Μιά δημόσια εξομολόγηση

Μητροπολίτου Ναυπάκτου & Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

(Δημοσιεύθηκε στὴν ἱστοσελίδα amen.gr)

Ἡ «ἀγωνιώδης ἔκκληση πιστῶν μελῶν τῆς Ἐκκλησίας σχετικὰ μὲ τὴν ὑπόθεση τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Μεταμορφώσεως Ναυπάκτου» ποὺ ἀναρτήθηκε στὴν ἱστοσελίδα amen.gr, μοῦ προκάλεσε ἰδιαίτερη ἐντύπωση καὶ τὴν διάβασα μὲ ἔκδηλο ἐνδιαφέρον. Στὴν ἔκκληση αὐτὴ γίνεται ἀναφορὰ στὰ «ἀμέσως ἢ ἐμμέσως, θεσμικῶς ἢ ἐξωθεσμικῶς, ἐμπλεκόμενα μέρη (Ἁγία καὶ Ἱερὰ Σύνοδο, Μητροπολίτη Ναυπάκτου, Ἀδελφότητα τῆς Μονῆς, Σύλλογο Φίλων τῆς Μονῆς)», τὰ ὁποῖα παρακαλοῦνται νὰ «ἀναζητήσουν λύσεις ποὺ θὰ προκύψουν ἀπὸ προσωπικὲς συναντήσεις οἱ ὁποῖες θὰ ἐπιλαμβάνονται τῶν προβλημάτων ἀναλυτικὰ καὶ διὰ ζώσης».

Ἀφήνω τὸ ἐρώτημα γιὰ τὸ ποιά εἶναι τὰ «θεσμικὰ καὶ ἐξωθεσμικὰ ἐμπλεκόμενα μέλη», ὅταν ἔχουμε ὑπ' ὄψη μας τὴν ὀρθόδοξη ἐκκλησιολογία, καθὼς ἐπίσης ἀφήνω κατὰ μέρος τὴν ἐξίσωση μεταξὺ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου καὶ τοῦ Συλλόγου Φίλων τῆς Μονῆς ἢ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου καὶ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς, ἡ ὁποία Μονὴ ἐξ συστήματος ἀρνεῖται νὰ ἐφαρμόση τις πάνω ἀπὸ ἑξῆντα ἀποφάσεις τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, οἱ ὁποῖες προῆλθαν μετὰ ἀπὸ συζητήσεις «διὰ ζώσης», ὑπομνήματα, ἀκροάσεις κλπ.

Παραμένω, ὅμως, ἰδιαιτέρως στὴν παράγραφο: «Ἄραγε χρησιμοποιήθηκε ποτὲ καὶ ἄλλη "γλῶσσα" ἐκτὸς ἀπὸ τὴ νομική; Ἀξιοποίησαν ποτὲ οἱ διαφωνοῦντες τὴν δωρεὰ τῆς συνάντησης τῶν προσώπων διὰ ζώσης, ἡ ὁποία ἔχει τὴ δύναμη νὰ αἵρει καχυποψίες καὶ νὰ ἀνακαλύπτει λύσεις; Ἴσως πράγματι αὐτὸ νὰ συνέβη. Στὸ βαθμό, ὅμως, ποὺ αὐτὸ ἔγινε ὄχι ἐπαρκῶς, εὔκολα ἀντιλαμβάνεται κανεὶς πὼς ἡ ἀνταλλαγὴ ὑπηρεσιακῆς ἀλληλογραφίας, προσφυγῶν, μηνύσεων, καταγγελιῶν, κοινοποιήσεων κ.ο.κ. τὸ μόνο ποὺ ἐπιτυγχάνει εἶναι νὰ σκληραίνει τὶς ἄμυνες».

