Γραπτὸ Κήρυγμα: Οἱ ἄρχοντες καί ὁ λαός

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ

«ὄχλος πολύς... ἔλαβον τά βαΐα τῶν φοινίκων καί ἐξῆλθον εἰς ὑπάντησιν αὐτῷ...»  (Ἰω. ιβ' 12-13)

Ἀγαπητοί ἀδελφοί,

Εἰσερχόμενος ὁ Χριστός στά Ἱεροσόλυμα γιά νά πάθη ὑπέρ ὅλου τοῦ κόσμου ἐπευφημεῖται ἀπό τόν λαό ὡς νικητής τοῦ θανάτου, λόγῳ τῆς ἀναστάσεως τοῦ Λαζάρου. Τό ἐκπληκτικό εἶναι ὅτι ὁ λαός πού ἐπευφημεῖ τώρα τόν Χριστό, αὐτός ὁ ἴδιος θά ζητήση μετά λίγες μέρες τήν καταδίκη Του. Ὁ ἐνθουσιασμός ὑπέρ τοῦ Χριστοῦ σύντομα θά μεταβληθῆ σέ ὀργή ἐναντίον Του.

Μᾶλλον δέν θά μεταβληθῆ, ἀλλά θά τοῦ τόν μεταβάλλουν οἱ ἄρχοντές του. Εἶναι μιά, ἀπό τίς τόσες πολλές περιπτώσεις πού ὑπάρχουν στήν ἱστορία, μάλιστα χαρακτηριστική περίπτωση ἀλλοιώσεως τῆς γνώμης, τῆς θελήσεως καί τοῦ πραγματικοῦ συμφέροντος τοῦ λαοῦ ἀπό τούς τεταγμένους νά τόν κυβερνήσουν. Ἄς δοῦμε λίγο πλατύτερα τό θέμα γιατί εἶναι ἀρκετά ἐνδιαφέρον καί πάντα ἐπίκαιρο.

Οἱ Γραμματεῖς καί οἱ Φαρισαῖοι ἦταν οἱ ἄρχοντες τοῦ Ἰουδαϊκοῦ λαοῦ τῆς ἐποχῆς τοῦ Χριστοῦ, πού τόν ἔκαναν ὅ,τι ἤθελαν, τόν μετέτρεψαν σέ ὄχλο. Καί μάλιστα αὐτά τά ἔκαναν ἐν ὀνόματι τοῦ Νόμου. Συμπεριφέρονταν πολύ ἀλαζονικά καί ὑπεροπτικά. Ὑποτιμοῦσαν τόν λαό. Γι᾿ αὐτούς πού ἀκολουθοῦσαν τόν Χριστό εἶπαν οἱ Φαρισαῖοι: «Ὁ ὄχλος οὗτος ὁ μή γινώσκων τόν νόμον ἐπικατάρατοι εἰσί» (Ἰω. ζ', 49).

Τό κακό εἶναι ὅτι οἱ ἴδιοι δέν ἤξεραν καί δέν ἤθελαν νά γνωρίσουν τόν Νόμο στόν λαό. Παραθεωροῦσαν ἀκόμη καί τήν ἠθική ἐπιταγή του. Οἱ Φαρισαῖοι εἶπαν στούς Μαθητάς τοῦ Χριστοῦ: «Διατί μετά τῶν τελωνῶν καί ἁμαρτωλῶν ἐσθίει ὁ διδάσκαλος ὑμῶν;» (Ματθ. θ', 11).

Ἀκόμη, στά Εὐαγγέλια βλέπουμε μιά συνεχῆ προσπάθεια τῶν ἀρχόντων νά διαστρέφουν τήν ἀλήθεια καί νά πλανοῦν τόν λαό. Ἤθελαν νά τόν κρατοῦν στήν πλάνη. Ἔκαναν τά πάντα γιά νά συκοφαντήσουν τό πραγματικό ἔργο τοῦ Χριστοῦ. Εἶναι γνωστόν ὅτι οἱ ἄρχοντες τῶν Ἰουδαίων γιά νά καταδικάσουν τόν Χριστό σέ θάνατο χρησιμοποίησαν δύο κατηγορίες, μιά θρησκευτική καί μιά πολιτική. Ἡ θρησκευτική ἦταν ὅτι ὀνόμαζε τόν ἑαυτό Του Υἱό τοῦ Θεοῦ: «Πατέρα ἴδιον ἔλεγε τόν Θεόν, ἴσον ἑαυτόν ποιῶν τῷ Θεῷ» (Ἰω. ε', 18). Ἡ πολιτική ἦταν ὅτι μέ τήν διαγωγή Του προκαλοῦσε τούς Ρωμαίους νά ἔλθουν καί νά καταστρέψουν τόν Ἰσραήλ: «Τί ποιοῦμεν, ὅτι οὗτος ὁ ἄνθρωπος πολλά σημεῖα ποιεῖ; Ἐάν ἀφῶμεν αὐτόν οὕτω, πάντες πιστεύουσι εἰς αὐτόν καί ἐλεύσονται οἱ Ρωμαῖοι καί ἀροῦσιν ἡμῶν καί τόν τόπον καί τό ἔθνος» (Ἰω. ια', 47-48). Τόν παρουσίασαν ἐχθρόν τοῦ ἔθνους! Ἀκόμη καί κατά τήν ἄδικη δίκη ἐναντίον Του ἔκαναν τά πάντα γιά νά «πείσουν» τόν λαό νά ζητήση τήν ἐλευθέρωση τοῦ Βαραββᾶ καί τήν καταδίκη τοῦ Χριστοῦ.

