ ὅλους. Γι’ αὐτό ἡ Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος στήν πρόσφατη ἀπόφασή της μέ ὁμόφωνο καί ἑνωτικό τρόπο, γιά λόγους τούς ὁποίους αἰτιολόγησε, ἀποφάσισε ὅτι «εἶναι κάθετα ἀντίθετη πρός τό προωθούμενο νομοσχέδιο». Καί αὐτή ἡ σαφής ἀπόφασή της στηρίζεται στό ὅτι «οἱ ἐμπνευστές τοῦ νομοσχεδίου καί οἱ συνευδοκοῦντες σέ αὐτό προωθοῦν τήν κατάργηση τῆς πατρότητας καί τῆς μητρότητας καί τήν μετατροπή τους σέ οὐδέτερη γονεϊκότητα, τήν ἐξαφάνιση τῶν ρόλων τῶν δύο φύλων μέσα στήν οἰκογένεια καί θέτουν πάνω ἀπό τά συμφέροντα τῶν μελλοντικῶν παιδιῶν τίς σεξουαλικές ἐπιλογές τῶν ὁμοφυλοφίλων ἐνηλίκων».

Ἐπί πλέον ἡ θέσπιση τῆς «υἱοθεσίας παιδιῶν» «καταδικάζει τά μελλοντικά παιδιά νά μεγαλώνουν χωρίς πατέρα ἤ μητέρα σέ ἕνα περιβάλλον σύγχυσης τῶν γονεϊκῶν ρόλων», ἀφήνοντας δέ ἀνοικτό παράθυρο γιά τήν λεγόμενη «παρένθετη κύηση» πού θά δώση κίνητρα «γιά τήν ἐκμετάλλευση εὐάλωτων γυναικῶν» καί ἀλλοίωση τοῦ ἱεροῦ θεσμοῦ τῆς οἰκογενείας. Ὅλα αὐτά ἡ Ἐκκλησία, ἡ ὁποία πρέπει νά ἐκφράζη τό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί νά καθοδηγῆ ὀρθόδοξα τά μέλη της, δέν μπορεῖ νά τά ἀποδεχθῆ, διότι διαφορετικά θά προδώση τήν ἀποστολή της. Καί τό κάνει αὐτό ὄχι μόνον ἀπό ἀγάπη στά μέλη της, ἀλλά ἀπό ἀγάπη καί στήν ἴδια τήν Πολιτεία καί τούς θεσμούς της, ὥστε νά προσφέρουν στήν κοινωνία καί νά συντελοῦν στήν ἑνότητά της.

Ἀποδεχόμαστε, βέβαια, τά δικαιώματα τῶν ἀνθρώπων τά ὁποῖα κινοῦνται σέ ἐπιτρεπτά ὅρια, σέ συνδυασμό μέ τίς ὑποχρεώσεις τους, ἀλλά ἡ νομιμοποίηση τοῦ ἀπολύτου «δικαιωματισμοῦ», πού εἶναι θεοποίηση τῶν δικαιωμάτων, προκαλεῖ τήν ἴδια τήν κοινωνία.

5. Ἐθνικό καθῆκον γιά τήν οἰκογένεια

Ἡ Ἐκκλησία ἐνδιαφέρεται γιά τήν οἰκογένεια, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ τό κύτταρο τῆς Ἐκκλησίας, τῆς κοινωνίας καί τοῦ Ἐθνους. Σέ αὐτό πρέπει νά συντείνη καί ἡ Πολιτεία, ὅπως διαλαμβάνεται στό ἰσχῦον Σύνταγμα ὅτι «ἡ οἰκογένεια ὡς θεμέλιο τῆς συντηρήσεως καί προαγωγῆς τοῦ Ἔθνους, καθώς καί ὁ γάμος, ἡ μητρότητα καί ἡ παιδική ἡλικία τελοῦν ὑπό τήν προστασία τοῦ Κράτους (ἄρθ. 21). Σύμφωνα δέ μέ τόν Καταστατικό Χάρτη τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, πού εἶναι νόμος τοῦ Κράτους (590/1977), «ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος συνεργάζεται μετά τῆς Πολιτείας, προκειμένου περί θεμάτων κοινοῦ ἐνδιαφέροντος ὡς... τῆς ἐξυψώσεως τοῦ θεσμοῦ τοῦ γάμου καί τῆς οἰκογενείας» (ἄρθ. 2).

Ἔτσι, προτρέπουμε τήν Πολιτεία νά προβῆ στήν ἀντιμετώπιση τοῦ Δημογραφικοῦ προβλήματος «πού ἐξελίσσεται σέ βόμβα ἕτοιμη νά ἐκραγεῖ» καί εἶναι τό κατ’ ἐξοχήν Ἐθνικό θέμα τῆς ἐποχῆς μας, τό ὁποῖο ὑπονομεύεται ἀπό τό πρός ψήφιση νομοσχέδιο, καί καλεῖται νά ὑποστηρίξη τίς πολύτεκνες οἰκογένειες πού προσφέρουν πολλά στήν κοινωνία καί τό Ἔθνος.

Ὅλα τά ἀνωτέρω ἡ Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἀνακοινώνει σέ ὅλα τά μέλη της «μέ αἴσθημα ποιμαντικῆς εὐθύνης καί ἀγάπης», διότι ὄχι μόνον ὁ λεγόμενος «γάμος τῶν ὁμοφυλοφίλων» εἶναι ἀνατροπή τοῦ Χριστιανικοῦ γάμου καί τοῦ θεσμοῦ τῆς πατροπαράδοτης ἑλληνικῆς οἰκογένειας, ἀλλάζοντας τό πρότυπό της, ἀλλά καί διότι ἡ ὁμοφυλοφιλία ἔχει καταδικαστῆ ἀπό τήν σύνολη ἐκκλησιαστική παράδοση, ἀρχῆς γενομένης ἀπό τόν Ἀπόστολο Παῦλο (Ρωμ. α΄, 24-32), καί ἀντιμετωπίζεται μέ τήν μετάνοια, ἡ ὁποία εἶναι ἀλλαγή τρόπου ζωῆς.

Ἐννοεῖται, βέβαια, ὅτι ὑφίσταται ἡ βασική ἀρχή ὅτι, ἐνῶ ἡ Ἐκκλησία καταδικάζει τήν κάθε ἁμαρτία ὡς ἀπομάκρυνση τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τό Φῶς καί τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, συγχρόνως ἀγαπᾶ τόν κάθε ἁμαρτωλό, διότι καί αὐτός ἔχει τό «κατ’ εἰκόνα Θεοῦ» καί μπορεῖ νά φθάση στό «καθ’ ὁμοίωσιν», ἐάν συνεργήση στήν Χάρη τοῦ Θεοῦ.

Αὐτόν τόν ὑπεύθυνο λόγο ἀπευθύνει ἡ Ἱερά Σύνοδος σέ σᾶς, τούς εὐλογημένους Χριστιανούς, τά μέλη της, καί σέ ὅλους ὅσοι ἀναμένουν τόν λόγο της, διότι ἡ Ἐκκλησία «ἀληθεύει ἐν ἀγάπῃ» (Ἐφ. δ΄, 15) καί «ἀγαπᾶ ἐν ἀληθείᾳ» (Β΄ Ἰω. α΄, 1).

Ἡ πορεία μας μέσα ἀπὸ τὸ πέλαγος τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς μὲ τὶς ἀκολουθίες τῆς Ἐκκλησίας, τὴν νηστεία καὶ τὴν ἔντονη πνευματικὴ ζωή, μὲ τὴν ὑπενθύμιση ὅλων τῶν πνευματικῶν νοημάτων κάθε Κυριακῆς, μᾶς ὁδήγησαν στὴν Μεγάλη Ἑβδομάδα, ὅπου εἴδαμε τὴν ἀγάπη τοῦ Νυμφίου Χριστοῦ καὶ φθάσαμε στὴν μεγάλη ἑορτὴ τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ. Ἡ Ἐκκλησία μας μὲ αὐτὰ τὰ γεγονότα χρωματίζει τὴν ζωή μας καὶ τὴν νοηματοδοτεῖ, κυρίως ὅμως μᾶς δίνει προοπτικὴ καὶ μᾶς γεμίζει μὲ τὴν ζωὴ τοῦ Χριστοῦ. Καὶ αὐτὸ γίνεται γιατί δὲν εἶναι ἁπλῶς ἐξωτερικὰ γεγονότα, ἀλλὰ μυστηριακὰ καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὰ συναντώμαστε μὲ τὸν Χριστό, τὴν Παναγία καὶ τοὺς ἁγίους Του.

Αὐτὲς τὶς ἡμέρες κάνουμε λόγο γιὰ τὸ Πάσχα καὶ ψάλλουμε πολλὰ τροπάρια ποῦ ἀναφέρουν αὐτὴν τὴν γλυκειὰ καὶ εὐλογημένη λέξη. Πάσχα στὴν ἑβραϊκὴ γλῶσσα σημαίνει διάβαση, καὶ δηλώνει τὴν διάβαση τοῦ Ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο στὴν Γῆ τῆς Ἐπαγγελίας, διὰ τῆς διαβάσεως τῆς Ἐρυθρᾶς Θαλάσσης. Ἡ διάβαση τῶν Ἑβραίων διὰ τῆς Ἐρυθρᾶς Θαλάσσης ἦταν ἕνα μεγάλο καὶ θαυμαστὸ γεγονός. Ὁ Μωϋσὴς κτύπησε μὲ τὴν ράβδο του τὴν Ἐρυθρὰ Θάλασσα, αὐτὴ ἀνοίχτηκε στὰ δύο, σχηματίσθηκε ἕνα ὑδάτινο τεῖχος, ὁ ἀέρας ξήρανε τὸν βυθὸ καὶ μέσα ἀπὸ ἐκεῖ πέρασε ἕνας ὁλόκληρος λαός. Στὴν συνέχεια, μὲ τὴν ἐπέμβαση τοῦ Θεοῦ διὰ τοῦ Μωϋσέως ἔκλεισε ἡ δίοδος αὐτὴ καὶ καταποντίσθηκε ὁ αἰγυπτιακὸς στρατὸς ποῦ καταδίωκε τὸν ἰσραηλιτικὸ λαό.

Αὐτὸ τὸ γεγονὸς ἑόρταζαν οἱ Ἑβραῖοι καὶ τὸ πανηγύριζαν λαμπρὰ κατὰ τὴν διάρκεια τοῦ δικοῦ τους Πάσχα καὶ ἐξέφραζαν ἔτσι τὴν εὐγνωμοσύνη τους στὸν Θεὸ γιὰ τὴν σωτηρία τους. Σὲ πολλὰ τροπάρια τῆς Ἐκκλησίας γίνεται λόγος γιὰ τὸ θέμα αὐτὸ καὶ γιὰ τὴν σημασία ποῦ ἔχει γιὰ τὴν χριστιανικὴ περίοδο. Τώρα γιὰ μᾶς τοὺς Χριστιανοὺς τὸ Πάσχα εἶναι μιὰ ἄλλη διάβαση, εἶναι διάβαση ἀπὸ τὴν ζωὴ τῆς ἁμαρτίας στὴν ζωὴ τῆς ἀναγεννήσεως, διὰ τοῦ μυστηρίου τοῦ ἁγίου Βαπτίσματος, ποῦ εἶναι ἡ νέα θαυματουργικὴ ἐρυθρὰ θάλασσα, ἀνώτερη ἀπὸ τὴν πρώτη. Ἔτσι, μὲ τὴν ἐκκλησιαστικὴ ζωή, τῆς ὁποίας ἀρχὴ εἶναι τὸ μυστήριο τοῦ Βαπτίσματος καὶ τοῦ Χρίσματος, διαβαίνουμε καὶ ἐμεῖς ἀπὸ τὸν θάνατο στὴν ζωή, ὅπως ψάλλουμε: «Ἀναστάσεως ἡμέρα λαμπρυνθῶμεν λαοί, Πάσχα Κυρίου Πάσχα, ἐκ γὰρ θανάτου πρὸς ζωὴν καὶ ἐκ γῆς πρὸς οὐρανὸν Χριστὸς ὁ Θεὸς ἡμᾶς διεβίβασεν ἐπινίκιον ἄδοντας».

