Γραπτά Κηρύγματα: Τά πραγματικά συμφέροντά μας

Κυριακὴ 7 Αὐγούστου

Συχνὰ ἀκοῦμε τοὺς ἀνθρώπους νὰ ἀναφέρωνται στὰ συμφέροντά τους. Ἡ λέξη συμφέρον σημαίνει τὴν ὠφέλεια ποῦ ἀποκομίζει κανεὶς ἀπὸ κάτι ποῦ ἐπιδιώκει, κυρίως σὲ ἀτομικὸ ἐπίπεδο. Ὑπάρχουν συμφέροντα ἀτομικά, συμφέροντα οἰκογενειακά, συμφέροντα κοινωνικά, συμφέροντα ἐθνικά. Συνήθως, ἡ λέξη συμφέρον χρησιμοποιεῖται σὲ ἀτομικό-προσωπικὸ ἐπίπεδο καὶ ἀφορᾶ ὑλικὰ ἀγαθά. Λέμε: «αὐτὸ δὲν μὲ συμφέρει νὰ τὸ πράξω», «αὐτὸ ἀπειλεῖ τὰ συμφέροντά μου».

Γιὰ συμφέροντα κάνει λόγο καὶ ἡ λειτουργικὴ γλῶσσα, ἀλλὰ ἐννοεῖ ἄλλα συμφέροντα, ἀγαθά, ποῦ ἀναφέρονται στὴν ψυχή μας: «Τὰ καλὰ καὶ συμφέροντα ταὶς ψυχαῖς ἡμῶν καὶ εἰρήνην τὼ κόσμῳ, παρὰ τοῦ Κυρίου αἰτησώμεθα», δηλαδὴ ἅς ζητήσουμε ἀπὸ τὸν Κύριο νὰ μᾶς δώση τὰ καλὰ καὶ ὠφέλιμα στὴν ψυχή μας καὶ εἰρήνη στὸν κόσμο.

Ἡ χρησιμοποίηση τῆς λέξεως ψυχὴ ἐδῶ δὲν σημαίνει ὅτι παρακάμπτεται καὶ ὑποτιμᾶται τὸ σῶμα, ἀφοῦ ὁ ἄνθρωπος εἶναι μία ἑνότητα ψυχῆς καὶ σώματος καὶ ὁλόκληρος ὁ ἄνθρωπος θὰ σωθῇ ἢ θὰ καταστραφῆ. Κυρίως ἐννοοῦνται οἱ πνευματικὲς ὠφέλειες, τὰ πνευματικὰ συμφέροντα, ὄχι τὰ ὑλικά. Ὁ ἄνθρωπος δὲν μπορεῖ νὰ περιορίζεται ἀποκλειστικὰ στὰ σωματικά, ὑλικά, κοινωνικὰ συμφέροντα, ἀλλὰ πρέπει νὰ βλέπη καὶ τὰ πνευματικά του συμφέροντα.

Ὑπάρχουν περιπτώσεις ποῦ ἀγωνιζόμαστε γιὰ τὰ βιοτικά, τὰ ὑλικά, τὰ ἐπαγγελματικά, καὶ αὐτὸ δὲν μᾶς προσφέρει ἐσωτερικὴ εἰρήνη, ἀλλὰ μᾶλλον μεγαλώνει τὴν ἀνασφάλειά μας. Ὅταν κανεὶς ἀποκλειστικὰ προσκολλᾶται στὰ ἐξωτερικὰ καὶ ἀφήνη ἔρημο τὸν ἐσωτερικὸ ψυχικό του κόσμο, γρήγορα αἰσθάνεται ἕνα κενὸ στὴν ζωή του. Ἀκριβῶς γι’ αὐτὸ ἀπαιτεῖται προσπάθεια γιὰ τὴν ψυχική, πνευματικὴ ὠφέλεια.

Ποιές εἶναι αὐτὲς οἱ ψυχικές, πνευματικὲς ὠφέλειες; Ὅπως τὸ σῶμα ἔχει αἰσθήσεις καὶ διάφορες σωματικὲς ἀνάγκες, ἔτσι καὶ ἡ ψυχὴ ἔχει ψυχικὲς αἰσθήσεις καὶ ψυχικὲς ἀνάγκες. Αὐτὲς εἶναι ἡ πίστη στὸν Θεό, ἡ προσευχή, ποῦ εἶναι ἡ ἀναπνοὴ τῆς ψυχῆς, ἡ ἀγάπη, ἡ θεία Κοινωνία τοῦ Σώματος καὶ τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ. Γενικὰ ἡ πραγματικὴ ἀνάγκη τῶν ἀνθρώπων εἶναι Αὐτὸς ὁ ἴδιος ὁ Θεός. Ὅταν αὐτὲς οἱ ψυχικὲς ἀνάγκες δὲν ἱκανοποιοῦνται, τότε ἀγριεύει ὁ ἐσωτερικὸς κόσμος, παραμένει πεινασμένος, ἀνεκπλήρωτοι εἶναι οἱ μεγάλοι του πόθοι, ὁ ἄνθρωπος καθίσταται δυστυχής.

Μαζὶ μὲ τὰ «συμφέροντα ταὶς ψυχαῖς ἡμῶν», ζητᾶμε ἀπὸ τὸν Θεὸ νὰ δώση καὶ εἰρήνη στὸν κόσμο. Ὁ ἄνθρωπος δὲν μπορεῖ νὰ αἰσθάνεται μόνος του στὴν κοινωνία, δὲν μπορεῖ νὰ ἐνδιαφέρεται μόνον γιὰ τὸν ἑαυτό του καὶ νὰ ἀδιαφορῇ γιὰ τὸν κόσμο. Ἡ ψυχὴ δὲν εἶναι ἀπομονωμένη καὶ ὁ ἄνθρωπος δὲν εἶναι ἀποξενωμένος ἀπὸ τὴν κοινωνία καὶ τὸν κόσμο. Οἱ ψυχικὲς καὶ πνευματικὲς ἀνάγκες πρέπει νὰ συνδέωνται καὶ μὲ τὴν εἰρήνη ποῦ πρέπει νὰ ἐπικρατῆ στὸν κόσμο.

Βεβαίως, δὲν ἀρκεῖ μόνον ἡ προσευχὴ καὶ δὲν μπορεῖ νὰ βοηθήση μόνος Του ὁ Θεός, ἂν καὶ ἐμεῖς δὲν ἐνδιαφερθοῦμε, ἂν δὲν ἀγωνισθοῦμε, δὲν πονέσουμε, δὲν ἐπιδιώξουμε νὰ ἀποκτήσουμε τὰ πραγματικά μας συμφέροντα καὶ δὲν ἀγωνισθοῦμε γιὰ τὴν ἐπικράτηση τῆς εἰρήνης στὸν κόσμο. Πάντως, ὅσο ἐμεῖς εἴμαστε καλὰ ψυχικὰ καὶ πνευματικά, τόσο καὶ βελτιώνονται τὰ κοινωνικά μας πράγματα. Ἡ εἰρήνη στὸν κόσμο δὲν ἔρχεται ἁπλῶς μὲ ἰδέες, συστήματα, πιέσεις, ἀλλὰ κυρίως μὲ ἀνθρώπους ποῦ αἰσθάνονται ἐσωτερικὴ πληρότητα.

Ὁ Μητροπολιτης

Ὁ Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου ΙΕΡΟΘΕΟΣ