Ἀντίθετα μέ τούς ἄρχοντες τοῦ Ἰσραήλ ὁ Χριστός ἀγάπησε πολύ αὐτόν τόν λαό. Τόν εἶδε ὡς μή ἔχοντα ποιμένα. «Ἰδών δέ τούς ὄχλους ἐσπλαγχνίσθη περί αὐτῶν, ὅτι ἦσαν ἐκλελυμένοι καί ἐρριμένοι ὡς πρόβατα μή ἔχοντα ποιμένα» (Ματθ. θ', 39). Ἔτσι, τό πρόβλημα τοῦ λαοῦ γιά τόν Χριστό εἶναι πρόβλημα ποιμένων - ἀρχόντων. Καί ὁ Χριστός ὑπῆρξε ὁ πραγματικός Ποιμήν του, γι᾿ αὐτό διεκήρυξε: «Ἐγώ εἰμί ὁ Ποιμήν ὁ καλός. ὁ ποιμήν ὁ καλός τήν ψυχήν αὐτοῦ τίθησιν ὑπέρ τῶν προβάτων» (Ἰω. ι', 11).

Πράγματι, ὁ Χριστός, ὅπως ἐπανειλημμένα τονίζεται στά ἅγια Εὐαγγέλια, ἐσπλαγχνίσθη τόν λαό, τόν δίδαξε, τόν θεράπευσε, τοῦ ἱκανοποίησε τίς ὑλικές του ἀνάγκες, πέθανε γι᾿ αὐτόν.

Ἐπίσης, στούς Μαθητάς Του εἶπε νά μή κατεξουσιάζουν τόν λαό, ὅπως τό κάνουν οἱ «ἄρχοντες τῶν Ἐθνῶν», ἀλλά νά τόν διευθύνουν μέ ταπείνωση. Τήν Μεγάλη Ἑβδομάδα σ᾿ ἕνα τροπάριο παρουσιάζεται ὁ Χριστός νά λέγη: «Οὐ κλῆρος γάρ ἐμός τυραννίς δέ γνώμη αὐθαίρετος» πού ἑρμηνεύεται ὅτι «δέν εἶναι θεσμός καί νόμος ἰδικός μου ἡ αὐθαιρεσία, ἀλλά αὐτό εἶναι τῶν τυράννων». Ὁ Χριστός δέν εἶναι τύραννος, ἀλλά ὁ πραγματικός ἄρχοντας. Τέτοιος Ποιμένας δέν παρουσιάσθηκε ἄλλος στήν ἀνθρωπότητα. Ὁ Χριστός μέ ὅλο Του τό ἔργο, τόν ἄβουλο ὄχλο, πού ἦταν τό θῦμα τῶν ἐπιγείων ἀρχόντων, τόν ἔκανε λαό τοῦ Θεοῦ, ἅγιο Σῶμά Του.

Ἔτσι, μέσα στήν Ἐκκλησία ζοῦμε αὐτήν τήν οἰκειότητα μέ τόν αἰώνιο καί πραγματικό Ποιμένα μας. Ἔχουμε κοινωνία μέ τόν Θεό, καί ἔτσι ἀποκαθίσταται ἡ ἐλευθερία μας.

Ὅταν λέμε λαό τοῦ Θεοῦ δέν ἐννοοῦμε ἁπλῶς τούς λαϊκούς ἤ τήν λαοκρατία (λαϊκοκρατία), οὔτε τούς Κληρικούς ἤ τήν Κληρικοκρατία, ἀλλά τήν ἐν Χριστῷ ἑνότητα Κληρικῶν καί λαϊκῶν. Οἱ λαϊκοί δέν εἶναι οὔτε τό ἀνεξάρτητο οὔτε τό παθητικό στοιχεῖο μέσα στήν Ἐκκλησία, ἀλλά τό χαρισματοῦχο, πού μαζί μέ τούς Κληρικούς ἀποτελοῦν τόν ἔνδοξο καί τετιμημένο λαό τοῦ Θεοῦ. Ἔτσι, τό πολίτευμα τῆς Ὀρθοδοξίας εἶναι ἱεραρχικό, ὑπάρχει ἱεραρχία καί σεβασμός.

Ὁ Χριστός πολέμησε μέ τήν ἀγάπη καί τόν Σταυρό Του τό κατεστημένο τῆς ἐποχῆς Του. Εἶναι ὁ «Ποιμήν ὁ καλός» πού ἐλευθέρωσε τόν ἄνθρωπο, καί ἀπό ἄβουλο ὄχλο τόν ἔκανε λαό Του. Ὁ ρόλος τῆς Ἐκκλησίας σήμερα, ὅπως πάντα, εἶναι νά βοηθᾶ τόν ἄνθρωπο νά γίνη εὐλογημένος λαός τοῦ Θεοῦ.

Ὁ Μητροπολίτης

+ Ὁ Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος