Ποιμαντορικὴ Ἐγκύκλιος Χριστουγέννων 2000

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,

Τό ἀστέρι πού καθοδηγοῦσε τούς Μάγους γιά τήν ἀνεύρεση τοῦ Χριστοῦ στήν Βηθλεέμ, ἀποτελεῖ ἕνα κεντρικό σημεῖο τῶν διηγήσεων τῶν Εὐαγγελιστῶν γιά τά γεγονότα τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ. Πρόκειται γιά ἕνα γεγονός, γιά τό ὁποῖο λέγονται πολλά καί ἀσχολήθηκαν πολλοί ἐπιστήμονες καί ἀστρολόγοι, προκειμένου νά μελετήσουν τί ἀκριβῶς ἦταν αὐτό τό φαινόμενο.

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, ἀναφερόμενος στό ἀστέρι τῶν Μάγων, λέγει ὅτι ἦταν μιά λογική δύναμη καί ὄχι ἕνα ἁπλό ἀστέρι. Σχολιάζοντας τά σχετικά χωρία τῶν Εὐαγγελιστῶν, λέγει ὅτι τό ἀστέρι αὐτό δέν μοιάζει μέ ἄλλα ἀστέρια. Αὐτό φαίνεται: Πρώτον ἀπό τήν πορεία πού ἀκολουθοῦσε, ἤτοι ἀπό βορρᾶ πρός νότο, ἐνῶ ὅλα τα ἀστέρια κινοῦνται ἀπό ἀνατολᾶς πρός δυσμᾶς. Δεύτερον, ἀπό τόν καιρό πού τό ἔβλεπαν, ἀφοῦ δέν τό ἔβλεπαν μόνον τήν νύκτα, ἀλλά τήν ἡμέρα, πράγμα ἀδύνατον γιά τά ἄλλα ἀστέρια. Τρίτον, ἀπό τό ὅτι ἄλλοτε κρυπτόταν καί ἄλλοτε ἐμφανιζόταν, καί μάλιστα δέν εἶχε μόνιμη πορεία, ἀλλά ἐκινεῖτο, ὅταν ἔπρεπε νά κινῆται, καί σταματοῦσε, ὅταν ἔπρεπε νά σταματήση. Ὁμοίαζε δηλαδή μέ τόν στύλο τῆς νεφέλης πού σταματοῦσε στό στρατόπεδο τῶν Ἰουδαίων ἤ καί ἤγειρε τό στρατόπεδο γιά νά βιασθοῦν οἱ Ἰουδαῖοι, ὅταν χρειαζόταν. Τέταρτον, περίεργος ἦταν ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖον ὁδηγοῦσε τούς Μάγους, ἀφοῦ κατέβαινε χαμηλά καί μάλιστα στάθηκε πάνω ἀπό τό μέρος πού ἦταν ὁ Χριστός, καί ἔτσι τούς ὑπέδειξε τό συγκεκριμένο ἐκεῖνο σημεῖο.

Ἀπό ὅλα αὐτά ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος συμπεραίνει ὅτι δέν ἦταν ἕνα ἀστέρι “ἀλλά δύναμις τίς ἀόρατος εἰς ταύτην μετασχηματισθεῖσα τήν ὄψιν”, δηλαδή ἦταν κάποια ἀόρατη δύναμη πού ἔλαβε τήν μορφή τοῦ ἀστέρος. Ἄλλοι Πατέρες λένε ὅτι πρόκειται γιά φωτεινό ἄγγελο πού ὁδηγοῦσε τούς Μάγους καί μάλιστα αὐτός ἦταν ὁ ἀρχάγγελος Γαβριήλ, ὁ ὁποῖος ὑπηρέτησε τό μυστήριο τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ.

Ἀπαντώντας στήν ἐρώτηση γιατί στήν περίπτωση τῶν Μάγων ὁ Θεός τούς καθοδήγησε μέ ἀστέρι καί ὄχι μέ ἄλλους τρόπους, ὅπως τό βλέπουμε σέ ἄλλες περιπτώσεις, ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος ἰσχυρίζεται ὅτι ὁ Θεός καί οἱ ἄνθρωποι πού ἀποστέλλει γιά τήν σωτηρία τῶν ἄλλων χρησιμοποιοῦν ἐκεῖνα τά ὁποῖα ἀγαπᾶ κάθε ἄνθρωπος καί μέ τά ὁποῖα ἔχει ἐξοικειωθῆ. Οἱ Μάγοι, ὡς ἀστρονόμοι τῆς ἐποχῆς ἐκείνης, δέν θά ἔδιναν σημασία, ἄν ἀποστέλλονταν Προφῆτες, ἀλλά ἔδωσαν προσοχή μόνον σέ ἀστέρια, ἀφοῦ παρακολουθοῦσαν συνεχῶς τόν οὐρανό. Ἡ σοφία καί ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ φαίνεται καί στό ὅτι στήν ἀρχή ἀνέχθηκε νά καλέση τούς Μάγους μέ τήν θέα τοῦ ἀστέρος, ὥστε νά τούς ὁδηγήση ὑψηλότερα. Γι’ αὐτό, ἀφοῦ ἔφθασαν στήν φάτνη μέ τήν βοήθεια τοῦ ἀστέρος, στήν συνέχεια, ἀφοῦ ἐν τῷ μεταξύ ἀνέβησαν ὑψηλότερα πνευματικά, συνομιλοῦσε μαζί τους μέ ἄγγελο. Πρίν τήν προσκύνηση τοῦ Χριστοῦ τούς καθοδηγοῦσε μέ ἄγγελο, πού ἔλαβε τήν μορφή τοῦ ἀστέρος, μετά ὅμως τήν προσκύνηση τούς καθοδηγεῖ ἀπ’ εὐθείας μέ ἄγγελο.