Ὅπως τὸ ἑβραϊκὸ Πάσχα ἔχει διπλῆ ἔννοια, ἤτοι ἐλευθερία καὶ ζωὴ γιὰ τοὺς Ἑβραίους καὶ θάνατο γιὰ τοὺς Αἰγυπτίους, ἔτσι καὶ τὸ Χριστιανικὸ Πάσχα εἶναι θάνατος τῆς ἁμαρτίας, τοῦ θανάτου καὶ τοῦ διαβόλου καὶ ζωὴ κατὰ Χριστόν, δηλαδὴ εἶναι ταυτόχρονα Σταυρὸς καὶ Ἀνάσταση. Ἡ λέξη Πάσχα δὲν ἔχει μόνον τὸ στοιχεῖο τῆς χαρᾶς. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος τόνισε αὐτὴν τὴν ἔννοια πρὸς τοὺς Κορινθίους: «καὶ γὰρ τὸ πάσχα ἡμῶν ὑπὲρ ἡμῶν ἐτύθη Χριστὸς» (Ἂ’ Κόρ. ἔ’, 7), δηλαδὴ τὸ δικό μας Πάσχα, ὁ δικός μας πασχάλιος Ἀμνὸς εἶναι ὁ Χριστὸς ποῦ θυσιάστηκε γιὰ μᾶς. Στὸ χωρίο αὐτὸ συνδέεται ἡ λέξη Πάσχα μὲ τὴν σταύρωση τοῦ Χριστοῦ καί, βεβαίως, χωρὶς τὸν Σταυρὸ δὲν θὰ ἀκολουθοῦσε ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ. Ἔτσι, μποροῦμε νὰ κάνουμε λόγο γιὰ σταυροαναστάσιμο Πάσχα. Ἡ ἀληθινὴ χαρὰ ἔρχεται μέσα ἀπὸ τὸν πόνο, τὴν λύπη. Ἡ χαρὰ ποῦ δὲν περνᾶ ἀπὸ τὸν σταυρὸ εἶναι ἁπλῶς ἕνα συναίσθημα καὶ ἡ λύπη ποῦ δὲν ὁδηγεῖ στὴν ἀνάσταση εἶναι ἀπελπισία.

Μερικοὶ λένε ὅτι ὁ δυτικὸς Χριστιανισμὸς στηρίζεται περισσότερο στὸν Σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ, ἐνῷ ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἐμπνέεται ἀπὸ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ, εἶναι ἡ κατ’ ἐξοχὴν Ἐκκλησία τῆς Ἀναστάσεως. Αὐτὸ δὲν ἀποδίδει τὴν ἀλήθεια, γιατί δὲν ξεχωρίζεται ὁ Σταυρὸς ἀπὸ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ οὔτε ἡ Ἀνάσταση ἀπὸ τὸν Σταυρό. Στὴν θεολογία καὶ τὴν ἀσκητικὴ ζωὴ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ὅπως ἐκφράζεται στὴν Ἁγία Γραφή, τὴν πατερικὴ Παράδοση καὶ τὴν ὑμνογραφία τῆς Ἐκκλησίας, εἶναι ἑνωμένα ὁ Σταυρὸς καὶ ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ. Στὴν γνωστὴ προσευχὴ ποῦ λέμε αὐτὴν τὴν περίοδο καὶ ἀρχίζει μὲ τὰ λόγια «Ἀνάστασιν Χριστοῦ θεασαμένοι...», ὑπάρχει ἡ φράση: «διὰ τοῦ Σταυροῦ χαρὰ ἐν ὅλῳ τὼ κόσμῳ».

Βέβαια, σταυρὸς εἶναι ὁ ἀγῶνας ποῦ γίνεται ἀπὸ μᾶς καὶ ἐμπνέεται ἀπὸ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ γιὰ νὰ σταυρώσουμε τὸν παλαιὸ ἑαυτό μας, γιὰ νὰ μεταμορφώσουμε τὰ πάθη, γιὰ νὰ «νεκρώσουμε τὰ μέλη ἡμῶν τὰ ἐπὶ τῆς γῆς» (Κόλ. γ', 5), ὁπότε ἔρχεται ἡ πνευματικὴ ἀναγέννηση. Ἔτσι, ἡ ὀρθόδοξη ζωὴ εἶναι σταυροαναστάσιμη.

Πάντως, τὸ ὀρθόδοξο βίωμα εἶναι σταυροαναστάσιμο καὶ γεμίζει ὁλόκληρη τὴν ἐσωτερική μας ὕπαρξη. Σταυρωνόμαστε μαζὶ μὲ τὸν Χριστὸ καὶ ἀνασταινόμαστε μαζί Του σὲ μιὰ καινούρια ζωή. Αὐτὴ εἶναι ἡ πνευματική μας χαρὰ καὶ ἡ ἀληθινὴ εὐφροσύνη, τὸ πραγματικὸ Πάσχα. Δὲν ἀναμένουμε μιὰ συναισθηματικὴ χαρὰ ποῦ προσφέρουν οἱ αἰσθήσεις καὶ ἡ ὑλικὴ εὐμάρεια, ἀλλὰ προσδοκοῦμε ἐκείνη τὴν χαρὰ τοῦ Χριστοῦ ποῦ προέρχεται ἀπὸ τὸν πόνο τῆς ἀσκήσεως. Τὰ ἐξωτερικὰ ὑλικὰ ἀγαθά, οἱ κοινωνικὲς ἐπιτυχίες δὲν παραμένουν γιὰ πολύ, ἀλλὰ ἐξαφανίζονται πολὺ γρήγορα καὶ ἀφήνουν τὸν ἄνθρωπο ἀνικανοποίητο.

Γι’ αὐτὸ δὲν πρέπει νὰ ἀφήνουμε κάποια ἐξωτερικὰ γεγονότα, κάποιες ἐξωτερικὲς καταστάσεις νὰ μᾶς ἀπομακρύνουν ἀπὸ τὴν χαρὰ ποῦ δίνει ὁ Χριστός. Ἀντίθετα, πρέπει νὰ ξεπερνᾶμε ὅλες τὶς δυσκολίες μὲ τὴν δύναμη τοῦ Χριστοῦ, νὰ περνᾶμε κάθε «ἐρυθρὰ θάλασσα» μὲ τὴν ἐπέμβαση τοῦ Χριστοῦ. Στὴν ἀρρώστια πρέπει νὰ δοξάζουμε τὸν Θεό, στὴν θλίψη νὰ Τὸν εὐγνωμονοῦμε, στὶς δύσκολες κατάστασεις νὰ ἐλπίζουμε, στὴν μοναξιὰ νὰ ἀγαπᾶμε. Τότε ὁ σταυρὸς μετατρέπεται σὲ ἀνάσταση, ἡ θλίψη σὲ χαρά, ὁ τάφος γίνεται δοξασμένο καὶ πασχάλιο μνημεῖο. Ἔτσι, τὸ Πάσχα ποῦ ἑορτάζουμε αὐτὲς τὶς ἡμέρες δηλώνει ἀφ’ ἑνὸς μὲν τὸν θρίαμβο τῆς ὀρθόδοξης ζωῆς καὶ πολιτείας, ἀφ’ ἑτέρου δὲ τὴν ἧττα ὅλων τῶν ἀντιθέτων δυνάμεων καὶ καταστάσεων ποῦ μᾶς στενοχωροῦν καὶ μᾶς πιέζουν.

Μὲ αὐτὲς τὶς σκέψεις εὔχομαι σὲ ὅλους σας καλὸ καὶ εὐλογημένο σταυροαναστάσιμο Πάσχα.

Μὲ θερμὲς ἀναστάσιμες εὐχές

Ὁ Μητροπολιτης

Ὁ Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου ΙΕΡΟΘΕΟΣ

Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί,

Κατὰ τὴν θεία Λειτουργία τῆς ἑορτῆς τῶν Χριστουγέννων, καὶ μάλιστα στὸ εἰσοδικό, δηλαδὴ στὸ τροπάριο ποὺ ψάλλεται κατὰ τὴν Μικρὰ Εἴσοδο τοῦ Ἱερέως μὲ τὸ Εὐαγγέλιο, περιλαμβάνεται μιὰ ἁγιογραφικὴ φράση ποὺ ἀναφέρεται στὸν Χριστό: «σὺ εἰ ἱερεὺς εἰς τὸν αἰῶνα κατὰ τὴν τάξιν Μελχισεδέκ».

Ὁ Μελχισεδέκ, ποὺ δηλώνει βασιλεὺς Σαλήμ, ἦταν ἕνας ἱερεύς, ὁ ὁποῖος ἐμφανίζεται ξαφνικά, καὶ ὅταν συνάντησε τὸν Ἀβραὰμ «ἐξήνεγκεν ἄρτους καὶ οἶνον• ἢν δὲ ἱερεὺς τοῦ Θεοῦ τοῦ ὑψίστου». Στὴν συνέχεια, εὐλόγησε τὸν Ἀμβραὰμ (Γέν. ἰδ , 18-20).

Πρόκειται γιὰ ἕνα μυστηριῶδες πρόσωπο, τὸ ὁποῖο δὲν ἀναφέρεται πουθενὰ ἀλλοῦ στὴν Ἁγία Γραφή, παρουσιάζεται ἀποτόμως καὶ χάνεται ξαφνικά, δὲν ἀναφέρονται οὔτε οἱ γονεῖς του, οὔτε ἡ γέννησή του, οὔτε ὁ θανατός του, παρουσιάζεται χωρὶς νὰ ἔχη προκάτοχο καὶ διάδοχο, καὶ εἶναι βασιλεὺς καὶ ἱερεὺς ποὺ ὁρίσθηκε ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ παραμένει στοὺς αἰῶνες, ἀφοῦ ἡ ἱερωσύνη του δὲν προερχόταν ἀπὸ τὸν Ἀαρών. Συγχρόνως ὁ Μελχισεδὲκ προσφέρει ἄρτον καὶ οἶνον καὶ ὄχι ἄλλα θυσιαστικὰ δῶρα, ὅπως προβλεπόταν στὴν Παλαιὰ Διαθήκη καὶ ἐπὶ πλέον εὐλόγησε τὸν Ἀβραάμ, ὡς ἀπεσταλμένος ἀπὸ τὸν Θεό. Ἡ ὕπαρξη τοῦ Μελχισεδὲκ ἀναφέρεται καὶ ἀπὸ τὸν Δαυΐδ στοὺς ψαλμοὺς τοῦ (Ψάλμ. ρθ , 4).

Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στὴν πρὸς Ἑβραίους ἐπιστολή του ἀναφέρεται σὲ αὐτὸν τὸν μυστηριώδη βασιλέα καὶ ἱερέα, ποὺ ἑρμηνεύεται βασιλεὺς εἰρήνης καὶ δικαιοσύνης καὶ εἶναι «ἀπάτωρ, ἀμήτωρ, ἀγενεαλόγητος, μήτε ἀρχὴν ἡμερῶν μήτε ζωῆς τέλος ἔχων, ἀφωμοιωμένος δὲ τῷ υἱῷ τοῦ Θεοῦ, μένει ἱερεὺς εἰς τὸ διηνεκὲς» (Ἔβρ. ζ , 1 καὶ ἐξ.) Ὁ Βασιλεὺς αὐτός, καὶ ἱερεύς, ὁ Μεχισεδέκ, ποὺ δὲν προέρχεται ἀπὸ τὴν ἱερωσύνη του Ἀαρών, ποὺ μένει στὸν αἰῶνα καὶ δὲν ἔχει ἀρχὴ καὶ τέλος, εἶναι τύπος τοῦ Χριστοῦ. Μὲ τὴν ἐμφάνισή του στὸν Ἀβραὰμ καὶ μὲ ὅλα ἐκεῖνα ποὺ ἔπραξε προτυπώθηκε τὸ μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας. Ἄλλωστε ἡ Καινὴ Διαθήκη ἑρμηνεύει τὰ γεγονότα τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, γιατί μέσα ἀπὸ τὴν ἐνανθρώπηση τοῦ Χριστοῦ κατανοοῦμε ὅλα ἐκεῖνα τὰ αἰνίγματα τῶν Προφητῶν καὶ τὰ δύσκολα γεγονότα τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης.

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος ἀναφέρεται στὴν ἐμφάνιση τοῦ μυστηριώδους αὐτοῦ ἀνθρώπου στὴν Παλαιὰ Διαθήκη καὶ τὸν συνδέει μὲ τὸν Χριστό, ἀφοῦ εἶναι τύπος του, καὶ μάλιστα λέγει ὅτι αὐτὸ ἀναφέρεται στὶς δύο γεννήσεις τοῦ Χριστοῦ, θεία καὶ ἀνθρωπίνη. Ὁ Χριστὸς εἶναι ἀπάτωρ κατὰ τὴν κάτω γέννηση, ἀφοῦ γεννήθηκε ἀπὸ τὴν Παναγία, χωρὶς ἄνδρα, καὶ ἀμήτωρ, κατὰ τὴν ἄνω γέννηση, ἀφοῦ γεννήθηκε ἀπὸ τὸν Πατέρα-Θεό χωρὶς μητέρα. Αὐτὸ ποὺ λέγεται ὅτι ὁ Χριστὸς εἶναι ἀγενεαλόγητος, ἀναφέρεται καὶ στὶς δύο γεννήσεις, τὴν γέννηση στὸν οὐρανὸ καὶ τὴν γέννηση στὴν γῆ. Ἡ πρώτη γέννηση εἶναι «φρικτή», καὶ ἀσύλληπτη, ἀλλὰ καὶ ἡ κάτω γέννηση «μυστικωτάτη» καὶ «ἀκατάληπτος». Καὶ στὴν συνέχεια ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος γράφει ὅτι γνωρίζει ὅτι ὁ Χριστὸς γεννήθηκε, κατὰ τὴν θεία Τοῦ φύση, ἀπὸ τὸν Πατέρα, ἀλλὰ δὲν γνωρίζει τὸν τρόπο, ἐπίσης γνωρίζει ὅτι γεννήθηκε κατὰ τὴν ἀνθρώπινη φύση ἀπὸ τὴν Παρθένο, ἀλλὰ καὶ πάλι δὲν καταλαβαίνει τὸν τρόπο. Ὁμολογεῖται ἡ γέννηση κάθε φύσεως, ἀλλὰ σιωπᾶται ὁ τρόπος τῆς γεννήσεως. Δὲν γνωρίζουμε, βέβαια, τὸν τρόπο τῶν γεννήσεων, ἀλλὰ δὲν ἀμφιβάλλουμε γιὰ τὶς γεννήσεις.

Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, λέγει ὅτι μὲ τὴν γέννηση τοῦ Χριστοῦ, κατὰ τὴν ἀνθρώπινη φύση ἀπομακρύνεται ἡ σκια καὶ ἔρχεται ἡ ἀλήθεια, «ὁ Μελχισεδὲκ συνάγεται• ὁ ἀμήτωρ, ἀπάτωρ γίνεται• ἀμήτωρ τὸ πρότερον, ἀπάτωρ τὸ δεύτερον». Καὶ ὁ ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητὴς λέγει ὅτι καθένας ποὺ νεκρώνει τὰ μέλη τὰ ἐπὶ τῆς γῆς καὶ δὲν ἔχει σχέση μὲ τὴν σαρκικὴ ζωή, λόγῳ τῆς θείας Χάριτος, καὶ αὐτὸς γίνεται ἀπάτωρ, ἀμήτωρ καὶ ἀγενεαλόγητος, σύμφωνα μὲ τὸν μέγαν Μελχισεδέκ, καὶ λόγῳ τῆς συνάφειάς του μὲ τὸ Πνεῦμα.

Ἔτσι, ὁ Χριστὸς εἶναι ὁ Ἱερεύς-Αρχιερεύς εἰς τὸν αἰῶνα κατὰ τὴν τάξιν Μελχισεδέκ, ἀμήτωρ κατὰ τὴν θεία Τοῦ γέννηση, ἀπάτωρ κατὰ τὴν ἀνθρωπίνη Τοῦ γέννηση καὶ ἀγενεάλογητος. Ἐπίσης, ἡ Ἱερωσύνη Του δὲν συνδέεται μὲ τὴν Ἱερωσύνη τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ἀλλὰ Αὐτὸς ὁ ἴδιος εἶναι Ἱερεύς, ἀπὸ Αὐτὸν ἀρχίζει ἡ νέα Ἱερωσύνη τὴν ὁποία δίνει στὴν συνέχεια στοὺς Μαθητές Του, Αὐτὸς τελεῖ τὸ μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας, ὅπου ὁ ἄρτος καὶ ὁ οἶνος μεταβάλλονται σὲ Σῶμα καὶ Αἷμα Χριστοῦ, Αὐτὸς εὐλογεῖ τὸν λαό Του, καὶ παραμένει στὸν αἰῶνα Ἱερεὺς τελῶντας τὸ μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας καὶ εὐλογῶντας τὸν λαό Του, ποὺ συνδέεται μὲ Αὐτόν.

Ὁ Χριστὸς μετέδωσε τὴν Ἱερωσύνη Του στοὺς Ἀποστόλους καὶ ἐκεῖνοι στοὺς διαδόχους τους, τοὺς λεγομένους Ἀποστολικοὺς Πατέρας, καὶ στὴν συνέχεια, διὰ τῶν ἁγίων Πατέρων ἡ Ἱερωσύνη τοῦ Χριστοῦ ἔφθασε μέχρις ἡμῶν, ὅπως μεταδίδεται ἡ φλόγα ἀπὸ μιὰ λαμπάδα στὴν ἄλλη λαμπάδα. Αὐτὴ ἡ Ἱερωσύνη, παρὰ τὴν ἀναξιότητά μας, εἶναι μεγάλη δωρεὰ τοῦ Θεοῦ πρὸς τὸν ἄνθρωπο, διότι δι’ αὐτῆς τελοῦνται τὰ ἅγια Μυστήρια, ἐξαιρέτως δὲ τὸ Μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας, μέσα στὸ ὁποῖο ζοῦμε τὴν Γέννηση, τὴν Μεταμόρφωση, τὰ Πάθη, τὴν Σταύρωση, τὴν Ἀνάσταση καὶ τὴν Ἀνάληψη τοῦ Χριστοῦ, ἀλλὰ καὶ τὸ Μυστήριο τῆς ἁγίας Πεντηκοστῆς, ἀνάλογα μὲ τὴν προετοιμασία μας καὶ τὴν πνευματική μας κατάσταση.

Ἀλλὰ καὶ ὅλοι μας μποροῦμε νὰ ἔχουμε τὴν πνευματικὴ Ἱερωσύνη ὅταν ἀγωνιζόμαστε νὰ νικήσουμε τὰ πάθη, ὅταν προσευχόμαστε μέσα στὸ θυσιαστήριο τῆς καρδιᾶς μας, ὅταν δοξάζουμε τὸν Θεὸ στὴν ζωή μας. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος συνιστᾶ στὸν Χριστιανὸ ὅπου κι ἂν εὑρίσκεται νὰ προσεύχεται, γιατί ἔχει μαζί του τὸ θυσιαστήριο, δηλαδὴ τὴν καρδιά του, καὶ τὸ μαχαίρι καὶ τὸ ἱερεῖο-θῦμα, γιατί ὁ ἴδιος εἶναι «καὶ Ἱερεύς, καὶ θυσιαστήριον καὶ ἱερεῖον». Ἡ πνευματικὴ ἱερωσύνη δὲν εἶναι ἀντίθετη μὲ τὴν μυστηριακὴ ἱερωσύνη, ἀλλὰ καὶ οἱ δύο συνδέονται μὲ τὸν Χριστό, συνδέονται μεταξύ τους καὶ ἀλληλοσυμπληρώνονται πνευματικά.

Ὁ Χριστός, τοῦ Ὁποίου τὴν Γέννηση ἑορτάζουμε σήμερα εἶναι Ἱερεὺς εἰς τὸν αἰῶνα, γιατί Αὐτὸς ἐνεργεῖ τὸ μυστήριο τῆς σωτηρίας μας, Αὐτός μας ἁγιάζει, Αὐτός μας τροφοδοτεῖ μὲ τὸ Σῶμα Του, Αὐτός μας δίνει τὰ πάντα, Αὐτὸς τελεῖ τὰ ἅγια μυστήρια μέσα στὴν Ἐκκλησία Του, ἀλλὰ καὶ Αὐτὸς θὰ τροφοδοτῇ καὶ θὰ δοξάζη τοὺς ἁγίους στὴν Οὐράνια Βασιλεία. Ὁ Χριστὸς προσέλαβε τὴν ἀνθρώπινη φύση, τὴν θέωσε καὶ τὴν δόξασε αἰωνίως. Θέλει καὶ τὴν δική μας θέωση καὶ δόξα.

Κατὰ τὴν ἐτήσια ἑορτὴ τῶν Χριστουγέννων μας δίνεται ἡ δυνατότητα νὰ δοξάσουμε αὐτὴν τὴν Ἀρχιερωσύνη τοῦ Χριστοῦ, τὴν πηγὴ ὅλων τῶν πνευματικῶν χαρίτων, καὶ νὰ γευόμαστε τὰ δῶρα καὶ τὰ ἀγαθά της. Αὐτὴ ἡ Ἱερωσύνη εἶναι ἡ μεγάλη δωρεὰ τοῦ Χριστοῦ στὴν ἀνθρωπότητα, γι’ αὐτὸ πρέπει νὰ συνδεόμαστε μαζί της. Συνεχῶς νὰ τὸν δοξάζουμε καὶ νὰ τοῦ λέμε «σὺ (Κύριε) εἰ ἱερεὺς εἰς τὸν αἰῶνα κατὰ τὴν τάξιν Μελχισεδέκ».

Εὔχομαι σὲ ὅλους σας ἕνα καλὸ καὶ εὐλογημένο Δωδεκαήμερο.

Μὲ θερμὲς εὐχές

Ὁ Μητροπολίτης

Ὁ Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου ΙΕΡΟΘΕΟΣ

Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί,

Δοξάζουμε τὸν Θεὸ καὶ Τὸν εὐχαριστοῦμε γιὰ τὴν μεγάλη δωρεὰ Του νὰ ἀγαπήση τὸν κόσμο, ἰδιαιτέρως τὸν ἄνθρωπο, καὶ νὰ ἐκδηλώση αὐτὴ τὴν ἀγάπη πλούσια. Ὁ Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ μὲ τὴν εὐδοκία τοῦ Πατρὸς καὶ τὴν συνεργία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἐνηνθρώπησε, προσέλαβε τὴν δική μας ἀνθρώπινη φύση, τὴν θέωσε, χωρὶς νὰ ἐκστῇ τῆς θεότητός Του. Καὶ ἐπίσης δοξάζουμε τὸν Θεὸ καὶ τὴν Ἐκκλησία ποὺ γέμισε τὴν ζωή μας μὲ αὐτὰ τὰ θεῖα δῶρα, δηλαδὴ τὶς ἑορτὲς τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ, τῆς Περιτομῆς τοῦ Χριστοῦ καὶ τὰ ἅγια Θεοφάνεια, τὴν Βάπτιση τοῦ Χριστοῦ στὸν Ἰορδάνη ποταμό. Αὐτὲς τὶς ἡμέρες θὰ δοκιμάσουμε καὶ πάλι τὴν μεγάλη ἀγάπη τοῦ Θεοῦ πρὸς ὅλους μας, ἀρκεῖ νὰ ἔχουμε τὶς ἀπαραίτητες προϋποθέσεις νὰ τὴν καταλάβουμε.

Αὐτὸ ἔχει μεγάλη σημασία, γιατί τὸ μυστήριο τῆς θείας ἐνανθρωπήσεως δὲν μπορεῖ νὰ κατανοηθῆ λογικὰ καὶ ἐγωϊστικά, καὶ γι’ αὐτὸ πρέπει κανεὶς νὰ τὸ πλησιάση μὲ ταπείνωση, εὐλάβεια καὶ σεβασμό. Ἄλλωστε, κάθε μεγάλο γεγονὸς πλησιάζεται μὲ ταπεινὴ διάθεση, θυσιαστικὸ ἦθος, ἐκκλησιαστικὸ φρόνημα. Ἐπειδὴ ἡ κατανόηση τοῦ μυστηρίου δὲν εὐδοκιμεῖ στὴν ψυχρὰ λογική, γι’ αὐτὸ ἡ Ἐκκλησία ἔβαλε ὅλο αὐτὸ τὸ γεγονὸς στὴν ποίηση, τὰ τροπάρια ποῦ ψάλλουμε αὐτὲς τὶς ἡμέρες. Ἀλλὰ καὶ ἡ ἁγιογραφία εἶναι καὶ αὐτὴ ἕνα ἄλλο εἶδος ποίησης, ἀφοῦ μέσα ἀπὸ αὐτὴν ἡ Ἐκκλησία μᾶς φέρνει σὲ ἐπαφὴ μὲ τὸ μυστήριο τῆς Γεννήσεως τοῦ Υἱοῦ καὶ Λόγου τοῦ Θεοῦ.

Ἂν δοῦμε προσεκτικὰ τὴν εἰκόνα τῆς Γεννήσεως, μὲ τὶς ποικίλες ἐκφράσεις της, θὰ παρατηρήσουμε ὅτι παρουσιάζει ἀφ' ἑνὸς μὲν τὴν Ἐκκλησία, ἀφ' ἑτέρου δὲ τὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο πρέπει νὰ ζοῦμε μέσα σὲ αὐτήν.

Ὁ Χριστὸς ὡς βρέφος βρίσκεται στὸ κέντρο τῆς εἰκόνας καὶ τῆς προσοχῆς ὅλων τῶν ἀνθρώπων ποῦ ὑπηρέτησαν τὸ μυστήριο. Γύρω ἀπὸ τὸν Χριστὸ εἶναι ἡ Παναγία Μητέρα, ὁ Ἰωσήφ, οἱ ποιμένες, οἱ μάγοι καὶ οἱ ἄγγελοι. Ἀπὸ τὸν Χριστὸ ἐκπορεύεται τὸ φῶς ποῦ φωτίζει ὅλους, καὶ τὴν ἄλογη κτίση. Ὑπερβαίνονται οἱ διαστάσεις τοῦ χρόνου καὶ τοῦ χώρου καὶ ὅλοι ἔχουν κέντρο τὸν Χριστό.

