Ναυπάκτου Ἱεροθέος, Συνέντευξη γιά θέματα τῆς πανδημίας

Τὴν Κυριακή 13 Δεκεμβρίου 2020, δημοσιεύεται στήν Ἐφημερίδα «Ἐλεύθερος Τύπος» συνέντευξη τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱεροθέου, ὁ ὁποῖος ἀπαντᾶ σέ ἐρωτήσεις τῆς Δημοσιογράφου Βάλιας Νικολάου γιά τά ὑγειονομικά μέτρα σέ σχέση μέ τήν Ἐκκλησία, γιά τό ἐμβόλιο, τά σενάρια συνωμοσίας, γιά τήν θεία Μετάληψη, γιά τήν πίστη καί τήν ἐπιστήμη, γιά τήν κοινωνική ἀποστασιοποίηση, γιά τόν ἑορτασμό τῶν Χριστουγέννων.

Τήν συνέντευξη αὐτή τοῦ Σεβασμιωτάτου κ. Ἱεροθέου παραθέτουμε κατωτέρω:

*

Συνέντευξη Μητροπολίτη Ναυπάκτου κ. Ἱεροθέου

στὴν δημοσιογράφο Βάλια Νικολάου τῆς Ἐφημερίδας «Ἐλεύθερος Τύπος»

Ἐρώτηση: Σεβασμιώτατε, βιώνουμε μιὰ πρωτοφανῆ κρίση ἐξ αἰτίας τῆς πανδημίας. Ὑπάρχουν πιστοὶ ποὺ τηροῦν μὲ εὐλάβεια τὰ μέτρα τῶν ἁρμόδιων ὑγειονομικῶν ἀρχῶν γιὰ τὴν προστασία τους ἀπὸ τὸν covid-19. Ὑπάρχουν, ὅμως καὶ πιστοὶ ποὺ ἀρνοῦνται τὴν ὕπαρξή του καὶ πιστεύουν σὲ σενάρια συνωμοσιολογίας. Τί θὰ λέγατε στοὺς ἀρνητὲς τῆς πανδημίας;

Ἀπάντηση: Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἕνας χῶρος εὐρύχωρος. Ἂν σκεφθῇ κανεὶς ὅτι μὲ τὰ μυστήρια τοῦ Βαπτίσματος καὶ τοῦ Χρίσματος γίνεται κάποιος μέλος τῆς Ἐκκλησίας, τότε καταλαβαίνει ὅτι ἡ συντριπτικὴ πλειοψηφία τῶν Ἑλλήνων εἶναι μέλη τῆς Ἐκκλησίας. Ὅμως, ἐπειδὴ στὸν κάθε ἄνθρωπο δόθηκε ἀπὸ τὸν Θεὸ τὸ αὐτεξούσιον, γι' αὐτὸ καὶ ὁ καθένας ἔχει ἕνα δικό του τρόπο νὰ ἀντιμετωπίζη τὰ θέματα τῆς ζωῆς του. Μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ πρίσμα, ὅπως σωστὰ παρατηρεῖτε, ὑπάρχουν Χριστιανοὶ ποὺ ἀποδέχονται τὴν ὕπαρξη τῆς πανδημίας καὶ τηροῦν τὰ ὑγιειονομικὰ μέτρα καὶ ἄλλοι ποὺ τὰ ἀρνοῦνται ἡ ἐπιφυλάσσονται γι' αὐτὰ ποὺ τὰ θεωροῦν ὑπερβολικά. Θεωρῶ ὅτι ὑπάρχει σοβαρὸς κίνδυνος ἀπὸ τὴν πανδημία τοῦ ἰοῦ καὶ πρέπει νὰ τηροῦμε ὅλα ὅσα μᾶς συμβουλεύουν οἱ εἰδικοί. Σὲ ὅλα τὰ θέματα τῆς ὑγείας μας συμβουλευόμαστε τοὺς γιατρούς, ἐπισκεπτόμαστε τὰ Νοσοκομεῖα καὶ ὑπακούουμε στὶς ὑποδείξεις τους. Γιατί νὰ μὴ τὸ κάνουμε αὐτὸ καὶ στὴν παροῦσα ὑγιειονομικὴ κρίση;

