Γιὰ τὸν Μέγα Κωνσταντῖνο

"...Ἐπεκύρωσε δὲ καὶ τοὺς ὅρους οἱ ὁποῖοι ψηφίσθηκαν στὶς Συνόδους, ὥστε νὰ μὴ μποροῦν οἱ κυβερνῆτες τῶν ἐπαρχιῶν νὰ ἀκυρώνουν τὶς ἀποφάσεις. Διότι φρονοῦσε ὅτι οἱ Ἀρχιερεῖς εἶναι δοκιμώτεροι ἀπὸ κάθε διοικητῆ.

Πολυάριθμα μέτρα ἔλαβε ὑπὲρ τῶν ὑπηκόων τοῦ... Τί χρειάζεται τώρα νὰ διηγηθοῦμε πῶς, ὡς ὑπηρέτης προσκολλημένος στὸν ὕψιστο Θεό, ἠσχολεῖτο ἀπὸ πρωΐας ἕως ἑσπέρας μὲ τὸ ποίους ἀνθρώπους νὰ εὐεργετήση καὶ πῶς νὰ κατανείμη τὶς καλωσύνες ἰσοδικαίως καὶ κοινῶς;

Στὶς Ἐκκλησίες δὲ τοῦ Θεοῦ παρεῖχε ἰδιαιτέρως πολλὲς δωρεές, προσφέροντας ἀλλοῦ μὲν ἀγροὺς ἀλλοῦ δὲ σιτάρι γιὰ διανομὴ σὲ πτωχοὺς ἄνδρες, ὀρφανά, παιδιὰ καὶ χῆρες γυναῖκες. Προνοοῦσε ἀκόμη μὲ πολλὴ φροντίδα γιὰ τὴν ἐξασφάλιση ἐνδυμάτων γιὰ τοὺς γυμνοὺς καὶ ρακένδυτους.

Κατ' ἐξοχὴν δὲ τιμοῦσε ἐκείνους οἱ ὁποῖοι εἶχαν ἀφιερώσει τὴν ζωή τους στὴν κατὰ Θεὸ φιλοσοφία. Τὸν χορὸ μάλιστα τῶν παρθένων σχεδὸν ἐλάτρευε, πεπεισμένος ὅτι στὶς ψυχὲς αὐτῶν τῶν προσώπων κατοικεῖ ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς στὸν ὁποῖο ἀφιερώθηκαν.

Αὐτὸς δὲ ὁ ἴδιος, καλλιεργῶντας τὴν διάνοιά του μὲ τοὺς ἐνθέους λόγους, περνοῦσε τὶς νυχτερινὲς ὧρες ἄγρυπνος, συντάσσοντας δὲ λόγους ἀνέτως ἐμφανιζόταν συχνὰ πρὸς ἐκφώνησή τους, φρονῶντας ὅτι ἁρμόζει νὰ κυβερνᾶ τοὺς πολῖτες μὲ παιδευτικὸ λόγο καὶ νὰ καταστήση ὅλη τὴν βασιλεία τοῦ λογική...

Κάποτε, παραλαμβάνοντας ἕναν ἀπὸ τοὺς ἀξιωματούχους του, τοῦ εἶπε: "μέχρις ποιοῦ σημείου, ὦ ἐσύ, θὰ προωθήσουμε τὴν ἀπληστία;". Ἔπειτα ἀφοῦ χάραξε στὸ ἔδαφος μὲ τὸ δόρυ ποὺ κρατοῦσε στὰ χέρια του τὰ μέτρα τοῦ ἀναστήματος ἀνδρός, εἶπε: "καὶ ὅλο τὸν πλοῦτο τοῦ κόσμου ἂν κερδίσης καὶ ὁλόκληρη τὴν γῆ ἂν ἀποκτήσης, δὲν θὰ παραλάβης μαζί σου τίποτε περισσότερο ἀπὸ αὐτὸ τὸ κομμάτι γῆς, ἂν τὸ ἐπιτύχης καὶ αὐτό"".

Εὐσεβείου Καισαρείας, Εἰς τὸν βίον Κωνσταντίνου Βασιλέως.