Συγχρόνως, στὴν εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ περιγράφεται καὶ ὁ τρόπος μὲ τὸν ὁποῖο πλησιάζει κανεὶς τὸν Χριστό. Κατ’ ἀρχάς, ὁ Χριστὸς εἶναι γεμᾶτος ἀπὸ ταπείνωση, δὲν περιβάλλεται ἀπὸ κοσμικὴ ἐξουσία, ἀλλὰ ὡς ταπεινὸ βρέφος μέσα σὲ μιὰ φάτνη ἀλόγων. Ἔπειτα, ἡ Παναγία ἀτενίζει τὸν Χριστὸ μὲ ἀνάλογη ταπείνωση καὶ εὐλάβεια. Ὁ Ἰωσήφ, ὁ μνήστωρ τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, ὑπηρετεῖ τὸ μυστήριο τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ μὲ ὑπακοὴ καὶ σεμνότητα. Οἱ ποιμένες προσκυνοῦν τὸν Χριστὸ μὲ τὴν ἁπλότητά τους, ἡ ὁποία τοὺς ἀξίωσε νὰ δεχθοῦν καὶ τὴν ἀποκάλυψη τοῦ ἀγγέλου. Οἱ μάγοι προσφέρουν πολύτιμα δῶρα, ὕστερα ἀπὸ ἀναζήτηση καὶ δύσκολη πορεία. Οἱ ἄγγελοι δοξολογοῦν τὸν Χριστὸ μὲ τὴν καθαρότητά τους. Ἡ ὅλη ἀτμόσφαιρα τῆς εἰκόνας τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ δείχνει τὴν ταπείνωση, τὴν ἁπλότητα, τὴν καθαρότητα, τὴν ὑπακοή, τὴν εὐλάβεια καὶ τὸν σεβασμό.

Αὐτὸ δείχνει πῶς καὶ ἐμεῖς πρέπει νὰ πλησιάζουμε αὐτὸ τὸ μεγάλο μυστήριο, ἀλλὰ καὶ πῶς νὰ ζοῦμε μέσα στὴν Ἐκκλησία. Ἡ ἀλαζονεία, ὁ ἐγωϊσμός, ἡ ὑπερηφάνεια εἶναι ξένα στὴν εἰκόνα τῆς Γεννήσεως καὶ τὴν Ἐκκλησία. Εἶναι χαρακτηριστικὸ ὅτι στὴν εἰκόνα τῆς Γεννήσεως δὲν παρουσιάζονται ὁ σκληρὸς Ἡρώδης, ποῦ διακρινόταν ἀπὸ τὴν ἀλαζονεία, οὔτε οἱ Γραμματεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι, ποῦ ἦταν γεμᾶτοι ἀπὸ αὐτάρκεια καὶ ὑποκρισία, οὔτε ὁ Ἰουδαϊκὸς λαὸς τῆς ἐποχῆς ἐκείνης ποῦ ζοῦσε κοσμικά. Τέτοιες νοοτροπίες βρίσκονται ἔξω ἀπὸ τὴν ἀτμόσφαιρα τῆς Ἐκκλησίας.

Ἀλλὰ ἡ εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ μᾶς δείχνει καὶ τί εἶναι ἡ θεία Εὐχαριστία καὶ πῶς μετέχει κανεὶς σὲ αὐτήν. Ἂν προσέξουμε τὴν εἰκόνα θὰ παρατηρήσουμε ὅτι ὅλα εἶναι διατεταγμένα ὡσὰν νὰ γίνεται θεία Λειτουργία. Στὸ κέντρο ὁ Χριστὸς ποῦ βρίσκεται στὴν φάτνη, ὡσὰν ἄλλη Ἁγία Τράπεζα, καὶ ὅλοι ὅσοι τὸν περιβάλλουν παρευρίσκονται ὡσὰν νὰ λειτουργοῦν μὲ εὐλάβεια καὶ ταπείνωση. Τελικά, αὐτὸ εἶναι τὸ ἐκκλησιαστικὸ καὶ εὐχαριστιακὸ ἦθος ποῦ δημιουργεῖ ἑνότητα στὴν Ἐκκλησία καὶ τὴν θεία Εὐχαριστία. Ἔτσι πρέπει νὰ ζοῦμε γιὰ νὰ χαιρόμαστε τὴν παρουσία μας στὴν Ἐκκλησία καὶ τὴν θεία Εὐχαριστία καὶ νὰ ὠφελούμαστε πνευματικά.

Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί,
Μέσα στὴν περίοδο τοῦ χειμῶνος, ἀλλὰ καὶ τὸν οἰκονομικό, κοινωνικὸ καὶ πνευματικὸ χειμῶνα, ποῦ δημιουργεῖ ψῦχος καὶ ψυχραίνει τὴν ψυχή μας, ἡ ἑορτὴ τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ, ὅπως τὴν ἐκφράζουν ἡ ὑμνογραφία καὶ ἡ εἰκονογραφία τῆς Ἐκκλησίας, εἶναι μιὰ πνευματικὴ ζεστασιά, μιὰ θαλπωρή, μιὰ νότα ἐλπίδας γιὰ ὅλους μας, Κληρικοὺς καὶ λαϊκούς. Ὅμως, αὐτὴ ἡ πνευματικὴ ἄνοιξη καὶ ζεστασιὰ τῆς ἑορτῆς δὲν πρέπει νὰ μείνη σὲ ἕνα ἁπλὸ συναίσθημα, ἀλλὰ νὰ ἀγγίξη τὴν καρδιά μας, νὰ ἀλλάξη τὴν ζωή μας, νὰ μάθουμε νὰ ζοῦμε στὴν Ἐκκλησία καὶ τὴν θεία Εὐχαριστία μὲ ταπείνωση, ὑπακοή, εὐλάβεια, καθαρότητα ψυχῆς, γιὰ νὰ ἀνατείλη μέσα στὴν ψυχή μας τὸ φῶς τοῦ Ἡλίου τῆς δικαιοσύνης.

Εὔχομαι σὲ ὅλους σας χρόνια πολλὰ καὶ εὐλογημένα.

Μὲ θερμὲς εὐχές

Ὁ Μητροπολιτης

Ὁ Ναυπακτου καὶ Ἁγιου Βλασιου ΙΕΡΟΘΕΟΣ

Ποι­μα­ντορι­κή Ἐ­γκύ­κλιος Χριστουγέννων

Μη­τρο­πο­λί­του Ναυ­πά­κτου Ἱ­ε­ροθέου

Εἶναι λαμπρά ἡ σημερινή ἑορτή. Ἡ Ἐκκλησία μᾶς προετοίμασε μέ ὅλη τήν ζωή της κατά τήν περίοδο τῶν σαράντα ἡμερῶν γιά νά ἑορτάσουμε τό γεγονός αὐτό μέ νηστεία, προσευχή καί μέ τήν θεολογία της. Ὅλα τά τροπάρια πού ψάλαμε ἀναφέρονται στήν ἑορτή καί αὐτά πού ψάλλουμε σήμερα παρουσιάζουν τήν θεολογία τῆς ἑορτῆς τῶν Χριστουγέννων.

Παράλληλα, ὅμως, ὅλον αὐτόν τόν καιρό δεχόμασταν καται­γι­στικά μιά ἄλλη ἑρμηνεία τῆς ἑορτῆς τῶν Χρι­στου­γέννων, πού ἀπέχει πολύ ἀπό τό ἀληθινό θεολογικό νόημά της. Συμπλέκονταν τά δένδρα τῶν Χριστου­γέννων μέ τούς δυτικόφερτους «ἀϊβασίληδες», οἱ διακοπές μέ τούς κωμικούς τύπους τῆς παντομίμας ἤ τοῦ τσίρκου, τά ταξίδια μέ τίς διασκεδάσεις, δηλαδή συμπλέκονταν ἡ παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μέ τήν κοσμική νοοτροπία τῶν ἀνθρώπων.

Καί διερωτᾶται κανείς: Τί σχέση ἔχουν ὅλα αὐτά μέ τόν Χριστό τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας; Τί σχέση ἔχει ὁ Χριστός κάθε χριστια­νικῆς ἰδεολογίας μέ τήν θεολογία τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας; Τί σχέση ἔχει ὁ συναισθηματικός Χριστός τῶν ἐκκοσμικευμένων Χριστια­νῶν μέ τόν Χριστό τῆς Ὀρθοδόξου λατρείας; Τί σχέση ἔχει ὁ Χριστός τῆς δεϊστικῆς νοοτροπίας μέ τόν Θεάνθρωπο Χριστό, ὅπως τόν ὁμολογοῦν οἱ Πατέρες τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων;

Δυστυχῶς, ἡ δυτική καί ἀνατολική παράδοση ἐπη­ρεάζουν σέ μερικά σημεῖα καί τήν δική μας Ὀρθόδοξη παράδοση. Καί παρατηρεῖται τό γεγονός ὅτι ἄλλο νόημα δίνουμε στόν Θεάνθρωπο Χριστό πού πανηγυρίζουμε μέσα στούς Ὀρθο­δό­ξους Ναούς καί ἄλλο νόημα δίνουμε στόν Χριστό τῶν ἑορταστικῶν ἐκδηλώσεων στά καταστήματα, τίς ἀγορές, τίς πλατεῖες, τά σπίτια μας. Ὁπότε, παρατηρεῖται μιά σύγχυση, πού συνιστᾶ μιά ἀλλοτριωμένη ζωή.

Δυστυχῶς, ὁ πλουραλισμός, ὁ συγκρητισμός, ἡ ἐκκο­σμίκευση, ἡ ἀλλοτρίωση, πού κυριαρχοῦν σέ ὅλη τήν σύγχρονη ζωή ἐπηρεάζουν καί τούς Ὀρθοδόξους Χριστια­νούς.

Ὅλα ὅσα ἀνέφερα μέχρι τώρα δέν πρόκειται γιά κά­ποιες μελαγχολικές σκέψεις, ἀλλά γιά μιά καταγραφή τῆς πραγ­μα­τικότητας πού ζοῦμε ὅλοι μας στήν καθημερινή ζωή.

Ὅμως, ὁ Χριστός τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ὁ Χρι­στός τῆς Ὀρθοδόξου ὑμνογραφίας, ὁ Χριστός τῶν Πατέρων τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων εἶναι ὁ Θεάνθρωπος Χριστός, ὁ τέλειος Θεός καί τέλειος ἄνθρωπος. Ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ προσέλαβε τήν ἀνθρώπινη φύση, τήν θέωσε ἀμέσως μετά τήν πρόσ­ληψή της, «ἐξ ἄκρας συλλήψεως», γιά νά δώση στόν ἄνθρωπο τό ἀληθινό φάρμακο τῆς ἀθανασίας, τό ἀντίδοτον «τοῦ μή ἀποθανεῖν», γιά νά νικήση τόν διάβολο, τήν ἁμαρτία καί τόν θάνατο καί νά θεώση τόν ἄνθρωπο.

Στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἑορτάζουμε τά Χριστού­γεν­να μέ ἄλλη προοπτική, ἐντάσσουμε τήν ἑορτή μέσα στήν κατάβαση τοῦ Θεοῦ καί τήν ἀνάβαση τοῦ ἀνθρώπου, μέσα στήν προοπτική τῆς ἐναν­θρωπήσεως τοῦ Υἱοῦ καί Λό­γου τοῦ Θεοῦ καί τήν θέωση τοῦ ἀνθρώ­που. Καί αὐτό εἶναι μιά ἀντίδραση στό πνεῦμα τῆς ἐκκο­σμικεύσεως τῆς ἑορτῆς τῶν Χριστουγέννων πού δυστυχῶς ἐπικρατεῖ σήμερα στόν Χριστιανικό κόσμο.

Ὁ ἅγιος Εἰρηναῖος Ἐπίσκοπος Λυῶνος, τοῦ 3^ου αἰῶνος μ.Χ., σέ ἕνα χωρίο του δίνει τό νόημα τοῦ μυστηρίου τῆς θεώσεως τοῦ ἀν­θρώπου. Γράφει: «Δόξα Θεοῦ ζῶν ἄνθρω­πος, ζωή δέ ἀνθρώπου ὅρασις Θεοῦ». Δηλαδή, ἡ δόξα, τό Φῶς τοῦ Θεοῦ φαίνεται στόν ζωντανό κατά Θεόν ἄνθρωπο, καί ἡ πραγματική ζωή τοῦ ἀνθρώπου ὁρίζεται ὡς ὅραση Θεοῦ. Αὐτό σημαίνει ὅτι οἱ ἅγιοι γνωρίζουν ἐκ πείρας τήν δόξα τοῦ Θεοῦ καί οἱ ἅγιοι ἔχουν μιά ζωή πού συνίσταται ἀπό τήν ὅραση τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ καί αὐτοί εἶναι οἱ φυσικοί ἄνθρωποι.

Αὐτή ἡ γλώσσα τῆς Ἐκκλησίας γιά τά Χριστούγεννα, εἶναι μιά διαφο­ρετική γλώσσα ἀπό αὐτήν πού χρησιμοποιεῖ ἡ ἀλλοτριωμένη γλώσσα τῆς δυτικῆς νοοτροπίας καί τῆς ἐμπορευματικῆς ἐκμετάλ­λευσης. Ἀλλά εἶναι ἡ πραγματική γλώσσα πού ἀναπαύει τήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου. Ἔτσι, ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι θά ἐξακολουθοῦμε νά θεολο­γοῦμε γιά τήν ἑορτή τῶν Χριστουγέννων, σύμφωνα μέ τήν ὅλη παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας, χρησιμοποιώντας τήν μητρική θεολο­γική μας γλώσσα πού ἀνταποκρίνεται στό μυστήριο τῆς ἑορτῆς τῶν Χριστουγέννων, γιατί κάθε ψεύτικο εἶναι ἀνυπόφορο, ἐνῶ κάθε ἀληθινό εἶναι αἰώνιο.