Θέλω νὰ διαβεβαιώσω ὅτι ἔγιναν τέτοιες «συναντήσεις», «διὰ ζώσης», καταναλώθησαν πολλὲς ὧρες, ὄχι μόνον ἀπὸ μένα, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τρεῖς Τριμελεῖς Συνοδικὲς Ἐπιτροπὲς ποὺ συγκροτοῦνταν ἀπὸ Ἀρχιερεῖς καὶ Ἡγουμένους Μοναστηριῶν, τὶς ὁποῖες ζήτησα ἀπὸ τὴν Ἱερὰ Σύνοδο. Ἐπενέβησαν Ἀρχιερεῖς μὲ δική τους πρωτοβουλία, ἀλλὰ καὶ ἔκαναν προσπάθειες οἱ δύο τελευταῖοι Ἀρχιεπίσκοποι (Χριστόδουλος καὶ Ἱερώνυμος). Ὅμως κάθε συνάντηση προξενοῦσε ἄλλες παρανοήσεις. Ὑπάρχει ἕνα κείμενο γραμμένο ἀπὸ τὴν Ἱερὰ Μητρόπολη γιὰ τὴν ἱστορία τῶν πολλῶν προσπαθειῶν γιὰ νὰ ὑπάρξουν λύσεις, ποὺ ἐντὸς τῶν ἡμερῶν θὰ δημοσιοποιηθῇ στὴν ἱστοσελίδα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως (Οἱ ἐπίσημες προσπάθειες γιὰ τὴν εἰρηνικὴ διευθέτηση τῶν προβλημάτων τῆς πρώην Ἱερᾶς Μονῆς Μεταμορφώσεως Σωτῆρος Σκάλας Ναυπάκτου), ὅπου ἤδη εἶναι δημοσιευμένα καὶ πολλὰ ἄλλα ἐπίσημα στοιχεῖα. (ΕΝΑ ΕΚΚΛΗΣΙΟΛΟΓΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ - «ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ ΣΩΤΗΡΟΣ ΣΚΑΛΑΣ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ» ΕΠΙΣΗΜΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ) Ἐκεῖνο ποὺ θέλω νὰ κάνω μὲ τὸ παρὸν κείμενο ὡς Ἐπίσκοπος τῆς Ἱερᾶς αὐτῆς Μητροπόλεως εἶναι μιὰ «δημόσια ἐξομολόγηση», ἀκολουθῶντας τὸν λόγο τοῦ Χριστοῦ «εἰπὲ τῇ Ἐκκλησία», γιατί ἔχουν ἐξαντληθῆ ὅλες οἱ ἄλλες δυνατότητες.

1. Γνώριζα τὸ πρόβλημα τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Μεταμορφώσεως πρὶν ἐκλεγῶ ὡς Ἐπίσκοπος καὶ ἐνθρονισθῶ στὴν Ἱερὰ Μητρόπολη, ἤδη ἀπὸ τότε ποὺ ὑπηρετοῦσα ὡς Ἱεροκῆρυξ στὶς Μητροπόλεις Ἐδέσσης καὶ Θηβῶν, ἀλλὰ καὶ στὴν Ἱερὰ Ἀρχιεπισκοπὴ Ἀθηνῶν, γιατί ταλαιπώρησε τοὺς προκατόχους μου Ἀρχιερεῖς. Εἶχα ἀκούσει ἀπίστευτες ἱστορίες. Τὴν τελευταία νύκτα πρὶν ἐνθρονισθῶ τὴν πέρασα δακρυρροών, προσευχόμενος καὶ ζητῶντας τὴν βοήθεια τοῦ Θεοῦ γιὰ τὸ τί θὰ συναντήσω στὴν Ναύπακτο, ἔχοντας μία ἐλπίδα ὅτι μὲ τὴν ἀγάπη θὰ μποροῦσα νὰ βοηθήσω.

2. Τὰ τρία πρῶτα χρόνια προσπαθοῦσα μὲ ἀγάπη καὶ κατανόηση νὰ εἰρηνεύσω τὰ διεστώτα, τὰ ὁποῖα συνάντησα ἀμέσως μὲ τὴν ἐνθρόνιση, παρὰ τὶς δυσκολίες. Βρῆκα μιὰ ἔκρυθμη κατάσταση καὶ ἔφθασα μέχρι τὸ σημεῖο νὰ ἐπισκεφθῶ τὴν εἰσαγγελικὴ ἀρχὴ μὲ τὴν παράκληση νὰ μὴν ἀσκήση δίωξη ἐναντίον μέλους τῆς Ἱερᾶς Μονῆς γιὰ οἰκονομικὸ θέμα ποὺ εἶχε προκύψει κατὰ τὴν διάρκεια τῆς τοποτηρητείας. Ἔπειτα, συμμετεῖχα σὲ Συνέδρια στὴν Ἱερὰ Μονή, χειροτόνησα καὶ χειροθέτησα ἀδελφούς της, ἐξεδήλωσα ποικιλοτρόπως τὴν ἀγάπη μου, παρὰ τὶς ὑπονομεύσεις τὶς ὁποῖες διέκρινα ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμή. Δὲν ἔθεσα ἀπὸ τὴν ἀρχὴ ὅρια στὶς σχέσεις μεταξὺ Ἱερᾶς Μητροπόλεως καὶ Ἱερᾶς Μονῆς, ὅπως μὲ συμβούλευαν σεβαστὰ πρόσωπα ποὺ γνώριζαν καλὰ τὴν κατάσταση, μεταξὺ τῶν ὁποίων ὁ μακαριστὸς Ἀρχιμανδρίτης Ἀρσένιος Κομπούγιας, πρώην Πνευματικὸς Πατέρας τοῦ τότε Ἡγουμένου π. Σπυρίδωνος Λογοθέτη. Τώρα ποὺ σκέπτομαι ὅλα αὐτά, μᾶλλον θεωρῶ ὅτι ἦταν λάθος μου αὐτὴ ἡ ὑπερβολικὴ ἀγάπη ποὺ τοὺς ἐπέδειξα, τὴν ὁποία ἐνδεχομένως θεώρησαν ὡς ἀδυναμία.