Ἐρώτηση: Ἐντὸς τῆς Ἐκκλησίας, ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ ὑπῆρξαν ἀντιδράσεις γιὰ τὸ κλείσιμο τῶν Ναῶν. Μάλιστα, ὁρισμένοι Ἱεράρχες ἀλλὰ καὶ πιστοὶ ἀκόμη καὶ σήμερα κάνουν λόγο γιὰ διωγμὸ τῆς Ἐκκλησίας. Ποιά ἡ δική σας ἄποψη;

Ἀπάντηση: Πράγματι, δημιουργήθηκαν πολλὰ προβλήματα ἀπὸ τὸ κλείσιμο τῶν Ναῶν, καὶ μάλιστα σὲ κρίσιμες καὶ σημαντικὲς ἐκκλησιαστικὲς περιόδους, ὅπως τὴν Μεγάλη Σαρακοστή, τὸ Πάσχα καὶ τώρα τὴν περίοδο τῆς προετοιμασίας γιὰ τὰ Χριστούγεννα. Τὸ ἐπιχείρημα τοῦ διωγμοῦ τὸ ἔχω ἀκούσει καὶ δὲν μπορῶ νὰ τὸ ἑρμηνεύσω πλήρως. Ὅταν κλείνουν ὅλα τὰ καταστήματα, τὰ Σχολεῖα, τὰ Πανεπιστήμια, τὰ ἀεροδρόμια κλπ. δὲν μπορῶ νὰ πῶ ὅτι ὅλα αὐτὰ ἔγιναν ὡς ἄλλοθι γιὰ νὰ κάνουν διωγμὸ στὴν Ἐκκλησία. Ὅταν ὅμως βλέπω διάφορες ἐμμονὲς ὡς πρὸς τὴν Ἐκκλησία, ὅταν παρατηρῶ ὅτι δίνονται εὔκολα ἄδειες γιὰ ἄλλες ἐξόδους ἀπὸ τὰ σπίτια κατὰ τὴν διάρκεια τῆς ἀπομόνωσης, ὅπως γιὰ βάδισμα, ἔξοδο κατοικιδίων ζώων, καὶ δὲν ἐπιτρέπουν ἄδεια γιὰ νὰ πᾶνε στὸν Ναὸ νὰ προσευχηθοῦν, τότε προβληματίζομαι σοβαρότατα. Νομίζω ὅτι γίνονται λάθη ἑκατέρωθεν. Μερικοὶ Κληρικοὶ καὶ Χριστιανοὶ δὲν τηροῦν ἐπακριβῶς τὰ μέτρα, γιατί ἔχουν μιὰ μονοφυσιτικὴ ἀντίληψη ὡς πρὸς τὸν Ναό, καὶ ἄλλοι ποὺ λαμβάνουν πολὺ αὐστηρὰ μέτρα γιὰ τοὺς Ναούς, γιατί φαίνεται ὅτι ἔχουν πρόβλημα μὲ τὴν θεία Μετάληψη.

Ἐρώτηση: Κάποιοι λένε ὅτι ἡ Ἱεραρχία ἄργησε νὰ κατανοήσει τὸ μέγεθος τοῦ προβλήματος. Τί ἀπαντᾶτε;

