Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

Ὅταν ὑπηρετοῦσα στήν Ἔδεσσα ὡς Ἱεροκήρυξ, καί ἔμενα μαζί μέ τόν ἅγιο Καλλίνικο στήν Ἱερά Μητρόπολη, γνώρισα μεταξύ τῶν ἄλλων τόν στρατιωτικό ἰατρό Εὐάγγελο Βασιλείου, πού ἐρχόταν συχνά στήν Μητρόπολη γιά νά συζητήση μέ τόν ἅγιο Καλλίνικο διάφορα θέματα.

Ὁ κ. Εὐάγγελος Βασιλείου διακρινόταν γιά τά ἐκκλησιαστικά του ἐνδιαφέροντα, καί μάλιστα ἐξέφραζε ἕναν τύπο παλαιοῦ ἰατροῦ, πού ἦταν ἰατροφιλόσοφοι. Εἶχε εὔστοχο λόγο, «φιλοσοφοῦσε», ἦταν πνευματικό παιδί τοῦ ἀειμνήστου Ἐπιφανίου Θεοδωροπούλου, καί εἶχε μιά καλή ἐπικοινωνία μέ τόν ἅγιο Καλλίνικο.

Μαζί του διατήρησα καί ἀκόμη διατηρῶ τηλεφωνική καί γραπτή ἐπικοινωνία. Τώρα ζῆ στήν Δράμα καί εἶναι Ἀρχίατρος ἐν ἀποστρατείᾳ καί εἰδικός καρδιολόγος παθολόγος.

Σέ ἕνα γράμμα του πρίν τήν ἁγιοκατάταξη τοῦ ἁγίου Καλλινίκου, δηλαδή τόν Ἰανουάριο τοῦ ἔτους 2014 μοῦ ἔγραφε ὅτι, ὅσοι γνωρίσαμε τόν Καλλίνικο καί πήραμε τήν εὐχή του καί τήν εὐλογία του «ἔχουμε πάθει τήν διαστροφή τοῦ καλοῦ», ἐννοώντας ὅτι γνωρίσαμε ἕναν τέλειο Ἐπίσκοπο καί τόν ἔχουμε ὡς κανόνα σύγκρισης.

Μοῦ ἔκανε ἰδιαίτερη ἐντύπωση αὐτή ἡ ἔκφραση, ὅτι ὑποστήκαμε «τήν διαστροφή τοῦ καλοῦ». Ὅπως, ὅταν ἕνας ἄνθρωπος μέ τήν συναναστροφή μέ τούς κακούς πάσχη τήν διαστροφή τοῦ κακοῦ καί δέν μπορεῖ νά καταλάβη τό καλό, κάτι παρόμοιο συμβαίνει μέ αὐτόν πού ὑφίσταται τήν «διαστροφή τοῦ καλοῦ»! Βέβαια, τό «διαστροφή τοῦ καλοῦ» λέγεται κατ’ εὐφημισμόν.

Ὁ κ. Εὐάγγελος Βασιλείου μοῦ ἔγραφε κατά καιρούς μερικά περιστατικά ἀπό τήν συναναστροφή του μέ τόν ἅγιο Καλλίνικο. Θά δημοσιοποιήσω δέκα (10) περιστατικά, διότι ἡ μαρτυρία του ἔχει ἐνδιαφέρον, ἐπειδή προέρχεται ἀπό ἕναν ἄνθρωπο πού συνδυάζει τόν Χριστιανισμό μέ τό ἰατρικό λειτούργημα καί μάλιστα στόν Στρατό. Γράφει:

1. Ὅταν μετατέθηκα στήν Ἔδεσσα τόν Σεπτέμβριο τοῦ 1972, τόν ἐπισκέφθηκα καί τοῦ εἶπα ὅτι εἶμαι πνευματικό παιδί τοῦ πατρός Ἐπιφανίου Θεοδωροπούλου μέ τόν ὁποῖον ὁ ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΣ συνδεόταν μέ Ἀποστολική καί Ἁγιοπατερική Ἀγάπη. Ἀπό τότε τόν ἐπισκεπτόμουν συχνά στό Ἐπισκοπεῖο καί ἀπολάμβανα τήν Ἁγιότητά του, τό ἁγνό του χαμόγελο πού ἦταν ὁ καθρέφτης τῆς ψυχῆς του, τίς συμβουλές του καί ζητοῦσα πάντα τήν Εὐχή καί τήν Εὐλογία Του. Θυμᾶμαι ὅτι δέν ἤθελε νά τόν ἀποκαλῶ Δεσπότη, γιατί ἡ λέξη ἐκπέμπει ἐξουσία καί αὐταρχισμό ἐνῶ, μοῦ ἔλεγε, «ἐγώ εἶμαι Ἐπίσκοπος, πού σημαίνει ὅτι φυλάω σκοπιά γιά νά μήν κλέψει ὁ διάβολος τά λογικά πρόβατα τοῦ Θεοῦ πού ποιμαίνω».

Ἦταν πολύ αὐστηρός στήν χειροτονία Κληρικῶν γιατί, ὅπως ἔλεγε, τό Θυσιαστήριο εἶναι φωτιά καί δέν μπορεῖ ἐκεῖ νά εἰσέρχεται ὁ καθένας. Τό ἐνδιαφέρον του γιά τούς ἱερεῖς του ἦταν συνεχές καί ἀνύστακτο. Τούς θεωροῦσε παιδιά καί ἀδέλφια του. Θυμᾶμαι πόσες φορές μέ πῆρε τηλέφωνο γιά ἕνα νεαρό ἱερέα πού εἶχε σοβαρό καρδιολογικό πρόβλημα καί μέ ρωτοῦσε τί ἔπρεπε νά κάνει ὁ ἴδιος γιά νά τόν βοηθήσει.

2. Σέ μία ἐπίσκεψη πού ἔκανα στόν ἅγιο Καλλίνικο στό Ἐπισκοπεῖο Ἔδεσσας, μοῦ εἶπε ὁ Μητροπολίτης ὅτι πρίν ἀπό λίγες μέρες συνταξείδευε ἀπό τήν Ἀθήνα μέ τόν Σκηνοθέτη Δημήτριο Κολλάτο. «Στήν ἀρχή εἶχε ἕνα ὕφος ὑπεροπτικό καί ἀλαζονικό, μετά τά γνωστά γεγονότα, πού εἶχαν προηγηθεῖ μέ τούς Ἐπισκόπους, ἀλλά γρήγορα ἠρέμησε, ἔγινε ἄλλος ἄνθρωπος καί κάναμε μία πολύ ὡραία ἤρεμη καί παραγωγική συζήτηση». Ἀπό τά λίγα λόγια πού μοῦ εἶπε ὁ Ἐπίσκοπος κατάλαβα πολλά. Εἶμαι βέβαιος ὅτι ἡ ἀσκητική του μορφή, ἡ ἠπιότητα καί ἡ γλυκύτητα τοῦ λόγου του καί ἡ ἀτμόσφαιρα Ἁγιότητος πού ἐξέπεμπε, ἐπηρέασαν καταλυτικά τόν Σκηνοθέτη.

Ἔψαχνα νά βρῶ εὐκαιρία, ἄν μποροῦσα, νά διασταυρώσω τά γεγονότα ἀπό τήν πλευρά τοῦ Δημήτρη Κολλάτου. Καί εἶχα τήν τύχη νά τόν συναντήσω, μετά ἀπό χρόνια, στό ξενοδοχεῖο τῆς Θεσσαλονίκης, τό «Μακεδονία Παλλάς», ὅταν ἐμεῖς εἴχαμε τό Ἰατρικό Συνέδριο Ἐνόπλων Δυνάμεων καί οἱ σκηνοθέτες εἶχαν τό Φεστιβάλ Κινηματογράφου. Τόν παρακάλεσα νά μοῦ πεῖ δυό λόγια γιά τήν συνάντησή του μέ τόν Μητροπολίτη Καλλίνικο.

Ἐνθουσιάστηκε, τό πρόσωπό του φωτίστηκε, θυμήθηκε ἀμέσως τά γεγονότα καί μοῦ εἶπε: «Τί νά πῶ γι’ Αὐτόν. Ἅγιος ἄνθρωπος. Ψυχούλα τοῦ Θεοῦ. Ἦταν ἡ ἄλλη ὄψη τοῦ νομίσματος. Ποτέ δέν μπορῶ νά τόν ξεχάσω. Πρώτη φορά συνάντησα τέτοιον Ἐπίσκοπο».

Ἡ ρήση τοῦ Δημήτρη Κολλάτου: «Πρώτη φορά συνάντησα τέτοιον Ἐπίσκοπο», μοῦ ἔφερε συνειρμικά στό μυαλό μου, τό γεγονός τῆς συνάντησης τοῦ ἀπεσταλμένου, τοῦ Ἀρειανόφρονα Αὐτοκράτορα Οὐάλη, τοῦ Μόδεστου στόν Μέγα Βασίλειο, νά τόν ἀπειλήσει καί νά τόν ἐκβιάσει γιά νά παύσει νά πολεμᾶ τόν Ἀρειανισμό. Ὅταν τοῦ εἶπε ὅτι θά τόν ἐξορίσουν ὁ Μέγας Βασίλειος τοῦ ἀπήντησε ὅτι δέν τόν ἐνδιαφέρει.

Ὅταν τοῦ εἶπε ὅτι θά τοῦ δημεύσουν τήν περιουσία του, ἀπήντησε ὅτι δέν ἔχει περιουσία καί ὅταν τόν ἀπείλησε ὅτι μπορεῖ καί νά τοῦ ἀφαιρέσουν τή ζωή, ὁ Οὐρανοφάντωρ ἱερός Πατήρ τοῦ εἶπε ὅτι θά μοῦ κάνετε μεγάλο καλό γιατί θά πάω πιό γρήγορα ἐκεῖ πού ποθῶ (στήν Οὐράνιο Βασιλεία).  Καί τότε ὁ Μόδεστος ἐντυπωσιασμένος καί ἐκστασιασμένος ἀπό τό θάρρος, τήν παρρησία καί τήν πίστη τοῦ Ἐπισκόπου τοῦ εἶπε: «Πρώτη φορά συναντῶ τέτοιον Ἐπίσκοπο!», γιά νά εἰσπράξει τήν ἀπάντηση τοῦ Μεγάλου Βασιλείου «Λάθος σου, ἀγαπητέ μου: Πρέπει πρώτη φορά νά συναντᾶς Ἐπίσκοπο».

3. Τό 1983 πού ὑπηρετοῦσα στήν Ἔδεσσα, πῆγα στόν Ἔβρο μέ κλιμάκιο ἀξιωματικῶν τῆς ΙΙ Μεραρχίας γιά ἀναγνώριση. Τήν πρώτη μέρα, πού διανυκτερεύσαμε στήν Ἀλεξανδρούπολη, μᾶς φιλοξένησε στή Λέσχη Ἀξιωματικῶν, ὁ Στρατηγός Διοικητής τῆς ΧΙΙ Μεραρχίας Ἀλέξανδρος Καλεντερίδης. Ἐπειδή ἐμένα ὁ στρατηγός μέ γνώριζε καί μ’ ἀγαποῦσε ἀπό τήν συνυπηρέτησή μας στό Β΄ Σῶμα Στρατοῦ (Βέροια) τό 1968-1969, ὅταν μᾶς ἀποχαιρετοῦσε μέ πῆρε ἰδιαιτέρως καί μοῦ εἶπε: «Θά πᾶς νά δώσεις χαιρετισμούς στόν πνευματικό μου πατέρα, τόν Μητροπολίτη Καλλίνικο, θά τοῦ φιλήσεις τό χέρι καί θά ζητήσεις τήν εὐλογία του γιά μένα».

Μετά ἀπό πολλά χρόνια ὁ Ἀλέξανδρος Καλεντερίδης, ἐπικεφαλῆς Κλιμακίου, τοῦ Διοικητικοῦ Συμβουλίου τῆς Ἑνώσεως Ἀποστράτων Ἀξιωματικῶν Ἑλλάδος, πού ἦταν Πρόεδρος, ἐπισκέφθηκε στήν Δράμα τήν Τοπική Ἕνωση Ἀποστράτων γιά ἐνημέρωση. Κι ἐκεῖ ἐγώ τοῦ ἐπεφύλαξα μία ἔκπληξη πού δέν τήν περίμενε καί τόν αἰφνιδίασε εὐχάριστα.

Πρίν λίγες μέρες, ἀπό τήν ἐπίσκεψη, ἀγόρασα τό βιβλίο σας «Τό Κόσμημα τῆς Ἐκκλησίας», καί τό πρόσφερα μετά τήν ἐκδήλωση. Ὅταν τό εἶδε, συγκινήθηκε πολύ καί ὑπό τά βλέμματα τῶν παρισταμένων Ἀποστράτων Ἀξιωματικῶν ἀσπάστηκε μέ εὐλάβεια τή φωτογραφία τοῦ Μητροπολίτου, πού εἶναι στό ἐξώφυλλο, σάν νά προσκυνοῦσε ἱερή εἰκόνα. Οἱ παριστάμενοι, βέβαια, δέν γνώριζαν οὔτε τήν Ἁγιότητα τοῦ Ἐπισκόπου οὔτε τήν σχέση τοῦ Στρατηγοῦ μέ τόν Μητροπολίτη.

4. Πολλές φορές μοῦ ἄρεσε νά λέω στόν ἅγιο Καλλίνικο ἀθῶα «καλαμπουράκια» γιά ν’ ἀπολαμβάνω τό γλυκό, φωτεινό, ἀγγελικό του χαμόγελο, πού ἦταν ὁ καθρέφτης τῆς ἁγίας του ψυχῆς.

Ἔτσι μιά μέρα τόν ἐπισκέφτηκα στό Γραφεῖο του στό Ἐπισκοπεῖο καί τοῦ εἶπα:

–Σεβασμιώτατε, θέλω νά σᾶς ἀναφέρω κάτι δυσάρεστο.
–Τί συμβαίνει, παιδάκι μου, μοῦ ἀπαντᾶ.
–Τόν Στέλλιο τόν Κουργιαντάκη, τό πνευματικό σας παιδί, στίς τελευταῖες κρίσεις τῶν Ἀξιωματικῶν, τόν ἔκριναν κατ’ ἀρχαιότητα καί ὄχι κατ’ ἐκλογήν.
–Λυπήθηκα πολύ, μοῦ λέει ὁ Καλλίνικος.
–Τό χειρότερο εἶναι, Σεβασμιώτατε, τοῦ λέω, ὅτι τόν ἔκρινε τό ἄλλο πνευματικό σας παιδί ὁ Στρατηγός Ἀλέξανδρος Καλεντερίδης (Ἐδεσσαῖος τήν καταγωγή).
-Τί κρίμα! Ποιός ὁ Ἀλέκος!! μοῦ ἀπαντᾶ ἀπορημένος.
-Τά πνευματικά σας παιδιά, Σεβασμιώτατε, τοῦ λέω παρουσιάζουν συμπτώματα κανιβαλισμοῦ καί εἶναι καιρός νομίζω νά ἐπέμβετε. Ἀλλά ἐγώ γνωρίζω ποιός δύστροπος προϊστάμενος, πού ζήλευε τόν Στέλλιο, τοῦ ἔγραψε κακές σημειώσεις, μέ βάση τίς ὁποῖες τόν ἔκρινε ὁ Καλεντερίδης. Τοῦ εἶπα μάλιστα τοῦ Στέλιου ὅτι αὐτόν τόν προϊστάμενο πού τόν μαύρισε στίς σημειώσεις τόν ἔστειλε ὁ Θεός γιά νά δοκιμάσει τήν πίστη του καί ὅτι πρέπει νά προσευχηθεῖ γιά τήν σωτηρία τῆς ψυχῆς του.

Μέ κύτταξε ὁ Μητροπολίτης μέ χαμόγελο καί μοῦ εἶπε:

–Τί σοῦ εἶπε ὁ Στέλλιος;
–Μοῦ εἶπε ὅτι προσευχήθηκε, ἀλλά δέν γίνεται τίποτα.

Κι ἐγώ τοῦ ἀπήντησα ὅτι πρέπει νά προσευχηθεῖ πιό δυνατά γιατί ἤ οἱ προσευχές του εἶναι ἀδύνατες ἤ οἱ ἁμαρτίες τοῦ προϊσταμένου του εἶναι πολλές. Ἀλλά ἐγώ, Σεβασμιώτατε, γιά νά τόν παρηγορήσω τοῦ ἔστειλα τό παρακάτω ποίημα πού σᾶς τό δίνω

Κατ’ ἐκλογήν Θεοῦ
Τόν Σωκράτη στήν Ἀρχαιότητα
τόν ἔκριναν καί τόν ἐκτέλεσαν οἱ Ἀθηναῖοι,
ὅπως λέμε σήμερα, κατ’ ἀρχαιότητα
ἀλλά στήν συνείδησή μας καί τήν ἱστορία,
ἔμεινε αἰώνια ἀθάνατη προσωπικότητα

Τόν Χριστό τόν καταδίκασαν σέ θάνατο
οἱ Φαρισαῖοι καί Ἀρχιερεῖς
ἐπειδή κατ’ ἀρχαιότητα τόν ἔκριναν οἱ Γραμματεῖς.
Ἔτσι σταυρώθηκε σάν ληστής,
μά πρίν περάσουν μέρες τρεῖς
ὡς Θεός τόν θάνατο κατανίκησε,
στούς Οὐρανούς ἀναληφθείς

Οὕς ὁ Θεός ἔκρινε
κατ’ ἐκλογήν καί προτεραιότητα
καμιά δέν ἔχει σημασία
ἄν οἱ ἄνθρωποι τούς ἔκριναν κατ’ ἀρχαιότητα

Ὁ Μητροπολίτης μέ κύτταξε ἐρευνητικά καί μοῦ εἶπε:

–Ὁ Στέλλιος τί σοῦ εἶπε μετά ἀπ’ αὐτά;.
–Ἄν εἶμαι σίγουρος, μοῦ εἶπε, ὅτι ὁ Θεός θά μέ κρίνει κατ’ ἐκλογήν δέν μέ ἐνδιαφέρει ἡ κρίση τῆς ὑπηρεσίας.
–Καί σύ, γιατρέ, τί τοῦ εἶπες; μέ ρωτάει ὁ Ἐπίσκοπος
–Τοῦ εἶπα, λοιπόν, ἐγώ ὅτι «ἄν ἐσύ, Στέλλιο, δέν εἶσαι σίγουρος τότε τί μποροῦμε νά ποῦμε ἐμεῖς;».

Χαμογέλασε μέ τήν ψυχή του ὁ Ἐπίσκοπος καί μοῦ λέει: «Δέν τό ‘ξερα ὅτι τόν Χριστούλη μας τόν ἔκριναν κατ’ ἀρχαιότητα οἱ Φαρισαῖοι καί οἱ Γραμματεῖς». Καί συμπλήρωσε: «Σέ παρακολουθῶ τόση ὥρα, γιατρέ, καί κάνεις ὡραῖο καλαμπούρι, ἀλλά ἄθελά σου ἄγγιξες τήν καρδιά τοῦ προβλήματος πού εἶναι ὅτι ὅλες τίς δυσκολίες, τίς ἀναποδιές καί τά προβλήματα τῆς ζωῆς τά στέλνει ὁ Θεός στούς ἀνθρώπους γιά νά δοκιμάσει τήν πίστη τους καί ἀπό τόν τρόπο πού τά ἀντιμετωπίζουμε ἀποδεικνύουμε πόσο πιστοί εἴμαστε.»

5. Σέ κάποια συνομιλία μου μαζί του μοῦ εἶπε:

«Ὅπως ἐσεῖς κ. Βασιλείου λέτε στό Στρατό ὅτι ὅσο ψηλά κι ἄν ἀνέβει κανείς σέ ἀξιώματα - καί Ναπολέων καί Μεγαλέξανδρος νά γίνει - πρέπει νά εἶναι καί νά παραμείνει "Καλός Στρατιώτης", ἔτσι καί ἐμεῖς οἱ Κληρικοί, ὅσο ψηλά κι ἄν βρισκόμαστε πρέπει νά μείνουμε καλόγεροι στή ζωή, στό πνεῦμα καί στήν ψυχή. Ὁ πατριώτης μου ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός δέν κατεῖχε ὑψηλά ἐκκλησιαστικά ἀξιώματα. Πάντα ἔγραφε καί ὑπέγραφε "Ἱερομόναχος Κοσμᾶς", ἀλλά ἡ ἀξία του ἦταν καί εἶναι ἀνυπολόγιστη. Ἐγώ εἶμαι ἀσήμαντος μπροστά του καί ἄς ἔχω ὑψηλότερο βαθμό. Ὅσοι δέν τό καταλαβαίνουν αὐτό, εἶναι, ὅπως ἐσεῖς λέτε στό Στρατό, «ἐκτός ἀποστολῆς».

Σημειώνω ὅτι ἦταν θαυμαστής τοῦ ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ τόν ὁποῖο εἶχε παράδειγμα καί ὁδοδείκτη ζωῆς.

6. Στήν Ἔδεσσα τόν πολεμοῦσαν οἱ Μασόνοι καί οἱ Φιλοσκοπιανοί γιά τήν ἀσυμβίβαστη ἐθνική καί θρησκευτική του δράση. Ὅταν, λοιπόν, τοῦ εἶπα: «Γιατί, Σεβασμιώτατε, μερικοί σᾶς πολεμοῦν» μοῦ ἀπήντησε:

«Ἐσύ, γιατρέ, θά μέ καταλάβεις καλύτερα. Ἐάν δέν ἀγωνιστῶ γιά τήν αὐταπόδεικτη Ἑλληνικότητα τῆς Ἁγίας Γῆς τοῦ Μεγαλέξανδρου πού ποιμαίνω, θά σηκωθεῖ ἀπό τόν τάφο του ὁ Γερμανός Καραβαγγέλης, θά μέ κυνηγήσει μέ τήν μαγκούρα του καί θά μέ διώξει ἀπό ἐδῶ».

7. Ὅταν κοιμήθηκε, ἔγινε συναγερμός ψυχῶν Κλήρου καί λαοῦ. Οἱ κάτοικοι τῶν Γιαννιτσῶν ἔκλεισαν τόν δρόμο καί ἀπήτησαν τό ἱερό του λείψανο νά σταματήσει γιά μερικές ὧρες στόν Μητροπολιτικό Ναό τῶν Γιαννιτσῶν γιά νά τόν προσκυνήσουν. Καί οἱ Ἐδεσσαῖοι, Κλῆρος καί λαός, καί κυρίως νέα παιδιά, παρατάχθηκαν παρά τό προχωρημένο τῆς ὥρας στήν εἴσοδο τῆς Πόλης νά τόν ὑποδεχτοῦν. Ἦταν ἐνδεδυμένος μέ ταπεινό καλογερικό ράσο μέ τό ὁποῖο καί κηδεύθηκε.

Θυμᾶμαι ὅτι τόν τίμησαν πάρα πολλοί Μητροπολίτες, ἀλλά πιό πολύ συμμετεῖχαν ὁλόψυχα στίς ἐκδηλώσεις ὁ Μητροπολίτης Κονίτσης καί Πωγωνιανῆς Σεβαστιανός –ὁ Νέος Πατροκοσμᾶς–, ὅπως τόν ἀποκαλοῦσαν.

Ἐγώ μόλις ἔμαθα τήν κοίμησή του, κάθισα στό Γραφεῖο μου στήν Ιη Μεραρχία Γιαννιτσῶν πού ὑπηρετοῦσα τότε, ὡς Ἀρχίατρος, κι ἔγραψα τό ποίημα πού δημοσιεύω παρακάτω: «Ὁ Δεσπότης τῆς Ἀγάπης». Τό ἔδωσα στήν τοπική ἐφημερίδα τῆς Ἔδεσσας νά δημοσιευθεῖ τή μέρα τῆς κηδείας του χωρίς νά γράψω ἀπό κάτω το ὄνομά μου, ἀλλά ἔγραψα «Ἕνας Χριστιανός», διερμηνεύοντας τά αἰσθήματα ὅλων τῶν πιστῶν.

Φαίνεται ὅτι τούς συγκίνησε πολύ, γιατί τό ἀναδημοσίευσαν καί οἱ δύο Ἐφημερίδες τῶν Γιαννιτσῶν, «Ἡ φωνή τῶν Γιαννιτσῶν» καί «Ἡ ἠχώ τοῦ κάμπου». Μερικές μέρες ἀργότερα μ’ ἐπισκέφθη στό ἰατρεῖο μου ὁ τότε Ἀρχιμανδρίτης τῆς Μητροπόλεως Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἀλμωπίας καί πνευματικό ἀνάστημα τοῦ Καλλινίκου, ὁ σημερινός Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος, καί μοῦ ζήτησε τήν ἄδεια νά τό δημοσιεύσει ἐπώνυμα στό ὑπό ἔκδοση βιβλίο του γιά τόν Καλλίνικο «Μαρτυρία ζωῆς».

Ἔτσι σήμερα βρίσκεται δημοσιευμένο στή σελίδα 69 τοῦ βιβλίου «Μαρτυρία ζωῆς» καί στή σελίδα 769 τοῦ βιβλίου «Κόσμημα τῆς Εκκλησίας».

Ἀπό τότε εἶχα τήν αἴσθηση, τήν ἐπιθυμία καί τή διαίσθηση ὅτι μία μέρα ὁ Ἐπίσκοπος τῆς Καρδιᾶς μου θά Ἁγιοποιηθεῖ καί εἶμαι εὐτυχής πού ἔζησα αὐτή τή στιγμή.

Σημειώνω ὅτι ὁ ἅγιος Μητροπολίτης Ἐδέσσης Πέλλης καί Ἀλμωπίας Καλλίνικος εἶναι ὁ πρῶτος Μητροπολίτης τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος μετά τήν Ἐπανάσταση τοῦ 1821 πού τό ὄνομά του ἀναγράφεται στό Ἁγιολόγιο τῆς Ἐκκλησίας μας.

Ὁ Δεσπότης τῆς Ἀγάπης

Ἦρθες κι ἔφυγες σάν τά πετεινά τοῦ Οὐρανοῦ
πού δέν ἔχουν, ποῦ κλίναι τήν κεφαλή,
μ’ ἄφησες τήν Ἀγάπη σου Παντοῦ
Αἰώνια, Ἀθάνατη Ἐντολή.

Πέταξες ἀνάμεσά μας σάν Πουλί
χρόνια δέκα ἑφτά
και μέ τίς φτεροῦγες σου ζέστανες κάθε ψυχή
τήν ἔμαθες νά πονᾶ καρτερικά, ν’ ἀγαπᾶ.

Τό παράδειγμά σου τό Φωτεινό
σηματοδοτεῖ μία πορεία
σ’ ἕνα κόσμο ἄκρατο ὑλιστικό
που ὁδηγεῖ τόν ἄνθρωπο στή σωτηρία.

Ὁ Θεός ἄς ἀναπαύσει τήν ψυχή σου,
Δεσπότη τῆς Ἀγάπης καί τῆς Καλωσύνης
και μείνει ὁρόσημο Χριστιανικῆς ἀδελφοσύνης.

8. Τό φθινόπωρο τοῦ 1984, ὑπηρετοῦσα ὡς Ἀρχίατρος Διευθυντής, στήν Διεύθυνση Ὑγειονομικοῦ τῆς Ιης Μεραρχίας Πεζικοῦ, στά Γιαννιτσά. Τίς μέρες ἐκεῖνες μετατέθηκε στήν Διοίκηση Διαβιβάσεων τῆς Μεραρχίας ὁ Ἀντισυνταγματάρχης Διαβιβάσεων Γεώργιος Ἀλέφαντος, πρῶτος ἐξάδελφος τοῦ πανελληνίως γνωστοῦ, ἀείμνηστου προπονητοῦ ποδοσφαίρου, Νίκου Ἀλέφαντου.

Τά γραφεῖα μας ἦταν τό ἕνα δίπλα στό ἄλλο. Μόλις γνωριστήκαμε κι ἔμαθε ὅτι διαμένω στήν Ἔδεσσα, τό πρῶτο πού μέ ρώτησε ἦταν: «Τί κάνει ὁ Μητροπολίτης Καλλίνικος;». Ὅταν τοῦ εἶπα ὅτι πρό διμήνου κοιμήθηκε, κεραυνοβολήθηκε καί μοῦ εἶπε ὅτι τήν ἑπόμενη μέρα θά ἐπισκεφθεῖ τόν τάφο του γιά νά τόν προσκυνήσει καί νά ἀφήσει λίγα λουλούδια στήν μνήμη του. Ὅταν τόν ρώτησα γιά τό ἐνδιαφέρον γι’ Αὐτόν, μοῦ ἐξιστόρησε τά ἑξῆς συγκινητικά:

«Τόν χειμώνα τοῦ 1968, ὅταν ἀπεσύρθη ἡ Μεραρχία ἀπό τήν Κύπρο, ἐγώ μέ τήν Μονάδα μου φτάσαμε στά Γιαννιτσά, μιά κρύα νύχτα τοῦ Γενάρη. Εἶχε φοβερό κρύο, ὁ Βαρδάρης παγωμένος λυσσομανοῦσε κι ἐγώ πάσχιζα νά φροντίσω τούς στρατιῶτες μου, ἐξασφαλίζοντάς τους ζέστη, τροφή καί νά τούς τακτοποιήσω στούς θαλάμους. Τήν ὥρα ἐκείνη, μέσα στή νύχτα, μοῦ λέει ὁ σκοπός τῆς πύλης, ὅτι μέ ζητάει ἕνας παππάς. Ἐγώ λέω στό σκοπό: «Τί θέλει ὁ παππάς; Ἐδῶ καιγόμαστε». Τό ἄκουσε ὁ Καλλίνικος, πού μᾶς περίμενε ὄρθιος στήν πύλη καί μοῦ λέει μέ τή γνωστή του πραότητα: «Παιδάκι μου, δέν ἔχεις ξαναδεῖ Μητροπολίτη στή ζωή σου;». Ἐγώ, ὅπως ἦταν φυσικό, τἄχασα, τοῦ ζήτησα συγγνώμη, τοῦ ἀσπάσθηκα τό χέρι καί τόν ρώτησα τί θέλει. Κι ἐκεῖνος μέ ρώτησε ἄν αὐτή τή δύσκολη ὥρα ἦρθαν οἱ ἁρμόδιοι ἀπό τή Μεραρχία νά σᾶς ὑποδεχτοῦν καί νά σᾶς φροντίσουν. Καί ὅταν τοῦ ἀπήντησα ἀρνητικά, μέ εὐλόγησε, ἔφυγε ἀμέσως γιά τήν Ἔδεσσα καί κινητοποίησε ὅλη τήν Μεραρχία, ἀπό τόν Μέραρχο-Στρατηγό-Διοικητή μέχρι τόν τελευταῖο, ἁρμόδιο ἐπιτελῆ, πού τρέχανε ὅλη τή νύχτα καί δέν προλαβαίνανε».

Αὐτό θά πεῖ Ἐπίσκοπος καί Αὐτό θά πεῖ Ἀνύστακτο ἐνδιαφέρον τοῦ Ἐπισκόπου γιά τό ποίμνιό του.

9. Ὁ φίλος μου στρατηγός Χρῆστος Τάκης, πού εἶχε ὑπηρετήσει στήν Ἔδεσσα καί εἶχε γνωρίσει τόν Καλλίνικο, ἐπισκεπτόταν τακτικά στό Νοσοκομεῖο Κληρικῶν τόν μελλοθάνατο Ἐπίσκοπο. Μοῦ εἶπε ἀργότερα τίς ἐντυπώσεις του:

«Εἶχα τήν αἴσθηση ὅτι ἕνας ἥλιος ἁγιότητας δύει καί φαίνονται στόν ὁρίζοντα οἱ ἀνταύγειές του».

Καί ἐγώ ἐδῶ ἤθελα νά σημειώσω ὅτι, ἐνῶ ὁ ἥλιος τῆς Ἁγιότητάς του ἔδυε στή Γῆ, τήν ἴδια στιγμή ἀνέτειλε αἰώνια στόν οὐρανό. Ὁ ἅγιος Καλλίνικος μπορεῖ νά πατοῦσε στή γῆ, ἀλλά γιά ἐμᾶς πού τόν γνωρίσαμε ἦταν πολίτης τοῦ οὐρανοῦ. Πολλές φορές μοῦ ἔλεγε ὅτι ὁ Θεός μᾶς στέλνει τά προβλήματα καί τίς δυσκολίες τῆς ζωῆς γιά νά δοκιμάσει τήν πίστη μας. Γι’ αὐτό ὅταν μερικοί ἀπό ἀθέμιτες καί νοσηρές ἰδεοληψίες ἤ γιατί δέν ἄντεχαν τόν ἐνάρετο καί ἀνεπίληπτο βίο του, τόν πολεμοῦσαν, σάν ἀνεξίκακος καί ἀνεπίφθονος πού ἦταν, ποτέ δέν μνησικακοῦσε γιά κανέναν, ἀλλά ἔλεγε χαρακτηριστικά: «Θά λαλήσει ὁ οὐρανός καί τότε θά ἀποδοθεῖ δικαιοσύνη καί τό κάθε πράγμα θά μπεῖ στή θέση του».

10. Ὁ μεγάλος ἅγιος τῆς Πολιτικῆς, γνήσιος Ὀρθόδοξος, πρῶτος Κυβερνήτης τῆς Ἑλλάδος, Ἰωάννης Καποδίστριας ἔλεγε: «Δέν ζεῖ ὁ ἄνθρωπος, ζεῖ τό ἔργο του» καί ὁ Βίκτωρ Οὐγκώ εἶχε πεῖ: «Τό κακό δέν εἶναι νά πεθάνεις, τό φριχτό εἶναι νά μή ζεῖς». Καί ὑπάρχουν ἄνθρωποι πού εἶναι ζωντανοί -νεκροί καί ἄλλοι πού πέθαναν, ἀλλά ζοῦν καί θά ζοῦν γιά πάντα μέσα μας, μέ τήν ζωή τους καί τό παράδειγμά τους. Ἕνας ἀπό αὐτούς ἦταν καί ὁ Ἅγιος Πατέρας μας, ὁ Ἐπίσκοπος τῆς καρδιᾶς μας, ὁ Ἐδέσσης Καλλίνικος.

Γιά τόν Ἐπίσκοπο Καλλίνικο ἰσχύει ἀπόλυτα αὐτό πού εἶπε ἕνας πιστός στήν Κωνσταντινούπολη, βλέποντας τόν ἅγιο Ἰωάννη τόν Χρυσόστομο νά ἀπομακρύνεται μέ τήν βάρκα του πρός τήν ἐξορία: «Περίεργο, ὅσο ἀπομακρύνεται, τόσο τό εἴδωλο καί ἡ σκιά του μεγαλώνει»!

Εἶναι ἀπό αὐτούς πού νικοῦν τούς νόμους τῆς Φυσικῆς. Σήμερα πού πέρασαν τριάντα χρόνια ἀπό τήν κοίμησή του, τό ἐκκλησιαστικό του μέγεθος ὅλο καί μεγαλώνει.

Ὁ κοινός μας φίλος Τάκης Τσεπκεντζῆς ἀπό τήν Ἔδεσσα, μετά τήν κοίμηση τοῦ Καλλινίκου καί τήν ἐνθρόνιση τοῦ διαδόχου του μοῦ εἶπε:

«....Ὁ Καλλίνικος, ἄν καί ἦρθε σέ μία δύσκολη ἐποχή (δικτατορία) ἀπό τήν Νότια Ἑλλάδα, ὑπό ἄσχημες συνθῆκες, ἐνῶ τόν ἀντιμετωπίσαμε μέ ἐπιφύλαξη καί καχυποψία, ἡ ἁγιότητά του καί ἀκένωτη ἀγάπη του γιά μᾶς, μᾶς κέρδισε, μᾶς κατέκτησε, μᾶς νίκησε καί σήμερα ὅλοι ὑποκλινόμαστε στήν μνήμη του καί εἴμαστε περήφανοι πού τόν εἴχαμε Ἐπίσκοπό μας».

Αὐτή εἶναι ἡ ἀνίκητη δύναμη τῆς ἀγάπης πού κατακτᾶ τά πάντα.

Ἐμεῖς πού τόν γνωρίσαμε, πού εἴχαμε τήν εὐτυχία νά συνομιλήσουμε μαζί του, νά πάρουμε τήν εὐχή του καί τήν εὐλογία του, ἔχουμε πάθει τήν διαστροφή τοῦ καλοῦ. Κρίνοντας καί συγκρίνοντας τόν ἅγιο Καλλίνικο μέ τούς σημερινούς Ἐπισκόπους πού συναντοῦμε στίς περιοχές πού ζοῦμε, δέν μποροῦμε νά ἐντυπωσιασθοῦμε καί, ἐνῶ σεβόμαστε ἀπόλυτα τόν θεσμό καί τό λειτούργημα, δέν μποροῦμε νά ὑποκλιθοῦμε μπροστά στό πρόσωπο, ὅπως στοῦ Καλλινίκου.

Διαβάζοντας τό βιβλίο «Ἄνθρωπος καί Θεάνθρωπος» τοῦ ἁγίου Πατρός Ἰουστίνου Πόποβιτς βρῆκα τό ἑξῆς: «Ἄν γιά τούς οὑμανιστές "μέτρον πάντων ἄνθρωπος" γιά τούς Ὀρθοδόξους Θεανθρωπιστές "Μέτρον πάντων ὁ Θεάνθρωπος"». Καί εἶμαι βέβαιος πώς ἄν ὁ ἅγιος Πατήρ γνώριζε τόν Ἐπίσκοπο Καλλίνικο, θά ἔγραφε αὐτό πού πιστεύω καί ἐγώ: «Μέτρον πάντων Ἐπισκόπων Καλλίνικος».

***

Ἀπό τά περιστατικά αὐτά πού καταγράφει ὁ κ. Εὐάγγελος Βασιλείου φαίνεται ὅτι ὁ ἅγιος Καλλίνικος ἦταν ἕνας Ἐπίσκοπος πού προξενοῦσε ἰδιαίτερη ἐντύπωση σέ αὐτούς πού τόν πλησίαζαν. Ἦταν ἁπλός καί ἀληθινός, δέν προσεποιεῖτο τόν ἅγιο. Ἐπειδή ἦταν ἐσωτερικά διαφανής, γι’ αὐτό μετέδιδε σέ ὅσους εἶχαν πνευματικές κεραῖες τήν ἁπλότητα καί τήν ἀλήθεια ἑνός ἁγίου Ἐπισκόπου, πού ἦταν ταυτοχρόνως στρατιώτης τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ καί ἕνας ἀσκητής. Αὐτό τόν ἔκανε νά εἶναι ἕνας καθρέπτης ἀληθινοῦ Ἐπισκόπου.

Ὁ κ. Εὐάγγελος Βασιλείου μοῦ ἔγραφε σέ μιά ἐπιστολή του: «Γιά μᾶς τούς πιστούς τό ἐπισκοπικό πρότυπο (τύπου Καλλινίκου) πρέπει νά εἶναι μιά καιόμενη λαμπάδα πού μᾶς δίνει φῶς καί λιώνει ὁ ἴδιος».

Συνέντευξη (ἀπομαγνητοφωνημένη) γιά τόν νέο Ἅγιο τῆς Ἐκκλησίας, τόν Μητροπολίτη Ἐδέσσης Καλλίνικο στό Πρακτορεῖο Ἐκκλησιαστικῶν Εἰδήσεων Orhtodox Agency (24 Ἰουνίου 2020)

Δεῖτε τό video

Δημοσιογράφος: Νά καλωσορίσουμε στό πρακτορεῖο ἐκκλησιαστικῶν εἰδήσεων «Ὀρθοδοξία» τόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱερόθεο. Σεβασμιώτατε, εὐχαριστοῦμε πού εἶστε μαζί μας σήμερα.

Μητροπολίτης Ναυπάκτου Ἱερόθεος: Και ἐγώ εὐχαριστῶ γιά τήν πρόσκληση τήν ὁποία μοῦ κάνατε.

Δημ. Ἀφορμή τῆς σημερινῆς μας συζήτησης θά εἶναι ἡ ἀπόφαση τῆς Ἁγίας καί Ἱερᾶς Συνόδου τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μέ πρόταση τοῦ Παναγιωτάτου Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου ὕστερα ἀπό τεκμηριωμένη εἰσήγηση τῆς Κανονικῆς Ἐπιτροπῆς τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ἡ ὁποία κατέταξε χθές στό ἁγιολόγιο τῆς Ἐκκλησίας τόν μακαριστό Μητροπολίτη Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἀλμωπίας, κυρό Καλλίνικο, τοῦ ὁποίου πνευματικό ἀνάστημα ἤσασταν. Θά θέλαμε ἕνα πρῶτο σχόλιο γι’ αὐτό, Σεβασμιώτατε.

Ν.Ι. Ναί, πρῶτα-πρῶτα θέλω νά πῶ εἶναι μία ὑπόθεση χαρᾶς γιά ὅλη τήν Ἐκκλησία, χαίρεται ὁλόκληρη ἡ Ἐκκλησία γι’ αὐτό τό γεγονός, γιά κάθε ἁγιοκατάταξη, ἀλλά καί γιά τήν συγκεκριμένη τήν ὁποία ἐδῶ ἔχουμε. Πρέπει νά ξέρουμε ὅτι ἡ Ἐκκλησία εἶναι τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, δέν εἶναι μία ὀργάνωση, εἶναι τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ καί κοινωνία θεώσεως, εἶναι ἐργαστήριο τῆς ἁγιότητος. Παραμένουμε μέσα στήν Ἐκκλησία μέ τά μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας καί μέ τήν ἄσκηση γιά νά φτάσουμε στήν ἁγιότητα, ἀπό τό κατ’ εἰκόνα νά φτάσουμε στό καθ’ ὁμοίωση. Ὁπότε, ὅταν ἕνας ἄνθρωπος ἁγιάζη, ἑνώνεται μέ τόν Χριστό, αὐτό σημαίνει ἁγιάζει, καί μάλιστα κάνει θαύματα καί ἑπομένως ὑπάρχει συνείδηση τῆς Ἐκκλησίας ὅτι δέν πρόκειται ἁπλῶς γιά ἕναν καλό ἄνθρωπο, ἀλλά γιά ἕνα ζωντανό μέλος τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ, οὔτε ἁπλῶς μιᾶς Ἐκκλησίας ἡ ὁποία εἶναι ἁπλῶς ἕνα σωματεῖο, ἡ Ἐκκλησία δέν εἶναι σωματεῖο, ἀλλά εἶναι τό Θεανθρώπινο Σῶμα. Ἄρα, αὐτό εἶναι ὑπόθεση χαρᾶς γιά ὅλη τήν Ἐκκλησία καί φυσικά εἶναι ὑπόθεση χαρᾶς καί γι’ αὐτούς οἱ ὁποῖοι γνώρισαν αὐτόν τόν συγκεκριμένο Ἅγιο.

Δημ. Ἕνας ἀπό αὐτούς, Σεβασμιώτατε, ἤσασταν καί ἐσεῖς. Πότε τοποθετεῖται ἡ γνωριμία σας μαζί του;

Ν.Ι. Τόν γνωρίζω ἀπό τά παιδικά μου χρόνια. Τελείωσα τό γυμνάσιο στό Ἀγρίνιο καί ἐκεῖνος ἦταν ἐκεῖ Πρωτοσύγκελλος τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Αἰτωλίας καί Ἀκαρνανίας καί ἐπειδή παρέμενα σέ ἕνα οἰκοτροφεῖο στό Ἀγρίνιο, ἐρχόταν συχνά ὁ Πρωτοσύγκελλος τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως. Τότε ἦταν νέος στήν ἡλικία, μπορεῖτε νά φανταστεῖτε περίπου στά 35-40 χρόνια του καί εἴχαμε ἀποκτήσει μία ἐπικοινωνία. Μᾶς ἔκανε μεγάλη ἐντύπωση ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖο μᾶς μιλοῦσε, μέ τό εὐχάριστο τοῦ χαρακτῆρος του. Δέν ἔμοιαζε καθόλου μέ ἄλλους Κληρικούς τῆς ἐποχῆς ἐκείνης, ἀλλά ἦταν εὐχάριστος καί ἑπομένως ἦταν πάρα πολύ καί ἐπικοινωνιακός καί ἀσκητής, ἀσκητικότατος. Στήν συνέχεια, ὅταν ἐξελέγη Μητροπολίτης Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἀλμωπίας ἐγώ ἤμουν τότε, τό 1967, τριτοετής φοιτητής τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς Θεσσαλονίκης, πῆγα νά τόν συγχαρῶ καί φυσικά, ὅπως καταλαβαίνετε, μέ παρεκάλεσε, ὅταν τελειώσω τό Πανεπιστήμιο, νά πάω κοντά του, ὅπερ καί ἐγένετο. Καί ἔτσι πῆγα ἀπό τό 1969 στήν Ἔδεσσα. 

Παρέμενα μέσα στό Ἐπισκοπεῖο 2,5 χρόνια περίπου ὡς λαϊκός ἱεροκήρυξ καί μετά χειροτονήθηκα ἀπό ἐκεῖνον, ἔγινα κατ’ ἀρχάς μοναχός, στήν συνέχεια Διάκονος, μετά Πρεσβύτερος, μετά χειροθετήθηκα Ἀρχιμανδρίτης καί παρέμεινα μέσα στό Ἐπισκοπεῖο, 15 ὁλόκληρα χρόνια, ἐγώ καί ἐκεῖνος. Θά μποροῦσα νά πῶ ὅτι ἤμουν τό μοναδικό πνευματικό του παιδί, μέ αὐτήν τήν στενή ἔννοια τοῦ ὅρου, ἀφοῦ παρέμενα μέσα στήν Μητρόπολη, εἴχαμε κοινό πρόγραμμα στήν τράπεζα, εἴχαμε προσευχή πρωΐ καί βράδυ. Ἦταν πάρα πολύ ἁπλός καί ὅταν στρώναμε τό τραπέζι, βοηθοῦσε καί ἐκεῖνος ἤ ὅταν ἐγώ ἔπλενα τά πιάτα ἐρχόταν δίπλα μου, καθάριζε, σκούπιζε τά πιάτα ἤ τά πηρούνια καί συζητούσαμε διάφορα θέματα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως. Τό ἀπόγευμα πολλές φορές μέ παρακαλοῦσε νά βγοῦμε κάποια βόλτα γιά νά ξεκουραστῆ, νά πάη στό νοσοκομεῖο, νά πάη σέ κάποιο σπίτι νά πῆ χρόνια πολλά καί τά λοιπά, καί ἤμουνα πάρα πολύ κοντά του, 15 χρόνια.

Ἀλλά ἐκεῖ πού τόν ἔζησα κυριολεκτικά στό βάθος τῆς καρδιᾶς του ἦταν ὅταν ἀρρώστησε, 7 μῆνες. Πῆγα μαζί του στό Λονδίνο, εἶχε ὄγκο στόν ἐγκέφαλο (γλοίωμα), καί μετά στά νοσοκομεῖα τῶν Ἀθηνῶν, καί παρέμεινα κοντά του γιά ἑπτά μῆνες νά κάνω τόν νοσοκόμο του, νά τόν παρηγορῶ μέχρι πού ἔφυγε ἡ ψυχή του ἀπό τό σῶμα. Ἤμουν ἀκριβῶς ἐκείνη τήν στιγμή καί τρόπον τινά τοῦ ἔκλεισα τά μάτια.

Δημ. Ἤσασταν δηλαδή ὁ ἄνθρωπος ὁ ὁποῖος τόν συνόδευε πάντοτε καί παντοῦ. Σεβασμιώτατε, Θά θέλαμε νά μᾶς πεῖτε λίγα λόγια γιά τήν σχέση πού εἶχε ὁ μακαριστός Καλλίνικος μέ τό ποίμνιο τῆς Ἔδεσσας. Τί θυμᾶστε;

Ν.Ι. Τί θυμᾶμαι; Τά πάντα. Ἔχω γράψει τρία βιβλία γι’ αὐτό τό θέμα καί ἔχω συγκεντρώσει ὅλο τό ὑλικό τό ὁποῖο βέβαια ἦταν καί τό ὑλικό τῆς ἐκθέσεως τελικά πού ἔγινε ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο. Εἶχε μία ζωντανή ἐπικοινωνία μέ τούς ἀνθρώπους. Ἦταν ἐξαιρετικός λειτουργός, λειτουργοῦσε κατανυκτικότατα, ἦταν ἐξαιρετικός ἱεροκήρυκας ὁμιλητής, εἶχε μία διαρκῆ ἐπικοινωνία μέ τά παιδιά, μέ τούς νέους, μέ τόν κόσμο, πήγαινε στά σπίτια τους σέ διάφορες ἐκδηλώσεις. Εἶχε ἄμεση ἐπικοινωνία ὄχι μόνο μέ τήν Ἔδεσσα, ἀλλά μέ ὅλη τήν μεγάλη Μητρόπολη τῆς Ἐδέσσης Πέλλης καί Ἀλμωπίας πού περιλαμβάνει τόν Νομό τῆς Πέλλας καί ἐπεκτείνεται ἕνα κομμάτι ἀπό τήν Θεσσαλονίκη καί ἕνα ἄλλο κομμάτι ἀπό τήν Ἠμαθία. Ὁπότε, ἦταν ἕνας ἄνθρωπος ὁ ὁποῖος πάντα ἤθελε νά λειτουργῆ, ὄχι μόνο κάθε Κυριακή, καί καθημερινές, ἤθελε νά ἔχη ἄμεση ἐπικοινωνία μέ τούς ἀνθρώπους, εἶχε ἕνα προφητικό, θά ἔλεγα, χάρισμα, ὁμιλοῦσε μέ ἕναν τρόπο πού θά μιλοῦσαν οἱ Προφῆτες, «τάδε λέγει Κύριος», καί γι’ αὐτό καί οἱ ἄνθρωποι τόν ἀγάπησαν πάρα πολύ. Πέρασαν 30-35 χρόνια καί ποτέ τό καντήλι δέν ἔσβησε ἀπό τόν τάφο του. Καί τόν ἔβλεπαν οἱ ἄνθρωποι καί μετά τήν κοίμησή του στόν ὕπνο τους. Ὅταν εἶχαν πρόβλημα πήγαιναν στόν τάφο καί ἔγιναν θαύματα. Ὁ ἴδιος ἀκόμη καί ἀπό τότε πού ἦταν Ἱερομόναχος στό Ἀγρίνιο ἔβγαλε δαιμόνια, διάβαζε δαιμονισμένους καί τά δαιμόνια ἔφριτταν, καί θεράπευε ἀνθρώπους. Ἔχουμε, δηλαδή, πάρα πολλά τέτοια γεγονότα, ὅπως λέμε σημεῖα, καί γι’ αὐτό εἶναι καί ἕνας «σημειοφόρος» Ἅγιος.

