Συνέντευξη τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου κ. Ἱεροθέου: Ἐπίκαιρα Ἐκκλησιαστικὰ θέματα

Στήν δημοσιογράφο Μαρία Μπραουδάκη, γιά τό ἔνθετο «ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ & ΕΛΛΑΔΑ» τῆς Ἐφημερίδας «ΤΟ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ». Δημοσιεύθηκε τήν 25η Ὀκτωβρίου 2014.

*

Δημοσιογράφος: Παραμονές ἄλλης μιᾶς ἐπετείου τῆς 28ης Ὀκτωβρίου… Ποιά νομίζετε πῶς εἶναι τά «ΟΧΙ» πού καλεῖται νά πεῖ σήμερα ἡ χώρα;
Ναυπάκτου Ἱερόθεος: Δέν πρέπει ἁπλῶς νά ἀντιδροῦμε ἀρνητικά, ἀλλά κυρίως θετικά. Ἔτσι, σήμερα ὅλοι οἱ Ἕλληνες πρέπει νά λέμε ΟΧΙ ἐναντίον τοῦ κακοῦ μας ἑαυτοῦ, πού ἐπιδιώκουμε τήν χρησιμοθηρία, τήν ἰδιοτέλεια καί τήν εὐδαιμονία καί νά λέμε ΝΑΙ στήν πρόοδο, τήν ἀνάπτυξη, τήν νοηματοδότηση τοῦ βίου μας. Πρέπει νά καταλάβουμε ὅτι δέν μᾶς φταῖνε πάντα οἱ ξένοι –οἱ ὁποῖοι ἐργάζονται γιά τό συμφέρον τους– ἀλλά εὐθυνόμαστε κι ἐμεῖς σέ πολλά. Δέν πρέπει νά βλέπουμε τούς ἄλλους ὡς ἀπειλή τῆς ὕπαρξής μας καί τῆς χώρας μας, γιατί μιά τέτοια νοοτροπία δείχνει ὑπαρξιακή ἀνεπάρκεια καί ἐγκυμονεῖ κινδύνους.

Δημ.: Ὑπάρχει κάτι πού σᾶς "φοβίζει" περισσότερο στήν διαδρομή γιά τήν διενέργεια τῆς Μεγάλης Πανορθόδοξης Συνόδου τοῦ 2016, στήν Κωνσταντινούπολη;
Ν.Ι.: Δέν πρόκειται γιά φόβο, ἀλλά γιά προβληματισμό ἀπό γεγονότα πού διασποῦν τήν ἑνότητα τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας. Ἐκεῖνο πού μέ προβληματίζει ὅσο προχωροῦμε πρός τήν Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκλησιῶν, ἡ ὁποία προσδιορίζεται «ἐκτός ἀπροόπτου» νά γίνη τήν Πεντηκοστή τοῦ 2016, εἶναι οἱ ὁμάδες μεταξύ τῶν Ἐκκλησιῶν, ὅτι παρατηροῦνται δύο κέντρα, ἡ Κωνσταντινούπολη καί ἡ Ρωσία, πέριξ τῶν ὁποίων συνασπίζονται οἱ ἄλλες Ἐκκλησίες. Αὐτό εἶναι ἕνα πρόβλημα, πού δυστυχῶς –καί μακάρι νά διαψευσθῶ– προέρχεται ἀπό πολιτικές σκοπιμότητες, ἐπηρεάζονται ἀπό γεωπολιτικές ἐπιδιώξεις. Ἐλπίζω νά ἐπικρατήση νηφαλιότητα καί ἐκκλησιαστικό φρόνημα. Τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο εἶναι πρωτόθρονο καί ἔχει σαφέστατο συντονιστικό ρόλο καί ἀποτελεῖ τό κέντρο ἑνότητας ὅλων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, γι' αὐτό ἀπαιτεῖται σεβασμός σέ αὐτό τόν θεσμό.

Δημ.: Ποιά ἡ θέση καί ὁ ρόλος τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας σέ μιά τόσο σημαντική Ὀρθόδοξη Σύναξη;
Ν.Ι.: Ὁ ρόλος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος μπορεῖ νά εἶναι καθοριστικός στήν προετοιμασία τῆς Συνόδου. Εἶναι πανθομολογούμενο ὅτι ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος διαθέτει ἰσχυρό θεολογικό δυναμικό, εὐπαίδευτους Μητροπολίτες καί καθηγητές, μέ ἐπιστημονική γνώση τῶν θεμάτων καί ἐπάρκεια θεολογική. Τά καλύτερα στελέχη τῶν ἄλλων Ἐκκλησιῶν ἔχουν σπουδάσει στήν Ἑλλάδα καί πρέπει νά χρωστοῦν εὐγνωμοσύνη σέ αὐτήν. Ἔτσι, οἱ ἀντιπρόσωποι τῆς Ἐκκλησίας μας μπορεῖ νά βοηθήσουν στήν ἀρίστη κατάρτιση τῶν κειμένων, ἀλλα καί ἡ Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας μας, πού θά τά ἐπεξεργασθῆ, μπορεῖ νά βοηθήση γιά τήν ἀρτιότερη ἐμφάνισή τους.

