Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,

Λαμπρή καί εὐφρόσυνη ἡ ἑορτή καί πανήγυρη σήμερα. Μέ ψαλμούς καί ὕμνους καί ὠδές πνευματικές, ἀλλά καί αἰσθήματα εὐγνωμοσύνης καί δοξολογίας ἑορτάσαμε τήν Γέννηση τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ, ἀλλά καί τήν θέωση τοῦ ἀνθρώπου. Εὐφραίνονται οἱ οὐρανοί καί ἀγαλλιᾶται ἡ γῆ “διά τόν ἐπουράνιον, εἴτα ἐπιγειον”, ὅπως λέγει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, δηλαδή γιά τόν Χριστό πού ἦταν ἐπουράνιος, ὁ ὁποῖος γιά τήν δική μας σωτηρία ἔγινε ἐπίγειος, χωρίς νά ἐγκαταλείψη τά ἐπουράνια. Αἰσθανόμαστε πνευματική χαρά γιά τήν ἐπιδημία τοῦ Θεοῦ στήν ζωή μας, καί τήν δική μας ἐνδημία καί ἐπάνοδο στά θεία, τά ἐπουράνια, ὅπως λέγει καί πάλιν ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος: “ἐπιδημία Θεοῦ πρός ἀνθρώπους, ἴνα Θεόν ἐνδημήσωμεν ἤ ἐπανέλθωμεν”. Διότι ἡ ἑορτή τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ ἔχει τούς δύο αὐτούς πόλους, ἤτοι τήν ἔλευση τοῦ Χριστοῦ στά ἡμέτερα καί τήν ἄνοδο τήν δική μας στά θεία. “Δεί γάρ μέ παθεῖν τήν καλήν ἀντιστροφήν”.

Ἡ σημερινή ἑορτή τῶν Χριστουγέννων προσλαμβάνει ἰδιαίτερη σημασία, ἐπειδή καθορίστηκε παγκοσμίως νά ἐορτάζωνται τά δύο χιλιάδες χρόνια ἀπό τήν Γέννηση τοῦ Χριστοῦ, καί αὐτό γίνεται μέ τήν εἴσοδό μας στό ἔτος 2.000 πού εἶναι τό τελευταῖο ἔτος τοῦ εἰκοστοῦ αἰῶνος. Ἔτσι ἔχουμε ἱστορία δύο χιλιάδων ἐτῶν ἀπό τότε πού ἐνηνθρώπησε ὁ Χριστός, καί βεβαίως ὡς Χριστιανοί ἔχουμε τήν δυνατότητα νά κάνουμε τόν ἀπολογισμό μας, κατά πόσον ἀφήσαμε τήν μεγάλη αὐτή δωρεά νά μεταμορφώση τήν ζωή μας καί νά ἀνακαινίση τόν κόσμο. Διότι ἡ ἐνανθρώπηση τοῦ Χριστοῦ δέν εἶναι μιά, ἅς μου ἐπιτραπῆ ἡ φράση, ἰδιωτική ὑπόθεση τοῦ Θεοῦ, δέν εἶναι ἕνα ἔργο τό ὁποῖο δῆθεν ἦταν ἀναγκαῖο γιά τήν Θεότητα, ἀλλά ἔγινε γιά νά σώση, νά ἀναπλάση τήν πεπτωκυία ἀνθρώπινη φύση. Γι’ αὐτό καί τίθεται ἀδυσώπητό το ἐρώτημα: Οἱ Χριστιανοί γεύθηκαν τούς καρπούς τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Χριστοῦ;

Τό γεγονός πάντως εἶναι ὅτι ἡ ἐνανθρώπηση τοῦ Χριστοῦ ἄλλαξε τόν ροῦ τῆς ἱστορίας, δημιούργησε νέα κατάσταση, ἀνέτρεψε τόν παλαιό κόσμο, τόν κόσμο τῆς πλάνης καί ἔδωσε στόν ἄνθρωπο νέα προοπτική. Φυσικά, ὅταν κάνουμε λόγο γιά ἀνακαίνιση τοῦ κόσμου, δέν ἐννοοῦμε ὅτι αὐτό ἔγινε ἁπλῶς μέ τήν Γέννησή Του, ἀλλά καί μέ ὅλους τους σταθμούς τῆς θείας Οἰκονομίας, τόν Σταυρό καί τήν Ταφή, τήν Ἀνάσταση, τήν Ἀνάληψη, καί τήν ἔλευση τοῦ Παναγίου Πνεύματος. Ὅλα αὐτά τά γεγονότα εἶναι ἑνωμένα. Μέ τήν Γέννησή Του ὁ Χριστός προσέλαβε τήν ἀνθρώπινη φύση καί τήν θέωσε, ἀλλά μέ τόν Σταυρό, τόν θάνατο καί τήν Ἀνάστασή Του νίκησε τόν θάνατο πάνω στήν δική του ἀνθρώπινη φύση. Γι’ αὐτόν ἀκριβῶς τόν λόγο μποροῦμε νά χαρακτηρίσουμε τήν ἱστορία καί τόν χρόνο στήν πρό τοῦ Χριστοῦ καί τήν μετά τόν Χριστόν περίοδο. Πρό Χριστοῦ ἡ ἀνθρώπινη φύση ἦταν πεπτωκυία καί θνητή, μετά Χριστόν εἶναι θεωμένη καί ἀθάνατη.

Αὐτό ἔχει μεγάλες καί συνταρακτικές συνέπειες. Πρό Χριστοῦ οἱ ἄνθρωποι ἀνῆκαν σέ μιά θρησκεία μέ ὡραῖες τελετές καί προσδοκίες, ἐνῶ μετά Χριστόν δίνεται ἡ δυνατότητα νά ἀνήκουν σέ Ἐκκλησία, πού εἶναι τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ. Πρό Χριστοῦ ὁ πολιτισμός ἦταν ἀνθρωποκεντρικός, ἐνῶ μετά Χριστόν ὁ πολιτισμός γίνεται Θεανθρωποκεντρικός. Πρό Χριστοῦ ἐπικρατοῦσε ἡ δουλεία τοῦ ἀνθρώπου στά κτίσματα καί σέ ἄλλους ἀνθρώπους, ἐνῶ μετά Χριστόν κυριαρχεῖ ἡ ἐλευθερία τοῦ πνεύματος, ἡ ἀπελευθέρωση ἐν Χριστῷ. Δισεκατομμύρια ἄνθρωποι μετά Χριστόν ἔζησαν ἕναν νέο τρόπο ζωῆς καί πολιτείας καί ἔδωσαν τήν μαρτυρία τῆς νέας ζωῆς πού ἔφερε στόν κόσμο ὁ Χριστός. Σέ κάθε ἑορτή τῶν Χριστουγέννων πανηγυρίζουμε αὐτό τό μεγάλο γεγονός, ἰδιαιτέρως ὅμως τό κάνουμε σήμερα πού οἱ Χριστιανοί ἑορτάζουν τά 2.000 χρόνια ἀπό τήν Γέννηση τοῦ Χριστοῦ.
Βέβαια, τά πανηγύρια αὐτά γιά νά ἔχουν οὐσιαστικό περιεχόμενο πρέπει νά γίνωνται μέσα σέ ἀτμόσφαιρα αὐτοκριτικῆς ἀπό μας, τούς συγχρόνους Χριστιανούς. Καί αὐτό σημαίνει ὅτι πρέπει νά σκεφθοῦμε δημιουργικά κατά πόσον ἐμεῖς, οἱ σύγχρονοι Χριστιανοί, γευόμαστε αὐτούς τούς σκοπούς τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Χριστοῦ, κατά πόσον ἡ ζωή καί ἡ πολιτεία μᾶς ἐμποτίστηκε ἀπό αὐτό τό μεγάλο ρεῦμα τῆς θεώσεως πού πέρασε, μέ τήν Γέννηση τοῦ Χριστοῦ, στήν ἀνθρωπότητα. Καί, βεβαίως, πρέπει νά ρωτήσουμε κατά πόσον οἱ πόλεμοι καί οἱ διαμάχες μεταξύ των χριστιανικῶν Κρατῶν καί οἱ ἐπιθετικές διαθέσεις προερχόμενες ἀπό Χριστιανούς, οἱ κοινωνικές ἀδικίες καί οἱ ἀκαταστασίες στόν κόσμο μας, ἡ ἀνασφάλεια καί ἡ ἀπογοήτευση πού παρατηροῦνται καί στούς Χριστιανούς, οἱ ἁμαρτίες καί οἱ ἀποστασίες ἀπό τήν ὀρθόδοξη πίστη, ἄν ὅλα αὐτά συμβιβάζονται μέ τό ἀληθινό πνεῦμα πού ἔφερε ὁ Χριστός στόν κόσμο μέ τήν ἐνανθρώπησή Του.

