Γραπτό Κήρυγμα Κυριακή, 30 Αὐγούστου: «Μακάριοί ἐστε ὅταν ὀνειδίσωσιν ὑμᾶς ... » (Ματθ. ε΄, 11-12)

«Μακάριοί ἐστε ὅταν ὀνειδίσωσιν ὑμᾶς καί διώξωσι καί εἴπωσι πᾶν πονηρόν ῥῆμα καθ᾿ ὑμῶν ψευδόμενοι ἕνεκεν ἐμοῦ. χαίρετε καί ἀγαλλιᾶσθε, ὅτι ὁ μισθός ὑμῶν πολύς ἐν τοῖς οὐρανοῖς» (Ματθ. ε΄, 11-12)

Ὁ μακαρισμός αὐτός εἶναι συνέχεια τοῦ προηγούμενου μακαρισμοῦ τοῦ Χριστοῦ στήν ὁμιλία Του πού ἔκανε στό Ὄρος στήν ἀρχή τῆς δράσεώς Του. Ὅπως μπορεῖ νά παρατηρήση κανείς εὐχερῶς, οἱ προηγούμενοι μακαρισμοί εἶναι διατυπωμένοι σέ τρίτο πρόσωπο –γιά παράδειγμα «μακάριοι οἱ πτωχοί τῷ πνεύματι» κλπ.– ἐνῶ ὁ μακαρισμός αὐτός εἶναι διατυπωμένος σέ δεύτερο πρόσωπο, πού σημαίνει ὅτι ὁ Χριστός μέ τόν μακαρισμό αὐτό στρέφεται στούς Μαθητές καί Ἀποστόλους, ἤτοι «μακάριοί ἐστε ὅταν ὀνειδίσωσιν ὑμᾶς».

Ἔτσι, στόν μακαρισμό αὐτό συνεχίζεται ὁ προηγούμενος μακαρισμός πού ἀναφερόταν στόν διωγμό, ἀλλά ἐφαρμόζεται στούς Μαθητές Του. Γι' αὐτό δέν εἶναι ἕνας διαφορετικός μακαρισμός, ἀλλά προσμετρᾶται στόν προηγούμενο.

Γίνεται λόγος γιά ὀνειδισμούς, γιά διωγμούς, γιά πονηρά ρήματα, ἀφοῦ οἱ ἄνθρωποι ἀποκάλεσαν τούς Ἀποστόλους γόητες, πλάνους καί πολλά ἄλλα. Ἐπίσης, γίνεται λόγος γιά διωγμούς καί ὀνειδισμούς μέ ψεύτικες κατηγορίες καί ἕνεκα τοῦ Χριστοῦ. Γιατί, ἄν κανείς δεχθῆ ὀνειδισμούς καί διωγμούς ὄχι μέ ψευδεῖς κατηγορίες οὔτε ἐξ αἰτίας τοῦ Χριστοῦ, τότε αὐτός εἶναι ἄθλιος, γιατί σκανδαλίζει πολλούς.

Ὅποιος διώκεται γιά τόν Χριστό καί γιά τήν ζωή τοῦ Χριστοῦ, αὐτός δέν πρέπει νά λυπᾶται, νά στενοχωρῆται, νά πικραίνεται, ἀλλά νά χαίρεται καί νά σκιρτᾶ ἀπό ἀγαλλίαση, γιατί θά λάβη μεγάλο μισθό στούς οὐρανούς. Πρόκειται γιά τήν δόξα μέ τήν ὁποία θά περιβληθοῦν οἱ Μάρτυρες καί οἱ διωκόμενοι. Ὅταν κάνουμε λόγο γιά δόξα, ἐννοοῦμε τό Φῶς τοῦ Θεοῦ, γιατί αὐτό τό Φῶς εἶναι ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ὁ πνευματικός οὐρανός. Στόν μακαρισμό αὐτό γίνεται λόγος γιά οὐρανούς στόν πληθυντικό ἀριθμό, γιατί καθένας ἀνάλογα μέ τήν πνευματική του κατάσταση θά μετέχη τοῦ Φωτός τοῦ Θεοῦ, γι’ αὐτό ὁ Χριστός εἶπε: «ἐν τῇ οἰκίᾳ τοῦ πατρός μου μοναί πολλαί εἰσιν» (Ἰω. ιδ΄, 2).

Τό μαρτύριο δέν εἶναι ἁπλῶς μιά καλή διάθεση ἤ ἕνα ἀνθρώπινο συναίσθημα καί μιά ἰσχυρή βούληση, ἀλλά εἶναι καρπός τῆς θεωρίας τοῦ Θεοῦ.

Ὁ Χριστός, ἀναφερόμενος στούς Ἀποστόλους, τούς ὑποδεικνύει τούς Προφῆτες, οἱ ὁποῖοι διώχθηκαν καί ἀπέκτησαν μεγάλη δόξα. Αὐτός εἶναι ὁ κλῆρος τῶν Δικαίων. Οἱ Προφῆτες, οἱ Ἀπόστολοι, οἱ Μάρτυρες εἶναι ὑπόδειγμα καί παράδειγμα σέ μᾶς γιά τό πῶς θά ζήσουμε στήν ζωή μας, πῶς θά πεθάνουμε καί πῶς θά ζήσουμε αἰωνίως.

Ὅταν διαβάζη κανείς προσεκτικά καί τούς ὀκτώ μακαρισμούς, ἀπό τόν πρῶτο ἕως τόν τελευταῖο, διαπιστώνει ὅτι καταγράφουν τήν πορεία τῆς χριστιανικῆς ζωῆς. Ὁ Χριστιανός ἀρχίζει τήν πνευματική του ζωή ἀπό τήν ταπείνωση, πού εἶναι αἴσθηση τῆς πτωχείας κατά Χριστόν, αἰσθάνεται ὅτι βρίσκεται μακριά ἀπό τόν Θεό, δέν ἔχει χαρίσματα καί εἶναι πτωχός, ὁπότε ἀμέσως ἀποκτᾶ τό κατά Θεόν πένθος. Ἡ μετάνοια εἶναι κατάσταση τῆς ταπεινώσεως. Μετά τό πένθος ἔρχεται ἡ πραότητα, ἀκολουθεῖ ἡ πείνα καί ἡ δίψα γιά τήν δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ. Ἀφοῦ γεύεται τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ ἀρχίζει νά ἀναζητᾶ κάτι περισσότερο. Ἔτσι, γίνεται ἐλεήμων, καθαρός στήν καρδιά, εἰρηνοποιός καί ἔπειτα ὑφίσταται καί τόν διωγμό μέ χαρά.

Ὁ ἅγιος Συμεών ὁ Νέος Θεολόγος παρουσιάζει τήν σχέση πού ὑπάρχει μεταξύ τῶν μακαρισμῶν τοῦ Χριστοῦ καί πῶς ἀπό τόν πρῶτο μακαρισμό ὁ Χριστιανός διαδοχικά προχωρεῖ μέχρι τόν τελευταῖο μακαρισμό. Διδάσκει ὅτι ὅπου ὑπάρχει ταπείνωση, ἐκεῖ ὑπάρχει βυθός ταπεινοφροσύνης καί ἐκεῖ ὑπάρχουν οἱ ἐλλάμψεις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἐκεῖ ἐπικρατεῖ φωτοχυσία Θεοῦ καί ἐκεῖ ζῆ ὁ Θεός μέ σοφία καί γνώση τῶν μυστηρίων Του. Ὁπότε ἐκεῖ ὑπάρχει ἡ Βασιλεία τῶν οὐρανῶν, καί ἡ ἐπίγνωση τῆς Βασιλείας καί οἱ κεκρυμμένοι θησαυροί τῆς πνευματικῆς πτωχείας.

Ἔτσι, κατά τόν ἅγιο Συμεών τόν Νέο Θεολόγο, ὅπου ὑπάρχει πνευματική πτωχεία, ἐκεῖ ὑπάρχει τό χαρμόσυνο πένθος καί τά ἀδιάκοπα δάκρυα πού καθαρίζουν τήν ψυχή, τήν ὁποία καθιστοῦν φωτεινότατη. Μέ αὐτά ἡ ψυχή ἀνυψώνεται, ἀναγνωρίζει τόν Χριστό, γίνεται πραεία, ἀκίνητη πρός τήν ὀργή, πεινᾶ καί διψᾶ γιά νά μάθη τά δικαιώματα τοῦ Θεοῦ. Ἔτσι, γίνεται ἐλεήμων καί συμπαθής, καθαρίζεται ἡ καρδία καί γίνεται καθαρή, βλέπει καθαρά τήν δόξα τοῦ Θεοῦ. Ἔπειτα, οἱ ἄνθρωποι πού ἔχουν τέτοιες καθαρές ψυχές, οἱ ὁποῖες βλέπουν τό Φῶς τοῦ Θεοῦ, γίνονται εἰρηνοποιοί καί καλοῦνται υἱοί τοῦ Ὑψίστου, ἀγαποῦν τόν Θεό καί ὑπομένουν γι’ Αὐτόν κάθε πόνο καί θλίψη, ὑβριζόμενοι, ὀνειδιζόμενοι καί διωκώμενοι, ὑπομένουν κάθε διωγμό αἰσθανόμενοι ἀγαλλίαση, γιατί ἀξιώθηκαν νά ἀτιμασθοῦν ἀπό τούς ἀνθρώπους γιά τήν ἀγάπη Του.

Μέ τήν βίωση τῶν μακαρισμῶν τοῦ Χριστοῦ καί τό ἀπαύγασμα τοῦ θείου Φωτός δεχόμαστε τήν σφραγίδα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στήν καρδιά καί ἀπό ἐκεῖ καρποφορεῖται γιά τόν Χριστό ἡ πραότητα, ἡ εἰρήνη, ἡ ἐλεημοσύνη, ἡ συμπάθεια, ἡ χρηστότητα, ἡ ἀγαθωσύνη, ἡ πίστη, ἡ ἐγκράτεια, ἡ ἀγάπη, ἡ χαρά γιά τούς πειρασμούς καί ἡ προθυμία νά πεθάνη γιά τούς ἀδελφούς του.

Καί προτρέπει ὁ ἅγιος Συμεών ὁ Νέος Θεολόγος νά ἐξετάζουμε τόν ἑαυτό μας μέ ἀκρίβεια, γιά νά γνωρίσουμε ἐάν στίς ψυχές μας ὑπάρχη αὐτή ἡ σφραγίδα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί ἄν μέσα μας εἶναι ὁ Χριστός. Ἀντίθετα, ἐάν δέν λάβαμε τόν Χριστό καί τήν σφραγίδα Του, τότε ζῆ μέσα μας ὁ δόλιος κόσμος καί εἴμαστε ξένοι πρός τήν αἰώνια ζωή καί τήν Βασιλεία τῶν οὐρανῶν.

Ἀπό ὅλα αὐτά φαίνεται ὅτι ἡ πνευματική ζωή ἀρχίζει ἀπό τήν ταπείνωση, τήν αἴσθηση τῆς πνευματικῆς μας πτωχείας καί προοδευτικά ὁ Χριστιανός ζῆ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ καί στό τέλος ὅλη αὐτή ἡ ζωή ὁλοκληρώνεται μέ τούς διωγμούς καί τό μαρτύριο, πού ἀποτελεῖ τήν δόξα τοῦ Χριστιανοῦ.

Ἔτσι, τό μαρτύριο εἶναι τό τέλος τῆς πνευματικῆς ζωῆς, ὁ καρπός τῆς θεωρίας τοῦ Θεοῦ, ἀποτέλεσμα τῆς γνώσεως τοῦ Θεοῦ. Τό μαρτύριο δέν εἶναι ἁπλῶς μιά καλή διάθεση ἤ ἕνα ἀνθρώπινο συναίσθημα καί μιά ἰσχυρή βούληση, ἀλλά εἶναι καρπός τῆς θεωρίας τοῦ Θεοῦ. Αὐτό φαίνεται ἀπό τό ὅτι μαζί μέ τούς μακαρισμούς ὁ ἄνθρωπος βιώνει τήν Βασιλεία τῶν οὐρανῶν, παρακαλεῖται ἀπό τόν Θεό, γίνεται κληρονόμος τῆς γῆς, χορταίνει ἀπό τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ, δέχεται τήν ἐλεημοσύνη, βλέπει τό Φῶς τοῦ Θεοῦ, γίνεται ναός τοῦ Θεοῦ. Μέ τέτοια μεγάλα πνευματικά δῶρα ἀφ’ ἑνός μέν αἰσθάνεται μέσα του τό πλήρωμα τῆς ζωῆς, ἀφ’ ἑτέρου δέ δέν γίνεται ἀποδεκτός ἀπό τόν κόσμο, δέν μπορεῖ νά συμβαδίση μέ τίς σκέψεις τῶν ἀνθρώπων.

Οἱ μακαρισμοί τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἡ βάση τῆς χριστιανικῆς ζωῆς. Μέσα σέ αὐτούς κρύβεται ὅλη ἡ πνευματική μας πορεία. Μακάρι νά τούς βιώσουμε στήν ζωή μας.

Ὁ Μητροπολίτης
+ Ὁ Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου ΙΕΡΟΘΕΟΣ