Δημ. Σεβασμιώτατε, θέλω νά μᾶς δώσετε μία ἄλλη πτυχή τοῦ μακαριστοῦ Καλλινίκου, τοῦ νέου Ἁγίου τῆς Ἐκκλησίας μας, αὐτή τοῦ λειτουργοῦ, πῶς ἦταν στό Θυσιαστήριο;

Ν.Ι. Ἦταν πάρα πολύ προσεκτικός. Πρῶτα-πρῶτα ἑτοιμαζόταν γιά τήν θεία Λειτουργία, δέν σηκωνόταν τό πρωΐ καί πήγαινε ἀμέσως γιά Λειτουργία, ἀλλά ξυπνοῦσε πρωΐ-πρωΐ, ἑτοιμαζόταν, ἔκανε τίς ἀκολουθίες. Δέν ἤθελε στήν Λειτουργία νά μιλᾶ κανείς, οὔτε νά δημιουργῆ θόρυβο, οὔτε νά συνομιλοῦν μεταξύ τους. Καί στεναχωριόταν κάθε φορά καί τό ἐξέφραζε αὐτό. Ἴσως καί μερικοί Κληρικοί μπορεῖ νά εἶχαν δυσαρεστηθῆ γι' αὐτό. Ὅταν ἄκουγε κάποιον Κληρικό νά συμπεριφέρεται ἀνάρμοστα, ἔλεγε «Κύριε ἐλέησον», φώναζε «Κύριε ἐλέησον», σάν νά ἔλεγε, δηλαδή, «τί εἶναι αὐτό πού κάνεις τώρα;». Καί ὅταν λειτουργοῦσε, μᾶς ἔκανε καί ἐμᾶς νά εἴμαστε πάρα πολύ προσεκτικοί.

Θέλω νά πῶ γενικότερα ἦταν ἕνας Ἅγιος, ὁ ὁποῖος συνέδεε πολύ στενά τό Θυσιαστήριο μέ τό κελλί ἑνός ἀσκητοῦ, θά ἔλεγα, καί μέ τό ἔργο ἑνός ἱεραποστόλου. Αὐτά τά συνέδεε πάρα πολύ στενά. Ἁπλῶς νά σᾶς πῶ ὅτι ἀπό τότε πού τελείωσε ἀπό τόν στρατό, ὅλη τήν διάρκεια πρίν γίνη Μητροπολίτης, κοιμόταν στό Μεσολόγγι σέ ἕνα μικρό δωμάτιο σέ ράντζο, τό ράντζο τοῦ στρατοῦ τό εἶχε καί ὅσο ἦταν ἀκόμη Πρωτοσύγκελλος. Καί αὐτό τό μετέφερε καί στήν Ἔδεσσα καί στό δωμάτιό του ἔβαλε τό ράντζο τοῦ στρατοῦ γιά νά κοιμᾶται, ἀλλά τελευταία στιγμή τά ἀδέρφια του εἶπαν «δέν γίνεται αὐτό», καί ἔβγαλαν τό ράντζο καί τοῦ ἔβγαλαν ἕνα μικρό, ἕνα ἀπέριττο κρεβάτι.

Ἦταν ἕνας ἀσκητής. Ἐγώ τουλάχιστον τόν ἔβλεπα καί τόν συνέδεα μέ ἄλλους ἀσκητές. Ἐπειδή πήγαινα καί στό Ἅγιον Ὄρος, πήγαινα καί στόν ἅγιο Σωφρόνιο τοῦ Ἔσσεξ, ἔβλεπα ὅτι σχηματιζόταν ἕνα τρίγωνο τῶν ἁγιορειτῶν Πατέρων, ὅπως εἶναι ὁ ἅγιος Παΐσιος, ὁ ὁποῖος τόν ἐκτιμοῦσε πολύ καί ὅταν τόν εἶδε, εἶπε «δέν γνώρισα καλύτερο Ἐπίσκοπο μέχρι τώρα», ὁ ἅγιος Ἐφραίμ ὁ Κατουνακιώτης, τόν ὁποῖον ἐγνώριζα, καί ὁ ἅγιος Σωφρόνιος. Ὑπῆρχε ἕνα τρίγωνο μεταξύ Ἁγίου Ὄρους, Γέροντος Σωφρονίου καί ἁγίου Καλλίνικου. Ἐγώ ἔβλεπα πάρα πολλά κοινά στοιχεῖα μεταξύ τους.

Δημ. Αὐτό τό τρίγωνο, Σεβασμιώτατε, αὐτή τή στιγμή βρίσκεται στούς οὐρανούς καί δέεται γιά μᾶς, ἰδιαίτερα σέ μία δύσκολη περίοδο τήν ὁποία διανύουμε τώρα μέ τήν πανδημία.

Ν.Ι. Φυσικά καί δέεται καί προηγουμένως δεόταν καί τώρα πολύ περισσότερο θά ἔχη αὐτή τήν εὐλογία νά ἀκούη τίς προσευχές τῶν ἀνθρώπων καί νά προσεύχεται στόν Θεό γιά μᾶς. Θέλω νά πῶ καί κάτι ἄλλο. Συνδεόταν συγγενικά, καρδιακά μέ τό Ἅγιον Ὄρος, ὄχι μόνο τό ὅτι πήγαινε στό Ἅγιον Ὄρος. Ὁ ἴδιος ἔλεγε ὅτι «ἐγώ δέν εἶμαι Ἁγιορείτης ἀπό τήν μοναχική κουρά, ἀλλά εἶμαι Ἁγιορείτης κατά τήν καρδία». Ἦταν πραγματικά Ἁγιορείτης κατά τήν καρδία, ζοῦσε ἁγιορείτικα. Καί ἐκεῖνο πού εἶδα ἐγώ κοντά του εἶναι ὅτι συνέδεε πάρα πολύ στενά τήν ἀγάπη μέ τήν ἐλευθερία. Δηλαδή, ἀγαποῦσε πάρα πολύ, καί ἐμένα μέ ἀγαποῦσε πάρα πολύ καί τούς ἄλλους, καί δέν δέσμευε καθόλου τήν ἐλευθερία μας. Ὁ π. Θεόκλητος ὁ Διονυσιάτης κάποτε πού τόν γνώρισε, μοῦ εἶπε «ὁ Ἐπίσκοπός σου, ὁ Ἐδέσσης Καλλίνικος, ἀντέχει σέ μοναχικά κριτήρια». Καί μοῦ εἶπε, εἶναι καλοί Ἐπίσκοποι, ἀλλά δέν ἀντέχουν ὅλοι σέ μοναχικά κριτήρια. Κάποτε, ὅταν πῆγα στά Καρούλια, στόν Στέφανο τόν Καρουλιώτη πού ἔχει κοιμηθῆ τώρα, ἕναν Σέρβο Μοναχό, ὁ ὁποῖος ὅταν τοῦ εἶπα ὅτι εἶμαι ἀπό τήν Ἔδεσσα καί ἔχω Γέροντα τόν Μητροπολίτη Ἐδέσσης, εἶπε: «Τό εἶδα στή Δάφνη, αὐτό τό ἐπίσκοπο εἶναι ἅγιο». Λέω, «γιατί;». Εἶπε: «Εἶδα Ἅγιο Πνεῦμα πάνω στό κεφάλι του». Καί οἱ ἁγιορεῖτες τόν ἐκτιμοῦσαν ἀφάνταστα καί ἐκεῖνος ἀγαποῦσε πάρα πολύ τό Ἅγιον Ὄρος. Συνέδεε, λοιπόν, αὐτήν τήν μεγάλη ἀγάπη, αὐτό πού ἔλεγε ὁ ἅγιος Παΐσιος ἀρχοντιά, ἀρχοντική ἀγάπη μέ τήν ἐλευθερία, αὐτό πού ἔλεγε πάλι ὁ ἅγιος Παΐσιος τό φιλότιμο.

Δημ. Σεβασμιώτατε, περιγράφετε τήν ὅλη χαρισματική προσωπικότητα τοῦ μακαριστοῦ πνευματικοῦ σας καί Ἁγίου τῆς Ἐκκλησίας μας πλέον μέσα σέ τρία κείμενα, τόν χειροτονητήριο λόγο του, τόν ἐνθρονιστήριο λόγο του καί τέλος τήν διαθήκη του. Μπορεῖτε νά μᾶς συνοψίσετε λίγο αὐτά τά τρία κείμενα;

Ν.Ι. Ναί, νομίζω καλά τά συλλάβετε αὐτά, γιατί, ὅταν διαβάση κανείς τά τρία αὐτά κείμενα, καταλαβαίνει ὄχι μόνο ποιός ἦταν ὁ ἅγιος Καλλίνικος, ἀλλά καταλαβαίνει καί ποιό εἶναι τό ἦθος ἑνός Ὀρθοδόξου Ἐπισκόπου. Στόν μέν λόγο τῆς χειροτονίας του μίλησε πάρα πολύ ὡς ἀσκητής. Ἔλεγε ὅτι, οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας ἔφευγαν μακριά καί δέν δέχονταν τό χάρισμα αὐτό τῆς ἀρχιερωσύνης, τί νά πῶ ἐγώ ὁ ἀνάξιος... Γι’ αὐτό καί παρεκάλεσε τόν χειροτονήσαντα Ἀρχιερέα καί εἶπε νά παρακαλέση τόν Θεό νά ἀνάψη μέσα του μία πυρκαγιά ἀγάπης γιά τόν Θεό.

Στόν ἐνθρονιστήριο λόγο του ἐκεῖνο πού εἶναι σημαντικό εἶναι ὅτι ἔδειξε ὅλη τήν ἀγάπη του, ἀλλά κυρίως ἐκεῖνο πού φαινόταν εἶναι ὅτι ἔλεγε ὅτι αὐτήν τήν στιγμή πού ἀνεβαίνω ἐπάνω στό σταυρό –περίπου, δέν εἶναι ἔτσι ἀκριβῶς τά λόγια, ἀλλά σᾶς λέω τό περιεχόμενο– αἰσθανόταν ὅτι ἀνέβαινε πάνω στό θρόνο καί ταυτόχρονα ἀνέβαινε στόν σταυρό. Αἰσθανόταν δηλαδή τήν ἀρχιερατική διακονία του ὡς σταυρική διακονία, δέν θεωροῦσε τόν ἀρχιερατικό θρόνο ὡς θρόνο ἐξουσίας, δυνάμεως, δόξας ἐξωτερικῆς, ἀλλά ὡς μιᾶς θυσίας, προσφορᾶς, ὡς σταυρό. Εἶναι αὐτό πού ἔλεγε ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος Μπραντσιανίνωφ ὅτι «ὁ σταυρός εἶναι ἡ καθέδρα τῆς ὀρθοδόξου θεολογίας». Καί τήν ὥρα ἐκείνη πού γίνεται ἡ ἐνθρόνιση –καί ξέρουμε ὅτι ἡ ἐνθρόνιση εἶναι μία πανηγυρική ἡμέρα– ἐκεῖνος παρακαλοῦσε καί ἔλεγε, παρακαλῶ τόν Θεό, προσευχηθεῖτε καί ἐσεῖς, ὥστε νά δώσω καλή ἀπολογία, ὅταν θά βρεθῶ γυμνός καί τρέμων ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, καλή ἀπολογία τοῦ ἔργου τό ὁποῖο ἀναλαμβάνω. Τό νά σκέφτεται κανείς τήν ἀρχιερωσύνη ὡς σταυρό καί σέ τέτοιες λαμπρές μέρες νά λέη ὅτι φοβοῦμαι καί τρέμω γιά τήν ἀπολογία πού θά δώσω ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, δείχνει ἕναν Ἐπίσκοπο μέ ἦθος. Καί τέλος στήν διαθήκη του.

Τήν διαθήκη δέν τήν ἔγραψε, τήν ὑπαγόρευσε. Ὅταν τοῦ εἶπαν ὅτι ἔχει ὄγκο στόν ἐγκέφαλο καί πρέπει νά πάη στό Λονδίνο, τό πρῶτο πού ἔκανε πῆγε καί ἐξομολογήθηκε, ἔκανε μία γενική ἐξομολόγηση στόν π. Ἀγαθάγγελο Μιχαηλίδη τόν Ἀρχιμανδρίτη, ὁ ὁποῖος ἦταν καί ὁ Γέροντας τοῦ μακαριστοῦ Μητροπολίτου Πρεβέζης Μελετίου καί τοῦ νῦν Μητροπολίτου Σπάρτης Εὐσταθίου –καί ὁ ὁποῖος πατήρ Ἀγαθάγγελος ἐκοιμήθη. Ἐξομολογήθηκε σέ ἐκεῖνον γιά ὅλη του τήν ζωή, ὥστε λέει νά πάη ἕτοιμος γιά νά κάνη τήν ἐγχείρηση. Καί ἀμέσως μετά πῆγε στόν π. Ἐπιφάνιο Θεοδωρόπουλο, μέ τόν ὁποῖο ἦταν προσωπικοί φίλοι, πολύ προσωπικοί φίλοι κάθε μέρα μιλοῦσαν δυό-τρεῖς φορές στό τηλέφωνο. Καί ἐκεῖνος εἶχε ἕνα πνευματικό του παιδί πού ἦταν συμβολαιογράφος καί τοῦ ὑπαγόρευσε τήν διαθήκη. Ὅταν διαβάση κανείς αὐτήν τήν διαθήκη, πού εἶναι πολύ ἁπλή, λέει, «χρήματα δέν ἔχω, ἀκίνητα δέν ἔχω», χρήματα δέν ἔχω καθόλου –ἦταν πάμπτωχος– καί ἁπλῶς μερικά ἄμφια τά ἔδινε στά πνευματικά του παιδιά. Στό τέλος κατέληγε: «Ζητῶ συγχώρηση ἀπό ὅσους τυχόν ἔβλαψα καί ἐγώ συγχωρῶ ὅσους τυχόν μέ ἔβλαψαν», καί παρακαλεῖ τούς συνεπισκόπους του νά στείλουν Ἐπίσκοπο γιά νά διορθώση τά ἐλλείποντα καί νά κάνη τήν Μητρόπολη παράδεισο. Καί στό τέλος ἔλεγε: «Τό ἔλεος τοῦ Κυρίου ἄς συνοδεύει τήν ψυχή μου ἀπό τήν ἐκ τοῦ ματαίου τούτου κόσμου ἀναχώρησιν». Δηλαδή, ἦταν ἕνας Ἐπίσκοπος πού ἔχει βαθυτάτη αἴσθηση τῆς ἀποστολῆς του.

Ἄρα, λοιπόν, ἔχουμε ἕναν Ἐπίσκοπο ὁ ὁποῖος γνωρίζει τί εἶναι ὁ Ἐπίσκοπος, ποιά εἶναι ἡ ἀποστολή τοῦ Ἐπισκόπου, ὁ ὁποῖος γνωρίζει ὅτι ὁ Ἐπίσκοπος ἀνεβαίνει στόν σταυρό, ἡ ἀρχιερωσύνη εἶναι σταυρική ζωή, εἶναι θυσιαστική ἀγάπη, ἀγάπη γιά τόν Θεό καί ἀγάπη γιά τούς ἀνθρώπους. Ἕνας Ἐπίσκοπος, ὁ ὁποῖος ξέρει ὅτι θά λογοδοτήση κατά τήν ἡμέρα τῆς Κρίσεως, ἀλλά, βεβαίως, καί ὅταν ἡ ψυχή ἐξέλθη ἀπό τό σῶμα. Γι’ αὐτό ζητᾶ τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ νά τόν συνοδεύη στήν «ἐκ τοῦ ματαίου τούτου κόσμου ἀναχώρησιν», ὅπως ἔλεγε.

Δημ. Σεβασμιώτατε, σέ διάστημα λίγων μηνῶν ἁγιοκατατάχθηκαν δύο πρόσωπα μέ τά ὁποῖα συνδεόσασταν, ὁ ἅγιος Σωφρόνιος τοῦ Ἔσσεξ καί χθές ὁ ἅγιος Καλλίνικος, Μητροπολίτης Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἀλμωπίας. Πῶς αἰσθάνεστε γιά τό γεγονός αὐτό, γιά νά κλείσουμε αὐτή τή συζήτησή μας. Εἶστε ἕνας ἄνθρωπος ὁ ὁποῖος ἔχει γράψει γι’ αὐτές τίς δύο προσωπικότητες, τίς ἔχετε ἀναδείξει θά λέγαμε, ἔχετε συγκεντρώσει τόν πνευματικό τους πλοῦτο.

Ν.Ι. Ναί, καί ὄχι μόνο γι’ αὐτούς. Συνδεόμουν πάρα πολύ στενά μέ τόν ἅγιο Παΐσιο, συνδεόμουν πάρα πολύ μέ τόν ἅγιο Ἐφραίμ Κατουνακιώτη, μέ τόν ὁποῖο εἶχα ἕναν διάλογο γιά θέματα καρδιακῆς προσευχῆς, μέ τόν ἅγιο Παΐσιο πού πήγαινα τακτικά στό Ἅγιο Ὄρος καί εἶχα μία τακτική ἐπικοινωνία, καί σέ δύσκολες στιγμές τῆς ζωῆς μου ἐκεῖνος ἔδειξε πολύ μεγάλη ἀγάπη καί φροντίδα γιά μένα. Καί φυσικά μέ τόν ἅγιο Σωφρόνιο. Μέ τόν ἅγιο Σωφρόνιο συνδεόμουν μέ τήν εὐλογία τοῦ Γέροντός μου, τοῦ Καλλινίκου. Ὅταν τοῦ εἶπα ὅτι θέλω νά πάω νά συναντήσω τόν ἅγιο Σωφρόνιο. «Βεβαίως», μοῦ εἶπε. Καί ὅταν πήγαινα στό Ἅγιον Ὄρος, μοῦ ἔλεγε: «Νά πᾶς, νά ὠφελεῖσαι». Καί ὅταν ἐπέστρεφα εἴτε ἀπό τόν Γέροντα Σωφρονιο εἴτε ἀπό τόν ἅγιο Παΐσιο καί ἀπό πατέρες τοῦ Ἁγίου Ὄρους, μοῦ ἔλεγε: «Πές μου καί ἐμένα τί σοῦ εἶπαν αὐτοί γιά νά ὠφεληθῶ καί ἐγώ». Ἐνῶ ἦταν Γέροντάς μου, ἦταν πνευματικός μου πατέρας, ὁ κατ’ ἐξοχήν Γέροντάς μου, ἐν τούτοις ὅμως μέ ἄφηνε ἐντελῶς ἐλεύθερο. Δέν ἦταν σάν κάποιους Γέροντες οἱ ὁποῖοι κρατᾶνε τά πνευματικά παιδιά τους μόνο στόν ἑαυτό τους. Ἐκεῖνος μοῦ ἔδινε πλήρη ἐλευθερία. Καί ὅταν ἐπέστρεφα ἀπό τίς «ἀποδημίες» μου, τότε ἐκεῖνος ρωτοῦσε: «Πές μου, τί σοῦ εἶπε ὁ ἅγιος Παΐσιος γιά νά ὠφεληθῶ καί ἐγώ. Τί σοῦ εἶπε ὁ ἅγιος Σωφρόνιος γιά νά ὠφεληθῶ καί ἐγώ;». Καί ἐνῶ ἔμενα μέσα στήν Μητρόπολη μαζί μέ ἐκεῖνον 15 χρόνια, ὅμως κάθε χρόνο, ἕνα μήνα, μοῦ ἔδινε τήν ἄδεια καί πήγαινα στήν Μονή τοῦ Essex γιά νά ὠφελοῦμαι ἀπό τόν ἅγιο Σωφρόνιο. Αἰσθάνομαι πολύ μεγάλη χαρά γι’ αὐτό τό γεγονός, πρῶτα-πρῶτα γιατί πλούτισε ἡ Ἐκκλησία, πλούτισε τό ἁγιολόγιο τῆς Ἐκκλησίας. Βεβαίως, ἡ Ἐκκλησία ἔχει πάρα πολλούς ἁγίους, ἀλλά ἐδῶ εἶναι τό ἐπίσημο ἁγιολόγιο καί χρωστοῦμε εὐγνωμοσύνη στό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο γι’ αὐτήν τήν μεγάλη δωρεά. Καί τόν ἅγιο Ἰωσήφ τόν Ἡσυχαστή, τόν ὁποῖο ἐμμέσως γνώρισα μέσα ἀπό τά πνευματικά του παιδιά καί χρωστᾶμε πολύ μεγάλη εὐγνωμοσύνη γι’ αὐτό, αἰσθάνομαι πολύ μεγάλη χαρά. Ἀλλά βέβαια καταλαβαίνετε ὅτι αὐτό δέν μᾶς δίνει τό δικαίωμα νά ἔχουμε μέσα μας αὐτοδικαίωση καί αὐτάρκεια, δηλαδή νά λέμε εἶχα ἅγιο πνευματικό πατέρα. Ναί, εἶχα ἅγιο πνευματικό πατέρα, δῶρο τοῦ Θεοῦ, ἀλλά αὐτό μπορεῖ νά εἶναι εἰς βάρος μου.

Δημ. Δέν μᾶς ἀπαλλάσσει δηλαδή τῶν πνευματικῶν εὐθυνῶν, αὐτό ἐννοεῖτε.

Ν.Ι. Βεβαίως, διότι λέει ἐκεῖ ἡ Ἁγία Γραφή ὅτι «ὁ γνούς καί μή ποιήσας δαρήσεται πολλάς». Καί μάλιστα αὐξάνονται, θά ἔλεγα, οἱ ὑπευθυνότητες καί τά καθήκοντά μας ἀπέναντι στόν Θεό καί στούς ἄλλους. Αὐτές τίς ἡμέρες, χθές καί σήμερα, μοῦ ἔλεγαν μερικοί: «Τί τυχερός πού γνωρίζεις τόσους ἁγίους καί ἰδιαιτέρως τόν ἅγιο Καλλινίκο πού ἤσασταν μαζί, τό μοναδικό του παιδί, τό μοναχοπαίδι του», μέ τήν στενή ἔννοια τοῦ ὅρου. Ἀπαντοῦσα: «Αὐτό εἶναι δωρεά τοῦ Θεοῦ, ἀλλά ὅταν ὁ Θεός δίνη ἕνα δῶρο, πρέπει ἀπέναντι σ’ αὐτό τό δῶρο νά στεκόμαστε μέ καλό τρόπο, γιατί ἀλλιῶς τά πνευματικά δῶρα ἤ τά πνευματικά λάθη πληρώνονται πολύ ἀκριβά». Καί σέ αὐτούς πού μοῦ ἔλεγαν: «Τί μεγάλη εὐλογία νά ζῆς μέ ἕναν ἅγιο», ἀπαντοῦσα: «Δέν ἦταν τόσο εὐλογία, ἦταν καί σταυρός, γιατί ἔπρεπε νά σηκώσω καί ἐγώ τόν δικό μου σταυρό κοντά σ’ αὐτόν». Καί ἐγώ τουλάχιστον ἔλεγα διά πρεσβειῶν καί ἐκείνου καί ἄλλων τουλάχιστον νά σωθοῦμε, τουλάχιστον ὁ Θεός νά στείλη τό ἔλεός του καί νά μᾶς κρίνη μέ ἐπιείκεια.

Δημ. Κάτι τελευταῖο, Σεβασμιώτατε, πρακτικό γιά τούς τηλεθεατές μας πού μᾶς ἀκοῦν. Ἔχετε γράψει τρία βιβλία γιά τόν μακαριστό πνευματικό σας, τόν ἅγιο Καλλίνικο, σκέφτεστε αὐτά τά βιβλία νά τά συνοψίσετε πλέον, νά προβεῖτε σέ μία καινούργια ἔκδοση μέ τήν εὐκαιρία τῆς ἁγιοκατατάξεως;

Ν.Ι. Τό τρίτο βιβλίο, «Καλλίνικος, Μητροπολίτης Ἐδέσσης μιά "ὁσία μορφή"», ἔχει ἐξαντληθῆ καί ἔπρεπε νά τό ξαναεκδώσω. Καί μπορεῖ νά σᾶς φαίνεται παράδοξο, ἀλλά χθές εἶχα αὐτό τό ἔργο, ἀπό τό πρωΐ ξεκίνησα νά ἐπιμεληθῶ αὐτό τό ἔργο καί ὅταν ὁλοκληρώθηκε ἡ διόρθωση καί νά προσθέσω μερικά ἄλλα κείμενα, ἦρθε ἡ ἀπόφαση τῆς ἁγιοκατατάξεως. Ἄρα, λοιπόν, τό ἔχω δεῖ, τό ἔχω ὁλοκληρώσει, εἶναι ἕτοιμο γιά νά ἐκδοθῆ, ἕνα τρόπον τινά συνοπτικό βιβλίο γιά νά καταλάβουν ὅλοι τί μεγάλη μορφή εἶναι ὁ ἅγιος Καλλίνικος. Καί γιά νά ὁλοκληρώσω, θά ἔλεγα ὅτι ὁ ἅγιος Καλλίνικος ἦταν πάρα πολύ ἐκφραστικός ἄνθρωπος. Εἶχε μερικές φράσεις πού ἦταν πάρα πολύ σημαντικές.

Πρῶτον, ἄς ποῦμε, μία φράση τήν ὁποία ἔλεγε ὅταν ἄκουγε ἕνα γεγονός. Ἔλεγε «δυνάμει τοῦ νόμου». Ὅταν γράφη κανείς ἕνα ἔγγραφο, λέει «δυνάμει τοῦ νόμου τάδε». Κάποιος τόν ρώτησε τί θά πῆ «δυνάμει τοῦ νόμου;», καί ἐκεῖνος ἀπαντοῦσε: «Δυνάμει τοῦ νόμου τοῦ πνευματικοῦ». Ἔλεγε ὅτι ὑπάρχει γιά ὅλα τά θέματα ἕνας πνευματικός νόμος. Δηλαδή τό πῶς συμπεριφέρεται κανείς ἀπέναντι στό Θεό, ἀπέναντι στήν Ἐκκλησία, ὑπάρχει ἕνας πνευματικός νόμος. Ἕνα αὐτό.

Δεύτερον, ὅταν εἶχε κάποια δυσκολία, συνήθως δέν ἀπαντοῦσε, συνήθως ἔκανε ὑπομονή. Ὅταν εἶχε κάποια συκοφαντία, ὅταν τόν συκοφαντοῦσαν, ἐκεῖνος ἔκανε ὑπομονή, ἁπλῶς ἔλεγε: «Θά λαλήση ὁ οὐρανός». Τά ἄφηνε ὅλα στόν Θεό. Καί χθές «ἐλάλησε ὁ οὐρανός». Δηλαδή, ἡ πρώτη φράση ἡ ὁποία ἦρθε στό νοῦ μου χθές μόλις ἄκουσα γιά τήν ἁγιοκατάταξή του, εἶπα: «ἐλάλησε ὁ οὐρανός». Καί ἐπίσης ἕνα ἄλλο πού ἔλεγε, ἰδίως ὅταν ἦταν ἄρρωστος, ἦταν: «Ἄς ἤμουν ἅγιος καί ἄς ἤμουν μέ ἕνα πόδι ἤ μέ ἕνα μάτι», δηλαδή ποθοῦσε τήν ἁγιότητα. Τό τελευταῖο διάστημα ἐκεῖνος αὐτό νοσταλγοῦσε. «Δέν πειράζει, ἄς ἤμουνα ἅγιος καί ἄς ἤμουν καί τυφλός», πού ἔδειχνε τόν μεγάλο πόθο τόν ὁποῖον εἶχε γιά τήν ἁγιότητα.

Δημ. Σεβασμιώτατε, στό σημεῖο αὐτό νά σᾶς εὐχαριστήσουμε γιά τήν παρουσία σας στό πρακτορεῖο μας καί γιά τήν ἐνδιαφέρουσα συζήτηση καί τή μαρτυρία τῶν ἐμπειριῶν σας ἀπό τόν νέο ἅγιο τῆς Ἐκκλησίας μας, τόν μακαριστό Μητροπολίτη Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἀλμωπίας κυρό Καλλίνικο. Νά εἶστε καλά.

Ν.Ι. Ἐγώ εὐχαριστῶ πάρα πολύ καί νά ἔχουμε τίς πρεσβεῖες του.

Δημ. Νά εἶστε καλά. Τήν εὐχή σας.–

Νέο Βιβλίο τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου

Στό παρόν βιβλίο δημοσιεύονται ἀναμνήσεις Κληρικῶν, Μοναχῶν καί λαϊκῶν πού γνώρισαν τόν ἅγιο Καλλίνικο, Μητροπολίτη Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἀλμωπίας.

Πρόκειται γιά ἀναμνήσεις πού δέν εἶναι ἀπόρροια σκέψεων, ἐπιστημονικῶν ἀναλύσεων καί φαντασίας, ἀλλά αὐθεντικές καταγραφές. Ὅσα παρουσιάζονται στό βιβλίο περιγράφουν, σκιαγραφοῦν καί ἁγιογραφοῦν τόν βίο καί τήν πολιτεία ἑνός ἁγίου Μητροπολίτου τῆς ἐποχῆς μας.

Ἀκόμη δημοσιεύονται τά κείμενα καί οἱ ἀποφάσεις γιά τήν ἁγιοκατάταξή του ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο, ὅπως καί τά κηρύγματα στόν πρῶτο ἑορτασμό τῆς μνήμης του καί τῆς ἀνακομιδῆς τῶν λειψάνων του.
Δημοσιεύουμε τήν εἰσαγωγή τοῦ βιβλίου:

***

Μέσα στόν ἄνθρωπο γίνεται μιά «μάχη» μεταξύ «μνήμης» καί «λήθης». Τά ὅσα βλέπουμε, ἀκοῦμε καί μαθαίνουμε, τά ὅσα γεγονότα ζοῦμε παραμένουν γιά λίγο στήν μνήμη, καί ὕστερα ἀπό ἕνα διάστημα τά περισσότερα περνᾶνε στήν λήθη, παραμένει, ὅμως, μιά αἴσθηση τῶν πραγμάτων καί ἔτσι ἀναπτύσσεται ἡ πείρα πού ἀποκτοῦμε.

Ἡ ἱστορία ἀποτελεῖται ἀπό περιστατικά πού παραμένουν στήν μνήμη τῶν ἀνθρώπων, ἡ δέ ἑρμηνεία τῆς ἱστορίας θά εἶχε ἀξία ἄν τά γεγονότα ἀπό τήν λήθη ἔρχονταν μέ τήν ἀνάμνηση στήν μνήμη.

Ὅταν προσέξουμε τήν ζωή μας θά δοῦμε ὅτι ἡ πείρα πού ἔχουμε συγκροτεῖται ἀπό πολλές μνῆμες καί ἀναμνήσεις, ἀνθρώπων, γεγονότων καί καταστάσεων. Αὐτά ἐν πολλοῖς καθορίζουν τήν ζωή μας.

Στό παρόν βιβλίο δημοσιεύονται δικές μου ἀναμνήσεις ἀπό τήν σχέση μου μέ τόν ἅγιο Καλλίνικο, τόν Γέροντά μου, οἱ ἀναμνήσεις ἀπό τήν σχέση τοῦ ἁγίου Καλλινίκου μέ τόν Ἀρχιμ. π. Ἐπιφάνιο Θεοδωρόπουλο, τόν πιό στενό ἀδελφικό του φίλο, καθώς ἐπίσης οἱ ἀναμνήσεις τοῦ ὁδηγοῦ τοῦ αὐτοκινήτου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Δήμου Παπαντωνίου καί πολλῶν Κληρικῶν, μοναχῶν καί λαϊκῶν τοῦ ποιμνίου του.

Οἱ ἀναμνήσεις αὐτές ἐγράφησαν λίγο χρονικό διάστημα μετά τήν κοίμησή του καί κατ’ αὐτόν τόν τρόπο διασώθηκαν λεπτομέρειες ἀπό τήν ἐπισκοπική διακονία τοῦ ἁγίου Καλλινίκου. Στήν προκειμένη περίπτωση ἡ πάλη μεταξύ μνήμης καί λήθης ἔκλινε πρός τήν μνήμη. Ἄν δέν γράφονταν ἐγκαίρως τά περιστατικά αὐτά, ἴσως τά περισσότερα νά εἶχαν παρασυρθῆ ἀπό τόν «πανδαμάτορα χρόνο» στήν λήθη, ἐνῶ τώρα διασώθηκαν καί ἱστοροῦν τήν μνήμη ἑνός ἁγίου ἀνθρώπου καί Ἐπισκόπου, καί αὐτό ἀποτελεῖ ἕνα μέρος τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἱστορίας.

Οἱ ἀναμνήσεις αὐτές δέν εἶναι ἀπόρροια σκέψεων, ἐπιστημονικῶν ἀναλύσεων καί φαντασίας, ἀλλά αὐθεντικές καταγραφές. Γι’ αὐτό ὅσα παρουσιάζονται ἐδῶ εἶναι αὐθεντικά, αὐθόρμητα, κατ’ ἐξοχήν ζωντανά. Περιγράφουν, καί θά ἔλεγα σκιαγραφοῦν καί ἁγιογραφοῦν τόν «βίο καί τήν πολιτεία» ἑνός ἁγίου Μητροπολίτου, τοῦ Ἐπισκόπου Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἀλμωπίας Καλλινίκου.

Ὁ ἅγιος Καλλίνικος ἦταν ἕνας αὐθόρμητος ἄνθρωπος, ἐνθουσιώδης, εὐφυής, καί γεμάτος ἀπό ἀγάπη πρός τόν Χριστό, τήν Παναγία, καί τούς ἁγίους, ἀλλά καί πρός τό ποίμνιο πού τοῦ χάρισε ὁ Θεός διά τῆς Ἐκκλησίας. Γνώριζε πολύ καλά τήν ἀποστολή τοῦ Κληρικοῦ καί ἰδιαιτέρως τοῦ Ἐπισκόπου καί ἦταν ὁλόκληρος μιά φλόγα, ἕνα φῶς, καί μιά φωτιά.

Στόν χειροτονητήριό του λόγο σέ Ἐπίσκοπο ἐξέφραζε αὐτόν τόν πόθο του, γι’ αὐτό εἶπε:

«Δεήθητε, Σεβασμιώτατε, μετά τῶν συνιερουργούντων Ἁγίων Ἀρχιερέων, ἵνα τό πῦρ τοῦ Παναγίου Πνεύματος μέ καθάρῃ καί ἀνάψῃ ἐντός μου πυρκαϊάν ἀγάπης πρός τόν Σωτῆρα καί Λυτρωτήν Χριστόν καί τήν Ἁγίαν Του Ἐκκλησίαν. Δεήθητε, ἵνα ὡς λαμπάς καῶ διά τήν δόξαν τοῦ Ἐσταυρωμένου Ἰησοῦ Χριστοῦ, Ὅστις τόσον μέ ἠγάπησε καί τόσον μέ ἐτίμησεν. Δεήθητε, ἵνα ἔχω καλήν ἀπολογίαν ἐν ἡμέρᾳ Κρίσεως καί ἀξιωθῶ μετά τῶν λογικῶν προβάτων νά εἰσέλθω εἰς τήν χαράν τοῦ Κυρίου, εἰς τήν Βασιλείαν τῶν Οὐρανῶν καί νά ἀναπέμπω τόν Τρισάγιον Ὕμνον εἰς τήν Ὑπερούσιον Τριάδα, τόν Πατέρα, τόν Υἱόν καί τό Ἅγιον Πνεῦμα εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων».

Αὐτά τά ἴδια τά διετύπωσε καί στόν ἐνθρονιστήριο λόγο του στήν ἕδρα τῆς Μητροπόλεώς του τήν Ἔδεσσα, ὅπου μεταξύ τῶν ἄλλων εἶπε:

«Ἤδη ἵσταμαι ἐπί ὄρους ὑψηλοῦ. Καλοῦμαι νά ἀγρυπνῶ, νά ἐποπτεύω, νά ἐπισκοπῶ, νά παρατηρῶ, νά παρακολουθῶ τά λογικά πρόβατα. Ἤδη μοι ἀνέθεσεν ὁ Θησαυρός τῶν ἀγαθῶν νά ἀσφαλίσω θησαυρούς ἀνυπολογίστου ἀξίας, νά διαφυλάξω ψυχάς, "ὑπέρ ὧν Χριστός ἀπέθανεν" (Α΄ Κορ. η΄, 11). Δύσκολον τό ἔργον, βαρεῖα ἡ ἀποστολή.  Ἀκούω τοῦ Ἀποστόλου Παύλου διδάσκοντος∙ "δεῖ τόν Ἐπίσκοπον ἀνεπίληπτον εἶναι, νηφάλιον, σώφρονα, κόσμιον, φιλόξενον, διδακτικόν" (Α΄ Τιμ. γ΄, 2). Ἀκούω τοῦ Κυρίου λαλοῦντος∙ "ὁ ποιμήν ὁ καλός τήν ψυχήν αὐτοῦ τίθησιν ὑπέρ τῶν προβάτων" (Ἰω. ι΄, 11). Βλέπω Ἀποστόλους, νά ἔχουν παραδώσει τά ψυχάς αὐτῶν ὑπέρ τοῦ Ὀνόματος τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ (Πράξ. ιε΄, 26), νά ἐκδαπανῶνται ὑπέρ τοῦ Ποιμνίου καί νά ὑφίστανται μαρτυρικόν θάνατον. Βλέπω τούς Ἁγίους Πατέρας νά θηριομαχοῦν ὑπέρ τῆς Πίστεως, καί νά δέχωνται διωγμούς πρωτοφανεῖς. Βλέπω Ἐπισκόπους νά ἀπαγχονίζωνται καί ἀποκεφαλίζωνται χάριν τοῦ Ποιμνίου των. Τί λέγω; Βλέπω Αὐτόν τοῦτον τόν Ἀρχηγόν τῆς Πίστεώς μας Ἐσταυρωμένον.

Λοιπόν, ὁ κλῆρος τοῦ Ἐπισκόπου δέν εἶναι θρόνος, ἀλλά σταυρός. Ὁ Ἐπίσκοπος ἀναβαίνει πρῶτον εἰς τόν Γολγοθᾶν. Σταυρός εἶναι τό σύμβολον παντός Χριστιανοῦ καί μάλιστα τοῦ Ἀρχιερέως. " Ὅς οὐ λαμβάνει τόν σταυρόν αὐτοῦ καί ἀκολουθεῖ ὀπίσω μου οὐκ ἔστι μου ἄξιος" (Ματθ. ι΄, 38). Ἑπομένως, εἶμαι ὑποχρεωμένος νά λάβω ἀπόφασιν, "ὅτι οὐκ ἦλθον διακονηθῆναι, ἀλλά διακονῆσαι" (Μάρκ. ι΄, 45). Ἡ Ἁγία ἡμῶν Ἐκκλησία μέ ἔστειλεν ἐνταῦθα οὐχί νά ὑπηρετηθῶ, ἀλλά νά ὑπηρετήσω∙ οὐχί νά διευκολυνθῶ, ἀλλά νά διευκολύνω∙ οὐχί νά λάβω, ἀλλά νά δώσω∙ οὐχί νά ζητήσω, ἀλλά νά μεταδώσω. Ἡ θυσία πρέπει νά διακρίνῃ τήν Ἀρχιερατικήν μου ζωήν.

Τῇ δυνάμει τοῦ Κυρίου θά καταβάλω πᾶσαν προσπάθειαν διά τήν πνευματική καλλιέργειαν τοῦ ἐμπεπιστευμένου μοι Ποιμνίου. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος καθορίζων τά καθήκοντα τοῦ Ποιμένος λέγει: "Ἔδωκεν (ὁ Θεός) τούς Ποιμένας καί Διδασκάλους πρός τόν καταρτισμόν τῶν Ἁγίων εἰς ἔργον διακονίας, εἰς οἰκοδομήν τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ" (Ἐφεσ. δ΄, 12).  Τάς πτωχάς μου δυνάμεις, σύν Θεῷ Ἁγίῳ, θά διαθέσω εἰς τήν Ἱεράν ταύτην Μητρόπολιν. Ἐν τῷ κόσμῳ οὐδέν ἄλλο ἐπιζητῶ. Μέ ἠξίωσεν ὁ Κύριος τῆς ὑψίστης δωρεᾶς νά γίνω, τρέμω ὅταν τό σκέπτωμαι, διάδοχος... τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων... Τί ἄλλο νά θέλω! Ἀπέναντι αὐτῆς τῆς δωρεᾶς οἱαδήποτε θυσία ἐκ μέρους μου εἶναι ἀναξία λόγου.

Ἤδη τελευτῶν τόν λόγον σκέπτομαι τήν μεγάλην ἡμέραν καί ἐπιφανῆ. Σκέπτομαι τήν ἡμέραν ἐκείνην, καθ’ ἥν ὁ Ἀρχιποίμην Κύριος θά ζητήση τάς ψυχάς τοῦ Ποιμνίου μου. Σκέπτομαι, ὅτι τρέμων καί γυμνός θά παρασταθῶ πρό τοῦ Βήματος τοῦ Χριστοῦ, τοῦ Κριτοῦ τῆς Οἰκουμένης.Παρακαλῶ τόν Ἅγιον Θεόν, ὅπως διά πρεσβειῶν τῶν Ἁγίων Πατέρων, ὧν τήν μνήμην ἐπιτελοῦμεν, ἀξιώσῃ Ποιμένα καί ποιμενομένους, εἰσελθεῖν εἰς τήν Βασιλείαν Του».

Ἀλλά καί στήν Διαθήκη του τήν ὁποία ὑπαγόρευσε λίγο πρίν τό ταξείδι του στό Λονδίνο γιά ἐγχείριση στόν ἐγκέφαλο, καί ἑπτά μῆνες πρό τῆς κοιμήσεώς του, ἐξέφρασε αὐτό τό ὅραμα πού τόν διακατεῖχε σέ ὅλη τήν ἐπισκοπική του διακονία. Ἔλεγε:

«Τέλος, ἐκφράζω ἐκ τῶν μυχίων τῆς καρδίας μου τήν ἄπειρον εὐγνωμοσύνην μου πρός τόν ἐν Τριάδι Θεόν ἡμῶν, διότι εἶμαι Ὀρθόδοξος Χριστιανός ἐκ γονέων Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν καί διότι μέ ἐτίμησε διά τῆς ὑψίστης τιμῆς τῆς ἀρχιερατικῆς Χάριτος καί ἀνέθεσεν εἰς τήν ἐλαχιστότητά μου τήν διαποίμανσιν λαοῦ ἐκλεκτοῦ καί εὐσεβοῦς. Παρακαλῶ καί ἱκετεύω τούς συνεπισκόπους μου νά στείλουν ἐκεῖ εἰς διαδοχήν μου ἄνδρα "πλήρη πίστεως καί Πνεύματος Ἁγίου", ὥστε νά διορθώσῃ οὗτος τά εἰς ἐμέ ἐλλείποντα, καταστήσῃ δέ τήν Ἐπισκοπήν τμῆμα τοῦ Παραδείσου. Ἀμήν. Τό ἔλεος τοῦ Κυρίου ἄς μέ συνοδεύῃ κατά τήν ἐκ τοῦ ματαίου τούτου κόσμου ἐκδημίαν μου».

Αὐτό ἦταν τό ὅραμα τῆς ἐπισκοπικῆς του διακονίας, ἀλλά καί ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖο τήν ἐξασκοῦσε. Μπροστά του πάντοτε εἶχε τό «ἀφεντικό» του, ὅπως ἔλεγε, τόν Χριστό, ἀλλά καί τήν ἀπολογία πού θά δώση καί μετά τήν ἔξοδο τῆς ψυχῆς ἀπό τό σῶμα, ἀλλά καί κατά τήν Δευτέρα Παρουσία τοῦ Χριστοῦ. Μέσα στά πλαίσια αὐτά πλησίαζε τούς ἀνθρώπους καί ἐξασκοῦσε τήν ἐπισκοπική-ποιμαντική του διακονία, ὄχι μέ συστήματα ἀνθρώπινα, ἀλλά μέ τήν σταυροαναστάσιμη προοπτική τῆς Ἐκκλησίας.

Ὁ ἀναγνώστης τοῦ βιβλίου αὐτοῦ θά δῆ ἕναν Ἐπίσκοπο τοῦ ὁποίου ἡ καρδιά φλεγόταν ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί σπαρταροῦσε γιά τήν σωτηρία τῶν «προβάτων» καί τῶν «ἀρνίων τοῦ Χριστοῦ» καί θυσιαζόταν ὅλη τήν ἡμέρα καί τήν νύκτα γι’ αὐτά.

Μέ αὐτήν τήν διάθεση λειτουργεῖ καί κηρύττει, περιοδεύει στά χωριά καί μάλιστα στά σύνορα, ἐπισκέπτεται τά Σχολεῖα καί τά Νοσοκομεῖα, εἰσέρχεται στά σπίτια τῶν ἀνθρώπων πού ἔχουν ἀνάγκη, ἐπικοινωνεῖ στόν δρόμο, ὡς «καλός ποιμήν», μέ τά λογικά πρόβατα τοῦ Χριστοῦ, ἀποδέχεται ὡς ἁπλός Ἱερέας τούς ἀνθρώπους στά Γραφεῖα καί τούς ἐμψυχώνει ἀπό τά διάφορα προβλήματά τους, ἐνδιαφέρεται γιά ὅλα τά προβλήματα τοῦ λογικοῦ ποιμνίου του πού εἶναι ποίμνιο τοῦ Χριστοῦ.

Τά λόγια του, πού διασώθηκαν στήν μνήμη τῶν ἀνθρώπων, δείχνουν ἕναν ἄνθρωπο μέ δύο μεγάλα χαρίσματα, ἤτοι τήν εὐφυΐα καί τήν ἐσωτερική πνευματική ζωή. Καί τά δύο αὐτά συνδυάζονται ἁρμονικότατα μεταξύ τους. Κατά τόν ἴδιο τρόπο συνδυάζονται στενά ἡ ἀγάπη μέ τήν ἐλευθερία.

Φαίνεται καθαρά ὅτι ὁ ἅγιος Καλλίνικος ἦταν ἁπλός καί μεγάλος, ταπεινός καί ὑψιπέτης ἀετός, ἕνας ταπεινός Ἱερεύς τοῦ χωριοῦ, ἀλλά καί ἕνα λαμπρός ἀσκητής καί πνευματικός πατέρας ὑψηλῶν προδιαγραφῶν. Δέν εἶχε ἐπάνω του τίποτε εὐσεβιστικό, ἠθικιστικό, ἀλλά ἦταν ἕνας ὀρθόδοξος ποιμένας καί Ἐπίσκοπος.

Ἐκεῖνο πού θά διαπιστώση ὁ ἀναγνώστης ἀπό τήν ἀνάγνωση τοῦ βιβλίου αὐτοῦ εἶναι ὅτι σέ ὅλες τίς ἐνέργειες τοῦ ἁγίου Καλλινίκου φαίνεται ἡ φωτιά τῆς πίστεως καί τῆς ἀγάπης του, ἀλλά κυρίως ἡ φλόγα τῆς Πεντηκοστῆς. Ὁ Ἐπίσκοπος εἶναι εἰς τύπον τοῦ Χριστοῦ, ὅπως τόν περιγράφουν τά ἱερά Εὐαγγέλια καί ἡ ὅλη παράδοση τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλά καί διάδοχος τῶν ἁγίων Ἀποστόλων. Ὁ τρόπος πού πλησίαζε τούς ἀνθρώπους καί τούς δίδασκε ἤ καί παρηγοροῦσε ἦταν ὁ τρόπος πού πλησίαζε τούς ἀνθρώπους ὁ Χριστός καί οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι.

Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς σέ ὁμιλία του στήν ἑορτή τῆς Πεντηκοστῆς λέγει ὅτι ὅπως ἀπό μιά ἀναμμένη λαμπάδα μεταδίδεται τό φῶς σέ ἄλλες λαμπάδες διαδοχικά καί παραμένει τό φῶς μόνιμα, ἔτσι καί ἡ Χάρη τοῦ θείου Πνεύματος διά τῆς χειροτονίας τῶν Ἀποστόλων στούς διαδόχους τους, καί ἀπό αὐτούς σέ ἄλλους διαδίδεται καί προχωρεῖ σέ ὅλες τίς γενεές «καί φωτίζει πάντας τούς πειθομένους τοῖς πνευματικοῖς ποιμέσι καί διδασκάλοις».

Στήν συνέχεια λέγει ὅτι «ταύτην οὖν τήν Χάριν καί τήν δωρεάν τοῦ Θεοῦ καί τόν διά τοῦ Εὐαγγελίου φωτισμόν τοῦ θείου Πνεύματος ἔρχεται κομίσων τῇ πόλει τῶν κατά καιρούς ἀρχιερέων ἕκαστος». Δηλαδή, κάθε Ἀρχιερεύς ὡς μιά λαμπάδα μεταφέρει στήν πόλη γιά τήν ὁποία χειροτονήθηκε τόν φωτισμό τοῦ θείου Πνεύματος. Καί συνεχίζει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὅτι ὅσοι ἀπωθοῦν κάποιον ἀπό αὐτούς τούς Ἐπισκόπους, διακόπτεται ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ καί διασποῦν τήν θεία διαδοχή καί ἀποχωρίζονται ἀπό τόν Θεό καί παραδίδονται σέ ποικίλες συμφορές.

Ὁ ἅγιος Καλλίνικος πῆγε στήν πόλη τῆς Ἐδέσσης, τῆς ἕδρας, καί σέ ὅλη τήν Μητρόπολη Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἀλμωπίας ὡς μιά λαμπάδα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, μεταφέροντας τόν φωτισμό καί τήν ἐμπειρία τῆς Πεντηκοστῆς καί ὅσοι τόν δέχθηκαν καί τόν ἀγάπησαν αἰσθάνθηκαν αὐτήν τήν δύναμη καί τήν φωτιά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Ἐκινεῖτο μεταξύ μας, στόν Ναό, τήν θεία Λειτουργία, τά Γραφεῖα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως, στούς δρόμους, στά σπίτια, στά Σχολεῖα, στά Ἱδρύματα ὡς ἕνας πυρφόρος ἄνθρωπος, ὡς ἕνας φλογερός Ἐπίσκοπος, ὡς μιά ζωντανή ἀναμμένη λαμπάδα τῆς Πεντηκοστῆς, ὡς ἕνας Ἀπόστολος Ἰησοῦ Χριστοῦ, γεμάτος φῶς καί ζωή, ὡς ἕνας φωτεινός ἄγγελος Κυρίου.

