Ἀνθρώπινα Δικαιώματα-θρησκευτική ἐλευθερία

τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

Συνέντευξη στην Παρασκευή Βονάτσου του newsbomb.gr

1. Μήπως τά Μ.Μ.Ε., ὑποσυνείδητα, φρενάρουν τό δικαίωμα στή θρησκευτική ἐλευθερία; Μήπως δηλαδή παρουσιάζονται ὡς ἀναχρονιστικές, ἐπιλογές ὅπως τό νά ἐκκλησιάζεται κανείς ἤ νά δηλώνει ξεκάθαρα ὅτι πιστεύει καί ὅτι εἶναι χριστιανός ὀρθόδοξος;

Κατ’ ἀρχήν θέλω νά πῶ ὅτι πρέπει νά σεβόμαστε τά δικαιώματα τῶν ἀνθρώπων καί τίς θρησκευτικές τους ἐλευθερίες, ὅταν βεβαίως δέν κατα-στρατηγεῖται ἡ ἑνότητα τῆς κοινωνίας καί τῶν συνανθρώπων μας. Σέ σχέση μέ τήν στάση τῶν Μ.Μ.Ε. ἔναντι τοῦ δικαιώματος τῆς θρησκευτικῆς ἐλευθερίας νομίζω ὅτι ἡ πλειονότητα τῶν Μ.Μ.Ε. ἴσως δέν ἔχει πρόθεση νά ὑπονομεύση τό δικαίωμα τῆς θρησκευτικῆς ἐλευθερίας, ἀλλά ἐπιδιώκει νά ἐκφράση τίς ἀπαιτήσεις τῆς πλειοψηφίας τῶν ἀνθρώπων πού δέν θρησκεύονται ἤ ἴσως δέν θέλει νά προβάλλη τά ποικιλόμορφα θρησκευτικά μορφώματα. Πάντως, ἀπαιτεῖται ὡριμότητα ὥστε ὁ ἄνθρωπος νά συνδυάζη τά δικαιώματα μέ τά καθήκοντα, τήν ἐλευθερία μέ τήν αὐτοδέσμευση, τήν θρησκεία μέ τήν κοινωνία, νά συντονίζεται ἡ ἑνότητα τοῦ συνόλου τῆς κοινωνίας μέ τήν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου καί ἡ ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου μέ τήν ἑνότητα τοῦ συνόλου.

2. Ὑπάρχει τάση ἀποχριστιανισμοῦ στά ΜΜΕ καί ἀμφισβήτηση τοῦ ρόλου τῆς Ἐκκλησίας; (παρουσιάζονται μήπως πολύ περισσότερο τά σκάνδαλα ἤ τά εὐτράπελα καί ἐκλείπει τό πνευματικό στοιχεῖο;)

Τά Μ.Μ.Ε. εἶναι ἐργαλεῖα τά ὁποῖα προβάλλουν τίς ἐπιλογές –θετικές ἤ ἀρνητικές– αὐτῶν πού τά διευθύνουν. Γενικά ὑπάρχει στήν κοινωνία μας μιά τάση ἀποχριστιανοποίησης καί μιά προβολή ἑνός ἄλλου δυτικοῦ πολιτιστικοῦ προτύπου, καί αὐτό ἐπηρεάζει καί τούς ἀνθρώπους πού ἐργάζονται στά Μ.Μ.Ε. Ἀπό μερικούς ὑπάρχει καί ἀμφισβήτηση τοῦ ρόλου τῆς Ἐκκλησίας. Ἐπίσης προβάλλονται περισσότερο τά ἀρνητικά πού ὑπάρχουν καί μέσα στήν Ἐκκλησία, μέσα στήν προοπτική πού ὑφίσταται ὅτι εἴδηση εἶναι ἡ κακή εἴδηση. Μέ ἐνοχλεῖ, ὅμως, τό γεγονός ὅτι μερικοί ἀντί νά προβάλλουν τά γεγονότα, τά παραποιοῦν ἐσκεμμένως, καθώς ἐπίσης μερικοί ἄλλοι εἶναι «μονομανεῖς» μέ ἱερά καί ἀξιοσέβατα πρόσωπα, ἴσως γιατί «πουλάει» τό θέμα.