Εὔχομαι ἔτη πολλά μέσα στόν θεολογικό πλοῦτο τῆς Ἐκκλησίας μας.

Μητροπολίτου Ναυπάκτου & Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

Ἡ ἑορτὴ τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ, ἑορτάζεται κάθε χρόνο ὄχι μόνο γιὰ νὰ τὴν θυμηθοῦμε καὶ νὰ δοξολογήσουμε τὸν Θεὸ γιὰ τὴν ἄπειρη συγκατάβασή Του, ἀλλὰ καὶ γιὰ νὰ μπορέσουμε κατὰ τὸ σύντομο διάστημα τῆς ζωῆς μας νὰ αἰσθανθοῦμε πνευματικὰ τὸ μεγάλο αὐτὸ γεγονός, τὸ ὅτι ὁ Χριστὸς προσέλαβε τὴν ἀνθρώπινη φύση, ἔγινε ἄνθρωπος γιὰ νὰ θεώση τὸν ἄνθρωπο. Εἶναι δύσκολο, μέχρις ἀδύνατον, νὰ κατανοηθοῦν λογικὰ τὰ γεγονότα τῆς θείας ἐνανθρωπήσεως, γι’ αὐτὸ εἶναι ἀπαραίτητο νὰ βιωθοῦν στὸν ἐσωτερικό μας χῶρο, στὴν καρδιά μας.

Στὰ Εὐαγγέλια, τὰ τροπάρια τῆς Ἐκκλησίας, καὶ στὶς ὁμιλίες τῶν ἁγίων Πατέρων παρουσιάζονται διάφορες πτυχὲς αὐτοῦ τοῦ μεγάλου μυστηρίου καὶ στὴν συνέχεια καλεῖται ὁ ἄνθρωπος νὰ τὸ ἐπιβεβαιώση στὰ ὅρια τῆς προσωπικῆς του ζωῆς, μὲ τὴν μετάνοια, τὴν προσευχή, τὴν θεία Κοινωνία, γενικὰ μὲ τὴν ζωντανὴ σχέση του μὲ τὸν Χριστὸ ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι. Στὰ τροπάρια ποὺ ψάλλουμε στὴν Ἐκκλησία ὑμνεῖται ὁ Χριστὸς ὡς «ἥλιος τῆς δικαιοσύνης». Στὸ ἀπολυτίκιο τῆς ἑορτῆς ψάλλουμε: «σὲ προσκυνεῖν τὸν ἥλιον τῆς δικαιοσύνης». Καὶ σὲ ἕνα ἄλλο τροπάριο ποὺ συνέταξε ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς καὶ διαλαλεῖ τὴν εὐεργεσία τοῦ Χριστοῦ πρὸς τὸ ἀνθρώπινο γένος, μεταξὺ τῶν ἄλλων γράφεται: «ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν... πρὸς τοὺς ἐν σκότει καθημένους ὁ ἥλιος τῆς δικαιοσύνης». Ὁ Χριστὸς εἶναι ὁ ἄκτιστος ἥλιος ποὺ λάμπει καὶ ἀκτινοβολεῖ στὸν κόσμο, ἀλλὰ εἶναι καὶ ἡ τέλεια δικαιοσύνη.

Εἶναι γνωστὴ σὲ ὅλους μας ἡ ἀξία τοῦ κτιστοῦ ἡλίου. Κάθε ἡμέρα ποὺ ἀνατέλλει ὁ ἥλιος σκορπᾶ τὸ φῶς, τὴν ζεστασιὰ στοὺς ἀνθρώπους, φωτίζει καὶ τὰ πιὸ σκοτεινὰ σημεῖα, εἶναι ἡ ζωὴ τῶν ἀνθρώπων καὶ τοῦ κόσμου. Χωρὶς τὸν ἥλιο δὲν θὰ μποροῦσε νὰ ὑπάρξη ζωή. Μπορεῖ κανεὶς νὰ φαντασθῇ τὸ τί θὰ συμβῇ στὴν γῆ ἂν σταματήση νὰ στέλλη ὁ ἥλιος τὶς ἀκτῖνες του; Αὐτὸ συμβαίνει περισσότερο μὲ τὸν Χριστό. Αὐτὸς εἶναι ὁ ἄκτιστος ἥλιος ποὺ φωτίζει τὴν κτίση, ἀλλὰ ἰδιαίτερα φωτίζει τὸν ἐσωτερικό μας κόσμο, τὴν καρδιά, τὴν λογική, ὅλη μας τὴν ὕπαρξη. Αὐτὸ τὸ καταλαβαίνουμε κυρίως ἀπὸ τὸ ὅτι, πρὶν τὴν ἐνανθρώπηση τοῦ Χριστοῦ, ὁ κόσμος βρισκόταν στὸ πνευματικὸ σκοτάδι, ἀλλὰ καὶ σήμερα ὅσοι δὲν συνδέονται μὲ τὸν πνευματικὸ αὐτὸν ἥλιο ζοῦν μέσα στὸ σκοτάδι τῆς ἀπελπισίας, δὲν ἔχουν κανένα νόημα ζωῆς.

Ὁ Χριστὸς εἶναι ὁ ἥλιος τῆς δικαιοσύνης. Ὅπου λάμπει αὐτὸς ὁ ἥλιος, δηλαδὴ ὅπου οἱ ἄνθρωποι ἀνοίγουν τὴν καρδιά τους σὲ αὐτὸ τὸ φῶς, ἐκεῖ ὑπάρχει δικαιοσύνη, φυγαδεύεται ἡ ἀδικία. Ὅταν κάνουμε λόγο γιὰ δικαιοσύνη καὶ δικαίωση δὲν ἐννοοῦμε ἁπλῶς τὴν ἀποκατάσταση τῆς κοινωνικῆς ἀδικίας, ἀλλὰ τὴν ἀποκατάσταση τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως ἀπὸ τὴν φθορὰ ποὺ δημιούργησε ἡ προγονικὴ ἁμαρτία, ἀλλὰ καὶ οἱ προσωπικές μας ἁμαρτίες, ἐννοοῦμε τὴν θέωση τοῦ ἀνθρώπου.

Ὁ ἄνθρωπος δημιουργήθηκε ἀπὸ τὸν Θεὸ γιὰ νὰ ζὴ σὲ ἕναν κόσμο γεμᾶτο φῶς, ζωὴ εἰρήνης, ἀγάπης, δικαιοσύνης, αὐτὸ ποὺ ζοῦσαν οἱ πρωτόπλαστοι μέσα στὸν Παράδεισο. Ὕστερα, μὲ τὴν ἁμαρτία, ἐπῆλθε ἡ ἀδικία, ἡ διαίρεση, ἡ φθορὰ τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως, οἱ πόλεμοι, ἡ κοινωνικὴ ἀκαταστασία. Ἔτσι, ζοῦμε σὲ ἕναν κόσμο μίσους, διαιρέσεως, ἀδικίας, σκότους. Ὅταν σὲ αὐτὸν τὸν κόσμο λάμπη ὁ Χριστός, ὁ ἥλιος τῆς δικαιοσύνης, καὶ ἐμεῖς ἀφήνουμε τὴν καρδιά μας νὰ τὴν φωτίσουν οἱ ἀκτῖνες Του, τότε ἐπέρχεται ἡ ἀποκατάσταση τῆς φύσεώς μας, μποροῦμε νὰ ζήσουμε ὅπως ὁ Ἀδὰμ στὸν Παράδεισο, γεμίζουμε ἀπὸ χαρά, εἰρήνη, ἀγάπη, πληρότητα ζωῆς.

Αὐτὸν τὸν ἥλιο τῆς δικαιοσύνης τὸν βρίσκουμε μέσα στὴν Ἐκκλησία, καὶ συγκεκριμένα στὴν μυστηριακὴ καὶ ἀσκητική της ζωή. Αὐτὸν κοινωνοῦμε στὸ μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας καὶ ἀμέσως ψάλλουμε: «Εἴδομεν τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν». Αὐτὸς μᾶς θερμαίνει κατὰ τὴν προσευχή. Αὐτὸς μᾶς ἐνδυναμώνει γιὰ νὰ σκορπᾶμε τὴν ἀγάπη μᾶς στοὺς ἀνθρώπους ποὺ ὑποφέρουν. Αὐτὸς φωτίζει τὰ διανοήματά μας. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι τὸ Σῶμα τοῦ ἡλίου τῆς δικαιοσύνης, τοῦ Χριστοῦ, γι’ αὐτὸ καὶ αὐτὴ εἶναι φωτεινή, ὅπως λαμπρὸ ἦταν τὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ ἐπάνω στὸ Ὅρος Θαβώρ, ὅταν μεταμορφώθηκε ὁ Χριστὸς καὶ ἔλαμψε τὸ «πρόσωπον αὐτοῦ ὡς ὁ ἥλιος, τὰ δὲ ἱμάτια αὐτοῦ ἐγένετο λευκὰ ὡς τὸ φῶς» (Μάτθ. ἰζ', 2).

Ἡ Ἐκκλησία ποῦ εἶναι τὸ Σῶμα τοῦ ἡλίου τῆς δικαιοσύνης, ὅπως τὸ βλέπουμε στὴν ζωὴ τῶν ἁγίων, δὲν πτωχεύει ποτέ, ἀφοῦ εἶναι ὁ ἀτίμητος θησαυρός, δὲν θὰ σταματήση νὰ ὑπάρχη, ἀφοῦ μένει στὸν αἰῶνα, δὲν ἀπογοητεύει τοὺς ἀνθρώπους ποὺ συνδέονται μαζί της καὶ τὸ κυριότερο, ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἡ ζωὴ τῶν ἀνθρώπων, τῶν ὑγιῶν καὶ τῶν ἀσθενῶν, τῶν εὐτυχούντων καὶ τῶν δυστυχούντων, τῶν χαρούμενων καὶ τῶν πονεμένων. Ἀπὸ αὐτὸ τὸ φῶς ἐμπνέονται οἱ Χριστιανοὶ καὶ σκορποῦν τὴν χαρὰ καὶ τὴν ἀγάπη στοὺς γύρω τούς, ἀποκαθιστοῦν τὴν ἀδικία ποὺ δημιουργεῖται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους, βοηθοῦν πονεμένους ἀνθρώπους νὰ ξεπεράσουν τὸ πρόβλημά τους καὶ γενικὰ ἀποκαθιστοῦν τὶς κοινωνικὲς ἀδικίες, τὶς ἀκαταστασίες, τὰ κοινωνικὰ προβλήματα. Οἱ ἄνθρωποι τοῦ ἡλίου τῆς δικαιοσύνης ἔχουν μέσα τους πληρότητα ζωῆς, ἀλλὰ καὶ γίνονται φῶς, ἀγάπη καὶ χαρὰ στοὺς συνανθρώπους τους.

Στὴν δύσκολη περίοδο ποὺ περνᾶμε ἀπὸ κοινωνικῆς καὶ οἰκονομικῆς πλευρᾶς πρέπει νὰ αἰσθανόμαστε ὅτι ὁ Χριστός, ὁ ἥλιος τῆς δικαιοσύνης, ἡ Ἐκκλησία ποὺ εἶναι τὸ ἔνδοξο Σῶμα αὐτοῦ τοῦ ἀκτίστου ἡλίου, εἶναι ἡ παρηγοριὰ τῆς κοινωνίας καὶ τῶν ἀνθρώπων. Αὐτὸς ἐκδιώκει τὴν ἀπελπισία καὶ τὴν ἀπόγνωση καὶ προσφέρει ἐλπίδα καὶ Φῶς. Μὲ τὴν εὐκαιρία τῆς σημερινῆς μεγάλης ἑορτῆς εὔχομαι σὲ ὅλους τοὺς εὐλογημένους Χριστιανοὺς τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας νὰ αἰσθανθοῦν αὐτὸ τὸ φῶς τοῦ ἡλίου τῆς δικαιοσύνης μέσα στὴν καρδιά τους, ὥστε στὴν συνέχεια νὰ φωτίζουν τὸν χῶρο στὸν ὁποῖο ζοῦν καὶ ἐργάζονται.–

(Ἐγκύκλιος γιὰ τὰ Χριστούγεννα 2010)

Ἑορτάζουμε καί πάλι τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ ὡς ἕνα ἱστορικό γεγονός, τό ὁποῖο ἔγινε κατά τήν ἐποχή πού ὁ Πιλάτος ὡς Ρωμαῖος διοικητής εἶχε τήν εὐθύνη τῆς διοικήσεως τῆς Παλαιστίνης, ἀλλά καί ὡς ἕνα πνευματικό καί ἐκκλησιαστικό γεγονός. Ὅλα τά ἱστορικά γεγονότα πού συνδέονται μέ τήν ἐνανθρώπηση τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ, τά Πάθη Του, τόν Σταυρό Του, τήν Ταφή Του καί τήν Ἀνάστασή Του συνδέονται μέ τήν σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου. Ἔτσι, πανηγυρίζουμε τό γεγονός τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ, ὅπως φαίνεται στήν ἀκολουθία τοῦ Ὄρθρου καί στήν θεία Λειτουργία πού ἀκολουθεῖ.

