Κυριακή Η' Ματθαίου, 29 Ἰουλίου - Οἱ βασικὲς ἀνάγκες στὴν ζωή μας

Γρὰπτὸ κήρυγμα

Τὸ θαῦμα τοῦ πολλαπλασιασμοῦ τῶν πέντε ἄρτων εἶναι ἀπὸ τὰ πιὸ γνωστὰ καὶ ἀγαπητὰ γεγονότα τῆς ζωῆς τοῦ Χριστοῦ, γιατί δείχνει ὅτι ὁ Χριστὸς ἐνδιαφέρεται γιὰ τὰ ὑλικὰ προβλήματα τῶν ἀνθρώπων, γιὰ τὴν πεῖνα τους, ἀλλὰ καὶ γιατί δείχνει τὸ μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας, ὅπως ἑρμήνευσαν οἱ ἅγιοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας τὴν περικοπὴ αὐτή. Ὅμως, σήμερα, στὸ σύντομο αὐτὸ κήρυγμα, θὰ δοῦμε μιὰ ἄλλη πλευρὰ τοῦ θέματος αὐτοῦ ποὺ εἶναι σημαντική. Δηλαδή, θὰ ἐξετάσουμε τὸ θέμα, ὄχι ἀπὸ τὴν πλευρὰ τοῦ Χριστοῦ, ἀλλὰ ἀπὸ τὴν πλευρὰ τῶν ἀνθρώπων.

Οἱ ἄνθρωποι τῆς ἐποχῆς ἐκείνης ἀκολουθοῦσαν τὸν Χριστὸ γιὰ νὰ ἀκούσουν τὴν διδασκαλία Του καὶ νὰ δεχθοῦν τὴν ἀγάπη Του μὲ τὶς θεραπεῖες τῶν διαφόρων ἀσθενειῶν. Ὁ ἱερὸς Εὐαγγελιστὴς γράφει: «καὶ ἀκούσαντες οἱ ὄχλοι ἠκολούθησαν αὐτῶ πεζὴ ἀπὸ τῶν πόλεων» (Μάτθ. ἰδ', 13). Δηλαδή, ὅταν οἱ ἄνθρωποι ἄκουσαν ὅτι ὁ Χριστὸς εἶναι κοντά, Τὸν ἀκολούθησαν μὲ τὰ πόδια ἀπὸ τὶς πόλεις, ποὺ σημαίνει βγῆκαν οἱ ἄνθρωποι ἀπὸ τὶς πόλεις καὶ ἀκολούθησαν τὸν Χριστό. Μάλιστα, ὁ τόπος ἦταν ἔρημος, δὲν εἶχαν μαζί τους τρόφιμα καὶ εἶχε βραδιάσει. Καὶ τὰ τρία αὐτὰ στοιχεῖα (ἔρημος, ἀπουσία τροφίμων, βράδυ) δείχνουν τὸ ὅτι οἱ ἄνθρωποι προτίμησαν νὰ ἀκούσουν τὸν Χριστό, παρὰ τὶς τόσες δυσκολίες ποὺ ἀντιμετώπιζαν. Καὶ ὅπως γράφει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος, ἦταν πέντε χιλιάδες ἄνδρες, χωρὶς νὰ ὑπολογισθῇ ἡ παρουσία τῶν γυναικῶν καὶ τῶν παιδιῶν. Ὁπότε, ἀσφαλῶς ὁ ἀριθμὸς ἦταν μεγαλύτερος.

Τὸ θέμα, λοιπόν, εἶναι τί προτεραιότητες θέτουμε στὴν ζωή μας: ὑλικὲς ἢ πνευματικές. Αὐτὸ εἶναι πολὺ σημαντικὸ σημεῖο, ποὺ δείχνει πῶς ζοῦμε, πῶς συμπεριφερόμαστε, ποιός εἶναι ὁ στόχος τῆς ζωῆς μας. Ὑπάρχουν ὑλικὲς ἀνάγκες ποὺ συνδέονται μὲ τὶς ἐπιθυμίες μας, ὑπάρχουν βιολογικὲς ἀνάγκες ποὺ ἀφοροῦν τὸ σῶμα μας, ὑπάρχουν ψυχολογικὲς ἀνάγκες, ἀφοῦ ἀναζητᾶμε ἀγάπη, πληρότητα, καὶ ὑπάρχουν πνευματικὲς ἀνάγκες, ἀφοῦ ὅλοι μας ἀναζητᾶμε τὸν Θεό.

Οἱ εἰδικοὶ γιὰ τὰ θέματα αὐτὰ λένε ὅτι οἱ βασικὲς ἀνάγκες κάθε ἀνθρώπου δὲν εἶναι οἱ ὑλικές, ἀλλὰ κυρίως ἡ ἀνάγκη νὰ ἀγαπᾶμε καὶ νὰ μᾶς ἀγαποῦν, καὶ ἡ ἀνάγκη νὰ αἰσθανόμαστε ὅτι ἔχουμε κάποια ἀξία γιὰ τὸν ἑαυτό μας καὶ τοὺς ἄλλους. Ὅταν δὲν ἱκανοποιοῦνται αὐτὲς οἱ βασικὲς ψυχικὲς ἀνάγκες ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται ὀδύνη καὶ δυσφορία, ἔστω κι ἂν ζὴ μέσα στὴν εὐμάρεια καὶ τὸν ὑλικὸ πλοῦτο.

Πέρα ἀπὸ τὶς βασικὲς αὐτὲς ψυχικὲς ἀνάγκες ὑπάρχουν καὶ οἱ θεολογικὲς ἀνάγκες, ἀφοῦ ὁ ἄνθρωπος πρωτίστως εἶναι θεολογικὸ ὅν, δηλαδὴ δημιουργήθηκε ἀπὸ τὸν Θεό, θέλει νὰ ζὴ μὲ τὸν Θεὸ καὶ ὁδηγεῖται πρὸς τὸν Θεό. Ἀπὸ αὐτὴν τὴν ἀνάγκη γεννιοῦνται διάφορα ἐρωτήματα, ὅπως: ποιός μᾶς δημιούργησε, γιατί ἤλθαμε στὴν ζωή, ποὺ πηγαίνουμε, γιατί πεθαίνουμε, τί γίνεται ἡ ψυχὴ μετὰ τὸν θάνατο. Δὲν ὑπάρχει ἄνθρωπος ποὺ δὲν ἀπασχολήθηκε ποτὲ μὲ τέτοια θεολογικὰ ἐρωτήματα. Ἀπὸ αὐτὴν τὴν βασικὴ ἀνάγκη δημιουργήθηκε ἡ φιλοσοφία, καὶ οἱ ἀναζητήσεις τοῦ ἀνθρώπου γιὰ τὸν Θεό. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος δὲν ἱκανοποιῇ αὐτὴν τὴν θεολογικὴ ἀνάγκη του, αἰσθάνεται ἀνικανοποίητος καὶ ἀποτυχημένος στὴν ζωή.

Ἡ κρίση τὴν ὁποία ζοῦμε εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς μὴ ἱκανοποιήσεως τῶν ψυχικῶν καὶ θεολογικῶν ἀναγκῶν. Οἱ ὑπαρξιακοὶ ψυχοθεραπευτὲς ἔχουν ἀποδείξει ὅτι ὁ ἄνθρωπος δὲν πεθαίνει ἀπὸ τὴν ἔλλειψη ὑλικῶν ἀγαθῶν καὶ τροφίμων, ἀλλὰ κυρίως ἀπὸ τὴν ἀπόγνωση καὶ τὴν ἀπελπισία, ποὺ εἶναι ἀποτελέσματα τῆς μὴ ἱκανοποιήσεως τῶν βασικῶν ψυχικῶν καὶ θεολογικῶν του ἀναγκῶν.

Πάντως, ἀπὸ τὴν σημερινὴ περικοπὴ φαίνεται ὅτι οἱ ἄνθρωποι τῆς ἐποχῆς ἐκείνης προτίμησαν νὰ ἀκούσουν τὸν Χριστό, χωρὶς νὰ σκεφθοῦν τὴν ἔλλειψη τῶν τροφίμων καὶ τὸν ἔρημο τόπο καὶ τελικὰ ἀπέκτησαν καὶ τὰ πνευματικὰ καὶ τὰ ὑλικὰ ἀγαθά. Πρέπει καὶ ἐμεῖς νὰ ἀναζητᾶμε τὴν ἱκανοποίηση κυρίως τῶν θεολογικῶν ἀναγκῶν μας, νὰ βροῦμε τὸν Χριστὸ καὶ νὰ ἀποκτήσουμε κοινωνία μαζὶ Του γιὰ νὰ λυθοῦν ὅλες οἱ θεολογικές μας ἀνησυχίες.

Ὁ Μητροπολίτης

Ὁ Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου ΙΕΡΟΘΕΟΣ