Συνέντευξη: Μάθημα Θρησκευτικῶν, ὅρκος, ἰθαγένεια, λαθρομετανάστευση, Ἐκκλησία-Κράτος, διαθρησκειακοὶ διάλογοι, περιβάλλον, "ἔκκλητο"

Συνέντευξη Μητροπολίτου Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

Δόθηκε στὴν δημοσιογράφο Μαρία Καραδημήτρη-Στεφανίδου καὶ δημοσιεύθηκε στὴν Ἐφημερίδα «Σφῆνα», τὴν Παρασκευὴ 12-3-2010

Ἐρώτηση: Σεβασμιώτατε, τί γνώμη ἔχετε γιὰ τὴν κατάργηση τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν ἀπὸ τὰ Σχολεῖα καὶ τὴν κατάργηση τῆς πρωϊνῆς προσευχῆς;

Ἀπάντηση: Οὔτε τὸ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν οὔτε ἡ προσευχὴ πρέπει νὰ καταργηθοῦν ἀπὸ τὰ Σχολεῖα. Καὶ αὐτὸ ὄχι μόνον διότι δὲν τὸ ἐπιτρέπουν τὸ Σύνταγμα καὶ οἱ ἰσχύοντες νόμοι, ποῦ καθορίζουν ὅτι ἡ παιδεία «ἔχει σκοπὸ τὴν ἠθική, πνευματική, ἐπαγγελματικὴ καὶ φυσικὴ ἀγωγὴ τῶν Ἑλλήνων, τὴν ἀνάπτυξη τῆς ἐθνικῆς καὶ θρησκευτικῆς συνειδήσεως καὶ τῆς διάπλασής τους σὲ ἐλεύθερους καὶ ὑπεύθυνους πολῖτες» (16 Σύντ.), ἀλλὰ καὶ διότι ἂν ἡ ὑπεύθυνη Πολιτεία δὲν ἐνδιαφέρεται γιὰ τὸ «θρησκευτικὸ συναίσθημα», τὸ ὁποῖο ὑπάρχει στὰ παιδιά, τότε θὰ βρεθοῦν νὰ τὸ ἐκμεταλλευθοῦν ἄλλοι, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ εἰσχωρήσουν ἄλλες «καταστροφικὲς λατρεῖες» διαφόρων σεκτῶν, μὲ ἀπρόβλεπτα ἀποτελέσματα. Γι' αὐτὸ καὶ ἡ ὑπεύθυνη Πολιτεία πρέπει νὰ δὴ τὸ θέμα αὐτὸ μὲ σοβαρότητα.

Ἐρώτηση: Τί γνώμη ἔχετε γιὰ τὴν κατάργηση τοῦ ὅρκου; Βαδίζουμε σὲ κράτος ἀθεΐας ἢ πολυπολιτισμικότητας;

Ἀπάντηση: Ὁ Χριστὸς συνιστᾶ κατηγορηματικά: «μὴ ὀμόσαι ὅλως». Οἱ Χριστιανοὶ δὲν πρέπει νὰ ὁρκίζωνται καὶ νὰ παραβαίνουν τὴν ἐντολὴ τοῦ Χριστοῦ, οὔτε νὰ ἐξαναγκάζουν ἄλλους νὰ τὰ κάνουν. Ὑπάρχουν πολλοὶ τρόποι γιὰ νὰ καλλιεργηθῇ ἡ ἐντιμότητα, ἡ σοβαρότητα καὶ ἡ εἰλικρίνεια. Σ' αὐτὸ μπορεῖ νὰ βοηθήση ἡ πίστη στὸν Θεό. Στὸ ἐρώτημα «κράτος ἀθεΐας ἢ πολυπολιτισμικότητας» κλίνω πρὸς τὸ δεύτερο, ἂν καὶ δὲν μὲ ἐκφράζουν οἱ διαζευκτικὲς ἐρωτήσεις, ποῦ τελικὰ τὶς περισσότερες φορὲς εἶναι ψευδοδιλήμματα. Κάθε Κράτος ἔχει τὸν ἰδιαίτερο πολιτισμικὸ τρόπο ζωῆς καὶ ἡ σχέση τοῦ κάθε Κράτους μὲ τὶς θρησκευτικὲς κοινότητες ρυθμίζονται ἀνάλογα μὲ τὴν παράδοση τοῦ τόπου, ὅπως τὸ προβλέπει καὶ ἡ Συνθήκη τῆς Λισαβώνας.