Ἀπάντηση: Ἡ Ἱεραρχία ὅλο αὐτὸ τὸ διάστημα δὲν ἔχει συγκληθῇ, οὔτε ἡ τακτικὴ Ἱεραρχία τοῦ Ὀκτωβρίου, γιὰ λόγους ἀνωτέρας βίας. Ὅμως τὸ θέμα τὸ ἀντιμετώπισε ἡ Διαρκὴς Ἱερὰ Σύνοδος καὶ νομίζω τὸ ἔκανε μὲ ψυχραιμία, νηφαλιότητα καὶ σοβαρότητα. Κινήθηκε στὸ μέσον μεταξὺ τῶν δύο ἄκρων, δηλαδὴ τῆς ὑπερβολῆς καὶ τῆς ἐλλείψεως, γιὰ νὰ θυμηθῶ τὴν ἀριστοτελικὴ ἀρχὴ τῆς ἀρετῆς. Ἔτσι, ἡ Διαρκὴς Ἱερὰ Σύνοδος ἀπὸ τὴν ἀρχὴ κατενόησε τὸ πρόβλημα καὶ ἔπραξε τὰ δέοντα. Νομίζω ὅτι στὴν παροῦσα φάση θὰ πρέπει νὰ δραστηριοποιηθῇ ἀκόμη περισσότερο, γιατί πρέπει νὰ ἀντιμετωπισθῇ ἡ ὑπερβολὴ καὶ ἀπὸ τὶς δύο πλευρές, δηλαδὴ καὶ ἀπὸ πλευρᾶς μερικῶν ἀπὸ τὸ πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἀπὸ πλευρᾶς μερικῶν τῆς πολιτικῆς ἐξουσίας. Ἡ Ἱερὰ Σύνοδος, ὕστερα ἀπὸ πρότασή μου, μοῦ ἔδωσε ἐντολὴ νὰ συντάξω ἕναν Κανονισμὸ Λειτουργίας τῶν Ἱερῶν Ναῶν, κατὰ τὴν διάρκεια τῶν πανδημιῶν, τὸν ὁποῖο ἑτοίμασα καὶ κατέθεσα στὴν Σύνοδο. Μακάρι νὰ γίνη κάτι πρὸς τὴν κατεύθυνση αὐτή.

Ἐρώτηση: Ἡ Ἱεραρχία ἔχει εὐθύνη γιὰ τὰ κρούσματα κορονοϊοῦ ἐντὸς τῆς Ἐκκλησίας;

Ἀπάντηση: Ὁ covid-19 ἔχει ἀποδείξει ὅτι κινεῖται μὲ «δημοκρατικὸ» τρόπο, δηλαδὴ προσβάλλει ὅλους, δὲν ἐξαιρεῖ κανέναν καὶ μάλιστα τὸ κάνει κυρίως σὲ ὅσους συμπεριφέρονται μὲ ἀδιαφορία, ἀπερισκεψία. Κάποιοι, ὅμως, δὲν ἐνεργοῦν δημοκρατικά, ἀφοῦ εἶναι ἕτοιμοι νὰ ἐνοχοποιήσουν μέλη τῆς Ἐκκλησίας ποὺ ἔχουν προσβληθῇ ἀπὸ τὸν ἰὸ καὶ ἀμνηστεύουν ἄλλους. Νομίζω αὐτὸ εἶναι ἕνας ἰδιότυπος ρατσισμός, ποὺ εἶναι πιὸ ἐπικίνδυνος ἀπὸ τὸν κορωνοϊό. Δὲν εὐθύνεται ἡ Ἱερὰ Σύνοδος γιὰ τὰ κρούσματα κορωνοϊοῦ ποὺ παρατηρήθηκαν καὶ στὴν Ἐκκλησία, διότι ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ ἀποδέχθηκε τὰ μέτρα, ἀκόμη καὶ τὰ ὑπερβολικά. Εὐθύνονται ὅμως ὅσοι δὲν τηροῦν τὰ μέτρα ποὺ προτείνονται ἀπὸ τοὺς εἰδικοὺς οὔτε ὑπακούουν στὴν Ἱερὰ Σύνοδο λόγῳ λανθασμένων «θεολογικῶν» ἀπόψεων.

Ἐρώτηση: Θὰ μποροῦσε ποτὲ ἡ Ἐκκλησία νὰ δεχτεῖ ἀλλαγὴ τοῦ τρόπου μετάδοσης τῆς Θείας Μετάληψης;

Ἀπάντηση: Σὲ αὐτὸ ἔχει ἀποφασίσει ἡ Ἱερὰ Σύνοδος, ὅτι ὁ τρόπος μεταδόσεως τῆς θείας Κοινωνίας εἶναι δοκιμασμένος τοὐλάχιστον γιὰ χίλια χρόνια καὶ δὲν δημιουργεῖ κανένα πρόβλημα, σὲ Νοσοκομεῖα, σὲ Θεραπευτήρια λοιμωδῶν νόσων, σὲ ὅλους τοὺς χώρους. Βεβαίως, ἡ Μετάληψη τοῦ Σώματος καὶ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ προσφέρεται σὲ αὐτοὺς ποὺ τὸ θέλουν καὶ ἔχουν προετοιμασθῇ κατάλληλα. Παρατηρῶ ὅμως ὅτι τὸ θέμα αὐτὸ τὸ συζητοῦν ἀρνητικὰ ἄνθρωποι ποὺ οὔτε κοινωνοῦν οὔτε ἐκκλησιάζονται τακτικά, καὶ ὄχι ὅσοι κοινωνοῦν καὶ ἐκκλησιάζονται. Ὑποψιάζομαι ὅτι ἡ αὐστηρότητα τῶν μέτρων ποὺ ἔχουν ληφθῇ ἀπὸ τὴν Πολιτεία ὡς πρὸς τοὺς Ἱεροὺς Ναοὺς ἔγινε ἐπειδὴ μερικοὶ ἔχουν ἐμμονὲς ὡς πρὸς τὴν θεία Μετάληψη. Ὅμως στὸ θέμα τῆς θείας Μεταλήψεως νομίζω δὲν ὑπάρχει ἀπόφαση τῆς Ἐπιστημονικῆς Ἐπιτροπῆς, γιατί εἶναι θέμα πίστεως. Ἂν ὑπάρχη τέτοια ἀπόφαση, παρακαλῶ νὰ δημοσιοποιηθῇ.

Ἐρώτηση: Σεβασμιώτατε, ὁρισμένοι ἐν ὀνομάτι τῆς Πίστεως ἀρνοῦνται τὴν Ἐπιστήμη καὶ τὸ ἀντίθετο. Θὰ ἤθελα τὴ δική σας τοποθέτηση σὲ αὐτό;

Ἀπάντηση: Ἡ σύγκρουση μεταξὺ Πίστεως καὶ Ἐπιστήμης ἔγινε στὴν Δύση, μεταξὺ τῶν ἀπόψεων τοῦ σχολαστικισμοῦ καὶ τοῦ διαφωτισμοῦ μὲ τὴν ἀνάπτυξη τῶν θετικῶν ἐπιστημῶν. Ἐμεῖς στὸν χῶρο τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας δὲν εἴχαμε ποτὲ τέτοια σύγκρουση, διότι ξέρουμε ὅτι τόσο ἡ Πίστη ὅσο καὶ ἡ Ἐπιστήμη κινοῦνται σὲ διαφορετικὰ ἐπίπεδα. Ὅσοι βλέπουν τέτοιες συγκρούσεις καὶ στὸν δικό μας χῶρο, διαπνέονται ἀπὸ ξένες ἰδεολογίες. Ἐγὼ δέχομαι τὴν Ἐπιστήμη καὶ τὴν Ὀρθόδοξη θεολογία. Ὅταν ἕνας ἐπιστήμονας ἀρνεῖται τὴν ὀρθόδοξη πίστη γιὰ λόγους ἐπιστημονικούς, δείχνει ὅτι δὲν εἶναι ἀληθινὸς ἐπιστήμονας, καὶ ὅταν ἕνας ὀρθόδοξος πιστὸς ἀρνεῖται τὴν ἐπιστήμη γιὰ λόγους πίστεως, δείχνει ὅτι δὲν εἶναι καλὸς πιστός, γιατί στὸ θέμα αὐτὸ ἰσχύει τὸ συναμφότερο. Ἡ Πίστη εἶναι ἡ ἐπιστήμη-γνώση τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ Ἐπιστήμη εἶναι ἡ γνώση τοῦ κτιστοῦ κόσμου. Αὐτὸ ἔχει ξεκαθαρισθῇ στὴν ἐποχή μας καὶ ἀπορῶ γιατί ἐπανερχόμαστε συχνὰ σὲ αὐτό.

Ἐρώτηση: Σεβασμιώτατε, θέλω νὰ σᾶς ρωτήσω εὐθέως. Θὰ κάνατε τὸ ἐμβόλιο κατὰ τοῦ κορονοϊοῦ;

Ἀπάντηση: Θὰ σᾶς ἀπαντήσω καὶ ἐγὼ εὐθέως. Σὲ ὅλα τὰ παιδιὰ μέχρι τὴν ἡλικία τῶν δέκα ἐτῶν γίνονται ἐμβολιασμοὶ ὑποχρεωτικὰ γιὰ 13 νόσους καὶ προαιρετικὰ γιὰ ἄλλες 3 νόσους, δηλαδὴ συνολικὰ γίνονται 16 ἐμβόλια, καὶ πολλὰ ἀπὸ αὐτὰ εἶναι ἐπαναλαμβανόμενα. Ἐπίσης, στὶς ἑπόμενες ἡλικίες γίνονται ἄλλα ἐμβόλια καὶ σὲ αὐτὰ ὀφείλεται ἡ αὔξηση τοῦ προσδόκιμου ὁρίου ζωῆς. Τὰ ἐμβόλια ἐνισχύουν τὸ ἀνοσιοποιητικὸ σύστημα τοῦ ὀργανισμοῦ γιὰ νὰ ἀντιμετωπίση τοὺς ἰούς. Καὶ ἐγὼ ἔχω κάνει ἐμβόλια, διότι διαφορετικὰ πιθανὸν δὲν θὰ ζοῦσα καὶ κάθε χρόνο κάνω τὸ ἐμβόλιο γιὰ τὴν γρίπη. Θὰ κάνω ὅμως καὶ τὸ νέο ἐμβόλιο ὕστερα ἀπὸ τὶς ἐγκρίσεις τῶν ἁρμοδίων Ὀργανισμῶν καὶ τὴν ἀπόφαση τῆς Ἱερᾶς Συνόδου καὶ τὶς ὑποδείξεις τῶν θεραπόντων ἰατρῶν μου. Βεβαίως, δὲν δίνω συνωμοσιολογικὲς καὶ ἰδεολογικὲς ἑρμηνεῖες στὰ ἐμβόλια. Θεωρῶ ὅτι μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ μπορῶ νὰ παρατείνω τὴν βιολογικὴ ζωή, χωρὶς αὐτὸ νὰ εἶναι αὐτοσκοπός μου, ὥστε νὰ βοηθήσω ὅσο μπορῶ ὅσους μὲ ἔχουν ἀνάγκη καὶ νὰ προετοιμασθῶ κατάλληλα γιὰ τὸν θάνατό μου καὶ τὴν συνάντησή μου μὲ τὸν Χριστό. Μὲ ἐνδιαφέρει περισσότερο τὸ πνευματικὸ ἐμβόλιο ποὺ εἶναι ἡ προσευχὴ καὶ ἡ θεία Κοινωνία τοῦ Σώματος καὶ τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ καὶ στενοχωροῦμαι ὅταν τὸ ἀρνοῦνται στοὺς Χριστιανούς.

Ἐρώτηση: Πολλοὶ συνάνθρωποί μας δοκιμάζονται ὅσο ποτὲ λόγῳ τῆς κοινωνικῆς ἀποστασιοποίησης. Ἀκόμη καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὲς τὶς συνθῆκες ἡ Ἐκκλησία πὼς μπορεῖ νὰ τοὺς βοηθήσει;