Ζητᾶμε τίς πρεσβεῖες του στόν Χριστό τόν Ὁποῖο ἀγάπησε πολύ γιά μᾶς πού μᾶς ἀγάπησε καί τόν ἀγαπήσαμε.

Ἔγραφα στήν Ναύπακτο στό Μητροπολιτικό Οἴκημα τήν 8η Αὐγούστου 2020, ἡμέρα τῆς ἑορτῆς τοῦ ἁγίου Καλλινίκου Μητροπολίτου Ἐδέσσης

† Ὁ Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος

Περιεχόμενα

Α´ Ἀναμνήσεις

1. Ἀναμνήσεις μου

1. Πρώτη γνωριμία μας   2. Ἡ ἐπικοινωνία μου μέ τόν Μητροπολίτη Καλλίνικο   3. Ἡ μετάβασή μου στήν Ἔδεσσα   4. Ἡ κουρά καί οἱ χειροτονίες μου   5. Προσωπικές ἐπιστολές   6. Ἀφιερώσεις   7. Διάφορα περιστατικά   8. Τό «κοινόβιο» τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως   9. Γενικές ἐντυπώσεις

2. Ἀναμνήσεις ἀπό τήν σχέση του μέ τόν π. Ἐπιφάνιο Θεοδωρόπουλο, τόν καρδιακό του φίλο

1. Ἡ γνωριμία τους   2. Χαρακτηρισμοί   3. Διάφορα περιστατικά   4. Ἡ προσωπική μου σχέση μέ τόν π. Ἐπιφάνιο   5. Δύο ἐπιστολές   6. Ἄρθρο τοῦ π. Ἐπιφανίου γιά τόν ἅγιο Καλλίνικο   Κόσμημα τῆς Ἐκκλησίας

3. Ἀναμνήσεις τοῦ Δήμου Παπαντωνίου ὁδηγοῦ τοῦ αὐτοκινήτου τῆς Μητροπόλεως

1. Εἰσαγωγικά   2. Δήμου Παπαντωνίου: Μαθήματα ζωῆς δίπλα στόν Ἅγιο Ἱεράρχη

4. Ἀναμνήσεις τοῦ ποιμνίου του

1. Ἐνθρόνιση   2. Προσωπικότητα   3. Χαρίσματα - Ἀρετές   4. Ἀκολουθίες - Περιοδεῖες   5. Κηρύγματα   6. Διακονία στά Γραφεῖα   7. Ἀγάπη πρός τούς Ἱερεῖς   8. Ἀγάπη πρός τό ποίμνιο   9. Διάφορα περιστατικά   10. Λόγοι - Ἀποφθέγματα   11. Ἀσθένεια – Κοίμηση 289

5. Χαρακτηρισμοί πού τοῦ δόθηκαν

6. Ποιήματα

1. Ἀκροστιχίδα ἀγάπης   2. Ὁ Δεσπότης τῆς Ἀγάπης   3. Κυοφορία ζωῆς   4. Φαινόμενα καί μή   5. Τά ψυγεῖα   6. Σταυροαναστάσιμος ὕμνος

Β´ Κείμενα γιά τήν ἁγιοκατάταξη, ἀποφάσεις καί ἐπιστολές

1. Πρόταση τοῦ Μητροπολίτου Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἀλμωπίας κ. Ἰωήλ στήν Διαρκῆ Ἱερά Σύνοδο γιά τήν ἁγιοκατάταξη τοῦ μακαριστοῦ Μητροπολίτου Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἀλμωπίας Καλλινίκου         

1. Οἱ ἐκκλησιαστικές καί κανονικές προϋποθέσεις ἁγιοκατάξεως   2. Συνοπτικός βίος καί πολιτεία τοῦ μακαριστοῦ Καλλινίκου   3. Ἐκδοθέντα βιβλία, ἐκδηλώσεις καί ἐπιδράσεις   4. Ἐνδεικτικές καί ἐνυπόγραφες ἐκκλησιαστικές μαρτυρίες   5. Ἡ θεραπεία δαιμονιζομένων καί ἀσθενῶν   6. Χαρακτηρισμοί πού τοῦ δόθηκαν

2. Εἰσήγηση τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγ. Βλασίου κ. Ἱεροθέου στήν Συνοδική Ἐπιτροπή ἐπί τῶν Δογματικῶν καί Νομοκανονικῶν Ζητημάτων

3. Ἀπόφαση τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος

4. Ἐπιστολές στόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη κ . Βαρθολομαῖο

1. Ἐπιστολές τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου   Ἀπάντηση Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου  

2. Ἐπιστολή τοῦ Μητροπολίτου Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἀλμωπίας Ἰωήλ

5. Ἀπόφαση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου

6. Εὐχαριστήριες Ἐπιστολές            

1. Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου  

2. Μητροπολίτου Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἀλμωπίας Ἰωήλ  

3. Δημάρχου Ἐδέσσης κ. Δημητρίου Γιάννου

Γ´ Συνέντευξη, λόγοι Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

1. «Ἐλάλησεν ὁ οὐρανός»

2. Ἀποστολική καί ἀγγελική ζωή τοῦ ἁγίου Καλλινίκου

1. «Χαῖρε ἰσότιμε τῶν Ἀποστόλων»  

2. «Χαῖρε ὁμόηθε τῶν ἀγγέλων»

3. Ὁ νηφάλιος νοῦς

1. «Τό ἀγριολούλουδο» τῆς Ρουμελιώτικης γῆς  

2. Οἱ τραγωδίες ἀπό τίς ὁποῖες πέρασε  

3. Ὁ νηφάλιος νοῦς   

4. Τό ἐκκλησιαστικό του φρόνημα

4. Ἀπό τήν ἱστορία στήν Ἐκκλησιαστική ἱστορία

1. Εὐχαριστίες καί τιμή  

2. Τέσσερεις ἐπιστολές του μέ τό «λάθε βιώσας»  

3. Ἡ φωτεινή του ἱστορία  

4. Ἡ παρρησία του στόν Θεό  

5. Τό ἐκκλησιαστικό φρόνημα τοῦ ἁγίου Καλλινίκου Μητροπολίτου Ἐδέσσης

Δ´ Φωτογραφικό Ὑλικό

Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

(Ἀπομαγνητοφωνημένο κήρυγμα κατά τόν ἑσπερινό τῆς Ἀνακομιδῆς τῶν ἱερῶν Λειψάνων τοῦ ἁγίου Καλλινίκου Ἐδέσσης, 14 Ὀκτωβρίου 2020)

Θεῖο κήρυγμα

Σεβασμιώτατε Μητροπολῖτα Ἐδέσσης Πέλλης καί Ἀλμωπίας κ. Ἰωήλ καί ἀγαπητέ ἐν Χριστῷ ἀδελφέ,
Σεβασμία τῶν Ἱεραρχῶν χορεία,
Τίμιον Πρεσβυτέριον, Χριστοῦ Διακονία,
Μοναχοί καί Μοναχές,
Ἄρχοντες τοῦ λαοῦ,
περιούσιε λαέ τοῦ Κυρίου,

1. Εὐχαριστίες καί τιμή

Θά ἤθελα νά εὐχαριστήσω ἐκ βάθους καρδίας τόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἀλμωπίας κ. Ἰωήλ καί ἀγαπητό ἐν Χριστῷ ἀδελφό, κατ' ἀρχάς γιά τά καλά λόγια τά ὁποῖα εἶπε προηγουμένως καί εὐχαρίστησε ὅλους καί τήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος καί τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο, ἰδιαιτέρως τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαῖο. Καί θά ἤθελα νά πῶ δημοσίως ὅτι βεβαίως κάναμε πολλά καί ἐμεῖς, ἀλλά ἐκεῖνο πού ἔχει πολύ μεγάλη σημασία εἶναι ἡ μαρτυρία τήν ὁποία ἔδωσε ὁ Μητροπολίτης αὐτοῦ τοῦ τόπου, ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ἐδέσσης Ἰωήλ, γιατί ἕνα ἀπό τά ἀπαραίτητα στοιχεῖα τῆς ἁγιοκατατάξεως ἑνός ἀνθρώπου εἶναι ὁ Ἐπίσκοπος τοῦ τόπου νά ἐπιβεβαιώνη τήν μαρτυρία τοῦ λαοῦ, ὅτι αὐτός ὁ συγκεκριμένος Χριστιανός ἤ Ἐπίσκοπος πράγματι εἶναι ἅγιος καί μπορεῖ νά καταταγῆ στήν χορεία τῶν Ἁγίων.

Εὐχαριστῶ τόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Ἐδέσσης, κατά δεύτερον λόγο διότι μέ ἐτίμησε σήμερα ἐνώπιον σοφῶν καί πεπειραμένων Ἱεραρχῶν τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος νά ἵσταμαι ἐπί τοῦ θρόνου αὐτοῦ καί νά ἐκφωνήσω τόν λόγο τῆς ἡμέρας.

Θέλω νά πῶ ὅτι αἰσθάνομαι ἰδιαίτερη τιμή καί ἰδιαίτερη συγκίνηση, διότι βρίσκομαι σέ αὐτόν τόν θρόνο στόν ὁποῖον ἐνθρονίστηκε ὁ ἅγιος Καλλίνικος. Σέ αὐτόν τόν Ἱερό Ναό ἐμφανίστηκε γιά πρώτη φορά καί, ὅπως ἀκούσαμε καί στά τροπάρια τά ὁποῖα ψάλαμε προηγουμένως, σέ αὐτόν τόν Ναό ἔδωσε τήν μαρτυρία τοῦ Χριστοῦ καί τῆς Ἐκκλησίας, ἐκήρυξε, δίδαξε, λειτούργησε, χειροτόνησε καί ἐμένα καί τόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Ἰωήλ καί θά μπορούσαμε νά ποῦμε ὅτι εἶναι Ἱερός Ναός τῆς Ἁγίας Σκέπης, ἀλλά συγχρόνως εἶναι καί Ἱερός Ναός τοῦ ἁγίου Καλλινίκου.

Δέν μπορεῖ κανείς μέσα σέ λίγα λεπτά της ὥρας νά ὁμιλήση καί νά παρουσιάση ὅλη τήν ζωή τοῦ ἁγίου αὐτοῦ Ἐπισκόπου. Ἄλλωστε, ὅταν διαβάση κανείς τούς ἱερούς ὕμνους τούς ὁποίους συνέταξε ὁ μεγάλος ὑμνογράφος τῆς Ἐκκλησίας μας, ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ἐδέσσης κ. Ἰωήλ, ὁ ὁποῖος ἀξιώθηκε νά εἶναι καί ὁ διάδοχος τοῦ Μητροπολίτου πού τόν χειροτόνησε, δηλαδή τοῦ ἁγίου Καλλινίκου, ὅταν διαβάση τήν ἀκολουθία τήν ὁποία συνέγραψε πολύ καιρό πρίν τήν ἁγιοκατάταξη, καί μάλιστα ἐστάλη στό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο μαζί μέ ὅλα τά κείμενα καί ἦταν ἕνα πραγματικά τεκμήριο ὁ Ἱεράρχης νά ἐπιβεβαιώνη τήν μαρτυρία τοῦ λαοῦ, θά δῆ τά μεγάλα χαρίσματα τοῦ Ἁγίου πού τιμᾶται σήμερα.

Πολλά εἶναι ἐκεῖνα τά ὁποῖα μπορεῖ κανείς νά τονίση γιά τόν ἅγιο Καλλίνικο. Τό ποίμνιό του τόν ἐγνώριζε μᾶλλον ἐξωτερικά. Διότι ὁ ἅγιος Καλλίνικος εἶχε ἕναν κόσμο ἐσωτερικό τόν ὁποῖο δέν τόν ἐξέφραζε πολύ. Καί αὐτός ὁ κόσμος ὁ ἐσωτερικός ἐκφράστηκε καί ἐκφραζόταν κατά τίς ὧρες κατά τίς ὁποῖες συζητούσαμε μέσα στό Ἐπισκοπεῖο, ἀλλά τότε καί ἐγώ δέν καταλάβαινα πολλά πράγματα, ἐνόμιζα ὅτι ἔτσι εἶναι ὅλοι οἱ Ἱεράρχες τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ. Ἀλλά ὅλη ἡ ἀρετή του, ἡ ἁγιότητά του, ἡ καθαρότητά του ἐκφράστηκε ἔντονα κατά τήν διάρκεια τῆς δοκιμασίας του ἀπό τήν ὀδυνηρά ἀσθένειά του. Ἐκεῖ φανερώθηκε ὅλο τό ἐσωτερικό μεγαλεῖο τοῦ ἁγίου Καλλινίκου.

2. Τέσσερεις ἐπιστολές του μέ τό «λάθε βιώσας»

Ἔχοντας τήν εὐλογία τῆς διακονίας τοῦ κηρύγματος σκεφτόμουν τόσον καιρό, ἀπό τότε πού μοῦ τό ἀνακοίνωσε ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ἐδέσσης νά ὁμιλήσω κατά τήν ἀκολουθία τοῦ Ἑσπερινοῦ, τί θά μποροῦσα νά πῶ στό ἐκκλησίασμα. Ἀναδιφώντας στό ἀρχεῖο τοῦ ἁγίου Καλλινίκου, τό ὁποῖο διατηρῶ, τό ἀρχεῖο τῶν ἐπιστολῶν του, βρῆκα ὅλο τό μεγαλεῖο του. Λίγο πρίν φύγη ἀπό τόν κόσμον αὐτόν, μοῦ εἶπε: «Νά παραλάβης τό ἀρχεῖο τῶν ἐπιστολῶν μου γιά νά τό ἀξιοποιήσης ὅσο μπορεῖς κατάλληλα».

Ἀναδιφώντας, λοιπόν, τό ἀρχεῖο –τό ὁποῖο διατηροῦσε κάθε χρόνο– τῶν ἐπιστολῶν πού ἐλάμβανε καί τῶν ἐπιστολῶν πού ἀπέστελε, βρῆκα τέσσερεις ἐπιστολές οἱ ὁποῖες εἶναι πάρα πολύ σημαντικές καί δείχνουν ἕνα ἀπό τά χαρίσματα τά ὁποῖα εἶχε ὁ ἅγιος Καλλίνικος, τό «λάθε βιώσας». Εἶναι ἀπόφθεγμα τοῦ ἀρχαίου Πλουτάρχου καί ἀργότερα τό πῆραν ἄλλοι ἀρχαῖοι σοφοί, τό ὁποῖο στήν δική μας παράδοση ἐκφράζεται ὡς ἡσυχασμός, ὡς ἱερά νηπτική ἡσυχία. Στίς ἐπιστολές αὐτές φαίνεται ἡ ἐσωτερική ὀμορφιά τῆς ψυχῆς του.

Γενικότερα ἦταν μία πολυεδρική προσωπικότητα, ὥστε ὁ μακαριστός ἡγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τοῦ Ὁσίου Γρηγορίου τοῦ ἁγίου Ὄρους, Ἀρχιμανδρίτης Γεώργιος Καψάνης μέ τόν ὁποῖον συνδεόταν προσωπικά, σέ μία ἐπιστολή τήν ὁποία μοῦ ἔστειλε ἔγραφε: «Ἐν τῇ καρδίᾳ του ἡσυχαστής, καί συγχρόνως ἀκαταπόνητος ποιμήν καί ἱεραπόστολος. Συνδυασμός δυσεύρετος».

Γιατί μπορεῖ κάποιος νά εἶναι ἡσυχαστής, μπορεῖ ἄλλος νά εἶναι ποιμένας πού νά ἐργάζεται γιά τόν λαό τοῦ Θεοῦ, ἕνας ἄλλος νά εἶναι ἱεραπόστολος. Ὅλα αὐτά εἶναι χαρίσματα πού δίνει ὁ Θεός μέσα στήν Ἐκκλησία, στούς Χριστιανούς καί τούς Κληρικούς. Ἀλλά ὁ ἅγιος Καλλίνικος συνεδύαζε καί τά τρία αὐτά χαρίσματα.

Αὐτό φαίνεται μέσα στίς ἐπιστολές του. Εἶναι γνωστό ὅτι ὁ χαρακτήρας καί ἡ προσωπικότητα ἑνός ἀνθρώπου φαίνεται καλύτερα μέσα στίς ἐπιστολές τίς ὁποῖες γράφει, ὄχι τόσο πολύ στά λόγια τά ὁποῖα λέει οὔτε ἁπλῶς στά κείμενα τά ὁποῖα γράφει, ἀλλά κυρίως φαίνεται μέσα στίς προσωπικές ἐπιστολές.

Ὑπάρχουν, λοιπόν, τέσσερεις ἐπιστολές πού εἶναι πάρα πολύ σημαντικές καί ἐκφράζουν αὐτό τό ἐσωτερικό ἦθος καί ὕφος τό ὁποῖο εἶχε ὁ ἅγιος Καλλίνικος. Θά τίς διαβάσω γιά νά φανῆ ὁ πλοῦτος τῆς καρδίας του.

Τόν Μάϊο τοῦ 1974 κάποιος γνωστός του ἀπό τό Ἀγρίνιο τοῦ ἔστειλε μία ἐπιστολή καί τόν παρακαλοῦσε νά στείλη τό βιογραφικό του, προκειμένου νά δημοσιευθῆ στήν «Αἰτωλοακαρνανική καί Εὐρυτανική Ἐγκυκλοπαίδεια». Εἶναι ἕνα πάρα πολύ ἁπλό πράγμα, ὅλοι τό κάνουμε, ὄχι μόνο ὅταν πρόκειται κανείς νά καταλάβη μία θέση, ἀλλά γενικότερα, ὅταν πηγαίνη σέ ἕνα Συνέδριο, τόν παρακαλεῖ ὁ Πρόεδρος τοῦ Συνεδρίου νά δώση μερικά βιογραφικά στοιχεῖα νά διαβαστοῦν πρίν ἀκουστῆ ἡ εἰσήγησή του. Ὁ ἅγιος Καλλίνικος ἀπήντησε ἀρνητικά.

«Τό αἴτημά σας μέ φέρει εἰς πολύ δύσκολον θέσιν καί εἰς ἀντίθεσιν μέ τήν ἑξῆς ἀρχή μου: Καθῆκον ὅλων μας εἶναι νά τιμῶμεν καί νά προβάλωμεν τούς διακριθέντας ἤ ἔστω καί ἁπλῶς τιμηθέντας διά τινος ἀξιώματος. Ἀλλά φρονῶ ὅτι ἡ προβολή θά γίνεται μετά τήν σταδιοδρομίαν τοῦ τιμηθέντος, διότι πολλοί καλῶς ἤρχισαν, ἀλλά δέν ἐτελείωσαν καλῶς. Ξεύρετε πόσον σᾶς ἀγαπῶ καί ἀξίζετε πράγματι τῆς ἀγάπης μου. Παρακαλῶ θερμῶς μή ἐπιμείνητε νά σᾶς στείλω στοιχεῖα τῆς βιογραφίας μου. Νά δώση ὁ Θεός νά τελειώσωμεν τό ἔργον μας καί βλέπομεν».

Καί φυσικά δέν ἔστειλε τά βιογραφικά του στοιχεῖα καί ἡ Ἐγκυκλοπαίδεια αὐτή δημοσιεύθηκε χωρίς νά ὑπάρχουν τά ἁπλά βιογραφικά ἑνός Ἱεράρχου τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, πού καταγόταν ἀπό τήν Αἰτωλοακαρνανία. Καί ἔγραφε: «Νά δώση ὁ Θεός νά τελειώσωμεν τό ἔργο μας καί τότε βλέπομεν». Δέν ἔγραφε, ἄς δημοσιευθοῦν τότε, ἀλλά βλέπομεν.

Τόν Νοέμβριο τοῦ 1974 λαμβάνει μία ἐπιστολή ἀπό τό βιογραφικό λεξικό προσωπικοτήτων, τό γνωστό «Who's Who», «Ποιός εἶναι Ποιός», διά τῆς ὁποίας παρακαλεῖται νά ἀποστείλη συγκεκριμένα στοιχεῖα, καθώς ἐπίσης καί φωτογραφία του γιά νά συμπεριληφθῆ στό λεξικό πού ἑτοιμαζόταν. Καί σέ αὐτήν τήν παράκληση δέν ἀνταποκρίθηκε, δέν ἔστειλε τά βιογραφικά του στοιχεῖα οὔτε φωτογραφία, μία φωτογραφία εἶχε μόνο, ὅταν ἐξελέγη Μητροπολίτης.

Ἀλλά ἡ ἀπάντησή του ἦταν ἀρνητική. Ἔγραψε:

«Παρακαλῶ νά μοι ἐπιτρέψητε ὅπως μή ἀποστείλω βιογραφικά στοιχεῖα, διότι ἔχω τήν γνώμην ὅτι τοιαῦτα στοιχεῖα ὑποβάλλονται πρός κατάληψιν θέσεως τινός. Ὅσοι ἐτίμησαν τό ἀξίωμα καί ὄχι ὅσοι ἁπλῶς τό ἔλαβον πρέπει νά τιμῶνται μετά τήν ἀποχώρησή των ἐκ τῆς ἐνεργοῦ ὑπηρεσίας. Ἡ Ἁγία Γραφή λέγει "ἐγκωμιαζέτω σε ὁ πέλας καί μή τό σόν στόμα". Παρακαλῶ νά τύχω συγγνώμης».

Ἕνα ἁπλό βιογραφικό μποροῦσε νά στείλη, γιά τό πότε γεννήθηκε, πότε ἔγινε Ἱερεύς, πότε ἔγινε Ἐπίσκοπος, ἀλλά οὔτε αὐτό θέλησε νά τό κάνη. Καί φυσικά δημοσιεύθηκε αὐτό τό βιογραφικό λεξικό τῶν προσωπικοτήτων χωρίς νά ὑπάρχη μέσα τό βιογραφικό του, οὔτε κἄν ὅτι ὑπάρχει Μητροπολίτης Καλλίνικος Ἐδέσσης. Καί μάλιστα ζητᾶ νά τόν συγχωρέσουν, κάτι πού δείχνει καί τήν εὐγένειά του.

Τόν Ἀπρίλιο τοῦ 1978 ἔλαβε μία ἐπιστολή ἀπό τόν ἐκδοτικό Ὀργανισμό Πάπυρος, ὁ ὁποῖος μέ τήν συνεργασία τοῦ οἴκου Larousse προετοίμαζαν τότε τήν ἔκδοση, ἡ ὁποία ἔχει κυκλοφορήσει τῆς «Ἐγκυκλοπαίδειας Πάπυρος Larousse Britannica», στήν ἑλληνική ἔκδοση, τοῦ ἔγραφαν: «Ἡ ἐπιτροπή συντάξεως τῆς Ἐγκυκλοπαίδειας ἐπιθυμεῖ νά συμπεριλάβη τήν βιογραφία σας σέ αὐτήν τήν ἔκδοση, γι’ αὐτό σᾶς παρακαλεῖ νά ἀποστείλετε τά βιογραφικά σας στοιχεῖα».

Οὔτε καί τότε ἀπέστειλε τά βιογραφικά του στοιχεῖα. Στήν ἀρχή τῆς ἐπιστολῆς του ἔγραφε:

«Εἶναι δυνατόν νά εἶναι μεγάλος κάποιος κατά κόσμον ἄσημος, ἐνῶ ἄλλοι μέ ὑψηλότατα ἀξιώματα ἔφυγαν ἀπό τόν κόσμον αὐτόν, χωρίς ἴχνη φωτεινῆς διαβάσεως».

Καί ὕστερα ἔγραφε:

«Σκέπτομαι ὅτι, ἐφ’ ὅσον ἤδη γράφω ἱστορίαν καί δέν τήν ἐτελείωσα, θά πρέπει νά μή ὁμιλήσω περί τοῦ ἑαυτοῦ μου. Ἐάν μέ ἀξιώση ὁ Θεός νά γράψω φωτεινήν ἱστορίαν, ἄς ἀσχοληθοῦν μέ ἐμέ ἄλλοι. Παρακαλῶ, μέ συγχωρεῖτε διά τά ἀνωτέρω».

Φαίνεται καί ἐδῶ ἡ βασική του ἀρχή γιά τό θέμα αὐτό, ἀλλά καί ἡ εὐγένειά του, πού ζητᾶ συγγνώμη.

Πῆρα τήν ἐγκυκλοπαίδεια καί διαβάζω στό λῆμα Καλλίνικος: «Καλλίνικος ὄνομα πολλῶν Ἀρχιερέων τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας, κυριότεροι ἀπό τούς ὁποίους εἶναι οἱ ἑξῆς...» καί μνημονεύει μερικούς, χωρίς φυσικά νά μνημονεύη τόν Μητροπολίτη Ἐδέσσης Καλλίνικο.

Τό 1983, ἕνα ἔτος πρίν τήν κοίμησή του, τόν πληροφόρησαν ὅτι ἐξεδόθη ἕνα βιβλίο μέ τίτλο «Προσωπικότητες τοῦ Ἱεροῦ Κλήρου βορείου καί Νοτίου Ἀμερικῆς καί Ἑλλάδος» καί ὅτι σέ αὐτήν τήν ἔκδοση, χωρίς νά τόν ἐρωτήσουν, συμπεριέλαβαν καί τήν βιογραφία του. Ἡ ἀπάντησή του ἦταν ἀποκαλυπτική.

«Παρακαλῶ νά μοι ἐπιτρέψητε νά θέσω ὑπ’ ὄψιν σας τά κάτωθι:  Πᾶς ἄνθρωπος εἶναι προσωπικότης, διότι εἶναι εἰκών Θεοῦ. Προσωπικότης συνήθως ὀνομάζεται ὅποιος κατέχει μίαν θέσιν, χωρίς νά ἐξετάζεται ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖον κατέλαβε τήν θέσιν, ἔστω καί ἄν τήν κατέλαβε νομίμως καί μέ κόπον. Μποροῦμε ὅμως μόνον καί μόνον ἐκ τῆς θέσεως νά ὀνομάζωμεν κάποιον προσωπικότητα; Μπορεῖ νά ἔχη ὑψηλήν θέσιν καί ἐξωτερικήν συμπεριφοράν ἀδιάβλητον. Ποία ὅμως εἶναι ἡ ἐσωτερική του ζωή; Εἶναι ταπεινός, ἠθικός ἐν γενικῇ καί στενῇ ἐννοίᾳ τοῦ ὅρου; Ἡ μέλλουσα κρίσις θά ἔχη φοβεράς ἀποκαλύψεις.  Φρονῶ, λοιπόν, ὅτι θά ἔπρεπε νά γράφεται ἡ βιογραφία τῶν συνταξιούχων ἤ τῶν κεκοιμημένων, οἱ ὁποῖοι ἔδωκαν πλέον ἐξετάσεις εἰς τήν ζωήν καί ἀπεδείχθησαν ἄξιοι τιμῆς.

Μέ συγχωρεῖτε διά τά ἀνωτέρω. Μέ αὐτά δέν ἐπικρίνω τήν προσπάθειάν σας, ἁπλῶς δίνω "σοφῷ ἀφορμήν"».

Ἐδῶ εἶναι πιό ἀποκαλυπτικός. Ἀναλύει μέ συντομία τί εἶναι προσωπικότητα, ποιά σχέση ὑπάρχει μεταξύ ἐξωτερικῆς καί ἐσωτερικῆς ζωῆς, καί ὅτι κατά τήν μέλλουσα κρίση θά ἀποκαλυφθῆ ποιός εἶναι ἄξιος τιμῆς. Καί αὐτό τό διατυπώνει μέ εὐγένεια ψυχῆς.

3. Ἡ φωτεινή του ἱστορία

Ἔτσι, ὁ ἅγιος Καλλίνικος ἀπέφευγε νά στέλνη τά βιογραφικά του στοιχεῖα. Ζοῦσε αὐτό τό «λάθε βιώσας». Ἀπέφευγε νά παρουσιάζη τόν ἑαυτό του, ἐνῶ ἦταν ἕνας ἀκαταπόνητος ποιμήν καί ἐμεῖς ἐδῶ γνωρίζουμε τί ἀκριβῶς ἔκανε. Ἡ δράση του ἦταν πάρα πολύ μεγάλη σέ ὅλους τους τομεῖς, ὄχι μόνο στίς ἱερές ἀκολουθίες καί τήν θεία Λειτουργία πού ἡ θεία Λειτουργία ἦταν ἡ βάση τῆς ζωῆς του καί τό ἐξαιρετικό κήρυγμα πού ἔκανε, ἀλλά συγχρόνως ἀνοικοδόμησε καί Ναούς καί οἰκοτροφεῖα καί γηροκομεῖα καί πολλά ἄλλα, πού σημαίνει ἐργάστηκε ἀόκνως ὄχι μόνο στήν Ἔδεσσα, ἀλλά σέ ὅλη αὐτήν τήν περιοχή.

Καί ὅμως εἶχε ἕναν ἐσωτερικό κόσμο ὁ ὁποῖος φυλασσόταν μέσα στήν ἀφάνεια. Ἐπεδίωκε τήν ἀφάνεια ἡ ὁποία ὅμως ἀφάνεια δέν μπόρεσε νά κρυβῆ κατά τήν διάρκεια τῆς ἑπταμήνου ἀσθενείας του. Ἤμουν κοντά του ἀπό τήν πρώτη στιγμή πού ἀρρώστησε μέχρι πού ἐκοιμήθη καί τοῦ ἔκλεισα τά μάτια. Χρειάστηκε νά γίνω προσωπικός νοσοκόμος του. Τόν πλησίαζα, πλησίαζα τό σῶμα του νά τό καθαρίσω, συγγνώμη πού τό λέω, καί πάντοτε τό πλησίαζα ὡς ἱερό λείψανο. Γιά μᾶς δέν εἶναι Ἅγιος τώρα, ἀλλά ἦταν Ἅγιος. Γι’ αὐτό κάθε φορά πού τόν πλησίαζα, πραγματικά αἰσθανόμουν ὅτι ἐπλησίαζα ἕναν Ἅγιο. Καί τό σῶμα του τό ἐπλησίαζα ὡς σῶμα ἁγίου Ἐπισκόπου.

Ἔτσι, τόν ἀξίωσε ὁ Θεός νά γράψη ἱστορία, καί μάλιστα φωτεινή ἱστορία. Καί βεβαίως δέν ἐγράφη στά λεξικά καί στήν ἱστορία τῶν ἀνθρώπων, ἀλλά ἐγράφη στό Ἁγιολόγιο τῆς Ἐκκλησίας, πού εἶναι ἡ αὐθεντική ἐκκλησιαστική ἱστορία. Διότι τό Ἁγιολόγιο τῆς Ἐκκλησίας καί τό Συναξάριο εἶναι ἡ πραγματική ἐκκλησιαστική ἱστορία. Ἐκεῖ περιγράφονται τά γεγονότα τῆς θείας Οἰκονομίας, ἐκεῖ παρουσιάζονται οἱ Προφῆτες πού ἔβλεπαν τόν Ἄσαρκο Λόγο στήν Παλαιά Διαθήκη, οἱ Ἀπόστολοι καί οἱ ἅγιοι Πατέρες πού ἔβλεπαν τόν Σεσαρκωμένο Λόγο στήν Καινή Διαθήκη, ἐκεῖ γράφονται οἱ Ὅσιοι, οἱ Ἀσκητές καί οἱ ἅγιοι Μάρτυρες.

Καί σκεπτόμενος τί ἀκριβῶς ἦταν ὁ ἅγιος Καλλίνικος, νομίζω ὅτι εἶχε ὅλα αὐτά τά γνωρίσματα. Ἦταν καί ἕνας Ἐπίσκοπος διάδοχος τῶν Ἀποστόλων στόν θρόνο καί στόν τρόπο τῆς ζωῆς τους, ἦταν καί ἕνας Ἱεραπόστολος καί Πνευματικός Πατέρας ἀκαταπόνητος, ἦταν καί ἕνας Ὅσιος, ὅπως ἔδειξαν τά ὁσιακά τέλη του, καί Μάρτυς Χριστοῦ, ἀλλά καί ἕνας Προφήτης, ὄχι μόνο διότι ἐκήρυττε κατά τρόπον ἀσυναγώνιστο καί δέν εἶχαν μόνο σημασία τά λόγια τά ὁποῖα ἔλεγε στό κήρυγμα, ἀλλά ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖο ὁμιλοῦσε καί ἔβγαζε ὅλη του τήν καρδιά, ἀξιώθηκε δέ ἀπό τόν Θεό στό τέλος τῆς ζωῆς του, κατά τήν διάρκεια τῆς ἀσθενείας του νά δῆ τήν Παναγία τήν Προυσιώτισσα καί νά ἔχη ἄλλες πνευματικές ἐμπειρίες.

Ἐπίσης ἀξιώθηκε ἀπό τόν Θεό νά ζήση στό τέλος τῆς ζωῆς του σέ πλήρη ἡσυχία, ἀναμένοντας τήν συνάντησή του μέ τόν Χριστό. Ἔρχονταν στό Νοσοκομεῖο οἱ γιατροί γιά νά τόν δοῦν καί ὅταν ἔφευγαν, δέν μοῦ ἔλεγε ποτέ τί εἶπαν οἱ γιατροί, ποτέ δέν μέ ρώτησε ἑπτά μῆνες γιά τήν ὑγεία του καί τί πρόκειται νά γίνη. Γιατί; Διότι εἶχε παραδοθῆ τελείως στήν Πρόνοια τοῦ Θεοῦ. Καί μοῦ ἔλεγε ὅτι «Ὁ Θεός μπορεῖ νά μοῦ εἶπε στόπ, δέν σέ χρειάζομαι ἄλλο, καί πρέπει νά κάνουμε ὑπακοή». Καί σέ φοβερούς πόνους πού εἶχε ὅλη τήν ἡμέρα φώναζε: «Γενηθήτω τό θέλημά σου». Καί ἀκόμη ἐπαναλάμβανε συνεχῶς χωρία τῆς Ἁγίας Γραφῆς ὅλη τήν μέρα. «Ὅταν ὁ Χριστός φανερωθῇ, ἡ ζωὴ ἡμῶν, τότε καὶ ὑμεῖς σὺν αὐτῷ φανερωθήσεσθε ἐν δόξῃ» (Κολ. γ΄, 4). Συνεχῶς τό ἔλεγε ὅλη τήν ἡμέρα. Ζοῦσε μέ τόν λόγο τοῦ Θεοῦ καί εἶχε παραδοθῆ τελείως στήν Πρόνοια τοῦ Θεοῦ.

Μάλιστα ἤθελε νά παραιτηθῆ, ἐπειδή ἀπουσίαζε τότε τρεῖς μῆνες ἀπό τήν Μητρόπολή του. Τόν ἔπεισε τελικά ὁ ἀγαπητός του, ὁ καρδιακός φίλος του, ὁ π. Ἐπιφάνιος Θεοδωρόπουλος, ἀείμνηστος καί ἐκεῖνος, πού ἐπειδή καταλάβαινε ὅτι ἔρχεται τό τέλος του τοῦ ἔλεγε, «Ἀκόμη ἔχουμε ἐλπίδες. Ἐμένα μέ σέβεσαι, μέ ὑπολογίζεις; -Φυσικά, ναί. -Ἐγώ θά σοῦ πῶ νά παραιτηθῆς, ὅταν δῶ ὅτι δέν πρόκειται νά γίνης καλά». Τό ἔλεγε αὐτό διότι σέ λίγο καιρό θά ἔφευγε ἀπό τόν κόσμο αὐτόν. Ἔλεγε ὁ ἅγιος Καλλίνικος: «Δέν μπορῶ νά ἀφήνω τήν Μητρόπολή μου, τρεῖς μῆνες ἀσθενής, ἀποίμαντη». Ἐνῶ ἐποιμαίνετο κατά τόν καλύτερο τρόπο ἡ Μητρόπολή του, γιατί εἶχε ἄξιους συνεργάτες, καί μέ τόν πατέρα Μάξιμο πού εἶναι παρών ἐδῶ, ἐκτός ἀπό ἐμᾶς, καί ἄλλους συνεργάτες, οἱ ὁποῖοι ἐργάζονταν μέ πολύ μεγάλη ἀγάπη γιά τόν Θεό καί τήν Ἐκκλησία. Καί ἔτσι ἔγραψε φωτεινή ἱστορία.

4. Ἡ παρρησία του στόν Θεό

Καί ὅλα αὐτά τά χρόνια, μετά τήν ἔξοδό του ἀπό τόν κόσμον αὐτό, μᾶς παρακολουθοῦσε, μᾶς βοηθοῦσε καί μᾶς καθοδηγοῦσε μέ πολλούς καί διαφόρους τρόπους. Ἕνα μόνον νά πῶ. Τήν ἡμέρα κατά τήν ὁποίαν χειροτονήθηκα Ἐπίσκοπος, τό πρωΐ στόν Μητροπολιτικό Ναό τῶν Ἀθηνῶν, ἦρθε ὁ τότε Μητροπολίτης Θηβῶν καί Λεβαδείας Ἱερώνυμος, νῦν Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν καί Πάσης Ἑλλάδος, καί μέ πολύ μεγάλη συγκίνηση μέ πῆρε στήν ἄκρη καί μοῦ εἶπε: «Ἀπόψε στά ξημερώματα ἐμφανίστηκε ὁ Καλλίνικος καί μοῦ εἶπε: Ἱερώνυμε, σέ εὐχαριστῶ πάρα πολύ γιά ὅ,τι ἔκανες γιά τόν Ἱερόθεο».

Τέτοια παραδείγματα ἔχουμε πολλά. Θαύματα ποικίλα, ἐκδιώξεις τῶν δαιμονίων, ἀκόμη ὡς Ἱερέας πού ἦταν στό Ἀγρίνιο ἐξεδίωκε δαιμόνια καί φώναζαν τά δαιμόνια: «Μέ ἔκαψες, Καλλίνικε» καί ὁ Καλλίνικος τότε μέ δάκρυα ἔλεγε: «Παμπόνηρε, δέν σέ ἔκαψα ἐγώ ὁ ἀνάξιος μοναχός καί Ἱερεύς, ἀλλά ὁ Ἰησοῦς μας Χριστός». Καί αὐτά ἔπρεπε νά τά μάθουμε μετά τήν κοίμησή του. Μᾶς ἔλεγε ὅτι ξέρω κάποιον Ἱερέα στό Ἀγρίνιο πού ἐξεδίωκε δαιμόνια, δέν μᾶς εἶπε ὅμως ποτέ ποιός εἶναι αὐτός ὁ Ἱερέας καί μάθαμε μετά τήν κοίμησή του ὅτι ἦταν ὁ ἴδιος. Ἔγραψε, λοιπόν, φωτεινή ἱστορία καί τόν ἔγραψε ἡ ἐκκλησιαστική ἱστορία, τό Ἁγιολόγιο τῆς Ἐκκλησίας μας.

Καί ὅταν στίς 25 Σεπτεμβρίου, πρίν περίπου ἕνα μήνα, γιά νά προετοιμάσουμε τήν σημερινή ἡμέρα μέ τόν Σεβ. Μητροπολίτη Ἐδέσσης Ἰωήλ καί τόν Σεβ. Μητροπολίτη Καστορίας Σεραφείμ καί μερικούς Ἱερεῖς ἀνοίξαμε τόν τάφο γιά νά βροῦμε τά λείψανά του, ἦταν μέσα στό ἔδαφος ἑνάμιση μέτρο ἀναμεμιγμένα μέ τό χῶμα καί ἔπρεπε νά βγάλουμε τό χῶμα γιά νά τά ἀνακαλύψουμε, μετά ἀπό 36 χρόνια τά λείψανά του ἦταν κατακίτρινα. Σέ μερικά σημεῖα φαινόταν κάποιες μαῦρες σκιές. Ἦταν καί ἀπό τά χρόνια, ἀλλά σέ μερικά σημεῖα καί ἀπό τό ράσο, ἀφοῦ τό ράσο του εἶχε κολλήσει πάνω στά κόκκαλά του, στά ἱερά ὀστᾶ του. Τόσο πολύ ἀγαποῦσε τό ράσο καί τήν Ἱερωσύνη.

Καί ὁ ἀγαπητός μας Πέτρος, ὁ ὁδηγός τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως, καθώς ἔβγαλε τήν Κάρα καί μετά πῆγε νά βγάλη τό δεξί του χέρι, ἐξῆλθε ἀπό τό σημεῖο ἐκεῖνο μία εὐωδία πού τόν ζάλισε, ἔτσι μοῦ εἶπε καί σήμερα: «Μέ ζάλισε αὐτή ἡ εὐωδία». Καί ἐπίσης ξαναβγῆκε εὐωδία, ὅταν ἔβγαζε τήν λεκάνη του. Δώσαμε τήν ἑρμηνεία ὅτι τό δεξί του χέρι εὐωδίασε γιά τά μυστήρια τά ὁποῖα τελοῦσε μέ καθαρότητα βίου καί τήν ἐλεημοσύνη, ἀφοῦ σκόρπιζε τά πάντα. Μόλις τελείωνε ὁ μήνας, δέν εἶχε τόν μισθό του καί ζητοῦσε δανεικά. Καί ἡ λεκάνη του γιά τήν καθαρότητά του καί τήν ἐγκράτειά του.

Πολλά θά μποροῦσε νά πῆ κανείς γιά τόν ἅγιο Καλλίνικο. Ἐκεῖνο πού ἔχει μεγάλη σημασία εἶναι ὅτι πρῶτα ὁ Μητροπολίτης Ἐδέσσης ἔκανε τήν πρόταση στήν Ἱερά Σύνοδο, στήν συνέχεια ἡ Νομοκανονική Ἐπιτροπή καί ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος μέ τόν Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν ἐπιβεβαίωσαν τήν μαρτυρία τοῦ λαοῦ γιά τήν ἁγιότητά του, καί ἔστειλαν ἔγγραφο στό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο. Ἡ Κανονική Ἐπιτροπή τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ἔκανε ἐξ ἀρχῆς ἔρευνα καί συνέταξε μία Ἔκθεση πολλῶν σελίδων, καί ἐκεῖ παρουσίαζε μέ ἐνάργεια τήν ἁγιότητά του. Ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαῖος ἀποδέχθηκε τήν Ἔκθεση καί σέ μία στιγμή πού δέν τό περίμενε κανένας πρότεινε τήν ἁγιοκατάταξη τοῦ Καλλινίκου.

Δοξάζουμε τόν Θεό γιά τούς Ἁγίους Του, δοξάζουμε τόν Θεό γιά τήν Ἐκκλησία Του, ἡ Ἐκκλησία εἶναι τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, ὁ Χριστός εἶναι ἡ Κεφαλή τῆς Ἐκκλησίας, οἱ Ἅγιοι εἶναι τά πραγματικά μέλη τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ, τῆς Ἐκκλησίας. Μεταξύ αὐτῶν συγκαταλέγεται καί ὁ ἅγιος Καλλίνικος, τοῦ ὁποίου νά ἔχουμε τίς πρεσβεῖες πρός τόν Κύριον. Ἀμήν!

Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

video θεῖο κήρυγμα

Δοξάζω τόν Θεό γιά τήν σημερινή ἡμέρα, τήν ἑόρτιον καί λαμπράν. Εἶναι ἡ πρώτη ἑορτή τοῦ ἐν ἁγίοις Πατρός ἡμῶν Καλ­λινίκου, πού βρίσκεται στό μέσον μεταξύ τῆς ἑορτῆς τῆς Μετα­μορφώσεως τοῦ Χριστοῦ, πού δείχνει ὅτι ὁ Χριστός μέσα στήν δόξα Του εἶναι τό ἀρχέτυπο κάλλος τῆς εἰκόνος μας καί ὁ σκοπός τῆς δημιουργίας μας, στόν ὁποῖο πρέπει νά φθάσουμε, καί τῆς ἑορτῆς τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου, πού πρώτη αὐτή ἔφθασε σέ αὐτό τό ὕψος, ἀφοῦ ἐν σώματι βρίσκεται μέσα στήν δόξα τοῦ Θεοῦ.

Αὐτό δείχνει ὅλο τό περιεχόμενο τῆς ζωῆς τοῦ ἁγίου Καλλινίκου. Μιλοῦσε συνεχῶς γιά τόν Χριστό καί τήν δόξα Του, ἀλλά καί γιά τήν δόξα τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου. Ἀπό τήν ἡμέρα πού κοιμήθηκε ἀναμέναμε γιά πολλά χρόνια τήν ἡμέρα πού θά ἑορταζόταν ὁ ἅγιος Μητροπολίτης μας Καλλίνικος, ἀφοῦ ἀπό τότε ὅσοι τόν πλησίασαν πιό κοντά διαπίστω­σαν τήν ἁγιότητά του. Καί ἰδού, ἡ ἡμέρα αὐτή ἦλθε.

Εὐχαριστῶ τόν Σεβασμιώτατον Μητροπολίτην Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἀλμωπίας Ἰωήλ γιά τήν τιμή πού μοῦ ἔκανε νά ὁμιλήσω στήν πρώτη ἑορτή του μετά τήν ἐγγραφή του στό ἁγιολόγιο τῆς Ἐκ­κλησίας καί φυσικά τόν εὐχαριστῶ γιά ὅλη τήν βοήθειά του γιά νά φθάσουμε στήν σημερινή ἡμέρα, συνεργασθήκαμε ἄριστα γι' αὐτό.

Βεβαίως, πάνω ἀπό ὅλους εὐχαριστῶ τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαῖο, πού εἰσηγήθηκε καί πρότεινε στήν Ἱερά Σύνοδο τήν ἐγγραφή τοῦ Μητροπολίτου Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἀλμω­πίας Καλλινίκου στό ἁγιολόγιο τῆς Ἐκκλησίας, ὕστερα ἀπό τήν ὁμόφωνη ἀπόφαση καί τήν ἐμπεριστατωμένη Ἔκθεση τῆς Κανονικῆς Ἐπιτροπῆς τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρ­χείου ὑπό τήν προεδρία τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Φιλαδελφείας κ. Μελίτωνος, ὅπως ἐπίσης εὐχαριστῶ τόν Μακαριώτατον Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθη­νῶν καί Πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερώνυμο καί τήν Ἱερά Σύνοδο, πού ἀπεφάσισαν νά ὑποβάλλουν τήν πρόταση στό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο.

Φυσικά, εὐχαριστῶ ἐσᾶς τόν φιλόχριστο λαό, πού ἀποτε­λεῖτε τήν συνείδηση τῆς Ἐκκλησίας καί βεβαιώνετε καθημε­ρινῶς μέ τά λόγια καί τίς πράξεις σας τήν ἁγιότητα τοῦ Ποιμενάρχου σας Καλλινίκου, τοῦ Πνευματικοῦ μας Πατέρα, καί αὐτή ἡ δική σας συνείδηση ἀποτελεῖ τό αὐθεντικό κριτήριο τῆς ἁγιότητος ἑνός ἀνθρώπου, καί ἐδῶ συγκεκριμένα τοῦ Μητροπολίτου Καλλινίκου.

Ἀρχίζοντας τόν ἑόρτιον αὐτόν λόγο θεωρῶ καλό νά παραμείνω σέ δύο φράσεις ἀπό τήν ἀκολουθία τῶν Χαιρετισμῶν στόν ἅγιο Καλλίνικο πού συνέταξε ὁ πεπειραμένος ὑμνογράφος τῆς Ἐκκλησίας μας, Μητροπολίτης Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἀλμω­πίας Ἰωήλ. Μεταξύ τῶν ἄλλων γράφει στήν ἀκολουθία αὐτή πού ἀποτελεῖ καί τήν δική του σοβαρή μαρτυρία γιά τόν ἅγιο Καλλίνικο:

«Χαῖρε ἰσότιμε τῶν Ἀποστόλων

Χαῖρε ὁμόηθε τῶν ἀγγέλων».

Ἀνυμνεῖται ὁ ἅγιος Καλλίνικος ὡς ἰσότιμος τῶν Ἀποστό­λων καί ὡς ὁμόηθος τῶν ἀγγέλων. Ἰδού, λοιπόν, τά δύο σημεῖα τοῦ σημερινοῦ κηρύγματός μου.

1. «Χαῖρε ἰσότιμε τῶν Ἀποστόλων»

Εἶναι κοινός τόπος στήν πατερική διδασκαλία, ἀλλά καί σέ ὅλη τήν ἐκκλησιαστική ζωή ὅτι οἱ Ἐπίσκοποι εἶναι διάδοχοι τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων. Οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι χειροτόνησαν τούς πρώτους Ἐπισκόπους καί ἐκεῖνοι τούς ἑπομένους, ὥστε ἡ Ἀρχιερωσύνη τοῦ Χριστοῦ νά φθάση μέχρι σήμερα.

Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στήν Α΄ πρός Κονινθίους Ἐπιστολή του παρουσιάζει κατά ἐκπληκτικό τρόπο τά ζωντανά μέλη τῆς Ἐκκλησίας σέ μιά ἱεραρχικότητα. Γράφει: «Καί οὕς μέν ἔθετο ὁ θεός ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ πρῶτον ἀποστόλους, δεύτερον προφήτας, τρίτον διδασκάλους, ἔπειτα δυνάμεις, εἶτα χαρίσματα ἰαμάτων, ἀντιλήψεις, κυβερνήσεις, γένη γλωσσῶν» (Α΄ Κορ. ιβ΄, 28). Στήν ἱεράρχηση αὐτῶν τῶν χαρισμάτων δέν ἀπαριθμοῦν­ται οἱ Ἐπίσκοποι, ἀφοῦ μνημονεύονται πρῶτον οἱ Ἀπόστολοι, δεύτερον οἱ Προφῆτες, τρίτον οἱ Διδάσκαλοι. Τί ἦταν, λοιπόν, οἱ Ἐπίσκοποι;

Τό βιβλίο «Διδαχή τῶν Δώδεκα Ἀποστόλων», πού συνε­τάγη στό τέλος τοῦ 1^ου αἰῶνος καί συγκεκριμένα τό 80 -100 μ.Χ. ἀναφέρεται καί στό θέμα αὐτό. Ἀφοῦ οἱ Ἀπόστολοι δίνουν ἐντολή νά χειροτονοῦν Ἐπισκόπους καί Διακόνους ἀξίους τοῦ Κυρίου «ἄνδρας πραεῖς καί ἀφιλαργύρους καί ἀληθεῖς καί δεδοκι­μα­σμένους», στήν συνέχεια δίνουν τήν μαρτυρία: «Ὑμῖν γάρ λειτουργοῦσι καί αὐτοί (οἱ Ἐπίσκοποι) τήν λειτουργίαν τῶν προ­φητῶν καί διδασκάλων. Μή οὖν ὑπερίδητε αὐτούς∙ αὐτοί γάρ εἰσιν οἱ τετιμημένοι ὑμῶν μετά τῶν προφητῶν καί διδασκάλων» (παρ. XV). Αὐτό σημαίνει ὅτι ἴσως οἱ πρῶτοι Χριστιανοί περιφρονοῦσαν τούς Ἐπισκόπους, γι’ αὐτό ἡ «Διδαχή τῶν Δώδε­κα Ἀποστόλων» παραγγέλλει τούς Χριστιανούς νά τιμοῦν τούς Ἐπισκόπους μαζί μέ τούς Προφήτας καί Διδασκάλους.