Μέσα στά πλαίσια αὐτά πρέπει νά γίνη ὁ ἑορτασμός τῶν Χριστουγέννων, καί μάλιστα τώρα πού εἰσερχόμαστε στά 2.000 χρόνια ἀπό τήν Γέννηση τοῦ Χριστοῦ. Γιατί διαφορετικά οἱ ἑορταστικές ἐκδηλώσεις θά εἶναι κοσμικές. Καί βεβαίως ἐδῶ εἶναι ἐπίκαιρος ὁ λόγος τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου: “ἐορτάσωμεν μή πανηγυρικῶς, ἀλλά θεϊκῶς• μή κοσμικῶς, ἀλλά ὑπερκοσμίως• μή τά ἡμέτερα, ἀλλά τά τοῦ ἡμετέρου, μᾶλλον δέ τά τοῦ Δεσπότου• μή τά τῆς ἀσθενείας, ἀλλά τά τῆς ἰατρείας• μή τά τῆς πλάσεως, ἀλλά τά τῆς ἀναπλάσεως”.

Μέ αὐτές τίς ἐόρτιες σκέψεις, οἱ ὁποῖες εἶναι ἀπαύγασμα τῆς συμμετοχῆς μας στό πανηγύρι τῆς θείας Εὐχαριστίας, τό ὁποῖο εἶναι μυστήριο τῆς κενώσεως καί τῆς ἀναστάσεως, ἰδιαιτέρως αὐτήν τήν ἡμέρα τῶν Χριστουγέννων, ἅς εὐχηθοῦμε νά τρεφόμαστε ὅλοι μας διαρκῶς ἀπό τήν ἀκένωτη πηγή τοῦ πλούτου τῆς χρηστότητος τοῦ Κυρίου, ὅπως ἐκδηλώθηκε μέ τήν ἐναθρώπησή Του, καί νά πλημμυρίζη ὁλόκληρη ἡ ζωή μας, προσωπική, οἰκογενειακή, ἀπό τόν ὠκεανό τῆς ζωῆς τοῦ Χριστοῦ.

Μέ πατρικές εὐχές καί εὐλογίες

† Ὁ Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου ΙΕΡΟΘΕΟΣ

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,

Τό ἀστέρι πού καθοδηγοῦσε τούς Μάγους γιά τήν ἀνεύρεση τοῦ Χριστοῦ στήν Βηθλεέμ, ἀποτελεῖ ἕνα κεντρικό σημεῖο τῶν διηγήσεων τῶν Εὐαγγελιστῶν γιά τά γεγονότα τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ. Πρόκειται γιά ἕνα γεγονός, γιά τό ὁποῖο λέγονται πολλά καί ἀσχολήθηκαν πολλοί ἐπιστήμονες καί ἀστρολόγοι, προκειμένου νά μελετήσουν τί ἀκριβῶς ἦταν αὐτό τό φαινόμενο.

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, ἀναφερόμενος στό ἀστέρι τῶν Μάγων, λέγει ὅτι ἦταν μιά λογική δύναμη καί ὄχι ἕνα ἁπλό ἀστέρι. Σχολιάζοντας τά σχετικά χωρία τῶν Εὐαγγελιστῶν, λέγει ὅτι τό ἀστέρι αὐτό δέν μοιάζει μέ ἄλλα ἀστέρια. Αὐτό φαίνεται: Πρώτον ἀπό τήν πορεία πού ἀκολουθοῦσε, ἤτοι ἀπό βορρᾶ πρός νότο, ἐνῶ ὅλα τα ἀστέρια κινοῦνται ἀπό ἀνατολᾶς πρός δυσμᾶς. Δεύτερον, ἀπό τόν καιρό πού τό ἔβλεπαν, ἀφοῦ δέν τό ἔβλεπαν μόνον τήν νύκτα, ἀλλά τήν ἡμέρα, πράγμα ἀδύνατον γιά τά ἄλλα ἀστέρια. Τρίτον, ἀπό τό ὅτι ἄλλοτε κρυπτόταν καί ἄλλοτε ἐμφανιζόταν, καί μάλιστα δέν εἶχε μόνιμη πορεία, ἀλλά ἐκινεῖτο, ὅταν ἔπρεπε νά κινῆται, καί σταματοῦσε, ὅταν ἔπρεπε νά σταματήση. Ὁμοίαζε δηλαδή μέ τόν στύλο τῆς νεφέλης πού σταματοῦσε στό στρατόπεδο τῶν Ἰουδαίων ἤ καί ἤγειρε τό στρατόπεδο γιά νά βιασθοῦν οἱ Ἰουδαῖοι, ὅταν χρειαζόταν. Τέταρτον, περίεργος ἦταν ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖον ὁδηγοῦσε τούς Μάγους, ἀφοῦ κατέβαινε χαμηλά καί μάλιστα στάθηκε πάνω ἀπό τό μέρος πού ἦταν ὁ Χριστός, καί ἔτσι τούς ὑπέδειξε τό συγκεκριμένο ἐκεῖνο σημεῖο.

Ἀπό ὅλα αὐτά ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος συμπεραίνει ὅτι δέν ἦταν ἕνα ἀστέρι “ἀλλά δύναμις τίς ἀόρατος εἰς ταύτην μετασχηματισθεῖσα τήν ὄψιν”, δηλαδή ἦταν κάποια ἀόρατη δύναμη πού ἔλαβε τήν μορφή τοῦ ἀστέρος. Ἄλλοι Πατέρες λένε ὅτι πρόκειται γιά φωτεινό ἄγγελο πού ὁδηγοῦσε τούς Μάγους καί μάλιστα αὐτός ἦταν ὁ ἀρχάγγελος Γαβριήλ, ὁ ὁποῖος ὑπηρέτησε τό μυστήριο τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ.

Ἀπαντώντας στήν ἐρώτηση γιατί στήν περίπτωση τῶν Μάγων ὁ Θεός τούς καθοδήγησε μέ ἀστέρι καί ὄχι μέ ἄλλους τρόπους, ὅπως τό βλέπουμε σέ ἄλλες περιπτώσεις, ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος ἰσχυρίζεται ὅτι ὁ Θεός καί οἱ ἄνθρωποι πού ἀποστέλλει γιά τήν σωτηρία τῶν ἄλλων χρησιμοποιοῦν ἐκεῖνα τά ὁποῖα ἀγαπᾶ κάθε ἄνθρωπος καί μέ τά ὁποῖα ἔχει ἐξοικειωθῆ. Οἱ Μάγοι, ὡς ἀστρονόμοι τῆς ἐποχῆς ἐκείνης, δέν θά ἔδιναν σημασία, ἄν ἀποστέλλονταν Προφῆτες, ἀλλά ἔδωσαν προσοχή μόνον σέ ἀστέρια, ἀφοῦ παρακολουθοῦσαν συνεχῶς τόν οὐρανό. Ἡ σοφία καί ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ φαίνεται καί στό ὅτι στήν ἀρχή ἀνέχθηκε νά καλέση τούς Μάγους μέ τήν θέα τοῦ ἀστέρος, ὥστε νά τούς ὁδηγήση ὑψηλότερα. Γι’ αὐτό, ἀφοῦ ἔφθασαν στήν φάτνη μέ τήν βοήθεια τοῦ ἀστέρος, στήν συνέχεια, ἀφοῦ ἐν τῷ μεταξύ ἀνέβησαν ὑψηλότερα πνευματικά, συνομιλοῦσε μαζί τους μέ ἄγγελο. Πρίν τήν προσκύνηση τοῦ Χριστοῦ τούς καθοδηγοῦσε μέ ἄγγελο, πού ἔλαβε τήν μορφή τοῦ ἀστέρος, μετά ὅμως τήν προσκύνηση τούς καθοδηγεῖ ἀπ’ εὐθείας μέ ἄγγελο.

Ὁ Θεός μᾶς καθοδηγεῖ ποικιλοτρόπως πρός τήν σωτηρία, χρησιμοποιώντας ἐκεῖνα πού ἀγαποῦμε καί ἐκεῖνα τά ὁποῖα συνηθίζουμε νά κάνουμε στήν ζωή μας. Ἄλλοτε μᾶς ὁμιλοῦν ἄνθρωποι, ἄλλοτε καθοδηγούμαστε ἀπό τήν συνείδηση, ἄλλοτε μᾶς ὑποδεικνύουν τά πρακτέα τα περιστατικά τῆς ζωῆς μας, ἄλλοτε τά γραπτά κείμενα, ἄλλοτε ὁ προφορικός λόγος, ἄλλοτε οἱ ἀποτυχίες στήν ζωή κλπ. Ἐάν ὁ ἄνθρωπος ἔχει πνευματικές αἰσθήσεις καί διάθεση ψυχική, τότε μπορεῖ σέ κάθε στιγμή νά ἀκούση τήν φωνή τοῦ Θεοῦ.

Ὁ ἄνθρωπος εἶναι δημιούργημα τοῦ Θεοῦ καί γι’ αὐτό εἶναι ἑπόμενο, ὁ Θεός, πού ἔχει τήν ἀποκλειστική ἐξουσία πάνω σε αὐτόν, νά θέλη τήν σωτηρία του, νά ἀναστήση τήν πρίν πεσοῦσα εἰκόνα. Ποιός γονεύς δέν θά ἤθελε τό καλό του παιδιοῦ του, δέν θά ἤθελε νά τό βλέπη νά βρίσκεται στόν σωστό δρόμο; Καί ὅταν βλέπη τό παιδί του νά ἀκολουθῆ ἐσφαλμένη πορεία, κάνει τά πάντα γιά νά τό ἐπαναφέρη. Πολύ περισσότερο αὐτό κάνει ὁ Θεός. Δέν θέλει νά βλέπη τόν ἄνθρωπο νά βρίσκεται ἔξω ἀπό τόν δρόμο τῆς σωτηρίας. Καί γι’ αὐτό χρησιμοποιεῖ διαφόρους τρόπους γιά νά τοῦ ὑποδείξη τόν δρόμο πλεύσεως πρός τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Καί, βέβαια, εἶναι εὐτυχής ἐκεῖνος πού μπορεῖ νά διακρίνη τήν πρόσκληση καί τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ.