Ἀπάντηση: Αὐτὸ εἶναι ὄντως μεγάλο θέμα. Στενοχωροῦμαι ἀπὸ τὴν λεγόμενη «κοινωνικὴ ἀποστασιοποίηση», τὸ νὰ μὴ συναντῶνται οἱ ἄνθρωποι μεταξύ τους, ἀφοῦ ὁ ἄνθρωπος εἶναι «κοινωνικὸ ὀν». Λυπᾶμαι γιὰ τὰ οἰκονομικὰ καὶ ψυχολογικὰ προβλήματα τῶν ἀνθρώπων αὐτῆς τῆς περιόδου. Περισσότερο θλίβομαι γιὰ ἐκείνους οἱ ὁποῖοι δὲν ἀναγνωρίζουν τὸν ρόλο τῆς Ἐκκλησίας στὴν προσφορὰ νοήματος ζωῆς στοὺς ἀνθρώπους μὲ κέντρο τὸν Ἱερὸ Ναὸ καὶ τὴν θεία Λειτουργία. Τελικά, ὁ ἄνθρωπος δὲν εἶναι μόνο σῶμα, δὲν εἶναι μιὰ «ἔμψυχη μηχανὴ» οὔτε ἕνα «ζῶο ποὺ κατασκευάζει μηχανές».

Ἐρώτηση: Αὐτὰ τὰ Χριστούγεννα καλούμαστε νὰ τὰ γιορτάσουμε διαφορετικά. Τί μήνυμα θὰ στέλνατε στὸν κόσμο;

Ἀπάντηση: Δὲν καταλαβαίνω πλήρως αὐτὸ ποὺ ἀκούω ἀπὸ πολλοὺς νὰ λένε ὅτι φέτος «καλούμαστε νὰ γιορτάσουμε τὰ Χριστούγεννα διαφορετικά». Τί θὰ πῇ «διαφορετικά»; Ἂν νοεῖται νὰ μὴ γίνονται μετακινήσεις, συγχρωτισμοί, καλῶς. Πώς, ὅμως, θὰ γιορτάσουμε τὰ Χριστούγεννα μὲ φωταγωγημένες πλατεῖες, μὲ ἄνοιγμα τῶν καταστημάτων γιὰ ψώνια, ἀλλὰ μὲ κλειστοὺς Ναούς; Τί νόημα δίνουμε στὴν Γέννηση τοῦ Χριστοῦ; Μήπως ὁ Χριστὸς γεννήθηκε ὡς ἄνθρωπος γιὰ νὰ μᾶς δίνη τὸ δικαίωμα νὰ γιορτάζουμε μὲ ρεβεγιὸν καὶ μὲ λαμπιόνια; Εἴμαστε Χριστιανοὶ ἡ εἰδωλολάτρες μὲ χριστιανικὸ ἐπίχρισμα; Τελικά, μερικοὶ ἐννοοῦν ἑορτασμὸ τῶν Χριστουγέννων σὰν νὰ ζοῦμε πρὸ Χριστοῦ. Μήπως αὐτὸ δικαιώνει αὐτοὺς ποὺ ἰσχυρίζονται ὅτι ὁ σύγχρονος κόσμος, ἀκόμη καὶ στὴν Ἑλλάδα, εἶναι ἕνας κόσμος «μεταχριστιανικός», δηλαδὴ «ἕνα μεῖγμα ἀπὸ Χριστιανούς, πρώην Χριστιανοὺς καὶ μὴ Χριστιανούς»; Ὅταν δὲν ἀνοίγονται οἱ Ναοὶ αὐτὲς τὶς ἡμέρες, μὲ τὴν τήρηση ὅλων τῶν μέτρων, μᾶλλον δικαιώνεται ἡ «μεταχριστιανικὴ» νοοτροπία τῆς ἐποχῆς μας. Ἡ ἑορτὴ τῶν Χριστουγέννων ἑορτάζεται κατ' ἐξοχὴν θεολογικά, ἐκκλησιαστικὰ καὶ εὐχαριστιακά, ἀλλιῶς εἶναι μιὰ ἁπλὴ ἀνθρώπινη ἱστορία.

Δημοσιεύθηκε στὸν Ἐλεύθερο Τύπο, 13 Δεκεμβρίου 2020