Ὅμως, ὅταν ἐξέλιπον οἱ Ἀπόστολοι καί ἐτέθη τό δίλημμα ποιοί εἶναι οἱ διάδοχοί τους, οἱ Προφῆτες, οἱ Διδάσκαλοι ἤ οἱ Ἐπίσκοποι, τότε ἡ Ἐκκλησία μέ τούς Ἀποστολικούς Πατέρας, τόν ἅγιο Πολύκαρπο Σμύρνης, τόν ἅγιο Ἰγνάτιο τόν Θεοφόρο καί τόν ἅγιο Εἰρηναῖο Λουγδούνου καθόρισαν ὅτι οἱ Ἐπίσκοποι εἶναι οἱ διάδοχοι τῶν Ἀποστόλων, αὐτοί ἔχουν τήν ἀποστολική ζωή καί τήν ἀποστολική διαδοχή, πού φθάνει μέχρι τίς ἡμέρες μας.

Ἔτσι, ὁ ἅγιος Καλλίνικος εἶναι διάδοχος τῶν Ἁγίων Ἀπο­στόλων, πού εἶχε τό χάρισμα τῆς προφητείας, τῆς διδασκαλίας, γι’ αὐτό ἰσχύει ὁ χαιρετισμός «Χαῖρε ἰσότιμε τῶν Ἀποστόλων». Ἔζησε μαζί μας ὡς Ἀπόστολος Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἦταν ἰσότιμος τῶν Ἀποστόλων. Ἔτσι τόν γνωρίσαμε καί αὐτή εἶναι ἡ μαρτυρία μας: Ἀπόστολος, Προφήτης, διδάσκαλος, μέ χαρίσματα ἰαμάτων, μέ διοικητικά χαρίσματα καί προσευχή. Καί ἰσχύει σέ αὐτόν ἀπολύτως τό τροπάριο πού ψάλλει ἡ Ἐκκλησία: «Καί τρόπων μέτοχος καί θρόνων διάδοχος, τῶν Ἀποστόλων γενόμενος τήν πρᾶξιν εὗρες θεόπνευστε εἰς θεωρίας ἐπίβασιν». Εἶχε ἀποστολική ζωή, ἀποστολική παράδοση καί ἀποστολική διδαχή.

2. «Χαῖρε ὁμόηθε τῶν ἀγγέλων»

Ὁ δεύτερος αὐτός Χαιρετισμός συνδέεται μέ τόν πρῶτον. Ἡ Χάρη τῆς Ἀρχιερωσύνης σέ ἕναν Κληρικό μεταδίδεται μέ τήν Χειροτονία του σέ Ἐπίσκοπο, ὁπότε εἶναι ἰσότιμος τῶν Ἀποστόλων. Γι’ αὐτό ὁ ἅγιος Συμεών ὁ Θεσσαλονίκης γράφει ὅτι «Πέτρος μέν καί Παῦλος κατά τήν ἀρετήν καί τούς κόπους ὑπερφυεῖς καί μεγάλων στεφάνων ἄξιοι», ἀλλά «κατά τήν τῆς ἱερωσύνης χάριν, οὐχ οὕτως». Γιατί, «οὐδέν πλέον ἔχει τοῦ Χρυσορρήμονος Παῦλος, οὐδέ γε πάλιν ὁ Χρυσολόγος, καθό ἱεράρχης, ὑπερέχει τινός τῶν ὑποδεεστέρων δοκούντων ἐπισκό­πων, εἰ μή κατά τό ὕψος τῆς ἀρετῆς».

Ἔτσι, οἱ Ἀπόστολοι καί οἱ μετέπειτα διάδοχοί τους Ἀρχιε­ρεῖς εἶναι ἴδιοι «κατά τήν ἰσχύν τῆς ἱερωσύνης... ἐπεί καί τοῦ Χριστοῦ ἡ ἱερωσύνη ἐστί, καί οὐκ ἀνθρωπίνης ἀρετῆς ἔργον». Αὐτό σημαίνει ὅτι ὅλοι οἱ Ἀρχιερεῖς, ὡς διάδοχοι τῶν Ἀποστόλων καί ἔχοντας τήν Ἀρχιερωσύνη τοῦ Χριστοῦ ἔχουν τήν ἴδια Χάρη, ἀλλά διαφέρουν μόνον «κατά τήν ἀρετήν καί τούς κόπους».

Ὁ ἅγιος πατέρας μας Καλλίνικος εἶχε τήν ἴδια Ἀρχιερω­σύνη τοῦ Χριστοῦ, μέ τήν ὁποία τελοῦσε τά Μυστήρια, κυρίως τό μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας, ἀλλά εἶχε καί ἀγγελική ζωή, γι’ αὐτό ἔχει ἐφαρμογή ὁ Χαιρετισμός: «Χαῖρε ὁμόηθε τῶν ἀγγέλων». Ἄλλος περισσότερο  καί ἄλλος λιγότερο καταλάβαμε ὅσοι τόν γνωρίσαμε ἀπό κοντά, ὅτι εἶχε τήν ζωή τῶν ἀγγέλων.

Ἔζησε καί πολιτεύθηκε μαζί μας ὡς ἄγγελος ἐπί τῆς γῆς. Οἱ ἄγγελοι κατά τόν Ἀπόστολο Παῦλο εἶναι «λειτουργικά πνεύματα εἰς διακονίαν ἀποστελλόμενα διά τούς μέλλοντας κληρονομεῖν σωτηρίαν» (Ἑβρ. α΄, 14). Ἔτσι, καί ὁ ἅγιος Καλλίνικος προσευχόταν καί δοξολογοῦσε τόν Θεό ὡς ἄγγελος, εἶχε τήν ψυχική καί πνευματική καθαρότητα τῶν ἀγγέλων. Ὁ ζῆλος του, ἡ ἔμπνευσή του, ἡ ἀγάπη του, ἡ καθαρότητά του, ἡ ὑπακοή του στόν Θεό ἔδειχναν ἕναν ἄνθρωπο καί ἕναν Ἐπίσκοπο μέ ἀγγελική ζωή. Συγχρόνως, διακονοῦσε τούς ἀνθρώπους στήν σωτηρία τους.

Τί μπορεῖ νά πῆ κανείς περισσότερο σέ ἕναν μικρό εὐχαρι­στια­κό λόγο; Ποιός λόγος μπορεῖ νά παρουσιάση τόν βίο καί τήν πολιτεία αὐτοῦ τοῦ ἐναρέτου καί εὐλογημένου Ἐπισκόπου; Ποιός μπορεῖ νά παρουσιάση μέ λόγους τήν ἡσυχαστική, τήν ποιμαντική καί ἱεραποστολική ζωή του; Πῶς μπορεῖ κανείς νά ὁμιλήση μπροστά σέ σᾶς, τά πνευματικά του παιδιά, πού μεγαλώσατε μέ τόν λόγο του καί τήν ἀγάπη του;

Μεγάλη εὐλογία πού βρισκόμαστε σέ αὐτόν τόν Ἱερό Ναό τῆς Ἁγίας Σκέπης. Ἐδῶ ἔγινε ἡ ἐνθρόνισή του, ἐδῶ λειτουργοῦσε ὡς ἐπίγειος ἄγγελος, ἐδῶ ὁμιλοῦσε ὡς προφήτης, ἐδῶ μᾶς χειροτόνησε μέ κατάνυξη καί μεγαλοπρέπεια, ἐδῶ ἐψάλη ἡ ἐξόδιο ἀκολουθία του καί ἐδῶ τώρα διαβάστηκε ἡ Πράξις τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μέ τήν ὁποία κατατάχθηκε στό ἁγιολόγιο τῆς Ἐκκλησίας μας.

Ἔτσι, ὁ Ναός αὐτός τῆς Ἁγίας Σκέπης μπορεῖ νά ἀποκληθῆ καί Ναός τοῦ ἐν ἁγίοις Πατρός ἡμῶν Καλλινίκου τοῦ θαυματουργοῦ. Τί ἄλλο νά πῶ; Θά μνημονεύσω ἕναν λόγο ἑνός ἀειμνήστου Μητροπο­λίτου τῆς Κρήτης, τοῦ Μητροπολίτου Πέτρας Νεκταρίου, ὁ ὁποῖος ἔγραψε:

«Τόν θυμᾶμαι χοροστατοῦντα στόν ἑσπερινό τοῦ ἁγίου Φανουρίου στό προάστιο Κατσαμπά Ἡρακλείου. Τό πρόσωπό του ἔλαμπε ἀπό τό ἄκτιστο φῶς τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ καί ἡ ἀναστροφή μαζί του σέ γέμιζε γαλήνη, σέ ἀνέπαυε. Ἐκεῖνο πού μοῦ ἔκανε ἐντύπωση εἶναι ὁ ταπεινός του χαρακτήρας καί τό ὀλιγόλογό του. Ἡ παρουσία του, ἡ σεμνή χοροστασία του, τό ἱλαρό βλέμμα του ἐντυπωσίασαν τούς πάντες καί μᾶς ἔδωσαν πολύ δυνατά μηνύματα. Εἶμαι βέβαιος, βεβαιότατος ὅτι κάποτε θά λαλήση ὁ οὐρανός γι᾽ αὐτόν. Αἰωνία του ἡ μνήμη». 

Καί ὁ οὐρανός ἐλάλησε διά στόματος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Βαρθολομαίου, ὕστερα ἀπό τήν μαρ­τυρία πολλῶν. Καί ἐπειδή ἄρχισα τόν λόγο μου μέ στίχους ἀπό τούς Χαιρετισμούς πού συνέταξε ὁ διαπρεπής ὑμνογράφος τῆς Ἐκκλη­σίας μας Μητροπολίτης Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἀλμωπίας Ἰωήλ, θά τελειώσω μέ τρεῖς ἄλλους Χαιρετισμούς:

«Χαῖρε τῆς Ἐδέσσης καί Πέλλης προπύργιον

Χαῖρε τῆς Ἀλμωπίας ἁπάσης ὑψίπυργος

Χαῖρε τῆς Ἐκκλησίας λαμπρόν κόσμημα

Χαίροις Πάτερ Καλλίνικε».

***

Ἀρχιμ. Ἀντωνίου Φραγκάκη, Ἱεροκήρυκος

Ἅγιε Δεσπότη τρισμακάριστε,

τῆς ἀποστολικῆς πτωχείας Θιασώτη,

τῆς εὐαγγελικῆς διδασκαλίας ἡ ἐνσάρκωσις,

καὶ τῆς ἀγγελικῆς σεμνότητος ἐπόπτη.

Φρύγανα καὶ σκια τὰ ὑλικὰ θεώρησες,

καὶ τὸ καθημαγμένο Ἀρχέτυπό σου ἐπιζητοῦσες,

τὶς ὑπερούσιες ἐπιφορὲς τῆς χάριτος τοῦ πλάστη σου,

ποὺ μυστικὰ βαθειὰ στὸ εἶναι σοῦ ἐζοῦσες.

Δαυιτικὴ κινύρα ἡ προσευχή σου ἐπτάχορδη,

σ’ αὐχμῶσα ἔρημο δροσιστικοὶ κρουνοὶ τὰ δάκρυά σου,

πολέμησες σὲ μέτωπα σκληρὰ μὲ σύνεσι,

καὶ ἐπένδυσες σ’ ἔργα ζωῆς τὴν ἀγωνία τῆς καρδιᾶς σου.

Ἐμεῖς σωματικὰ δὲ σὲ γνωρίσαμε.

Σ’ ἀκούσαμε διὰ στόματος τοῦ τέκνου σου Ἱεροθέου.

Κι ὅμως ἀπὸ τὶς ζωοδότρες ἐκδιπλώσεις ἐτραφήκαμε,

τοῦ θαυμαστοῦ σου ὄντως βίου τοῦ ἐνθέου.

Τώρα ἡ ψυχή σου γοργοφτέρουγη,

μὲσ’ στῆς Τριάδος τὶς μαρμαρυγὲς λουσμένη,

τὰ ἰοβόλα δήγματα τῶν πληγωμένων προσμετρᾶ,

καὶ τὴν ἀποσταμένη ὑπομονή τους τὴ θεριεύει.

Ἡ νοερὰ μορφή σου ἀστραφτερὴ ἠλιοπερίχυτη,

κι’ ἀπὸ τῆς ἀδικίας τὶς οὐλὲς ἀπαλλαγμένη,

στὰ θεωρία τῆς αἰωνιότητος ὀπτάνεται,

καὶ τὸν Ἀχειροποίητο Ναὸ περιπολεύει.

Μὲσ’ στὴ σκια τοῦ Ξύλου τῆς Ζωῆς ἀγάλλεσαι,

«ὁμοῦ σὺν Σεβαστιανὼ τῷ ἀδελφῷ σου,

καὶ τῷ Ἐπιφανίω τῷ θεόφρονι,

καὶ Παϊσίω μοναχῷ τῷ ἐκλεκτῷ σου».

Ἐκεῖ στὴν ἄφθιτη τὴ δόξα τ’ οὐρανοῦ,

ὅπου οἱ φωτοειδεῖς ἐπαναπαύονται ὑπάρξεις,

στὴν ἀναστάσιμη παστάδα τοῦ Χριστοῦ,

μὲ τὶς πρεσβεῖες σου μιὰ μέρα νὰ μ’ ἐντάξεις.

Σεβασμιώτατε,

Ἐντελῶς τυχαία ἔπεσε αὐτὲς τὶς ἡμέρες στὰ χέρια μου τὸ βιβλίο Σᾶς Κόσμημα τῆς Ἐκκλησίας, τὸ ὁποῖο διάβασα ἀπνευστί. Εἶναι, κατὰ τὴν κρίση μου, ἕνα πολὺ ἀξιόλογο ἔργο ἀπὸ τὸ ὁποῖο ὁ ἀναγνώστης, ἀναλόγως τῶν ἐνδιαφερόντων του, μπορεῖ νὰ ἀντλήση πάσης φύσεως πληροφορίες, στοιχεῖα καὶ πλούσιο πνευματικὸ ὑλικό. Ἐκτὸς τοῦ φόρου τιμῆς πρὸς τὸν Γέροντά Σᾶς, μὲ τὸ ἔργο Σᾶς αὐτὸ προσφέρετε σημαντικὴ ὑπηρεσία στὴν πληρέστερη καταγραφὴ τῆς σύγχρονης Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησιαστικῆς ἱστορίας, καὶ ὄχι μόνον... Λόγῳ τοῦ πλούτου τῶν πληροφοριῶν, ἀμέσων καὶ ὑπαινισσομένων, τὶς ὁποῖες περιέχει, θὰ ἦταν ἐξαιρετικὰ χρήσιμο (σὲ περίπτωση νέας ἐκδόσεως), ἂν ὑπῆρχε στὸ τέλος λεπτομερὲς εὑρετήριο ὀνομάτων, θεμάτων, τοπωνυμίων, καθὼς καὶ Ἁγιογραφικῶν χωρίων, Πατερικῶν καὶ ἀσκητικῶν παραπομπῶν. Τὸ τελευταῖο αὐτὸ εἰδικὸ εὑρετήριο θὰ ἀποτελοῦσε ἐνδεικτικὸ καθρέπτη τῶν πηγῶν τοῦ λόγου, τῆς πολιτείας, τῆς διακονίας καὶ τοῦ καθόλου πνευματικοῦ περιβάλλοντος καὶ κλίματος μέσα στὸ ὁποῖο κινήθηκε ἡ ὅλη ζωὴ τοῦ Μητροπολίτου Ἐδέσσης, Πέλλης καὶ Ἀλμωπίας, Κυροῦ Καλλινίκου. Ἡ ἔκδοση τῆς ἀλληλογραφίας του, παρὰ τὶς πολλαπλὲς καὶ εὐαίσθητες δυσχέρειες, εἶναι, κατὰ τὴν ταπεινή μας γνώμη, ἀπολύτως ἀναγκαῖα διὰ τὴν Ἱστορία. Εἶμαι ὑπερβέβαιος ὅτι δὲν χρειάζεστε τὴν δική μου ἐνθάρρυνση στὸ σημεῖο αὐτὸ ἀλλά, ἐπιτρέψτε μου, νὰ Σᾶς τὴν προσφέρω -ἀνεπιφύλακτα!

Λόγῳ διαφορᾶς ἡλικίας, ἀλλὰ κυρίως λόγῳ τοῦ ὅτι ἔζησα ὅλο τὸ μετα-Πανεπιστημιακὸ μέρος τῆς ζωῆς μοῦ ἐκτὸς Ἑλλάδος (ΗΠΑ καὶ Καναδᾶ) δὲν εἶχα τὴν εὐλογία νὰ γνωρίσω τὸν Ἅγιο Ἐδέσσης. Ἀπὸ τὴν βιογραφία του ὅμως ἔχω τὸ βαθὺ αἴσθημα καὶ τὴν βεβαιότητα ὅτι μοῦ εἶναι πολὺ γνώριμος καὶ λόγῳ τοῦ οὐσιαστικοῦ συνδέσμου καὶ φιλίας του μὲ τὸν ἀείμνηστο π. Ἐπιφάνιο Θεοδωρόπουλο, τὸν πνευματικό μου πατέρα κατὰ τὰ φοιτητικά μου χρόνια καὶ μετά. Τὸ ἀνάγνωσμα τοῦ Κοσμήματος τῆς Ἐκκλησίας ἔγινε ἐπίμονο καὶ καθημερινό μου ἀνάγνωσμα τὶς ἡμέρες αὐτὲς καὶ μὲ ξυπνοῦσε ἀκόμη καὶ τὴ νύχτα ἀπαιτῶντας συνέχιση. ῏Ἠταν ὁ ἐνθουσιασμὸς καὶ τὸ πάθος Σᾶς γιὰ τὸν μακαριστὸ Γέροντά Σᾶς, τὰ ὁποῖα εἶναι τόσο μεταδοτικά, ἀλλά, (ὅπως πιστεύω) καὶ ἡ ἄκτιστη χάρις καὶ ἡ ἁγιότητα τοῦ ἰδίου, τὰ ὁποῖα ἐμπεριέχουν τὸ στοιχεῖο τῆς μέθεξης. Δὲν ἐμπνέει ἕνα βιογραφικὸ ἀνάγνωσμα, ὅσο γλαφυρὸ καὶ νὰ εἶναι, καὶ δὲν ὑποτάσσει σὲ νήψη, ἐὰν τὸ πρωτότυπο δὲν μετέχη τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ.

Διαβάζοντας στὸν τόμο τὶς "Προσωπικὲς Σᾶς Ἀναμνήσεις" σκεπτόμουν πόσο "τυχερὸς" (ἢ μᾶλλον, ἐπὶ τὸ χριστιανικώτερον, εὐλογημένος) ἤσασταν ὡς ἐπιστήθιός του, κάτι ποὺ κάνει πολλοὺς ἀνθρώπους νὰ "ζηλεύουν" ζηλείαν πνευματικήν! Ἂν οἱ βίοι τῶν ἁγίων μᾶς οἰκοδομοῦν καὶ μᾶς ἀνυψώνουν, οἱ βίοι συγχρόνων καὶ γνωρίμων ἁγίων μᾶς ταπεινώνουν! Ἄλλο νὰ πλησιάζης τὴν εἰκόνα ἑνὸς ἁγίου καὶ νὰ τὴν προσκυνᾶς καὶ ἄλλο νὰ σὲ πλησιάζη ἕνας σύγχρονος ἅγιος καὶ νὰ σὲ καθυποβάλη. Αὐτὸ τὸ δέος καὶ τὴ συντριβὴ ἔνιωσα ζῶντας τὴν προσωπικότητα καὶ τὴ ζωὴ τοῦ Καλλινίκου μέσα ἀπὸ τὶς σελίδες τοῦ βιβλίου Σᾶς. Μοῦ ἐπιτάσσει νὰ ἐπιστρέψω σύντομα στὴν Ἔδεσσα καὶ νὰ ζητήσω τὴν εὐλογία του· δὲν ἤξερα τὸν Μητροπολίτη καὶ ποῦ ἀναπαύεται τὸ σῶμα τοῦ κατὰ τὸ πρόσφατο ταξίδι μου στὴν ἀκριτικὴ πόλη.

Δὲν Σᾶς γνωρίζω προσωπικά, ἀλλὰ μόνο ἀπὸ μερικὲς ἀπὸ τὶς 12.200 - τόσες σελίδες τῶν ἔργων Σᾶς. Σᾶς εὐγνωμονῶ ἰδιαίτερα γιὰ τὶς τόσο σημαντικὲς 800 περίπου σελίδες τοῦ Κοσμήματος.

Μὲ ἰδιαίτερο σεβασμὸ καὶ ἐκτίμηση

Δανιὴλ Σαχᾶς

Ὁμότιμος Καθηγητὴς Ἱστορίας Θρησκευμάτων Πανεπιστημίου τοῦ Waterloo (Καναδᾶ)"

Γιά τόν μακαριστό Μητροπολίτη Ἐδέσσης Καλλίνικο. Ἀναμνήσεις τοῦ κ. Δήμου Παπαντωνίου ὁδηγοῦ τοῦ αὐτοκινήτου του

 Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

Ὁ μακαριστός Μητροπολίτης Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἀλμωπίας Καλλίνικος ἐκτός ἀπό ἄλλα σημαντικά χαρίσματα, εἶχε καί τό χάρισμα τοῦ ἑτοιμόλογου. Ἤξερε κάθε φορά πῶς νά ὁμιλήση καί πῶς νά ἐκφρασθῆ. Ὅταν κάποτε τόν ρώτησε ἕνας Χριστιανός, δείχνοντας τόν Δῆμο Παπαντωνίου, «αὐτός εἶναι ὁ ὁδηγός σας;», ἐκεῖνος ἀπάντησε: «Ὄχι, δέν εἶναι ὁδηγός μου. Ὁ ὁδηγός μου εἶναι ὁ Χριστός. Ὁ κ. Δῆμος εἶναι ὁδηγός τοῦ αὐτοκινήτου μου»!

Μέ τήν ἐνθρόνισή του στήν Ἔδεσσα βρῆκε τόν Δῆμο Παπαντωνίου ὁδηγό τοῦ αὐτοκινήτου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως, πού τόν εἶχε προσλάβει ὁ προκάτοχός του Μητροπολίτης Διονύσιος Παπανικολόπουλος, τόν διατήρησε στήν θέση αὐτή καί τόν μονιμοποίησε. Ἔτσι, καθ’ ὅλη τήν διάρκεια τῆς ἀρχιερατείας του ὁ Δῆμος Παπαντωνίου ὁδηγοῦσε τό αὐτοκίνητο τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως καί παρέμεινε στήν Μητρόπολη καί μετά τήν κοίμησή του. Σήμερα εἶναι συνταξιοῦχος καί ἐνθυμεῖται μέ πολλή συγκίνηση τόν μακαριστό Καλλίνικο.

Ὁ ὁδηγός τοῦ αὐτοκινήτου τοῦ κάθε Μητροπολίτου εἶναι ἀπό τούς ἀνθρώπους ἐκείνους πού βρίσκονται τίς περισσότερες ὧρες κοντά στόν Μητροπολίτη. Αὐτός τόν μεταφέρει ἀπό τήν ἕδρα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως σέ διάφορα μέρη, δηλαδή στίς Ἐνορίες καί τούς ἑορτάζοντας Ἱερούς Ναούς, σέ ἄλλες πόλεις, κυρίως στήν Ἀθήνα γιά νά μετάσχη ὁ Μητροπολίτης στίς ἐργασίες τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, καί ὅλη τήν ἡμέρα παρευρίσκεται στά Γραφεῖα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως. Μέ ἄλλα λόγια εἶναι ὁ ἄνθρωπος πού εἶναι ἄμεσα κοντά στόν Μητροπολίτη.

Ἀπό τήν θέση αὐτήν βλέπει, ἀκούει, αἰσθάνεται ὅλη τήν προσωπικότητα καί τό ἔργο τοῦ Μητροπολίτη. Βλέπει τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο ἐπικοινωνεῖ μέ τούς ἀνθρώπους, ἀκούει διάφορες συζητήσεις πού γίνονται στό αὐτοκίνητο κατά τήν διάρκεια τῶν πολύωρων ταξιδίων, καί παρατηρεῖ ἄθελά του τά πάντα. Ὁ Μητροπολίτης δέν μπορεῖ νά κρυφτῆ ἀπό τόν ὁδηγό τοῦ αὐτοκινήτου, ἐκδηλώνει ἀκόμη καί τά μειονεκτήματα τοῦ χαρακτήρα του, πού εἶναι φυσικό ὡς ἄνθρωπος νά ἔχη καί γενικά ἀποκαλύπτεται κυριολεκτικά. Γι’ αὐτό ἕνας παλαιός Ἀρχιερεύς ἔλεγε ὅτι «δύο εἶναι οἱ ἐχθροί τοῦ Μητροπολίτου: ὁ διάβολος καί ὁ ὁδηγός τοῦ αὐτοκινήτου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως»!

Ὁ κ. Δῆμος Παπαντωνίου διατηρεῖ τίς καλύτερες ἀναμνήσεις ἀπό τόν μακαριστό Καλλίνικο. Τόν θυμᾶται καί κλαίει ἀπό συγκίνηση. Τόν θεωρεῖ ἅγιο. Λέγει: «Εὐχαριστῶ τόν Θεό πού ἤμουν ὁ τυχερός ἄνθρωπος νά γνωρίσω αὐτόν τόν Ἅγιο ἄνθρωπο. Ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ, Ἅγιος μέ ὅλη τήν σημασία τῆς λέξεως. Ἔχει μείνει στίς καρδιές ὅλων τῶν ἀνθρώπων. Πολλοί Χριστιανοί ἀκόμα πού μέ συναντᾶνε, ἀκόμα καί σήμερα λένε, "νά ὁ ὁδηγός τοῦ Καλλινίκου". Δεκαεπτά ὁλόκληρα χρόνια κοντά του ποτέ, μά ποτέ δέν μοῦ ἔκανε οὔτε μιά παρατήρηση σάν προϊστάμενος πού ἦταν. Πάντα εὐγενικός, πάντα γλυκύς, μέ εὐγένεια καί καλωσύνη. Δέν ξέρω ἄν θά μπορέσω ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως νά τόν ἀντικρύσω, νά τοῦ ζητήσω ἔλεος καί νά μέ συγχωρήση γιά τυχόν λάθη, ἠθελημένα ἤ ὄχι, πού ἔκανα».

Ὅταν πηγαίνω στήν Ἔδεσσα καί μέ βλέπει κλαίει, γιατί θυμᾶται τόν Καλλίνικο. Πολλές φορές τόν παρακάλεσα νά γράψη μερικές ἀναμνήσεις του ἀπό τόν μακαριστό καί ἅγιο Γέροντά μας. Τήν ἴδια παράκληση τοῦ ἀπηύθυνε καί ὁ Μητροπολίτης Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἀλμωπίας Ἰωήλ. Ἀπέφευγε νά τό κάνη, γιατί συγκινεῖτο πολύ. Τελικά, ἔγραψε κάποιες ἀναμνήσεις του καί τίς παρέδωσε στόν Μητροπολίτη Ἐδέσσης Ἰωήλ. Τίς ἀντέγραψε ὁ π. Γεώργιος Παπαβαρνάβας, πού χειροτονήθηκε ἀπό τόν μακαριστό Καλλίνικο καί ἕνα διάστημα διετέλεσε καί Γραμματεύς του, καί παρουσιάζονται ἐδῶ.

Ὅπως θά διαπιστώση ὁ ἀναγνώστης εἶναι λόγοι ἁπλοί, αὐθόρμητοι, ἀνεπιτήδευτοι, λόγοι «καρδιᾶς». Ἔχουν τήν ἀξία τους, διότι προέρχονται ἀπό ἕναν ἄνθρωπο πού γιά δεκαεπτά (17) χρόνια ἦταν κοντά στόν μακαριστό Καλλίνικο τίς περισσότερες ὧρες, καί τόν γνώρισε πολύ καλά σέ δύσκολες, ἀλλά καί εὐχάριστες στιγμές τῆς ζωῆς του. Οἱ ἀναμνήσεις αὐτές ζωγραφίζουν ἄριστα τόν μακαριστό Καλλίνικο, ἀπό τόν πιό κοντινό του ἄνθρωπο, τόν ὁδηγό του, τόν ὁποῖο μάλιστα θεωροῦσε ὡς συνεργάτη του.

 Ὁ Ἐδέσσης Καλλίνικος. Μαθήματα ζωῆς δίπλα στόν Ἅγιο Ἱεράρχη

Δήμου Παπαντωνίου

Ὅσα καταθέτω παρακάτω, κατέβαλα μεγάλη προσπάθεια νά τά συνοψίσω σέ μία σύντομη παρουσίαση καί ἀφοροῦν προσωπικά μου βιώματα πού ἔζησα δίπλα στόν Μητροπολίτη Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἀλμωπίας κυρό Καλλίνικο.

*

Μεγάλη εὐαισθησία εἶχε στήν θεία Λειτουργία. Πάντα προσπαθοῦσε νά γίνη καί ὁ Ἑσπερινός. Ἐξηγοῦσε στόν κόσμο γιά ὅλα. Ὁ Ἑσπερινός, ἔλεγε, εἶναι τό προζύμι, ἡ νοικοκυρά δέν μπορεῖ νά κάνη ψωμί χωρίς προζύμι, καί θεία Λειτουργία χωρίς Ἑσπερινό δέν μπορεῖ νά γίνη.

*

Μεγάλες καί πολλές ἀλλαγές ἔγιναν μέσα στόν Ναό. Ἀσχολήθηκε πάρα πολύ μέ τήν ἡσυχία μέσα στόν Ναό, ἐνῶ πρῶτα μίλαγαν πάρα πολύ. Καί σιγά-σιγά, πές-πές κατάφερε νά ἐπικρατήση ἡσυχία. Σταματοῦσε τόν ψάλτη καί ἀμέσως σταματοῦσαν νά μιλᾶνε. Ἐπίσης, ἀσχολήθηκε πάρα πολύ μέ τήν καθαριότητα τῶν Ναῶν. Τά στρωσίδια ἦταν ἄγνωστα στήν περιφέρειά μας. Ἔκανε μεγάλο ἀγώνα γιά νά στρωθοῦν οἱ Ναοί. Πάρα πολλές ἐγκύκλιοι ἐγράφησαν καί ἐστάλησαν γιά ἐνημέρωση τῶν Χριστιανῶν. Ἐπίσης, γιά τά ἱερά σκεύη, τά δισκοπότηρα ἀσχολήθηκε πάρα πολλές φορές ὁ ἴδιος. Σήκωνε τά μανίκια νά τά πλένη ὁ ἴδιος, γιά νά τά στείλουμε γιά ἐπιχρύσωση. Κατηγορήθηκε πάρα πολύ γιά ὅλα αὐτά.

*

Γιά τήν ἡσυχία μέσα στόν Ναό, ὅταν μίλαγαν (οἱ Χριστιανοί) σταματοῦσε τούς ψάλτες: «Ξέρετε ὁ μυλωνᾶς πότε κοιμᾶται; Ὅταν ὁ μύλος δουλεύει, μόλις σταματήση ξυπνάει. Τό ἴδιο κάνουν καί οἱ γυναῖκες, εἴδατε, σταμάτησαν».

*

Πάντα ἔλεγε, «νά ἐξομολογῆστε τακτικά, γιά νά ἔχετε τό εἰσιτήριο ἕτοιμο ἀνά πᾶσα στιγμή γιά τό ταξίδι. Ἔτσι καί ἔρθει τό τραῖνο δέν περιμένει. Ἄν κανένας πέση σέ παράπτωμα καί στενοχωρέση κανέναν, νά κοιτάξη πρίν πέση ὁ ἥλιος νά πάη νά ζητήση συγγνώμη.

Δέν ὑπῆρχε ἡμέρα νά μήν μνημονεύση μετάνοια, κρίση, παράδεισο. «Θά φύγουμε, παιδί μου, μιά μέρα, νά λές πέρασε ἕνας Δεσπότης, ἦταν τέτοιος ἤ ἀλλιῶς, εἶχε ἕνα καλό». «Γιατί, Σεβασμιώτατε, μόνο ἕνα καλό ἔχετε; Ποιό εἶναι αὐτό τό καλό;». «Δέν ἐξέδωσε ἔντυπο δικό του, νά λές. Τί νά τό κάνω τό περιοδικό, τί νά γράψω, ὅτι θά πάω νά λειτουργήσω; Γιατί, ποιά εἶναι ἡ δουλειά μου; Μήπως εἶναι νά χαλιβώνω ἄλογα; Ἀσφαλῶς θά λειτουργήσω, θά κηρύξω, αὐτά εἶναι τά καθήκοντά μου».

*

Πάντα στό τέλος τῆς θείας Λειτουργίας εὐχαριστοῦσε τόν κόσμο καί ἔλεγε: «Σᾶς εὐλογῶ μέ τά δυό μου τά χέρια, μέ τά χέρια πού ἔπιασα τόν ἴδιο τόν Χριστό, τήν θεία Κοινωνία». Καί ἔλεγε: «Νά ἔχετε τοῦ Ἀβραάμ καί τοῦ Ἰσαάκ τά ἀγαθά. Μοῦ εὔχεσθε χρόνια πολλά. Τά δικά μου νά εἶναι πολλά, τά δικά σας πιό πολλά. Πῶς νά μήν εἶναι πολλά μέ τέτοιον κόσμο πού ἔχω, μέ τέτοια παιδάκια. Πολλοί μοῦ λένε: Σεβασμιώτατε, κουράζεστε πολύ. Τί λέτε, ἀπαντοῦσε, ὁ τσομπάνης κουράζεται νά ἀρμέγη τά πρόβατα; Καί ἐγώ τό ἴδιο κάνω. Σέ μερικά ἀπό αὐτά ἔχει δώσει καί ὀνόματα, καί ἐγώ γνωρίζω τά πρόβατα. Νά ὁ Γιωργάκης καί ἡ Μαρία, ἡ Κατερίνα, ἔλεγε μερικά ὀνόματα. Νά πηγαίνετε στήν Ἐκκλησία».

*

Ἔλεγε: «Ἡ Ἐκκλησία εἶναι Νοσοκομεῖο, θεραπεύει τίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων. Ὁ πνευματικός εἶναι ὁ γιατρός, δωρεάν μᾶς θεραπεύει. Ὅταν ἀρρωσταίνουμε ψάχνουμε τόν καλύτερο γιατρό, τρέχουμε στήν πόλη, ἄν χρειαστῆ πᾶμε καί στό ἐξωτερικό».

*

Ἐδῶ παραθέτω μία μαρτυρία γιά τόν παππού του, πού ἦταν παππούλης. Ἐπειδή ἦταν πάρα πολλά χρόνια στό χωριό, ἀποφάσισε ὁ Δεσπότης νά τόν πάη σέ μιά Ἐνορία πιό κοντά, γιατί ἦταν πάρα πολύ δύσκολο ἐκεῖ πού ἦταν. Μάζεψε τά πράγματά του, τά ἄμφια, πῆγε νά χαιρετίση τίς εἰκόνες. Ὅταν ἔφθασε στήν Παναγία, τήν κοίταξε καλά καί εἶπε: «Παναγία μου, δέν σέ ἀφήνω, δέν μπορῶ νά φύγω. Καί πῆρε τόν Δεσπότη καί τοῦ λέει: Δεσπότη μου ἄφησέ με νά πεθάνω ἐκεῖ».

*

Ἡ πρώτη του φροντίδα ἦταν νά πάρουμε μεγάφωνα μεγάλης ἐμβέλειας νά ἀκούγονται πολύ δυνατά. Τόν πρῶτο καιρό ἔκανε δύο καί τρία κηρύγματα κατά τήν διάρκεια τῆς θείας Λειτουργίας. Γιά νά εἶμαι εἰλικρινής τόν πρῶτο καιρό κουραζόμουν πάρα πολύ. Καί μοῦ ἔλεγε: «Ἐσύ τό νοῦ σου στά μεγάφωνα». Καί ἔλεγε: «Πολλές ἄσπρες τρίχες στά γένια μου εἶναι ἀπό τά μεγάφωνα». Εἶχε ἀσχοληθῆ καί στό Μεσολόγγι μέ τά μεγάφωνα.

*

Τόν πρῶτο καιρό πού ἦρθε μέ ρώτησε ἄν ξέρω νά χτυπῶ τήν καμπάνα, μονοκάμπανο, διπλοκάμπανο, τριπλοκάμπανο. «Ἅμα βάλης τά μεγάφωνα, μετά θά χτυπᾶς τίς καμπάνες γιά ἀρκετή ὥρα καί ἐγώ θά μιλάω: Ἀγαπητοί Χριστιανοί, σήμερα εἶναι γιορτή, ἐλᾶτε στήν Ἐκκλησία. Ἀκοῦτε τίς καμπάνες, ἡ καμπάνα εἶναι ἡ φωνή τοῦ Θεοῦ, μᾶς καλεῖ νά πᾶμε στήν Ἐκκλησία. Κανείς νά μήν ἀπουσιάση». Σέ ὅλη τήν διάρκεια τῆς θείας Λειτουργίας ἔκαμνε συστάσεις νά μήν μιλᾶνε, πῶς νά κοινωνᾶνε. Στό τέλος ἐξηγοῦσε στά παιδιά τοῦ Σχολείου πόσοι εἶναι οἱ βαθμοί τῆς Ἱερωσύνης: «Οἱ βαθμοί τῆς Ἱερωσύνης εἶναι τρεῖς: Διάκος, Πρεσβύτερος καί Ἐπίσκοπος-Δεσπότης. Ὁ Διάκος εἶναι βοηθός τοῦ Πρεσβυτέρου, δέν μπορεῖ νά τελέση μυστήριο. Ὁ Πρεσβύτερος κάνει ὅλα τά μυστήρια ἐκτός χειροτονία καί ἐγκαίνια Ναοῦ. Ὁ Δεσπότης κάνει ὅλα τά μυστήρια. Γιά νά καταλάβουμε ποιός εἶναι Δεσπότης, πρέπει νά δοῦμε ποιός φοράει ἐγκόλπιο, αὐτό πού φοράω ἐγώ, τοῦτο. Ἀπό αὐτό γνωρίζουμε τόν Δεσπότη. Νά σᾶς πῶ, ἔλεγε, τά ἄμφια τοῦ Δεσπότη πού διαφέρουν ἀπό τοῦ παπᾶ, εἶναι ἡ μίτρα, ὁ σάκος, το μικρό καί μεγάλο ὠμόφορο. Εὔχομαι κάποιο ἀπό τά παιδάκια νά τά φορέση».

*

Τά πρῶτα χρόνια κάναμε πολλά χιλιόμετρα μέ ἕνα πολύ παλιό αὐτοκίνητο, ἀπό θαῦμα γλιτώσαμε, μέ τίς εὐλογίες καί μέ τήν παρουσία τήν δική του δέν πάθαμε τίποτα. Θά ἀναφέρω λίγες περιπτώσεις.  Μιά φορά στόν Ἀξό, στίς 25 Ἰανουαρίου πρωΐ πήγαμε νά λειτουργήσουμε. Μόλις σταμάτησε τό αὐτοκίνητο ἔφυγε ἡ μπροστινή ἡ ρόδα.

Ἐπίσης, χειμώνα πηγαίναμε στό Ἅγιον Ὄρος, βρέθηκα σέ μιά αὐλή στά Στάγειρα τῆς Χαλκιδικῆς. Τότε, σέ ἐκεῖνο τό ταξίδι ἀποκλειστήκαμε στό Ἅγιον Ὄρος λόγῳ θαλασσοταραχῆς. Τότε τό μοναστήρι ἀγγαζάρισε εἰδικό Δελφίνι, σάν τσόφλι πετοῦσε πάνω ἀπό τά κύματα. Καί πάρα πολλά τέτοια συνέβησαν, δέν μπορῶ νά τά ἀπαριθμήσω.

*

Ὅταν γυρίζαμε περασμένη ὥρα τόν ἔπαιρνε ὁ ὕπνος στό αὐτοκίνητο, γύριζε καί ἀκουμποῦσε στόν ὦμο μου καί προσπαθοῦσα νά μήν κάνω καμμιά κίνηση καί τόν ξυπνήσω. Μόλις ξύπναγε ἔλεγε: «Τώρα δέν θέλω οὔτε φαγητό, θέλω μόνο νά ξεκουραστῶ». Ἐκεῖ πού ἔλεγε νά ξεκουραστῆ, πάντα κάποιος θά τόν περίμενε καί πάντα μέ διάθεση καί καλωσύνη τόν δεχόταν. Ποτέ δέ δυσανασχετοῦσε.

*

Κάποτε, πηγαίναμε σέ ἕνα χωριό. Εἴδαμε ἕνα τσομπάνο νά βόσκη τά πρόβατα. «Σταμάτα, μοῦ λέει, νά κουβεντιάσουμε λίγο». «Γειά σου, συνάδελφε, τοῦ λέει, πῶς εἶναι τό ὄνομά σου;». «Τάδε, ἀπαντάει ὁ τσομπάνης». «Ὡραῖα, ξέρεις ὅτι εἴμαστε συνάδελφοι;», τοῦ λέει ὁ Δεσπότης. «Ἀπό ποῦ εἴμαστε; Ἐσύ εἶσαι παπάς καί ἐγώ βοσκός». «Καί ἐγώ βόσκω πρόβατα, μέ τήν διαφορά ἐσύ τά ἔχεις βρῆ, ἐγώ τρέχω νά τά βρῶ. Ἕνα ἀπό τά πρόβατά μου εἶσαι ἐσύ».

*

Ἐπιστρέφαμε ἀπό ταξίδι, ἔλεγε: «Αὐτά πρέπει τά ἔγγραφα νά φύγουν». Καθόταν ὁ ἴδιος νά βοηθήση νά τά φακελώσουμε. Δέν αἰσθανόταν καλά νά ἀνέβη ἐπάνω καί ἐγώ νά δουλεύω κάτω. Ἐπίσης, ὅσες φορές χρειάστηκε νά βάλω ἁλυσίδες στό αὐτοκίνητο, κατέβαινε καί ὁ ἴδιος ἀπό τό αὐτοκίνητο, παρ’ ὅλο πού ἔκανε κρύο, καί μάλιστα κρύωνε πάρα πολύ. Δέν αἰσθανόταν καλά νά κάθεται μέσα στό αὐτοκίνητο καί ἐγώ νά βάζω τίς ἁλυσίδες.  Τίς περισσότερες φορές τοῦ Δεσπότη τό αὐτοκίνητο ἔβγαινε πρῶτο τίς Κυριακές, τότε μηχανήματα δέν ὑπῆρχαν νά καθαρίσουν τούς δρόμους.

Μιά φορά εἶδε κυνηγούς πρωΐ-πρωΐ μέσα στά χιόνια καί μοῦ λέει: «Κοίταξε τί κάνουν γιά ἕνα λαγό καί ἐμεῖς θα φοβηθοῦμε νά πᾶμε νά λειτουργήσουμε;».

*

Στίς χειροτονίες, συνήθως, προσφωνοῦσε τόν χειροτονούμενο καί τοῦ ἔλεγε: «Ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως θέλω νά εἶσαι μάρτυρας ὑπερασπίσεώς μου».

Ἔλεγε στά κηρύγματα: «Στό δικαστήριο θά παρουσιαστοῦμε τσίτσιδοι, χωρίς μίτρα, χωρίς ἄμφια, χωρίς πατερίτσα, γιά νά ἀπολογηθοῦμε. Οὔτε μεσάζοντες οὔτε μέσα χωρᾶνε».

Ἔλεγε γιά τόν σεβασμό ἀπό τά παιδιά πρός τούς γονεῖς: «Κάποτε, ἕνας πατέρας ἀπό ἐδῶ, τήν περιφέρειά μας, εἶχε γυιό σέ μεγάλη θέση στό Ὑπουργεῖο. Κατέβηκε ὁ καημένος νά συναντήση τόν γυιό του, τήν ὥρα πού θά σχολοῦσαν, καί περίμενε στήν ἔξοδο τοῦ Ὑπουργείου. Μόλις εἶδε τόν γυιό, φωνάζει τό ὄνομά του καί ὁ γυιός ἔκανε πώς δέν τόν γνωρίζει. Τοῦ ἀπαντοῦσε, αὔριον γραφεῖο καί πάλι αὔριον γραφεῖο. Πῆρε ὁ καημένος τό λεωφορεῖο ψιθυρίζοντας, αὔριον γραφεῖο. Μαράζωσε μέ τήν λέξη στό μυαλό, αὔριον γραφεῖο».

Κάποιος ἄλλος γυιός, ἐκτός περιφερείας, μαγαζάτορας, τοῦ εἶπαν: «Πέθανε ἡ μάνα σου. Ἑτοιμάστε την μέχρι πού νά κλείσω ἐγώ τό μαγαζί».

Πολύ σεβασμό εἶχε στούς γονεῖς, πάντα ἔλεγε στούς νέους (νά) σέβονται τούς γονεῖς. «Εὐχή γονέων ἔπαρε καί στά βουνά περπάτει». Ἔλεγε, ἄν κορόϊδευε κανένας τούς γέρους πού εἶχαν ἄσπρα μαλιά: «Χιόνια στά βουνά; Θά ἔρθουν καί στούς κάμπους».

*

Ἐκτός ἀπό τά ἔγγραφα πού ἔστελνε, ἔκανε πολύ τακτικά σεμινάρια γιά νά βελτιωθῆ τό ἐπίπεδο τῶν Κληρικῶν. Ἐπιδίωκε νά διανυχτερεύουμε στά χωριά τά ἀπομακρυσμένα, γιά νά καθίση τό βράδυ στό καφενεῖο νά δῆ τόν κόσμο. Πολλές φορές ἐμένα μέ ἔδιωχνε νά γυρίσω στό σπίτι μου γιά νά ξεκουραστῶ.

Ποτέ δέν χρησιμοποιοῦσε ἄλλον ὁδηγό στό αὐτοκίνητο. Ποτέ δέν κράτησε Διάκο γιά πολύ καιρό. Τούς χειροτονοῦσε γρήγορα γιά νά βολέψη κάποια Ἐνορία. Τούς πτυχιούχους Διάκους τούς ἔστελνε νά κηρύττουν. Χαιρόταν πάρα πολύ ὅταν χειροτονοῦσε μορφωμένους καί ἀγάμους Κληρικούς, γιά νά κηρύττουν τόν θεῖο λόγο. Ἐπίσης, ἔστελνε γραπτό κήρυγμα γιά ὅλες τίς Κυριακές.

*

Οἱ Διάκοι ἔπρεπε νά εἶναι προετοιμασμένοι. Μέσα στό αὐτοκίνητο τούς ρώταγε Ἀπολυτίκιο, Κοντάκιο, Εἰσοδικό, Ἀπόστολο, Εὐαγγέλιο. Μονοκάμπανο χτυπάει τίς καθημερινές, διπλοκάμπανο τίς μικρές γιορτές καί τριπλοκάμπανο τίς μεγάλες γιορτές.

*

Διάκο μόνιμο δέν κράτησε ποτέ. Λόγῳ ἐλλείψεως Κληρικῶν τούς χειροτονοῦσε γρήγορα σέ Πρεσβυτέρους, γι' αὐτό πολλές φορές μέ τά ἄμφια τόν βοηθοῦσα ἐγώ καί πάρα πολλές φορές τό Ἅγιος ὁ Θεός τοῦ Βήματος τό ἔλεγα ἐγώ –μέ συγχωρεῖτε γιά τά πολλά ἐγώ. Ἀπό τόν πρῶτο καιρό πού ἦρθε στήν Μητρόπολή μας ὁ Μητροπολίτης Καλλίνικος μέ περιέβαλε μέ πάρα πολλή ἀγάπη. Μέ διόρισε ἀμέσως, μέ τακτοποίησε μισθολογικά. Ἀμέσως μέ διόρισε, ἀναγνώρισε ὅλα τά προηγούμενα χρόνια ἐργασίας μου πληρώνοντας ἀπό τά προσωπικά του χρήματα, πού δέν εἶχε, προσπαθοῦσε νά βρῆ κάθε τρόπο γιά νά μέ βοηθήση.

*

Μεγάλη τιμή καί εὐλάβεια εἶχε γιά τούς μοναχούς τούς ἁγιορεῖτες, γι’ αὐτό πήγαινε τακτικά στό Ἅγιον Ὄρος. Καθόταν στίς ἀκολουθίες ὅλη τήν νύχτα καί δέν κουραζόταν, τόν εὐχαριστοῦσε. Ἔρχονταν καλόγεροι ἀπό ὅλα τά Μοναστήρια νά τόν δοῦν καί νά τόν ἀκούσουν. Μέσα στήν πόλη, στήν Ἔδεσσα κυκλοφοροῦσε συνήθως μόνος του χωρίς συνοδό. Πήγαινε στό Νοσοκομεῖο γιά ἐπίσκεψη στούς ἀρρώστους καί σέ διάφορα Ἱδρύματα. Τοῦ ἄρεζε νά κουβεντιάζη στόν δρόμο μέ γέροντες καί μέ μικρά παιδάκια.

*

Πολλές φορές στό ταξίδι μισοκοιμισμένος εὐχαριστοῦσε τόν Θεό καί ἔλεγε: «Σέ εὐχαριστῶ, Θεέ μου». Πολλές φορές τό ἔλεγε. Ἐπίσης, ἔλεγε: «Εὐχαριστῶ, Θεέ μου, πού μέ ἔφερες σέ αὐτόν τόν κόσμο, σέ αὐτόν τόν τόπο. Σέ εὐχαριστοῦμε, Θεέ μου, πού εἴμαστε Χριστιανοί καί γνωρίσαμε τό θέλημά Σου. Πολύς κόσμος πλανᾶται καί δέν ξέρει ποῦ βαδίζει».

