Οἱ πνευματικὲς "τρέλλες" τοῦ π. Παϊσίου

Ἡ πνευματική του βιογραφία μᾶς ὑπενθυμίζει μεγάλες μορφές ἀσκητῶν τῆς ἀρχαίας Ἐκκλησίας. Τό ἀδύνατο σῶμα του ἄντεχε αὐτήν τήν ἄσκηση, γιατί λάμβανε Χάρη ἀπό τόν Θεό. Ἔκανε μεγάλες πνευματικές «τρέλλες» γιά τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ, στόν ὕπνο, τό φαγητό, τίς μετάνοιες, τίς ὁδοιπορίες, τόν ἐγκλεισμό σέ σπηλιές, τήν διαμονή σέ κουφάλες βελανιδιῶν, τήν κατάβαση σέ γκρεμό γιά ἡσυχία, τήν στέρηση, τήν ἀκρότατη ἡσυχία, τήν ἀδιάλειπτη προσευχή καί τήν ὀδύνη τῆς καρδιᾶς γιά ὅλον τόν κόσμο, τήν φιλανθρωπία, τήν συνάντηση μέ ἀρκοῦδες καί τήν ἐπίδειξη εὐγένειας σέ αὐτές, τήν ἀτρομία καί ἀφοβία του γιά πράγματα πού προκαλοῦν φόβο. Δέν φοροῦσε παπούτσια στήν ἔρημο τοῦ Σινᾶ, γι’ αὐτό «εἶχαν σχιστεῖ οἱ φτέρνες του καί ἔτρεχαν αἷμα». Ἄλλοτε συμπεριφερόταν ὡς κατά Χριστόν σαλός καί ἄλλοτε ὡς σοφός διδάσκαλος. Μερικά μαρτυρικά γεγονότα μοῦ τά διηγήθηκε ὁ ἴδιος, ὅπως γιά παράδειγμα τό πῶς ἀντέδρασε στόν πειρασμό τῆς «σαρκικῆς πύρωσης» στήν Ἱερά Μονή τοῦ Στομίου τῆς Κόνιτσας. Μάλιστα, μοῦ ἔδειξε καί τίς οὐλές ἀπό τίς πληγές στό πόδι του καί δίνω τήν μαρτυρία μου γι’ αὐτό...

Εἶναι χαρακτηριστική καί ἡ «πνευματική διαθήκη τοῦ Γέροντα», ἡ ὁποία βρέθηκε μετά τήν κοίμησή του στό Κελλί του «Παναγούδα» καί δείχνει τήν πνευματική καί θεολογική του ὡριμότητα. Ἡ «διαθήκη» του, μέ τήν ὀρθογραφία τοῦ Γέροντος, ἔχει ὡς ἑξῆς:

«Τοῦ λόγου μου ὁ Μοναχός Παΐσιος, ὅπως ἐξέτασα τόν ἑαυτό μου, ἴδα ὅτι ὅλες τίς ἐντολές τοῦ Κυρίου τῆς παρέβην, ὅλες τῆς ἁμαρτίες τῆς ἔχω κάνη. Δέν ἔχει συμασία ἑάν ὁρισμένες ἔχουν γίνη σέ μικρότερο βαθμό, διότι δέν ἔχω καθόλου ἐλαφριντικᾶ, ἐπειδή μέ ἔχει ἐβεργετήση πολύ ὁ Κύριος. Εὔχεσθε νά μέ ἐλεήση ὁ Χριστός. Συνχωρήστε με, καί συνχωρημένοι νά εἶναι ὅσοι νομίζουν ὅτι μέ λύπησαν. Εὐχαριστῶ πολύ, καί πάλιν. Εὔχεσθε. – Μοναχός Παΐσιος».

(Μητροπολίτου Ναυπάκτου Ἱεροθέου, Ἡσυχία καί Θεολογία)