Ἡ ἱστορία ὅμως τῶν Μάγων μᾶς δείχνει καί κάτι ἄλλο, ὅτι δηλαδή πρέπει νά ἔχουμε ὑψηλές ἐπιδιώξεις στήν ζωή μας καί νά μή ἐξαντλούμαστε στά βιωτικά, τά ὑλικά καί τά ἐφήμερα πράγματα. Ἔξω καί πάνω ἀπό μᾶς ὑπάρχει κάτι ὑψηλότερο πού πρέπει νά προσέχουμε. Δέν εἴμαστε πλασμένοι γιά τόν κόσμο τοῦτον. Ὅσο ἔχουμε στραμμένο τό βλέμμα μας πρός τόν οὐρανό, τόσο καί μποροῦμε νά ἐπιτύχουμε στήν γῆ, δηλαδή θά μπορέσουμε νά ἀποφύγουμε τούς Ἠρώδεις καί τούς διαφόρους ἐχθρούς μας καί θά συναντήσουμε τόν Χριστό στήν φάτνη.

Οἱ ἄνθρωποι τῆς ἐποχῆς μας δέν ἔχουν ἰδανικά, ὑψηλές ἐπιδιώξεις, δέν ἔχουν στηρίγματα, γι’ αὐτό καί σέ κάθε δυσκολία ἀπογοητεύονται, ἀπελπίζονται καί παθαίνουν πανικό, μέ ἀπρόβλεπτες συνέπειες γιά τήν ζωή τους καί τό αἰώνιο μέλλον τους.

Ἀγαπητοί ἀδελφοί,

Ἅς προσέξουμε τό ἀστέρι πού ἔχουμε στήν ζωή μας, τόν Χριστό καί τούς ἁγίους, ὥστε ἡ πορεία μας νά ἔχη αἴσιο τέλος, ἀπηλλαγμένο ἀπό δυσκολίες καί ἀπρόβλεπτες καταστάσεις.

Εὔχομαι σέ ὅλους σας χρόνια πολλά μέ τήν Χάρη καί τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ.

Μέ πατρικές εὐχές καί εὐλογίες

† Ὁ Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου ΙΕΡΟΘΕΟΣ

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,

Ἑορτάζουμε καί ἐφέτος τό μεγάλο γεγονός τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ γιά τήν σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου καί τήν ἀνακαίνιση ὁλοκλήρου της κτίσεως. Ὁ ἄνθρωπος εἶχε χάσει τήν σχέση καί κοινωνία μέ τόν Θεό καί αὐτό εἶχε συνέπεια σέ ὅλη τήν κτίση. Ὁπότε ἔπρεπε νά γίνη ἡ ἀποκατάσταση τοῦ ἀνθρώπου ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ ὥστε νά ἀνακαινισθῆ καί ἡ κτίση. Ἀκριβῶς γι’ αὐτόν τόν λόγο ἡ ἑορτή τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ ἔχει μεγάλη θεολογική σημασία καί σπουδαιότητα.

Τό ἀπολυτίκιο τῆς ἑορτῆς πού εἶναι πολύ γνωστό καί ἀγαπητό σέ ὅλους μας ἀπό τά παιδικά μας χρόνια, δέν περιγράφει ἁπλῶς τό γεγονός τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά ἐκφράζει ἕνα μεγάλο θεολογικό νόημα. Ψάλλουμε κατανυκτικά καί συγχρόνως θριαμβευτικά μέσα στήν νυκτερινή χριστουγεννιάτικη θεία Λειτουργία: “Ἡ γέννησίς σου Χριστέ ὁ Θεός ἠμῶν, ἀνέτειλε τῷ κόσμω τό φῶς τό τῆς γνώσεως, ἐν αὐτή γάρ οἱ τοῖς ἄστροις λατρεύοντες, ὑπό ἀστέρος ἐδιδάσκοντο, Σέ προσκυνεῖν, τόν ἥλιον τῆς δικαιοσύνης καί Σέ γινώσκειν ἕξ ὕψους ἀνατολήν, Κύριε δόξα Σοι”.

Τά βασικά σημεῖα τοῦ τροπαρίου αὐτοῦ, τό ὁποῖο ἀναφέρεται στήν προσκύνηση τῶν Μάγων, βρίσκονται στίς λέξεις “φῶς τῆς γνώσεως”, “τόν ἥλιον τῆς δικαιοσύνης”, “ἐξ ὕψους ἀνατολήν”.

Πάντοτε ὁ ἄνθρωπος, καί ἰδιαιτέρως αὐτό γινόταν καί ἀπό τούς ἀρχαίους Ἕλληνας φιλοσόφους, ἀναζητοῦσε νά ἀποκτήση τήν γνώση τοῦ Θεοῦ καί τοῦ κόσμου. Ἀναπτύχθηκαν πολλά φιλοσοφικά καί ἐπιστημονικά συστήματα γύρω ἀπό τό θέμα αὐτό, ἀλλά κανένα δέν ἱκανοποιοῦσε τήν πείνα καί τήν δίψα τοῦ ἀνθρώπου. Τό ἕνα σύστημα ἀναιροῦσε τό ἄλλο. Πρόκειται γιά μαγικά, ὀρθολογιστικά, ἀνθρωπομορφικά, μυστικιστικά καί μεταφυσικά συστήματα. Ὅμως, ἡ γνώση τοῦ Θεοῦ συνδέεται μέ τό Φῶς τό ὁποῖο ἐξέλαμψε μέ τήν Γέννηση τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ. Εἶναι γνώση ἑνός θείου προσώπου καί ὄχι γνώση τῶν ἰδεῶν καί τῶν ἀρχῶν βάσει τῶν ὁποίων δῆθεν δημιουργήθηκε ὁ κόσμος.

Τό φῶς αὐτό τῆς γνώσεως συνδέεται μέ τόν Ἥλιο τῆς δικαιοσύνης, τόν Χριστό. Δέν πρόκειται γιά τόν κτιστό ἥλιο πού οἱ πρόγονοί μας ἐλάτρευσαν ὡς θεό σέ μιά περίοδο τῆς ἱστορίας, ἀλλά γιά τόν ἄκτιστον Ἥλιον τῆς δικαιοσύνης, τόν Χριστό. Εἶναι ἕνας Ἥλιος πού φωτίζει καί ζεσταίνει τήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου καί ζωογονεῖ τό σῶμα του, πού τόν καθοδηγεῖ στήν ὁδό τῆς ἀληθείας, πού τόν ὁδηγεῖ στήν βίωση τῆς αἰωνίου ζωῆς.

Καί βέβαια αὐτό τό Φῶς τῆς γνώσεως, ὁ Ἥλιος τῆς δικαιοσύνης καί ἡ ἐξ ὕψους Ἀνατολή εἶναι αὐτός ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, ὁ ὁποῖος ἀποκαλύφθηκε στούς ἀνθρώπους καί μετέδωσε τήν ἀληθινή γνώση. Δέν πρόκειται γιά μιά γνώση πού προέρχεται ἀπό τήν ἀνθρώπινη προσπάθεια καί τήν γνώση τῶν γήϊνων πραγματικοτήτων, ἀλλά εἶναι ἀποκάλυψη αὐτοῦ του ἰδίου τοῦ Θεοῦ στήν καρδιά τοῦ ἀνθρώπου.

Τό ἀπολυτίκιο, λοιπόν, τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ κάνει λόγο γιά τό Φῶς τῆς γνώσεως, πού συνδέεται μέ τήν ἀνατολή τοῦ Ἡλίου τῆς δικαιοσύνης καί εἶναι ἔκφραση τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ πρός τόν ἄνθρωπο. Καί αὐτά τά σημεῖα ἔχουν μεγάλη σημασία γιά τήν ἐποχή μας.

Ζοῦμε σέ μιά ἐποχή πού ὅλοι ἀναζητοῦν τήν γνώση τῶν ἀνθρωπίνων πραγμάτων, ἀλλά καί αὐτοῦ του ἰδίου τοῦ Θεοῦ. Τά μέσα μέ τά ὁποῖα μεταδίδεται αὐτή ἡ γνώση αὐξάνονται καθημερινά. Ὁ ἄνθρωπος θέλει νά μάθη τά μυστικά του σύμπαντος, τά μυστικά πού κρύβονται μέσα στόν ἑαυτό του, τά μυστικά της ἀρχῆς πού κυβερνᾶ καί διέπει τόν κόσμο. Ἀναζητᾶ νά βρῆ συστήματα ὥστε νά ἐπικρατήση ἐπί τέλους ἡ δικαιοσύνη πάνω στήν γῆ καί νά παύσουν οἱ ἀδικίες καί οἱ πόλεμοι. Ὅμως, ἐπειδή αὐτή ἡ ἀναζήτηση στηρίζεται σέ ἀνθρώπινες δυνάμεις δέν μπορεῖ νά ἱκανοποιήση τό πνεῦμα τοῦ ἀνθρώπου. Θά πληθαίνουν οἱ γνώσεις, ἀλλά ὁ ἄνθρωπος θά παραμένη πεινασμένος καί διψασμένος.