Μεταξύ τῶν ἄλλων πού παρατηροῦμε στήν ἀναστάσιμη θεία Λειτουργία εἶναι καί τό ὅτι ψάλλουμε ἀντί τοῦ Τρισαγίου ὕμνου «ἅγιος ὁ Θεός, ἅγιος ἰσχυρός, ἅγιος ἀθάνατος, ἐλέησον ἡμᾶς», τό «ὅσοι εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε, Χριστόν ἐνεδύσασθε, ἀλληλούϊα». Καί αὐτό τό ψάλλουμε ὄχι μόνον στήν Θεία Λειτουργία τό βράδυ τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά ὅλη τήν διακαινίσημη ἑβδομάδα μέχρι τό Σάββατο πρό τῆς Κυριακῆς τοῦ Θωμᾶ.

Αὐτόν τόν ὕμνον τόν ψάλλουμε πανηγυρικά καί πανευφρόσυνα, καί προκαλεῖ ἰδιαίτερη αἴσθηση γιά ὅσους συμμετέχουν στίς ἱερές ἀκολουθίες καί εἶναι φιλακόλουθοι. Τόν ἴδιον αὐτόν ὕμνον ψάλλουμε κατά τό μυστήριο τοῦ Βαπτίσματος κυκλοῦντες τρεῖς φορές τήν ἱερά κολυμβήθρα. Καί αὐτό ψάλλεται αὐτήν περίοδο διότι τό Μέγα Σάββατο γίνονταν οἱ ὁμαδικές βαπτίσεις, δηλαδή ἐκεῖνοι πού κατηχοῦντο καθ’ ὅλη τήν διάρκεια τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς βαπτίζονταν τό Μέγα Σάββατο καί ὅλη τήν διακαινίσημη ἑβδομάδα φοροῦσαν τά λευκά, ἔνδειξη τῆς νέας ἀναστάσιμης ζωῆς.

Ὁ ὕμνος αὐτός «ὅσοι εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε, Χριστόν ἐνεδύσασθε» εἶναι ἁγιογραφικός, προέρχεται ἀπό τήν πρός Γαλάτας Ἐπιστολή τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, ὅπου γράφεται: «Ὅσοι γάρ εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε, Χριστόν ἐνεδύσασθε» (Γαλ. γ΄, 26-27), δηλαδή ὅσοι βαπτισθήκατε στόν Χριστό, φορέσατε τόν Χριστό.

Ἡ ἐντολή τοῦ Ἀναστάντος Χριστοῦ στούς Μαθητές Του, ὅταν ἐμφανίσθηκε σέ αὐτούς, ἦταν: «Πορευθέντες οὖν μαθητεύσατε πάντα τά ἔθνη, βαπτίζοντες αὐτούς εἰς τό ὄνομα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, διδάσκοντες αὐτούς τηρεῖν πάντα ὅσα ἐνετειλάμην ὑμῖν» (Ματθ. κη΄, 19-20). Τό ὅτι ἐδῶ ψάλλουμε, κατά τόν λόγο τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, τό «ὅσοι εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε» δέν δείχνει διαφοροποίηση ἀπό τόν λόγο τοῦ Χριστοῦ νά γίνεται ἡ βάπτιση στό ὄνομα τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ, διότι κατά τήν ἑρμηνεία τοῦ Μεγάλου Βασιλείου «ἡ τοῦ Χριστοῦ προσηγορία τοῦ παντός ἐστιν ὁμολογία», διότι φανερώνει «τόν χρίσαντα Θεόν καί τόν χρισθέντα Υἱόν καί τό χρῖσμα τό Πνεῦμα».

Ἀκόμη, τό βάπτισμα τοῦ ἀνθρώπου μέσα στό νερό τῆς ἁγίας Κολυμβήθρας δηλώνει τόν Σταυρό, τήν Ταφή καί τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ, τά ὁποῖα ζῆ ὁ βαπτιζόμενος Χριστιανός. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στήν πρός Ρωμαίους Ἐπιστολή του ἀναφέρεται σέ αὐτό ὅταν γράφη: «Ἤ ἀγνοεῖτε ὅτι ὅσοι ἐβαπτίσθημεν εἰς Χριστόν Ἰησοῦν, εἰς τόν θάνατον αὐτοῦ ἐβαπτίσθημεν; συνετάφημεν οὖν αὐτῷ διά τοῦ βαπτίσματος εἰς τόν θάνατον, ἵνα ὥσπερ ἠγέρθη Χριστός ἐκ νεκρῶν διά τῆς δόξης τοῦ πατρός, οὕτω καί ἡμεῖς ἐν καινότητι ζωῆς περιπατήσωμεν» (Ρωμ. στ΄, 3-4). Καί αὐτό συνδέεται μέ τό ὅτι μέ τό Βάπτισμα πεθαίνουμε καί ἐμεῖς μαζί μέ τόν Χριστό καί ἀνακαινούμαστε μαζί Του, διότι πέθανε ὁ παλαιός ἄνθρωπος ὡς πρός τήν ἁμαρτία καί ἀναστήθηκε ὁ νέος ἄνθρωπος (Ρωμ. στ΄, 5-6).

Στίς «Ἀποστολικές Διαταγές» γράφεται ὅτι τό Βάπτισμα δόθηκε σέ μᾶς γιά νά συμμετάσχουμε στόν θάνατο τοῦ Χριστοῦ στόν Σταυρό, τό ὕδωρ δόθηκε ἀντί τῆς ταφῆς, τό λάδι ἀντί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τό σφράγισμα ἀντί τοῦ Σταυροῦ, τό μύρο εἶναι ἡ βεβαίωση τῆς ὁμολογίας τοῦ Σταυρωθέντος καί Ἀναστάντος Χριστοῦ, ἡ κατάδυση στό νερό ὡς μετοχή στό «συναποθανεῖν» μέ τόν Χριστό καί ἡ ἀνάδυση ἀπό τό νερό ὡς τό «συναναστῆναι» μέ τόν Χριστό.

Ἑπομένως, τό μυστήριο τοῦ Βαπτίσματος εἶναι συμμετοχή μας στό μυστήριο τοῦ Σταυροῦ, τῆς Ταφῆς καί τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ. Μέ τό Βάπτισμα πεθαίνει ὁ παλαιός ἄνθρωπος καί ἀνασταίνεται ὁ νέος ἄνθρωπος, καί ἔτσι ζοῦμε στήν ζωή μας τόν Σταυρωθέντα, Ταφέντα καί Ἀναστάντα Χριστό, καί γι’ αὐτό ψάλλουμε θριαμβευτικά «ὅσοι εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε, Χριστόν ἐνεδύσασθε, ἀλληλούϊα».

Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Μέσα στόν ὕμνο «ὅσοι εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε, Χριστόν ἐνεδύσασθε» κρύπτεται ὅλο τό νόημα τοῦ Σταυροῦ καί τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά καί τό νόημα τοῦ μυστηρίου τοῦ Βαπτίσματος πού δεχθήκαμε ὅλοι μας καί βεβαίως καί τό μυστήριο τῆς χριστιανικῆς μας ζωῆς. Σέ αὐτό ἀναφέρεται κατά πόσο εἴμαστε ἀληθινοί Χριστιανοί καί κατά πόσο ζοῦμε πνευματικά τήν πασχάλεια ζωή, καί ἀκόμη κατά πόσο ὑπερβαίνουμε τίς τυπικότητες καί εἴμαστε ἀληθινοί ἑορταστές τοῦ σταυρώσιμου καί ἀναστάσιμου Πάσχα.

Μέ τό μυστήριο τοῦ Βαπτίσματος γίναμε μέλη τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ, αὐτό σημαίνει ὅτι φορέσαμε τόν Χριστό. Ὁ Χριστός δέν εἶναι ἕνα ἔνδυμα τό ὁποῖο φορᾶμε καί στήν συνέχεια μποροῦμε νά τό ἀποβάλλουμε, ἀλλά ἐντασσόμαστε στό Σῶμα Του, καί αἰσθανόμαστε ὅτι ἀνήκουμε σέ Αὐτόν, τά μέλη μας εἶναι μέλη τοῦ Χριστοῦ.

Ὁ ἅγιος Συμεών ὁ Νέος Θεολόγος, ἀκολουθώντας τόν Ἀπόστολο Παῦλο, συνεχῶς τονίζει τήν ἀλήθεια ὅτι τά μέλη μας μέ τόν Ἅγιον Βάπτισμα, τό Ἅγιον Χρῖσμα καί τήν θεία Κοινωνία εἶναι μέλη τοῦ Χριστοῦ καί συνεχῶς συνιστᾶ νά μιμηθοῦμε τόν Χριστό στά Πάθη Του καί τόν Σταυρό Του, δηλαδή νά σταυρωνόμαστε ὡς πρός τήν ἁμαρτία, ὥστε νά μετάσχουμε καί τῆς Ἀναστάσεώς Του. Γράφει: «Μίμησαι Χριστόν τόν Θεόν. Πάθε καί αὐτός διά τήν σεαυτοῦ σωτηρίαν, ὡς ἐκεῖνος ἔπαθε διά σέ». Στήν πραγματικότητα ὁ Χριστός μέ τό Ἅγιον Πνεῦμα ἀνασταίνει αὐτούς πού συμμετέχουν μέ πνευματικό τρόπο στόν θάνατό του. Ὅσο ἀγωνιζόμαστε μέ τόν Χριστό νά νικήσουμε τά πάθη μας, τόσο καί ζοῦμε τήν ἀνάστασή μας ἐν Χριστῷ.

Εὔχομαι σέ ὅλους σας ἔτη πολλά πανευφρόσυνα μέσα στό μυστήριο τοῦ Σταυροῦ καί τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά καί μέσα στήν μέθεξη αὐτοῦ τοῦ μυστηρίου μέ τήν δική μας καινότητα τῆς ζωῆς, δηλαδή τήν ἀνακαινισμένη ἀναστάσιμη ζωή, διότι «ὅσοι εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε, Χριστόν ἐνεδύσασθε, ἀλληλούϊα».

Ποιμαντικὴ ἐγκύκλιος Πάσχα

 Ποιμαντορικὴ Ἐγκύκλιος τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς

Τ έ κ ν α   ἐ ν  Κ υ ρ ί ῳ   ἀ γ α π η τ ά,

Σήμερα ἑορτάζουμε τήν μεγάλη ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς, κατά τήν ὁποία τό Ἅγιον Πνεῦμα κατῆλθε στούς ἁγίους Ἀποστόλους καί τούς κατέστησε ἔνδοξα μέλη τοῦ Σώματός Του, καί γι’ αὐτό ἡ Ἐκκλησία εἶναι Σῶμα Χριστοῦ, ἐνῶ οἱ Ἀπόστολοι ἔγιναν μέλη τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ.

Εἶναι ὄντως μεγάλη αὐτή ἡ ἡμέρα, κατά τήν ὁποία ἑορτάζουμε τό μυστήριο τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ, ὅπως μᾶς τό ἀποκάλυψε ὁ Χριστός. Ὁ Τριαδικός Θεός, Πατήρ, Υἱός καί Ἅγιον Πνεῦμα ἔχουν μία οὐσία μία ἐνέργεια, μία φύση, ἀλλά εἶναι Τρία Πρόσωπα. Στήν θεία Λειτουργία ψάλλουμε ὅτι προσκυνοῦμε «Πατέρα Υἱόν καί Ἅγιον Πνεῦμα, Τριάδα ὁμοούσιον καί ἀχώριστον».

Οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι εὐλογοῦσαν τούς Χριστιανούς, τούς βάπτιζαν, μετέδιδαν σέ αὐτούς τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ πρός ἁγιασμό τους. Ἐπειδή, ὅμως, πληθύνονταν οἱ πρῶτοι Χριστιανοί, γι’ αὐτό οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι χειροτονοῦσαν ἄλλους Ἐπισκόπους, πού εἶναι οἱ διάδοχοί τους, ὥστε νά εὐλογοῦνται καί νά ἁγιάζονται οἱ Χριστιανοί.

Οἱ διάδοχοι τῶν ἁγίων Ἀποστόλων λέγονται Ἀποστολικοί Πατέρες. Αὐτοί ἔλαβαν τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ καί ἁγιάζουν τούς Χριστιανούς, καί αὐτοί μετέδωσαν τήν Ἀρχιερωσύνη στούς διαδόχους τους, ὥστε νά στηρίζεται καί νά αὐξάνεται τό πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας. Αὐτό λέγεται ἀποστολική διαδοχή πού στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία εἶναι ἀδιάκοπη.

Ὅταν κάνουμε λόγο γιά ἀποστολική διαδοχή ἐννοοῦμε ἀφ’ ἑνός μέν τήν ὅλη ἀλήθεια περί τοῦ Θεοῦ, ἀφ’ ἑτέρου δέ τήν ἀδιάκοπη σειρά χειροτονιῶν μέχρι σήμερα. Αὐτά τά δύο γνωρίσματα ἰσχύουν γιά τούς ὀρθοδόξους Ἐπισκόπους στήν ἐποχή μας. Φυσικά, ὅταν ἀμφισβητοῦνται αὐτά τά ὀρθόδοξα κριτήρια τῆς ἀποστολικῆς παραδόσεως καί διαδοχῆς, δέν ὑπάρχει μετάδοση τῆς ἀποστολικῆς διαδοχῆς.