3. Μὲ τὴν ἐκλογὴ τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Χριστοδούλου (1998) ἄρχισαν πλέον οἱ ἐπιθέσεις τῶν ἀδελφῶν τῆς Μονῆς ἐναντίον μου, ἐμφανῶς καὶ ἀφανῶς, μὲ ἀπώτερο σκοπὸ νὰ μετατεθῶ σὲ ἄλλη Ἱερὰ Μητρόπολη. Ὑπάρχουν ἀτράνταχτες ἀποδείξεις γι' αὐτό. Τελικὰ μοῦ ἔγιναν προτάσεις μεταθέσεως σὲ συγκεκριμένες Ἱερὲς Μητροπόλεις, ἀλλὰ τὶς ἀπέρριψα, ἀφ' ἑνὸς μὲν γιατί δὲν θεωρῶ ὅτι ὁ Ἐπίσκοπος εἶναι δημόσιος ὑπάλληλος, ἀφ' ἑτέρου δὲ διότι δὲν ἤθελα νὰ ὑποκύψω σὲ ἐκβιασμούς.

4. Ἀμέσως μετὰ ἄρχισαν καταγγελίες τῆς Ἱερᾶς Μονῆς ἐναντίον μου στὴν Ἱερὰ Σύνοδο, τὶς ὁποῖες ἤμουν ὑποχρεωμένος νὰ διαβιβάζω μὲ παρατηρήσεις. Ἀπὸ τότε τὸ πρόβλημα ἔγινε συνοδικό. Ἀπὸ τὸ 1999 καὶ ἐντεῦθεν ἐξεδόθησαν σχεδὸν ἑξῆντα (60) ἀποφάσεις τῆς Ἱερᾶς Συνόδου ἐναντίον τῆς Μονῆς, ἔγινε εἰσήγηση στὴν Ἱεραρχία ἀπὸ τὸν Μητροπολίτη Ἠλείας κ. Γερμανὸ καὶ ὑπῆρξε ἀπόφασή Της, καὶ παρὰ ταῦτα ἡ Μονὴ ἠρνεῖτο νὰ τὶς τηρήση, δείχνοντας στὴν πράξη μιὰ αὐτονόμηση ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία καὶ ἄρνηση τοῦ θεσμοῦ τῆς Ἐκκλησίας. Ἀκόμη καὶ ἡ Ἀπόφαση τοῦ Συνοδικοῦ Δικαστηρίου τὸ ἔτος 2006 παραμένει στὴν οὐσία ἀνεκτέλεστη. Ἔτσι, ἡ Ἱερὰ Μονὴ ἀπὸ τὸ 2006 μέχρι σήμερα παραμένει χωρὶς κανονικὴ καὶ νομικὴ συγκρότηση καὶ ἐξακολουθεῖ νὰ κάνη τὸν Ἡγούμενο ὁ καταδικασθεὶς ἀπὸ τὸ Συνοδικὸ Δικαστήριο, καίτοι ἀπορρίφθηκε ἡ προσφυγή του στὸ Σ.τ.Ε. Εἶναι γνωστὸν ὅτι ἡ Ἐκκλησία δὲν εἶναι ἁπλῶς ἕνας χῶρος ἀγαπολογίας καὶ συμβιβασμῶν, ἀλλὰ «ἐκκλησιαστικὴ Ἱεραρχία» ποὺ λειτουργεῖ μὲ τὸ Συνοδικό της πολίτευμα καὶ ὁδηγεῖ τὰ μέλη τῆς πρὸς «τὴν ἄνω λαμπροφορίαν», σύμφωνα μὲ τὸν ρβ' Κανόνα τῆς Πενθέκτης Οἰκουμενικῆς Συνόδου, μὲ τὸ νὰ θεραπεύη τα νοσοῦντα μέλη της. Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ἔκαναν καὶ χειρουργικὲς πνευματικὲς ἐπεμβάσεις, ὅταν χρειαζόταν. Δὲν εἶναι δυνατὸν ἐν ὀνόματι μιᾶς ἀγαπολογίας νὰ καταργῆται τὸ κανονικὸ δίκαιο τῆς Ἐκκλησίας. Ἄλλωστε, ἡ Ἐκκλησία ἀντιμετωπίζει ὅλα τὰ θέματα μὲ Συνοδικὲς Ἀποφάσεις καὶ ὄχι ἁπλῶς μὲ δημόσιες σχέσεις.

