Ὁ ᾍδης στένων βοᾷ

Στήν Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας γίνεται πολύς λόγος γιά τήν κάθοδο τοῦ Χριστοῦ στόν Ἅδη μέ τήν ἔννοια ὅτι εἰσῆλθε μέσα στό κράτος καί τό βασίλειο τοῦ θανάτου. Εἶναι συνταρακτικά τά τροπάρια πού ψάλλονται κατά τόν ἑσπερινό τοῦ Πάσχα, τά ὁποῖα ἀρχίζουν μέ τήν φράση «Σήμερον ὁ ᾍδης στένων βοᾷ». Παρουσιάζουν, δηλαδή, τόν Ἅδη νά φωνάζη μέ στεναγμό. Μεταξύ τῶν ἄλλων λέγει ὅτι κατελύθη ἡ ἐξουσία του, ἀφοῦ ὁ Χριστός ἐλευθέρωσε ὅλους αὐτούς πού κατεῖχε ἀπό αἰώνων. Εἶναι χαρακτηριστικά τά λόγια: «Κατεπόθη μου τό κράτος• ὁ ποιμήν ἐσταυρώθη καί τόν Ἀδάμ ἀνέστησεν• ὧνπερ ἐβασίλευον ἐστέρημαι• καί οὕς κατέπιον ἰσχύσας πάντας ἐξήμεσα• ἐκκένωσε τούς τάφους ὁ σταυρωθείς• οὐκ ἰσχύει τοῦ θανάτου τό κράτος».

Πολύ σημαντικός γιά τό σημεῖο αὐτό εἶναι καί ὁ Κατηχητικός λόγος τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, πού διαβάζεται κατά τήν θεία Λειτουργία τῆς Κυριακῆς τοῦ Πάσχα. Μεταξύ τῶν ἄλλων λέγεται ὅτι ὁ Ἅδης ὅταν συνάντησε τόν Χριστό «ἐπικράνθη... κατηργήθη... ἐνεπαίχθη... ἐνεκρώθη... καθηρέθη... ἐδεσμεύθη». Στήν συνέχεια λέγεται ὅτι ὁ Ἅδης, μέ τόν θάνατο τοῦ Χριστοῦ στόν Σταυρό, ἔλαβε θνητό σῶμα καί βρέθηκε ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, ἔλαβε γῆ-χῶμα καί συνάντησε οὐρανό, ἔλαβε αὐτό πού ἔβλεπε, δηλαδή ἀνθρώπινο σῶμα, ἀνθρώπινη φύση, καί νικήθηκε ἀπό αὐτό πού δέν ἔβλεπε, δηλαδή ἀπό τήν θεότητα.

Τήν διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας γιά τήν κάθοδο τοῦ Χριστοῦ στόν Ἅδη περιέγραψε ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός σέ ἕνα τροπάριο τοῦ Κανόνος τοῦ Πάσχα: «Κατῆλθες ἐν τοῖς κατωτάτοις τῆς γῆς καί συνέτριψας μοχλούς αἰωνίους, κατόχους πεπεδημένων, Χριστέ• καί τριήμερος, ὡς ἐκ κήτους Ἰωνᾶς ἐξανέστης τοῦ τάφου».

Ναυπάκτου Ἱεροθέου: «Οἱ Δεσποτικές Ἑορτές»