Γραπτὰ κυρήγματα: Ἡ ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν

Κυριακή Στ΄ Ματθαίου (20 Ἰουλίου)

Ὁ Χριστός στόν παραλυτικό, τόν ὁποῖον προσέφεραν ἐνώπιόν Του οἱ ἄνθρωποι, ὅπως ἀκούσαμε σήμερα στό Εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα, πρῶτα ἔδωσε τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν καί στήν συνέχεια ἔδωσε καί τήν ὑγεία τοῦ σώματος. Ὁ ἄνθρωπος ἀποτελεῖται ἀπό ψυχή καί σῶμα, ἀλλά χρειάζεται καί τό Ἅγιον Πνεῦμα πού θά τά ἐξαγιάση, διαφορετικά ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἀνολοκλήρωτος, ἐλλιπής.

Κάνοντας λόγο γιά τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν δέν πρέπει νά τό βλέπουμε ἁπλῶς δικανικά, δηλαδή ἀπό τήν εἰκόνα τῶν δικαστηρίων, τά ὁποῖα ἐξετάζουν τά παραπτώματα τῶν ἀνθρώπων καί τούς ἀθωώνουν ἤ τούς καταδικάζουν. Οὔτε πρέπει νά τό βλέπουμε ἠθικολογικά, δηλαδή νά ἐξετάζουμε κάθε παράπτωμα ἐξωτερικά, ἀπό μερικά γεγονότα πού φαίνονται, καί νά μή ἀσχολούμαστε μέ τόν ἐσωτερικό κόσμο, δηλαδή τά ὅσα γίνονται μέσα στήν σκέψη μας καί τίς ἐπιθυμίες μας. Ἡ ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν εἶναι κάτι ἄλλο, βαθύτερο.

Κατ’ ἀρχάς, ὅταν κάνουμε λόγο γιά ἁμαρτίες τῆς ψυχῆς, ἐννοοῦμε τίς ἀσθένειες τῆς ψυχῆς, πού εἶναι ἡ ἀπιστία στόν Θεό, ἡ ὑπερηφάνεια, ὁ ἐγωισμός, ἡ κενοδοξία καί ὅσα ἔχουν σχέση μέ τήν φιλοδοξία, τήν φιληδονία καί τήν φιλαργυρία. Πρόκειται γιά ἀσθένειες πού ἐκκολάπτονται μέσα στόν ἐσωτερικό κόσμο τοῦ ἀνθρώπου καί ἐκφράζονται καί ἐξωτερικά, ἀφοῦ ὑπάρχει ἄμεση σχέση μεταξύ ψυχῆς καί σώματος. Ἔτσι, οἱ ψυχικές ἀσθένειες ἐκδηλώνονται καί πράττονται μέ τό σῶμα. Ὁπότε, ὅταν γίνεται λόγος γιά τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν, ἐννοεῖται ὅτι ἀλλάζει αὐτός ὁ ἐσωτερικός κόσμος τοῦ ἀνθρώπου, καί ἀντί νά στρέφεται πρός τήν κτίση, στρέφεται πρός τόν Θεό. Ἑπομένως, πρόκειται γιά μιά θεραπεία ἐσωτερική, πού ἔχει συνέπειες καί στό σῶμα, στήν οἰκογένεια καί τήν κοινωνία. Αὐτή τήν ἀλλαγή, τήν μεταμόρφωση, τήν προξενεῖ ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ. Κανένα φάρμακο πού δίνουν οἱ γιατροί δέν μπορεῖ νά κάνη αὐτές τίς ἐσωτερικές ἀλλαγές. Τά φάρμακα τό μόνο πού κάνουν εἶναι νά κρατοῦν τόν ἄνθρωπο σέ μιά ἰσορροπία. Μόνον ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ μεταμορφώνει τίς ἐνέργειες τῆς ψυχῆς καί τοῦ σώματος καί τίς κάνει νά κατευθύνωνται στόν Θεό καί νά χαριτώνωνται ἀπό Αὐτόν.

Ἔπειτα, ἡ ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν συνδέεται μέ κάτι ἄλλο βαθύτερο, συνδέεται καί μέ αὐτό πού εἴπαμε προηγουμένως. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος γράφει: «πάντες γάρ ἥμαρτον καί ὑστεροῦνται τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ» (Ρωμ. γ΄, 23). Ἡ ἁμαρτία εἶναι ἡ στέρηση τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ. Ὅταν σκεφθοῦμε ὅτι ἡ δόξα τοῦ Θεοῦ εἶναι τό Φῶς τοῦ Θεοῦ, γιατί ὅσοι εἶδαν τόν Θεό ὡς Φῶς, ὁμιλοῦν γιά τήν δόξα Του, τότε καταλαβαίνουμε ὅτι στέρηση τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ εἶναι ὅτι ὁ ἄνθρωπος δέν βλέπει αὐτό τό Φῶς, καί αὐτό εἶναι ἁμαρτία.