5. Μὲ τὴν πάροδο τοῦ χρόνου διεπίστωσα ὅτι ἡ Ἱερὰ Μονὴ περιβάλλεται ἀπὸ πέντε δορυφορικὰ Σωματεῖα καὶ Ἑταιρεῖες, μὲ τὴν ἴδια ἐπωνυμία μὲ τὴν Μονή, μὲ ἐπιδοτήσεις ἄγνωστες στὴν Ἱερὰ Μητρόπολη. Ἐπειδὴ ὑπῆρχε ἐνδεχόμενο νὰ ἐμπλακῶ σὲ ὑποθέσεις οἰκονομικές, ἀκόμη δὲ καὶ σὲ ποινικὰ ἀδικήματα, ἦταν φυσικὸ νὰ λάβω τὰ μέτρα μου. Ἤδη ὑπάρχουν ποινικὲς εὐθύνες καὶ καταδίκες καὶ ἤδη ἡ Ἱερὰ Μονὴ πρέπει νὰ ἐπιστρέψη στὸ Κράτος ὑψηλὰ ποσὰ ἀπὸ ΦΠΑ καὶ ἐπιδοτήσεις.

6. Ἀπὸ τὴν Ἱερὰ Μονὴ καθημερινῶς ἐκπορεύονταν καὶ ἐκπορεύονται ἀπίστευτες συκοφαντίες ἐναντίον μου γιὰ δῆθεν ἀπαιτήσεις χρημάτων, ἐνῷ εἶχα ἀποστείλει πολλὰ ἔγγραφα ὅτι δὲν ἐπιθυμῶ νὰ κατάθέσούν στὴν Ἱερὰ Μητρόπολη ποσὰ ἢ ποσοστά, καὶ ἐνῷ –ἐξαναγκάζομαι νὰ γράψω– δὲν ἔχω καμμία περιουσία οὔτε τραπεζιτικὸ λογαριασμὸ οὔτε ποτὲ εἰσέπραξα τὸ παραμικρὸ ἀπὸ τὴν ὅλη διακονία μου στὴν Ἐκκλησία οὔτε καὶ αὐτὰ τὰ συγγραφικά μου δικαιώματα, καὶ ἀπὸ πεποίθησή μου παραμένω παντελῶς ἀκτήμων ζῶντας μὲ ὀλιγάρκεια. Ἐπίσης, δέχομαι ἀπίστευτες συκοφαντίες παγκοσμίως ὅτι δῆθεν ὑπέβαλα δεκάδες μηνύσεις ἐναντίον τῆς Μονῆς. Αὐτὸ ἀποτελεῖ διαστρέβλωση καὶ ἀντιστροφὴ τῆς πραγματικότητας, ἀφοῦ ἡ Μονὴ εἶναι ἐκείνη ποὺ ὑπέβαλε τὶς δεκάδες (150) μηνύσεις, ἀγωγὲς ἐναντίον ἐμοῦ καὶ τῆς Συνόδου. Οἱ συνεργάτες μου συνέταξαν ἕναν τέτοιο κατάλογο μηνύσεων καὶ ἀγωγῶν ποὺ πρόκειται σύντομα νὰ δημοσιευθῇ στὴν ἱστοσελίδα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως γιὰ νὰ καταρριφθῇ ἡ ἀπίθανη αὐτὴ συκοφαντία.

Εἶναι ἀπίστευτες ὅλες αὐτὲς οἱ συκοφαντίες, οἱ ὁποῖες μὲ ἄφηναν ἔκπληκτο καὶ πολλὲς φορὲς μὲ ὁδήγησαν στὴν Ἁγία Τράπεζα γιὰ νὰ ἀφήσω δακρυρροὼν τὸν πόνο μου στὸν Θεό, ὁ Ὁποῖος γνωρίζει τὸν ἐσωτερικό μου κόσμο καλύτερα ἀπὸ τὸν καθένα. Πολλὲς φορὲς μὲ ἐξέπληξαν οἱ μηχανορραφίες, οἱ ὑπονομεύσεις, ὁ δαιμονιώδης τρόπος ἐνεργείας μοναχῶν καὶ Ἱερομονάχων. Τί νὰ πρωτοθυμηθῶ γιὰ ὅλα αὐτά; Καὶ μόνον τὰ τελευταῖα γεγονότα εἶναι ἐνδεικτικά: Ἡ προσφυγή τους στὸν Ἀμερικανὸ Πρέσβη ἐναντίον τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καὶ τῆς Πατρίδος μας γενικότερα. Ἡ συμμαχία τους μὲ τὴν Χρυσῆ Αὐγή, μέρος τῆς ὁποίας ἦταν νὰ φέρουν τὸ θέμα στὴν Βουλή, ὅπου βεβαίως ἐξέπεσαν οἱ συκοφαντίες τους. Τὰ φέϊγ βολὰν ποὺ διενεμήθησαν στὴν πόλη της Ναυπάκτου ἀπὸ «γνωστοὺς ἀγνώστους» μὲ τὸν τίτλο «Ἰερόθεος: θεὸς τῶν δαιμόνων». Τὰ ἀνύπαρκτα «ἐπεισόδια» κατὰ τὴν τελετὴ τῶν Θεοφανείων ποὺ ἔκαναν τὸν γῦρο τοῦ κόσμου. Οἱ ὀπαδοποιημένες ἐκδηλώσεις καὶ ἡ εἰσαγωγὴ τῆς ποδοσφαιροποίησης στὸν εὐαίσθητο ἐκκλησιαστικὸ χῶρο. Ὅλα αὐτὰ δὲν συνιστοῦν ἐκκλησιαστικὸ ἦθος καὶ ἐκκλησιαστικὸ φρόνημα, καὶ συγχρόνως δείχνουν ποιό ἦταν τόσα χρόνια τὸ «ἔργο» τῆς Ἱερᾶς Μονῆς.

Καὶ ἄλλες φορὲς στὴν ζωή μου πέρασα πολλὲς δυσκολίες καὶ πειρασμούς, πῆγα καὶ στὸν Λίβανο κατὰ τὴν διάρκεια τοῦ ἐμφυλίου πολέμου καὶ κινδύνευσα ποικιλοτρόπως, ἀλλὰ αὐτὲς οἱ διαβολὲς καὶ οἱ συκοφαντίες ποὺ δέχθηκα κατὰ τὸ διάστημα τῆς ἐπισκοπικῆς μου διακονίας καὶ ποὺ ἐκπορεύονταν ἀπὸ τὴν «ὀρθόδοξη» αὐτὴ Μονὴ ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο, ἦταν ἀπίστευτες καὶ μοῦ προξενοῦσαν πολὺ πόνο. Μόνο ἡ θεία Λειτουργία καὶ ἡ προσευχὴ μὲ βοήθησαν νὰ παραμένω ὅσο εἶναι δυνατὸν ἀτάραχος καὶ νὰ συνεχίσω τὸ ἔργο μου στὴν Ἐκκλησία, νὰ ὁμιλῶ, νὰ γράφω, νὰ λαμβάνω μέρος σὲ Συνέδρια, νὰ ἀσκῶ τὴν ποιμαντική μου διακονία καὶ νὰ συμμετέχω στὰ Συνοδικὰ Ὄργανα τῆς Ἐκκλησίας. Βεβαίως, στὴν Μητρόπολη συνάντησα ἐκλεκτοὺς Κληρικούς, μοναχοὺς καὶ λαϊκούς, οἱ ὁποῖοι ποικιλοτρόπως δείχνουν τὴν ἀγάπη τους καὶ τὴν συμπαράστασή τους.

7. Θέλω νὰ ἐλπίζω ὅτι οἱ ὑπογράψαντες τὴν «ἀγωνιώδη ἔκκληση» ἔχουν ἀγαθὴ διάθεση. Ὅμως θὰ ἐπιθυμοῦσα νὰ μὲ εἶχαν προηγουμένως ἀκούσει προσωπικά, καὶ αὐτὸ ποὺ προτείνουν νὰ κάνη ἡ Ἱερὰ Σύνοδος καὶ ὁ Μητροπολίτης Ναυπάκτου μὲ τὴν Ἱερὰ Μονή, δηλαδὴ «τὴν δωρεὰ τῆς συνάντησης τῶν προσώπων διὰ ζώσης» νὰ τὸ εἶχαν κάνει προηγουμένως μαζί μου, πρὶν συντάξουν τὸ κείμενό τους. Δηλαδή, νὰ μὲ εἶχαν ἐπισκεφθῇ ἢ νὰ μοῦ εἶχαν ζητήσει νὰ τοὺς συναντήσω καὶ νὰ τοὺς ἐνημερώσω, ἐφ' ὅσον καὶ αὐτοὶ εἶναι μέλη τῆς Ἐκκλησίας. Δὲν ἔπρεπε νὰ ἀρκεσθοῦν στὴν πληροφόρηση ἀπὸ τὶς ποικίλες δημοσιεύσεις στὸν ἠλεκτρονικὸ τύπο ποὺ πολλάκις παραπλανοῦν, ὅπως ἀποδεικνύεται ἀπὸ ἀνακριβῆ καὶ ἀναληθῆ στοιχεῖα ποὺ ἀναφέρουν στὸ κείμενό τους, γιατί θὰ ἔπρεπε νὰ ἀντιλαμβάνονται ὅτι ὁ Ἐπίσκοπος δὲν μπορεῖ νὰ ἀπαντᾶ σὲ κάθε κακόβουλο δημοσίευμα καὶ νὰ ἐμπλέκεται μὲ κάθε συκοφάντη καὶ ὑβριστή. Ἄλλωστε, δὲν ἤμουν ἐγὼ ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος ἀνήγαγα τὸ θέμα αὐτὸ στὶς τηλεοράσεις καὶ τὸν ἠλεκτρονικὸ τύπο, ὅπως γράφουν. Ἐπίσης, δὲν θὰ ἤθελα νὰ κάνουν λόγο γιὰ δημιουργία «νέας μονῆς Ἐσφιγμένου», γιατί ἔτσι ἐκθέτουν τὴν Ἱερὰ Κοινότητα τοῦ Ἁγίου Ὅρους καὶ τὸν Παναγιώτατο Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη κ. Βαρθολομαῖο, ὅτι δῆθεν αὐτοὶ εὐθύνονται γι' αὐτό.

Θεωρῶ ὅτι παρὰ τὴν καλὴ διάθεσή τους καὶ τὴν ἀγάπη τους στὴν Ἐκκλησία δὲν πρέπει νὰ ἀμφιβάλλουν καὶ γιὰ τὴν δική μου ἀγάπη πρὸς τὴν Ἐκκλησία, καὶ ἐνδεχομένως δὲν ἔχουν πονέσει καὶ δὲν ἔχουν κλαύσει γιὰ τὸ θέμα αὐτὸ περισσότερο ἀπὸ μένα. Ἐν πάσῃ περιπτώσει, δὲν μπορῶ νὰ ἀποκλείσω τίποτε. Παρακαλῶ, λοιπόν, τοὺς ὑπογράψαντες τὴν «ἀγωνιώδη ἔκκληση» νὰ ὁρίσουν μία ἀντιπροσωπεῖα μὲ τὴν ὁποία νὰ συναντηθοῦμε ἢ στὴν Ναύπακτο ἢ στὴν Ἀθήνα καὶ εἶμαι ἕτοιμος καὶ νὰ τοὺς ἐνημερώσω καὶ νὰ ὠφεληθῶ ἀπὸ τὶς γνώσεις τους. Νὰ ἀκούσω τὴν ἀγωνία τους καὶ ἐκεῖνοι νὰ ἀκούσουν τὸν πόνο μου. Προτίμησα νὰ γράψω αὐτὸ τὸ κείμενο ὡς μία «δημόσια ἐξομολόγηση», ἐπειδὴ καὶ δημόσια ἔχει διατυπωθῇ ἡ πρόταση, ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ συντονίζεται, θέλω νὰ πιστεύω, μὲ τὴν ἁγνὴ διάθεση ποὺ ἔχουν ἀπέναντι στὰ ἐκκλησιαστικὰ ζητήματα καὶ ἀπέναντί μου.