Ἐρώτηση: Εἶστε ὑπὲρ τῆς ἑλληνικῆς ἰθαγένειας στοὺς μετανάστες;

Ἀπάντηση: Ἡ Διαρκὴς Ἱερὰ Σύνοδος ἔχει ἀποφασίσει γιὰ τὸ θέμα, ὅτι αὐτὸ εἶναι ἁρμοδιότητα τῆς Πολιτείας, ἡ ὁποία ὅμως θὰ πρέπει νὰ λάβη τὰ ἀπαραίτητα μέτρα καὶ νὰ καθορίση τὶς δέουσες προϋποθέσεις τηρῶντας τὴν εὐρωπαϊκὴ νομοθεσία καὶ προσπαθῶντας νὰ μὴν ἀλλοιωθῇ ἡ κοινωνικὴ καὶ πολιτισμικὴ συνοχή. Ἡ Πολιτεία πρέπει νὰ ἐκπολιτίζη τοὺς ἀνθρώπους καὶ ἡ Ἐκκλησία νὰ τοὺς ἐκκλησιοποιή.

Ἐρώτηση: Πῶς μπορεῖ, κατὰ τὴν γνώμη Σας, νὰ λυθῇ τὸ πρόβλημα τῆς λαθρομετανάστευσης;

Ἀπάντηση: Δὲν ἔχω ἰδιαίτερες γνώσεις στὸ θέμα αὐτό. Πρέπει νὰ δίνουμε προτεραιότητα στοὺς εἰδικούς. Ἐκεῖνο ποῦ γνωρίζω εἶναι ὅτι ἡ Πολιτεία πρέπει νὰ κινηθῇ μεταξὺ τῶν γενικῶν ἀρχῶν διατήρησης τῆς κοινωνικῆς συνοχῆς καὶ τῆς εὐαισθησίας στὸν ἀνθρώπινο πόνο. Αὐτὸ εἶναι μιὰ σχοινοβασία. Ἀπὸ τὴν ἐπικαιρότητα παρατηρῶ ὅτι τελικὰ οἱ λαθρομετανάστες εἶναι θύματα διαφόρων ἐπιτηδείων, καθὼς ἐπίσης εἶναι πονεμένες ὑπάρξεις.

Ἐρώτηση: Ποιά εἶναι ἡ γνώμη Σᾶς γιὰ τὸν χωρισμὸ Ἐκκλησίας-Κράτους;

Ἀπάντηση: Ἡ φράση «χωρισμὸς Ἐκκλησίας καὶ Κράτους» δὲν μὲ ἐκφράζει καθόλου, γιατί κανένας ὀργανισμὸς καὶ κανένας ἄνθρωπος δὲν μπορεῖ νὰ ζὴ χωρισμένος ἀπὸ τὸ Κράτος ἢ νὰ ζῆ ὡς κράτος ἐν κράτει.  Αὐτὸ ποῦ χαρακτηρίζεται ὡς χωρισμὸς ἤδη ὑπάρχει, γιατί ἄλλο εἶναι τὸ ἔργο τῆς Πολιτείας καὶ ἄλλο τὸ ἔργο τῆς Ἐκκλησίας. Ἂν ὑπάρχουν μερικὰ σημεῖα τριβῆς, μποροῦν νὰ καθορισθοῦν ἀρτιότερα μὲ ψυχραιμία καὶ σοβαρότητα. Ὁπότε, δὲν πρέπει νὰ κάνουμε λόγο γιὰ χωρισμὸ Ἐκκλησίας καὶ Πολιτείας, ἀλλὰ γιὰ σωστὲς σχέσεις μεταξὺ ἐκκλησιαστικῆς καὶ πολιτικῆς διοίκησης γιὰ τὸ καλὸ τοῦ πολίτη καὶ τῆς κοινωνίας.

