Γραπτὰ Κυρήγματα: Κυριακή, 21 Ἰουλίου 2002. Τό Μυστήριο τοῦ Χρίσματος

Ἀμέσως μετά τήν ἀνάδυση ἀπό τήν Κολυμβήθρα, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, στήν ὁποία ὁ Χριστιανός βαπτίσθηκε στό «ὄνομα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος», γίνεται τό μυστήριο τοῦ Χρίσματος, δηλαδή ὁ ἱερεύς χρίει τόν νεόφυτο Χριστιανό μέ τό ἅγιο Μύρο στά κεντρικά σημεῖα τοῦ σώματός του, λέγοντας τήν φράση «σφραγίς δωρεᾶς Πνεύματος Ἁγίου. Ἀμήν». Ἡ ἐνέργεια αὐτή συναντᾶται στίς «Πράξεις τῶν Ἀποστόλων» ἀφοῦ ἐκεῖ βλέπουμε ὅτι οἱ ἄνθρωποι βαπτίζονταν καί στήν συνέχεια οἱ Ἀπόστολοι πού εἶχαν λάβει τό Ἅγιον Πνεῦμα ἀπό τόν Χριστό, ἔθεταν τά χέρια τους στίς κεφαλές τους καί ἔτσι ἄρχιζαν νά προφητεύουν ἀφοῦ λάμβαναν τό Ἅγιον Πνεῦμα.

Κατά τήν ἑρμηνεία τοῦ Νικολάου Καβάσιλα τό ἅγιο Χρῖσμα δίνει στόν ἄνθρωπο τήν κίνηση. Ἐάν διά τοῦ ἁγίου Βαπτίσματος ὁ ἄνθρωπος γεννᾶται πνευματικά, μέ τό ἅγιο Χρῖσμα κινεῖται. Δέν ἀρκεῖ τό βρέφος νά γεννηθῆ, ἀλλά πρέπει καί νά ἔχη ἐνέργεια, κίνηση. Αὐτό τό ἔργο ἐπιτελεῖ τό ἅγιο Χρῖσμα.

Πέρα ἀπό αὐτά τό ἅγιο Χρῖσμα λέγεται καί «σφραγίδα». Γι’ αὐτό ὅταν χρίει ὁ Ἱερεύς τόν βαπτισθέντα λέγει τήν φράση «σφραγίς δωρεᾶς Πνεύματος Ἁγίου. Ἀμήν». Ἡ σφραγίδα σέ ἕνα δημόσιο ἔγγραφο ἐπικυρώνει τό περιεχόμενό του, ἀκόμα καί αὐτήν τήν ἴδια τήν ὑπογραφή. Ἔτσι καί ἐδῶ το ἅγιο Χρῖσμα εἶναι ἡ ἐπικύρωση τῆς πνευματικῆς γεννήσεως πού ἔγινε μέ τό Βάπτισμα. Αὐτή δέ ἡ ἐπικύρωση ἔχει καί τήν ἔννοια ὅτι ἐπικυρώνει τήν πνευματική κατάσταση τοῦ ἀνθρώπου, ὅτι δηλαδή προηγήθηκε ἡ κάθαρση τῆς καρδιᾶς ἀπό τά πάθη καί στήν συνέχεια ὁ ἄνθρωπος ἔφθασε στόν φωτισμό τοῦ νοῦ, ὁπότε ἀπέκτησε νοερά καρδιακή προσευχή. Ἔτσι τό ἅγιο Χρῖσμα εἶναι ἐπιβεβαίωση αὐτῆς τῆς πνευματικῆς καταστάσεως.

Τό ὑλικό στοιχεῖο τῆς φύσεως πού χρησιμοποιεῖται στό Βάπτισμα, μέσα στό ὁποῖο ἐμβαπτίζεται ὁ Χριστιανός, εἶναι τό νερό. Καί τό ὑλικό στοιχεῖο τοῦ μυστηρίου τοῦ Χρίσματος διά τοῦ ὁποίου μεταδίδονται τά χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἶναι τό ἅγιο Μῦρο πού ἀποτελεῖται ἀπό διάφορα εὐώδη ὑλικά καί κατασκευάζεται, ὅταν χρειασθῆ, στό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο καί εὐλογεῖται ἀπό τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη. Μάλιστα χορηγεῖται ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο στίς ἄλλες Ἐκκλησίες καί εἶναι ἕνα ὁρατό στοιχεῖο τῆς πνευματικῆς ἑνότητος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.

Εἶναι μεγάλη ἡ δωρεά τοῦ ἁγίου Χρίσματος τήν ὁποία αἰσθανόμαστε σέ κρίσιμες στιγμές τῆς ζωῆς μας, ὅταν μετά τήν διάπραξη μιᾶς ἁμαρτίας ἀναπτύσσεται ἡ μετάνοια μέσα στήν καρδιά μας καί χύνουμε καυτά δάκρυα, ζητώντας τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Τότε ἐνεργεῖ ἡ Χάρη τοῦ ἁγίου Χρίσματος, ὅπως λέγει ὁ Νικόλαος Καβάσιλας. Κάποιος μοναχός μου ἔλεγε ὅτι ὅταν διέπραξε μιά ἁμαρτία, κατά τήν διάρκεια τοῦ ὕπνου τοῦ ἄκουσε μέσα στήν καρδιά τοῦ μιά φωνή: «καί τό πνεῦμα σου τό ἅγιον μή ἀντανέλης ἀπ’ ἐμοῦ». Αὐτή εἶναι ἡ δωρεά τῆς Χάριτος τοῦ ἁγίου Χρίσματος.

Βέβαια ὅταν κανείς ἀρνεῖται τόν Χριστό ἤ προσχωρῆ σέ ἄλλες θρησκεῖες καί αἱρέσεις τότε ὅταν ἐπιστρέψη στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία δέν γίνεται τό ἅγιο Βάπτισμα, ἀφοῦ αὐτό γίνεται ἐφ’ ἅπαξ, ἀλλά ἐπαναλαμβάνεται τό ἅγιο Χρῖσμα. Καί αὐτό εἶναι δεῖγμα ὅτι διά τοῦ ἁγίου Χρίσματος ἐπιβεβαιώνεται ὅτι εἴμαστε μέλη τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ.

Γενικά πρέπει νά ὑπογραμμίσουμε ὅτι τό ἅγιο Χρῖσμα ἐκδηλώνεται μέ τήν μετάνοια, τά δάκρυα τῆς μετανοίας, τήν ἀγάπη πρός τόν Θεό, τήν νοερά καρδιακή προσευχή καί ὅλες τίς ἐμφανεῖς ἐνέργειες τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ὁ ἅγιος Συμεών ὁ νέος Θεολόγος λέγει ὅτι γιά νά σωθῆ κανείς πρέπει νά εἶναι βεβαπτισμένος ἀλλά καί βεβαιόπιστος. Οἱ βεβαπτισμένοι, ἐάν δέν ἀνταποκρίνωνται στήν ὅλη προοπτική της χριστιανικῆς ζωῆς δέν σώζονται, ἐνῶ οἱ βεβαπτισμένοι καί βεβαιόπιστοι, ὅσοι, δηλαδή, ἔχουν βαπτισθῆ καί μέσα τους ἐνεργεῖ τό Ἅγιον Πνεῦμα, σώζονται.

Θά πρέπη νά ἀγωνιζόμαστε ὥστε μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ νά κρατοῦμε μέσα στήν καρδιά μᾶς τήν σφραγίδα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τήν Χάρη τοῦ ἁγίου Χρίσματος σέ μιά ἐνεργή κατάσταση.

† Ὁ Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου ΙΕΡΟΘΕΟΣ