Μεταξύ τῶν Ἀποστολικῶν Πατέρων, τῶν διαδόχων τῶν Μαθητῶν καί Ἀποστόλων τοῦ Χριστοῦ συγκαταλέγεται καί ὁ ἅγιος Πολύκαρπος Ἐπίσκοπος Σμύρνης, ὁ ὁποῖος μαθήτευσε στούς Ἀποστόλους, εἰδικότερα στόν Ἀπόστολο καί Εὐαγγελιστή Ἰωάννη καί ἐγκαταστάθηκε Ἐπίσκοπος στήν Σμύρνη τῆς Μικρᾶς Ἀσίας μέ πλούσια προσφορά στήν πρώτη Ἐκκλησία. Καί ὀνομάστηκε ὡς διδάσκαλος ὅλης τῆς Ἀσίας καί πατήρ τῶν Χριστιανῶν. Διασώζονται Ἐπιστολές τοῦ ἁγίου Πολυκάρπου καί τό μαρτυρολόγιο τοῦ ἁγίου Πολυκάρπου, στό ὁποῖο καταγράφεται τό μαρτύριό του καί ἡ δράση του ὡς Ἐπισκόπου.

Στήν Ἐπαρχία μας καί μάλιστα στήν Ἱερά Μονή τῆς Ἀμπελακιώτισσας εἴχαμε τήν εὐλογία νά ἔχουμε τό δεξί χέρι τοῦ ἁγίου Πολυκάρπου μέ τό ὁποῖο τελοῦσε τά ἅγια Μυστήρια, βάπτιζε, χειροτονοῦσε, τελοῦσε τήν θεία Λειτουργία, ἀφοῦ δι’ αὐτῆς ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ τελοῦσε τά ἱερά Μυστήρια.

Ὅπως γνωρίζετε ἀνέκαθεν ὑπῆρχε ἔθιμο ἱερό καί εὐλογημένο νά μεταφέρουμε στήν Ναύπακτο τό ἱερό λείψανο τῆς χειρός τοῦ ἁγίου Πολυκάρπου, Ἐπισκόπου Σμύρνης. Αὐτό ἦταν ὑπόθεση χαρᾶς καί εὐλογίας γιά ὅλη τήν περιφέρεια τῆς Ναυπάκτου. Μάλιστα, οἱ παλαιότεροι διηγοῦντο πολλά περιστατικά ἰάσεων, θεραπειῶν καί ἐπεμβάσεων τῆς θείας Χάριτος διά τῆς ἁγίας χειρός τοῦ ἁγίου Πολυκάρπου.

Τά ἱερά λείψανα τιμῶνται ἀπό τήν Ἐκκλησία μας καί γίνονται σεβαστά ἀπό τούς εὐλαβεῖς Χριαστιανούς, γιατί τά σώματα τῶν ἁγίων γίνονται ναοί τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος, ἔμψυχα θυσιαστήρια τοῦ Θεοῦ, λόγῳ τῆς θείας Χάριτος πού κατοικεῖ σέ αὐτά. Ἔτσι ἐξηγεῖται ἡ θαυματουργική ἐνέργειά τους. Δι’ αὐτῶν ἀποδεικνύεται ὅτι ὁ Θεός εἶναι ζῶν, ἀλλά καί Θεός ζώντων. Αὐτό ἰσχύει καί γιά τό λείψανο τῆς δεξιᾶς χειρός τοῦ ἁγίου Πολυκάρπου.

Ὅμως, ἀπό τό ἔτος 2013 (Τετάρτη 13 Μαρτίου) πού ἐκλάπη ἀπό τήν Ἱερά Μονή τό εὐλογημένο λείψανο τῆς χειρός τοῦ ἁγίου Πολυκάρπου περιπέσαμε σέ μεγάλη λύπη καί στερηθήκαμε αὐτῆς τῆς εὐλογίας. Κινήθηκαν ὅλες οἱ διαδικασίες γιά νά εὑρεθοῦν αὐτοί πού ἐσύλησαν τό ἱερό λείψανο, καί νά ἐπανέλθη στόν τόπο τῆς κατοικήσεώς του. Ὕστερα ἀπό πολλές ἐνέργειες ἀνακαλύφθηκε μέν ποιοί τό ἔκλεψαν, ἀλλά δυστυχῶς ἀνεχώρησαν ἀπό τήν πατρίδα μας καί δέν συνελήφθησαν γιά νά ἐπιστρέψουν τόν μεγάλο αὐτόν θησαυρό, τόν ὁποῖον σεβάστηκαν αἰῶνες, ἀκόμη καί οἱ κατά καιρούς κατακτητές.

Οἱ προσευχές μας ἦταν θερμές πρός τόν Θεό γιά νά ἐπανέλθη τό ἱερό λείψανο στήν Ἱερά Μονή Ἀμπελακιωτίσσης, κάναμε δεήσεις καί ἰκεσίες στόν Θεό καί τόν Ἅγιό μας, συνετέθη καί ἀπολυτίκιο τό ὁποῖο ψαλλόταν σέ ὅλους τούς Ἱερούς Ναούς, ἀπό τήν θλιβερά ἐκείνη ἡμέρα τῆς συλήσεώς του καί μέχρι σήμερα ψάλεται, καί ἀναμένουμε νά ἐπανέλθη τό ἱερό θησαύρισμα αὐτό.

Ὅμως, ὁ Θεός μᾶς λυπήθηκε καί μᾶς ἔστειλε ἕνα ἀπότμημα τῆς χειρός τοῦ ἁγίου Πολυκάρπου, ἀπό τίς κατά καιρούς ἀποσπάσεις τῶν τμημάτων τοῦ ἱεροῦ λειψάνου, καί μέ ἰδιαίτερη χαρά ὅλης τῆς Ἐπαρχίας, καί ἰδιαίτερη ἀκολουθία ἐπανῆλθε στήν Ἱερά Μονή Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Ἀμπελακιωτίσσης τήν Κυριακή 14 Ἰουλίου 2019.

Στήν συνέχεια, ὅμως, ἡ πανδημία τοῦ κορωνοϊοῦ δέν ἐπέτρεψε νά ἱκανοποιῆται πανδήμως ἡ μεταφορά τοῦ ἀποτμήματος τῆς χειρός τοῦ ἁγίου Πολυκάρπου στήν Ναύπακτο. Γράφω πανδήμως, γιατί μενονωμένως μεταφερόταν κατά καιρούς τό ἅγιο λείψανο στήν Ἐπαρχία μας.

Ἐπειδή ἐπανῆλθε ἡ κανονικότητα στήν κοινωνική καί ἐκκλησιαστική ζωή, γι’ αὐτό καθορίσαμε ἐφέτος νά ἔλθη τό ἀπότμημα τοῦ ἱεροῦ λειψάνου τῆς χειρός τοῦ ἁγίου Πολυκάρπου στήν Ναύπακτο μέ πάνδημη ὑποδοχή πρός εὐλογία ὅλων μας.

Αὐτό θά γίνη τό Σάββατο καί τήν Κυριακή τῶν Ἁγίων Πάντων, ἤτοι τήν 11η Ἰουνίου ἐ.ἔ. Θά ὑποδεχθοῦμε τό ἱερό λείψανο τό Σάββατο 10 Ἰουνίου, ὥρα 18:30 στόν Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἁγίου Δημητρίου Ναυπάκτου, θά τελεσθῆ Ἀρχιερατικός Ἑσπερινός, καί τήν ἑπομένη ἡμέρα, τήν Κυριακή τῶν Ἁγίων Πάντων, θά γίνη τρισαρχιερατική θεία Λειτουργία γιά νά ὑμνήσουμε τόν Τριαδικό Θεό καί νά τιμήσουμε τόν Ἅγιό μας.

Τό πρόγραμμα ἔχει ἀναρτηθῆ στούς Ἱερούς Ναούς καί στήν ἱστοσελίδα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως ὅσο καί στά τοπικά Μέσα Ἐνημερώσεως.

Παρακαλῶ ὅλοι νά προσέλθετε καί νά λάβετε τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ διά πρεσβειῶν τοῦ ἁγίου Πολυκάρπου Ἐπισκόπου Σμύρνης, τοῦ Προστάτου ὅλης τῆς Ἐπαρχίας μας.

Εὔχομαι ἡ Χάρη τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ, πού προέρχεται ἀπό τόν Πατέρα, διά τοῦ Υἱοῦ ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ, νά σᾶς φωτίζη εὐλογῆ καί ἁγιάζη. Ἔτη πολλά καί ἁγιασμένα.

Μέ πατρικές εὐχές

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

+ Ο ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ ΚΑΙ ΑΓΙΟΥ ΒΛΑΣΙΟΥ ΙΕΡΟΘΕΟΣ

Ἀ γ α π η τ ά   μ ο υ   τ έ κ ν α   ἐ ν   Κ υ ρ ί ῳ,

Στήν ἀρχή τῆς χρονιᾶς κάνουμε διάφορες σκέψεις γιά τόν χρόνο πού πέρασε καί γιά τόν χρόνο πού ἔρχεται. Οἱ σκέψεις εἶναι φιλοσοφικές, κοινωνικές, ἠθικές, οἰκονομικές καί γενικά σκέψεις γύρω ἀπό θέματα πού ἀπασχολοῦν κάθε ἄνθρωπο. Καί εἶναι γνωστόν ὅτι τόσο τό παρελθόν ὅσο καί τό μέλλον ρίπτουν πολύ βάρος στό παρόν.

Αὐτήν τήν ἡμέρα εἶναι ἐπίκαιρος ὁ λόγος τοῦ Ἀποστόλου Παύλου στήν πρός Ἐφεσίους ἐπιστολή: «Βλέπετε οὖν πῶς ἀκριβῶς περιπατεῖτε, μή ὡς ἄσοφοι, ἀλλ᾿ ὡς σοφοί, ἐξαγοραζόμενοι τόν καιρόν, ὅτι αἱ ἡμέραι πονηραί εἰσι» (Ἐφ. ε΄, 15-16). Ὁ ἴδιος λόγος ἐπαναλαμβάνεται ἀπό τόν Ἀπόστολο Παῦλο καί στήν πρός Κολοσσαεῖς ἐπιστολή: «Ἐν σοφίᾳ περιπατεῖτε πρός τούς ἔξω, τόν καιρόν ἐξαγοραζόμενοι» (Κολ. δ΄, 5).

Ἡ λέξη καιρός χρησιμοποιεῖται πολλές φορές στήν Ἁγία Γραφή καί ἔχει πολλές σημασίες, ἰδιαιτέρως ἐπισημαίνεται ὁ χρόνος, καί δηλώνει τόν κατάλληλο χρόνο, ἀλλά καί τήν κατάλληλη περίσταση καί εὐκαιρία. Στήν προκειμένη περίπτωση μέ τήν λέξη καιρός ἐννοεῖται ὁ χρόνος τῆς ζωῆς μας.

Τό ρῆμα πού προσδιορίζει τόν καιρό-χρόνο στά χωρία πού ἀναφέρθηκαν εἶναι τό ἐξαγοράζω, καί ὁ Ἀπόστολος Παῦλος συνιστᾶ στούς Χριστιανούς νά ἐξαγοράζουν τόν χρόνο τῆς ζωῆς τους. Μέ τό ρῆμα αὐτό συνιστᾶται νά ἀξιοποιοῦμε τόν χρόνο τῆς ζωῆς μας. Αὐτό γράφεται ἀπό τόν Ἀπόστολο Παῦλο καί σέ ἄλλη ἐπιστολή: «Ἰδού νῦν καιρός εὐπρόσδεκτος, ἰδού νῦν ἡμέρα σωτηρίας» (Β΄ Κορ. στ΄, 2). Ἡ σωτηρία ἐπιτυγχάνεται μέ τήν ἀξιοποίηση τοῦ χρόνου τῆς ζωῆς μας. Καί αὐτό πρέπει νά γίνεται, γιατί καί πάλι κατά τόν λόγο τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, «ὁ καιρός συνεσταλμένος ἐστιν» (Α΄ Κορ. ζ΄, 29), δηλαδή ὁ χρόνος τῆς ζωῆς μας εἶναι πολύ λίγος. Αὐτό τό γνωρίζουμε ἀπό τήν πείρα μας, γιατί ὅλοι ἀποροῦμε γιά τό πόσο γρήγορα περνᾶ ὁ χρόνος, ὅτι τελικά ἡ ζωή εἶναι μικρή καί δέν μποροῦμε νά ἐπιτύχουμε ὅλους τούς στόχους μας.

Ἡ προτροπή τοῦ Ἀποστόλου Παύλου νά ἐξαγοράζουμε τόν χρόνο αἰτιολογεῖται ἀπό τό ὅτι «αἱ ἡμέραι πονηραί εἰσίν». Βέβαια, οἱ ἡμέρες αὐτές καθ’ ἑαυτές δέν εἶναι καλές ἤ κακές, ἀγαθές ἤ πονηρές, οὔτε τά πράγματα εἶναι αὐτά καθ’ ἑαυτά ἀγαθά ἤ πονηρά, ἀλλά ὁ ἄνθρωπος τά καθιστᾶ ἀγαθά ἤ πονηρά. Μέ ἄλλα λόγια ὁ ἄνθρωπος μέ τούς λογισμούς του, τίς ἐπιθυμίες του, τίς πράξεις του καθιστᾶ τίς ἡμέρες ἀγαθές ἤ πονηρές.