Ἐρώτηση: Πιστεύετε ὅτι οἱ Διαθρησκειακοὶ Διάλογοι ἀποδίδουν; Καὶ τί ἔγινε μέχρι σήμερα;

Ἀπάντηση: Ἔγιναν καὶ γίνονται πολλοὶ Διαθρησκειακοὶ Διάλογοι, ἀλλὰ τὸ μόνο καλὸ ποῦ βγαίνει εἶναι ὅτι ὑπάρχει μιὰ γνωριμία μεταξὺ τῶν θρησκευτικῶν ἡγετῶν καὶ ἐνδεχομένως βελτιώνονται μερικὰ σημεῖα ποὺ προκαλοῦν τριβές. Θεωρῶ ὅμως ὅτι οἱ Διαθρησκειακοὶ Διάλογοι δὲν μποροῦν νὰ εἶναι μέρος ἑνὸς πολιτικοῦ σχεδιασμοῦ, διότι σὲ τέτοια περίπτωση οἱ θρησκεῖες θὰ παίζουν τὰ παιχνίδια τῶν πολιτικῶν, οὔτε πρέπει νὰ ἐκκοσμικεύεται ἡ ὀρθόδοξη πίστη μας καὶ νὰ καταλήγουμε σὲ ἕναν συγκρητισμὸ ποῦ εἶναι σκοπὸς τῆς «νέας ἐποχῆς», ποῦ τὰ πάντα μαζοποιοῦνται καὶ πολτοποιοῦνται.

Ἐρώτηση: Μπορεῖ νὰ σωθῇ τὸ περιβάλλον καὶ πῶς;

Ἀπάντηση: Στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία πιστεύουμε ὅτι τὸ περιβάλλον ἀγρίεψε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία τῶν Πρωτοπλάστων καὶ «βιάζεται» ἀπὸ τὴν ἀπληστία τῶν ἀνθρώπων, ἀνακαινίζεται δὲ καὶ αὐτὸ μὲ τὴν ἐπαναφορὰ τοῦ ἀνθρώπου στὴν προηγούμενη δόξα του. Πιστεύω στὴν ἀλλαγὴ τοῦ περιβάλλοντος ἀπὸ τοὺς Ἁγίους, ὅπως δείχνουν τὰ συναξάρια, ἀφοῦ οἱ Ἅγιοι συμφιλιώνονται μὲ τὸ περιβάλλον. Δὲν ἐλπίζω ὅτι θὰ τὸ βελτιώσουν οἱ πολιτικοὶ καὶ Παγκόσμιοι Ὀργανισμοί, ἀφοῦ οἱ μεγαλύτεροι ρυπαντές του εἶναι τὰ ἰσχυρότερα καὶ πλουσιότερα Κράτη, ποῦ ἔχουν μεγάλα συμφέροντα, ὅπως φάνηκε καὶ πρόσφατα στὴν Κοπεγχάγη.

Ἐρώτηση: Αὐτὲς τὶς μέρες γίνεται πολὺς λόγος γιὰ τὸ "ἔκκλητο". Ποιά εἶναι ἡ γνώμη Σας;

Ἀπάντηση: Τὸ «ἔκκλητο», δηλαδὴ ἡ ἔκκλητος προσφυγὴ στὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο, εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ βασικὰ κανονικὰ δικαιώματα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, γιὰ τὰ ὁποῖα ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ἔχει δεσμεύσεις τὶς ὁποῖες πρέπει νὰ τηρῇ. Γενικὰ πρέπει νὰ σεβόμαστε ἀπόλυτα τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο. Παράλληλα σὲ ὅλα τὰ θέματα ὑφίσταται καὶ ἡ κανονικὴ ἀρχὴ τῆς «οἰκονομίας», δηλαδὴ ἐπιείκειας. Οἱ Κανόνες προβλέπουν καὶ τὴν ἀκρίβεια καὶ τὴν οἰκονομία. Ἄλλωστε, ἡ Ἐκκλησία προχωρεῖ περισσότερο μὲ τὴν οἰκονομία, παρὰ μὲ τὴν ἀκρίβεια, οἱ δὲ Ἐπίσκοποι κατὰ τὸν Ἀπόστολο Πέτρο εἶναι «καλοὶ οἰκονόμοι ποικίλης χάριτος Θεοῦ» καὶ κατὰ τὸν Μ. Βασίλειο εἶναι «οἱ οἰκονομοῦντες τὰς Ἐκκλησίας τοῦ Θεοῦ». Ὁμολογοῦμε δὲ ὅτι καὶ ὁ Θεὸς θὰ μᾶς κρίνη μὲ τὸ ἔλεός Του καὶ τὴν φιλανθρωπία Του.–