«Ἡ ἰατρική ἐν Πνεύματι ἐπιστήμη»

Μία ἀπό τίς σημαντικές διαφορές μεταξύ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῶν ἄλλων δυτικῶν Χριστιανικῶν Ὁμολογιῶν εἶναι ὅτι ἡ βάση τῆς Ὀρθοδόξου Παραδόσεως εἶναι θεραπευτική. Αὐτό σημαίνει ὅτι, ἐνῶ ὁ δυτικός Χριστιανισμός βλέπει τήν ἁμαρτία μέσα ἀπό νομική καί ἠθικιστική διαδικασία καί φρασεολογία, ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ὅπως ἐκφράζεται στήν Ἁγία Γραφή καί τήν Πατερική Παράδοση, βλέπει τήν ἁμαρτία μέσα ἀπό τήν ἰατρική προοπτική, δηλαδή θεωρεῖ ὅτι ἡ ἁμαρτία εἶναι ἀσθένεια τοῦ ἀνθρώπου, μετά τήν ἀπομάκρυνσή του ἀπό τόν Θεό καί, ἑπομένως, ἀπαιτεῖται θεραπεία.

Ἔτσι, ἡ ἐνανθρώπηση τοῦ Χριστοῦ δέν ἀπέβλεπε στήν ἐξιλέωση τῆς θείας δικαιοσύνης, ὅπως νομίζουν οἱ δυτικοί θεολόγοι, ἀλλά στήν θεραπεία τοῦ ἀνθρώπου, τό πῶς δηλαδή ἡ ἰδιοτελής ἀγάπη (φιλαυτία) θά γίνη ἀνιδιοτελής ἀγάπη (φιλοθεΐα καί φιλανθρωπία). Ὁ Θεός δέν εἶναι ἕνας πνευματικός εἰσαγγελέας, ἀλλ’ ἰατρός πού θεραπεύει τόν ἄνθρωπο. Αὐτό τό συναντοῦμε ὄχι μόνον στήν Ἁγία Γραφή καί στά ἔργα τῶν ἁγίων Πατέρων, ἀλλά καί σέ ὅλα τά λειτουργικά κείμενα τῆς Ἐκκλησίας. Εἶναι γνωστή ἡ διδασκαλία τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου ὅτι ὁ Χριστός μέ τήν ἐνανθρώπησή Του προσέλαβε ὁλόκληρη τήν ἀνθρώπινη φύση γιά νά τήν θεραπεύση, γιατί «τό ἀπρόσληπτον καί ἀθεράπευτον».

Μιά σημαντική φράση πού δείχνει ὅλο αὐτό τό θεραπευτικό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ... «Ἰατρική ἐν Πνεύματι ἐπιστήμη». Πρόκειται γιά μιά φράση πού συναντοῦμε στόν ρβ΄(102) Κανόνα τῆς Πενθέκτης Οἰκουμενικῆς Συνόδου καί δείχνει ὅτι ἡ ὅλη ζωή στήν Ἐκκλησία καί ἡ προσπάθεια τήν ὁποία καταβάλλουμε γιά νά ἀκολουθήσουμε τόν Χριστό καί νά ἑνωθοῦμε μαζί Του εἶναι μιά «ἰατρική», ἀλλά «ἐν Πνεύματι ἰατρική», ἀφοῦ διαφέρει ἀπό τίς συνήθεις ἰατρικές θεραπεῖες τοῦ σώματος καί γίνεται, πρωτίστως, στήν ψυχή διά τῆς ἐνεργείας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Καί ἐπειδή αὐτή ἡ πνευματική ἰατρική ἐξασκεῖται μέ σοβαρότητα, ὑπευθυνότητα καί πνευματικές «ἀρχές», γι᾿ αὐτό καί λέγεται «ἐπιστήμη».

(Ναυπάκτου Ἱεροθέου, «Ἡ ἰατρική ἐν Πνεύματι ἐπιστήμη»)