Δημ.: Βρίσκεται ὅτι θά ὑπῆρχε …κάτι παραπάνω, σέ παρουσία ἤ δράση πού θά μποροῦσε νά ἀναλάβη ἡ Ἑλλαδική Ἐκκλησία σ΄ αὐτήν τήν κρίσιμη περίοδο γιά τήν χώρα;
Ν.Ι.: Ἡ Ἐκκλησία δέν εἶναι ἁπλῶς μιά φιλανθρωπική ὀργάνωση πού βοηθᾶ στήν κοινωνική καί οἰκονομική κρίση. Βεβαίως, τό κάνει αὐτό, γιατί ὁ ἄνθρωπος ἀποτελεῖται καί ἀπό ψυχή καί ἀπό σῶμα, ὁπότε ἔχει καί ὑλικές ἀνάγκες, τίς ὁποῖες δέν μποροῦμε νά παραβλέψουμε. Ἀλλά τό κύριο ἔργο τῆς Ἐκκλησίας εἶναι νά δίνη νόημα στήν ζωή τῶν ἀνθρώπων, νά ἱκανοποιῆ τίς ψυχικές τους ἀνάγκες. Μέ αὐτόν τόν τρόπο προσφέρει πίστη, ἐλπίδα, ἀγάπη, ἐλευθερία, εἰρήνη κλπ. καί ἀπαρτίζει τήν ἑνότητα τοῦ Ἔθνους. Ἐπίσης θεωρῶ πολύ σοβαρό τό ὅτι αὐτήν τήν κρίσιμη περίοδο ὑπάρχει ἠρεμία καί ἑνότητα μέσα στήν Ἐκκλησία, λόγῳ τῆς ἠρεμίας καί τῆς νηφαλιότητος τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καί Πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερωνύμου. Ἀκόμη θεωρῶ σημαντικό τό ὅτι ὁ Ἀρχιεπίσκοπος μέ τήν χαρισματική προσωπικότητά του ἥλκυσε τόν σεβασμό ὅλων τῶν πολιτικῶν ἀρχηγῶν καί εἶναι τό ἑνοποιητικό στοιχεῖο μεταξύ τους. Αὐτό θά τό σημειώση ὁ ἱστορικός τοῦ μέλλοντος.

Δημ.: Ἡ ἀγαστή συνεργασία μεταξύ Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας καί Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου εἶναι ἀνάγκη, εἶναι ὑποχρέωση ἢ εἶναι ἁπλῶς φυσικό ἐπακόλουθο;
Ν.Ι.: Ὅλα αὐτά πού λέτε προσδιορίζουν τήν ἐνότητα μεταξύ τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καί τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου. Ἡ βάση εἶναι τά καταστατικά κείμενα μέ τά ὁποῖα ἔχει λόγο ὕπαρξης ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος, ἐννοῶ τόν Συνοδικό Τόμο τοῦ 1850, μέ τόν ὁποῖον δόθηκε ἡ αὐτοκεφαλία στήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος, καί τήν Πατριαρχική Πράξη τοῦ1928, μέ τήν ὁποία δόθηκαν οἱ Μητροπόλεις τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου ἐν Ἑλλάδι στήν Αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος γιά νά τίς διοικῆ. Ὅμως πάνω ἀπό τήν ὑποχρέωση καί τό φυσικό ἐπακόλουθο εἶναι ἀνάγκη νά ὑπάρχη ἑνότητα μεταξύ τῶν δύο Ἐκκλησιῶν γιά πολλούς ἐκκλησιαστικούς καί ἐθνικούς λόγους. Αὐτή ἡ ἑνότητα πρέπει νά ὑπάρχη, γιατί ἡ ἱστορία ἔχει ἀποδείξει ὅτι οἱ ἐκκλησιαστικές κρίσεις προηγοῦνται τῶν ἐθνικῶν κρίσεων, ὅπως ἔγινε τήν δεκαετία τοῦ '70 στήν Κύπρο. Ἀπό τήν ἱστορία πρέπει νά διδασκόμαστε.