*

Ἀγάπησε πάρα πολύ τόν τόπο καί τόν κόσμο. Πάρα πολλές φορές δόξαζε τόν Θεό καί τόν εὐχαριστοῦσε καί ἔλεγε: «Σέ εὐχαριστῶ, Θεέ μου, πού μέ ἔφερες σέ αὐτόν τόν τόπο καί σέ αὐτόν τόν κόσμο».

*

Ἦταν πολύ λιτοδίαιτος. Πάρα πολύ λίγο ἔτρωγε. Παρ' ὅλα αὐτά ἦταν ἀκούραστος. Ὅταν ἐπρόκειτο νά δώση προαγωγές, διορισμούς καί διαβαθμίσεις δέν ἡσύχαζε, «μήν τυχόν ἀδικήσουμε κανέναν», ἔλεγε. Ὅταν ἐρχόταν ἀπόγευμα καί δέν ἦταν κανένας στήν Μητρόπολη, ἔπαιρνε τόν δίσκο καί κερνοῦσε ὁ ἴδιος. Κατέβαινε πάντα πρῶτος στό Γραφεῖο (τό πρωΐ), ἄνοιγε νά ἀεριστῆ καί ξεσκόνιζε μόνος του τό γραφεῖο.

*

Ἦταν ἀφιλοχρήματος σέ μεγάλο βαθμό. Πάρα πολλά ἔξοδα ὑπηρεσιακά τά πλήρωνε ἀπό τήν τσέπη του, τηλεγραφήματα, ὑπηρεσιακά δέματα πού ἔπρεπε νά σταλοῦν, εἰσιτήρια ἀεροπορικά. Ποτέ δέν ἔπαιρνε ἀποδείξεις ὅ,τι ἔξοδα κάμναμε, φαγητό ἤ ξενοδοχεῖα, ὅλα τά ἐκάλυπτε ὁ ἴδιος. Τά αὐγά πού μοίραζε τό Πάσχα τά πλήρωνε ἀπό τήν τσέπη του. Ἀπό τό τιμολόγιο τοῦ Ο.Τ.Ε. τῆς Μητροπόλεως, ἕνα μέρος ἐπλήρωνε ὁ ἴδιος. Στήν ἐρώτηση πού τοῦ ἔκανα: «Γιατί, Σεβασμιώτατε;». «Μήπως παίρνω καμιά φορά τούς συγγενεῖς μου, γι' αὐτό». Ὅσες φορές χρειάστηκε νά ταξιδέψουμε γιά προσωπικούς λόγους, κηδεῖες, μνημόσυνα συγγενῶν, ἔλεγε: «Ἀπό σήμερα μέχρι νά γυρίσουμε ὅ,τι χρειαστεῖ γιά τό αὐτοκίνητο καί τά δικά σου ἔξοδα θά εἶναι δικά μου, δέν θά πάρης καμμιά ἀπόδειξη γιά τό ταμεῖο τῆς Μητροπόλεως». Ἐλεημοσύνες πάντα ἀπό τήν τσέπη του ἔδινε. Δέν ξέρω ἄν πρέπει νά ἀναφέρω λεπτομέρειες πολλές.

*

Ἦταν πάρα πολύ αὐστηρός στά καθήκοντά του, εἶχε πολλές ἀπαιτήσεις, παρ' ὅλα αὐτά τά κατάπινε μέσα του, γι' αὐτό ποτέ δέν τιμώρησε παπᾶ. Καί ἔλεγε: «Ἄν γινόμουν Δεσπότης πρίν δέκα χρόνια, δέν ξέρω ἄν θά τά ἀνεχόμουν ὅλα αὐτά». Καί ἔτσι καθόταν καί ἔγραφε τίς παρατηρήσεις, καί ἔλεγε: «Ὁ Φλωρίνης καί ἐγώ ἀκριβαίναμε πολύ τό χαρτί». Μετά ἀπό κάθε περιοδεία, ὅ,τι παράβαση ἔβλεπε σημείωνε καί ἀκολουθοῦσε Ἐγκύκλιος: «Δῆμο, φρόντισε τόν πολύγραφο νά πιῆ μπόλικη μελάνη γιά νά βγοῦν ἔντονα τά γράμματα καί νά φύγη σήμερα, ἄν εἶναι δυνατόν».

*

Τήν σιωπή τήν εἶχε περί πολλοῦ, γι’ αὐτό τῆς εἶχε δώσει πολλά ὀνόματα, (ὅπως) ὁ Στύλιας, ὁ Σιώπιος, ὁ Μώκιος. Ἔλεγε: «Ὅποιος μιλάει λίγα εἶναι κερδισμένος».

*

Γιά πάρα πολλούς Χριστιανούς ἔλεγε, ὅταν δέν θέλανε νά πᾶνε Ἐκκλησία, καί κοροϊδεύανε, τούς συνιστοῦσε: «Νά! εἴτε πᾶτε εἴτε ὄχι ἡ βρύση ρίχνει τό νεράκι». Καί ἔλεγαν: «Νά σκάση (ἡ) βρύση, δέν πίνω νερό». «Ἄνθρωπε, ἡ βρύση δέν παθαίνει τίποτε, ἐσύ θά σκάσης».

*

Κάποτε, ἕνας πατέρας ἔλεγε στόν γυιό: «Παιδί μου, ἐσύ δέν πρόκειται νά γίνης ἄνθρωπος». Ὁ γυιός μεγάλωσε, ἔγινε γενικός διευθυντής τῆς περιοχῆς καί ἔστειλε νά φέρουν τόν πατέρα του ἁλυσοδεμένο. Καί τοῦ λέει: «Πατέρα, θυμᾶσαι πού ἔλεγες δέν πρόκειται νά γίνω ἄνθρωπος; Βλέπεις, ἔγινα διοικητής». «Διοικητής ἔγινες, ἀλλά ἄνθρωπος δέν ἔγινες».

*

Κάποτε πῆρε ἀπόφαση ἡ Σύνοδος, ἐπειδή στήν Ἀθήνα πολλοί ἤθελαν νά κάνουν γάμο παρουσία Δεσπότη, γι’ αὐτό ἔπρεπε νά πᾶνε στήν Ἀρχιεπισκοπή νά πληρώσουν ἕνα παράβολο δύο χιλιάδες δραχμές, γιά νά ἔχουν Δεσπότη. Τό ἐπλήρωνε ὁ ἴδιος χωρίς νά πάρη χαμπάρι ὁ καλῶν, γιά νά παρευρεθῆ στόν γάμο. Τέτοιες περιπτώσεις εἶναι πάρα πολλές.

*

Ἐρχόταν μερικές φορές ἕνας Δεσπότης πού δέν εἶχε μισθό. Μοῦ ἔλεγε ἐκεῖνος: «Δῆμο, πάρε τά κλειδιά καί βάλε ἁγιασμό». Ἀμέσως ὁ Καλλίνικος μοῦ ἔλεγε: «Δῆμο, μήν φύγης σέ θέλω». Ἔβγαινε ἀπό τό Γραφεῖο καί μοῦ ἔδινε λεφτά νά βάλω ἁγιασμό, δηλαδή βενζίνη.

*

Κάποτε ἦταν σέ μιά ἐπιτροπή στόν ΟΔ.Δ.Ε.Π., καί εἶχε κατηγορηθῆ μέ ἀνυπόστατες κατηγορίες στόν τύπο. Τοῦ εἶπα: «Σεβασμιώτατε, τά παιδιά ἦρθαν κλαίγοντας ἀπό τό Σχολεῖο, γιατί τά εἶπαν πώς ὁ μπαμπάς τους θά πάη φυλακή μέ τόν Δεσπότη». Καί ἀπαντάει: «Γιά μένα δέν μέ πειράζει καθόλου, ὅ,τι θέλουν ἄς ποῦνε, θά λαλήση ὁ οὐρανός. Λυπᾶμαι γιά τά μικρά παιδιά πού τά δηλητηριάζουν».

*

Πολλοί Δεσποτάδες τόν ζήλευαν. Κάποιος, χαριτολογώντας, τοῦ εἶπε: Ἐσύ καί στήν κόλαση νά πᾶς θά περάσης καλά. Ἕνας ἄλλος φοβόταν μήν τοῦ πάρη κανέναν ὑποψήφιο παπά. Φώναξε: Τόν νοῦ σας ἦρθε ὁ Ἐδέσσης, κάτι θά πάρη ἤ ἄνθρωπο ἤ πράμα.

*

Ἐπίσης, γυναῖκες μέσα στό αὐτοκίνητο ποτέ δέν μπῆκαν. Γιά νά φαντασθῆτε τί συνέβη κάποτε μέ τήν Μητέρα του, γριούλα 78 χρονῶν. Ἀρρώστησε καί ἦρθε ἀπό τήν Θεσσαλονίκη ὁ Διευθυντής ἀπό τό Ἱπποκράτειο Νοσοκομεῖο, φίλος τοῦ Δεσπότη. Τήν εἶδε, τήν ἐξέτασε καί λέει νά τήν κατεβάσετε κάτω, γιά νά τήν παρακολουθήσω μερικές μέρες. Τήν ἑπομένη παίρνουμε ἕνα ταξί γιά τήν γιαγιά καί τήν ἀδελφή τοῦ Δεσπότη. Ἐμεῖς μπροστά καί τό ταξί πίσω νά μᾶς ἀκολουθῆ.

Κάποια ἄλλη φορά περνούσαμε ἀπό τά Γιαννιτσά, εἴδαμε στήν στάση ἕνα ἀνδρόγυνο γνωστό. «Κατέβα νά τούς ἐξηγήσης γιατί δέν μποροῦμε νά τούς πάρουμε».

*

Κάποιος Ἀρχιερεύς, ὁ Καλαβρύτων, μιά φορά μοῦ λέει: «Τί ἔχει πάθει ὁ Δεσπότης μαζί σου; Στήν Σύνοδο ἔκανε θέμα γιά ἐπίδομα νά δοθῆ στούς ὁδηγούς. Εἶπε, μάλιστα, νά προσέχουμε τούς ὁδηγούς, διότι σέ αὐτούς κρέμεται ἡ ζωή μας, διότι δέν ξεκουράζονται. Πρέπει νά παρακαλοῦν νά ἀρρωστήσουμε γιά νά ξεκουραστοῦν».

*

Πολλές φορές ρώταγε γιά τήν πρόοδο τῶν παιδιῶν. Παίρναμε τηλέφωνο τά βράδυα, ἔστω καί ἀργά, ὅταν συναντούσαμε καμμιά δυσκολία στό μάθημα. Ὅταν (ἦταν) ἄρρωστος στό Νοσοκομεῖο πήγαμε νά τόν δοῦμε, μᾶς ρώτησε: «Τί κάνει ἡ Δήμητρα; Φέτος γράφει Πανελλαδικές»; «Ναί τοῦ λέμε». «Θά περάση», μᾶς λέει. Ἑτοιμαζόμασταν νά μετακομίσουμε στό καινούριο σπίτι, τόν Ἀπρίλιο, μεγάλη ἑβδομάδα.

Τόν ρώτησα: «Σεβασμιώτατε, νά μετακομίσουμε ἤ νά σᾶς περιμένουμε νά γίνετε καλά, νά κανονίσουμε τά ἐγκαίνια, νά κάνετε ἁγιασμό»; «Καί νά μετακομίσετε καί μέ τό καλό ὅταν ἔρθω θά ἔρθουμε μέ ὅλο τό ἐπιτελεῖο νά κάνουμε τά ἐγκαίνια». Καί ἔδωσε ἐντολή στόν π. Ἱερόθεο νά δώση ἕνα ποσόν ἀπό τόν μισθό του γιά δῶρο.

Θέλω νά πιστεύω, ὅ,τι ἔκανα καί ὅ,τι πέτυχα ἔγινε μέ τίς εὐλογίες του. Καί σήμερα, ἀκόμα, πάντα ζητᾶμε εὐλογίες καί τίς εὐχές τοῦ μακαρίτη. Δόξα τῷ Θεῷ μοῦ ἔδωσε τρεῖς γαμπρούς, τρία παληκάρια, πάρα πολύ καλά παιδιά.

*

Δεκαεπτά χρόνια, ποτέ μά ποτέ δέν κατέβηκε καθυστερημένα, πάντα στήν ὥρα του, γιά νά μήν πῶ πάντα περίμενε ἔξω, ἕτοιμος νά φύγουμε. Ἐπίσης, τίς βαλίτσες μέ τά ἄμφια τά κατέβαζε ὁ ἴδιος. Παρ’ ὅλο πού εἶχε λειτουργήσει τήν προηγουμένη, ἄνοιγε πάλι τίς βαλίτσες νά βεβαιωθῆ ὅτι ἦταν ἐντάξει τά ἄμφια.

*

Νά ποῦμε μερικά γιά εὐλάβεια τῆς οἰκογένειας. Τήν γιαγιά του τήν ὀνόμαζε βάβα καί ἔλεγε: «Ἡ βάβα μᾶς ἔλεγε ὅταν πηγαίναμε στόν Προυσώ, στό Μοναστήρι, καί τό νερό πού θά πιοῦμε νά τό ξεχρεώσουμε μέ λάδι. Ὅταν κατεβαίνουν μουλάρια τῆς Μονῆς στό χωριό νά σηκώνεστε ὄρθιοι, γιατί περνᾶν τά μουλάρια τῆς Παναγίας. Ἐπίσης, καί τίς τρίχες ἀπό τό κεφάλι πού χτενιζόταν (ὁ παπα-Θανάσης) νά τίς πᾶτε στήν λίμνη».

*

Γιά τήν εὐγένεια τῶν συγγενῶν του, ὅσες φορές κατεβαίναμε στήν Ἀθήνα ἔπρεπε τά ἀδέρφια του νά περάσουν νά τόν δοῦνε. Ἔπρεπε νά δοῦν καί μένα, καί πάντα μέ τά δῶρα τους ὅλοι, δέν μέ θεωροῦσαν ξένο. Ὅταν ἐπρόκειτο νά φύγω νωρίς νά πάω νά ἡσυχάσω στό ξενοδοχεῖο, πάντα ἔπρεπε νά φάω πρῶτα καί μετά νά φύγω. Πάντα κάποιος θά καθόταν γιά παρέα στό τραπέζι. Μετά τό φαγητό, φεύγοντας, θά μέ ξεπροβόδιζε, ἄν δέν ἔμπαινα στό ἀνσανσέρ δέν ἔφευγε, νά κλείση τήν πόρτα, περίμενε μέχρι νά φύγω. Ὅσες φορές οἱ συγγενεῖς του ἔρχονταν στήν Ἔδεσσα, ἔπρεπε νά περάσουν ἀπό τό σπίτι μου γιά ἐπίσκεψη, ἀσφαλῶς, πάντα μέ τά δῶρα τους.

*

Νά ζητήσω συγγνώμη ἀπό ὅλα τά ἀδέλφια του πού ἔχουν συγχωρεθῆ. Ὁ Θεός νά τούς ἀναπαύση, ἦταν ὅλοι ἄνθρωποι πιστοί στόν Θεό καί πολύ θεοφοβούμενοι.  Ἐπίσης, ζητῶ συγγνώμη ἀπό τούς συγγενεῖς πού βρίσκονται στήν ζωή, καί τούς εὐχαριστῶ πολύ γιά τόν σεβασμό καί τήν εὐγένεια πού ἔχουν ἀπέναντί μου. Ἐπίσης, εὐχαριστῶ ὅλους τούς συνεργάτες του, πού ἦταν κοντά του. Τόν Ἅγιο Ναυπάκτου, τόν Ἅγιο Ἐδέσσης καί ὅλους τούς Ἱερεῖς πού διετέλεσαν κατά τήν διάρκεια τῆς ποιμαντορίας του.

*

Μιά μέρα πρίν πάει στό Λονδῖνο γιά ἐγχείρηση, πῆρε τηλέφωνο στό σπίτι μου. Ἐγώ δέν ἤμουν σπίτι καί λέει στή σύζυγό μου: «Κυρία Μαρία εἶναι αὐτοῦ ὁ κύριος Δῆμος»; Μόνον ὅταν ἤμασταν μόνοι μέ ἀποκαλοῦσε Δῆμο, χωρίς τό «κύριε». «Σέ παρακαλῶ, τῆς λέει, γιά αὔριον τό ἀπόγευμα μήν προγραμματίσετε νά πᾶτε πουθενά, θά φύγουμε γιά τό ἀεροδρόμιο». Τήν ἑπομένη κάναμε τόν σταυρό μας φεύγοντας. Ὅταν φθάσαμε στό Νοσοκομεῖο, καθώς πήραμε τήν στροφή ἀριστερά, κοιτᾶ πρός τήν Ἔδεσσα, πρός τόν ψηλό βράχο καί τήν Ἱερά Μητρόπολη, ἀναστέναξε καί λέει: «Δῆμο, ὅ,τι διδάσκαμε στόν κόσμο τώρα νά ἐφαρμόσουμε ἐμεῖς».

Συνήθως, στά κηρύγματα ἔλεγε: «Ἀγαπητοί Χριστιανοί, νά εἴμαστε ἕτοιμοι, διότι δέν ξέρουμε τί μᾶς βρίσκει. Νά πηγαίνουμε στόν ἐξομολόγο, νά κοινωνᾶμε, νά εἴμαστε ἕτοιμοι ἀνά πᾶσα στιγμή, διότι ἔτσι καί ἔρθη τό τραῖνο, ἄν τό εἰσιτήριο δέν εἶναι ἕτοιμο, θά μᾶς ἀφήση καί θά φύγη. Ἔτσι, ἔρχονται τά ἀπρόοπτα, κάτι θά μᾶς πονέση, δέν πᾶμε στήν Ἔδεσσα νά δοῦμε τί ἔχουμε; Μετά τήν Ἔδεσσα δέν πᾶμε καί στήν Θεσσαλονίκη, μετά Ἀθήνα καί μετά Λονδῖνο». Ἀκριβῶς ὅπως τά ἔλεγε. «Γιά τό σῶμα ὅλα αὐτά, γιά τήν ψυχή μας δέν πρέπει νά ἐνδιαφερθοῦμε»;

*

Εὐχαριστῶ τόν Θεό πού ἤμουν τυχερός ἄνθρωπος νά γνωρίσω αὐτόν τόν Ἅγιο ἄνθρωπο. Ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ, Ἅγιος μέ ὅλη τήν σημασία τῆς λέξεως. Ἔχει μείνει στίς καρδιές ὅλων τῶν ἀνθρώπων. Πολλοί Χριστιανοί ἀκόμα πού μέ συναντᾶνε, ἀκόμα καί σήμερα λένε, «νά ὁ ὁδηγός τοῦ Καλλινίκου».

Δεκαεπτά ὁλόκληρα χρόνια κοντά του ποτέ, μά ποτέ δέν μοῦ ἔκανε οὔτε μιά παρατήρηση ὡς προϊστάμενός μου. Πάντα εὐγενικός, πάντα γλυκύς, μέ εὐγένεια καί καλωσύνη.

Δέν ξέρω ἄν θά μπορέσω ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως νά τόν ἀντικρύσω, νά τοῦ ζητήσω ἔλεος καί νά μέ συγχωρήση γιά τυχόν λάθη, ἠθελημένα ἤ ὄχι, πού ἔκανα.

Αὐτή εἶναι μιά σημαντική μαρτυρία ἑνός ὁδηγοῦ τοῦ αὐτοκινήτου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως, γιά τόν Μητροπολίτη του. Εἶναι μιά μαρτυρία ἑνός ἁπλοῦ ἀνθρώπου πού εἶχε τήν εὐλογία νά περάση ἕνα μέρος τῆς ζωῆς του, ἴσως τό πιό σημαντικό, δίπλα σέ ἕναν Ἅγιο Ἄνθρωπο.

4 Αὐγούστου 2020

Πρός
τήν Ἱεράν Ἀρχιεπισκοπήν Ἀθηνῶν καί
τάς Ἱεράς Μητροπόλεις τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος

Θέμα: «Ἐνημέρωσις περί τῆς κατατάξεως ἐν ταῖς Ἁγιολογικαῖς Δέλτοις τῶν μακαριστῶν: α) Ἀρχιμανδρίτου κυροῦ Ἰακώβου Τσαλίκη καί β) Μητροπολίτου Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἀλμωπίας κυροῦ Καλλινίκου»

Διά τοῦ παρόντος, καί κατόπιν τῶν ὑπ᾿ ἀριθ. πρωτ. 537/4.8.2020 καί 345/30.7.2020 ἐγγράφων τῆς Αὐτoῦ Θειοτάτης Παναγιότητος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κυρίου Βαρθολομαίου, ἀνακοινοῦται ἀντιστοίχως:

• α) ἡ διά τῆς ὑπ᾿ ἀριθ. 1027 καί ἀπό 27.11.2017 Πατριαρχικῆς καί Συνοδικῆς Πράξεως τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας κατάταξις ἐν ταῖς Ἁγιολογικαῖς Δέλτοις τῆς Ἐκκλησίας τοῦ μακαριστοῦ Ἀρχιμανδρίτου Ἰακώβου Τσαλίκη, Ἡγουμένου τῆς ἐν Εὐβοίᾳ Ἱερᾶς Μονῆς Ὁσίου Δαυΐδ τοῦ Γέροντος καί ὁρίζεται ὅπως ἑορτάζηται ἡ μνήμη αὐτοῦ κατά τήν 22αν Νοεμβρίου ἑκάστου ἔτους καί
  
• β) ἡ διά τῆς ὑπ᾿ ἀριθ. 345 καί ἀπό 23.6.2020 Πατριαρχικῆς καί Συνοδικῆς Πράξεως τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας κατάταξις ἐν ταῖς Ἁγιολογικαῖς Δέλτοις τῆς Ἐκκλησίας τοῦ μακαριστοῦ Μητροπολίτου Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἀλμωπίας Καλλινίκου καί ὁρίζεται ὅπως ἑορτάζηται ἡ μνήμη αὐτοῦ κατά τήν 8ην Αὐγούστου ἑκάστου ἔτους.

Ταῦτα γνωρίζοντες ὑμῖν, προτρέπομεν ὑμᾶς ὅπως τιμῶνται οἱ ἀνωτέρω Ἅγιοι δι᾿ ὕμνων καί Ἀκολουθιῶν, καί παρακαλοῦμεν διά τά καθ᾿ ὑμᾶς.
Ἐντολῇ καί Ἐξουσιοδοτήσει τῆς Ἱερᾶς Συνόδου

Ὁ Ἀρχιγραμματεύς
† Ὁ Ὠρεῶν Φιλόθεος

1. Ὅταν μέ καλέσῃ ὁ Κύριος ἐπιθυμῶ νά ταφῶ εἰς Ἔδεσσαν ὄπισθεν τοῦ ἱεροῦ Ναοῦ τοῦ Κοιμητηρίου, ἄν ὑπάρχῃ θέσις. Ἄν δέν ὑπάρχῃ θέσις, εἰς οἱονδήποτε ἄλλο μέρος τοῦ Κοιμητηρίου μή ἐμφανές. Φέρετρον νά χρησιμοποιηθῇ ἁπλοῦν καί ταπεινόν. Ἁπλοῦς καί ἀπέριττος νά εἶναι καί ὁ τάφος μου καί ἐπ᾿ αὐτοῦ νά γραφῇ τό ρητόν: «Προσδοκῶ ἀνάστασιν νεκρῶν». Νά ταφῶ μέ τό ἁπλοῦν ὑφαντόν κίτρινον ἐπιτραχήλιον καί ὠμοφόριον, κατασκευῆς τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Καλογραιῶν Καλαμῶν. Οὐδείς στέφανος νά κατατεθῇ. Λόγοι ἐπικήδειοι ἤ νά μή ἐκφωνηθοῦν διόλου ἤ νά εἶναι λίαν περιωρισμένοι.

2. Ἀκίνητον περιουσίαν δέν ἔχω. Χρήματα δέν ἔχω. Ἄν εὑρεθοῦν ὀλίγα χιλιόδραχμα νά κατατεθοῦν εἰς τό Γενικόν Φιλόπτωχον Ταμεῖον τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως. […]

Αἰτοῦμαι συγγνώμην παρά πάντων ὅσους τυχόν ἐπίκρανα καθ᾿ ὅλον τόν βίον μου καί συγχωρῶ καί ἐγώ ἀπό καρδίας πάντας τούς καθ᾿ οἱονδήποτε τρόπον λυπήσαντάς με. Ἐκφράζω τήν βαθυτάτην εὐγνωμοσύνην μου πρός τούς συνεργάτας μου καί τούς κατά σάρκα καί πνεῦμα ἀδελφούς μου διά πᾶν ὅ,τι προσέφερον εἰς τήν ταπεινότητά μου. […]

Τέλος, ἐκφράζω ἐκ τῶν μυχίων τῆς καρδίας μου τήν ἄπειρον εὐγνωμοσύνην μου πρός τόν ἐν Τριάδι Θεόν ἡμῶν, διότι εἶμαι Ὀρθόδοξος Χριστιανός ἐκ γονέων Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν καί διότι μέ ἐτίμησε διά τῆς ὑψίστης τιμῆς τῆς ἀρχιερατικῆς Χάριτος καί ἀνέθεσεν εἰς τήν ἐλαχιστότητά μου τήν διαποίμανσιν λαοῦ ἐκλεκτοῦ καί εὐσεβοῦς. Παρακαλῶ καί ἱκετεύω τούς συνεπισκόπους μου νά στείλουν ἐκεῖ εἰς διαδοχήν μου ἄνδρα «πλήρη πίστεως καί Πνεύματος Ἁγίου», ὥστε νά διορθώση οὗτος τά εἰς ἐμέ ἐλλείποντα, καταστήσῃ δέ τήν Ἐπισκοπήν τμῆμα τοῦ Παραδείσου. Ἀμήν.

Τό ἔλεος τοῦ Κυρίου ἄς μέ συνοδεύῃ κατά τήν ἐκ τοῦ ματαίου τούτου κόσμου ἐκδημίαν μου.

Ναυπάκτου Ἱεροθέου: Καλλίνικος Μητροπολίτης Ἐδέσσης μιά "ὁσία μορφή"

Ὁλοκληρώθηκαν μέ ἱεροπρέπεια καί κατάνυξη οἱ ἱερές ἀκολουθίες καί τελετές τῆς ἐπισήμου Ἁγιοκατατάξεως τοῦ Ἁγίου Καλλινίκου Ἐπισκόπου Ἐδέσσης, στόν Ἱερό Καθεδρικό Ἁγίας Σκέπης Ἐδέσσης. Τήν Α.Θ.Π. τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη ἐκπροσώπησαν οἱ Μητροπολίτες Γέρων Χαλκηδόνος κ. Ἐμμανουήλ καί Σαράντα Ἐκκλησιῶν κ. Ἀνδρέας, ἐνῶ τήν Ἱερά Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἐκπροσώπησε ὁ Μητροπολίτης Κασσανδρείας κ. Νικόδημος.

Τήν Πέμπτη 14 Ὀκτωβρίου στίς 6.00 π.μ. πραγματοποιήθηκε ἡ μεταφορά τῆς τιμίας κάρας τοῦ Ἁγίου Καλλινίκου ἀπό τό Μητροπολιτικό οἴκημα στόν Ἱερὸ Καθεδρικό Ναό ἀπό τόν Μητροπολίτη Σαράντα Ἐκκλησιῶν κ. Ἀνδρέα, ὁ ὁποῖος καί χοροστάτησε στόν πανηγυρικό Ἑσπερινό συγχοροστατούντων τῶν Μητροπολιτῶν Χαλκηδόνος κ. Ἐμμανουήλ, Κασσανδρείας κ. Νικοδήμου, Βρυούλων κ. Παντελεήμονος, Μετρῶν καί Ἀθύρων κ. Δημητρίου, Ναυπάκτου κ. Ἱεροθέου, Ὕδρας κ. Ἐφραίμ, Χαλκίδος κ. Χρυσοστόμου, Σταγῶν καί Μετεώρων κ. Θεοκλήτου, Φθιώτιδος κ. Συμεών, Καστορίας κ. Καλλινίκου καί τοῦ ποιμενάρχου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἀλμωπίας κ. Ἰωήλ.

Μετά τήν Εἴσοδο καί τήν εὐλόγηση τῶν ἄρτων ὁμίλησε ὁ Μητροπολίτης Ἐδέσσης κ. Ἰωήλ, ὁ ὁποῖος κατ’ ἀρχήν τόνισε ὅτι μέσα στίς δυσμενεῖς συγκυρίες τῆς ἐπιδημίας τοῦ φονικοῦ ἰοῦ καί τῶν ἄλλων καταστροφῶν, ἡ Ἁγιοκατάταξις τοῦ Ἁγίου Καλλινίκου ἀποτελεῖ ἀπόδειξη ὅτι ὁ Θεός δέν μᾶς ξέχασε. Ἐξήγησε, ἐπίσης, ὅτι μετά τήν πρώτη ἑορτή τοῦ Ἁγίου Καλλινίκου καί τήν Ἀνακομιδή τῶν ἱερῶν λειψάνων του κατά τό προηγούμενο ἔτος, ὁ ἑορτασμός αὐτός ἀποτελεῖ τήν ἐπίσημο Ἁγιοκατάταξη τοῦ Ἁγίου Καλλινίκου Ἐπισκόπου Ἐδέσσης κατά τά ἱερά θέσμια τῆς Ἐκκλησίας. Εὐχαρίστησε τέλος τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαῖο καί τούς Σεβασμιωτάτους ἐκπροσώπους Του, τόν ἐκπρόσωπο τῆς Ἱερᾶς Συνόδου καί τούς συγχοροστατοῦντας ἁγίους Ἀρχιερεῖς. Στήν συνέχεια ὁ προεξάρχων τῆς Πατριαρχικῆς Ἀντιπροσωπείας, Μητροπολίτης Χαλκηδόνος κ. Ἐμμανουήλ ἀνέγνωσε ἀπό τοῦ Ἱεροῦ Βήματος τήν Πατριαρχική καί Συνοδική Πράξη τῆς Ἁγιοκατατάξεως τοῦ Ἁγίου Καλλινίκου καί ὁ ἐκπρόσωπος τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδας, Μητροπολίτης Κασσανδρείας κ. Νικόδημος ἀνέγνωσε τό Μήνυμα τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος γιά τήν Ἁγιοκατάταξη τοῦ Ἁγίου Καλλινίκου. Ἀκολούθως κήρυξε τόν θεῖο λόγο ὁ Μητροπολίτης Σαράντα Ἐκκλησιῶν κ. Ἀνδρέας.

Ἀμέσως μετά ὁ Μητροπολίτης Γέρων Χαλκηδόνος τέλεσε τήν τελετή τῆς Ἁγιοκατατάξεως καί ἀνέγνωσε τήν εἰδική εὐχή τήν ὁποία συνέθεσε ὁ Μητροπολίτης Ἐδέσσης, πνευματικό τέκνο καί ὑμνογράφος τῶν ἱερῶν ἀκολουθιῶν τοῦ ἑορταζομένου Ἁγίου.

Τήν Παρασκευή 15 Ὀκτωβρίου, πρώτη ἐπέτειο τῆς Ἀνακομιδῆς τῶν ἱερῶν λειψάνων τοῦ Ἁγίου Καλλινίκου καί ἡμέρα τῆς ἐπισήμου Ἁγιοκατατάξεώς του, τελέσθηκε ἡ ἀκολουθία τοῦ Ὄρθρου χοροστατοῦντος τοῦ ἐκπροσώπου τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, Μητροπολίτου Γέροντος Χαλκηδόνος κ. Ἐμμανουήλ. Ὁ Σεβασμιώτατος προέστη ἐπίσης στό Ἀρχιερατικό Συλλείτουργο, στό ὁποῖο μετεῖχαν ὅλοι οἱ συγχοροστατήσαντες στόν Πανηγυρικό Ἑσπερινό Σεβασμιώτατοι Ἀρχιερεῖς, εὐλόγησε τό κόλλυβο τοῦ Ἁγίου καί κήρυξε τόν θεῖο λόγο.

Στίς ἱερές ἀκολουθίες ἔψαλαν ὁ Χορός τῆς Σχολῆς Βυζαντινῆς Μουσικῆς τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἀλμωπίας, τόν ὁποῖο διηύθυνε ὁ Διευθυντής τῆς Σχολῆς, Πρωτοψάλτης Ἀριστοτέλης Βογιατζόγλου καθώς καί οἱ ἱεροψάλτες τοῦ Καθεδρικοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ. Στίς ἱερές ἀκολουθίες τοῦ ἑορταστικοῦ διημέρου παρέστησαν ὁ Ἀντιπεριφερειάρχης Πέλλας κ. Ἰ. Τζαμτζῆς, οἱ Δήμαρχοι Ἐδέσσης, Πέλλης, Ἀλμωπίας καί Σκύδρας, οἱ βουλευτές τοῦ Νομοῦ κ. Γ. Καρασμάνης, Δ. Σταμενίτης, Β. Βασιλειάδης καί Θ. Τζάκρη, ὁ Διοικητής τῆς 2ας Μ/Κ Μεραρχίας Ὑποστράτηγος Γ. Χατζηγεωργίου, ὁ Ἀστυνομικός Διευθυντής Πέλλας κ. Π. Περδικάτσης καί ἄλλοι ἐκπρόσωποι τῶν τοπικῶν ἀρχῶν καί φορέων.

Οἱ ὁμιλίες θά δημοσιευθοῦν σέ ἑπόμενο τεῦχος τῆς Παρέμβασης.

Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

Ἡ Ἱερά Σύνοδος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, κατά τήν Συνεδρίασή της τῆς 23η Ἰουνίου 2020, μέ πρόταση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου, ὕστερα ἀπό τεκμηριωμένη εἰσήγηση τῆς Κανονικῆς Ἐπιτροπῆς τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, κατέταξε στό ἁγιολόγιο τῆς Ἐκκλησίας τὸν μακαριστὸ Μητροπολίτη Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἀλμωπίας Καλλίνικο, μιά ὁσία καί ἐξαγιασμένη μορφή τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. 

Στίς 8 Αὐγούστου 2020 ἑορτάσθηκε στήν Ἔδεσσα γιά πρώτη φορά ἡ μνήμη τοῦ ἁγίου Καλλινίκου Ἐπισκόπου Ἐδέσσης τοῦ Θαυματουργοῦ. Στίς ἐκδηλώσεις, πού ἔγιναν κάτω ἀπό τούς περιορισμούς τῶν ὑγειονομικῶν μέτρων, συμμετεῖχαν τρεῖς Ἀρχιερεῖς: Ὁ οἰκεῖος Μητροπολίτης Σεβασμιώτατος κ. Ἰωήλ, ὁ στενός συνεργάτης τοῦ Ἁγίου καί βιογράφος του Σεβ. Μητροπολίτης Ναυπάκτου κ. Ἱερόθεος καί ὁ Μητροπολίτης τῆς ἰδιαιτέρας πατρίδος του Αἰτωλίας, Σεβασμιώτατος κ. Κοσμᾶς.

Συμμετεῖχε πλῆθος Ἱερέων, ἐκ τῶν ὁποίων πολλοί ἔχουν χειροτονηθεῖ ἀπό τόν Ἅγιο ἤ τόν γνώρισαν ἤ καί ἔχουν τό ὄνομά του, καί πλῆθος λαοῦ πού τόν γνώρισε προσωπικά ἤ ἀκούει τούς γονεῖς τους νά ὁμιλοῦν γιά τόν Ἅγιο καί τά θαυμάσιά του. Χοροί Ἱεροψαλτῶν μέ χοράρχες τόν διευθυντή τῆς Σχολῆς Βυζαντινῆς Μουσικῆς τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἀριστοτέλη Βογιαντζόγλου καί τόν Πρωτοψάλτη τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Σταῦρο Μίσχο ἔψαλαν θαυμάσια τήν ἀκολουθία τοῦ Ἁγίου, πού συνέγραψε ὁ Σεβασμιώτατος κ. Ἰωήλ.

Στόν ἑσπερινό χοροστάτησε ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Αἰτωλίας καί Ἀκαρνανίας κ. Κοσμᾶς, ὁ ὁποῖος ἀναφέρθηκε στόν ἅγιο Καλλίνικο ὡς γόνο τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Αἰτωλίας, λαϊκό ἱεροκήρυκα, γραμματέα καί Πρωτοσύγκελλο καί ἑστίασε στήν ἀγάπη καί τόν ζῆλο του γιά τήν Ἱερωσύνη καί τήν λατρεία τοῦ Θεοῦ, καί τήν μέριμνά του νά ἀκούη ὁ λαός τόν  θεῖο λόγο καί νά γνωρίση ὁ λαός τό θέλημα τοῦ Θεοῦ.

Στήν θεία Λειτουργία, μετά τό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα ἀναγνώσθηκε ἐπ' ἐκκλησίας ἡ Πατριαρχική Πράξη Ἁγιοκατατάξεως καί ἐψάλη ὑφ' ὅλου τοῦ ἐκκλησιάσματος τό ἀπολυτίκιο τοῦ Ἁγίου. Ὁ Μητροπολίτης κ. Ἱερόθεος προεξῆρχε στό Ἀρχιερατικό Συλλείτουργο καί κήρυξε τόν θεῖο λόγο. Κατ' ἀρχάς εὐχαρίστησε τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαῖο καί τήν περί αὐτόν Ἱερά Σύνοδο καί τόν Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν καί Πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερώνυμο καί τήν περί αὐτόν Ἱερά Σύνοδο γιά τήν ἔγκριση τῆς προτάσεως τοῦ Σεβασμιωτάτου κ. Ἰωήλ καί τήν ἔκδοση τῆς Πράξεως.

Ἔπειτα μίλησε γιά τόν ἅγιο Καλλίνικο, ἀναλύοντας δύο στίχους ἀπό τούς χαιρετισμούς στόν Ἅγιο πού συνέταξε ὁ Σεβασμιώτατος κ. Ἰωήλ: «Χαῖρε ὁμότιμε τῶν Ἀποστόλων. Χαῖρε ὁμόηθε τῶν Ἀγγέλων». Τό κείμενο τῆς ὁμιλίας τοῦ Σεβασμιωτάτου: Ἀποστολική καί ἀγγελική ζωή τοῦ ἁγίου Καλλινίκου, Μητροπολίτου Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἀλμωπίας.

Στό τέλος τῆς θείας Λειτουργίας διαβάσθηκαν τά κόλλυβα τοῦ Ἁγίου, καί ὁ Σεβασμιώτατος κ. Ἰωήλ εὐχαρίστησε ὅλους ὅσους συνέβαλαν στό νά ἔρθη αὐτή ἡ περιπόθητη καί λαμπρή ἡμέρα καί φανερά συγκινημένος ἀνέφερε τό ὄνομα τοῦ ἁγίου Καλλινίκου.

Μετά τήν θεία Λειτουργία οἱ Ἀρχιερεῖς μέ Κληρικούς καί λαϊκούς προσκύνησαν στόν τάφο τοῦ Ἁγίου Καλλινίκου στό Δημοτικό Κοιμητήριο τῆς πόλης καί ἔψαλαν τά τροπάριά του. Ἐκεῖ, ἐπί τοῦ τάφου τοῦ Ἁγίου, οἱ Ἀρχιερεῖς ἔκαναν ἰδιαίτερη μνεία σέ πρόσωπα καί πτυχές τῆς ἁγιοκατατάξεως καί ἀναφέρθηκαν σέ παλαιότερα καί πρόσφατα θαύματα καί σέ ἐμπεμβάσεις τοῦ Ἁγίου.

Τέλος, παρετέθη ἀπό τήν Ἱερά Μητρόπολη Ἐδέσσης ἑορταστική τράπεζα πρός τιμήν τοῦ Ἁγίου. Κατά τήν διάρκεια τοῦ γεύματος ὁμίλησαν οἱ τρεῖς Ἀρχιερεῖς. Ἐπίσης μίλησαν καί ὁ Δήμαρχος Ἐδέσσης κ. Δημήτριος Γιάννου καί ὁ Ἀντιπεριφερειάρχης κ. Ἰορδάνης Τζαμτζής, ἀναφερόμενοι μέ θερμά λόγια στόν ἅγιο Καλλίνικο καί στίς ἀναμνήσεις τους ἀλλά καί στήν μεγάλη σημασία τῆς ἁγιοκατατάξεως γιά τήν πόλη τῆς Ἐδέσσης καί γιά ὅλη τήν Ἱερά Μητρόπολη.

*

Ἐπίσης, τήν ἑπομένη ἡμέρα, Κυριακή 9 Αὐγούστου, στόν Ἱερό Ναό Ἁγίας Παρασκευῆς Ναυπάκτου τελέσθηκε Ἀρχιερατική θεία Λειτουργία γιά τόν ἅγιο Καλλίνικο ἀπό τόν Σεβ. Μητροπολίτη Ναυπάκτου κ. Ἱερόθεο, πλαισιούμενο ἀπό τόν Πρωτοσύγκελλο τῆς Μητροπόλεως π. Καλλίνικο, ἀπό τόν συνταξιοῦχο Ἱεροκήρυκα π. Ἀντώνιο Βαζούρα –ὁ ὁποῖος ἄς σημειωθῆ τήν ἡμέρα αὐτή συμπληρώνει 60 χρόνια ἀπό τήν ἡμέρα τῆς κουρᾶς του, ἀπό τόν ἅγιο Καλλίνικο στό Μεσολόγγι– τούς ἐφημέριους καί τόν διάκονο τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ.

Ὁ Σεβασμιώτατος κ. Ἱερόθεος ἀναφέρθηκε σέ δύο γνωρίσματα τοῦ ἁγίου Καλλινίκου. Πρῶτον, τό ὅτι χαρακτηρίσθηκε ἀπό καθηγητή Πανεπιστημίου ὡς «ἀγριολούλουδο τῆς Ρουμελιώτικης γῆς», καί κατ' ἐπέκταση στήν παράδοση πού ἔλαβε στήν Ρούμελη καί ἰδιαίτερα ἀπό τόν Ἱερέα παππού του, ὁ ὁποῖος ἀντλοῦσε ἀπό τήν παράδοση τοῦ Ἁγίου Ὄρους, τό ὁποῖο εὐλαβεῖτο πολύ. Ὁ Σεβασμιώτατος μάλιστα ἐξέφρασε τήν χαρά του, διότι ἐδῶ στήν Ναύπακτο καί τήν Ναυπακτία γενικότερα συναντᾶ συγγενεῖς καί γνωστούς του.

Δεύτερον, στό ὅτι ἔζησε ὅλα τά συνταρακτικά γεγονότα, ἐκκλησιαστικά, πολιτικά, ἐθνικά, τοῦ 20^οῦ αἰῶνος, ἀσκώντας μάλιστα διοίκηση κατά μεγάλα χρονικά διαστήματα, χωρίς νά ἀλλοιωθῆ καί χωρίς νά ἐκκοσμικευθῆ, ἀλλά ἔχοντας πάντα στραμμένη τήν προσοχή του στόν Χριστό καί τήν αἰώνια ζωή, τήν ὁποία ποθοῦσε, καί ἔχοντας ἀκραιφνές ἐκκλησιαστικό φρόνημα. Ὁ ἅγιος Καλλίνικος παρέμενε πάντα νηφάλιος καί ξένος πολιτικῶν ἐπιδράσεων καί μακριά ἀπό κάθε φανατισμό. Ἦταν «ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ» –μιά φράση πού τήν ἔλεγε συχνά γιά τούς ἄλλους– πού «ἐφοβεῖτο τόν Θεό καί ἀγαποῦσε τήν Ἐκκλησία».

Καί ἐμεῖς, κατά τό πρότυπο τοῦ ἁγίου Καλλινίκου καί μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ, κατέληξε ὁ Σεβασμιώτατος, μποροῦμε ζώντας σέ τραγικές καταστάσεις νά παραμένουμε σέ ἠρεμία καί γαλήνη. (Δεῖτε τὴν ὁμιλία: Ὁ νηφάλιος νοῦς).

Τελέσθηκε ἐπίσης ἀρτοκλασία καί μοιράσθηκαν εἰκόνες-εὐλογία τοῦ Ἁγίου.

*

Ἄς σημειωθῆ ὅτι καί σέ πολλούς ἄλλους Ναούς τῆς Μητροπόλεώς μας τελέσθηκαν θεῖες Λειτουργίες γιά τόν ἅγιο Καλλίνικο, ὅπως στόν Πλάτανο, ἀπ' ὅπου καί οἱ ρίζες τοῦ γένους του, ὅπου τελέσθηκε ἱερά ἀγρυπνία ἀπό τόν Ἀρχιερατικό Ἐπίτροπο Πλατάνου Ἀρχιμ. π. Γαβριήλ Πλάκα.

***

Πρώτη πανηγυρικὴ Θεία Λειτουργία Ἔδεσσα

Θεῖο κήρυγμα

Φωτογραφίες Ἔδεσσα

Φωτογραφίες Παρασκευή Ναυπάκτου

Λαμπρός ἑορτασμός του μέ τά τίμια λείψανά του

Σάν σέ θρόνο δεσποτικό, σέ νέο μεγαλόπρεπο ξυλόγλυπτο προσκυνητάρι τοποθετήθηκε ἡ ἱερά εἰκόνα καί τά τίμια λείψανα τοῦ ἁγίου Καλλινίκου Ἐδέσσης, μέσα στόν μεγαλόπρεπο Ἱερό Μητροπολιτικό Ναό τῆς Ἁγίας Σκέπης Ἐδέσσης, ἀπό τόν διάδοχό του Μητροπολίτη Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἀλμωπίας κ. Ἰωήλ. Μέσα στόν Ἱερό Ναό τῆς Ἁγίας Σκέπης ὅπου ἐνθρονίσθηκε ὁ Ἅγιος τό 1967, λειτούργησε, τέλεσε μυστήρια, χειροτόνησε Κληρικούς, προσευχήθηκε, ὁμίλησε, κηδεύθηκε (1984) καί πέρυσι τόν Ὀκτώβριο (2020) ἐπέστρεψε μέ τά τίμια λείψανά του, μετά τήν ἐκταφή καί τήν ἀνακομιδή τους.

Καί ἐφέτος, στίς 8 Αὐγούστου, ἑορτάσθηκε ἡ μνήμη του πρώτη φορά μέ τήν παρουσία τῶν ἱερῶν λειψάνων του καί τῆς ἱερᾶς εἰκόνας του πού ὅπως προαναφέρθηκε τοποθετήθηκαν σάν σέ θρόνο στό νέο περίτεχνο καί μεγαλόπρεπο ξυλόγλυπτο προσκυνητάρι, πού μοιάζει μέ δεσποτικό θρόνο καί ἔχει σκαλισμένες παραστάσεις ἀπό τήν κηδεία τοῦ Ἁγίου, ἀλλά καί ἀπό τόν ἐξορκισμό του σέ ἕνα νέο, ἀπό τόν ὁποῖον ἐκβάλλει δαιμόνιο.

*

Στό πλαίσιο τῶν φετινῶν ἑορταστικῶν ἐκδηλώσεων, τό Σαββατοκύριακο 7-8 Αὐγούστου ἐ.ἔ. ὁ Μητροπολίτης Ναυπάκτου κ. Ἱερόθεος ἐπισκέφθηκε τήν Ἔδεσσα, προκειμένου νά συμμετάσχη στόν ἑορτασμό τοῦ ἁγίου Καλλινίκου Ἐδέσσης, προσκεκλημένος τοῦ οἰκείου Ἱεράρχου Σεβασμιωτάτου κ. Ἰωήλ. Στίς ἑορταστικές ἐκδηλώσεις συμμετεῖχαν ἐπίσης οἱ  Μητροπολίτες Ἀτλάντας κ. Ἀλέξιος καί Σισανίου καί Σιατίστης κ. Ἀθανάσιος. Τήν παραμονή τῆς ἑορτῆς στόν Ἱερό Μητροπολιτικό Ναό Ἁγίας Σκέπης Ἐδέσσης τελέσθηκε μέγας πανηγυρικός Ἑσπερινός χοροστατοῦντος τοῦ Μητροπολίτου Σισανίου καί Σιατίστης κ. Ἀθανασίου, ὁ ὁποῖος μίλησε γιά τόν ἅγιο Καλλίνικο Ἐδέσσης ὡς ἐκκλησιαστικό ἡγέτη τῆς ἐποχῆς μας καί παρουσίασε τά χαρακτηριστικά τοῦ ἀληθινοῦ ἡγέτη. Τήν κυριώνυμο ἡμέρα τελέσθηκε Ἀρχιερατικό Συλλείτουργο προεξάρχοντος τοῦ Μητροπολίτου Ἀτλάντας κ. Ἀλεξίου.

Τόν θεῖο λόγο κήρυξε ὁ Σεβασμιώτατος κ. Ἱερόθεος, μιλώντας γιά τίς ὁμοιότητες τοῦ ἁγίου Καλλινίκου μέ τόν συμπατριώτη του ἅγιο Κοσμᾶ τόν Αἰτωλό, στήν ἀνακήρυξη τῆς ἁγιότητας τοῦ ὁποίου συνέβαλε ἐνεργά ὁ ἅγιος Καλλίνικος. Εὐχαρίστησε καί ἐπήνεσε τόν Μητροπολίτη Ἐδέσσης κ. Ἰωήλ γιά ὅ,τι ἔκανε πρός τόν σκοπό τῆς ἀνακηρύξεως τοῦ ἁγίου Καλλινίκου ἀλλά καί γιά ὅ,τι συνεχίζει νά κάνη γιά τήν καθιέρωση τῆς λαμπρῆς μνήμης του καί μέ ἐπίκεντρο τήν Ἔδεσσα, ἀλλά καί σέ ἄλλες Ἱερές Μητροπόλεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Μεταξύ αὐτῶν τῶν ἐνεργειῶν εἶναι ἡ κατασκευή μεγαλοπρεπέστατου προσκυνηταρίου γιά τήν εἰκόνα καί μιά λειψανοθήκη τοῦ ἁγίου Καλλινίκου, οἱ λειψανοθῆκες γιά τήν τιμία κάρα καί τό χέρι τοῦ Ἁγίου, ἡ διάδοση τῶν λειψάνων του σέ ἄλλες Ἱερές Μητροπόλεις, κλπ.