Ἐμεῖς οἱ Χριστιανοί γνωρίζουμε ἐκ πείρας ὅτι “τό Φῶς τῆς γνώσεως”, “ὁ Ἥλιος τῆς δικαιοσύνης”, “ἡ Ἀνατολή τῶν ἀνατολών” εἶναι ὁ Χριστός, ὅπως βιώνεται μέσα στήν Ἐκκλησία πού εἶναι τό Σῶμα Του, καί διά Αὐτοῦ γνωρίζουμε τόν Πατέρα καί ἔχουμε κοινωνία μέ τό Ἅγιον Πνεῦμα, τό ὁποῖο Ἐκεῖνος ἀποστέλλει στόν κόσμο. Αὐτή ἡ ὑπαρξιακή γνώση δίδει ἄλλο νόημα καί σκοπό στήν ζωή μας. Αὐτό τό φῶς τοῦ Ἡλίου τῆς δικαιοσύνης βγάζει τήν ὕπαρξή μας ἀπό τό σκοτάδι τῆς ἀγνοίας.

Ἅς εὐχηθοῦμε αὐτό τό Φῶς τῆς γνώσεως, αὐτός ὁ Ἥλιος τῆς δικαιοσύνης νά καταυγάση τίς ψυχές μας, ὥστε νά βλέπουμε μέ ἄλλη προοπτική τόν κόσμο, καί τήν ζωή μας.

Μέ πατρικές εὐχές καί εὐλογίες
† Ὁ Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου ΙΕΡΟΘΕΟΣ

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,

Καὶ πάλι μέσα στὴν χειμωνιάτικη ἀτμόσφαιρα τῶν ἡμερῶν αὐτῶν, πανηγυρίζουμε τὴν ἀγάπη καὶ τὴν εὐσπλαχνία τοῦ Θεοῦ ποὺ ἔγινε ἄνθρωπος, γιὰ νὰ γίνουμε ἐμεῖς υἱοὶ κατὰ Χάρη τοῦ Θεοῦ. Ὅλα τὰ τροπάρια τῆς Ἐκκλησίας, μὲ τὰ ὁποῖα πανηγυρίζεται ἡ ἑορτὴ τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ καὶ τὰ ὁποῖα ἐγράφησαν ἀπὸ ἁγίους ἀνθρώπους, ποὺ ἔζησαν στὴν προσωπική τους ζωὴ τὴν ἐνανθρώπηση τοῦ Υἱοῦ καὶ Λόγου τοῦ Θεοῦ, ἀποπνέουν αὐτὸ τὸ ἄρωμα τῆς ἀγάπης, τῆς εὐσπλαχνίας καὶ τῆς φιλανθρωπίας τοῦ Θεοῦ.

Μέσα σὲ αὐτὸ τὸ κλίμα τῆς ἀγάπης καὶ τῆς εὐσπλαχνίας τοῦ Θεοῦ ἀκούγεται καὶ ὁ λόγος τοῦ Ἀποστόλου Παύλου: "καὶ ὁμολογουμένως μέγα ἐστὶ τὸ τῆς εὐσεβείας μυστήριον· Θεὸς ἐφανερώθη ἐν σαρκί, ἐδικαιώθη ἐν Πνεύματι, ὤφθη ἀγγέλοις, ἐκηρύχθη ἐν ἔθνεσιν, ἐπιστεύθη ἐν κόσμῳ, ἀνελήφθη ἐν δόξῃ» (Ἂ´ Τίμ. γ´, 16).

Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἀναφέρει τὸν λόγο αὐτὸ μέσα σὲ μιὰ ἑνότητα γιὰ τὸ ποιά πρέπει νὰ εἶναι ἡ ζωὴ τοῦ Ἐπισκόπου καὶ γενικότερα τοῦ Κληρικοῦ, ποιό εἶναι τὸ ἔργο του, ποιό πρέπει νὰ εἶναι τὸ κήρυγμά του καὶ τί εἶναι ἡ Ἐκκλησία. Τελικά, τὸ ἔργο τοῦ Κληρικοῦ εἶναι νὰ κηρύττη συνεχῶς τὸ μέγα μυστήριο τῆς σωτηρίας, ποὺ εἶναι το ὅτι ὁ Θεὸς φανερώθηκε μὲ τὴν ἀνθρώπινη σάρκα, δικαιώθηκε μὲ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, ἐμφανίσθηκε στοὺς ἀγγέλους, κηρύχθηκε στὰ ἔθνη, ἔγινε πιστευτὸς στὸν κόσμο, ἀναλήφθηκε μὲ δόξα. Καὶ αὐτὸ τὸ κήρυγμα ἦταν ὁ κεντρικὸς πυρῆνας τῆς διδασκαλίας τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων καὶ γενικότερα τῆς Ἐκκλησίας.

Πράγματι, ὁ Θεὸς μὲ τὴν Γέννησή Τοῦ ἔδειξε ὅτι δὲν εἶναι μιὰ ἀφηρημένη ἰδέα, οὔτε ἕνας ἁπλὸς ἄνθρωπος. Στὸ πρόσωπο τοῦ Υἱοῦ καὶ Λόγου τοῦ Θεοῦ ἔγινε ἡ ἕνωση τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως μὲ τὴν θεία φύση, πρᾶγμα ποὺ συνετέλεσε στὴν σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ ἐνηνθρώπησε ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι καὶ ὡς Θεάνθρωπος φανερώθηκε στοὺς ἀγγέλους, οἱ ὁποῖοι προηγουμένως δὲν μποροῦσαν νὰ δοῦν τὸν Θεό, κηρύχθηκε στὰ Ἔθνη, πιστεύθηκε στὸν κόσμο καὶ ἀνελήφθηκε μὲ δόξα.

Ὁ σεσαρκωμένος Θεὸς εἶναι ἡ δόξα μας καὶ ἡ ζωή μας. Αὐτὸν μποροῦμε νὰ αἰσθανόμαστε ὡς Πατέρα, στὸ Σῶμα Τοῦ μποροῦμε νὰ ἀνήκουμε μὲ τὸ Βάπτισμα καὶ τὴν ὅλη ἐκκλησιαστικὴ ζωή, τὸ Σῶμα Τοῦ μποροῦμε νὰ τρῶμε καὶ τὸ ἁγιασμένο Τοῦ Αἷμα μποροῦμε νὰ πίνουμε, τὴν παρουσία Τοῦ μποροῦμε νὰ αἰσθανόμαστε κοντά μας, Αὐτὸν μποροῦμε νὰ ἐλπίζουμε νὰ δοῦμε ἐκτυπώτερα μετὰ τὴν κοίμησή μας, κυρίως μετὰ τὴν Δευτέρα Παρουσία Τοῦ, δι' Αὐτοῦ μποροῦμε νὰ αἰσθανθοῦμε τὴν ἀγάπη τοῦ Οὐρανίου Πατρὸς καὶ τὴν κοινωνία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Δὲν ἔχουμε κανένα ἄλλο κήρυγμα πιὸ πειστικὸ καὶ πιὸ ἀποτελεσματικὸ νὰ κάνουμε στοὺς ἀνθρώπους. Ὅλα τὰ ἄλλα εἶναι μικρά, ἀνθρώπινα, πτωχά, ἀνίκανα νὰ δώσουν νόημα καὶ ζωή.

Στὸ χωρίο ὅμως ποὺ ἀναφέραμε, ὁ Ἀπόστολος Παῦλος χρησιμοποιεῖ καὶ μιὰ φράση ποὺ εἶναι σημαντική: «Μέγα ἐστὶ τὸ τῆς εὐσεβείας μυστήριον».

Κατ' ἀρχάς, ἡ ἐνανθρώπηση τοῦ Χριστοῦ εἶναι πράγματι ἕνα μυστήριο. Κατὰ τὸν ἅγιο Μάξιμο τὸν Ὁμολογητὴ τὸ μέγα μυστήριο τῆς ἐνανθρωπήσεως «ἀεὶ μένει μυστήριον» γιὰ τὴν ἀνθρώπινη λογική, γιὰ τὸ πῶς, δηλαδή, ἔγινε ἡ ἕνωση θείας καὶ ἀνθρωπίνης φύσεως. Κατὰ τὸν ἅγιο Διονύσιο τὸν Ἀρεοπαγίτη, ἡ θεοπλασία τοῦ Χριστοῦ, ποὺ ἔγινε γιὰ μᾶς, δηλαδὴ ἡ Γέννησή Τοῦ κατὰ τὴν ἀνθρώπινη φύση «καὶ ἄρρητος ἐστι λόγῳ παντί, καὶ ἄγνωστος νὼ παντί», ἀκόμη καὶ στοὺς ἀγγέλους. Τὸ μυστήριο αὐτὸ δὲν κατανοεῖται μὲ τὴν ἀνθρώπινη λογική, ἀλλὰ βεβαιώνεται μὲ τὴν ἐμπειρία ποὺ ἀποκτοῦμε μέσα στὴν Ἐκκλησία. Δὲν εἶναι ὑπόθεση διανοίας, ἀλλὰ μιὰ βεβαιότητα καρδίας. Πράγματι, ὅποιος ζῇ μὲ μετάνοια καὶ τηρεῖ τὶς ἐντολὲς τοῦ Χριστοῦ αἰσθάνεται μέσα στὴν καρδιά του τὶς ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ καὶ κατ' αὐτὸν τὸν τρόπο ὑπερβαίνει ὅλα τὰ δεινὰ τοῦ ἀνθρωπίνου βίου καὶ αὐτὸν ἀκόμη τὸν θάνατο.

