Συνέντευξη στήν δημοσιογράφο Μαρία Παπουτσάκη: Τό ἐθνικό θέμα τῆς Κύπρου καί ἡ Ἐκκλησία

Ὅπως ἀναφέραμε στό προηγούμενο τεῦχος, ὁ Μητροπολίτης μας μαζί μέ τόν Μητροπολίτη Αἰγιαλείας κ. Ἀμβρόσιο μετέβησαν στήν Κύπρο στίς 19-11-2002 ὡς ἀπεσταλμένοι τῆς Ι. Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας μας, προκειμένου νά ἐνημερωθοῦν γιά τό μεγάλο ἐθνικό πρόβλημα.

Ἡ δημοσιογράφος Μαρία Παπουτσάκη πῆρε ἀπό τόν Σεβασμιώτατο τήν παρακάτω συνέντευξη, ἡ ὁποία δημοσιεύθηκε ἐν μέρει στήν “Κυριακάτικη Ἐλευθεροτυπία” τήν 1-12-2002.

1. ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποιές ἦταν οἱ ἐντυπώσεις ἀπό τίς συζητήσεις μέ τούς Κυπρίους Ἱεράρχες καί ποιό ἦταν τό κλίμα;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ἡ συζήτηση ἔγινε σέ πολύ καλό κλίμα. Ἐκεῖνο πού διεπίστωσα εἶναι ὅτι οἱ Ἱεράρχες τῆς Κύπρου γνώριζαν πολύ καλά το ἐθνικό θέμα, ἀφοῦ ἀσχολοῦνται μέ αὐτό γιά πολλά χρόνια. Ἄλλωστε ἡ Ἐκκλησία τῆς Κύπρου εἶναι καί λέγεται ἐθναρχοῦσα Ἐκκλησία. Ἦταν ἔκδηλη ἡ ἀγωνία τους γιά τό μέλλον τοῦ Ἑλληνισμοῦ, τήν λειτουργικότητα τῆς Κυπριακῆς Δημοκρατίας, τόν πόνο τους ἀπό τήν προσφυγιά τοῦ ποιμνίου τους, τήν ἀλλοίωση τοῦ πληθυσμοῦ ἀπό τούς ἐποίκους καί τόν ἐνδεχόμενο διχασμό τοῦ Κυπριακοῦ λαοῦ. Χαρακτηριστικό εἶναι αὐτό πού μᾶς εἶπε κάποιος Ἱεράρχης: “Θά ἀκούσετε τήν κραυγή τοῦ πόνου μας. Κανείς ἀδελφός δέν ἔχει ἰδιοτέλεια στό θέμα αὐτό. Θά ἀκούσετε τήν ἀλήθεια”. Ἄλλος Ἱεράρχης εἶπε: “Θεωροῦμε ὅτι κανείς πολιτικός δέν εἶναι προδότης, ἁπλῶς κάνουν μιά ἐπικίνδυνη διαχείριση”. Ἄλλος Ἱεράρχης εἶπε: “Μᾶς ἀπασχολεῖ νά μή διχασθῆ ὁ λαός, γιατί τό ἴδιο το προτεινόμενο σχέδιο ἐνέχει μέσα του τά σπέρματα τοῦ διχασμού”.

2. ΕΡΩΤΗΣΗ: Τί ἀκριβῶς περιμένουν οἱ Κύπριοι Ἱεράρχες ἀπό τήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος, σέ πρακτικό ἐπίπεδο, καί τί ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος μπορεῖ νά κάνη;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ἡ Ἐκκλησία τῆς Κύπρου εἶναι ἀδελφή Ἐκκλησία μέ τήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος καί μᾶς συνδέουν πολλά κοινά σημεῖα, κοινοί ἀγῶνες καί κοινές προσδοκίες. Περάσαμε καί οἱ δύο Ἐκκλησίες διάφορους κατακτητές καί “ἀφέντες”, ὅπως μᾶς εἶπαν οἱ Κύπριοι Ἱεράρχες. Ἑπομένως, ὁ πόνος εἶναι κοινός. Ἡ συναντίληψη τῆς Ἐκκλησίας μᾶς δόθηκε στήν Κύπρο ἐπανειλημμένως. Οἱ Ἱεράρχες τῆς Κύπρου εὐχαριστήθηκαν, διότι ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος τούς “ἄκουσε” καί στήν Κύπρο καί στήν Ἑλλάδα, αἰσθάνθηκε τόν πόνο τους, δέν τούς ἀντιμετώπισε ἀνάλγητα. Εἶναι χαρακτηριστικό ὅτι κάθε πονεμένος θέλει ἕναν παρήγορο λόγο, λόγο καρδιᾶς καί ὄχι σκληρῆς λογικῆς καί ἰδιοτελοῦς ὑπολογισμοῦ. Βεβαίως, πρότειναν νά ἐπέμβη ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος, ἄν εἶναι δυνατόν, στά ὄργανα τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης ὑπέρ τῆς Κύπρου, ἀλλά αὐτό δέν τό ἐπιτρέπουν τόσο οἱ στενές ἡμερομηνίες, ὅσο καί οἱ σύγχρονες δυνατότητες. Πάντως τό Ἀνακοινωθέν τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας μας, τό ὁποῖο ἀπεστάλη καί στούς Διεθνεῖς Ὀργανισμούς καί ἀλλοῦ, εἶναι μιά φωνή ἀξιοπρεποῦς διαμαρτυρίας.