Στήν Ναυπακτία

Στήν Ναύπακτο τελέσθηκε ὁ πανηγυρικός ἑσπερινός καί ἡ θεία Λειτουργία στό Παρεκκλήσι τοῦ ἁγίου Καλλινίκου, προεξάρχοντος τοῦ Ἱεροκήρυκος π. Ἀντωνίου Βαζούρα πού γνώριζε τόν ἅγιο Καλλίνικο, ἐνῶ τόν θεῖο λόγο κήρυξαν οἱ Πρωτοπρεσβύτεροι π. Γεώργιος Παπαβαρνάβας καί π. Θωμᾶς Βαμβίνης πού ἐπίσης γνώριζαν τόν Ἅγιο καί ὁ πρῶτος ἐξ αὐτῶν εἶναι καί χειροτονία του. Ὁ π. Γεώργιος μίλησε μέ θέμα «ὁ παρηγορητικός λόγος τοῦ ἁγίου Καλλινίκου Ἐδέσσης» καί ὁ π. Θωμᾶς μέ θέμα «ὁ ἅγιος Καλλίνικος ὡς εὐαγγελικός ἄνθρωπος». Ἐπίσης, σέ Μονές καί σέ Ἐνορίες τῆς Ναυπακτίας, ὅπως στίς Ἱερές Μονές Ἀμπελακιωτίσσης καί Βομβοκοῦς, στίς Ὀρεινές Ἐνορίες Πλατάνου, Ἐλευθέριανης, Σίμου ὅπου εἴτε ἔχει ἁγιογραφηθῆ ὁ ἅγιος Καλλίνικος εἴτε ὑπάρχουν ἤδη τίμια λείψανά του ἑορτάσθηκε ὁ Ἅγιος μέ θεία Λειτουργία, ἀρτοκλασίες, παρακλήσεις καί σχετικούς λόγους.

Θεῖο κήρυγμα

Φωτογραφίες Ἑσπερινός

Φωτογραφίες θεία Λειτουργία

Ἀνάμνησις ἐγκαινίων

Λόγος τοῦ ἀειμνήστου Μητροπολίτου Ἐδέσσης, Πέλλης καὶ Ἀλμωπίας κυροῦ Καλλινίκου σὲ ἐγκαίνια Ἱεροῦ Ναοῦ

Με τὴν εὐκαιρία τοῦ ἑορτασμοῦ τῆς 150ετηρίδος τῶν ἐγκαινίων (23-5-1854) τοῦ Καθολικοῦ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἀμπελακιωτίσσης, ἀλλὰ καὶ τῆς συμπληρώσεως 20 ἐτῶν ἀπὸ τὴν κοίμηση (7-8-1984) τοῦ ἀειμνήστου Μητροπολίτου Ἐδέσσης, Πέλλης καὶ Ἀλμωπίας Καλλινίκου (Πούλου) δημοσιεύουμε ἀπομαγνητοφωνημένους λόγους τοῦ σὲ ἐγκαίνια Ἱεροῦ Ναοῦ (Ἁγίου Νεκταρίου Ἐδέσσης, 25-9-1977). Ὡς γνωστὸν ὁ ἀείμνηστος Μητροπολίτης εἶχε τὸ χάρισμα τῆς ἀμεσότητος τοῦ λόγου καὶ τῆς ἱεραποστολικῆς καὶ κατηχητικῆς διδασκαλίας τοῦ λαοῦ καὶ μέσα στὴν ροὴ τῆς ἀκολουθίας ἐπεξηγοῦσε στὸν λαὸ τὰ τελούμενα. Δυστυχῶς δὲν διασώζεται ὅλη ἡ συγκεκριμένη ἀκολουθία, ἀλλὰ μερικὰ ἐνδεικτικὰ σημεῖα, τὸ κήρυγμά του καὶ οἱ εὐχὲς καὶ εὐχαριστίες στὸ τέλος τῆς θείας Λειτουργίας.

Α) ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΤΕΛΕΤΗΣ ΤΩΝ ΕΓΚΑΙΝΙΩΝ

"Οἱ ἅγιοι μάρτυρες, τῶν ὁποίων τὰ ἅγια λείψανα βρίσκονται ἐντὸς τῆς ἀργυρᾶς θήκης, εὔχομαι νὰ εἶναι βοήθεια πάντων ὑμῶν".

"Ἡ Ἁγία Τράπεζα εἶναι ὁ Τάφος τοῦ Κυρίου. Καὶ ὅπως ὁ Νικόδημος ἠγόρασε σινδόνα καθαράν, θὰ βάλωμεν, ἀφοῦ γίνουν ὁρισμένες διαδικασίες, τὴν σινδόναν αὐτήν, ἡ ὁποία λέγεται κατασάρκιον καὶ ἔστω καὶ ἐὰν λιώση πρέπει μόνον ὁ Ἀρχιερεὺς νὰ τὴν ἀντικαταστήση, ἐνδεδυμένος ἅπασαν τὴν ἀρχιερατικὴν στολήν! ὄχι ἁπλῶς μὲ πετραχήλι καὶ ὠμόφορον.

"Καὶ ἐν τῷ μεταξὺ ὁ Νικόδημος ἠγόρασε σμύρναν καὶ ἀλόην, ἀρώματα ὠσεὶ λίτρες ἑκατόν —τριάντα τρία κιλὰ ἀρώματα— γι' αὐτὸ λοιπὸν καὶ θὰ πλύνουμε τὴν Ἁγία Τράπεζα τώρα μὲ ροδόσταμα καὶ κατόπιν μὲ τὸ Ἅγιον Μύρον, ὅπως βαπτίζουμε ἕνα παιδάκι καὶ τὸ μυρώνουμε, θὰ μυρώσουμε καὶ τὴν Ἁγίαν Τράπεζαν.

"Μὲ αὐτὸ (τὸ ὕφασμα) θὰ σκουπίσωμε τὴν Ἁγία Τράπεζα καὶ θὰ κατόπιν θὰ πάρετε ὅλοι ἀπὸ ἕνα φυλακτό, ὅλοι οἱ Χριστιανοί".

"Ὁ θεμέλιος λίθος τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός. Δίπλα στὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν εἶναι καὶ οἱ ἅγιοι Εὐαγγελισταί. Γι' αὐτὸ μὲ κηρομαστίχη θὰ κολλήσωμε τοὺς ἁγίους Εὐαγγελιστὰς εἰς τὴν Ἁγίαν Τράπεζαν".

"Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, ὁ Ἅγιος Θεός, διὰ πρεσβειῶν τοῦ ἐν ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν Νεκταρίου Ἐπισκόπου Πενταπόλεως τοῦ θαυματουργοῦ, μᾶς ἠξίωσε καὶ ἐτελέσαμε τὰ ἐγκαίνια. Τώρα ὑπολείπεται καὶ τὸ τρίτον καὶ τελευταῖον μέρος τῆς τελετῆς καὶ αὐτὴ εἶναι ἡ πρώτη ἀρχιερατικὴ θεία Λειτουργία. Ποιά θὰ εἶναι ἡ τελευταία θεία Λειτουργία δὲν ξεύρομε. Εὔχομαι νὰ εἶναι χιλιάδες ἐτῶν. Ἀλλὰ αὐτὰ εἶναι τοῦ Θεοῦ!

Την πρώτη ὅμως θεία Λειτουργία, μποροῦμε νὰ τὴν παρακολουθήσουμε. Θὰ κάνουμε κάπως γοργὸν ρυθμόν —βέβαια, δὲν θὰ παραλείψουμε τίποτε, διότι δὲν ἔχουμε δικαίωμα νὰ παραλείπουμε ἀπὸ τὰ ἱερὰ γράμματα— Θὰ παρακαλέσω ἀκόμη, ἂν εἶναι δυνατόν, ὅλοι νὰ μείνετε, καὶ θὰ παρακαλέσω καὶ ἔξω, ποὺ δὲν φθάνει ἡ Ἐκκλησία μέσα, καὶ αὐτὸ γίνεται ὅ,τι γινότανε καὶ ἐπὶ τῆς ἐποχῆς τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου, ἔλεγε "ἐσεῖς οἱ Χριστιανοί, λέγει, κάνετε τὶς Ἐκκλησίες μικρές!" Ἁπλούστατα! ἐὰν ἔλθουν ὅλοι οἱ ἐνορῖτες οἱ Ἐκκλησίες εἶναι μικρές. Μιὰ καὶ βλέπω αὐτὴν τὴν ἀνθρωποθάλασσα, θὰ παρακαλέσω νὰ μείνετε μέχρι τέλους, νὰ πάρετε τὸ ἱερὸν ἀντίδωρον, νὰ πάρετε τὸ φυλαχτὸν καὶ νὰ πᾶτε στὴν εὐλογία τοῦ Θεοῦ, διότι κάποτε-κάποτε γίνονται ἐγκαίνια. Ὁ Κύριος νὰ εἶναι μαζί σας καὶ νὰ μᾶς ἀξιώση νὰ παρακολουθήσουμε τὴν θεία Λειτουργία".

Β) ΘΕΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΜΕΤΑ ΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ, ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

"Ὡς φοβερὸς ὁ τόπος τοῦτος. Οὐκ ἔστι τοῦτο ἀλλ' οἶκος Θεοῦ καὶ αὕτη ἡ πύλη τοῦ οὐρανοῦ".

Ἐπορεύετο, εὐλαβὲς ἐκκλησίασμα, ἐπορεύετο ὁ Πατριάρχης Ἰακὼβ ἀπὸ τοῦ φρέατος τοῦ Ὄρχου εἰς Χαρὰν τῆς Μεσοποταμίας καὶ ἔφθασεν εἰς τόπον λεγόμενον Βαιθὴλ καὶ ἐπειδὴ ἐνύχτωσε, ἐπῆρε μερικοὺς λίθους ἀπὸ τὸν τόπον, τοὺς ἔβαλε σὲ προσκέφαλον καὶ ἐκοιμήθη ἐκεῖ. Τὴν νύχτα εἶδε ἕνα φοβερὸν ἐνύπνιον. Εἶδε μίαν κλίμακα, εἶδε μία σκάλα, ἡ ὁποία ἐστηρίζετο εἰς τὴν γῆν καὶ ἔφθανε εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἄγγελοι Θεοῦ ἀνέβαινον καὶ κατέβαινον εἰς τὴν κλίμακα. Εἰς δὲ τὴν κορυφὴν ἵστατο ὁ Παντοκράτωρ Κύριος. Καὶ ὅταν εἶδε τὸ ὅραμα αὐτὸ ἐταράχθη καὶ ἐφοβήθη, ὅπως ἦταν ἑπόμενον. Καὶ ἄκουσε τὴν φωνὴ τοῦ Θεοῦ νὰ λέγη: "Ἐγὼ εἰμὶ ὁ Θεὸς τοῦ πατρὸς σοῦ Ἀβραάμ, ὁ Θεὸς τοῦ Ἰσαάκ, μὴ φοβοῦ! Ὁ τόπος εἰς τὸν ὁποῖον τώρα κοιμᾶσαι, θὰ τὸν δώσω εἰς σὲ καὶ εἰς τοὺς ἀπογόνους σου. Οἱ ἀπόγονοί σου θὰ πληθυνθοῦν σφόδρα, σὰν τὸν ἄμμο τῆς θαλάσσης, πρὸς δυσμάς, πρὸς βορρᾶν, πρὸς νότον, πρὸς ἀνατολὰς καὶ ἐνευλογηθήσονται πᾶσαι αἱ φυλαὶ τῆς γῆς μὲ τὸν ἀπόγονό σου", μὲ τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, διότι ἡ Παναγία ἦτο ἐκ τοῦ γένους τοῦ Ἀβραάμ, ἦτο ἐκ τοῦ γένους Ἰακώβ.

Ἐξύπνησε ἀπὸ τὸ ὅραμα καὶ εἶπε, ὧ!, λέγει, δὲν κατάλαβα ὅτι εἶναι Κύριος εἰς τὸν τόπον αὐτόν! Ἐτρόμαξε. Καὶ τὸ πρωΐ, ὅταν ἐξύπνησε, εἶπε: "Ὡς φοβερὸς ὁ τόπος οὗτος. Οὐκ ἔστι τοῦτο, ἀλλ' οἶκος Θεοῦ καὶ αὕτη ἡ πύλη τοῦ οὐρανοῦ". Ἐδῶ, λέγει, δὲν εἶναι τυχαῖα πράγματα. Ἐδῶ εἶναι φοβερὸς ὁ τόπος καὶ ἡ πύλη τοῦ οὐρανοῦ εἶναι ἐδῶ, ἄνοιξε ὁ οὐρανός. Ἐσηκώθηκε, λοιπόν, τὸ πρωΐ καὶ ἔχυσε ἐπάνω λάδι καὶ ἐπῆρε ἕνα λιθάρι ἀπὸ αὐτὰ ποὺ ἔβαλε εἰς προσκέφαλον τὸ καθιέρωσε καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ πρῶτον θυσιαστήριον, ἐπίσημο θὰ λέγαμε θυσιαστήριον.

Καὶ κατόπιν ἔχομε τοὺς Ἑβραίους μὲ τὴν Σκηνὴ τοῦ Μαρτυρίου. Δὲν εἶχαν Ναόν. Καὶ ὁ Δαβίδ, ὁ Βασιλεύς, ἐθεώρει μεγάλο κακὸ νὰ μὴν ἔχουν Ναὸν καὶ ὁρκίστηκε καὶ εἶπε: "Νὰ μὴ βάλω τὸ κεφάλι μου σὲ προσκέφαλο, νὰ μὴν κοιμηθῶ, ἐὰν δὲ κάνω Ναὸν Κυρίου!" Ἀλλὰ δὲν ἔκανε! Δὲν τὸ ἐπέτρεψε ὁ Θεός, διὰ δύο φοβερὰ ἁμαρτήματα ποὺ διέπραξε, δὲν τὸ ἐπέτρεψε ὁ Θεὸς νὰ κάνη Ναόν. Καὶ ἦλθε ὁ υἱός του ὁ Σολομῶν, ὁ ὁποῖος διέθεσε μυθώδη ποσά! Ἀρκεῖ νὰ σᾶς εἴπω ὅτι ἡ στέγη τοῦ Ναοῦ τοῦ Σολομῶντος ἦτο ὁλόχρυση. Ὅλος χρυσός! Καὶ ὅταν ἔγιναν τὰ ἐγκαίνια, ἐσφάγησαν εἴκοσι δύο χιλιάδες βόες καὶ ἑκατὸν εἴκοσι χιλιάδες πρόβατα. Καὶ ἔτρωγεν ὁ λαὸς ἐπὶ ἑπτὰ ἡμέρας καὶ διασκέδαζε ἐν τυμπάνῳ καὶ χορῷ μὲ ἄσματα ἱερὰ εἰς δόξαν τοῦ μεγάλου αὐτοῦ γεγονότος.

Καὶ ὅταν ἦλθεν εἰς τὴν γῆν ὁ Κύριος, πάλιν τὸν Ναὸν ἠγάπα, καὶ εἰς τὸν Ναὸν ἐπήγαινε καὶ εἰς τὰς Συναγωγάς. Ὁ δὲ πρῶτος Χριστιανικὸς Ναὸς ἦταν τὸ Ὑπερῶον εἰς τὰ Ἱεροσόλυμα, ὅπου ὁ Κύριος παρέδωκε τὰ Πανάχραντα Μυστήρια.

Οἱ πρῶτοι Χριστιανοί, ἐπήγαιναν καὶ ἔκαναν τὴν θεία Λειτουργία ἐπάνω στὰ μνήματα τῶν μαρτύρων. Ἐπάνω ἐκεῖ σὰν σὲ Ἁγία Τράπεζα ἐτέλουν τὴν θείαν Λειτουργίαν. Ἐπήγαιναν εἰς τὰς Κατακόμβας, μέσα, εἴκοσι μέτρα βαθιὰ στὴν γῆ, ἐπάνω νὰ γυρίζουν μεθυσμένοι Ρωμαῖοι καὶ μέσα εἰς τὰς κατακόμβας νὰ ψάλλεται ὁ Θεὸς καὶ νὰ φωνάζη ὁ λαὸς ἀλληλούϊα, ἀλληλούϊα, ἀλληλούϊα, νὰ φωνάζη ὅλος ὁ λαός!

Καὶ ἦλθεν ἡ ἐποχή, καὶ ὅταν πλέον ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος, ὁ ἰσαπόστολος ἐκεῖνος βασιλεύς, ὅταν ἔδωκε ἐλευθερίαν διὰ νὰ γίνουν Ναοί, τότε ἔκτισε ἡ Ἁγία Ἑλένη τὸν περίφημο Ναὸν τῶν Ἱεροσολύμων τῆς Ἀναστάσεως, ποὺ σώζεται μέχρι σήμερα, τὴν Ἑκατονταπυλιανή της Πάρου καὶ ἔτσι ἔγιναν Ναοί.

Καὶ ὅταν ἦλθε ὁ Ἰουστινιανὸς θέλησε νὰ ἀφήση ἕνα καύχημα, νὰ περάση τὸν Ναὸν τοῦ Σολομῶντος. Καὶ ἔγινε ὁ περίφημος ἐκεῖνος Ναός, τὸ ὄνειρον τῶν Ἑλλήνων, τὸ ὄνειρό μας, ἡ Ἀγια-Σοφιά!... Καὶ ὅταν εἶδε τὸν Ναόν, τὸν μέγαν αὐτόν, τὸ καύχημά το ὄνειρό μας —ποῦ ὅταν ἀκοῦμε "Ἁγία Σοφία" πρέπει νὰ περνάη ἠλεκτρικὸν ρεῦμα μέσα στὶς φλέβες μας— καὶ ἐτότε εἶπε τὸ ὀνομαστὸν ἐκεῖνο —ὅταν εἶδε τὸν οὐρανομήκη Ναὸν— εἶπε ἐκεῖνο τὸ συγκινητικὸν "Νενίκηκά σέ, Σολομῶν!". Σὲ ἐνίκησα, Σολομῶν˚ διότι ἔκαμε καὶ κάτι καλύτερο κτίριο καὶ ἔκαμε Ναὸν ποὺ δὲν συγκρίνεται ποτὲ μὲ ὅλους τοὺς Ναοὺς τῶν Ἑβραίων καὶ μὲ ὅλας τὰς Συναγωγάς, διότι εἶναι χριστιανικὸς Ναός.

Καὶ ἔκτοτε γίνονται Ναοί, ἀλλὰ γιὰ ποιόν λόγον νὰ μιλάω γίνονται Ναοί, ὅταν βλέπω τὸν περικαλλέστατον αὐτὸν Ναόν, ὅταν βλέπω τὸ θαῦμα αὐτό, διότι μόνον σὲ θαῦμα ὀφείλεται αὐτὸ ποὺ βλέπουμε˚ καὶ ὁ ἅγιος Νεκτάριος θαυματούργησε καὶ θαυματουργεί. Οὔτε ἐγὼ κατάλαβα, ὡς Ἐπίσκοπος, οὔτε ἡ Ἐπιτροπὴ κατάλαβε πῶς ἔγινε αὐτὸς ὁ Ναός! Λέτε καὶ εἴχαμε ἕνα νομισματοκοπεῖον, εἴχαμε μιὰ βρύση καὶ μόλις θέλαμε κάτι, ἀνοίγαμε τὴν βρύση καὶ ἀμέσως ἔτρεχε χρυσός.

Καὶ ἔτσι λοιπὸν βρεθήκαμε εἰς τὰ ἐγκαίνια σήμερα τοῦ ἱεροῦ τούτου Ναοῦ.

Καὶ τελειώνοντας θὰ ἤθελα νὰ τονίσω δύο πράγματα. Ἴσως μερικοὶ νὰ ὑπάρχουν —δὲν λέγω ἀπ' ἐδῶ, κανένας ξένος— νὰ περάση καὶ νὰ ἰδῇ τὸν Ναὸν καὶ νὰ μπὴ μέσα καὶ νὰ μάθη πόσα ἔδωκαν οἱ Χριστιανοί —ἕνας μάλιστα, μιὰ ψυχή, ἔδωκε τριακοσίας χιλιάδας ἀνωνύμως, χωρὶς νὰ ξέρη οὔτε ὁ Ἐπίσκοπος ποιός εἶναι! φανταστεῖτε πόσο ἀνώνυμος εἶναι ὁ ἄνθρωπος!— ὅταν περάση, λέγω, θὰ πῇ: "Γιατί τόσα χρήματα νὰ ξοδεύωνται γιὰ τοὺς Ναοὺς καὶ νὰ μὴ γίνωνται νοσοκομεῖα καὶ σχολεῖα;". Προδότα Ἰούδα, προδότα Ἰούδα, προδότα Ἰούδα! Ὅταν ὁ Ἰούδας εἶδε τὴν ἀδελφὴ τοῦ Λαζάρου, τὴν Μαρία, νὰ ρίχνη [...] Μοῦ λέγεις νὰ κάμω ἐλεημοσύνη; Σὲ ἐρωτῶ: φέρε μου ὅσα ξοδεύονται στὸ χαρτοπαίγνιο! Ἂν εἴχαμε ὅσα ξοδεύονται στὸ χαρτοπαίγνιο, θὰ εἴμεθα πάμπλουτοι. Ἐννέα δὶς ἑκατομμύρια, ἐννιακόσια πενῆντα ἑκατομμύρια δολ. ἐξοδεύτηκαν εἰς τὰ Ἡνωμένας Πολιτείας διὰ καλλυντικὰ τοῦ προσώπου. Ἂν τὰ εἴχαμε στὸν Νομὸ Πέλλης θὰ παίρναμε ὅλοι περὶ τὶς ἑκατὸν χιλιάδας χωρὶς νὰ κουραστοῦμε. Βλέπετε, οἰκονομία ὅταν θέλουμε νὰ κάνουμε στὴν ἁμαρτία καὶ ὄχι νὰ μὴν κάνουμε Ναούς!

Κάθε γενεὰ θὰ δίδη τὸ παρόν. Καὶ ἡ γενεὰ ἡ δική μας, ἡ γενεὰ ἡ δική σας ἔδωκε τὸ παρόν. Ἀφήνετε στὰ παιδιά σας αὐτὴν τὴν Ἐκκλησία γιὰ νὰ δείχνετε στὰ παιδιά σας ὅτι εἶσθε ἄνθρωποι τῶν παραδόσεων, ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ!

Καὶ τέλος, μιὰ παράκληση. Ἐκάναμε τὰ ἐγκαίνια τοῦ ἱεροῦ Ναοῦ τοῦ ἁγίου Νεκταρίου. Ἀλλά, μᾶς εἶπεν ὁ Ἀπόστολος ὅτι κάθε ἕνας εἶναι καὶ ναὸς τοῦ Θεοῦ˚ "ἐνοικήσω ἐν αὐτοῖς καὶ ἐμπεριπατήσω". Θὰ μπῶ λέγει μὲς στὶς καρδιὲς τῶν ἀνθρώπων καὶ θὰ κατοικήσω καὶ θὰ κάνω περίπατο, μὲ ὅλην μου τὴν ψυχή, ὅπως θὰ λέγαμε ἀνθρωποπαθῶς. Ἔ, λοιπόν, νὰ κάνουμε τὰ ἐγκαίνια τοῦ ναοῦ μας! Τὸ σῶμα μας εἶναι ναὸς τοῦ Παναγίου Πνεύματος. Τὰ μάτια μας εἶναι οἱ λαμπτῆρες, οἱ πολυέλαιοι. Τὰ χέρια μας εἶναι τὰ μανουάλια ˚ πῶς στέκονται τὰ μανουάλια καὶ κοιτάζουν, ἔτσι καὶ τὰ χέρια μας νὰ τὰ ὑψώνουμε εἰς τὸν οὐρανόν. Ἁγία Τράπεζα εἶναι ἡ καρδία μας. Ἂς τὴν πλύνωμε, ἂς τὴν καθαρίσωμε, μὲ τὸ λουτρὸ τῆς μετανοίας καὶ τῆς ἱερᾶς ἐξομολογήσεως, καὶ τότε θὰ νοιώσουμε διπλᾶ ἐγκαίνια: τὰ ἐγκαίνια τοῦ ἱεροῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου καὶ τὰ ἐγκαίνια τῆς ψυχῆς μας μὲ τὴν ἱερὰ ἐξομολόγηση, ὁπότε θὰ πάρωμε τὴν θεία Κοινωνία καὶ θὰ εἴμεθα ἔμψυχοι ναοί, καὶ θὰ μᾶς ἀξιώση ὁ Θεὸς νὰ πᾶμε στὸν ἀχειροποίητον ἐκεῖνον Ναόν, ἐπάνω στὰ Ἱεροσόλυμα, στὴν Ἄνω Ἱερουσαλήμ, ὅπου ἦχος ἑορταζόντων καὶ βοώντων ἀπαύστως, δόξα σοι, Κύριε, δόξα σοι!"

Γ) ΕΥΧΕΣ ΚΑΙ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

"...Καὶ ἤθελα αὐτὴν τὴν ὥρα νὰ ἐκφράσω τὰς εὐχαριστίας μου πρὸς ὑμᾶς (τὸν Ἐφημέριο), πρὸς τὰ ἀξιότιμα μέλη τῆς Ἐπιτροπῆς, πρὸς τὸν μηχανικὸν τοῦ ἱεροῦ Ναοῦ, πρὸς ὅλους ποὺ ἐργάσθηκαν χωρὶς νὰ λάβουν ὀβολόν! Αὐτὴν δὲ τὴν στιγμήν, αἰσθάνομαι τὴν ὑποχρέωση νὰ παρακαλέσω τὸν Ἅγιον Θεὸν νὰ ἀναπαύση τὴν ψυχὴν τῆς σεβαστῆς καὶ ἀγαπητῆς κεκοιμημένης ἀδελφῆς μας Βασιλικῆς, νὰ τὴν ἀναπαύση ἐν σκηναῖς δικαίων. Τὸ πνεῦμα της τώρα χαίρεται. Αὐτὴ ἐνόμιζε θὰ κάνουμε ἕνα ἐκκλησάκι, καὶ ἐνθυμεῖσθε ὅλοι θέλατε ἐκκλησάκι, πλὴν τοῦ Ἐπισκόπου σας, ὁ ὁποῖος εἶπε θὰ γίνη μεγάλος Ναός. Διότι στηρίζομαι σὲ δύο πόδια γερά˚ το ἕνα πόδι εἶναι ὁ Θεὸς καὶ τὸ ἄλλο εἶναι οἱ καλοὶ Χριστιανοί. Ἔχουμε Χριστιανούς, πάτερ, ποὺ μποροῦμε ὄχι Ναοὺς νὰ χτίζουμε, νὰ κάνουμε θαύματα! Ἔχουμε καὶ τὸν ἅγιο Νεκτάριον, ὁ ὁποῖος θαυματουργεί. Ἀκόμη δὲ εὐχαριστῶ, ἀπὸ τὰ βάθη τῆς ψυχῆς μου τοὺς ἀνωνύμους καὶ ἐπωνύμους δωρητάς. Πῶς νὰ μὴ θυμηθῇ κανένας τὴν γερόντισσα ποὺ εἶχε στὸ μαντήλι τῆς μίαν λίραν καὶ τὴν δίνη στὸν Ἅγιον Νεκτάριον; Πῶς νὰ μὴ συγκινηθῇ κανεὶς ὅταν ἔρχεται καὶ εἶναι γυναῖκα συνταξιοῦχος, μεγάλης συντάξεως...τοῦ ΟΓΑ! καὶ φέρνει ἡ καϋμένη τὴν σύνταξη στὸν Ἅγιον Νεκτάριον; Ὄχι μονάχα τὰ μάτια μου κλαῖνε, ἀλλὰ καὶ τὰ χέρια μου καὶ τὰ πόδια μου, ἂν εἶναι δυνατόν, θὰ κλαῖνε ὅταν ἔχουμε τέτοιους Χριστιανούς. Ἔ, λοιπόν, ὁ Ναὸς αὐτὸς εἶναι ὁ καρπὸς τῆς εὐσέβειας τῶν εὐλαβῶν Χριστιανῶν.

Γι' αὐτὸ σηκώνω τὰ χέρια μου στὸν οὐρανό, στὸν Πατέρα μας τὸν Θεόν, εἰς τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν καὶ εἰς τὸ Ἅγιον Πνεῦμα καὶ παρακαλῶ νὰ εὐλογῇ ὅλην τὴν πόλιν αὐτήν, ὅλους τοὺς εὐσεβεῖς Χριστιανούς, ὅλην τὴν πόλιν καὶ τὴν Ἱερὰν Μητρόπολιν καὶ συγχρόνως εὔχομαι νὰ μὲ ἀξιώση ὁ Θεὸς νὰ κάνομε καὶ ἕναν ἄλλον Ναὸν πλησίον εἰς τὸν Σιδηροδρομικὸν Σταθμόν, νὰ ἐξυπηρετοῦνται καὶ ἐκεῖνοι οἱ Χριστιανοί. Θὰ μοῦ πεῖτε: "θέλουμε Ἐκκλησίες;". Πῶς δὲν θέλουμε! Ἐκκλησίες δὲν θέλουμε; Ὅσες Ἐκκλησίες ἀνοίγουμε, τόσο τὰ ἐγκλήματα λιγοστεύουν καὶ θὰ δώση ὁ Θεὸς τὴν χαρά.

Πάντως γιὰ τὴν χαρὰ ποὺ μοῦ δώσατε σήμερα, ποὺ παραλίγο νὰ γκρεμίσετε τὸ τέμπλον λόγῳ τοῦ συνωστισμοῦ —καὶ μακάρι νὰ ἔπεφτε! Φτιάχνομε καὶ ἄλλο τέμπλον! Ψυχὲς δὲν φτιάχνομεν! Ψυχὲς νὰ βρῇ κανείς! Τέμπλα καὶ Ἐκκλησίες φτιάχνομε ὅσα θέλουμε. Εὔχομαι, λέγω, ὁ ἅγιος Νεκτάριος νὰ στάζη νέκταρ εἰς τὰς καρδίας σας!

Παρακαλῶ δὲ τὸν ἅγιον Ἀρχιμανδρίτην, τὸν Ἱεροκήρυκα τῆς ἁγιωτάτης Μητροπόλεως Ὕδρας, Σπετσῶν καὶ Αἰγίνης, νὰ παρακαλέση τὸν ἀδελφὸν καὶ ἰσάδελφον, λίαν ἀγαπητὸν ἀδελφόν μου, τὸν Σεβασμιώτατον Μητροπολίτην Ὕδρας, Σπετσῶν καὶ Αἰγίνης Κύριον Κύριον Ἰερόθεον νὰ μᾶς κάνη την χάρη καὶ νὰ ἔλθη καὶ ὁ ἴδιος ἐδῶ νὰ λειτουργήση καὶ νὰ μᾶς φέρη ἅγια λείψανα. Νὰ τοῦ πῆτε εἶναι ἀπαίτηση ὄχι τοῦ Ἐπισκόπου μόνον˚ καὶ παντὸς τοῦ λαοῦ! Ἀμὴν δὲν λέγει ὁ λαός; —Ἀμήν. —Νά, ὅλος ὁ λαός. Καὶ νὰ δώση ἡ ὥρα νὰ κάνουμε πάλιν ἀκολουθίες.

Ἀδελφοὶ τόσος ὁ ἐνθουσιασμὸς ὁ δικός μου, ὅσος καὶ ὁδικός σας, δὲν τελειώνουμε ποτέ, ἂς κάνουμε ἀπόλυση γιὰ νὰ μὴ ἐκλύεσθε ἐν τῇ ὁδῷ, ὅπως εἶπαν οἱ ἀπόστολοι στὸν Κύριον˚ τὸν λαόν, λέγει, δός του ἀπόλυσιν, νὰ μὴν μείνη κανένας στὸν δρόμο! Τόσην ἀγάπην ἔχουν πρὸς τὸν Κύριον καὶ τὴν ἐκκλησίαν.

Καὶ κάθε μέραν μέχρι τὴν Κυριακήν, θὰ γίνεται θεία Λειτουργία, κάθε μέρα. Τὴν Τετάρτη τὸ βράδυ ἀγρυπνία".-

Ὁμιλία Μητροπολίτου Γέροντος Χαλκηδόνος κ. Ἐμμανουήλ κατά τήν Θείαν Λειτουργίαν τῆς ἀνακομιδῆς τῶν ἱερῶν λειψάνων τοῦ Ἁγίου Καλλινίκου Ἐδέσσης εἰς τόν Ἱερὸν Μητροπολιτικόν Ναόν Ἁγίας Σκέπης Ἐδέσσης, 15 Ὀκτωβρίου 2021.

Συνήλθαμε σήμερα ἐδῶ, στόν Ἱερό Ναό τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, τῆς Σκέπης τοῦ κόσμου, σέ αὐτόν τόν Μητροπολιτικό Ναό τῆς πόλεως Ἐδέσσης καί ὁλόκληρης τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως, γιά νά δοξάσουμε τόν Θεό γιά τόν ἅγιο θεράποντά Του, τόν ἅγιο Καλλίνικο, ὁ ὁποῖος διετέλεσε Ἐπίσκοπος καί Μητροπολίτης τῆς Θεοσώστου αὐτῆς Παροικίας τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου, μέ ἀφορμή τήν πρώτη ἐπέτειο τῆς ἀνακομιδῆς τῶν λειψάνων του, ἐκπροσωπώντας τόν Παναγιώτατο Ἀρχιεπίσκοπο Κωνσταντινουπόλεως, Νέας Ρώμης καί Οἰκουμενικό Πατριάρχη Κύριο Βαρθολομαῖο, κατόπιν τῆς εὐγενοῦς προσκλήσεως τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου τῆς Ἐπαρχίας αὐτῆς καί ἀγαπητοῦ ἐν Χριστῷ ἀδελφοῦ κυρίου Ἰωήλ.

Μεταφέρουμε, ὅπως εἶναι φυσικό, τίς εὐχές τοῦ Αὐθέντη καί Δεσπότη μας κυρίου Βαρθολομαίου, πρωτίστως πρός τόν ἐκλεκτό Ποιμενάρχη τῆς Θεοσώστου αὐτῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως, πού ἔχει ὑμνήσει τόν Προκάτοχό του ἅγιο Καλλίνικο καί πλείστους ἄλλους ἁγίους «ἐν ὕμνοις καί ᾠδαῖς πνευματικαῖς», μέ τό μεγάλο χάρισμα πού δόθηκε σέ αὐτόν ἀπό τόν Δωρεοδότη Θεό, ὁ ὁποῖος καί ὑπέβαλε τήν πρόταση τῆς ἁγιοκατατάξεώς του στήν Ἐκκλησία.

Ἐπιπλέον, μεταφέρουμε τίς εὐχές τοῦ Πατριάρχη μας πρός τούς εὐσεβεῖς ἄρχοντες καί τόν φιλόχριστο λαό τῆς Ἱερᾶς αὐτῆς Μητροπόλεως, προκειμένου καί αὐτοί, ἔχοντας ἐκκλησιαστικό φρόνημα, νά πορεύονται τό δρόμο τῆς ζωῆς τους μέ εἰρήνη καί ὁμόνοια πρός ἐκπλήρωση τοῦ σκοποῦ τους.

Κεντρικά πρόσωπα, ὅμως, στή σημερινή ἑόρτια Θεία Εὐχαριστία εἶναι ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός καί ὁ φίλος Του ἅγιος Καλλίνικος, κατά τόν λόγο τοῦ Χριστοῦ πρός τούς Ἀποστόλους Του: «ὑμεῖς φίλοι μού ἐστε, ἐάν ποιῆτε ὅσα ἐγώ ἐντέλλομαι ὑμῖν» (Ἰω. ιε΄, 14).

Φίλος τοῦ Χριστοῦ ὁ ἅγιος Καλλίνικος, ὁ ὁποῖος διετέλεσε Ἐπίσκοπος καί Μητροπολίτης τῆς Ἐκκλησίας αὐτῆς, πού εἶναι μία ἀπό τίς Μητροπόλεις τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου στήν Ἑλλάδα, ἀλλά βέβαια καί φίλος τῶν ἁγίων τοῦ Θεοῦ, δηλαδή τῶν ἁγιορειτῶν Πατέρων, ἰδιαιτέρως τοῦ ἁγίου Παϊσίου τοῦ Ἁγιορείτου, ἀλλά καί φίλος αὐτῶν πού διοικοῦν τόν Οἰκουμενικό Θρόνο, γι’ αὐτό καί συνέδεε ὄντως τό ὀρθόδοξο φρόνημα μέ τήν ἐκκλησιολογική συνείδηση καί τή φιλοκαλική ζωή. Αὐτῆς τῆς ποιότητας καί αὐτοῦ τοῦ μεγέθους ἄνδρας ἀνεδείχθη ὁ ἐν ἁγίοις πατήρ ἡμῶν Καλλίνικος, ὄντας καλλίνικος καί στό ὄνομα καί στόν τρόπο τῆς ζωῆς του.

Γεννήθηκε καί ἀνατράφηκε στά Σιταράλωνα τῆς Αἰτωλίας καί Ἀκαρνανίας, ἔζησε ἀπό νεότητος μέσα στήν Ἐκκλησία καί στή λατρεία της, ἔχοντας ὡς δάσκαλό του τόν παπποῦ του, ἱερέα Ἀθανάσιο, ὁ ὁποῖος συνδεόταν μέ Ἀθωνίτες πατέρες, γι’ αὐτό καί «ἀπό φυλακῆς πρωΐας» συμμετεῖχε στίς ἀκολουθίες τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ, ἔχοντας ταυτόχρονα ὡς ὑπόδειγμα φιλοκαλικῆς ἀσκήσεως τήν εὐλαβέστατη γιαγιά του Σπυριδούλα, μιά ἀληθινή ἀσκήτρια.

Ἦταν ἔτσι «αἷμα μέν γονέων εὐσεβῶν, θρέμμα δέ ἱερέων εὐλαβῶν, κτῆμα δέ τῷ Θεῶ», κατά τόν λόγο τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου. Ἔχοντας μάθει «τά ἱερά γράμματα» (Β΄ Τιμ. γ΄, 15) συνδύαζε ἀπό τήν παιδική ἡλικία τή λατρεία τῆς Ἐκκλησίας μέ τήν φιλοκαλική ἁγιορειτική ἄσκηση καί ἀπέκτησε ὀρθόδοξη βιοτή, καθώς δέν εἶχαν εἰσέλθει στό χωριό του οἱ ξενόφερτοι τρόποι κατήχησης πού προέρχονται ἀπό τή Δύση.

Ἀλλά καί ἡ μετέπειτα ζωή του στήν Ἐκκλησία ὑπῆρξε ἄξια τῆς προγενέστερης ἀνατροφῆς του. Ἀφοῦ ἀποφοίτησε ἀπό τή Θεολογική Σχολή τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, ἔχοντας ἐντρυφήσει ἰδιαίτερα στά μαθήματα τῆς Πατρολογίας, τῆς ἁγιολογίας καί τῆς ἑρμηνείας τῶν Γραφῶν, τῆς λειτουργικῆς καί ὁμιλητικῆς, χρησιμοποίησε τίς γνώσεις αὐτές στή διακονία του στόν ἀμπελῶνα τοῦ Κυρίου.

Τό πλέον σημαντικό τῆς πορείας του στήν Ἐκκλησία, τό ὁποῖο συνιστᾶ τό ἐκκλησιαστικό του φρόνημα καί ἦθος, εἶναι ὅτι ζοῦσε ἀταλάντευτα μέσα στόν ἱερό θεσμό τῆς Ἐκκλησίας, ἔχοντας ὡς Γέροντά του τόν τότε ἀξιοσέβαστο καί ἐμπνευσμένο Μητροπολίτη Αἰτωλίας καί Ἀκαρνανίας κυρό Ἱερόθεο, στόν ὁποῖο ὑπάκουε σέ ὅλα, ἐξασκούμενος ἔτσι στή διοίκηση τῆς Ἐκκλησίας καί ταυτόχρονα ἀκολουθώντας τήν ἐκκλησιαστική καί ἀσκητική παράδοση πού εἶχε κληρονομήσει ὡς αὐτόπτης καί αὐτήκοος ἀπό τόν εὐλογημένο παπποῦ του Ἀθανάσιο, τόν ἱερέα πού μυοῦνταν στά ὅσα γίνονταν καί τελοῦνταν στό Ἅγιο Ὄρος.

Ἔτσι, ὁ φίλος του Θεοῦ Καλλίνικος συνδύαζε ἁρμονικώτατα τή θεολογία μέ τήν πράξη, τή διοίκηση μέ τήν ποιμαντική, τό κήρυγμα μέ τήν ἀσκητική, τή φιλοθεΐα μέ τήν φιλανθρωπία, τή φλογερή διακονία μέ τήν κατ’ ἰδίαν προσευχή.

Ἔμοιαζε σέ ὅλα μέ τόν συντοπίτη του ἅγιο Κοσμᾶ τόν Αἰτωλό, τόν ὁποῖο ἀγαποῦσε πολύ καί γιά τόν ὁποῖο μιλοῦσε μέ χαρά, ἀναφέροντας ἐπανειλημμένα ἀποσπάσματα τῶν διδαχῶν του κατά τίς ὁμιλίες του καί κατά τήν καθημερινή συναναστροφή του μέ Κληρικούς, μοναχούς καί λαϊκούς.

Μέ αὐτόν τόν τρόπο, δέν ἔμοιαζε καθόλου μέ ἰδιόμορφους λεγόμενους «αὐτο-χειροτόνητους θεολόγους», δηλαδή ἱεροκήρυκες καί κατηχητές, οἱ ὁποῖοι προκαλοῦν σοβαρά προβλήματα στόν Θεανθρώπινο ὀργανισμό. Ὁ μακάριος αὐτός ἄνδρας γεννήθηκε μέσα στήν Ἐκκλησία, ἔζησε μέσα στήν Ἐκκλησία καί κοιμήθηκε μέσα στήν Ἐκκλησία, διακονώντας παντοῦ καί πάντοτε μέ ἀξιοθαύμαστη ἰσορροπία καί νηφαλιότητα τόν εὐλογημένο λαό τοῦ Θεοῦ, τόν ὁποῖο ἐποίμανε μέ ἐπιστήμη ὄχι τυχαία.

Ἄν καί ὡς Ἀρχιερέας ἐκλέχθηκε ἀπό Ἀριστίνδην Σύνοδο καί σέ δύσκολους καιρούς καί περιστάσεις, «οὐδέ διώξας τήν τιμήν, ἀλλ’ ὑπό τῆς τιμῆς διωχθείς» (ἅγιος Γρηγόριος Θεολόγος), ἀγαποῦσε πολύ τήν Ἐκκλησία, σεβόταν τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο, τήν Βασιλεύουσα Πόλη, τήν περιφανῆ Νέα Ρώμη, τηροῦσε τά κανονικά θέσμια πού καταρτίσθηκαν ἀπό τίς Οἰκουμενικές Συνόδους, ἔχοντας ἀπό τήν παιδική του ἡλικία ὀρθόδοξη συνείδηση καί ἀγωγή, γι’ αὐτό καί τόν τιμοῦσαν ὅλοι, τόσο οἱ τῆς λεγόμενης Πρεσβυτέρας ὅσο καί οἱ τῆς λεγόμενης Νεωτέρας Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ὡς ἀληθῆ Ἱεράρχη τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ πού δέν εἶχε τίποτε τό ξενόφερτο καί νεωτερικό κατά τήν ἐξάσκηση τῶν διοικητικῶν καί ποιμαντικῶν του καθηκόντων.

Κατά τήν Θεία Λειτουργία πάντοτε μνημόνευε τούς ἀοίδιμους Πατριάρχες καί Αὐτοκράτορες τῆς τοῦ Κωνσταντίνου Πόλεως, πού ὀνομάστηκε καί Βασιλεύουσα, καί μέ δάκρυα θυμόταν τή μαρτυρική θυσία τῶν Προκαθημένων καί τῶν Ἱεραρχῶν τοῦ Πρωτοθρόνου Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ἰδιαιτέρως δέ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Γρηγορίου τοῦ Ε΄, ἐνθυμούμενος μέ δάκρυα στά μάτια τό «σχοινίον» τοῦ Πατριάρχου.

Ὁ κατά πνεῦμα υἱός του, Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱερόθεος, πού γνώρισε ἐπί εἰκοσαετία ὁλόκληρη τόν βίο καί τήν πολιτεία του, ἀπό τό Ἀγρίνιο τῆς Αἰτωλοακαρνανίας ἕως καί τήν Ἔδεσσα, κατέγραψε, μέ ὅλη τή δύναμή του, τόν βίο καί τήν πολιτεία του, «τήν προκοπήν του ἐν τῷ Εὐαγγελίῳ καί τήν εὐταξίαν τῶν Ἐκκλησιῶν». Ἀλλά καί ὁ Μητροπολίτης τῆς Ἱερᾶς αὐτῆς Μητροπόλεως κ. Ἰωήλ, πού ἀξιώθηκε νά καταστῆ διάδοχός του, μαρτυρεῖ γιά αὐτόν, ἀφοῦ χειροτονήθηκε ἀπό αὐτόν καί γνώρισε τόν θεοφιλῆ του βίο. Καί πάρα πολλοί ἀπό ἐσᾶς γνωρίσατε τόν θεοφιλῆ καί ἅγιο αὐτό Ἐπίσκοπο, ὥστε νά μπορεῖτε νά ἐπιβεβαιώσετε: «ὅ ἀκηκόαμεν, ὅ ἑωράκαμεν τοῖς ὀφθαλμοῖς ἡμῶν, ὅ ἐθεασάμεθα.. ἀπαγγέλλομεν ὑμῖν» (Α΄Ἰω. α΄1-2).

Εἴδατε ὄντως καί ἀκούσατε γιά τή ζωή του, γιά τό σωστικό του κήρυγμα, γιά τήν θεοποιό του ἀγάπη, γιά τήν εὐχαριστιακή ζωή του• γευθήκατε τόν κόπο, τήν ὑπομονή, τήν ἀφιλαργυρία καί τήν ἀνεξικακία του, τήν δυνατή προσευχή του, μέ τήν ὁποία ἐξεδίωκε ἀκόμη καί δαιμόνια ἀπό τούς ἀνθρώπους, καί πραγματοποιοῦσε πολλές θαυματουργικές ἐπεμβάσεις καί ὅσο ζοῦσε καί μετά τήν κοίμησή του.

Καί ἡ δική σας μαρτυρία, ἀγαπητοί Χριστιανοί τῆς Ἱερᾶς αὐτῆς Μητροπόλεως, συνιστᾶ τήν ἐκκλησιαστική συνείδηση, τήν ὁποία βεβαίωσε ὁ Σεβ. Μητροπολίτης σας κ. Ἰωήλ καί ἐκτίμησε δεόντως τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο μέ ἀπόφασή του καί κατέταξε αὐτόν τόν εὐλαβῆ καί ἐνάρετο Μητροπολίτη στό ἁγιολόγιο τῆς Ἐκκλησίας, προκειμένου νά τιμᾶται ἀπό ὅλους κατά τόν λόγο τοῦ Χριστοῦ: «Ὑμεῖς ἐστε τό φῶς τοῦ κόσμου, οὐ δύναται πόλις κρυβῆναι ἐπάνω ὄρους κειμένη• οὐδέ καίουσι λύχνον καί τιθέασιν αὐτόν ὑπό τόν μόδιον, ἀλλ’ ἐπί τήν λυχνίαν, καί λάμπει πᾶσι τοῖς ἐν τῇ οἰκίᾳ» (Ματθ. ε΄, 15).

Φῶς τοῦ κόσμου εἶναι οἱ ἅγιοι, οἱ φίλοι του Μεγάλου Φωτός. Λυχνία εἶναι τό ἔνδοξο Φανάρι, δηλαδή τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο, λύχνος εἶναι ὁ ἐν ἁγίοις Πατήρ ἡμῶν Καλλίνικος, οἰκία εἶναι ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία, καί αὐτοί πού βλέπουν τό φῶς εἶναι οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί πού ζοῦν μέσα στήν Ἐκκλησία.

Νά δοξάζετε, λοιπόν τόν Θεόν, ἀγαπητοί Κληρικοί, μοναχοί καί Χριστιανοί, ἐσεῖς πού παροικεῖτε σέ αὐτήν τήν πόλη καί σέ αὐτήν τήν ἐπαρχία καί ἐσεῖς πού ἤλθατε ἀπό μακριά γιά νά συνεορτάσετε, «τόν δόντα τοιαύτην ἐξουσίαν τοῖς ἀνθρώποις» (Ματθ. θ΄, 8), νά τιμᾶτε τούς ἀγίους Του, τούς ἐκλεκτούς φίλους Του, καί νά ἀγαπᾶτε τήν Μητέρα σας Ἐκκλησία, τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο, τό ὁποῖο τιμᾶ καί δοξάζει τούς ἐκλεκτούς φίλους τοῦ Χριστοῦ.

Ἐπικαλούμαστε τίς πρεσβεῖες τοῦ Ἁγίου, ἀδελφοί ἅγιοι Ἀρχιερεῖς, ὑπέρ ὑγείας καί μακροημερεύσεως τοῦ Παναγιωτάτου Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου καί τῆς Μητρός Ἐκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως ἡ ὁποία θυσίασε καί θυσιάζει τό «εἶναι» της γιά τίς Ἐπαρχίες της ἐν Ἑλλάδι καί ἁπανταχοῦ, ἀλλά καί ὑπέρ τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερωνύμου, ὡς Προέδρου τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.

Ὁ ἅγιος Καλλίνικος, «ὁ ἅγιος τοῦ Θεοῦ καί τῆς ἄνω Ἱερουσαλήμ μητροπολίτης», ὅπως εἶπε ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος γιά τόν φίλο του Μέγα Βασίλειο, μᾶς βλέπει σήμερα νά ἔχουμε συναθροισθῆ «ἐν Ἐκκλησίᾳ πολλῇ», σέ αὐτόν τόν Ἱερό Ναό τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, τῆς Σκέπης τοῦ κόσμου, γι’ αὐτό καί τόν ἱκετεύουμε: «Ἆρον κύκλῳ τούς ὀφθαλμούς σου καί ἴδε ἐπισυναγμένα τά τέκνα σου, ὅν τρόπον ἐπόθεις» καί πρέσβευε ὑπέρ ἡμῶν εἰς τόν τῆς Ἐκκλησίας Δομήτορα, ἵνα πορευώμεθα ἐν εἰρήνῃ τόν δόλιχον τῆς διακονίας ἡμῶν πρός δόξαν Θεοῦ καί ἔπαινον τῆς Ἐκκλησίας Αὐτοῦ.