Αὐτό λέγεται ἀπό τήν ἄποψη ὅτι, ὅταν ὁ ἄνθρωπος δέν βλέπη τό Φῶς τοῦ Θεοῦ, τότε εἶναι στό σκοτάδι. Καί εὑρισκόμενος μέσα στό σκοτάδι, ἡ ψυχή του ἀγριεύει, καί ὅλα τά πάθη του ἐκδηλώνονται μέ ἀγριότητα. Ἔτσι πρέπει νά ἑρμηνευθῆ τό ψαλμικό χωρίο «ἀνέτειλεν ὁ ἥλιος, καί συνήχθησαν καί εἰς τάς μάνδρας αὐτῶν κοιτασθήσονται» (Ψαλμ. 103, 22). Δηλαδή, τά ἄγρια θηρία, ὅταν ἐπικρατῆ σκοτάδι κυκλοφοροῦν στήν φύση καί εἶναι ἐπιθετικά, ὅταν, ὅμως ἀνατέλλη ὁ ἥλιος, τότε φοβοῦνται τό φῶς καί ἀποσύρονται στίς φωλιές τους. Αὐτό συμβαίνει καί μέ τά πάθη. Ὅταν ἔρχεται τό Φῶς τοῦ Θεοῦ στήν καρδιά τοῦ ἀνθρώπου, τά πάθη ἡμερώνονται, ἐνῶ ὅταν ὁ ἄνθρωπος φεύγη μακρυά ἀπό τό Φῶς, τότε τά πάθη ἀγριεύουν.
Ὁ Ἀδάμ καί ἡ Εὔα πρίν τήν ἁμαρτία ζοῦσαν μέσα στό Φῶς, ἔβλεπαν τόν Θεό, ἄκουγαν τήν φωνή Του, ἀλλά, βέβαια, ἔπρεπε νά δοκιμασθοῦν μέ τήν ὑπακοή γιά νά φθάσουν σέ ὁλοκληρωμένη κοινωνία μαζί Του. Ὅμως, μετά τήν ἁμαρτία βγῆκαν ἀπό τόν Παράδεισο, ἔχασαν αὐτήν τήν εὐλογημένη ζωή καί ἀγρίεψαν ὅλες οἱ ἐνέργειες τοῦ ἀνθρώπου, ὅλα τά πάθη του.

Ἡ ἔλευση τοῦ Χριστοῦ στόν κόσμο, πού εἶναι τό Φῶς τό ἀληθινό, θεραπεύει τόν ἄνθρωπο πού θέλει τήν θεραπεία, καί τήν ἀναζητᾶ μέ τήν πίστη, ὁπότε ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ νά δῆ πάλι τόν Θεό ὡς Φῶς, καί ἔτσι ὅλος ὁ ἐσωτερικός του κόσμος φωτίζεται. Αὐτό ἔχει ὡς ἀποτέλεσμα νά θεραπεύωνται ὅλες οἱ ψυχικές ἐνέργειες καί αὐτό λέγεται ἄφεση ἁμαρτιῶν. Στήν κατάσταση αὐτή καί τό σῶμα λαμπρύνεται, ἀφοῦ ὑπάρχει ἑνότητα μεταξύ ψυχῆς καί σώματος. Ἔτσι, ὁλοκληρωμένος ἄνθρωπος εἶναι αὐτός, τοῦ ὁποίου ὅλες οἱ δυνάμεις του –ψυχικές καί σωματικές– φωτίζονται ἀπό τό Φῶς τοῦ Θεοῦ.

Σήμερα ἑορτάζουμε τόν Προφήτη Ἠλία, ὁ ὁποῖος ἦταν ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ, εἶχε ἐπικοινωνία μέ τόν ἄσαρκο Λόγο, τό Δεύτερο Πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος, στήν Παλαιά Διαθήκη, ἀλλά ἀξιώθηκε νά παρευρίσκεται καί στό ὄρος Θαβώρ δίπλα στόν Σεσαρκωμένο Λόγο, τόν Χριστό, μέσα στό Φῶς Του.

Ἑπομένως, ἁμαρτία εἶναι ἡ στέρηση τοῦ Φωτός τοῦ Θεοῦ, καί ἄφεση ἁμαρτιῶν εἶναι ἡ μέθεξη καί ἡ ὅραση τοῦ θείου Φωτός. Αὐτό εἶναι τό ἐσωτερικό πνευματικό Πάσχα.

Ο Μητροπολιτης
+ Ο Ναυπακτου και Αγιου Βλασιου ΙΕΡΟΘΕΟΣ