3. ΕΡΩΤΗΣΗ: Ἐνημερώσατε τούς Συνοδικούς Ἱεράρχες γιά τήν ἐπίσκεψη καί τίς συζητήσεις σας στήν Κύπρο. Ποῦ ἐπικεντρώθηκε τό ἐνδιαφέρον καί οἱ ἀπορίες τους; Συνέβη τό ἴδιο καί μέ τούς Κυπρίους Ἱεράρχες;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Πράγματι ἐνημέρωσα τήν Ἱερά Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος γιά τά ὅσα ἐλέχθησαν τόσο κατά τήν διάρκεια τῆς συνδιάσκεψης μέ τούς Ἱεράρχας τῆς Κύπρου, ὅσο καί μέ τόν Πρέσβυ τῆς Ἑλλάδος στήν Κύπρο, μέ τόν ὁποῖον συναντηθήκαμε μέ δική του πρωτοβουλία καί ἐπιθυμία. Ἡ ἐνημέρωση ἦταν πλήρης καί δέν τέθηκε κάποια ἐρώτηση. Ἐπίσης, οἱ Σεβ. Μητροπολίτες Πάφου κ. Χρυσόστομος καί Κυρηνείας κ. Παῦλος ἀνέπτυξαν τίς ἀπόψεις τους καί ἀπήντησαν σέ ἐρωτήσεις γιά προβλήματα πού δημιουργεῖ τό σχέδιο Ἀνᾶν καί κυρίως γιά τό ἄν ἡ στάση τήν ὁποία ἔλαβε ἡ Ἐκκλησία τῆς Κύπρου μπορεῖ νά ἔχη ἀποτέλεσμα. Ἀπήντησαν ὅτι κάνουν τόν ἀγώνα τους γιά νά ἀκουσθῆ ἡ μαρτυρία τοῦ λαοῦ, νά ἀποφευχθῆ ὁ διχασμός καί νά διασωθῆ ὅ,τι εἶναι δυνατόν περισσότερο.

4. ΕΡΩΤΗΣΗ: Ὁρισμένοι Ἱεράρχες τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος φέρουν ἀντιρρήσεις ὅσον ἀφορᾶ τόν ρόλο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος στό Κυπριακό. Τονίζουν μάλιστα ὅτι μέ αὐτές τίς κινήσεις “ξεφεύγει” τῆς ἀποστολῆς καί τοῦ ρόλου τῆς ἀλλά καί τοῦ “χαρακτήρα” της. Ἐσεῖς, ἕνας Ἱεράρχης μέ ἔργο καί ἄποψη, ἔχετε διαφορετική θέση;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Σέ ὅλα τα βιβλία μου ὑποστηρίζω ὅτι σκοπός τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἡ θεραπεία - σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου καί ἡ προσφορά στόν ἄνθρωπο νοήματος γιά τήν ζωή. Βεβαίως ἡ Ἐκκλησία σέ ἕνα ποσοστό δέν μπορεῖ νά ἀγνοήση καί τά προβλήματα τῆς καθημερινότητος τοῦ ἀνθρώπου, γι’ αὐτό στίς ἱερές ἀκολουθίες εὔχεται καί γιά τούς ἄρχοντες, “ἴνα ἐν τῇ γαλήνη αὐτῶν (τῶν ἀρχόντων) ἤρεμον καί ἠσύχιον βίον διαγομεν”. Τό ἔθνος μπορεῖ νά εἶναι εὐλογία, ἀλλά μπορεῖ νά εἶναι καί πειρασμός γιά τήν Ἐκκλησία. Ὅταν ἡ Ἐκκλησία ξεχνᾶ τόν πνευματικό της χαρακτήρα καί ταυτίζεται μέ ἐθνικιστικές ἐνέργειες τότε ἐκκοσμικεύεται. Ὅμως ἄλλο εἶναι ἐθνικό καί ἄλλο ἐθνικιστικό. Ἡ ἐνασχόληση τῆς Ἐκκλησίας μας μέ τό Κυπριακό δέν εἶναι τωρινή, ἀλλά ἔχει παρελθόν, ἤτοι ἀπό τήν ἀρχή τοῦ ἀγῶνος τῆς Κύπρου γιά τήν ἐλευθερία, ὅπως ἔδειξε ἐνδιαφέρον καί γιά τούς Σέρβους, τοῦ Παλαιστινίους κλπ. Ἡ Ἐκκλησία ἔδειξε ἀγάπη καί στοργή στούς πρόσφυγες, ἐνέπνευσε τούς ἀγωνιστᾶς, ἐπούλωσε πληγές. Τά ἠρωϊκά παιδιά τῆς ΕΟΚΑ πού ἀπαγχονίσθηκαν ἦταν παιδιά τῶν Κατηχητικῶν Σχολείων, τά ὁποῖα ὁδηγοῦντο στήν ἀγχόνη διαβάζοντας τήν Ἁγία Γραφή, προσευχόμενα στόν Θεό, ψάλλοντας καί τραγουδώντας. Αὐτά ἦταν καρποί τῆς Ἐκκλησίας. Ἄν δέν ἦταν αὐτά, δέν θά ὑπῆρχε σήμερα, ἀπό ἀνθρωπίνης πλευρᾶς, ἡ ἐλευθερία τῆς Κύπρου. Χρειάζεται προσοχή γιά νά μή “θεολογοῦμε” πάνω στό αἷμα προσευχομένων μαρτύρων τῆς ἐλευθερίας.