3. Τό τελευταῖο διάστημα δημιουργοῦνται σελίδες στά μέσα κοινωνικῆς δικτύωσης μέ χριστιανικό περιεχόμενο, οἱ ὁποῖες ἀναπαράγονται ἀπό τά προσωπικά προφίλ πολλῶν χρηστῶν. Πιστεύετε ὅτι μπορεῖ νά συνεισφέρουν θετικά πρός τήν κατεύθυνση τῆς ἐνίσχυσης τοῦ θρησκευτικοῦ συναισθήματος; Εἶναι ἕνας -μοντέρνος- τρόπος ἄσκησης τοῦ δικαιώματος τῆς θρησκευτικῆς ἐλευθερίας;

Ὅταν παρατηρεῖται κενό στήν ἐνημέρωση πάνω σέ ἐκκλησιαστικά θέματα ἀπό τά γενικά καί σοβαρά ΜΜΕ, τότε ἐμφανίζονται διάφοροι ἄνθρωποι πού θέλουν νά ἀναπληρώσουν αὐτό τό κενό, δημιουργώντας δικά τους μέσα κοινωνικῆς δικτύωσης. Μερικοί ἀπό αὐτούς κάνουν καλά τήν δουλειά τους, μέ σοβαρότητα καί ὑπευθυνότητα. Ἄλλοι ὅμως δημιουργοῦν προβλήματα στήν Ἐκκλησία μέ τήν ἐπιθετικότητα, τόν ὑπερβάλλοντα ζῆλο, τίς ἐμμονές τους, ἀκόμη καί τήν σκοπιμότητα. Ἡ λεγόμενη θρησκευτική ἐλευθερία δέν μπορεῖ νά ἐκφράζεται ἀνεξέλεγκτα. Σκέπτομαι πολλές φορές ὅτι εἶναι καλύτερα νά ἀδιαφορῆ κανείς γιά ἐκκλησιαστικά ζητήματα πού δέν τά γνωρίζει, παρά νά ἐνδιαφέρεται μέ ἰδιοτέλεια καί σκοπιμότητα.

4. Μπορεῖ ἡ ἐνίσχυση τοῦ κοινωνικοῦ ἔργου τῆς Ἐκκλησίας, π.χ. τά συσσίτια, ἡ ἀρωγή πρός τίς εὐπαθεῖς κοινωνικά ὁμάδες, νά «συσπειρώσει» τούς πιστούς;

Τό κοινωνικό καί φιλανθρωπικό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ὑποχρέωση τῆς Ἐκκλησίας πρός τούς ἀνθρώπους πού ἔχουν ἀνάγκη καί σέ αὐτούς συγκαταλέγονται καί ἐκεῖνοι πού εἶναι ἐκτός τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ Ἐκκλησία βοηθᾶ ὅλους τούς ἀνθρώπους, πού εἶναι δημιουργήματα τοῦ Θεοῦ. Ὅμως, αὐτό τό σημαντικό ἔργο δέν πρέπει νά χρησιμοποιεῖται γιά συσπείρωση ἀνθρώπων γιά νά γίνουν ὀπαδοί. Τό ἀκόμη χειρότερο πράγμα εἶναι νά χρησιμοποιῆ κανείς τήν φιλανθρωπία γιά νά καταδυναστεύη τόν ἄνθρωπο καί νά καταργῆ τήν προσωπική καί θρησκευτική ἐλευθερία του.

5. Μήπως, μετά τά «ἀνοίγματα» πού ἐπιχειρήθηκαν τά τελευταῖα χρόνια, περνάει καί πάλι περίοδο ἐσωστρέφειας ἡ Ἐκκλησία; Μπορεῖ νά συνδυαστεῖ ἡ πνευματικότητα μέ μιά ἐκκλησία περισσότερη «ἀνοιχτή»;

 Ἡ Ἐκκλησία ἐκφράζεται στόν ἱστορικό καί κοινωνικό χῶρο μέ τά διάφορα πρόσωπα πού κάθε φορά τήν ἐκπροσωποῦν. Καθένας ἔχει τά ἰδιαίτερα χαρίσματά του τά ὁποῖα ἐπηρεάζουν καί τόν τρόπο τῆς ποιμαντικῆς του διακονίας. Ἀλλά αὐτό πού λέμε Ἐκκλησία δέν ταυτίζεται μέ τούς Κληρικούς, μέ αὐτό πού φαίνεται, ἀφοῦ στήν Ἐκκλησία ὑπάρχει καί αὐτό πού δέν φαίνεται. Καί στό ἀνθρώπινο σῶμα ὑπάρχουν πολλές λειτουργίες καί ὄργανα πού δέν φαίνονται, ἀλλά συντελοῦν στήν ὑγεία ἤ τήν ἀσθένεια τοῦ σώματος. Ἔτσι, ὅπου ὑπάρχει πνευματική ὑγεία καί ὡριμότητα ἐκεῖ συνδυάζεται ἡ πνευματικότητα μέ τήν κοινωνική προσφορά, ἐναρμονίζεται ἡ ἐσωτερική ζωή μέ τήν ἐξωτερική δραστηριότητα, διαφορετικά ἐπικρατεῖ ἀρρώστεια.–