Βρισκόμαστε σέ καιρούς, σέ χρόνους, στούς ὁποίους οἱ ἡμέρες εἶναι πονηρές. Ἀκούγονται πολλά γιά τήν κατάσταση στήν Χώρα μας, γίνονται ἀναλύσεις πού φανερώνουν ὅτι τά οἰκονομικά, κοινωνικά καί ἐθνικά προβλήματα εἶναι αὐξημένα καί πρόκειται νά ἐπιδεινωθοῦν. Δέν ἀναφέρομαι μόνον στά οἰκονομικά προβλήματα, ἀλλά καί στά πολιτιστικά, τά ἐκκλησιαστικά, τά ἐθνικά. Μερικοί ἀπό αὐτούς πού διευθύνουν τά πράγματα τῆς Πατρίδας μας ἐνεργοῦν μέ ἐπιπολαιότητα καί ἀλλοιώνουν τόν πολιτισμό μας, τήν ἑλληνορθόδοξη ταυτότητά μας, ὑπονομεύουν θεσμούς καταξιωμένους μέσα στήν ἱστορία, ὅπως ὁ γάμος καί ἡ οἰκογένεια, καί γενικά δημιουργοῦν προβλήματα στό ἴδιο τό Γένος μας.

Γιά ὅλα αὐτά, καί γιά τήν σωτηρία μας πρέπει νά ἐξαγοράζουμε τόν καιρό, πού σημαίνει νά εἴμαστε δημιουργικοί στήν θέση πού κατέχουμε, νά προσευχόμαστε στόν Θεό –γιατί τά περισσότερα ἀπό τά προβλήματα δέν λύνονται μέ ἀνθρώπινα μέσα– νά ἐλπίζουμε γιά τήν διόρθωση τῶν πραγμάτων, νά μετανοοῦμε γιά ὅσα διαπράξαμε στό παρελθόν καί νά λαμβάνουμε ἀποφάσεις γιά τήν ἀξιοποίηση τοῦ παρόντος καί τοῦ μέλλοντος.

Καί αὐτό εἶναι ἀπαραίτητο, γιατί πολλοί ἀπό τούς συνανθρώπους μας ἐνεργοῦν ὡς «ἄσοφοι», εἶναι ἀπερίσκεπτοι, ἀνόητοι, «παίζουν ἐν οὐ παικτοῖς», πειραματίζονται γιά ἀξίες πού δοκιμάσθηκαν αἰῶνες, πράγμα πού φαίνεται κυρίως σέ θεολογικά θέματα πού μᾶς ἀποκαλύφθηκαν ἀπό τόν Θεό, παραβαίνουν τό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί πολλά ἄλλα. Γι’ αὐτό πρέπει νά ἀποκτήσουμε πνευματική σοφία καί νά μή συμπεριφερόμαστε «ὡς ἄσοφοι, ἀλλ’ ὡς σοφοί».

Μέ τήν προτροπή νά ἐξαγοράζουμε τόν χρόνο τῆς ζωῆς μας, νά τόν ἀξιοποιοῦμε μέ τόν καταλληλότερο τρόπο γιά ὅλα τά θέματα, κυρίως γιά τά πνευματικά ζητήματα, νά μετανοοῦμε, σᾶς εὔχομαι ὁ νέος χρόνος νά εἶναι εὐλογημένος.

Μέ θερμές εὐχές

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

+ Ο ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ ΚΑΙ ΑΓΙΟΥ ΒΛΑΣΙΟΥ ΙΕΡΟΘΕΟΣ

Ἐγκύκλιος Πρωτοχρονιᾶς

Ἀγαπητοί Πατέρες καί ἀδελφοί,

Μέ τήν παροῦσα ποιμαντορική Ἐγκύκλιο θά ἤθελα νά σᾶς ἐνημερώσω ἐπισήμως ὅτι ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ ἀνέδειξε τόν Πρωτο­σύγ­κελλο τῆς Ἱερᾶς Μητρο­πόλεως Ἀρχιμ. Καλλίνικο Γεωργᾶτο σέ Μητροπολίτη Κα­στορίας, μέ τίς ψήφους τῆς Σεπτῆς Ἱεραρχίας μας καί χειροτονή­θηκε σέ Μητροπολίτη ἀπό τόν Μακαριώτατο Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθη­νῶν καί Πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερώνυμο καί τούς Μητροπο­λίτας, τόσο ἀπό τήν Διαρκῆ Ἱερά Σύνοδο ὅσο καί ἀπό τήν Ἱεραρ­χία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.

Δοξάζω τόν Θεό γι’ αὐτήν τήν μεγάλη δωρεά πού μοῦ ἐπιφύλαξε. Τήν προηγούμενη χρονιά ἔγινε ἡ ἁγιοκατάταξη τοῦ Καλλινίκου Ἐπισκόπου Ἐδέσσης, πνευματικοῦ μου πατρός καί ἐφέτος ἀνεδείχθη Ἐπίσκοπος καί Μητροπολίτης ὁ Πρωτοσύγκελλός μας, πού τὀν γνώριζε ἀπό τήν παιδική του ἡλικία καί φέρει τό ὄνομά του.

Ἡ ἀνά­δειξη ἑνός Ἐπι­σκόπου καί Μητροπολίτου εἶναι μεγάλη δωρεά γιά τήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, γιατί, κατά τόν λόγο τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, ὁ Θεός ἔδωκε στήν Ἐκκλησία «πρῶτον ἀποστόλους, δεύτερον προφήτας, τρίτον διδασκάλους, ἔπειτα δυνάμεις, εἶτα χαρίσματα ἰαμάτων, ἀντιλήψεις, κυβερνήσεις, γένη γλωσσῶν» (Α΄ Κορ. ιβ΄, 28). Αὐτό στήν πραγματικότητα εἶναι τό συνοδικό καί ἱεραρχικό πολίτευμα τῆς Ἐκκλησίας, δηλαδή ἑνώνονται ἁρ­μο­νικά τά μυστήρια μέ τά χαρίσματα καί αὐτό γίνεται πρός δόξαν Θεοῦ.

Ὁ νέος Μητροπολίτης Καστορίας, ἐνῶ κατάγεται ἀπό τήν Ἔδεσσα, εἶναι πνευματικός καρπός τῆς Ἱερᾶς Μητρο­πόλεως Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου, γιατί ἐδῶ γεννήθηκε καί ἀνδρώθηκε ἐκκλη­σιαστικά, δηλαδή ἐδῶ ὑπηρέτησε ὡς Διάκονος, Ἱερεύς, Ἱεροκήρυκας καί Πρωτοσύγ­κελλος. Μέσα στά πλαίσια τῶν καθη­κόντων του περιερχόταν ὅλες τίς Ἐνορίες καί τά Μονα­στήρια, ἀσχολήθηκε μέ τήν κατήχηση τῶν νέων, μέ τίς Κατασκη­νώσεις, μέ τήν Διοίκηση τῆς Ἐκκλησίας καί ἔκανε μέ ἀπόλυτη ὑπακοή ὅ,τι τοῦ ἀνέθετα γιά τήν καλή λειτουργία τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως.

Τόν γνωρίσατε καί ἐσεῖς ἀπό κοντά καί εἴδατε τά χαρίσματά του τά ὁποῖα διέθεσε στήν Ἐκκλησία, τό φιλακόλουθο, τόν ζῆλο γιά τήν ἐξυπηρέτηση τῶν ἀγόνων Ἐνοριῶν καί ὅλων τῶν Ἱερέων, τήν οὐσιαστική του ἀγάπη γιά τόν Θεό καί τήν Ἐκκλησία.

Ὡς Μητροπολίτης τῆς Ἱερᾶς αὐτῆς Μητροπόλεως βεβαιῶ γιά τήν ἀγάπη του στόν Θεό, τήν Ἐκκλησία καί τούς ἀνθρώπους, καί γιά τήν θυσιαστική του προσφορά. Αὐτό μέ ἔκανε νά τόν προτείνω στόν Μακα­ριώτατο Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν καί Πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερώνυμο καί τούς Σεβασμιωτάτους Μητροπολίτας τῆς Ἐκκλησίας μας γιά τήν ἀνάδειξή του σέ Μητροπολίτη. Καί πράγματι ἡ Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος μέ τήν συντριπτική πλειοψηφία της τόν ἀνέδειξε Μητροπολίτη Καστορίας. Δοξάζω τόν Θεό γιά ὅλα αὐτά. Σέ Αὐτόν ἀνήκει ἡ δόξα, ἡ τιμή καί ἡ προσκύνηση.

Σέ μᾶς τώρα ἀπομένει νά προσευχόμαστε, ὥστε ὁ Θεός νά τόν ἐνδυναμώνη στήν νέα θέση πού τόν ἀνέδειξε, ὅπου θά ἐκδιπλώση ὅλα τά χαρίσματά του, γιά νά ποιμάνη τούς Κληρικούς καί λαϊ­κούς πού τοῦ χάρισε ὁ Θεός διά τῆς Ἐκκλησίας Του μέ ὀρθόδοξη πίστη, ἐκκλησιαστικό φρόνημα, θυσιαστική ἀγάπη, ταπείνωση, καί πρό παντός διάκριση, πού εἶναι ἡ μεγα­λύτερη τῶν ἀρετῶν.

Ὅμως, γιά τήν Ἱερά Μητρόπολή μας καί εἰδικότερα γιά μέ­να ἡ ἀπομάκρυνση τοῦ π. Καλλινίκου θά εἶναι στέρηση ἑνός ἱκανοῦ, χαρι­σματούχου Κληρικοῦ. Παρά ταῦτα ἡ πορεία μας συνεχίζεται, τά προβλήματα ἀναμένουν λύσεις, οἱ Κληρικοί, μοναχοί καί λαϊκοί θέλουν καθοδήγηση στά προβλήματα πού ἀναφύονται, καί γι’ αὐτό ὁ κάθε Μητροπολίτης χρειά­ζεται συνεργούς στό πολυυπεύθυνο αὐτό ἔργο.

Μέσα σέ αὐτό τό πλαίσιο στήν θέση πού κατεῖχε μέχρι τώρα ὁ Ἀρχιμ. π. Καλλίνικος Γεωργᾶτος, διόρισα ὡς Γενικό Ἀρχιε­ρατικό Ἐπίτροπο τόν Πρωτοπρεσβύτερο π. Θωμᾶ Βαμβίνη, Ἐφη­μέριο τοῦ Ἱεροῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγίου Δημητρίου Ναυπάκτου, Κληρικό μέ πολλά φυσικά καί ἐπίκτητα προσόντα, πεπειραμένο στήν διοίκηση τῆς Ἐκκλησίας, θεολογικά κατηρ­τισμένο καί ἱκανό στήν διοίκηση τῆς Ἐκκλησίας, ὁ ὁποῖος μέχρι σήμερα εἶχε τίς μισθολογικές καταστάσεις τῶν Ἐφημερίων καί Διακόνων καί κατεῖχε τήν θέση τοῦ Ἀρχιερατικοῦ Ἐπιτρόπου Ναυπάκτου.

Ὁ Πρωτ. π. Θωμᾶς Βαμβίνης θά ἐνεργῆ σύμφωνα μέ τίς ἐντολές πού τοῦ ἔθεσα, θά ὑπογράφη ἀντί ἐμοῦ ἔγγραφα, καί γενικῶς θά ἐνεργῆ μέσα στά ὅρια τῶν καθηκόντων πού τοῦ ἀνέθεσα. Ἐννοεῖται ὅτι θά τοῦ ἀποδίδεται ὁ ἁρμόζων σεβασμός καί τιμή καί ὡς Πρεσβύτερο Κληρικό καί ὡς ἐντολοδόχο μου, τόσο στίς λατρευτικές συνάξεις ὅσο καί στόν διοικητικό τομέα.

Εὔχομαι ὁ Θεός νά σᾶς εὐλογῆ καί νά σᾶς ἐνισχύη στό ἔργο πού ὁ καθένας ἔχει μέσα στήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ. Καί φυσικά ὅλοι πρέπει νά εἴμαστε προσεκτικοί «ὡς λόγον ἀποδώσοντες» (Ἑβρ. ιγ΄, 17), ὥστε νά φανοῦμε καλοί διάκονοι τοῦ Χριστοῦ, καί νά ἀκούσουμε ἀπό τόν Κύριο τοῦ Ἀμπελῶνος τό «εὖ, δοῦλε ἀγαθέ καί πιστέ! ἐπί ὀλίγα ἦς πιστός, ἐπί πολλῶν σε καταστήσω· εἴσελθε εἰς τήν χαράν τοῦ κυρίου σου» (Ματθ. κε΄, 21).

Μέ διάπυρες εὐχές

Ὁ Μητροπολίτης

+ Ὁ Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασἰου ΙΕΡΟΘΕΟΣ

Ποι­μα­ντορι­κή Ἐγκύκλιος 98