Σύνοδοι τῆς Ἐκκλησίας

Οἱ αὐτοκράτορες, προκειμένου νά συγκροτήσουν Οἰκουμενικές Συνόδους, πέρα ἀπό τό ὅτι ἦθελαν νά γνωρίσουν τίς ἀπόψεις τῶν κατά τόπους Ἐκκλησιῶν, ὥστε νά ὑπάρξη κοινή νομοθεσία, συγχρόνως εἶχαν διακρίνει τόν θεραπευτικό χαρακτήρα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ὁπότε ἤθελαν νά ἐπιβάλουν τήν ὀρθόδοξη πίστη ὡς ἕνα θεραπευτικό σύστημα γιά τούς κατοίκους τῆς Αὐτοκρατορίας. Δηλαδή, ἤθελαν νά στηρίξουν τήν συνοχή τῶν πολιτῶν σέ μία ἀληθινή θεραπευτική μέθοδο.
*
Σήμερα ἐπικρατεῖ ἡ ἄποψη ὅτι δέν μπορεῖ νά συγκληθῆ Οἰκουμενική Σύνοδος, ἐπειδή δέν ὑπάρχει ὁ Αὐτοκράτωρ γιά νά τήν συγκαλέση, γι’ αὐτό γίνεται λόγος γιά Πανορθόδοξο Σύνοδο ἤ γιά Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο. Οἱ Πανορθόδοξες Σύνοδοι συγκαλοῦν ται ἀπό τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη, ἐνῶ οἱ γνωστές Οἰκουμενικές Σύνοδοι συγκαλοῦνταν ἀπό τόν Ρωμαῖο Αὐτοκράτορα.
*
Μέ αὐτές τίς προϋποθέσεις οἱ Οἰκουμενικές Σύνοδοι εἶναι ἀλάθητοι, ἐπειδή δηλαδή συμμετεῖχαν Πατέρες πού βρίσκονταν στόν φωτισμό καί τήν θέωση.
*
Ἡ διατύπωση τῶν δογμάτων-ὅρων δέν ἔγινε γιά φιλοσοφικούς λόγους, ἀλλά γιά νά προστατευθοῦν οἱ πιστοί ἀπό τούς αἱρετικούς καί νά κατηχηθοῦν στήν ἐν Χριστῷ ζωή.
*
Οἱ αἱρετικοί καταδικάζονταν ἀπό τούς Πατέρες τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων, ἐπειδή ἐξέφραζαν ἑτεροδιδασκαλίες πού καταργοῦσαν τήν μέθοδο θεραπείας. Πρώτη φορά οἱ Φράγκοι στήν Σύνοδο τῆς Φραγκφούρτης, τό 794, κατεδίκασαν ἕνα ὁλόκληρο ἔθνος, καί ἀποκαλοῦν τούς Γραικούς αἱρετικούς, καί ὄχι συγκεκριμένα πρόσωπα.
*
Ἑπομένως, ἡ αἵρεση εἶναι ἀπόκλιση ἀπό τήν ἀποκαλυπτική ἀλήθεια, ἀλλά καί ἀπό τήν μεθοδολογία πού ὁδηγεῖ στήν θέωση. Οἱ Σύνοδοι, στίς ὁποῖες συμμετέχουν θεούμενοι Πατέρες –τοὐλάχιστον οἱ περισσότεροι– ὁριοθετοῦσαν τήν ἀποκάλυψη γιά νά μήν ἀλλοιωθῆ καί ἡ ἀποκάλυψη καί ὁ τρόπος πού ὁδηγεῖ στήν θεοπτία.

(Μητροπολίτου Ναυπάκτου Ἱεροθέου, ΕΜΠΕΙΡΙΚΗ ΔΟΓΜΑΤΙΚΗ τόμ. Β')