Γραπτὸ Κήρυγμα: Ἑβδομαδιαῖος ἑορταστικός κύκλος

Κυριακή 7 Ἰουλίου

Στά ἐφετεινά γραπτά κηρύγματα γιά τούς δύο μῆνες τοῦ Καλοκαιριοῦ (Ἰούλιο-Αὔγουστο) θά γίνη λόγος γιά τόν ἑβδομαδιαῖο ἑορταστικό κύκλο, δηλαδή γιά τό τί ἑορτάζουμε κάθε ἡμέρα τῆς ἑβδομάδος. Ἔτσι, θά μᾶς δοθῆ ἡ δυνατότητα νά δοῦμε ὅτι δέν ἔχουμε μόνο μεγάλες ἑορτές, ὅπως τά Χριστούγεννα, τά Θεφάνεια, τό Πάσχα καί τίς ἑορτές τῆς Παναγίας καί τῶν ἁγίων, ἀλλά καί κάθε ἡμέρα τῆς ἑβδομάδος ἑορτάζουμε τόσο μέ βασικές ἑορτές, ὅσο καί μέ τήν μνήμη τῆς Θεοτόκου καί τῶν Ἁγίων.

Κατ’ ἀρχάς, πρέπει νά ὑπογραμμισθῆ ὅτι ἡ διαίρεση τοῦ χρόνου σέ ἑπτά ἡμέρες τῆς ἑβδομάδος ἀνευρίσκεται στούς Βαβυλωνίους καί τούς Αἰγυπτίους, καί προέρχεται ἀπό τήν περιφορά τῆς σελήνης γύρω ἀπό τήν γῆ καί τίς διάφορες φάσεις της, ἔδωσαν δέ ὀνόματα τῶν ἡμερῶν, ἄλλοι ἀπό διάφορα ἀστέρια, ἄλλοι ἀπό τά ὀνόματα τῶν μεγαλύτερων θεῶν τους.

Οἱ Ἕλληνες παρέλαβαν τήν διαίρεση τῶν ἑπτά ἡμερῶν τῆς ἑβδομάδος ἀπό τούς Αἰγυπτίους, καί οἱ Ἑβραῖοι τήν παρέλαβαν ἀπό τούς Βαβυλωνίους, Χαλδαίους καί Αἰγυπτίους. Ὅμως, οἱ Ἑβραῖοι, οἱ Ἕλληνες καί οἱ Ρωμαῖοι τίς ἑπτά ἡμέρες τῆς ἑβδομάδος δέν τίς χρησιμοποιοῦσαν μέ τά ὀνόματα τῶν ἄλλων λαῶν, ἀλλά τίς ὀνόμασαν πρώτη, δεύτερη, τρίτη, τετάρτη, πέμπτη, σύμφωνα μέ τήν ἑλληνική ἀρίθμηση.

Ἰδιαίτερα οἱ Ἑβραῖοι ὀνόμαζαν τήν ἑβδόμη ἡμέρα Σάββατο, πού δηλώνει τήν ἀνάπαυση, καί τήν ἑβδομάδα τήν ὀνόμαζαν Σάββατα, ὁπότε ἡ πρώτη ἡμέρα τῆς ἑβδομάδος ὀνομαζόταν «μία τῶν Σαββάτων». Ἐπίσης, ἡ προηγούμενη ἡμέρα τοῦ Σαββάτου ὀνομάσθηκε Παρασκευή, διότι οἱ Ἑβραῖοι προετοιμάζονταν γιά τήν ἑορτή καί τήν ἀνάπαυση τοῦ Σαββάτου.

Οἱ Χριστιανοί βρῆκαν αὐτήν τήν διαίρεση τῆς ἑβδομάδος, κυρίως ἀπό τούς Ἑβραίους, ἀλλά καί ἀπό τούς Ἕλληνες καί τούς Ρωμαίους, ὅμως ἔκαναν κάποια διόρθωση, δηλαδή τήν πρώτη ἡμέρα, ἤ τήν «μία τῶν Σαββάτων», τήν ὀνόμασαν Κυριακή, διότι αὐτήν τήν ἡμέρα ἀναστήθηκε ὁ Χριστός, καί τίς ἄλλες ἡμέρες τίς ἀρίθμησαν ὡς Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή καί Σάββατο. Ἐπίσης, οἱ Χριστιανοί ἔδωσαν στίς ἡμέρες αὐτές μιά ἰδιαίτερη ἑορτολογική σημασία, ὅπως φαίνεται καθαρά στά τροπάρια τῶν ἡμερῶν πού περιλαμβάνονται στό λειτουργικό βιβλίο πού ὀνομάζεται «Παρακλητική».

Ὁ Χριστιανισμός, ὅπως γνωρίζουμε, ἄρχισε στά Ἱεροσόλυμα, ἀμέσως μετά τήν Πεντηκοστή, τήν ἔλευση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στούς Ἀποστόλους καί τούς πρώτους Χριστιανούς πού δέχθηκαν τό κήρυγμα τοῦ Ἀποστόλου Πέτρου καί βαπτίσθηκαν, ὁπότε ἀποτελέστηκε ἡ πρώτη Ἐκκλησία στά Ἱεροσόλυμα, ὅπως περιγράφεται στό βιβλίο τῶν «Πράξεων τῶν Ἀποστόλων». Ἔτσι, συγκεντρώνονταν κάθε ἡμέρα, τελοῦσαν τήν θεία Λειτουργία, εἶχαν κοινά δεῖπνα καί δοξολογοῦσαν τόν Θεό.

