Ὑπερφυής καί ξένη θλίψη

Ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος μέ τήν πνευματική δύναμη πού εἶχε παραβρέθηκε κοντά στόν Χριστό καί τήν στιγμή τῆς Σταυρώσεώς Του στόν Γολγοθᾶ. …

Ἡ ὀδύνη τῆς Θεοτόκου στόν Σταυρό ἦταν ἀπερίγραπτη. Ὁ ἱερός Νικόλαος Καβάσιλας γράφει ὅτι «μηδέν ὅμοιον ἄλγος ἀνθρώποις γενέσθαι», δηλαδή κανένας ἄνθρωπος δέν αἰσθάνθηκε ὅμοια ὀδύνη μέ αὐτήν πού αἰσθάνθηκε ἡ Θεοτόκος στόν Σταυρό. Ἄν κλαῖμε γιά τούς ἀνθρώπους πού ἀδικοῦνται, τίποτε δέν εἶναι τόσο ἄδικο ὅσο ὁ θάνατος τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ. «Διά ταῦτα ὑπερφυής τις καί ξένη κατέσχε τήν Παρθένον ἀνία». Ἡ θλίψη τῆς Παρθένου στόν Γολγοθᾶ ἦταν «ὑπερφυής καί ξένη», δέν ὑπάρχει καμμιά ἄλλη παρόμοια θλίψη στά ἀνθρώπινα δεδομένα. Ἡ Παναγία εἶδε τήν σταύρωση ὡς μητέρα καί ὡς ἄνθρωπος μποροῦσε νά βλέπη τήν ἀδικία πού ἔγινε σέ Αὐτόν. Ἡ Παρθένος Μαρία, ὅπως Τοῦ μετέδωσε τό αἷμα καί τήν σάρκα της, ἔλαβε μέρος καί στίς δικές Του χάριτες, ἀλλά ἔλαβε μέρος καί στόν πόνο καί τήν ὀδύνη Του. Ὁ Χριστός καρφωμένος στόν Σταυρό δέχθηκε στήν πλευρά Του τήν λόγχη, ἀπό τήν ὁποία ἔρευσε αἷμα καί ὕδωρ, ἀλλά καί ἡ Παναγία στόν Γολγοθᾶ ἀπό τόν πόνο της δέχθηκε τήν ρομφαία ἡ ὁποία διαπέρασε τήν καρδιά της. ...

Ἡ ὑμνογραφία τῆς Μεγάλης Παρασκευῆς παρουσιάζει μέ καταπληκτικό τρόπο τό ἄλγος καί τόν πόνο τῆς Θεομήτορος. Μπορεῖ, βέβαια, οἱ ὑμνογράφοι σέ μερικά σημεῖα νά τῆς προσδίδουν πόνο ὑπέρ τό δέον, ἀλλά μέ αὐτό θέλουν νά ἐκφράσουν τήν ἀνθρώπινη φύση της, ὅτι δέν ἦταν ἀποκεκομμένη ἀπό τούς ἀνθρώπους. Ὅμως, ἡ ἁγιογραφία συμπληρώνει καί μετριάζει τόν πόνο τῆς Θεοτόκου Μαρίας ἐπάνω στόν Γολγοθᾶ, ἀφοῦ τήν παρουσιάζει νά πονᾶ, νά θρηνῆ, ἀλλά στό πρόσωπό της ἐκφράζεται ἡ βασιλική μεγαλοπρέπειά της.

(Ναυπάκτου Ἱεροθέου, Θεομητορικές Ἑορτές)