Ὁ Θεός μᾶς καθοδηγεῖ ποικιλοτρόπως πρός τήν σωτηρία, χρησιμοποιώντας ἐκεῖνα πού ἀγαποῦμε καί ἐκεῖνα τά ὁποῖα συνηθίζουμε νά κάνουμε στήν ζωή μας. Ἄλλοτε μᾶς ὁμιλοῦν ἄνθρωποι, ἄλλοτε καθοδηγούμαστε ἀπό τήν συνείδηση, ἄλλοτε μᾶς ὑποδεικνύουν τά πρακτέα τα περιστατικά τῆς ζωῆς μας, ἄλλοτε τά γραπτά κείμενα, ἄλλοτε ὁ προφορικός λόγος, ἄλλοτε οἱ ἀποτυχίες στήν ζωή κλπ. Ἐάν ὁ ἄνθρωπος ἔχει πνευματικές αἰσθήσεις καί διάθεση ψυχική, τότε μπορεῖ σέ κάθε στιγμή νά ἀκούση τήν φωνή τοῦ Θεοῦ.

Ὁ ἄνθρωπος εἶναι δημιούργημα τοῦ Θεοῦ καί γι’ αὐτό εἶναι ἑπόμενο, ὁ Θεός, πού ἔχει τήν ἀποκλειστική ἐξουσία πάνω σε αὐτόν, νά θέλη τήν σωτηρία του, νά ἀναστήση τήν πρίν πεσοῦσα εἰκόνα. Ποιός γονεύς δέν θά ἤθελε τό καλό του παιδιοῦ του, δέν θά ἤθελε νά τό βλέπη νά βρίσκεται στόν σωστό δρόμο; Καί ὅταν βλέπη τό παιδί του νά ἀκολουθῆ ἐσφαλμένη πορεία, κάνει τά πάντα γιά νά τό ἐπαναφέρη. Πολύ περισσότερο αὐτό κάνει ὁ Θεός. Δέν θέλει νά βλέπη τόν ἄνθρωπο νά βρίσκεται ἔξω ἀπό τόν δρόμο τῆς σωτηρίας. Καί γι’ αὐτό χρησιμοποιεῖ διαφόρους τρόπους γιά νά τοῦ ὑποδείξη τόν δρόμο πλεύσεως πρός τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Καί, βέβαια, εἶναι εὐτυχής ἐκεῖνος πού μπορεῖ νά διακρίνη τήν πρόσκληση καί τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ.

Ἡ ἱστορία ὅμως τῶν Μάγων μᾶς δείχνει καί κάτι ἄλλο, ὅτι δηλαδή πρέπει νά ἔχουμε ὑψηλές ἐπιδιώξεις στήν ζωή μας καί νά μή ἐξαντλούμαστε στά βιωτικά, τά ὑλικά καί τά ἐφήμερα πράγματα. Ἔξω καί πάνω ἀπό μᾶς ὑπάρχει κάτι ὑψηλότερο πού πρέπει νά προσέχουμε. Δέν εἴμαστε πλασμένοι γιά τόν κόσμο τοῦτον. Ὅσο ἔχουμε στραμμένο τό βλέμμα μας πρός τόν οὐρανό, τόσο καί μποροῦμε νά ἐπιτύχουμε στήν γῆ, δηλαδή θά μπορέσουμε νά ἀποφύγουμε τούς Ἠρώδεις καί τούς διαφόρους ἐχθρούς μας καί θά συναντήσουμε τόν Χριστό στήν φάτνη.

Οἱ ἄνθρωποι τῆς ἐποχῆς μας δέν ἔχουν ἰδανικά, ὑψηλές ἐπιδιώξεις, δέν ἔχουν στηρίγματα, γι’ αὐτό καί σέ κάθε δυσκολία ἀπογοητεύονται, ἀπελπίζονται καί παθαίνουν πανικό, μέ ἀπρόβλεπτες συνέπειες γιά τήν ζωή τους καί τό αἰώνιο μέλλον τους.

Ἀγαπητοί ἀδελφοί,

Ἅς προσέξουμε τό ἀστέρι πού ἔχουμε στήν ζωή μας, τόν Χριστό καί τούς ἁγίους, ὥστε ἡ πορεία μας νά ἔχη αἴσιο τέλος, ἀπηλλαγμένο ἀπό δυσκολίες καί ἀπρόβλεπτες καταστάσεις.

Εὔχομαι σέ ὅλους σας χρόνια πολλά μέ τήν Χάρη καί τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ.

Μέ πατρικές εὐχές καί εὐλογίες

† Ὁ Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου ΙΕΡΟΘΕΟΣ