«Ἡ Χάρις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ μετά τοῦ πνεύματος ὑμῶν, ἀδελφοί• ἀμήν». (Γαλ. στ΄, 18).

Κήρυγμα Μητροπολίτου Σαράντα Ἐκκλησιῶν Ἀνδρέου, κατά τόν ἑσπερινόν τῆς ἀνακομιδῆς τῶν ἱερῶν λειψάνων τοῦ Ἁγίου Καλλινίκου Ἐδέσσης. Ἱερός Μητροπολιτικός Ναός Ἁγίας Σκέπης Ἐδέσσης, 14 Ὀκτωβρίου 2021

Σεβασμιώτατε Μητροπολῖτα Γέροντα Χαλκηδόνος κ Ἐμμανουήλ, ἐπικεφαλῆς τῆς Ἀντιπροσωπείας τῆς Α. Θειοτάτης Παναγιότητος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου ἡμῶν κ.κ. Βαρθολομαίου,
Σεβασμιώτατε Μητροπολῖτα Κασσανδρείας κ. Νικόδημε, Ἐκπρόσωπε τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος,
Σεβασμιώτατε Μητροπολῖτα Ἐδέσσης καί Πέλλης κ. Ἰωήλ, Ποιμενάρχα τῆς θεοσώστου Ἐπαρχίας ταύτης,
Σεβασμιώτατοι ἅγιοι Ἀρχιερεῖς,
Ἀγαπητοί Πατέρες καί Ἀδελφοί,
Ἐντιμότατοι Ἄρχοντες τοῦ τόπου,
Εὐλογημένο τῆς Ἐκκλησίας τῶν ὀρθοδόξων πλήρωμα,

Μετά τῆς προσηκούσης ἐξαιρετικῆς λαμπρότητος καί πνευματικῆς εὐφροσύνης ἑορτάζει σήμερον ἡ Ἐκκλησία μας καί ἰδιαιτέρως ἡ τοπική Ἐκκλησία, ἡ Ἱερά Μητρόπολις Ἐδέσσης καί Πέλλης, τήν ἀνακομιδήν τῶν τιμίων λειψάνων τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρός ἡμῶν Καλλινίκου, διατελέσαντος Ποιμενάρχου καί προστάτου αὐτῆς εἰς τούς ἐσχάτους χρόνους, τοῦ ἀπό μακροῦ εἰς τήν συνείδησιν τῶν ὑγιῶς πιστευόντων κληρικῶν καί λαϊκῶν ὑπάρχοντος ὡς Ἁγίου τῆς Ἐκκλησίας. Καί χαίρει ἡ Πρωτόθρονος Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Μεγάλη Ἐκκλησία, ἡ κατά τά ἱερά θέσμια ἀναγράψασα αὐτόν εἰς τάς ἱεράς ἁγιολογικάς δέλτους τό παρελθόν ἔτος, χαίρει ἡ γενέτειρα τοῦ τιμωμένου Ἁγίου Ἀρχιερέως Αἰτωλοακαρνανία, καί περισσότερον πάντων χαίρει ἡ κατ’ Ἔδεσσαν Ἐκκλησία, διότι ἐχάρισε ὁ Θεός εἰς αὐτήν Ποιμένα στοργικόν, φιλόθεον, φιλάγιον, ἕναν σύγχρονον ἀσκητήν Ἐπίσκοπον.

Εἶναι, ἀγαπητοί ἀδελφοί, ἡ παρουσία τοῦ Ἁγίου ἀπόδειξις ὅτι σέ κάθε ἐποχή, σέ κάθε κοινωνία, κάτω ὑπό οἱεσδήποτε συνθῆκες, ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ ξεπερνᾶ τίς ἀνθρώπινες συμβατότητες, τά μεγέθη τοῦ κόσμου, τίς ἀνθρώπινες μικρότητες καί σκηνώνει εἰς τούς ἐκλεκτούς τοῦ Θεοῦ, ἀναδεικνύοντάς τους. Ἔτσι καί εἰς τούς σύγχρονους καιρούς, ὅπου ἐπικρατοῦν τά μοντέρνα πρότυπα καί ὁ σύγχρονος τρόπος ζωῆς, πού διακατέχεται ἀπό τόν ἄκρατο ὑλισμό, τήν τεχνολογία καί τεχνο-γνωσία, τήν εὐμάρεια τῶν ὑλικῶν ἀγαθῶν, ἡ Ἐκκλησία ἀναδεικνύει Ἁγίους.

Καί ἀσφαλῶς ἡ Ἁγιότητα δέν ἀποτελεῖ ἕναν μηχανικόν τρόπο ζωῆς, ὁ ὁποῖος ἐκμηδενίζει τήν ἀνθρώπινη ὑπόστασι καί τά ἰδιαίτερα χαρακτηριστικά ἑνός ἑκάστου ἀνθρώπου. Διότι, ἡ Ἁγιότητα εἶναι θεῖον δώρημα, εἶναι χάρις, ἐκπηγάζουσα ἀπό τόν μόνον Ἅγιον, τόν Θεόν, εἶναι μετοχή εἰς τήν ἁγιότητα τοῦ μόνου Ἁγίου• τοῦ Θεοῦ δηλονότι. Καί καθώς μᾶς διαβεβαιώνουν οἱ Πατριαρχικοί λόγοι: «Ἡ ἁγιότης δέν εἶναι, ἀσφαλῶς, μέγεθος καί ποσότης ἠθική… Ἡ καλλιέργεια τῶν εὐαγγελικῶν ἐντολῶν, ἡ εὐλογημένη καί παραδεδομένη ἄσκησις, ἡ κάθαρσις σώματος, νοός καί καρδίας, οὐδόλως ἀποτελοῦν αὐτοσκοπόν, εἰ μή μόνον τό μέσον διά τήν θεμελίωσιν καί διατήρησν τῆς, κατά τό ἐγχωροῦν ἡμῖν, μετοχῆς εἰς τήν ἁγιότητα τοῦ μόνου καί τρισαγίου Θεοῦ. Οἱ ἅγιοι, ὡς νόες κεκαθαρμένοι, μεταλαμβάνουν τῆς θείας ἁγιότητος καί ὡραιότητος καί τήν μεταδίδουν, κατά τό πρότυπον καί τήν τάξιν τῶν ἀσωμάτων ἀγγελικῶν δυνάμεων, καί εἰς ἡμᾶς τούς ἀτελεστέρους καί παχυτέρους τῇ διανοίᾳ, καθισταμένους, τοιουτοτρόπως, τόπους καί τρόπους φανερώσεως τῆς Μελλούσης Βασιλείας εἰς τό ἐγκόσμιον καί ἐπίκηρον παρόν».

Ὁ Ἅγιός μας συνεκέντρωνε τά κατά τόν Πατριάρχην Ἱεροσολύμων Νεκτάριον (1660-1669) χαρακτηριστικά τῆς ἁγιότητος. Πρῶτον ὀρθοδοξία ἄμωμον, ἀρετῶν κατόρθωσιν ἁπασῶν, ἐν αἷς ἕπεται ἡ περί τήν πίστιν μέχρις αἵματος πρός τήν ἁμαρτίαν ἀντικατάστασις καί ἡ παρά Θεοῦ ἐπίδειξις σημείων ὑπερφυῶν καί θαυμάτων.

Ὁ τιμώμενος Ἅγιος Καλλίνικος, ἀγαπήσας παιδιόθεν τόν Θεόν καί τήν Ἐκκλησίαν του, ἀφιερωθείς εἰς Αὐτόν, ἀντιμετώπιζε τό Ἀρχιερατικόν ἀξίωμα, τό ὁποῖον οὐδέποτε ἐπεδίωξε, ὡς εὐθύνη μεγίστη καί μαρτύριον καί μαρτυρία περί τῆς σωτηρίας τῶν λογικῶν προβάτων τοῦ ποιμνίου Του. Εὐθύνη καί χρέος ἱερόν ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, ἀλλά καί εὐθύνη γιά τίς ἐμπιστευθεῖσες εἰς αὐτόν ψυχές γιά τίς ὁποῖες θά ἀποδώση λόγον ἐνώπιον τοῦ Θρόνου τοῦ Δικαιοκρίτου Κυρίου ἐν ἡμέρᾳ Κρίσεως. Μέγα δέος κατέκλυζε τήν ψυχήν Του διά τό μεγαλεῖον τῆς χάριτος αὐτῆς, διά τήν μεγίστην δωρεάν.

Συνεδύαζε τό βάρος καί τήν εὐθύνην τῆς Ἀρχιερωσύνης μέ τό μοναχικόν τριβώνιον, τό ἀπέριττον κελλίον τοῦ μοναχοῦ, τάς ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ δοθεῖσας μοναχικάς ὑποσχέσεις. Ζοῦσε εἰς τόν κόσμον καί μεριμνοῦσε γιά τά πνευματικά του τέκνα, ἀλλά ταυτοχρόνως δέν ἀμελοῦσε τήν μοναχικήν Του ἰδιότητα. Ἀγαποῦσε τήν κατά Χριστόν ἡσυχίαν καί ὄχι τήν τύρβην τῶν μεριμνῶν τοῦ ἐπιγείου βίου, ἐπόθει τά ἄφθαρτα τοῦ οὐρανοῦ παρά τά φθαρτά τοῦ κόσμου τούτου. Ἦτο ἕνας μοναχός εἰς τόν κόσμον. Περί αὐτοῦ ἐμαρτύρουν οἱ σύγχρονοί του Ἅγιοι μοναχοί, ὅτι ἦταν ἕνας ἀληθινός γνήσιος μοναχός, σπανία περίπτωσις Ἀρχιερέως.

Ποῖος μπορεῖ νά ἀμφισβητήση τόν ἀποστολικόν ζῆλον γιά τήν διάδοσιν καί ἐμπέδωσιν τοῦ χριστιανικοῦ ὀρθοδόξου εὐαγγελικοῦ λόγου, κηρύττων ἀνελλιπῶς εἰς κάθε εὐκαιρίαν, ποῖος μπορεῖ νά μήν ὁμιλήση γιά τήν ἁπλότητα καί λιτότητα τοῦ βίου του, τήν αὐταπάρνησιν καί ὁλοκληρωτικήν του ἀφιέρωσιν εἰς τόν Χριστόν; Κέντρον καί τέλος τῆς ζωῆς του εἶναι ἡ Ἁγία Τράπεζα! Ἡ ἀνελλιπής τέλεσις τῆς Θείας Λειτουργίας καί ἡ μετοχή εἰς τήν λατρευτικήν ζωήν τῆς Ἐκκλησίας.

Ὁ Ἅγιος Καλλίνικος εἶναι ὁ Ἐπίσκοπος τῆς ἀγάπης, τῆς θυσίας, τῆς γνησίας πίστεως, τῆς αὐταπαρνήσεως, τῆς ἀρετῆς, τῆς καρτερίας, τῆς ὑπομονῆς, ὁ ὁποῖος μᾶς παρακολουθεῖ κατά τήν ἑσπερινή αὐτή ἀκολουθία, μέ τήν ἀπέραντη ἀγάπη του πρός τό ποίμνιον, μᾶς προστατεύει, μᾶς παρηγορεῖ καί μᾶς παρακινεῖ νά ἐπανεύρουμε τόν δρόμον μας πρός τόν Χριστόν, νά ἐπιστρέψουμε στίς ἀξίες μας, τίς ἀξίες τῆς Ἐκκλησίας, τοῦ Γένους μας καί τοῦ Ὀρθοδόξου πολιτισμοῦ μας. Ἀλλά συγχρόνως ὁ Ἅγιος Καλλίνικος εἶναι καί οἰκουμενικός Ἅγιος, χωρίς ἐπίγεια πατρίδα. Πραγματική πατρίς του ἦτο καί εἶναι ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν. Σύνθημά του ἦταν ὁ Χρυσοστομικός λόγος «Καταφρονήσωμεν τοίνυν τῶν παρόντων, καί προσμείνωμεν ἐκεῖνα τά μόνιμά τε καί διαρκῆ».

Ἀλλά ἀξιομίμητη καί παραδειγματική δι’ ἡμᾶς ἦταν ἡ ὑπακοή του εἰς τήν Ἐκκλησίαν, ὁ σεβασμός τοῦ Συνοδικοῦ πολιτεύματος Αὐτῆς, λόγοις καί ἔργοις, μή παρεκκλίνων ἀπό τάς ἀποφάσεις Της, θέτων ὑπεράνω πάντων τό ἱερόν συμφέρον τῆς Ἐκκλησίας καί ὄχι προσωπικάς ἐπιδιώξεις. Ἐξ ἄλλου, ὡς προσφυῶς σημειώνει κατά τήν πρόσφατον εἰσήγησίν του ἐνώπιον τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Μάνης κ. Χρυσόστομος, «ἡ ὑπακοή στό Συνοδικόν Πολίτευμα εἶναι τό Α καί τό Ω μιᾶς αὐθεντικῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς, ἀκριβῶς διότι ὅλα ἀπορρέουν ἀπό τήν Ἐκκλησίαν». Γι’ αὐτό «ἀπώτερος σκοπός τῆς ὑπακοῆς αὐτῆς εἶναι ἡ ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας καί ἡ ἑνότητα κρύπτει θεολογικό περιεχόμενο, καθ’ ὅτι ἀποτελεῖ ἀξίωμα, τουτέστιν ἀρχήν πίστεως».

Ἀξιοσημείωτος ὑπῆρξεν ὁ σεβασμός καί ἡ ἀγάπη τοῦ Ἁγίου πρός τήν Πρωτόθρονον Μητέρα Ἐκκλησίαν τῆς Κωνσταντινουπόλεως, τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον. Ἐνεπνέετο ἐκ τῆς βιοτῆς καί τοῦ ἀγωνιστικοῦ φρονήματος τῶν προκατόχων Του καί τῶν Ἱεραρχῶν τῶν κλεϊσάντων Ἐπαρχίας τοῦ Θρόνου εἰς Μακεδονίαν, τῶν ὁποίων οἱ κίνδυνοι καί οἱ θυσίες εἰς κρισίμους διά τήν Ἐκκλησίαν καί τό Ἔθνος περιστάσεις τόν συγκινοῦσαν καί ὁμιλοῦσε μέ σθένος καί παρρησίαν διά τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον καί τούς ἀγῶνας Του, χωρίς ἀκρότητας, ἰδεοληψίας, μισαλλοδοξίαν καί φανατισμούς, ἀλλά μέ κριτήριον τήν ἀλήθειαν καί τήν ἀγάπην πρός πάντας πρός τήν Κιβωτόν τοῦ Γένους.

Θερμή ἱκεσία, ἀδελφοί, ἄς ἀναπέμψουμε ἀπόψε πρός τόν τιμώμενον Ἅγιόν μας νά μήν ἐγκαταλείψη τήν λογικήν Του ἐνταῦθα ποίμνην, νά διαλύση ὅ,τι σᾶς ἀπασχολεῖ, ὅ,τι σᾶς βασανίζει, ὅ,τι σᾶς φαίνεται σκοτεινόν καί δυσεπίλυτον. Ἐκεῖνος γνωρίζει καί θά δώση τήν λύσιν διότι «ἡ θλῖψις ὑπομονήν κατεργάζεται, ἡ δέ ὑπομονή δοκιμήν, ἡ δέ δοκιμή ἐλπίδα, ἡ δέ ἐλπίς οὐ καταισχύνει».

Ἔτη πολλά καί εὐλογημένα, ἀδελφοί!

Στίς 7 Αὐγούστου 1999 συμπληρώνονται δεκαπέντε χρόνια ἀπό τήν κοίμηση τοῦ μακαριστοῦ Μητροπολίτου Ἐδέσσης Καλλινίκου. Ἡ μνήμη του ὅσο περνάει ὁ καιρός γίνεται ἐντονότερη. Ἡ χρονική ἀπόσταση δίνει τήν δυνατότητα σέ ὅσους τόν γνώρισαν νά τόν ἐκτιμήσουν καλύτερα, νά τόν σεβασθοῦν βαθύτερα καί νά τόν ἀγαπήσουν περισσότερο. Γίνεται ἀντιληπτό ὅτι ἦταν μιά ἐκκλησιαστική προσωπικότητα πού ἔκρυβε μέσα στόν ἁπλό καί ταπεινό τρόπο μεγάλα χαρίσματα, κυρίως μεγάλη ἀγάπη γιά τόν Θεό, τήν Ἐκκλησία καί τούς ἀνθρώπους. Στήν ἀναζωπύρωση τῆς μνήμης του συνετέλεσε πολύ τους τελευταίους μῆνες τό βιβλίο τοῦ Μητροπολίτου μας κ. Ἱεροθέου “Κόσμημα τῆς Ἐκκλησίας”.

Ὁ Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἀλμωπίας Καλλίνικος στίς 16 Ἰουλίου 1967 ἐνθρονίσθηκε στόν Μητροπολιτικό θρόνο τῆς Ἐδέσσης καί κάθε 29η Ἰουλίου συνεόρταζε μέ τούς κληρικούς καί τό ποίμνιό του τήν ὀνομαστική του ἑορτή. Ὡς ἀφιέρωμα στήν μνήμη του δημοσιεύουμε σ’ αὐτό τό τεῦχος, τοῦ Ἰουλίου, μιά ἐπιστολή πού στάλθηκε στόν Μητροπολίτη μας ἀπό τόν κ. Δημήτριο Μπερτσιά, Θεολόγο καί παλαιό συνεργάτη τοῦ μακαριστοῦ Καλλινίκου, Πρωτοσυγκέλλου τότε στό Μεσολόγγι, μέ ἀφορμή τήν μελέτη τοῦ βιβλίου “Κόσμημα τῆς Ἐκκλησίας”.

“Μέσα στό ἐλάχιστο χρονικό διάστημα, πού κυριολεκτικά ρούφηξα τό βιβλίο σας “ΚΟΣΜΗΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ”, ξανάνιωσα. Γύρισα ἀρκετές δεκαετίες πίσω. Δέν σᾶς ἀποκρύπτω ὅτι ὅσες μέρες διάβαζα τό βιβλίο βρέθηκα σ’ ἄλλο κόσμο. Οἱ ἐγγύς μου ἔλεγαν, “τί ἔπαθες;” Βρέθηκα στό Ἀνώτερο Κατηχητικό Σχολεῖο τοῦ Ἁγίου Παντελεήμονος, στήν Ἱεραποστολική ὁμάδα τοῦ Ἁγίου Γέροντος, στό γραφεῖο τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Αἰτωλοακαρνανίας, ἀκούγοντάς τον νά μοῦ ὑπαγορεύει ἔγγραφα, νά μοῦ διορθώνη διάφορα ὀρθογραφικά λάθη. Ξαναφόρτωσα τά μεγάφωνα στό αὐτοκίνητο, ξαναγέμισα τίς μπαταρίες, ξαναμίλησα στίς πλατεῖες διαφόρων χωριῶν μέ νεανικό παλμό γιά πολλή ὥρα. Ξαναπερίμενα τό αὐτοκίνητο πού πήγαινε σ’ ἄλλα χωριά τό Γέροντα καί τό Θόδωρο, νά γυρίση νά μέ πάρη... Ξαναέζησα τό “Φροντιστήριο Ὁμιλητικής” κάθε Κυριακή πρωί μέσα στό αὐτοκίνητο ποῦ μᾶς πήγαινε γιά κήρυγμα: “Τί θά πῆς σήμερα Θόδωρε; Τί θά πῆς σήμερα Μῆτσο; Ποιό θά εἶναι τό θέμα; Πῶς τό χωρίζεις;...” Ξαναεῖδα τήν Κυρά Κατερίνη νά ἔρχεται στό Γραφεῖο λίγα λεπτά πρίν κλείσουμε καί νά μᾶς λέη μέ τρόπο: “Ἐλᾶτε παιδιά μου στό σπίτι νά φᾶμε, νά βάλη κι αὐτός ὁ εὐλογημένος καμμιά χαψιά στό στόμα του”. Ξανάκανα τή βόλτα στήν περιμετρική, τήν ἱεραποστολική ὅπως τή λέγαμε... (ἐπιλείψει γάρ μέ διηγούμενον ὁ χρόνος) κάπου ἐδῶ ἐγώ “τόν ἐγκατέλειψα”, ἀγάπησα τόν νῦν αἰῶνα, ὄχι πλήρως ἀλλά κάπως. Γι’ αὐτό αἰσθάνομαι κάποια ἐνοχή καί τόν παρακαλῶ πάντοτε νά μεσιτεύη ἐκεῖ στόν οὐρανό πού βρίσκεται, κοντά στό Θρόνο τοῦ Θεοῦ, ὥστε ὁ Οὐράνιος Κριτής νά μή μοῦ “στήση τήν ἁμαρτία ταύτην”.

Καί σέ μένα ὑπῆρξε Μέγας εὐεργέτης. Μοῦ ἔδειξε τό σωστό δρόμο “ἐν ἡμέραις νεοτητος”. Μοῦ βρῆκε ἐργασία γιά νά σπουδάσω, γιατί οἱ πατρικές δυνατότητες δέν ἄντεχαν... Μέ διόρισε Ἱεροκήρυκα σέ ἐποχή ἀνεργίας τῶν Θεολόγων. Δημιούργησε δεύτερη θέση Γραμματέως στήν Ἱερά Μητρόπολη γιά μένα. Ἤθελε νά μένω ἐκεῖ. Πιό πολύ ὅμως ἤθελε νά γίνω κληρικός. Αὐτό τό ζητοῦσε μέ μεγάλη διακριτικότητα. Ἡ μορφή του, οἱ συμβουλές του, οἱ ἐνέργειές του κλπ μέ συνόδευσαν σέ ὅλη τήν ἐκπαιδευτική μου ζωή καί, ἄν πέτυχα κάτι ἐκεῖ, τό ὀφείλω σέ κεῖνα πού αὐτός μέ δίδαξε.

Ἄν βέβαια γινόμουν κληρικός, θά παρέμεινα στήν Μητρόπολη. Δέν ἔβλεπα ὅμως μέσα μου κάτι νά μέ τραβάη πρός τά ἐκεῖ. Δέν εἶχα τήν κλίση. Κλήσεις ὑπῆρχαν ἀρκετές. Ἐκτός τῆς ἀνωτέρω διακριτικῆς τοῦ Γέροντα καί ἀπό τόν Μακαριστό Ἄρτης Ἰγνάτιο, πού μοῦ χάρισε ἀρκετά βιβλία (εὐχολόγιο...). Δέν ἔβλεπα ὅμως “νά θέλγωμαι, νά καίωμαι ἀπό τό πόθο πρός τήν Ἱερωσύνη” (ἐπιστολή, σελίς 257 τοῦ βιβλίου σας). Ἔτσι, ὅταν ἦλθε ὁ διορισμός μου στήν Μέση Ἐκπαίδευση, ἀποφάσισα νά πάω ἐκεῖ. Σκέφτηκα καί βασανίστηκα πρίν πάρω τήν τελική ἀπόφαση. Εἶπα στόν ἑαυτό μου ὅτι δέν σοῦ ἐπιτρέπεται ἐσένα, λαϊκό, νά παρατηρῆς καί νά ἐλέγχης ἱερεῖς. Ὁ κάθε κληρικός ἔκανε θυσία. Φόρεσε τό ράσο. Σύ ἔμεινες ἀπ’ ἔξω. Ὁ κάθε κληρικός ἱερουργεῖ τά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας. Ἔχει τήν χάρη τοῦ Θεοῦ. Μέ ποιά “πνευματική” ἐξουσία σύ θά τοῦ κάνης παρατήρηση; Ἄν γινόσουν κληρικός θά εἶχες καί ἁρμοδιότητα καί ὑπευθυνότητα. Μέ τό παντελόνι ὅμως δέν ἔχεις κανένα δικαίωμα νά διορθώνης τά “κακῶς κείμενα”. Καί εἶναι πάρα πολλά. Μέ αὐτή περίπου τήν “προεργασία” τόν πλησίασα καί μέ σεβασμό τοῦ ἀνακοίνωσα τήν ἀπόφασή μου:

– Ἀποφάσισα νά φύγω, τοῦ λέω.
– Γιατί, παιδί μου, δέν εἶναι καλά ἐδῶ; μοῦ λέει.
– Ἐάν γινόμουν κληρικός, τοῦ λέω, εἶναι πολύ καλά καί ὑπάρχει τεράστιο ἔργο. Σά λαϊκός ὅμως βλέπω ὅτι μπορῶ νά προσφέρω πιό πολλά στό σχολεῖο.
– Γιατί, ἐδῶ δέν μπορεῖς νά προσφέρης; ἀπαντᾶ.
– Ὅταν διορίστηκα ἐδῶ, ἔκοβα ἀποδείξεις τοῦ ΤΑΚΕ. Θά φτάσω στήν συνταξιοδότηση, κόβοντας πάλι ἀποδείξεις; λέω.
– Καί εἶναι ὑποτιμητικό αὐτό; μοῦ ἀπαντᾶ.
– Ὑποτιμητικό δέν εἶναι, συνεχίζω, ἀλλά σάν θεολόγος στό σχολεῖο νομίζω ὅτι θά προσφέρω πιό πολλά.
– Κᾶνε ὅ,τι σέ φωτίσει ὁ Θεός, ἡ ἀπάντηση.

Ἀργότερα κατάλαβα ὅτι δέν ἔπρεπε νά τοῦ πῶ τό “περί ἀποδείξεων” ἐπιχείρημα. Λεπτή ψυχή πού ἦταν, ἀσφαλῶς θά πικράθηκε. Δέν εἶπε ὅμως καμμιά λέξη. Στά πολλά πού κατάπινε, ἴσως κατάπιε καί τήν δική μου ἀπρέπεια, πού “ἦταν τῆς ἠλικίας” (σέλ. 370 τοῦ βιβλίου σας). Ἀλήθεια, ὥριμος καί ἅγια συμπεριφορά πρός μιά ἐπιπόλαια ἐνέργεια ἀνώριμου νέου! Νομίζω ὅτι ἦταν ἡ μόνη φορά πού ἴσως τόν πίκρανα. Τελείως δικό μου συμπέρασμα, χωρίς νά ἔχω ἀπολύτως καμμία δική του ἔνδειξη. Αὐτό μέ στενοχωρεῖ. Μέ ἀκολουθεῖ σάν σκόλοπας.

Μετά τή μεγάλη αὐτή παρένθεση καί λίγα λόγια γιά τό βιβλίο. Βλέπετε, χωρίς νά τό καταλαβαίνετε, βγαίνουμε πολλές φορές ἐκτός θέματος.

Ὄντως πρόκειται γιά πραγματικό ἄθλο. Σᾶς συγχαίρω ἐγκαρδίως καί Σᾶς εὐχαριστῶ καί ἐγώ καί ὅσοι γνώρισαν τό Γέροντα. Διερωτῶμαι: Πῶς θυμηθήκατε τόσα πράγματα; Ποῦ βρήκατε τόσα στοιχεῖα; Πῶς τά συγκεφαλαιώσατε; Πῶς τά ταξινομήσατε κατάλληλα; Ἀδυνατῶ νά βρῶ λέξεις νά ἐπαινέσω τήν τεράστια προσπάθειά σας πού κατέληξε σέ μεγάλη ἐπιτυχία.

Ἕνα μόνο σας πληροφορῶ, καί ἐδῶ βρίσκεται ἡ οὐσία. Τό βιβλίο ὠφελεῖ. Διδάσκει. Ὁδηγεῖ ψυχές στόν Παράδεισο. Εἶναι ὁδηγός σέ ὅσους βαδίζουν τό δύσκολο δρόμο τῆς ζωῆς. Παίρνουν δύναμη, κουράγιο, ἐνίσχυση, προχωροῦν παρά τά ἐμπόδια. Τό βιβλίο φωτίζει. Ἰδιαίτερα ὅλους ἐμᾶς πού λέμε ὅτι “ἐργαζόμαστε γιά τή δόξα τοῦ Χριστού”. Μόνο ἄν ἀκολουθήσουμε τή ζωή τοῦ Γέροντα, θά βγοῦμε στό λιμάνι. Κάθε παρέκκλιση, ὅσο φανταχτερή καί ἄν φαίνεται, θά ὁδηγήση σέ ἀποκρυμνα βράχια. Καί ἐκεῖ συντριβή.

Διαβάζοντάς το κανείς ζεῖ σέ ἐποχή τῶν Πατέρων. Γιατί μιλάει ἡ ζωή. Ἀλλά καί ἡ γραφίδα πού τόσο πολύ πέτυχε νά περιγράψη μιά ἅγια ζωή.

Διαβάζεται εὐχάριστα, ἄν καί ἡ μεγάλη του ἔκταση “φοβίζει”. Ἡ ἀλήθεια πάντως λέει ὅτι καί οἱ 800 σελίδες εἶναι λίγες μπροστά στό τεράστιο ἔργο τοῦ Γέροντα.

Γιά ὅσους τόν γνώρισαν δέν ὑπάρχει κανένα πρόβλημα. Ἡ ἀνάμνησή του ὄχι μόνο δέν τούς κουράζει, ἀλλά τούς ξεκουράζει. Εἶναι μιά πορεία πρός Ἐμμαούς. Θέλουν νά διαβάσουν καί ἄλλα. Ἀλλά καί γιά ὅσους δέν τόν γνώρισαν προσωπικά, εἶναι μιά εὐκαιρία νά δοῦν μέ τά ἴδια τούς τά μάτια, διαβάζοντας, ὅτι καί σήμερα ὑπάρχουν “καλοί ποιμένες” ἀθόρυβοι καί δημιουργικοί καί ὄχι μόνο “μισθωτοί”.

Ἀρκετές σελίδες τοῦ βιβλίου ἱστοροῦν ὅσα ἔπραξε στήν Αἰτωλοακαρνανία. Ἡ Αἰτωλοακαρνανία καί τόν ἀγάπησε καί τόν τίμησε. Ἄν κάποτε γίνει πρόταση ἁγιοποιήσεώς του (ὁ Θεός ξέρει), στήν Αἰτωλοακαρνανία ὅλες οἱ γλῶσσες θά φωνάξουν: ΑΓΙΟΣ. Καί οἱ λίθοι ἀκόμη κεκράξονται...”

Μητροπολίτου Ναυπάκτου & Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

Μὲ τὴν εὐκαιρία τῆς σημερινῆς ἑορτῆς τοῦ ἐν ἁγίοις πατρός ἡμῶν Καλλινίκου, Μητροπολίτου Ἐδέσσης, τοῦ θαυματουργοῦ, δημοσιεύω ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία ποὺ ἔκανα στὰ πλαίσια τῶν ἑορτῶν «Δημήτρια 2020» τῆς ἐνορίας τοῦ Ἁγίου Δημητρίου (Μπραχαμίου) τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν.

Διαβάσετε τὴν συζήτηση μετὰ τὴν εἰσήγηση: Ὁ Γέροντάς μου, ὁ ἅγιος Καλλίνικος, Μητροπολίτης Ἐδέσσης

***

Τὸ θέμα τῆς ὁμιλίας θὰ εἶναι, ὅπως μοῦ ἐδόθη «Ο Γέροντάς μου Ἅγιος Καλλίνικος, Μητροπολίτης Ἐδέσσης».

Τὸν γνώριζα περίπου 20 χρόνια ἀπὸ τὴν ἐφηβική μου ἡλικία καὶ στὴ συνέχεια μετά τὴν ἀποφοίτησή μου ἀπὸ τὴ θεολογικὴ σχολὴ, πῆγα κοντά του στὴν Ἐδεσσα καὶ ἔμεινα μαζί του μέχρι τὴν τελευταία στιγμή τῆς ζωῆς του, ποὺ τοῦ ἔκλεισα τὰ μάτια του.

Ἔχω γράψει ἐκατοντάδες σελίδες γιὰ αὐτόν ἀλλά στὴν ὁμιλία αὐτή θὰ τονίσω μερικά ἐκφραστικά σημεία.

1. Καθηγητής στήν ἐμπειρική θεολογική Σχολή

Στόν Γέροντά μου, τόν ἅγιο Καλλίνικο, γνώρισα πάρα πολύ καλά αὐτό πού λέω ἔκτοτε καί γράφω σέ ὅλα τα βιβλία μου, ὅτι ἡ ὀρθόδοξη θεολογία εἶναι μία πνευματική ἰατρική ἐπιστήμη. Τό γράφω, τό λέω, τό ἔχουν πεῖ καί ἄλλοι αὐτό, ἀλλά ἐγώ τό ἔζησα στήν πράξη.

Λέμε ὅτι ἡ ὀρθόδοξη θεολογία δέν ὁμοιάζει μέ τήν φιλοσοφία, οὔτε μέ κάποιες ἄλλες ἐπιστῆμες, ἀλλά ὁμοιάζει περισσότερο μέ τήν ἰατρική, γιατί ἡ ἰατρική θεραπεύει τόν ἄνθρωπο.

Στήν Ἰατρική Σχολή πηγαίνουν οἱ φοιτητές καί διδάσκονται τήν θεωρητική ἐπιστήμη, τήν ἀνατομία τοῦ σώματος, τήν ἀσθένεια τοῦ σώματος, τήν θεραπεία τοῦ σώματος, ἀλλά δέν ἀρκεῖ κανείς νά μάθη θεωρητικά γύρω ἀπό τήν ἰατρική ἐπιστήμη, θά πρέπει συγχρόνως νά κάνη στήν συνέχεια ἐργαστήρια κατά τήν διάρκεια τῶν σπουδῶν καί μετά νά κάνη καί πρακτική ἄσκηση σέ κλινικές, προκειμένου νά μάθη καί στήν πράξη τί εἶναι αὐτή ἡ ἐπιστήμη καί τί θά πῆ ἀσθένεια καί θεραπεία. Καί ὅταν κανείς τελειώνη τήν Ἰατρική Σχολή, πηγαίνει σέ ἕνα Νοσοκομεῖο γιά νά ἐργασθῆ, νά λάβη τήν εἰδικότητά του γιά πολλά χρόνια καί μετά γίνεται ἰατρός καί μπορεῖ νά ἀσκήση τό ἐπάγγελμά του.

Αὐτό ἀκριβῶς γίνεται καί μέσα στήν Ἐκκλησία. Λέμε ὅτι ἡ θεολογία εἶναι πνευματική ἰατρική ἐπιστήμη καί τό λέμε αὐτό, ὄχι ἁπλῶς θεωρητικά, ἀλλά καί πρακτικά.

Ὅταν τελείωσα, λοιπόν, τήν Θεολογική Σχολή Θεσσαλονίκης, ὁ Μητροπολίτης Καλλίνικος μέ κάλεσε νά πάω κοντά του καί ἐγώ ἀνταποκρίθηκα στό κάλεσμα τοῦ ἁγίου αὐτοῦ ἀνθρώπου. Εἶχε ἤδη ἐκλεγῆ Μητροπολίτης. Τόν γνώριζα ἀπό δεκαπέντε χρονῶν, ὅταν ἤμουν στό Ἀγρίνιο, ὅπου σπούδαζα στό Γυμνάσιο, ἐνῶ κατάγομαι ἀπό τά Γιάννενα. Τέσσερα χρόνια τελείωσα στό Ἀγρίνιο, καί στήν Μητρόπολη αὐτή ὁ Καλλίνικος ἦταν Πρωτοσύγκελλος. Ἐκεῖ τόν γνώρισα τέσσερα χρόνια, καί μετά δεκαπέντε χρόνια στήν Ἱερά Μητρόπολη Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἀλμωπίας.

Ὅταν πῆγα κοντά του αἰσθάνθηκα ὅτι ἔφευγα ἀπό μία Θεολογική Σχολή, μία Σχολή ἀκαδημαϊκή, καί πῆγα σέ μία ἐμπειρική Θεολογική Σχολή, ὅπου θά ἔκανα τήν πρακτική μου ἐξάσκηση, ὅπου θά ἔκανα τήν πρακτική ἐφαρμογή αὐτῶν πού διδάχθηκα θεωρητικά, ὥστε νά μάθω τήν θεολογία στήν πράξη.

Ὅταν πῆγα, λοιπόν, τοῦ εἶπα τήν πρόθεσή μου νά γίνω μοναχός, ἱερομόναχος, καί ἐκεῖνος ἀμέσως μοῦ συνέστησε νά διαβάσω τό «Συμβουλευτικόν ἐγχειρίδιον» τοῦ ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, δηλαδή τό «περί φυλακῆς τῶν πέντε αἰσθήσεων». Αὐτό ἔδειχνε τό τί αἴσθηση εἶχε τῆς μοναχικῆς ζωῆς, πόσο μοναχός ἦταν, ὅπως θά δοῦμε καί στήν συνέχεια. Τό διάβασα αὐτό γιά νά μάθω τί θά πῆ ἡσυχαστική παράδοση τῆς Ἐκκλησίας.

Μετά ἄρχισα σιγά-σιγά νά κάνω κηρύγματα. Στήν ἀρχή ἦταν δάσκαλος χωρίς νά τό ἐκφράζη, χωρίς νά φαίνεται ὅτι εἶναι δάσκαλος, ἀλλά μέ δίδασκε μέ τίς πράξεις, μέ τά λόγια, μέ τήν σιωπή, μέ τίς ἔξυπνες συμβουλές τίς ὁποῖες μοῦ ἔδινε, ἀκούγοντας τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο κήρυττε. Μετά ἄρχισε νά μέ διδάσκη γιά τό πῶς πρέπει νά ἑτοιμάζω τό κήρυγμα.

Μοῦ ἔλεγε ὅτι δέν μπορεῖς νά ἀναβαίνης στόν ἄμβωνα καί νά λές ὅ,τι θέλεις, ἀλλά πρέπει νά προετοιμάζεσαι. Καί ἡ προετοιμασία εἶναι πρῶτα νά βρῆς τήν θεματική πρόταση, νά βρῆς ἕνα θέμα πού θά ἀναπτύξης, νά βρῆς μία πρόταση, νά γράψης μία πρόταση πού εἶναι τό θέμα σου -αὐτό σημαίνει θεματική πρόταση- καί μετά νά ἀρχίσης πάνω σέ αὐτήν νά ἐργάζεσαι, ὥστε νά περιορίσης τό θέμα καί νά μήν μιλᾶς γιά ὅλα τά θέματα ἀπό τήν πτώση τοῦ Ἀδάμ μέχρι τήν Δευτέρα Παρουσία τοῦ Χριστοῦ, ὅπως τό κάνουν πολλοί Ἱεροκήρυκες.

Στήν συνέχεια ἄρχισα νά βλέπω σέ αὐτόν καί νά εἰσάγομαι στήν λειτουργική ζωή τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἔβλεπα ἕναν μυσταγωγό Ἱεράρχη, ἕναν Ἐπίσκοπο πού λειτουργοῦσε μέ κατανυκτικότητα καί καταλάβαινα τί εἶναι ἡ θεία Λειτουργία. Σιγά-σιγά μέ ἐμύησε στήν ἐμπειρική δογματική, μέ τό νά μαθαίνω ποιά εἶναι ἡ διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας ἐμπειρικά. Τό ἴδιο ἔγινε καί στήν ποιμαντική, δηλαδή μέ δίδασκε τί πρέπει νά κάνη ὁ Ἱερέας, πῶς νά ἐργάζεται στό ποίμνιό του. Καί δέν μοῦ τά δίδασκε μέ κάποιον τρόπο θεωρητικά, διδασκαλικά. Δηλαδή, δέν καθόταν ἐκεῖνος σέ ἕνα τραπέζι καί ἐγώ σέ μία καρέκλα καί μοῦ ἔλεγε ὅλα αὐτά, ἀλλά τά ἔβλεπα στήν πράξη καί ὅπου χρειαζόταν, γινόταν ἐξήγηση. Τά ἔβλεπα, γιατί αὐτός ἦταν ἕνας ἐνσαρκωμένος ἐμπειρικός θεολόγος καί ἡ κάθε κίνησή του ἦταν πραγματικά θεολογική.

Ἔμαθα, λοιπόν, τήν ποιμαντική, ἀλλά ἔμαθα καί τήν ἑρμηνευτική τῶν Ἁγίων Γραφῶν, τῆς Παλαιᾶς καί Καινῆς Διαθήκης, καί ἐπαναλαμβάνω ὁ ἴδιος ἦταν ἕνας ὑπέροχος δάσκαλος. Πολλές φορές τό ἔκανε αὐτό χωρίς νά μιλᾶ, μέ τήν σιωπή του, μέ τό παράδειγμά του, μέ τήν ταπείνωσή του, μέ τήν ἀγάπη του, μέ ὅλα αὐτά τά ὁποῖα χαρακτηρίζουν ἕναν ἄνθρωπο ὁ ὁποῖος εἶναι πραγματικά γνώστης τῶν πραγμάτων καί τά βιώνει, μοῦ τά μετέδιδε καθημερινά μέ τήν σιωπή καί τόν λόγο.

Γιατί, θά τό ξέρετε ὅτι δέν μπορεῖ κανείς νά μάθη θεολογία, νά μάθη τήν γνώση τοῦ Θεοῦ, ἐάν δέν βρῆ ἕναν ἄνθρωπο πού νά ἔχη αὐτήν τήν γνώση τοῦ Θεοῦ. Γι’ αὐτό ὅλη ἡ ζωή του, ἀλλά καί ἡ ζωή μου κοντά του ἦταν μία μύηση στήν ἐκκλησιαστική ζωή, ἦταν μία ζωή χωρίς λόγια, μία ζωή μέ ἀγάπη, ἐπαναλαμβάνω, καί μέ ἐλευθερία.

Μοῦ ἔδειξε αὐτό τό ἄνοιγμα, δέν μέ κράτησε στόν ἑαυτό του, ὅπως κάνουν μερικοί πνευματικοί πατέρες πού κρατοῦν τά πνευματικά παιδιά στόν ἑαυτό τους. Δέν μέ κράτησε στόν ἑαυτό του, μοῦ ἔδωσε τήν ἐλευθερία νά πηγαίνω στό Ἅγιον Ὄρος, νά γνωρίσω τόν ἅγιο Παΐσιο, τόν ἅγιο Ἐφραίμ τόν Κατουνακιώτη, στήν συνέχεια τόν ἅγιο Σωφρόνιο τόν Ἁγιορείτη, πού ἐκοιμήθη στό Ἔσσεξ τῆς Ἀγγλίας. Καί μέ παρότρυνε νά πηγαίνω σέ αὐτούς καί ὅταν ἐπέστρεφα, ἐξέφραζε τήν χαρά του καί μοῦ ἔλεγε: «Πές μου τί σοῦ εἶπαν αὐτοί οἱ ἅγιοι ἄνθρωποι γιά νά ὠφεληθῶ καί ἐγώ». Αὐτό δείχνει τήν μεγάλη ταπείνωση πού εἶχε, καί αὐτή ἡ ταπείνωση εἶναι ἕνα δεῖγμα τῆς ἁγιότητος.

2. Ἁγιορείτης στήν καρδιά

Γιά νά φύγω λίγο ἀπό τά προσωπικά, πρέπει νά πῶ ὅτι ὁ ἅγιος Καλλίνικος ἦταν Ἁγιορείτης κατά τήν καρδία. Δέν εἶχε πάει ἀπό τά μικρά του χρόνια στό Ἅγιον Ὄρος, δέν εἶχε γίνει μοναχός στό Ἅγιον Ὄρος, ἔγινε μοναχός σέ Ἱερά Μονή τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Αἰτωλίας καί Ἀκαρνανίας. Ἀπό μικρό παιδί μεγάλωσε κοντά στό Θέρμο, κοντά στά μέρη πού γεννήθηκε καί μεγάλωσε ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, γι’ αὐτό τόν ἀγάπησε τόν ἅγιο Κοσμᾶ τόν Αἰτωλό καί ὁμιλοῦσε πολύ συχνά γι’ αὐτόν.

Στό χωριό του τήν ἐποχή ἐκείνη δέν ὑπῆρχαν Κατηχητικά Σχολεῖα, δέν συμμετεῖχε ὁ ἴδιος σέ Κατηχητικά Σχολεῖα, στίς λεγόμενες Χριστιανικές Ὁμάδες, δέν μπῆκε σέ αὐτήν τήν προοπτική, ἀλλά μεγάλωσε μέσα στόν Ναό τῆς Ἐνορίας του, ἦταν παιδί της Ἐνορίας του. Γιατί Ἐφημέριος τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ στά Σιταράλωνα τῆς Αἰτωλοακαρνανίας, κοντά στό Θέρμο, ἦταν ὁ παππούς του ὁ Παπα-Θανάσης, ἕνας εὐλαβής Ἱερέας. Κοντά του ἔζησε αὐτήν τήν ἐσωτερική ζωή τῆς Ἐκκλησίας, στό Ἱερό Βῆμα, στό Ἀναλόγιο, στίς ἱερές Ἀκολουθίες.

Τό σπουδαῖο εἶναι ὅτι ὁ Παπα-Θανάσης, ὁ παππούς του δηλαδή, εἶχε πάει στό Ἅγιον Ὄρος στά δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια, τήν δεκαετία τοῦ 1920. Ἐκεῖ ὑπῆρχε ἕνας ἐξάδελφος τῆς πρεσβυτέρας του, ὁ π. Παΐσιος, ὁ ὁποῖος ἦταν ἕνας ἐμπειρικός ὀδοντίατρος, ἐξυπηρετοῦσε τούς μοναχούς, καί ἦταν πολύ εὐλαβής. Ὁ παππούς του πήγαινε στίς Καρυές στόν π. Παΐσιο καί ἀπό κεῖ μετέφερε ὅλη τήν παράδοση τοῦ Ἁγίου Ὄρους στήν Ἐνορία του καί στήν οἰκογένειά του.

Καί ἔτσι ὁ Δημήτριος, ἔτσι ἦταν τό βαπτιστικό του ὄνομα, ἀπό μικρό παιδί ζοῦσε μέσα στήν Ἐνορία, σέ μιά ἀτμόσφαιρα Ἁγιορείτικη. Ὁ ἴδιος πολλές φορές θυμόταν αὐτά τά γεγονότα καί τά διηγεῖτο. Καί ὅταν μετά ὡς Μητροπολίτης πῆγε στό Ἅγιον Ὄρος, μιλοῦσε γιά τό πῶς γνώρισε ἀπό μικρό παιδάκι τό Ἅγιον Ὄρος, διά μέσου τοῦ παπποῦ του ἱερέως. Καί τόν παρεκάλεσε ὁ ἀείμνηστος π. Γεώργιος Καψάνης, Ἡγούμενος τῆς Μονῆς τοῦ Ὁσίου Γρηγορίου, νά τά γράψη αὐτά καί τά ἔγραψε. Καί ἔτσι ἔχουμε ἕνα γραπτό κείμενο πού παρουσιάζει τό πῶς ἀπό τήν μικρή του ἡλικία, ἀπό τά μικρά του χρόνια, ἀπό τό Δημοτικό Σχολεῖο, ἴσως καί ἀπό τά νήπια, μυήθηκε σέ αὐτήν τήν ἁγιορείτικη ζωή. Γι’ αὐτό καί ἦταν πραγματικά ἕνας Ἁγιορείτης κατά τήν καρδία. Ὁ ἴδιος γράφει στίς ἀναμνήσεις του αὐτές:

«Μετέβη ὁ Πάππος μου εἰς τό Ἅγιον Ὄρος μέ τά δύσκολα συγκοινωνιακά μέσα τῆς ἐποχῆς ἐκείνης, τουλάχιστον δύο φορές, ὅπως μένω μέ τήν ἐντύπωσιν καί ἐκάθισε ἀνά μήνα κάθε ταξίδιον.

Τόν συνεκλόνισαν μέχρι δακρύων οἱ Ἱεραί ἀκολουθίαι, αἱ ἀγρυπνίαι καί γενικῶς τό Τυπικόν τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Τόσο πολύ ἐνεθουσιάσθη, ὥστε ἐφήρμοζεν εἰς τήν Ἐνορίαν του ἐν μέρει τό Τυπικόν τοῦ Ἁγίου Ὅρους.

Ἐνθυμοῦμαι κάλλιστα, συνεχίζει ὁ ἅγιος Καλλίνικος, ὅτι μέ ἐξυπνοῦσε "Ορθρου βαθέος" τάς Κυριακάς γιά τόν Ὄρθρον καί τήν Θείαν Λειτουργίαν. Τό Μεσονυκτικόν ἀπαραίτητον. Τό Ψαλτήριον ὑποχρεωτικόν. Οἱ Κανόνες ἅπαντες ἀνεγινώσκοντο. Ἔλεγεν ὁ ἀείμνηστος: "Εἰς τήν Ἁγίαν Πρόθεσιν ὑπάρχει ἕνας ἄγγελος ὁ ὁποῖος γράφει ὅσα παραλείπει ὁ Ἱερεύς". Ἡ Θ΄ Ὥρα, τά Θοῦ, Κύριε κλπ. ἦσαν ὑποχρεωτικά, καθώς βεβαίως καί τό Ἀπόδειπνον. Εἰς τόν Ἱερόν Ναόν εἶχε καί Θεοτοκάριον. Ἡ τάξις τοῦ Ἁγίου Ὄρους ἐπέδρασε μεγάλως ἐπ’ αὐτοῦ.

Τοῦ ἔκαμαν μεγάλην ἐντύπωσιν οἱ ἁγιορεῖται, ὡμιλοῦσε δέ εὐφήμως περί τινος μοναχοῦ Σάββα ἐπωνομαζομένου.Τόσον εἶχε συγκινηθῇ, ὥστε, ὁσάκις ἦταν στενοχωρημένος (ὁ παππούς του) διά διάφορα θέματα τῆς ζωῆς, ἀνεκουφίζετο, ὅταν ἐνεθυμεῖτο τά τοῦ Ἁγίου Ὄρους.

Μέσῳ ἀσφαλῶς τοῦ Πατρός Παϊσίου συνεδέθη ὁ ἀείμνηστος μέ τόν Ἁγιορειτικόν Οἶκον Ἀδελφῶν Ἀνανίου Μικρᾶς Ἁγίας Ἄννης.

Πηγή εὐλογίας διά τήν οἰκογένειά μας ἡ γνωριμία αὐτή. Ἀδελφοί τῆς Συνοδείας αὐτῆς καί δή ὁ σεβαστός π. Κύριλλος, τόν ὁποῖο ἐνθυμοῦμαι κάλλιστα καί ἕνας ἄλλος ἀδελφός, ἐάν δέν ἀπατῶμαι π. Γεράσιμος, ἤρχοντο κατά περιόδους εἰς τήν Περιφέρειάν μας, χάριν πωλήσεως Ἱερῶν Εἰκόνων.

Ὁ παππούς, ἡ γιαγιά, οἱ γονεῖς μου καί τά τέκνα αὐτῶν (ὀκτώ (8) τόν ἀριθμόν), ὑποδεχόμεθα μετά πολλοῦ σεβασμοῦ καί ἀνυποκρίτου ἀγάπης τούς Ἁγιορεῖτας.

Μᾶς ἐνεθουσίαζον τά δῶρα των (σταυροί, ξυλόγλυπτες εἰκόνες ἐντός ξυλίνων κυτίων, καί θυμίαμα μέ χρῶμα καστανόμαυρον).

Ἐμαζευόμεθα ὅλοι εἰς τό πλατύσκαλον τῆς κεντρικῆς εἰσόδου τοῦ σπιτιοῦ μας καί μετ’ ἄκρας εὐλαβείας ἐβλέπομεν καί ἀκούομεν. Μοῦ ἔκαμεν ἐντύπωσιν τό «καπί», τό ὁποιον φοροῦσαν καί ὁ καλογερικός σκοῦφος. Ἰδιαιτέρως ἠρωτήσαμεν τόν ἀείμνηστον Πάππον μας, διατί δέν φοροῦν καλυμαύχιον οἱ Ἐπισκέπται αὐτοί. Καί ὁ ἀείμνηστος ἐξεφράζετο μετά θαυμασμοῦ: «Αὐτοί εἶναι Ἁγιορεῖται». Ἀνώτεροι, δηλαδή. Τρόπον τινά δέν συγκρίνονται οἱ ἐν τῷ κόσμῳ Κληρικοί μέ τούς Ἁγιορείτας.

Ἰδιαιτέραν ἐντύπωσιν, συνεχίζει ὁ ἅγιος Καλλίνικος, ἐπροξένει καί μάλιστα εἰς ἡμᾶς τά παιδιά τό ὅτι ὡμιλοῦσε μόνον ὁ π. Κύριλλος. Ὁ ὑποτακτικός ἦτο ἀμίλητος, πρᾶγμα ἀκατανόητον δι’ ἡμᾶς τά παιδιά τά ὁποῖα συνεχῶς ὡμιλούσαμε. Ὁ παππούς μᾶς ἔλεγεν ὅτι εἰς τό Ἅγιον Ὄρος ὁμιλεῖ ὁ Γέροντας. Ἐνθυμοῦμαι ἐπίσης καλῶς, ἄν καί ἐπέρασε σχεδόν μισός αἰών, ὅτι ἔλεγεν ὁ ἀείμνηστος π. Κύριλλος, πώς ὑπάρχει ἁμαρτία πολλή εἰς τόν κόσμον. Ποῦ νά ζοῦσε σήμερον!!

Τοιαύτη ἦτο ἡ ἐκτίμησις καί ὁ σεβασμός τῆς οἰκογενείας μας πρός τούς Ἁγιορεῖτας Μοναχούς, ὥστε τό νερό τῆς σκάφης ἀπό τό πλύσιμο τῶν ρούχων των ἔρριπτον ἡ γιαγιά μου καί ἡ μητέρα μου εἰς ἄβατον τόπον, διότι προήρχετο ἀπό τά ροῦχα ἁγίων ἀνθρώπων.

Αὐταί αἱ σκέψεις μοῦ ὑπενθυμίζουν ὅτι τό Ἅγιον Ὄρος ἔχει τεραστίαν ἐπίδρασιν στόν Ἑλληνικόν χῶρον καί ἐκτός αὐτοῦ».

Αὐτά πού σᾶς διάβασα τά ἔχει γράψει ὁ ἴδιος ὁ ἅγιος Καλλίνικος καί δείχνει τό πῶς μεγάλωσε ἀπό τήν μικρή του ἡλικία μέ τό ἁγιορείτικο ἦθος. Γι’ αὐτό καί πολλές φορές ὅταν πήγαινε στό Ἅγιον Ὄρος, ἔλεγε: «Ἐγώ δέν μεγάλωσα πνευματικά στό Ἅγιον Ὄρος, μοναχικά, ἀλλά εἶμαι Ἁγιορείτης κατά τήν καρδία». Καί ὅλοι οἱ Ἁγιορεῖτες, ὅταν τόν ἔβλεπαν χαίρονταν, γιατί ἔμοιαζε μέ ἕναν Ἁγιορείτη Μοναχό. Κι ἔτσι νομίζω ὅτι εἶχε ὅλα τά χαρακτηριστικά γνωρίσματα ἑνός Ἁγιορείτου Μοναχοῦ. Ποιά εἶναι αὐτά τά χαρακτηριστικά;

Εἶχε τέλεια ἀκτημοσύνη. Δέν κρατοῦσε ποτέ χρήματα γιά τόν ἑαυτό του οὔτε κἄν ἀπό τόν μισθό του. Τελείωνε ὁ μισθός τοῦ μηνός καί δέν εἶχε χρήματα, καί πολλές φορές δανειζόταν γιά νά κάνη κάτι ἄλλο πού ἦταν ἀναγκαῖο. Μερικές φορές γιά νά κατεβῆ ἀπό τήν Ἔδεσσα γιά τίς Συνεδριάσεις τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἤ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, δανειζόταν χρήματα γιά τό ἀεροπορικό εἰσιτήριο. Τελείωνε ὁ μήνας καί δέν εἶχε τίποτε. Καί, φυσικά, ὅταν ἐκοιμήθη, δέν εἶχε καμμία περιουσία οὔτε χρηματικά ποσά, μόνο τό ὑπόλοιπο τοῦ μισθοῦ τοῦ μηνός ἐκείνου. Ἑπομένως, εἶχε τέλεια ἀκτημοσύνη.

Εἶχε καθαρότητα καρδίας καί σώματος. Ἔκανε ὑπακοή στήν Ἐκκλησία καί στούς θεσμούς τῆς Ἐκκλησίας. Εἶχε μεγάλη ἀγάπη γιά τόν Θεό, ἀφοῦ συνεχῶς Τόν δοξολογοῦσε. Καί μάλιστα ἔλεγε σέ ἐμένα: «Ὅταν θά ἔλθη ἡ ὥρα νά πεθάνω, νά πῆς ὅτι αὐτός ὁ ἄνθρωπος δέν ἄξιζε καί τίποτα, ἀλλά εἶχε δύο μεγάλα χαρίσματα: εἶχε φόβο Θεοῦ καί ἀγάπη γιά τήν Ἐκκλησία». Βεβαίως, αὐτά τά χαρίσματα εἶναι ἐκεῖνα τά ὁποῖα ἀποκαλύπτουν ὅλη τήν ἐσωτερική ζωή τοῦ ἀνθρώπου.

Καί ἐπίσης λειτουργοῦσε κατανυκτικότατα. Καί ὡς Ἱερεύς, ἀλλά καί ὡς Ἐπίσκοπος, ὅπως τόν γνώρισα, λειτουργοῦσε κατανυκτικότατα. Προετοιμαζόταν τήν προηγούμενη ἡμέρα, πολλές φορές ἔμενε ἄγρυπνος τήν νύκτα γιά νά τελέση τήν θεία Λειτουργία τήν ἑπόμενη ἡμέρα, ὅταν μάλιστα ἔπρεπε νά χειροτονήση κάποιον.

Κάποιοι φίλοι μου ἀπό τήν Γεωργία μοῦ ζήτησαν νά κάνω μιά ὁμιλία. Μοῦ εἶπαν: «Θέλουμε νά μᾶς πῆτε πῶς λειτουργοῦσε αὐτός ὁ Ἐπίσκοπος». Καί ἐγώ τούς ἀπάντησα: «Ἔχετε δεῖ τόν ἅγιο Παΐσιο; Λειτουργοῦσε σάν νά ἦταν ὁ ἅγιος Παΐσιος Ἐπίσκοπος». Ἐπειδή ξέρουν οἱ περισσότεροι τόν ἅγιο Παΐσιο πόσο ταπεινός ἦταν, μικροκαμωμένος, καί πόσο σεμνός καί ταπεινός ἦταν, γι’ αὐτό μποροῦν νά καταλάβουν ὅτι ἄν ὁ ἅγιος Παΐσιος ὁ Ἁγιορείτης ἦταν Ἐπίσκοπος, θά ἦταν σάν τόν ἅγιο Καλλίνικο. Λειτουργοῦσε, κατανυκτικά. Διασώζεται μία τέτοια φωτογραφία, ὄχι ἀπό θεία Λειτουργία, ἀλλά ἀπό μία Βάπτιση, καί ἐκεῖ βλέπει κανείς μέ πόση ταπείνωση καί μέ πόσο μεγάλη σεμνότητα τελοῦσε τό μυστήριο τῆς Βαπτίσεως.

Ἑπομένως, ἦταν ἕνας Ἐπίσκοπος πού εἶχε ἁγιορείτικο φρόνημα καί ἁγιορείτικη ζωή, ὥστε νά μοῦ γράψη μία ἐπιστολή ὁ Ἡγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Γρηγορίου Ἁγίου Ὄρους, ὁ μακαριστός π. Γεώργιος Καψάνης καί νά λέγη: «Ἐν τῇ καρδία του ἡσυχαστής καί συγχρόνως ἀκαταπόνητος ποιμήν καί ἱεραπόστολος. Συνδυασμός δυσεύρετος». Δηλαδή, εἶχε τρία γνωρίσματα: ἦταν ἕνας ἡσυχαστής μέσα στήν καρδιά του, ἦταν ἕνας ἀκαταπόνητος ποιμένας, ὅπως θά δοῦμε στήν συνέχεια, καί βεβαίως ἦταν καί ἱεραπόστολος. Καί ἔλεγε ὁ π. Γεώργιος ὅτι αὐτό εἶναι ἕνας «συνδυασμός δυσεύρετος». Δύσκολα μπορεῖ νά βρῆ κανείς σήμερα Κληρικούς πού νά ἔχουν καί τά τρία αὐτά γνωρίσματα. Ἑπομένως, ἦταν ἕνας Ἁγιορείτης κατά τήν καρδία.

3. Ἀσκητής Πρεσβύτερος

Συνέχεια τοῦ προηγουμένου εἶναι ὅτι ἦταν πράγματι ἀσκητής Πρεσβύτερος. Χειροτονήθηκε Διάκονος καί Πρεσβύτερος τό 1957, καί ἐγώ τόν γνώρισα δύο χρόνια μετά, τό 1959, ὄταν ἤμουν μαθητής στό Ἀγρίνιο. Ὅταν ἔγινε Πρεσβύτερος ζοῦσε μέ ἀσκητική ζωή, ἦταν καί ἀπό Πρεσβύτερος ἕνας ἀσκητής καί συνέχισε μετά νά ζῆ τήν ἀσκητική ζωή καί ὡς Ἐπίσκοπος. Δηλαδή, προσευχόταν συνεχῶς στόν Θεό, ζοῦσε μέ ἄσκηση, μέ νηστεία, μέ προσευχή, μέ ἐγκράτεια, ἀλλά ταυτόχρονα ἔβγαινε μέσα ἀπό τήν ὕπαρξή του μιά χαρά μεγάλη, σάν καί αὐτή πού ἔχουν οἱ ἅγιοι, σάν καί αὐτήν πού εἶχε ὁ ἅγιος Σεραφείμ τοῦ Σαρώφ, ὁ ὁποῖος, ὅταν συναντοῦσε κάποιον, τοῦ ἔλεγε «Χριστός ἀνέστη, χαρά μου». Τό ἴδιο αἰσθανόταν κανείς, ὅταν συναντοῦσε τόν ἅγιο Καλλίνικο.

Ζοῦσε ἀσκητικά σέ σημεῖο πού ὅταν τελείωσε τήν στρατιωτική του θητεία, τό 1948, πῆγε στό Μεσολόγγι καί γιά εἴκοσι χρόνια μέχρι πού ἔγινε Ἐπίσκοπος, ζοῦσε μέσα σέ ἕνα μικρό δωμάτιο, ὅπως θυμοῦνται οἱ συγγενεῖς του, τά μεγαλύτερα ἀνίψια του, κυρίως ἕνας πού σήμερα εἶναι ἀντιστράτηγος ἐν ἀποστρατείᾳ. Καί μάλιστα εἶχε τό ράντζο τό ὁποῖο εἶχε πάρει ἀπό τόν στρατό καί ἐπί εἴκοσι χρόνια κοιμόταν σέ αὐτό. Καί εἶχε τήν ἐπιθυμία, ὅταν ἔγινε Μητροπολίτης στήν Ἔδεσσα, νά πάρη αὐτό τό ράντζο γιά νά κοιμᾶται σέ αὐτό. Ἀλλά ὁ ἀδελφός του, πρίν ἐνθρονιστῆ τό ἀντικατέστησε μέ ἕνα ἁπλό σιδερένιο κρεββάτι. Κατά τά ἄλλα δέν ἄλλαξε καθόλου τήν ἀσκητική του βιοτή, ὥστε ἔλεγαν τά ἀδέλφια του: «Τί ἄλλαξε μέ τόν Καλλίνικο πού ἀπό Πρεσβύτερος ἔγινε Ἐπίσκοπος; Ἁπλῶς τό ὅτι ἀπό τό ράντσο πῆγε σέ ἕνα σιδερένιο ἁπλό κρεβάτι».

Ὥς Πρεσβύτερος προσευχόταν διαρκῶς, ξυπνοῦσε τήν νύχτα καί προσευχόταν, ἐνῶ παράλληλα ἔκανε καί τόν Ἱεροκήρυκα καί συγχρόνως ἦταν Πρωτοσύγκελλος τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Αἰτωλίας καί Ἀκαρνανίας σέ μία δύσκολη περίοδο. Ἔτσι, ἡ προσευχή του εἶχε πολύ μεγάλη δύναμη, καί ὁ λόγος του ἦταν πολύ δυνατός, ἐπειδή προερχόταν μέσα ἀπό μία καθαρή καρδιά καί κυρίως ἀπό μία ὕπαρξη πού ἦταν προσευχητική.

Ζοῦσε μέ τό ἁγιορείτικο πνεῦμα καί μέ τήν ἄσκηση, γι’ αὐτό καί εἶχε πολύ μεγάλη δύναμη, σέ σημεῖο πού διάβαζε δαιμονισμένους καί ἔφριτταν τά δαιμόνια. Ὁ λόγος του καί ἡ προσευχή του εἶχε τέτοια δύναμη πού ἔβγαζε δαιμόνια ἀπό ἀνθρώπους δαιμονισμένους. Κάποιος πού ἦταν παρών σέ ἕναν ἐξορκισμό πού ἔκανε σέ ἕναν δαιμονισμένο, τό περιγράφει ὡς ἑξῆς: «Τήν ὥρα πού διάβαζε μία δαιμονισμένη τό δαιμόνιο ἀπό μέσα ἔφριττε καί ἔλεγε: "Μ’ ἔκαψες, Καλλίνικε", καί ἐκεῖνος ἀπαντοῦσε: "Παμπόνηρε, δέν σέ ἔκαψα ἐγώ ὁ ἀνάξιος μοναχός, ἀλλά ὁ Ἰησοῦς μας Χριστός"». Εἶχε τέτοια δύναμη ὁ λόγος του καί τό κήρυγμά του, πού ἀναγεννοῦσε τούς ἀνθρώπους, ἀλλά καί ὅταν προσευχόταν εἶχε πολύ μεγάλη δύναμη, ὥστε νά ἐκδιώκη καί νά ἀποβάλλη μέσα ἀπό τούς ἀνθρώπους δαιμόνια.

Ὑπάρχει ἕνα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Θυμᾶμαι ὅτι ὁ ἴδιος μᾶς ἔλεγε στήν Ἔδεσσα: «Γνωρίζω κάποιον ἱερέα στό Ἀγρίνιο, ὁ ὁποῖος διάβαζε εὐχή σέ δαιμονισμένους. Καί μία φορά κάθισε ὅλη τήν νύχτα, μέχρι τό πρωΐ, διαβάζοντας προσευχές, οὔρλιαζε τό δαιμόνιο καί ἐκεῖνος ἐξακολουθοῦσε νά διαβάζη ἕως ὅτου τό πρωΐ βγῆκε τό δαιμόνιο». Ἐγώ νόμιζα ὅτι ὑπῆρχε πράγματι κάποιος Ἱερέας, κάποιος Ἱερομόναχος στό Ἀγρίνιο πού ἔκανε αὐτό τό ἔργο. Δέν ἔλεγε ποτέ ὅτι πρόκειται γιά τόν ἴδιο, ἀλλά, ὅπως μάθαμε μετά τήν κοίμησή του, ἦταν ὁ ἴδιος πού ἐξεδίωξε δαιμόνια, καί ἔκρυβε τόν ἑαυτό του. Καί μάλιστα τό μάθαμε αὐτό πάλι ἀπό ἕνα δαιμόνιο πού ἦταν σέ κάποιες κοπέλες. Καί πῶς τό μάθαμε αὐτό;

Ὁ ἅγιος Καλλίνικος ἐκοιμήθη τό 1984. Τό 1985, δηλαδή ἕναν χρόνο μετά, ἐξελέγη Μητροπολίτης Ἀργολίδος ἕνας φίλος του, ὁ π. Ἰάκωβος, πού ἦταν Ἱεροκήρυκας τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἄρτης, (ἐκοιμήθη τώρα), ἕνας εὐλαβέστατος καί ἅγιος Ἐπίσκοπος. Ἕνα χρόνο μετά τήν εἰς Ἐπίσκοπο χειροτονία καί ἐνθρόνισή του, δηλαδή τό 1986, τόν κάλεσαν στήν Ἱερά Μονή τῆς Ἁγίας Μαρίνης, πού εἶναι πάνω στόν λόφο στό κάστρο τοῦ Ἄργους, γιά νά διαβάση δύο κοπέλες, 17 καί 18 ἐτῶν, πού βασανίζονταν ἀπό τά δαιμόνια.

Μοῦ διηγήθηκε αὐτό τό περιστατικό ὁ μακαριστός Μητροπολίτης Ἀργολίδος Ἰάκωβος, ἀλλά θά σᾶς διαβάσω τώρα πῶς τό περιγράφει γραπτῶς ἕνας Ἱερέας πού ἦταν παρών ἐκεῖ, ὁ π. Δημήτριος, ὁ ὁποῖος εἶναι ἐφημέριος τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγίου Βασιλείου Ἄργους. Λέει, λοιπόν, σέ γραπτή μαρτυρία του:

«Κατά τήν διάρκεια τοῦ "διαβάσματος" τά δαιμόνια χυδαιολογοῦσαν εἰς βάρος τοῦ Δεσπότη καί σέ μία στιγμή τό ἕνα εἶπε: "Δυό φορές προσπάθησα νά σέ ξεκάνω, ρέ, ἀλλά σέ γλίτωσαν ἡ Κυρά σου (ἡ Παναγία) καί κεῖνος ὁξεδοντιάρης ὁ γέροντάς σου, (ὁ μακαριστός π. Ἀθανάσιος Χαμακιώτης)".

Ξαφνικά, μετά ἀπό λίγο, ἄρχισαν τά δύο δαιμόνια νά κραυγάζουν μέ τρόμο: "Φῦγε, Καλλίνικε, μᾶς καῖς, μᾶς στραβώνεις, ἄσε μας ἥσυχους, φύγεεε!".

Ἀπορημένος, περιγράφει ὁ Ἱερεύς, ρώτησα τόν Μακαριστό Ἰάκωβο, -"Ποιόν Καλλίνικο βλέπουν, Σεβασμιώτατε, καί καίγονται;". "Τόν Ἐδέσσης", μοῦ ἀποκρίθηκε: "Καί πῶς βρέθηκε ἐδῶ, Σεβασμιώτατε, ὁ Ἐδέσσης;", ρώτησα. "Τόν ἐπικαλέστηκα νοερῶς", ἀπάντησε».

Κοιτάξτε, τήν ὥρα ἐκείνη πού ὁ Μητροπολίτης Ἰάκωβος διάβαζε ἐξορισμούς νά φύγουν τά δαιμόνια, αὐτά φώναζαν. Ὁ Μητροπολίτης ἐπικαλέστηκε νοερά, μυστικά τόν Καλλίνικο πού εἶχε πεθάνει ἕνα χρόνο πρίν, καί τήν ὥρα πού τόν ἐπικαλέστηκε νοερῶς, τά δαιμόνια ἄρχισαν νά φωνάζουν καί νά λένε: «Φύγε, Καλλίνικε».

Συνεχίζει τήν διήγησή του ὁ π. Δημήτριος:

«"Τόν γνωρίζετε τόν Καλλίνικο;", ρώτησε ὁ Μακαριστός (Μητροπολίτης Ἰάκωβος) τά δαιμόνια. "Ναί -ἀποκρίθηκε τό ἕνα ἀπό αὐτά- μέ εἶχε βγάλει πρίν ἀπό χρόνια, ἀπό ἕναν νεαρό στό Ἀγρίνιο".

"Ἄαα -ψιθύρισε ὁ Δεσπότης- τώρα ἐξηγεῖται ἡ ὑπόθεση". "Ποιά ὑπόθεση, Σεβασμιώτατε;" τόν ρώτησα. "Θά σᾶς πῶ μόλις τελειώσουμε", ἀπάντησε.

Μετά τό πέρας τῶν ἐξορκισμῶν ὁ μακαριστός Μητροπολίτης μας, διηγήθηκε ὅτι ὁ μακαριστός Μητροπολίτης Ἐδέσσης κυρός Καλλίνικος ὅταν ἦταν ἱεροκήρυκας τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Αἰτωλίας καί Ἀκαρνανίας τοῦ εἶχε ἀναφέρει σέ κάποια συζήτησή τους ὅτι δύο κληρικοί στό Ἀγρίνιο (δέν ἀπεκάλυψε ὅμως ὀνόματα) κλήθηκαν νά προσευχηθοῦν γιά ἕναν νεαρό δαιμονιζόμενο. Μετά τήν ἀνάγνωση τῶν ἐξορκισμῶν ὁ ἕνας ἔφυγε. Ὁ ἄλλος, συμπονώντας τόν βασανιζόμενο νέο, ἔμεινε μαζί του σχεδόν ὅλη τή νύχτα προσευχόμενος καί τελικά τό δαιμόνιο ἔφυγε».

Αὐτό τό γνωρίζω καί ἐγώ προσωπικά, τό γνωρίζει καί ὁ νῦν Μητροπολίτης Ἐδέσσης Ἰωήλ, ὁ ὁποῖος ἦταν Ἱεροκήρυκας καί ἤμασταν μαζί καί οἱ δύο Ἱεροκήρυκες καί τό βεβαιώνουμε. Μᾶς τό ἔλεγε αὐτό πολλές φορές: «Ξέρω κάποιον ἱερομόναχο ὁ ὁποῖος στό Ἀγρίνιο ἔβγαλε ἕνα δαιμόνιο». Καί τώρα ἔρχεται ἐδῶ μετά τόν θάνατό του καί καταλαβαίνουμε ὅτι ἦταν ὁ ἴδιος, ἐπειδή τό ἀπεκάλυψε τό ἴδιο τό δαιμόνιο.

Ἐμένα ὅταν αὐτό τό περιστατικό μοῦ τό διηγήθηκε ὁ Μητροπολίτης Ἀργολίδος Ἰάκωβος, μοῦ ἔλεγε ὅτι, ἐκτός αὐτῶν πού γράφει ἐδῶ ὁ Ἱερέας ὁ π. Δημήτριος πού ἦταν παρών, φώναζε τό δαιμόνιο καί ἔλεγε:

«Μέ καῖς, ὅμως δέν φταῖς ἐσύ, ἔλεγε στόν Μητροπολίτη Ἀργολίδος Ἰάκωβο, δέν φταῖς ἐσύ, ἀλλά αὐτός πού σέ ἔκανε Δεσπότη». Ἀμέσως ὁ Ἰάκωβος ρώτησε: «Ποιός μέ ἔκανε Δεσπότη;» Καί τό δαιμόνιο ἀπάντησε: «Ὁ Καλλίνικος, αὐτός σέ ἀγαποῦσε, ἤθελε νά σέ κάνη Δεσπότη, ἀλλά σέ ἔκανε τώρα πού βρίσκεται στόν οὐρανό. Αὐτός μέ ἔβγαλε πρίν λίγα χρόνια ἀπό ἕναν ἄνθρωπο καί ἐγώ τόν πολεμοῦσα σέ ὅλη τήν ζωή του. Κατόρθωσα νά τοῦ φάω τήν σάρκα του μέ τήν ἀρρώστια, ἀλλά αὐτός λάμπει στόν οὐρανό. Τόν ἁγίασε τό ἄδειο πορτοφόλι του. Αὐτός σέ προστατεύει. Ἄν σέ δῶ χωρίς αὐτόν, θά σοῦ κάνω κακό».

Βέβαια, δέν δεχόμαστε τήν γνώμη τῶν δαιμονίων, ἀλλά πολλές φορές λένε καί αὐτά τήν ἀλήθεια, μέ τήν ἔννοια ὅτι ἐδῶ ἔλεγαν ἀκριβῶς τό γεγονός: «Αὐτός μᾶς ἔβγαλε ἀπό ἕναν νέον καί ἐμεῖς τόν πολεμούσαμε σέ ὅλη του τήν ζωή». Τότε ἦταν ἀκόμη Πρεσβύτερος. Ὑπάρχουν καί ἄλλα περιστατικά μέ ἐκδιώξεις δαιμονίων ἀπό δαιμονιζόμενους ἀνθρώπους μέ τίς προσευχές πού διάβαζε πού προέρχονταν ἀπό τήν δύναμη τῆς ζωῆς του.

Θά μποροῦσα πολλά νά σᾶς πῶ γιά τόν ἀγώνα πού ἔκανε στήν Ἱερά Μητρόπολη Αἰτωλίας καί Ἀκαρνανίας, γιά τό κήρυγμά του, τίς περιοδεῖες του, τήν διοίκηση κατά τήν ὁποία ἦταν εὔστροφος, ἔξυπνος καί ταυτόχρονα ἦταν πνευματικός, ἀλλά δέν γίνονται ὅλα αὐτά σέ μία σύντομη ὁμιλία.

4. Ποιμαντική του δραστηριότητα ὡς Ἐπισκόπου

Ἔρχομαι στό νά σᾶς πῶ γιά τήν ποιμαντική του δραστηριότητα ὡς Ἐπισκόπου καί Μητροπολίτου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἐδέσσης Πέλλης καί Ἀλμωπίας, τήν ὁποία γνώρισα πολύ καλά, ἀφοῦ ἤμουν ὁ πιό κοντινός του ἄνθρωπος.

Ἦταν ἕνας ἀκαταπόνητος ποιμένας καί συνεχῶς ἐνδιαφερόταν γιά τό ποίμνιό του.

Βάση ὅλης τῆς ποιμαντικῆς του διακονίας ἔθεσε τό μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας, δηλαδή ἤθελε συνεχῶς νά τελῆ, ἄν ἦταν δυνατόν καί κάθε ἡμέρα, τήν θεία Λειτουργία. Ἔλεγε ὅτι «ἡ θεία λειτουργία εἶναι τό γλέντι μας». Προγραμμάτιζε δυό καί τρεῖς φορές τήν ἑβδομάδα νά πηγαίνη στά χωριά, ἀκόμη καί ὅταν δέν ὑπῆρχε κάποιος ἅγιος ἑορταζόμενος, γιατί ἤθελε νά λειτουργῆ καί νά βλέπη τό ποίμνιό του. Ἔφευγε τό πρωΐ πρωΐ γιά νά εἶναι στίς 7 ἡ ὥρα στό πιό ἀπόμερο χωριό, ἀκόμη καί τότε πού χιόνιζε. Θυμᾶμαι μία περίπτωση πού ἔρριξε πολύ χιόνι καί αὐτός εἶπε: «Θά πᾶμε νά λειτουργήσουμε στό χωριό». Ἦταν μισό μέτρο τό χιόνι καί βγῆκε ἀπό τήν Ἔδεσσα μέ στρατιωτικό αὐτοκίνητο γιά νά πάη νά λειτουργήση καί νά μήν ἀφήση τούς ἀνθρώπους ἀλειτούργητους.

Καί, βεβαίως, μαζί μέ τήν θεία Λειτουργία συνέδεε καί τό κήρυγμα. Ὁμιλοῦσε μέ ἕναν τρόπο κατανυκτικό, μέ ἕναν τρόπο βγαλμένο μέσα ἀπό τήν καρδιά του, ὅ,τι ἔλεγε δέν ἦταν τίποτα στοχαστικό, ἀλλά ἦταν ἐμπειρικό.

Φυσικά, ἀσχολήθηκε μέ ἀνοικοδομήσεις Ἱερῶν Ναῶν, Ἱερῶν Μονῶν, ἔκανε περιοδεῖες σέ ὅλη τήν ἐπαρχία, δημιούργησε Κατασκηνώσεις καί λειτουργοῦσε τίς Κατασκηνώσεις ὅλην τήν καλοκαιρινή περίοδο μέ τούς συνεργάτες του καί εἶχε καλό ἐπιτελεῖο καί καλούς συνεργάτες, δημιούργησε Οἰκοτροφεῖα, Γηροκομεῖο καί τά λοιπά.

Δέν ἔχω σκοπό τώρα αὐτήν τήν στιγμή νά σᾶς πῶ τί ἀκριβῶς ἔκανε ἐκεῖνος ὡς καλός ποιμένας τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ. Ἁπλῶς θά ἤθελα νά σᾶς παρουσιάσω μερικές ἐντυπώσεις ἀπό ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι τόν γνώριζαν.

Πρῶτα-πρῶτα νά διαβάσω τίς ἐντυπώσεις ἀπό τόν διάδοχό του στόν Μητροπολιτικό θρόνο Ἐδέσσης, τόν Μητροπολίτη Ἰωήλ, πού ἦταν τότε Ἱεροκήρυκας καί ἐκεῖνος, ἀφοῦ ὁ Καλλίνικος, τόν χειροτόνησε καί Διάκονο καί Πρεσβύτερο καί τόν χειροθέτησε πνευματικό καί ἀξιώθηκε νά εἶναι ὁ διάδοχός του στόν θρόνο τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἐδέσσης.

Σέ ἕναν πρόλογο γιά ἕνα βιβλίο μου πού γράφω γιά τόν ἅγιο Καλλίνικο, γράφει ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ἰωήλ πολύ περιεκτικά:

«Κυριολεκτικά ὁ μακαριστός Ἐπίσκοπος θυσίασε τόν ἑαυτό του γιά τήν Ἐπισκοπή πού τοῦ ἐμπιστεύθηκε ὁ Θεός. Δέν ἐκμεταλλεύτηκε τό ἀξίωμά του ἰδιοτελῶς. Ἀντίθετα «γέγονε τοῖς πᾶσι τά πάντα» (βλ. Α΄ Κορ. 9,22), προκειμένου νά ὁδηγήση τίς ψυχές τοῦ ποιμνίου του σέ ὁδούς σωτηρίας. Ἄριστος λειτουργός, ἐπαγωγικός ἱεροκήρυξ, πτωχός ὡς πρός τά ὑλικά πράγματα, πλούσιος σέ ἀγάπη, φίλος τῆς παραδόσεως τῆς Ἐκκλησίας, κληρικός μέ βαθιά ἐκκλησιολογική συνείδηση, ἀμνησίκακος στό ἔπακρον, ἱερωμένος πού εἶχε τό σπάνιο χάρισμα τῆς ἐλλείψεως φθόνου, δηλαδή ἀνεπίφθονος, φίλος καί θαυμαστής τῶν εὐλαβῶν κληρικῶν, ἐγκωμιαστής τῶν συνεργατῶν του, ἄριστος γνώστης τῆς Ἁγίας Γραφῆς, πεντακάθαρος στήν ἐμφάνισή του καί στά λειτουργικά του ἄμφια, ζηλωτής τοῦ μοναχισμοῦ, ἐράσμιος στούς μοναχούς τοῦ Ἁγίου Ὄρους, πασίγνωστος γιά τήν πνευματικότητά του στούς συνεπισκόπους του, πανέξυπνος στά διοικητικά, ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ. Εὐτύχησε ἐν ζωῇ νά ἀναπτύξη στό ἔπακρον μαζί μέ τούς ἱεροκήρυκες συνεργάτες του καί ἄλλους κληρικούς σπουδαία κατηχητική ἐργασία στήν Ἱερά Μητρόπολή του καί νά καθιερώση συνάξεις κληρικῶν καί λαϊκῶν. Τελείωσε τήν ζωή του μετά ἀπό βαριά ἀσθένεια καί παρέδωκε τήν ὁλόφωτη ψυχή του στόν Σωτήρα του Ἰησοῦ Χριστό».

Ὁ ἴδιος ὁ Μητροπολίτης ὁ Ἐδέσσης Ἰωήλ στό κείμενο τό ὁποῖο ἔστειλε στήν Σύνοδο γιά τήν ἁγιοκατάταξή τοῦ Καλλινίκου, μεταξύ τῶν ἄλλων, ἔγραφε:

«Ὁ μακαριστός Μητροπολίτης Καλλίνικος ὑπῆρξε μία πάνυ ἐνάρετος προσωπικότης πού κατέλιπε φήμην ἁγίου ἀνδρός εἰς τήν Μητρόπολίν του, ἀλλά καί ὅπου ἀλλοῦ προηγουμένως διηκόνησε τήν Ἐκκλησία. Δέν εἶναι λίγα καί τά ὑπερφυσικά σημεῖα, ὅπως ἰάσεις καί ἐμφανίσεις, τά ὁποῖα ὑπέδειξε καί ζῶν εἰσέτι καί μετά τήν ἁγίαν κοίμησιν αὐτοῦ».

Ἕνας διακεκριμένος Ἱερεύς, Ἀρχιμανδρίτης, πού ἐργάστηκε ἐδῶ στήν Ἀθήνα, καί ἔχει μεγάλο ὄνομα, ὁ μακαριστός π. Ἐπιφάνιος Θεοδωρόπουλος, ὁ ὁποῖος ἦταν φίλος τοῦ ἁγίου Καλλινίκου, καί εἶχαν μία στενή ἐπικοινωνία καί κάθε ἡμέρα ὁμιλοῦσαν δυό-τρεῖς φορές στό τηλέφωνο, ὅταν ἐκοιμήθη ὁ Καλλίνικος μεταξύ ἄλλων ἔγραψε:

«Διά τῆς ἐκδημίας του ἡ Ἐκκλησία μας κατέστη πτωχοτέρα. Ὁ Ἐδέσσης Καλλίνικος ὑπῆρξεν ὑπόδειγμα ταπεινοῦ φρονήματος, πραότητος, εὐγενείας, σεμνότητος, ἀνεξικακίας, ἐργατικότητος, ἠθικῆς ἀκεραιότητος, ἀφιλοχρηματίας. Πλήρης φόβου Θεοῦ, πίστεως, ἐλπίδος καί ἀγάπης ἐδόξαζε, δι’ ὅλης αὐτοῦ τῆς ζωῆς τό ὄνομα τοῦ Θεοῦ καί ἐτίμησεν ὅσον ὀλίγοι τήν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν».

Εἶναι σημαντικό τό ποιός τά λέει αὐτά, γιατί μπορεῖ νά λέη καί κάποιος μεγάλες κουβέντες, ἀλλά ὅταν τά λένε αὐτά ἄνθρωποι οἱ ὁποῖοι εἶχαν σοφία καί γνώση καί τόν γνώριζαν, ὅπως ὁ π. Ἐπιφάνιος, τότε ἔχουν βαρύνουσα σημασία.

Ὁ Ἡγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τοῦ ἁγίου Συμεών τοῦ Νέου Θεολόγου, στόν Κάλαμο Ἀττικῆς, τόν ὁποῖο χειροτόνησε ὁ ἅγιος Καλλίνικος καί σέ Διάκονο καί σέ Πρεσβύτερο, μετά τήν κοίμησή του ἔγραψε τό ἑξῆς:

«Τά χρόνια πού πέρασαν -ἀπό τήν πρώτη γνωριμία μου μαζί του μέχρι καί αὐτή τήν στιγμή, καί εἶναι περισσότερο ἀπό τριάντα- μέ πείθει συνεχῶς ὅτι δεύτερον Καλλίνικον δέν συνάντησα καί ἀπό ὅ,τι ἡ πείρα πιά μέ διδάσκει δέν πρόκειται νά συναντήσω».

Ὁ ἱερομόναχος π. Παΐσιος Κυριακοῦ, ὁ ὁποῖος εἶναι πνευματικός τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίου Ἱλαρίωνος Μογλενῶν καί ἦταν ὑποτακτικός τοῦ μεγάλου ἁγίου καί διασήμου ἀσκητοῦ, τοῦ ἁγίου Παϊσίου τοῦ Ἁγιορείτου καί τόν ἀγαποῦσε ὁ ἅγιος Παΐσιος, γι’ αὐτό ὅταν ἔγινε ἡ κουρά του τοῦ ἔδωσε τό ὄνομά του, μᾶς δίνει τήν ἑξῆς μαρτυρία σέ ἐπιστολή πού ἔστειλε στόν Μητροπολίτη Ἐδέσσης Ἰωήλ, γιά τόν ἅγιο Καλλίνικο:

«Ὅταν ὁ Σεβασμιώτατος Καλλίνικος ἦρθε στό Ἅγιον Ὄρος, τόν Νοέμβριο τοῦ 1976, γιά τήν εἰς Διάκονον χειροτονία μου, εἶχε τήν εὐκαιρία νά συναντηθῆ γιά πρώτη φορά τότε μέ τόν Ἅγιο Γέροντα π. Παΐσιο. Τότε καί ὁ Σεβασμιώτατος φυσικά χάρηκε πολύ καί ὠφελήθηκε, ἀλλά καί ὁ Γέροντας (Παΐσιος) μοῦ εἶπε: «Πρώτη φορά βλέπω τέτοιον Δεσπότη! Μέχρι τώρα δέν ἔχω δεῖ σάν τόν Καλλίνικο"». Τά λέει αὐτά ὁ ἅγιος Παΐσιος. Καί συνεχίζει: «Τόση ἐντύπωση τοῦ ἔκανε. Καί ὅταν πλησιάζοντας πρός τήν ἔξοδο ἀπό αὐτήν τήν ζωή ὁ Δεσπότης ἔλεγε: «Ἐλπίζω νά μέ συνοδεύη τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ», καί ἐγώ τό μετέφερα στόν Γέροντα (τόν ἅγιο Παΐσιο), μοῦ εἶπε ὁ ἅγιος Παΐσιος: «Ὄχι ἁπλῶς τόν συνοδεύει τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ, ἀλλά τόν καταδιώκει τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ», πού σημαίνει ὅτι εἶχε μέσα του πολύ μεγάλη Χάρη ἀπό τόν Θεό.

Κάποιος ἄλλος ἀπό τό ποίμνιό του, ὁ ὁποῖος εἶναι γεωπόνος-ἐδαφολόγος, ὁ Πρόδρομος Κουκουλάκης, ὁ ὁποῖος γνώριζε τόν ἅγιο Καλλίνικο τοῦ ἔκανε μία τέλεια περιγραφή μετά τήν κοίμησή του. Καί νομίζω διαβάζοντάς το αὐτό καί ἐσεῖς πού δέν τόν γνωρίζετε, περίπου θά καταλάβετε πῶς ἦταν ὁ ἅγιος Καλλίνικος. Γράφει:

«Ὡς Μητροπολίτης ὁ Καλλίνικος ὑπῆρξεν κατά πάντα ἄξιος ἱεράρχης. Προικισμένος καί κεκοσμημένος ὑπό πολλῶν καί σπανίων ἀρετῶν διεκρίνετο κυρίως διά τό ἀκραιφνές ὀρθόδοξο φρόνημά του καί διά τόν διαρκῆ πόθο του νά διαποιμαίνει τό "πεινῶντα λόγον Θεοῦ" γεώργιον τῆς Μητροπόλεώς του, συμφώνως πρός τίς ἐπιταγές τοῦ Κυρίου... Ὁ Καλλίνικος σάν ἄνθρωπος ὑπῆρξε ἁπλοῦς κι ἀνεπιτήδευτος στούς τρόπους του, λιτός καί ἀσκητικός, ἀφιλοχρήματος καί ἀφιλάργυρος μέχρις ὑπερβολῆς, ἐπιεικής στούς ἄλλους καί αὐστηρός στόν ἑαυτό του, πιστός τηρητής τῶν ἱερῶν κανόνων, πράος καί μειλίχιος, εὐσταθής καί καθαρός τόν βίον, εὐπρεπής καί σεμνός. Ἡ μορφή του ὑπενθυμίζουσα βυζαντινή ἁγιογραφία (αὐτό εἶναι πολύ χαρακτηριστικό γιατί, ὅταν τόν ἔβλεπε κανείς νά λειτουργῆ, τόν ἔβλεπε σάν νά κατέβηκε ἕνας ἅγιος ἀπό τό Ἱερό Βῆμα πού εἶναι ζωγραφισμένος) ἦταν κόσμια καί τό παράστημά του εὐθυτενές ἀκτινοβολοῦσε δέ ἁγιοπατερική μεγαλοπρέπεια. Ἐκεῖνο πού κατ’ ἐξοχήν χαρακτήριζε τήν ζωή τοῦ Καλλινίκου καί τό ὁποῖο ἐφήρμοζε μέ πάθος ὑπῆρξε τό "λάθε βιώσας". Ὁ Καλλίνικος ἦλθε καί ἀπῆλθε ἀπαρατήρητος μέν ἀπό τούς ἀνθρώπους, ἀλλά μέ ζωντανή τήν παρουσία τοῦ Θεοῦ μέσα του. Μία καί μόνη φιλοδοξία εἶχε, νά φανεῖ ἄξιος Χριστιανός καί ἄξιος Ἐπίσκοπος. Παρακαλοῦσε συνεχῶς τόν Θεό νά τόν ἐλεήση κατά τήν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν. Χαρακτηριστικό τῆς διακαοῦς αὐτῆς ἐπιθυμίας του εἶναι τό γεγονός ὅτι στήν διαθήκη του ζήτησε νά ἀναγραφεῖ στόν τάφο του ἡ φράση "Προσδοκῶ ἀνάστασιν νεκρῶν". Πρός τήν κατεύθυνση δέ αὐτή ἀνάλωσε ὅλες τίς δυνάμεις του μέχρι τῆς τελευταίας του ἀναπνοῆς».

Ἦταν καί καλός Ἱεροκήρυκας, ὅπως σᾶς εἶπα προηγουμένως, ὁμιλοῦσε πάρα πολύ ὡραῖα. Θά μποροῦσα νά σᾶς πῶ μερικά χαρακτηριστικά, ἀλλά δέν ἔχω ὥρα στήν διάθεσή μου. Κυρίως ἀγαποῦσε πάρα πολύ νά ὁμιλῆ καί νά λέη χωρία ἀπό τήν Ἁγία Γραφή, χωρία ἀπό τόν ἅγιο Ἰωάννη τόν Χρυσόστομο, χωρία ἀπό τόν ἅγιο Νικόδημο τόν Ἁγιορείτη καί τόν ἅγιο Κοσμᾶ τόν Αἰτωλό, καί κυρίως χρησιμοποιοῦσε τό «Γεροντικό», τό «Λαυσαϊκό» καί τό «Λειμονάριο», δηλαδή γεροντικά βιβλία ἀπό τά ὁποῖα ἀντλοῦσε διάφορα περιστατικά γιά νά τά χρησιμοποιῆ στά κηρύγματά του, ἀλλά καί στίς κατ’ ἰδίαν συναντήσεις του μέ τούς ἀνθρώπους.

Τά χωρία πού χρησιμοποιοῦσε ἀπό τήν Ἁγία Γραφή ἦταν πολλά. Κυρίως ἀγαποῦσε χωρία τά ὁποῖα ἔκαναν λόγο γιά τήν ματαιότητα τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς, ὅπως γιά παράδειγμα τοῦ ἁγίου Ἰακώβου τοῦ Ἀδελφοθέου: «Ποία γάρ ἡ ζωή ὑμῶν; ἀτμίς γάρ ἔστιν ἡ πρός ὀλίγον φαινομένη, ἔπειτα δέ καί ἀφανιζομένη» (Ἰακ. δ΄, 14).

Εἶχε αἴσθηση τῆς ματαιότητας τῆς ζωῆς, σέ ἀντίθεση μέ τό ρῆμα τοῦ Θεοῦ πού παραμένει στόν αἰώνα, γι’ αὐτό καί τοῦ ἄρεσε νά χρησιμοποιῆ τό χωρίο τοῦ Ἀποστόλου Πέτρου: «Πᾶσα σάρξ ὡς χόρτος, καί πᾶσα δόξα ἀνθρώπου ὡς ἄνθος χόρτου· ἐξηράθη ὁ χόρτος, καί τό ἄνθος ἐξέπεσε· τό δέ ρῆμα Κυρίου μένει εἰς τόν αἰῶνα» (Α΄ Πέτρ. α΄, 24-25). Στήν κατεύθυνση αὐτήν χρησιμοποιοῦσε καί τό χωρίο τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου: «Ὁ κόσμος παράγεται καί ἡ ἐπιθυμία αὐτοῦ· ὁ δέ ποιῶν τό θέλημα τοῦ Θεοῦ μένει εἰς τόν αἰῶνα» (Α΄ Ἰω. β΄, 17).

Ἄλλο χωρίο πού μνημόνευε συνεχῶς καί τό ἔλεγε μέ ὅλη του τήν καρδιά εἶναι τό χωρίο τοῦ Ἀποστόλου Παύλου πού ἀναφέρεται στήν ἐμφάνιση τοῦ Χριστοῦ τόσο τήν καρδιά τοῦ θεουμένου ἀνθρώπου ὅσο καί κατά τήν Δευτέρα Του παρουσία: «Ὅταν ὁ Χριστός φανερωθῇ, ἡ ζωή ἡμῶν, τότε καί ὑμεῖς σύν αὐτῷ φανερωθήσεσθε ἐν δόξῃ» (Κολ. γ΄, 4). Καί θυμᾶμαι μάλιστα ὅτι, ὅταν ἦταν στό Νοσοκομεῖο στό Λονδίνο, μία ὁλόκληρη ἡμέρα συνεχῶς ἐπανελάμβανε τό χωρίο αὐτό, ἀπό τό πρωΐ πού ξύπνησε μέχρι τό βράδυ.

Καί βεβαίως εἶχε καί τίς δικές του ἐκφράσεις, τίς ὁποῖες ἔλεγε συνέχεια. Θά μνημονεύσω δύο ἀπό αὐτές.

Ἡ μία φράση ἦταν: «Θά λαλήση ὁ οὐρανός», πού τήν ἔλεγε, ὅταν τόν συκοφαντοῦσαν. Πέρασε καί ἐκεῖνος δυσκολίες στήν ζωή του, ἀφοῦ δέν ὑπάρχει ἄνθρωπος χωρίς δυσκολίες καί χωρίς συκοφαντίες καί χωρίς διαβολές.Ὅμως, αὐτός συνήθως δέν ἀπαντοῦσε, δέν δικαιολογοῦσε τόν ἑαυτό του, ἀλλά ἔλεγε αὐτήν τήν φράση. Αὐτό δείχνει ὅτι πρέπει νά ἔχη κανείς ἐμπιστοσύνη στήν Πρόνοια τοῦ Θεοῦ. Ὅταν τοῦ ἔλεγα μήπως πρέπει νά κάνουμε κάποια ἀνακοίνωση καί νά ἀντικρούομε τά συκοφαντικά πού ἔλεγαν, ἐκεῖνος ἀπαντοῦσε: «Θά λαλήση ὁ οὐρανός, πάτερ μου». Καί πραγματικά ἐλάλησε ὁ οὐρανός μέ τήν ἁγιοκατάταξή του.

Καί μιά ἄλλη φράση ἔλεγε συνεχῶς: «Δυνάμει τοῦ νόμου τοῦ πνευματικοῦ». Τοῦ ἔλεγα τί θά κάνουμε μέ τό τάδε; Καί ἀπαντοῦσε: «Δυνάμει τοῦ νόμου τοῦ πνευματικοῦ». Σεβόταν πάνω ἀπό ὅλα τόν πνευματικό νόμο, πού σημαίνει πώς ὅ,τι κάνει κανείς στήν ζωή τά βρίσκει μπροστά του καί σέ αὐτήν τήν ζωή καί στήν ἄλλη.

Ἐπίσης, συνήθως σέ κάθε πρόβλημα πού ἀνέκυπτε, χωρίς νά κάνη κάποια ἰδιαίτερη παρατήρηση, ἐπανελάμβανε πολλές φορές τό: «Κύριε ἐλέησον», πού εἶχε πολλά νοήματα καί αὐτό ἦταν δεῖγμα ὅτι εἶχε συνέχεια στόν νοῦ του τήν εὐχή τοῦ Ἰησοῦ.

5. Ἡ ὁσιακή καί μαρτυρική ἀντιμετώπιση τῆς ἀσθένειάς του

Τό τελευταῖο σημεῖο πού θά ἤθελα νά τονίσω εἶναι τό πῶς ἀντιμετώπισε τήν ἀσθένειά του.

Δεκαπέντε χρόνια κοντά του, τόν γνώριζα ὅσο κανένας ἄλλος. Γι’ αὐτό καί ἄν ὑπάρχουν μερικοί πού λένε διάφορα, ἐνδεχομένως κάποιες ἐλλείψεις του, ἄλλωστε κανείς ἅγιος δέν εἶναι τέλειος, γιά ὅλα αὐτά πρέπει νά ρωτήση ἐμένα, πού τόν γνώρισα καλύτερα ἀπό κάθε ἄλλον σέ ὅλη τήν πληρότητα του.

Ὑπάρχει μία παροιμία, ἕνα ἀπόφθεγμα πού λέει: «Κανείς δέν εἶναι μεγάλος γιά τόν θαλαμηπόλον αὐτοῦ», δηλαδή, γι’ αὐτόν πού τόν φροντίζει συχνά κανένας δέν εἶναι μεγάλος, γιατί ξέρει ἐκεῖνος ὅλα τά ἐλαττώματά του. Μέ τόν Καλλίνικο συνέβαινε τό ἀντίθετο. Ὅσο μακριά ἤσουν, τόσο καί δέν τόν καταλάβαινες, ἐνῶ ὅσο τόν πλησίαζες ἀπό κοντά τόσο καί ἔβλεπες τό μεγαλεῖο τῆς προσωπικότητάς του.

Κατά τήν διάρκεια τῆς ἀσθενείας του βγῆκε ὅλο αὐτό τό ἐσωτερικό βάθος τό ὁποