Συνέντευξη Ναυπάκτου Ἱεροθέου στὴν ἐφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ

Ὁ μητροπολίτης Ναυπάκτου Ἰερόθεος μὲ τὸν μειλίχιο λόγο καὶ τὸ συγγραφικὸ ρεκὸρ ἀναφέρεται στὰ σημερινὰ προβλήματα τῆς Ἐκκλησίας, ἕνα μόνο ἐκ τῶν ὁποίων εἶναι ὁ κορωνοϊός, καὶ στοὺς τρεῖς Ἀρχιεπισκόπους μὲ τοὺς ὁποίους συνεργάστηκε

Ἦταν ὁ πρῶτος ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία ποὺ ἐμβολιάστηκε. Καὶ ὅπως τότε ἔτσι καὶ τώρα ὁ μητροπολίτης Ναυπάκτου Ἰερόθεος στέλνει ξεκάθαρο μήνυμα: «Σὲ ἕναν τέτοιο πόλεμο ἡ ἀντίδραση στὸν ἐμβολιασμὸ εἶναι πιὸ ἐπικίνδυνη ἀπὸ τὶς ἐνδεχόμενες παρενέργειες ἀπὸ τὸ ἐμβόλιο». Ὁ 76χρονος ἱεράρχης ἀποτελεῖ μία ἀπὸ τὶς πιὸ ξεχωριστὲς φυσιογνωμίες τῆς Ἱεραρχίας. Λίγοι ἀρχιερεῖς καταφέρνουν νὰ ἀφήσουν προσωπικὸ στίγμα. Αὐτὸς τὸ ἔχει πετύχει. Δὲν ἔχει τυχαῖα τὸ προσωνύμιο ὁ «λόγιος». Ἔχει ἕνα ἀσύλληπτο ρεκόρ: ἔχει γράψει 110 βιβλία μὲ θεολογικό, ἐκκλησιολογικό, κοινωνικὸ περιεχόμενο. Καὶ συνεχίζει. Ἄλλωστε ἂν δὲν εἶχε γίνει παπᾶς, ὅπως λέει, θὰ εἶχε ἀκολουθήσει ἀκαδημαϊκὴ καριέρα στὴ Θεολογία. Τὸ ἀσκητικὸ «προφίλ» του δὲν ὀφείλεται μόνο στὸν σωματότυπό του ἀλλὰ καὶ στὸν μειλίχιο λόγο του. Οὐδέποτε ἔχει διατυπώσει ἀκραῖες θέσεις. Ἀντίθετα ἔχει τὴν ἱκανότητα νὰ συνθέτει. Ἴσως γι' αὐτὸ ἡ Ἱερὰ Σύνοδος τοῦ ἔχει ἐμπιστευτεῖ ἀμέτρητες φορὲς τὸν ρόλο του «πὸρτ παρ' ὅλ», τοῦ ἐκπροσώπου της δηλαδή. Ἔχει συνεργαστεῖ καὶ μὲ τοὺς τρεῖς τελευταίους Ἀρχιεπισκόπους. «Αὐθεντικὸς ἄνθρωπος ὁ Σεραφείμ», «ὁραματιστὴς» ὁ Χριστόδουλος, «ἰσορροπιστὴς καὶ ἤρεμη ἡγετικὴ δύναμη ὁ Ἱερώνυμος» λέει.

Σ' αὐτὴ τὴν κουβέντα ποὺ ἔκανα μαζὶ τοῦ ἀπαντάει γιὰ ὅλα καὶ «χτυπάει» καμπανάκια καί... καμπάνες πρὸς ὅλες τὶς κατευθύνσεις. Καυτηριάζει τὴ διαδοχολογία καὶ δὲν διστάζει νὰ μιλήσει γιὰ τὰ προβλήματα τῆς Ἐκκλησίας. Γιὰ τὴν ἀτομικὴ θρησκευτικότητα ποὺ δημιουργεῖται ἐξ αἰτίας τῆς πανδημίας ἢ γιὰ τὴ λιγοστὴ συμμετοχὴ τῶν νέων στὰ ἐκκλησιαστικὰ πράγματα. Ὑποστηρίζει ὅτι ἡ ἄποψη περὶ τῆς μεγάλης ἐκκλησιαστικῆς περιουσίας εἶναι μῦθος καὶ προσθέτει ὅτι ἴδιος δὲν ἔχει οὔτε τραπεζικὸ λογαριασμό.

Σεβασμιότατε, ἐμβολιαστήκατε πρῶτος ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία καὶ εἴπατε χαρακτηριστικὰ «στὸν "πόλεμο" τῆς πανδημίας ἕνα ὅπλο εἶναι τὸ ἐμβόλιο». Οἱ ἐμβολιασμοὶ εἶναι ἀπαραίτητοι γιὰ νὰ θωρακιστοῦμε ἀπὸ τὸν κορωνοϊό;

Ἡ πανδημία ποὺ περνᾶμε εἶναι ἕνας ἀόρατος πόλεμος, ποὺ ὁδηγεῖ τοὺς ἀνθρώπους στὰ νοσοκομεῖα, στὸν θάνατο, διαλύει τὶς κοινωνικὲς σχέσεις, μειώνει τὸ ἐκκλησίασμα, κλείνει πανεπιστήμια καὶ σχολεῖα, δημιουργεῖ οἰκονομικὰ προβλήματα, παραλύει τὴν ἀγορά. Στὸν πόλεμο αὐτὸν ἕνα ἀπὸ τὰ βασικὰ ὅπλα εἶναι καὶ ὁ ἐμβολιασμός, ὁ ὁποῖος ἐπαναφέρει τὴν κοινωνία στὴν κανονικότητα. Σὲ ἕναν τέτοιο πόλεμο ἡ ἀντίδραση στὸν ἐμβολιασμὸ εἶναι πιὸ ἐπικίνδυνη ἀπὸ τὶς ἐνδεχόμενες παρενέργειες ἀπὸ τὸ ἐμβόλιο. Ὅσοι συνιστοῦν στοὺς χριστιανοὺς νὰ μὴ λαμβάνουν μέτρα προφύλαξης ἔχουν εὐθύνη γιὰ τὶς ἀσθένειες καὶ τοὺς θανάτους τῶν ἀνθρώπων καὶ τὴν ταλαιπωρία τους.

Μένω στὸν κορωνοϊό. Θύματα ἀπὸ τὴ νόσο εἶχε καὶ ἡ Ἱεραρχία. Θεωρεῖτε ὅτι ἡ πανδημία καὶ ἡ καραντίνα θὰ ἐπηρεάσει γενικότερα τὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας; Θὰ εἶναι ἴδια ἡ Ἐκκλησία τὴν ἑπόμενη μέρα;

Ὄχι μόνον ἱεράρχες, ἀλλὰ καὶ κληρικοὶ καὶ μοναχοὶ ὑπῆρξαν καὶ ὑπάρχουν θύματα τοῦ κορωνοϊοῦ. Καὶ ἐμεῖς ζοῦμε στὴν ἴδια κοινωνία καὶ ὄχι σὲ μιὰ προστατευτικὴ γυάλα. Ἡ φθαρτότητα τοῦ σώματος καὶ οἱ ἰοὶ εἶναι μιὰ πραγματικότητα, καὶ μόνον ὅσοι ἔχουν μυωπία δὲν μποροῦν νὰ τὸ δοῦν. Ἤδη ἔχουν δημιουργηθεῖ πολλὰ προβλήματα μέσα στὴν Ἐκκλησία, ἀπὸ τὴν ἀραίωση τοῦ ἐκκλησιάσματος καὶ τὶς ἀτομικὲς ἐκφράσεις τῆς πίστεως τῶν χριστιανῶν, ἀφοῦ ἀρχίζει νὰ δημιουργεῖται μιὰ «ἀτομικὴ θρησκευτικότητα», ποὺ διασπᾶ τὴν ἐνοριακὴ ζωή. Ἡ ἑπόμενη ἡμέρα θὰ εἶναι δύσκολη καὶ χρειάζεται καλὸς προγραμματισμὸς καὶ ἐπίπονη ποιμαντικὴ δράση.