Δημ.: Ἐξ ἀφορμῆς καί τῆς προσωπικῆς σας γνωριμίας μέ τόν Πατριάρχη Ἀντιοχείας, ποιά εἶναι νομίζετε ἡ ὤθηση ποῦ θά δώση ἡ Ποιμαντορία του στό παλαίφατο Πατριαρχεῖο;
Ν.Ι.: Γνωρίζω τόν σημερινό Πατριάρχη Ἀντιοχείας κ. Ἰωάννη ἀπό τήν δεκαετία τοῦ '80, πού πήγαινα νά διδάξω γιά τρία χρόνια στήν Μπελεμέντειο Θεολογική Σχολή τοῦ Λιβάνου καί ἐκεῖνος τότε ἦταν Κοσμήτωρ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς. Τότε στόν Λίβανο γινόταν ἐμφύλιος πόλεμος. Συνδεθήκαμε πολύ στενά, γίναμε φίλοι καί τόν ἐκτιμῶ γιά τά χαρίσματα πού διαθέτει. Βέβαια, ἔγινε Πατριάρχης Ἀντιοχείας σέ μιά δύσκολη περίοδο, ἀλλά νομίζω μέ τήν νηφαλιότητα πού διαθέτει, τήν θεολογική καί ποιμαντική του παιδεία, τήν ἀγάπη πού τοῦ ἔχει ὁ λαός θά καταφέρη νά γίνη ἑνοποιητικό στοιχεῖο στήν φλεγόμενη καί ταρασσόμενη αὐτή περιοχή. Ἐγώ τόν ἀγαπῶ καί προσεύχομαι καθημερινά, γιατί ἡ ζωή του εἶναι ὄντως μαρτυρική.

Δημ.: Σέ ποιά ἐπίπεδα θά μποροῦσαν νά συνεργαστοῦν Ἑλλαδική Ἐκκλησία καί Πατριαρχεῖο Ἀντιοχείας;
Ν.Ι.: Ὑπάρχουν πολλά ἐπίπεδα συνεργασίας. Πρῶτα στόν ἐκπαιδευτικό τομέα, γιατί τό Πατριαρχεῖο Ἀντιοχείας λειτουργεῖ στόν Λίβανο ὄχι μόνον Θεολογική Σχολή, ἀλλά ὁλόκληρο Πανεπιστήμιο. Ἔπειτα, ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος θά μποροῦσε νά βοηθήση στήν ἀποκατάσταση τῶν ζημιῶν πού γίνονται ἐκεῖ λόγῳ τοῦ πολέμου. Ἀκόμη θά μποροῦσε νά παρέμβη στούς διεθνεῖς καί εὐρωπαϊκούς ὀργανισμούς γιά τήν προστασία τῶν Χριστιανῶν καί ἰδίως τῶν Ρούμ Ὄρτοντοξ (Ρωμηῶν Ὀρθοδόξων) πού περνοῦν περίοδο διωγμοῦ, ἐφάμιλλο μέ παλαιούς διωγμούς κατά τῶν Χριστιανῶν. Καί πάνω ἀπό ὅλα, τό Πατριαρχεῖο Ἀντιοχείας, κυρίως ὁ Πατριάρχης καί οἱ Κληρικοί θέλουν τήν ἀγάπη μας, τήν στήριξή μας, τήν προσευχή μας, πρέπει νά αἰσθανθοῦν ὅτι δίπλα τους ἔχουν ἀδελφούς πού τούς ἀγαποῦν.

Δημ.: Ἀρνηθήκατε πρόσφατα τήν μετάθεση στήν Μητρόπολη Ἰωαννίνων καί μαζί τήν δυνατότητα νά βρεθῆτε ταγός στήν γενέτειρά σας. Ποιός εἶναι ὁ βασικότερος λόγος τῆς ἀπόφασης νά συνεχίσετε νά διαποιμαίνετε στήν Μητρόπολή σας;
Ν.Ι.: Αὐτή εἶναι προσωπική μου ἐπιλογή καί πεποίθηση καί δέν ἔχει σχέση μόνον μέ τά Ἰωάννινα, ἀλλά γενικά μέ τήν μετάθεση, ἀφοῦ ἀρνήθηκα στό παρελθόν πολλές προτάσεις γιά μετάθεσή μου σέ μεγάλες Μητροπόλεις. Θεωρῶ ὅτι ὁ Μητροπολίτης δέν εἶναι δημόσιος ὑπάλληλος γιά νά μετατίθεται, ἀλλά πνευματικός Πατέρας, πού συνδέεται στενά μέ τούς Χριστιανούς του, πού εἶναι πνευματικά του παιδιά. Προσωπικά δέν μέ ἑλκύουν οὔτε τά χρήματα οὔτε ἡ δόξα οὔτε κάτι ἄλλο ἐνδοκόσμιο. Αἰσθάνομαι πληρότητα σέ αὐτό πού κάνω, δέν μοῦ λείπει κάτι, ἄν καί δέν διαθέτω τίποτε ὑλικό, ἀλλά μέ γεμίζει ἡ Ἀρχιερωσύνη, τό ποιμαντικό καί συγγραφικό μου ἔργο. Μέ ἐντυπωσιάζει ὅτι ἀπό τά 90 περίπου βιβλία πού ἔγραψα στήν ἑλληνική γλώσσα, περίπου τά 70 ἀπό αὐτά μεταφράσθηκαν σέ 24 γλῶσσες. Αὐτό μέ συγκινεῖ ἰδιαίτερα, γιατί φαίνεται ὅτι μεταφέρουν κάποιο πανανθρώπινο καί παγκόσμιο μήνυμα, καί μέ αὐτόν τόν τρόπο ἐπικοινωνῶ μέ ἑκατομμύρια ἀνθρώπους πού ζοῦν σέ ὅλο τόν κόσμο.