Ἔπειτα, ὁ Ἀπόστολος Παῦλος κάνει λόγο γιὰ «μυστήριον τῆς εὐσεβείας». Ἡ Ὀρθόδοξη εὐσέβεια δὲν εἶναι μερικοὶ ἐξωτερικοὶ τύποι καὶ μιὰ συμμόρφωση σὲ μερικοὺς κανόνες καλῆς, ἔστω καὶ θρησκευτικῆς, συμπεριφορᾶς, ἀλλὰ εἶναι ἡ ἀλλοίωση τῆς ζωῆς μας ἀπὸ τὸ γεγονὸς τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Χριστοῦ. Πρόκειται γιὰ μιὰ εὐσέβεια ποὺ στηρίζεται στὴν θεολογία τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Χριστοῦ καὶ στὴν μεταμόρφωση τῆς ὑπάρξεώς μας ἀπὸ ὅλο τὸ μυστήριο τῆς θείας οἰκονομίας.

Αὐτὸ εἶναι τὸ κήρυγμα τῆς Ἐκκλησίας· αὐτὴ εἶναι ἡ πίστη καὶ τὸ ἔργο τῶν Κληρικῶν· αὐτὴ εἶναι ἡ οὐσία τῆς χριστιανικῆς - ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς· αὐτὴ εἶναι ἡ ἐλπίδα μας καὶ ἡ ἀπαντοχή μας· αὐτὸ εἶναι τὸ νόημα τῆς ζωῆς μας· αὐτὸ εἶναι «τὸ μέγα τῆς εὐσεβείας μυστήριον». Τὸ κήρυγμα τῆς Ἐκκλησίας δὲν εἶναι θρησκευτικὰ λόγια καὶ θρησκευτικὰ συναισθήματα, δὲν εἶναι ἀνθρώπινοι στοχασμοὶ καὶ καλὲς σκέψεις, δὲν εἶναι ποικιλόμορφες φαντασίες καὶ εὐγενικοὶ τρόποι συμπεριφορᾶς, δὲν εἶναι ἀναλύσεις κοσμικῶν καὶ ἱστορικῶν γεγονότων καὶ συμμετοχὴ σὲ κοινωνικὲς καὶ πολιτικὲς διαδικασίες, ἀλλὰ εἶναι ὁμολογία τῆς θεολογίας τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Λόγου τοῦ Θεοῦ καὶ ποιμαντικὴ γιὰ τὴν ἀναγέννηση τοῦ ἀνθρώπου. Αὐτὸς εἶναι ὁ πυρῆνας τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς, τὸ κέντρο τῆς ποιμαντικῆς διακονίας κάθε Κληρικοῦ καὶ τὸ περιεχόμενο τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ κηρύγματος.

Ὅταν ἕνα τέτοιο μυστήριο ἐνεργεῖται καὶ κηρύσσεται στοὺς ἀνθρώπους, τότε ἡ Ἐκκλησία ἐπιτελεῖ τὸ ἔργο της, ποὺ εἶναι ἡ σωτηρία τῶν ἀνθρώπων καὶ ἡ ἀνακαίνιση ὁλοκλήρου τῆς κτίσεως.

Ἀδελφοί, αὐτὴν τὴν ἡμέρα τῶν Χριστουγέννων, ἡμέρα θεολογικῆς ἀγάπης καὶ ἐκκλησιαστικῆς στοργῆς, πρέπει νὰ ἀκουσθῇ ὁ λόγος τοῦ Ἀποστόλου Παύλου: «καὶ ὁμολογουμένως μέγα ἐστὶ τὸ τῆς εὐσεβείας μυστήριον· Θεὸς ἐφανερώθη ἐν σαρκί, ἐδικαιώθη ἐν Πνεύματι, ὤφθη ἀγγέλοις, ἐκηρύχθη ἐν ἔθνεσιν, ἐπιστεύθη ἐν κόσμῳ, ἀνελήφθη ἐν δόξῃ». Αὐτὸ εἶναι τὸ κήρυγμα τῆς ἀληθινῆς ζωῆς.

Ἡ Χάρη τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ τὸ ἄπειρο ἔλεὸς Τοῦ νὰ εἶναι μαζί σας.

Μὲ ἑόρτιες εὐχές

Ὁ Μητροπολίτης

Ὁ Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου ΙΕΡΟΘΕΟΣ

Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

Οἱ ἑορτές τῆς Ἐκκλησίας μας ἔχουν σκοπό νά ἀνατροφοδοτοῦν τήν ζωή μας καί νά μᾶς βοηθοῦν νά ἀνακαλύπτουμε περισσότερο ὄχι μόνον τόν σκοπό μας ὡς ἀνθρώπων, ἀλλά κυρίως ὡς Χριστιανῶν. Ὁ Χριστός ἦλθε στόν κόσμο γιά νά μᾶς ἀνυψώση ἀπό τόν κόσμο, ἔγινε ἄνθρωπος γιά νά μᾶς κάνη κατά Χάριν θεούς, προσέλαβε τό θνητό, παθητό καί φθαρτό σῶμα, χωρίς τήν ἁμαρτία, γιά νά μᾶς ἀπαλλάξη ἀπό τήν ἁμαρτία, τόν θάνατο καί τόν διάβολο. Ἔτσι, ἀνατροφοδοτεῖται ἡ ζωή μας καί καταλαβαίνουμε τό νόημα τῶν χριστιανικῶν ἑορτῶν.

Τήν ἡμέρα τῶν Χριστουγέννων, κατά τήν ἀκολουθία τοῦ Ὄρθρου, ψάλλουμε τό καταπληκτικό «ἐξαποστειλάριον»: «Ἐπεσκέψατο ἡμᾶς ἐξ ὕψους ὁ Σωτήρ ἡμῶν, Ἀνατολή ἀνατολῶν, καί οἱ ἐν σκότει καί σκιᾷ, εὕρομεν τήν ἀλήθειαν καί γάρ ἐκ τῆς Παρθένου, ἐτέχθη ὁ Κύριος». Στό τροπάριο αὐτό ὁ Χριστός καλεῖται Κύριος, Σωτήρ, Ἀνατολή ἀνατολῶν, πού φώτισε ὅσους βρίσκονταν στό σκοτάδι καί τήν σκιά, καί ἐμεῖς δι' Αὐτοῦ βρήκαμε τήν ἀλήθεια.

Ἐντύπωση προξενεῖ ὅτι ὁ Χριστός καλεῖται «Ἀνατολή ἀνατολῶν» πού φωτίζει αὐτούς πού βρίσκονται στό σκοτάδι καί τήν σκιά.

Ἀνατολή καλεῖται ἡ ἐμφάνιση στόν ὁρίζοντα ἑνός οὐρανίου σώματος, γι’ αὐτό λέμε «ἀνέτειλε ὁ ἥλιος» ἤ ἔγινε «ἡ ἀνατολή τοῦ ἡλίου». Ἀνατολή λέγεται καί ἡ ὥρα καί τό σημεῖο τοῦ ὁρίζοντα ἀπό τό ὁποῖο ἀνατέλλει ὁ ἥλιος. Ἐπίσης, ἀπό πλευρᾶς γεωγραφικῆς, ἀνατολή ὀνομάζεται ὁ χῶρος πού βρίσκεται πρός τό μέρος πού ἀνατέλλει ὁ ἥλιος, γι’ αὐτό προσδιορίζουμε τά σημεῖα τῆς γῆς ὡς ἀνατολή καί δύση, ὡς ἀνατολικές καί δυτικές χῶρες.

Ὁ Χριστός μέ τήν ἐνανθρώπησή Του εἶναι ὁ ὁλόλαμπρος ἥλιος, ἀπό τόν ὁποῖον ἐκπορεύεται τό ἄκτιστο Φῶς τῆς Θεότητος, γι’ αὐτό τά Χριστούγεννα εἶναι ἡ ἀνατολή τῆς θείας ἀγάπης καί τῆς φιλανθρω¬πίας τοῦ Θεοῦ. Ὁ Χριστός εἶναι ἡ «Ἀνατολή τῶν ἀνατολῶν», ἡ πιό εὐλογημένη ἀνατολή πού ἔλαμψε στόν κόσμο καί φυγάδευσε τό σκοτάδι τῆς πλάνης, τῆς ἁμαρτίας, τοῦ μίσους καί τοῦ θανάτου. Τί καταπληκτική εἶναι αὐτή ἡ φράση «Ἀνατολή ἀνατολῶν»!

Μέ τήν εὐκαιρία αὐτή θέλω νά ὑπενθυμίσω ὅτι ὁ γεωγραφικός χῶρος τῆς ἀνατολῆς, ὅπου πρίν αἰῶνες ἀνέτειλε ὁ Χριστός, πού εἶναι ἡ «Ἀνατολή τῶν ἀνατολῶν», αὐτήν τήν περίοδο βρίσκεται στό σκοτάδι καί τήν σκιά τοῦ θανάτου. Βέβαια, στήν Βηθλεέμ, τά Ἱεροσόλυμα καί γενικότερα στήν Παλαιστίνη ἐπικρατεῖ σχετική ἠρεμία, ἀλλά στήν εὐρύτερη περιοχή, ὅπου δημιουργήθηκαν οἱ πρῶτες ἀρχαῖες Χριστιανικές Ἐκκλησίες, ἐπικρατεῖ ἡ ἀτμόσφαιρα τοῦ πολέμου, ἐξελίσσεται ἕνας νέος παγκόσμιος πόλεμος ἀπό ἐσωγενεῖς καί ἐξωγενεῖς παράγοντες.

Οἱ εἰδήσεις εἶναι φρικιαστικές. Ἄν περιορισθοῦμε στόν Χριστιανικό καί Ὀρθόδοξο πληθυσμό, παρατηροῦμε ὅτι Χριστιανικοί Ναοί γκρεμίζονται ἤ βομβαρδίζονται, Χριστιανοί φυλακίζονται, βασανίζονται, ἐκδιώκονται καί ἀποκεφαλίζονται, ὁ Χριστιανισμός συρρικνώνεται καί ἐξαφανίζεται.

Αὐτές τίς ἡμέρες σκεπτόμουν ἔντονα μέ ἰδιαίτερο πόνο: Πόσοι Χριστιανικοί Ναοί στήν περιοχή τῆς ἀνατολῆς θά ἀνοίξουν γιά νά ψαλλοῦν τά θαυμάσια καί θεόπνευστα χριστουγεννιάτικα τροπάρια; Πόσοι Χριστιανοί θά μπορέσουν νά ἐκκλησιασθοῦν καί νά κοινωνήσουν τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ; Πόσοι πιστοί θά ἀκούσουν τόν ἀγγελικό ὕμνο «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καί ἐπί γῆς εἰρήνῃ ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία»; Πόσα παιδιά θά γευθοῦν τήν θαλπωρή τῶν ἡμερῶν αὐτῶν; Πόσοι θά αἰσθανθοῦν τό φῶς τῆς γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ καί ὄχι τό σκοτάδι τοῦ πολέμου καί τοῦ θανάτου;

Τραγικές εἶναι οἱ συνθῆκες ζωῆς στήν ἀνατολή, ἀλλά καί σέ ἄλλα μέρη τῆς γῆς, πού προέρχονται ἀπό τήν κακία, τό μῖσος τῶν ἀνθρώπων πού ζοῦν χωρίς Χριστό. Καί ἐμεῖς πού ἀπολαμβάνουμε αὐτήν τήν ἐξωτερική ἠρεμία καί εἰρήνη πρέπει νά προσευχόμαστε γιά τά ἀδέλφια μας πού βρίσκονται σέ αὐτές τίς τραγικές συνθῆκες ζωῆς.

Ὅμως, ὁ Χριστός ἐξακολουθεῖ νά εἶναι ἡ «Ἀνατολή ἀνατολῶν», παρά τίς δυσμενεῖς καταστάσεις, γιατί ἐργάζεται μυστικά στήν ζωή τῶν ἀνθρώπων, ζῆ μυστικά καί ἥσυχα μέσα στήν καρδιά τους, καί ἀνατέλλει σέ αὐτούς πού Τόν ἐπικαλοῦνται δυνατά καί τούς χορηγεῖ τό φῶς τῆς γνώσεως, τῆς ἀληθείας καί τῆς ζωῆς. Ὁ Χριστός, ἡ «Ἀνατολή τῶν ἀνατολῶν», ἀνατέλλει τό Φῶς Του καί μέσα στίς κατακόμβες, στίς φυλακές, στά σπήλαια τῆς ἐρήμου, στήν ἀκαταστασία τοῦ πολέμου.

Κυρίως, μέσα στήν καρδιά τοῦ ἀνθρώπου ἐπικρατεῖ τό μεγαλύτερο σκοτάδι τῆς ἄγνοιας τοῦ Θεοῦ, τῆς πείνας γιά Θεό, τῆς δίψας γιά αἰώνια ζωή, ἐκεῖ ἐπικρατεῖ ἡ σκιά τοῦ ζοφεροῦ θανάτου. Ἐκεῖ πρέπει νά ἀνατείλη ἡ «Ἀνατολή τῶν ἀνατολῶν», ἐκεῖ νά γεννηθῆ ἡ ἔνσαρκη ἀγάπη, ἡ θεανθρώπινη φιλανθρωπία, ἡ ὑψίστη τρυφερότητα.

Εὔχομαι σέ ὅλους σας νά δῆτε τήν «Ἀνατολή τῶν ἀνατολῶν», δηλαδή τόν Χριστό, καί νά γεμίση ἡ ζωή σας ἀπό τό θεῖο Φῶς καί τήν ἀθάνατη ζωή. Ἀκόμη προσεύχομαι ὥστε ὅλοι οἱ ἀδελφοί μας πού ζοῦν σέ ὅλα τά μέρη τῆς γῆς νά αἰσθανθοῦν στήν καρδιά τους καί στήν ζωή τους τήν ἀνατολή τοῦ θείου Φωτός καί νά δοῦν τό τέλος τῶν δοκιμασιῶν τους, τήν φυγάδευση τοῦ σκότους καί τήν ὑπέρβαση τῆς σκιᾶς τοῦ θανάτου.

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,

Δοξάζω τὸν Θεὸ ποὺ στὶς Ἐνορίες τῆς Ναυπάκτου ἐδῶ καὶ δεκαπέντε χρόνια ἔχουν ἱδρυθῇ οἱ Σύνδεσμοι Ἀγάπης, ποὺ ἀποτελοῦνται ἀπὸ γυναῖκες τῶν Ἐνοριῶν καὶ δραστηριοποιοῦνται ἔντονα στὸν τομέα τῆς φιλανθρωπίας καὶ προσφορᾶς πρὸς τοὺς ἀδελφοὺς μᾶς ποὺ ἔχουν διάφορες ἀνάγκες.

Τὸ ἔργο τῶν Συνδέσμων Ἀγάπης σὲ συνδυασμὸ μὲ τὸ Γενικὸ Φιλόπτωχο Ταμεῖο τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως καὶ τὸ Ταμεῖο Εὐποιΐας τοῦ Μητροπολίτου τὰ δεκαπέντε αὐτὰ χρόνια στὴν Ἱερὰ Μητρόπολη εἶναι μεγάλο, ὅπως δόθηκε ἡ εὐκαιρία νὰ φανῇ καὶ σὲ εἰδικὴ ἐκδήλωση ποῦ πραγματοποιήθηκε στὴν Παπαχαραλάμπειο Αἴθουσα. Μὲ τὴν δραστηριότητα αὐτὴ γίνεται ἕνα ἀθόρυβο ἔργο μέσα στὴν Πόλη μας καὶ τὴν Μητρόπολή μας καὶ κυρίως αὐτὸ γίνεται μὲ ἀξιοπρέπεια καὶ σεβασμὸ στοὺς ἀνθρώπους ποῦ ὑποφέρουν παντοιοτρόπως. Ἔτσι, δίδονται τὰ ἀναγκαῖα ποσὰ γιὰ ἐνοίκια, τὴν θέρμανση, τὴν ἰατροφαρμακευτικὴ περίθαλψη, τὴν ἐνδυμασία, τὰ τρόφιμα, τὰ φροντιστήρια τῶν παιδιῶν, τὴν ἀγορὰ βιβλίων κλπ. Τὸ κυριότερο εἶναι ὅτι γίνεται προσφορὰ προσωπικῆς ἐργασίας, μέσα στὸ πνεῦμα τῆς ἀγάπης καὶ τῆς θυσίας, ὅπως μᾶς ἔδειξε ὁ Χριστός.

Μόνον ὅσοι δὲν παρακολουθοῦν καὶ δὲν συμμετέχουν στὴν ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας δὲν γνωρίζουν αὐτὸ τὸ φιλανθρωπικὸ ἔργο ποῦ ἐπιτελοῦν οἱ συνεργάτες τῆς Ἱερὰς Μητροπόλεως στὴν κοινωνία μας, μὲ ἀγάπη καὶ θυσιαστικὸ πνεῦμα. Ὡς Μητροπολίτης τῆς Ἱερὰς αὐτῆς Μητροπόλεως ποῦ παρακολουθῶ καὶ συντονίζω αὐτὸ τὸ ἔργο, χαίρομαι πολὺ καὶ συγχαίρω τὰ Ἐκκλησιαστικὰ Συμβούλια τῶν Ἱερῶν Ναῶν καὶ τοὺς Συνδέσμους Ἀγάπης γιὰ τὴν προσφορά τους καὶ τὴν βοήθειά τους πρὸς τοὺς συνανθρώπους μᾶς ποῦ ἔχουν τὴν ἀνάγκη μας. Θεωρῶ δὲ ὅτι τὸ φιλανθρωπικὸ αὐτὸ ἔργο εἶναι τὸ σημαντικότερο ποῦ γίνεται στὴν Ἱερὰ Μητρόπολή μας στὰ πλαίσια τῆς φιλανθρωπίας καὶ ἐκφράζω τὴν εὐγνωμοσύνη μου καὶ τὰ συγχαρητήριά μου, ἀλλὰ καὶ καυχῶμαι ἐν Κυρίῳ γι’ αὐτό. Προσεύχομαι στὸν Θεὸ νὰ ἐνισχύη ὅλα αὐτὰ τὰ πρόσωπα ποῦ ἐργάζονται στὸν φιλανθρωπικὸ τομέα καὶ εἶναι οἱ καλοὶ Σαμαρεῖτες στὴν κοινωνία μας.

Εἶναι γνωστὸν ὅτι τὸν τελευταῖο καιρὸ ἡ οἰκονομικὴ κρίση, ποὺ εἶναι κρίση παγκόσμια καὶ εὐρωπαϊκή, εἶναι κυρίως οἰκονομικὴ κρίση τῶν Δυτικῶν Κοινωνιῶν ποῦ τόσα χρόνια ζοῦσαν μὲ εὐμάρεια καὶ εὐδαιμονία, ἄγγιξε καὶ τὴν Πατρίδα μας. Ὅλοι βλέπουμε ὅτι αὐξάνονται τὰ προβλήματα τῆς ἀνεργίας, τῆς φτώχειας, μειώνονται τὰ εἰσοδήματα, καὶ εἶναι δυσοίωνες οἱ συνθῆκες γιὰ τὸ μέλλον. Ἄλλωστε ὅλοι μας, ἄλλος λιγότερο καὶ ἄλλος περισσότερο, εἴμαστε θύματα τῆς οἰκονομικῆς αὐτῆς κρίσεως. Γι’ αὐτὸ ὅλοι μας πρέπει νὰ ἐντείνουμε τὶς προσπάθειες, ἀφ ἑνὸς μὲν νὰ περιορίσουμε τὶς δαπάνες καὶ νὰ ἀρκεσθοῦμε στὰ ἀναγκαῖα, ἀφ ἑτέρου δὲ νὰ ἀνοίξουμε τὰ σπλάχνα τῶν οἰκτιρμῶν καὶ τῆς φιλανθρωπίας πρὸς τοὺς ἀδελφοὺς μᾶς ποῦ ἔχουν περισσότερη ἀνάγκη ἀπὸ μᾶς.

Μέσα στὴν προοπτικὴ αὐτὴ ἔγινε σύσκεψη ὅλων τῶν Ἐκκλησιαστικῶν Συμβουλίων τῶν Ἐνοριῶν τῆς Πόλεως Ναυπάκτου καὶ τῶν Συνδέσμων Ἀγάπης καὶ ἀποφασίσαμε νὰ ἐντείνουμε τὶς προσπάθειές μας στὸν χῶρο τῆς φιλανθρωπίας καὶ τῆς κοινωνικῆς προσφορᾶς, στὰ πλαίσια τῶν ἁρμοδιοτήτων μας. Ὅμως, δυστυχῶς, καὶ τὰ ἔσοδα τῶν Ἱερῶν Ναῶν καὶ τῶν Συνδέσμων Ἀγάπης μειώνονται, λόγῳ τῆς οἰκονομικῆς κρίσης. Γι’ αὐτὸ ἀπευθύνομαι σὲ ὅλους σας γιὰ νὰ βοηθήσετε ὅσο μπορεῖτε περισσότερο τοὺς Συνδέσμους Ἀγάπης προκειμένου νὰ ἐπιτελέσουν τὸ ἔργο τους. Οἱ κυρίες τῶν Συνδέσμων Ἀγάπης γνωρίζουν τοὺς ἀνθρώπους ποῦ πάσχουν καὶ ὑποφέρουν ἀπὸ τὴν ἔλλειψη τῶν ἀναγκαίων καί, βεβαίως, μποροῦν νὰ συνδράμουν ἀποτελεσματικά. Ὅσοι, λοιπόν, ἔχετε κάποια οἰκονομικὴ εὐχέρεια μπορεῖτε νὰ βοηθήσετε τοὺς συνανθρώπους σας καὶ διὰ τῶν Συνδέσμων Ἀγάπης. Σᾶς διαβεβαιῶ ὅτι ἡ οἰκονομικὴ διαχείριση ἀπὸ τὰ μέλη τῶν Συνδέσμων Ἀγάπης εἶναι ἄψογη καὶ ἡ ὁποιαδήποτε προσφορά σας ἀξιοποιεῖται κατὰ τὸν καλύτερο τρόπο. Παρακαλῶ νὰ γίνετε συνδρομητὲς σὲ αὐτὸ τὸ ἔργο καὶ ὁ Θεὸς θὰ σᾶς τὸ ἀνταποδώση ἑκατονταπλάσια.

Συγχρόνως, ἡ Ἱερὰ Μητρόπολη γιὰ νὰ βοηθήση οἰκογένειες τῶν ὁποίων τὰ παιδιὰ σπουδάζουν συγκρότησε τρεὶς ὁμάδες παιδιῶν ποῦ ἐκδιδάσκονται τὰ ἀρχαία ἑλληνικά, μὲ τὴν ἐθελούσια καὶ ἀφιλοκερδῆ προσφορὰ τριῶν φιλολόγων Καθηγητριῶν. Ὑπάρχει σκέψη νὰ ἐπεκταθῇ αὐτὸ τὸ ἔργο καὶ σὲ ἄλλα μαθήματα. Παρακαλῶ ὅσοι Καθηγηταί, διαφόρων ἐπιστημῶν, ἐν ἐνεργείᾳ ἢ ἐν συντάξει, θέλουν νὰ βοηθήσουν στὸν τομέα αὐτὸν ἐθελοντικά, νὰ τὸ δηλώσουν στὴν Ἱερὰ Μητρόπολη γιὰ νὰ ἀξιοποιηθῇ ἡ προσφορά τους.

Ἡ Ἱερὰ Μητρόπολη ἀνακαίνισε τὸ Πνευματικό της Κέντρο καὶ εἶναι ἀνοικτὸ γιὰ ἐκμάθηση Βυζαντινῆς Μουσικῆς καὶ παραδοσιακῶν τραγουδιῶν, γιὰ φροντιστηριακὰ μαθήματα, γιὰ κατήχηση καὶ ψυχαγωγία. Χαίρομαι γιατί ὁ χῶρος αὐτὸ σφύζει ἀπὸ ζωή.

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,

Πρέπει ὅλοι νὰ βοηθήσουμε μέσα στὶς ἁρμοδιότητές μας ὄχι μόνον γιὰ νὰ ξεπεράσουμε τὴν κρίση, ἡ ὁποία δὲν εἶναι μόνον οἰκονομική, ἀλλὰ κρίση πνευματική, κρίση ἀξιῶν, προτύπων καὶ πολιτισμοῦ, ἀλλὰ κυρίως νὰ ἀκτινοβολήσουμε τὴν ἐλπίδα καὶ τὴν αἰσιοδοξία στὴν κοινωνία μας, νὰ σκορπίσουμε τὴν ἀγάπη μας παντοῦ. Οἱ ἄνθρωποι σήμερα δὲν χρειάζονται μόνον κάποια ὑλικὰ ἀγαθά, ἀλλὰ ἐλπίδα, αἰσιοδοξία, ἀγάπη, χρειάζονται τὸ γέλιο, τὸν καλὸ λόγο, τὴν ἀνοικτὴ καρδιά, καὶ αὐτὰ μποροῦμε ὅλοι νὰ τὰ προσφέρουμε. Ἅς ἀποβάλουμε τὴν ἀπελπισία, τὴν μιζέρια, τὴν κατήφεια καὶ ἅς γεμίσουμε μὲ ἐλπίδα, χαρὰ καὶ φῶς.

Μὲ θερμὲς εὐχές
Ὁ Μητροπολιτης

Ὁ Ναυπακτου καὶ Ἁγιου Βλασιου ΙΕΡΟΘΕΟΣ

Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

Χριστουγεννιάτικη Ἐγκύκλιος

Ἡ ἑορτή τῶν Χριστουγέννων εἶναι θεολογική ἑορτή, ὅπως καί ὅλες οἱ ἑορτές τῆς Ἐκκλησίας μας, καί ὄχι κοσμική ἑορτή, ὁπότε πρέπει νά τήν πανηγυρίζουμε θεολογικά. Ὅταν κάνουμε λόγο γιά θεολογία, δέν ἐννοοῦμε μιά ξηρή διανοητική γνώση, ἀλλά γιά τήν ἐμπειρία τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ. Θεολογία εἶναι ἡ γνώση τοῦ Θεοῦ, πού γίνεται μέ τήν μετάνοια, τήν προσευχή, τά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας, τήν κοινωνία τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ, τήν θέα τοῦ Θεοῦ.

Ἡ θεολογία τῆς ἑορτῆς τῶν Χριστουγέννων εἶναι ὅτι ὁ ἄσαρκος Λόγος σαρκοῦται, ὁ ἀναφής ψηλαφᾶται, ὁ Μεγάλης Βουλῆς Ἄγγελος γίνεται ἄνθρωπος, ἡ Παλαιά Διαθήκη ἑνώνεται μέ τήν Καινή Διαθήκη. Βέβαια, ὁ ἄσαρκος Λόγος, τό Δεύτερο Πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος σαρκώθηκε τήν ἡμέρα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ, ἀλλά τήν ἡμέρα τῶν Χριστουγέννων γεννήθηκε καί ἔγινε γνωστή ἡ ἐνανθρώπησή Του στούς ἀγγέλους καί τούς καθαρούς κατά τήν καρδία, ἤτοι τούς Ποιμένες καί τούς Μάγους.

Οἱ Προφῆτες καί οἱ δίκαιοι στήν Παλαιά Διαθήκη ἔβλεπαν τόν ἄσαρκο Λόγο, δηλαδή τό Δεύτερο Πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος χωρίς σάρκα, μέσα στό θεῖο Φῶς καί γι’ αὐτό ἔκαναν τήν διάκριση μεταξύ τοῦ ἀκτίστου Ἀγγέλου τοῦ Θεοῦ καί τῶν κτιστῶν ἀγγέλων. Ὅλες οἱ ἐμφανίσεις τοῦ Θεοῦ στήν Παλαιά Διαθήκη ἦταν ἐμφανίσεις τοῦ ἀσάρκου Λόγου, καί διά τοῦ Λόγου οἱ Προφῆτες ἀποκτοῦσαν γνώση τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ, γι’ αὐτό καί ὁμιλοῦσαν γιά Θεό, Κύριο τῆς δόξης, Πνεῦμα Θεοῦ.

Ὅμως, τήν ἡμέρα τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ φάνηκε σέ ὅσους εἶχαν προετοιμασθῆ πνευματικά, ὅτι Αὐτός ὁ ἄσαρκος Λόγος προσέλαβε σάρκα, ἔγινε ἄνθρωπος, ὅπως γράφει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Θεολόγος: «Καί ὁ Λόγος σάρξ ἐγένετο καί ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν. καί ἐθεασάμεθα τήν δόξαν αὐτοῦ, δόξαν ὡς μονογενοῦς παρά πατρός, πλήρης χάριτος καί ἀληθείας» (Ἰω. α΄, 14). Γι’ αὐτό τήν ἡμέρα τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ δοξολόγησαν τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, πανηγύρισαν τό μεγάλο αὐτό μυστήριο τῆς ἑνώσεως Θεοῦ καί ἀνθρώπου, θείας καί ἀνθρωπίνης φύσεως. Ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ εἶναι «τό μόνον καινόν ὑπό τόν ἥλιον» ἀπό τότε πού δημιουργήθηκε ὁ κόσμος.

Ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ προσέλαβε ἀνθρώπινο σῶμα, χωρίς νά παύση νά εἶναι Θεός καί ὁμίλησε, δίδαξε, θαυματούργησε, σταυρώθηκε, ἀναστήθηκε, ἀναλήφθηκε στόν οὐρανό καί ἔστειλε τό Ἅγιον Πνεῦμα διά τοῦ ὁποίου ἔκανε τήν Ἐκκλησία Σῶμα Του. Ἔτσι, τώρα ἡ Ἐκκλησία δέν εἶναι πνευματική, ἀλλά τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, καί ὁ Χριστός εἶναι ἡ Κεφαλή τῆς Ἐκκλησίας. Αὐτό ἔχει βαθειές ἐκκλησιολογικές συνέπειες, τίς ὁποῖες πρέπει νά γνωρίζουμε ὅλοι οἱ Χριστιανοί.

Ἡ πρώτη ἐκκλησιολογική συνέπεια εἶναι ὅτι ἡ σχέση καί κοινωνία μας μέ τόν Θεό δέν εἶναι ἀφηρημένη, ἰδεολογική, συναισθηματική, ἀλλά ψυχοσωματική, ἀφοῦ ὁλόκληρη ἡ ὕπαρξή μας, πού ἀποτελεῖται ἀπό ψυχή καί σῶμα, ἑνώνεται μέ τόν Χριστό. Μέ τό Βάπτισμα καί τό Χρίσμα γινόμαστε μέλη τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ καί μέ τήν θεία Κοινωνία τρῶμε τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ καί πίνουμε τό Αἷμα Του. Ὁ  Ἴδιος εἶπε: «Λάβετε φάγετε τοῦτό ἐστι τό σῶμά μου», «πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες· τοῦτο γάρ ἐστι τό αἷμά μου» (Ματθ. κστ΄ 27-28). Αὐτό δέν θά μποροῦσε νά γίνη, ἐάν ὁ Χριστός δέν γινόταν ἄνθρωπος. Ἔτσι, τώρα δέν προσευχόμαστε μόνον στόν Θεό, ἀλλά μετέχουμε τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματός Του.

Ἡ δεύτερη ἐκκλησιολογική συνέπεια εἶναι ὅτι ἡ Ἐκκλησία δέν εἶναι ἁπλῶς μιά θρησκευτική ὀργάνωση ἤ ἕνα ἐκκλησιαστικό καί φιλανθρωπικό σωματεῖο, ἀλλά τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, τοῦ ὁποίου κεφαλή εἶναι ὁ Ἴδιος ὁ Χριστός. Ὅπως τό σῶμα τοῦ ἀνθρώπου ἔχει μία κεφαλή, γιατί ἄν εἶχε πολλές κεφαλές θά ἦταν τέρας, ἔτσι καί ἡ Ἐκκλησία ἔχει μία κεφαλή πού εἶναι ὁ Χριστός. Αὐτόν δεχόμαστε, σέ Αὐτόν πιστεύουμε, Αὐτός εἶναι ὁ ἀπόλυτος Κύριος τῆς ζωῆς μας. Καί ὅπως ἡ κεφαλή ἔχει ἕνα σῶμα, γιατί διαφορετικά θά ἦταν τερατώδης ὕπαρξη, ἔτσι καί ὁ Χριστός, ἡ Κεφαλή τῆς Ἐκκλησίας ἔχει ἕνα σῶμα, τήν μία, ἁγία, καθολική καί ἀποστολική Ἐκκλησία.

Ἡ ἄποψη πού διατυπώνεται ἀπό μερικούς, ὅτι διασπάσθηκε ἡ Ἐκκλησία καί ὑπάρχουν πολλές Ἐκκλησίες, οἱ ὁποῖες ἔχουν διαφορετικές ἀλήθειες, εἶναι κακόδοξη. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι μία καί αὐτή εἶναι ἡ Ὀρθόδοξη καί ὅσοι ἀπομακρύνθηκαν ἀπό αὐτήν πρέπει νά ἐπιστρέψουν γιά νά ἔχουν κοινωνία μέ τήν Κεφαλή καί μέ τά ἄλλα μέλη τοῦ σώματος, γι’ αὐτό στήν θεία Λειτουργία τοῦ Μεγάλου Βασιλείου προσευχόμαστε: «τούς πεπλανημένους ἐπανάγαγε καί σύναψον τῇ ἁγίᾳ σου καθολικῇ καί ἀποστολικῇ Ἐκκλησίᾳ».

Ζώντας σέ μιά ἐποχή συγχύσεως ἐννοιῶν καί πραγμάτων, κυρίως στά θεολογικά θέματα, πρέπει νά ὀρθοτομοῦμε τήν ἀλήθεια καί νά ὁμολογοῦμε τήν πίστη μας. Ἕνας «χριστός», πού καλλιεργεῖ ἁπλῶς τό συναίσθημα, ἐνισχύει τήν κοσμική ἐξουσία καί προωθεῖ τό ἐμπόριο εἶναι ἄγνωστος γιά τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καί ἴσως ἀνώφελος γιά τήν κοινωνία. Αὐτή ἡ πραγματικότητα φαίνεται στό γεγονός ὅτι ὑπάρχουν Κράτη πού χαρακτηρίζονται ὡς χριστιανικά, τά ὁποῖα ὅμως ζοῦν ἀντιχριστιανικά καί ἀντιευαγγελικά, καί αὐτό ἐκδηλώνεται, ἐκτός τῶν ἄλλων, ἀπό τό ὅτι τροφοδοτοῦν μέ ὅπλα τούς ὀπαδούς ἄλλων θρησκειῶν στήν Μέση Ἀνατολή μέ ἀποτέλεσμα νά ἐξαφανίζωνται Χριστιανοί ἀπό τήν περιοχή αὐτή.

Τό γεγονός εἶναι ὅτι ὅσο παραμένει κανείς στήν ἀνόθευτη θεολογία καί ζῆ εὐαγγελικά, τόσο ὑμνεῖ καί δοξάζει τόν ζῶντα Θεό.

Εὔχομαι σέ ὅλους ἔτη πολλά, νά παραμένετε στήν Ὀρθόδοξη πίστη καί νά προσεύχεσθε γιά τούς Χριστιανούς τῆς Μέσης Ἀνατολῆς πού ὑποφέρουν, βασανίζονται καί θανατώνονται, ἐπειδή πιστεύουν στόν Χριστό, ὡς ἀληθινό Θεό.–