Μέσα στὴν πανδημία εἴδαμε καὶ διαγκωνισμοὺς δηλώσεων ἀπὸ κάποιους ἱεράρχες. Ξύπνησε ἡ διαδοχολογία;

Εἶναι φυσικὸ νὰ ὑπάρχουν ποικίλα χαρίσματα μέσα στὴν Ἐκκλησία καὶ διάφοροι τρόποι ἀντιμετωπίσεως τῶν προβλημάτων, ἐπικρατοῦν ποικίλες ἀπόψεις μεταξὺ τῶν δύο ἄκρων, δηλαδὴ τῶν μοντέρνων καὶ τῶν συντηρητικῶν. Γι' αὐτὸ πάντοτε χρειάζεται ἡ ἀρετὴ τῆς μεσότητας, γιατί «οἱ ἀκρότητες εἶναι ἰσότητες». Μέχρις ὅτου ἡ Διαρκὴς Ἱερὰ Σύνοδος βάλει μιὰ τάξη καὶ ἐξουσιοδοτήσει νὰ ὁμιλοῦν μόνον οἱ ἐκπρόσωποί της, εἴχαμε ὄντως πολλὲς ἀντίθετες μεταξύ τους δηλώσεις. Γιὰ τὸ ἂν ξύπνησε ἡ διαδοχολογία, νομίζω ὅτι ἔχουμε Ἀρχιεπίσκοπο, ποὺ μάλιστα λειτουργεῖ ἰσορροπητικά, καὶ δὲν πρέπει νὰ δημιουργεῖται συζήτηση γιὰ διαδοχή. Ἀλλὰ δὲν μπορῶ νὰ εἰσέλθω στὸ ἐσωτερικὸ κάθε ἀνθρώπου καὶ νὰ γίνω κριτὴς τῶν διαλογισμῶν του, ἀφοῦ «ἄβυσσος ἡ καρδία τοῦ ἀνθρώπου».

Ἔχετε ἕνα ἀνεπανάληπτο ρεκὸρ καὶ γι' αὐτὸ σᾶς συνοδεύει τὸ προσωνύμιο ὁ «λόγιος τῆς Ἱεραρχίας». Ἔχετε γράψει 110 βιβλία. Πῶς ἔχει προκύψει αὐτὸ τὸ πλούσιο συγγραφικὸ ἔργο;

Πάντοτε μὲ ἀπασχολοῦσε ὁ συνδυασμὸς θεολογίας καὶ ποιμαντικῆς, γι' αὐτὸ ἐνδιαφερόμουν γιὰ τὴ θεολογία τῆς Ἐκκλησίας καὶ τὴν ποιμαντική της. Αὐτὸ μὲ ἐνδιέφερε ἀπὸ τὰ πρῶτα βήματα ποὺ ἔκανα στὴν ἱεροσύνη. Ἀπὸ ἐκεῖ προέκυψε ἡ συγγραφὴ τῶν βιβλίων. Ἄρχισα τὴ συγγραφὴ ἀπὸ τὸ 1978, δηλαδὴ πρὶν ἀπὸ 43 χρόνια, καὶ πολλὰ ἔχουν μεταφρασθεῖ σὲ 25 ξένες γλῶσσες, γιατί φαίνεται προκάλεσαν τὴν προσοχὴ τῶν ξένων. Πάντα εἶχα μιὰ ὄρεξη νὰ γράφω, αἰσθάνθηκα ὅτι εἶχα ἕνα ἰδιαίτερο χάρισμα καὶ οἱ περιστάσεις μὲ βοήθησαν νὰ τὸ ἀξιοποιήσω.

Παραλίγο νὰ χάσω τὸ μέτρημα. Μόλις τὸν Φεβρουάριο ἐκδόθηκε τὸ νέο σας βιβλίο «Πατερικὴ καὶ Σχολαστικὴ Θεολογία καὶ τὸ Περιβάλλον τους - μὲ βάση τὶς προφορικὲς παραδόσεις του π. Ἰωάννου Ρωμανίδη» ποὺ ἀποτελεῖ ἔρευνα ἐτῶν. Δύο λόγια;

Τὸ τελευταῖο αὐτὸ βιβλίο νομίζω εἶναι τὸ ἀποκορύφωμα μιᾶς ἐπίπονης καὶ πολυχρόνιας ἐρευνητικῆς δουλειᾶς στὴ συνάντηση τῆς ὀρθοδόξου θεολογίας μὲ τὰ σύγχρονα θρησκευτικὰ καὶ ἰδεολογικὰ ρεύματα. Κάποια καθηγήτρια μοῦ εἶπε: «Στοιχειοθετήσατε ἕνα βιβλίο, μὲ βάση ἕνα ἄϋλο ἀρχειακὸ ὑλικό», δηλαδὴ τὶς ἀπομαγνητοφωνημένες προφορικὲς ὁμιλίες του π. Ἰωάννη Ρωμανίδη, ἑνὸς σπουδαίου θεολόγου, ποὺ μεγάλωσε στὴν Ἀμερικὴ καὶ γνώρισε ὅλα τὰ σύγχρονα θεολογικὰ καὶ φιλοσοφικὰ ρεύματα. Πρόκειται, ὅπως μοῦ εἶπαν ἄλλοι καθηγητές, γιὰ μιὰ «ἐγκυκλοπαίδεια τῆς ὀρθόδοξης θεολογίας καὶ φιλοσοφίας», ἀκόμη γιὰ μιὰ «ἱστορία τοῦ εὐρωπαϊκοῦ πολιτισμοῦ», γιὰ ἕνα «πανόραμα τῆς Δυτικῆς περιπέτειας» ἀπὸ ὀρθόδοξη θέαση. Εὐχαριστῶ τὸν Θεό, γιατί μοῦ ἔδωσε δύναμη νὰ τὸ ἐκδώσω.

Γίνατε μητροπολίτης ἐπὶ Ἀρχιεπισκόπου Σεραφείμ. Ζήσατε τὸν Ἀρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο, τώρα τὸν Ἱερώνυμο. Μία λέξη ποὺ χαρακτηρίζει τὸν καθένα;

Ἤμουν γιὰ ὀκτὼ χρόνια στενὸς συνεργάτης τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Σεραφεὶμ στὸν τομέα τῆς Νεότητος, πρὶν γίνω μητροπολίτης τὸ 1995. Τώρα, σὲ σύνολο 82 ἀρχιερέων ἔχω τὴν 16η θέση ἀπὸ τὴν ἀρχή. Δοξάζω τὸν Θεὸ γι' αὐτό. Ὅλα αὐτὰ τὰ χρόνια συνεργάσθηκα ἁρμονικὰ καὶ μὲ τοὺς τρεῖς Ἀρχιεπισκόπους. Ὁ Σεραφεὶμ ἦταν αὐθεντικὸς ἄνθρωπος, ἐκφραστὴς μιᾶς λαϊκῆς παράδοσης, ἔχοντας φυσικὰ ἡγετικὰ προσόντα. Ὁ Χριστόδουλος ἦταν ταλαντοῦχος ἄνθρωπος, ὁραματιστὴς καὶ εὐαίσθητος στὸν ἐσωτερικό του κόσμο. Ὁ Ἱερώνυμος εἶναι ἰσορροπιστής, μιὰ ἤρεμη ἡγετικὴ δύναμη καὶ σὲ μεγάλο βαθμὸ εὐφυής. Ὁ καθένας ἔχει τὰ χαρίσματά του. Ὅταν τὰ χαρίσματα τίθενται γιὰ τὸ καλὸ τῆς Ἐκκλησίας, τότε παράγεται ἔργο.

Ὁ κόσμος θεωρεῖ τοὺς ἐπισκόπους λίγο ἀπόμακρους. Ἴσως λόγῳ τῶν καθηκόντων καὶ τῆς θέσης τους. Ὁ μητροπολίτης Ἰερόθεος πῶς περνάει τὸν ἐλεύθερο χρόνο του;

Γνωρίζω ὅτι οἱ περισσότεροι ἐπίσκοποι λόγῳ τῆς θέσεώς τους ἔρχονται σὲ ἐπικοινωνία μὲ πολλοὺς ἀνθρώπους, πιὸ πολὺ ἀπὸ ἄλλους. Δὲν ἔχω δικό μου ἐλεύθερο χρόνο, γιατί γεμίζω πάντοτε κάθε κενό, θὰ προτιμοῦσα δὲ οἱ ὧρες του ἠμερόνυχτου νὰ ἦταν περισσότερες. Ἐκτὸς τῶν λειτουργικῶν καὶ ποιμαντικῶν καθηκόντων μου, καὶ τῶν τηλεσυναντήσεων τώρα κατὰ τὴν περίοδο τῆς πανδημίας, γεμίζω τὸν χρόνο μου μὲ διάβασμα καὶ γράψιμο. Αὐτὸ εἶναι τὸ μεράκι μου, αὐτὸ μὲ ξεκουράζει. Ἐνίοτε ἀναπαύομαι νὰ γράφω ποιήματα, τὰ ὁποῖα εἶναι ἀδημοσίευτα. Μοῦ ἀρέσει ἀκόμη νὰ ἐπικοινωνῶ μὲ τοὺς ἀνθρώπους μὲ ἐπιστολὲς καὶ διατηρῶ πλούσιο ἀρχεῖο ἀπαντήσεων.

Ἀμέτρητες φορὲς ἔχετε βρεθεῖ στὸν ρόλο ἐκπροσώπου Τύπου τῆς ΔΙΣ καὶ τῆς Ἱεραρχίας. Ἐμπιστοσύνη στὸ πρόσωπό σας;

Εἶναι ἀλήθεια ὅτι ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Χριστοδούλου, ὁ ὁποῖος μὲ ἐκτιμοῦσε καὶ ἄκουγε τὴν ἄποψή μου σὲ δύσκολα θέματα, πολλὲς φορές μου ἀνατέθηκε αὐτὸ τὸ ὑπεύθυνο ἔργο τοῦ ἐκπροσώπου τύπου. Δὲν ξέρω ἂν αὐτὸ θεωρεῖται ἐμπιστοσύνη, ἀλλὰ ἔχω καταλάβει ὅτι ὁ ἐκπρόσωπος τύπου τῆς Ἐκκλησίας πρέπει νὰ ἐνημερώνει τοὺς δημοσιογράφους μὲ σοβαρότητα καὶ ὑπευθυνότητα, χωρὶς ὁ ἴδιος νὰ γίνεται εἴδηση.

Ξεχωρίζετε στὴν Ἱεραρχία καὶ γιὰ ἕναν ἄλλο λόγο. Δὲν ξέρω ἂν ἀσκεῖστε, ἀλλὰ εἶστε ἀπὸ τοὺς πιὸ «fit» (θὰ μᾶς κυνηγάει ὁ Μπαμπινιώτης). Πῶς τὰ καταφέρνετε;

Δὲν ἀσκοῦμαι ἰδιαίτερα, ἀλλὰ νομίζω, ὅτι πέρα ἀπὸ τὸν σωματότυπο κάθε ἀνθρώπου, παίζει ρόλο ἡ ὀλιγάρκεια σὲ ὅλα.

Ἐκκλησιαστικὴ περιουσία;

Ἡ ἄποψη ὅτι ἡ Ἐκκλησία ἔχει μεγάλη περιουσία εἶναι ἕνας μῦθος. Πολλοὶ κατηγοροῦν τὴν Ἐκκλησία, γιατί ἔδωσε τὸ 96% τῆς ἀρχικῆς περιουσίας της στὸ Κράτος καὶ δὲν τὴν ἀξιοποίησε, γιὰ νὰ ἀποκτήσει μιὰ οἰκονομικὴ αὐτονομία, ὅπως τὸ κάνει ἡ Ἐκκλησία τῆς Κύπρου. Ἀλλὰ ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἡ μάνα τῶν ἀνθρώπων καὶ θέλει νὰ θυσιάζεται. Μπορῶ νὰ προσθέσω ὅτι ἡ μητρόπολή μου εἶναι ἀπὸ τὶς πτωχότερες μητροπόλεις τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καὶ συντηρεῖται κυρίως ἀπὸ τὶς δωρεὲς ὅσων μᾶς ἀγαποῦν καὶ ἀπὸ τὴν ἐθελοντικὴ προσφορά. Σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο, ἐκτὸς ἀπὸ τὴν ἐτήσια φορολογικὴ δήλωση, καταθέτω κάθε χρόνο τὸ «πόθεν ἔσχες», ἐπειδὴ εἶμαι πρόεδρος τῆς Ἐφορείας τῆς Δημόσιας Βιβλιοθήκης, ὅπου φαίνεται ὅτι δὲν διαθέτω οὔτε ἀκίνητη περιουσία οὔτε τραπεζικὸ λογαριασμό, ἀποποιοῦμαι ἀκόμη καὶ τὰ συγγραφικά μου δικαιώματα ἀπὸ τὰ βιβλία μου. Ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι ἀρχιερεῖς ποὺ ζοῦν κατ' αὐτὸν τὸν τρόπο.

Ἡ διδασκαλία τῶν Θρησκευτικῶν;

Καὶ γιὰ τὰ Θρησκευτικὰ ποὺ διδάσκονταν στὰ σχολεῖα γράφηκαν πολλὰ μυθώδη, ὅτι δῆθεν εἶχαν κατηχητικὸ χαρακτῆρα καὶ ἔπρεπε νὰ γίνουν Θρησκειολογικά. Ὅμως ποτὲ τὰ Θρησκευτικὰ στὰ σχολεῖα δὲν ἦταν «κατηχητικὸ μάθημα», ἀλλὰ πάντοτε εἶχαν γνωσιολογική, πολιτισμικὴ καὶ θρησκειολογικὴ προοπτική. Δυστυχῶς δὲν μπορεῖ νὰ γίνει ἤρεμη συζήτηση στὸ θέμα αὐτό, μέσα στὴν μέγγενη τῶν διαφόρων ἰδεολογιῶν.

Νέοι καὶ Ἐκκλησία; Εἶστε ἱκανοποιημένος ἀπὸ τὴ συμμετοχή τους;

Δὲν εἶμαι καθόλου ἱκανοποιημένος. Γίνονται πολλὲς προσπάθειες, ὅπου ὑπάρχουν εὐαίσθητοι κληρικοί, ἀλλὰ ἡ πλειοψηφία τῶν νέων εἶναι ἐκτὸς τῆς λατρευτικῆς ζωῆς, ἂν καὶ εἶναι μέλη τῆς Ἐκκλησίας. Συνήθως, ὅπως ἔλεγε ὁ Κόνραντ Λόρεντς, οἱ νέοι διακατέχονται ἀπὸ τὴ «νεοφιλία», τὸ νὰ γνωρίσουν κάτι καινούργιο, ἀλλὰ ὅταν περνάει ἡ νεανικὴ ἡλικία τότε ἐκδηλώνουν τὸ φαινόμενο τῆς «καθυστερημένης ὑπακοῆς», δηλαδὴ ἐπιστρέφουν στὶς παραδεδομένες ἀξίες.

Μήπως ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ὕστερα ἀπὸ 2.000 χρόνια πρέπει νὰ ἐπανεξετάσει κάποιους κανόνες;

Οἱ ἴδιοι οἱ ἱεροὶ κανόνες ἔχουν μέσα τους μιὰ ἐσωτερικὴ ἐλευθερία, ἀλλὰ καὶ τὴν οἰκονομία, ἀρκεῖ νὰ τοὺς ἑρμηνεύει ἕνας γνώστης τῆς παράδοσης, γιατί δὲν εἶναι νομικὰ κείμενα. Ὁ χῶρος τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἕνας χῶρος ἐλευθερίας καὶ ἀγάπης. Συνήθως τὰ ἰσχυρὰ δεσμὰ στὸν ἄνθρωπο ἐπιβάλλονται ἀπὸ τὰ ποικιλώνυμα πάθη.

Γιατί γίνατε παπᾶς, καὶ ἂν δὲν εἴχατε γίνει παπᾶς, τί;

Ὅταν ἤμουν φοιτητὴς τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς Θεσσαλονίκης μὲ εἵλκυε ἡ ἔρευνα, ἡ σπουδή, ἡ ἐπιστήμη καὶ εἶχα προτάσεις ἀπὸ καθηγητὲς γιὰ νὰ προχωρήσω σὲ ἀκαδημαϊκὴ ἐξέλιξη. Ὅμως μὲ εἵλκυσε περισσότερο ἡ μορφὴ τοῦ ἁγίου Καλλινίκου, μητροπολίτη Ἐδέσσης καὶ πῆγα κοντά του. Ἔτσι ἔζησα γιὰ 15 χρόνια μέσα στὸ Μητροπολιτικὸ Οἴκημα στὴν Ἔδεσσα μὲ ἕναν ἅγιο καὶ ἀσκητὴ ἐπίσκοπο καὶ γνώρισα τὴ φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν εὐαισθησία τῆς Ἐκκλησίας. Αὐτὸ μὲ γέμισε ἐσωτερικὰ καὶ μοῦ ἔδωσε νόημα ζωή. Τὸ μεγαλύτερο δῶρο ποὺ μοῦ ἔδωσε ὁ Θεὸς ἦταν νὰ γνωρίσω ἕναν ἅγιο ἐπίσκοπο, καὶ στὴν συνέχεια νὰ γνωρίσω ἄλλους ἁγίους, ὅπως τὸν ἅγιο Σωφρόνιο, τὸν ἅγιο Παΐσιο, τὸν ἅγιο Ἐφραίμ τον Κατουνακιώτη. Ἔζησα τὸ ἐσωτερικὸ βάθος τῆς Ἐκκλησίας.

(Δημοσιεύθηκε στὴν ἔντυπη ἔκδοση τῆς Ἐφημερίδας «ΤΑ ΝΕΑ», 20 Μαρτίου 2021)