Ὅπως διαβάζουμε στίς «Διαταγές τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων», ὁ Ἐπίσκοπος ἔπρεπε νά παρακινῆ τόν λαό νά συναθροίζεται στήν Ἐκκλησία «ὄρθρου καί ἑσπέρας ἑκάστης ἡμέρας». Ἔτσι, οἱ Χριστιανοί συγκεντρώνονταν κάθε πρωί καί ἀπόγευμα ἔψαλλαν καί προσεύχονταν, διάβαζαν ψαλμούς τοῦ Δαυίδ καί τελοῦσαν τήν θεία Εὐχαριστία.

Δέν νοεῖται θρησκεία χωρίς πίστη καί λατρεία. Αὐτό συμβαίνει καί μέ τήν Ἐκκλησία, ἡ ὁποία διαθέτει πίστη πού εἶναι Ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ, λατρεία πού συνδέεται μέ τήν προσευχή καί ὀρθό βίο, πού θά πρέπει νά εἶναι προσαρμοσμένος μέ τήν ὀρθόδοξη χριστιανική πίστη.

Μέσα σέ αὐτήν τήν προοπτική προέκυψε ὁ ἑβδομαδιαῖος ἑορταστικός κύκλος. Τήν Κυριακή πού εἶναι ἡ πρώτη ἡμέρα τῆς ἑβδομάδος καθιερώθηκε νά ἑορτάζεται ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ• ἡ Δευτέρα ἀφιερώθηκε στίς Ἀσώματες Δυνάμεις, δηλαδή στούς Ἀγγέλους• ἡ Τρίτη ἀναφέρεται στήν μεγάλη μορφή τοῦ Τιμίου Προδρόμου καί Βαπτιστοῦ Ἰωάννου• ἡ Τετάρτη ἀφιερώθηκε στήν ἔναρξη τῶν Παθῶν τοῦ Χριστοῦ, ἐπειδή ἔγινε ἡ σύναξη τῶν Φαρισαίων, Γραμματέων καί Πρεσβυτέρων τοῦ λαοῦ καί συνεδρίασαν στό πῶς νά συλλάβουν μέ δόλο τόν Χριστό καί νά τόν σκοτώσουν, καί ἀκολούθησε ἡ προδοσία τοῦ Ἰούδα• ἡ Πέμπτη ἀφιερώθηκε στούς Ἀποστόλους καί τόν ἅγιο Νικόλαο, τόν λαοφιλῆ ἅγιο• ἡ Παρασκευή ἀφιερώθηκε στά Πάθη, τόν Σταυρό, τόν θάνατο καί τήν ταφή τοῦ Χριστοῦ• τό Σάββατο ἀφιερώθηκε στήν ὑπόμνηση τῆς δημιουργίας τοῦ κόσμου καί τῆς καταπαύσεως τοῦ Θεοῦ ἀπό ὅλα τά ἔργα καί ἐπίσης στήν ἀνάμνηση ὅλων τῶν Ἁγίων, ἰδίως τῶν μαρτύρων, τῶν ὁσίων ἀσκητῶν, καί τῶν ἀπ’ αἰῶνος εὐσεβῶς κεκοιμημένων Χριστιανῶν.

Στά κηρύγματα τῶν ἑπομένων Κυριακῶν θά ἀναλυθῆ ὅλος αὐτός ὁ ἑβομαδιαῖος ἑορταστικός κύκλος, καί θά παρουσιασθῆ ποιά εἶναι ἡ θεολογία κάθε ἡμέρας τῆς ἑβδομάδος. Ἔτσι, θά μάθουμε νά ζοῦμε κάθε ἡμέρα ἐκκλησιαστικά, νά ἔχουμε μνήμη Θεοῦ καί τῶν Ἁγίων καί νά καθορίζουμε τήν ζωή μας μέ βάση τό καθημερινό πρόγραμμα πού ἔθεσε ἡ Ἐκκλησία μέ τήν προσευχή καί τήν νηστεία.

Ὁ καθένας ἀπό μᾶς ἔχει ρυθμίσει τό πρόγραμμα τῆ κάθε ἡμέρας του, ἔχει προσδιορίσει τί πρέπει νά κάνη κάθε ἡμέρα. Ὅμως, ὡς Χριστιανοί καί μάλιστα Ὀρθόδοξοι, πρέπει νά γνωρίζουμε πῶς προγραμμάτισε ἡ Ἐκκλησία μας τήν ἑβδομαδιαία ζωή μας καί ἔτσι θά ἔχουμε ἐκκλησιαστικό φρόνημα καί θά εἴμαστε στήν πράξη Χριστιανοί.

Αὐτό σημαίνει ὅτι ὁ Χριστός καί ἡ Ἐκκλησία πρέπει νά εἶναι διαρκῶς στήν μνήμη μας καί ἔτσι θά ἔχουμε ἐκκλησιαστικό φρόνημα καί ἡ ζωή μας θά εἶναι ἑορταστική.

Ὁ Μητροπολίτης
+ Ὁ Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου
Ἱερόθεος