Γεγονός καὶ Σχόλιο: Οἰκουμενικό γονάτισμα

Παρευρέθηκα στίς 12 Ἰουλίου στίς ἐκδηλώσεις γιά τήν πρώτη ἑορτή τοῦ ἁγίου Παϊσίου ἀπό τότε πού ἔγινε ἡ ἐπίσημη ἁγιοκατάταξή του ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο. Στίς ἐκδηλώσεις αὐτές, τήν ὁλονύκτια ἀγρυπνία, συμμετεῖχε ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαῖος μέ συνοδεία Ἱεραρχῶν.
Ἐπρόκειτο γιά μιά ἀγρυπνία πού εἶχε ἰδιαίτερα γνωρίσματα, ἤτοι τήν μεγαλοπρέπεια καί τήν κατάνυξη. Ἡ μεγαλοπρέπεια ἐκδηλωνόταν μέ τίς ὑπέροχες ψαλμωδίες καί τήν λαμπρά τέλεση τῆς θείας Εὐχαριστίας, καί ἡ κατάνυξη ἀκτινοβολοῦσε ἀπό τήν ἡσυχαστική καί ἐρημική ζωή τήν ὁποία ζοῦσε ὁ ἅγιος Παΐσιος.

Ἕνα ἀπό τά κεντρικά σημεῖα τῆς ἀγρυπνίας ἦταν τό μνῆμα ὅπου βρίσκεται τό εὐλογημένο σκήνωμα τοῦ ἁγίου Παϊσίου, πίσω ἀπό τό ἱερό Βῆμα τοῦ Ναοῦ τοῦ ἁγίου Ἀρσενίου τοῦ Καππαδόκου, τοῦ Πνευματικοῦ Πατρός τοῦ ἁγίου Παϊσίου, ὁ ὁποῖος τόν εὐλόγησε μετά τήν γέννησή του, τόν βάπτισε καί τοῦ ἔδωσε τό ὄνομά του, ἤτοι Ἀρσένιος. Ὅμως, ὁ ἅγιος Παΐσιος καίτοι δέν τόν εἶχε γνωρίσει συνειδητά, ἔμαθε πολλά γι’ αὐτόν, ἔγραψε τόν βίο του καί, τό κυριότερο, προσέλαβε ὅλη τήν ἀσκητική βιοτή του. Τώρα ὁ ἴδιος Ἱερός Ναός εἶναι ἀφιερωμένος στόν πνευματικό πατέρα καί τόν πνευματικό υἱό, πού εἶχαν τήν ἴδια παράδοση, τήν ἴδια ζωή, τήν ἴδια πολιτεία καί εἶναι ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας.

Οἱ χιλιάδες λαοῦ πού συμμετεῖχαν στήν ἀγρυπνία προσκύνησαν τό μνῆμα-τάφο τοῦ ἁγίου Παϊσίου. Παρέμειναν ὑπομονετικά, σιωπηλά καί προσευχητικά στήν «σειρά» περίπου τέσσερες ὧρες γιά νά φθάσουν στόν εὐλογημένο αὐτόν χῶρο. Ὅλο αὐτό τό διάστημα, ἀσφαλῶς, θά προσεύχονταν μυστικά στόν ἅγιο, θά ἔλεγαν τόν πόνο τους –σωματικό, ψυχικό, πνευματικό, οἰκογενειακό– καί θά ζητοῦσαν τήν βοήθειά του. Ἄν ὑπῆρχε ἕνα μηχάνημα νά καταγράψω τούς ἐσωτερικούς κραδασμούς τῆς ψυχῆς τους, δέν θά ἀρκοῦσαν ὁλόκληρες βιβλιοθῆκες γιά νά διατυπωθοῦν. Κάθε ἄνθρωπος εἶναι ἕνα ὁλόκληρο βιβλίο πόνου, ἀναζήτησης. Καί ὅταν ἔφθανε ὁ καθένας στόν τάφο γονάτιζε καί τόν ἀσπαζόταν.

Σέ κάποια στιγμή, μόλις τελείωσε ἡ ἀκολουθία τοῦ Ἑσπερινοῦ, ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης κατευθύνθηκε στόν τάφο τοῦ ἁγίου καί γονάτισε. Παρέμεινε γονατιστός γιά πολλή ὥρα, πέραν ἀπό τήν συνηθισμένη, καί σιωπηλός προσευχόταν. Βρισκόμουν δίπλα του καί παρέμεινα κι ἐγώ σιωπηλός. Ἕνας Οἰκουμενικός Πατριάρχης παρέμεινε γονατιστός στόν τάφο ἑνός ἐρημίτου μοναχοῦ, πού ἔγινε μέ τήν ἁγιότητά του οἰκουμενικός Γέροντας!

Τό γονάτισμα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου ἔχει τήν σημασία του. Εἶναι ἐπιβεβαίωση τῆς ἁγιότητος τοῦ ἁγίου Παϊσίου καί τῆς ἐπιρροῆς πού ἄσκησε σέ ὅλο τόν κόσμο· εἶναι ἀπάντηση ἰσχυρά σέ ὅσους, γιά προσωπικούς λόγους, κυρίως λόγῳ ἐσφαλμένων κριτηρίων τῆς θεολογίας τους, ἀντέδρασαν στήν ἁγιοκατάταξη τοῦ π. Παϊσίου· εἶναι συμβολισμός τοῦ σεβασμοῦ ὅλης τῆς οἰκουμένης στόν ἅγιο αὐτόν Γέροντα.

Σκεφτόμουν ἐκείνη τήν ὥρα τό τί μυστικές δεήσεις καί προσευχές θά ἀπηύθυνε ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαῖος, ἐκείνη τήν ὥρα πού γονάτισε σιωπηλός καί ἀκίνητος μπροστά στόν τάφο τοῦ ἁγίου Παϊσίου. Θά ἄνοιξε τήν καρδιά του γιά προσωπικά του θέματα, γιά προβλήματα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, γιά θέματα τῆς οἰκουμενικῆς Ὀρθοδοξίας καί γιά παγκόσμια ἀκόμη προβλήματα.

Ἡ καρδιά τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου θά γνωρίζη πολλά, θά ὑπομένη πολλά, θά ἀντιμετωπίζη μυστικά θέματα πού εἶναι ἄγνωστα σέ μᾶς.

Ἕνας ἀπέριττος ταπεινός τάφος φυλάσσει ἕναν οἰκουμενικό Γέροντα, πού ὅσο ζοῦσε προσευχόταν γιά ὅλη τήν οἰκουμένη καί ἐκείνη τώρα ἑλκύεται ἀπό τήν προσευχή του καί τοῦ ἀποδίδει τόν σεβασμό καί τό γονάτισμα. Σέ αὐτόν γονατίζει ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης καί τοῦ μεταφέρει τόν σεβασμό ὅλης τῆς οἰκουμένης. Αἰσθάνθηκα ἐκείνη τήν ἀγρυπνία ὡς ἕνα οἰκουμενικό γονάτισμα σέ ἕναν οἰκουμενικό Γέροντα!

Ν.Ι.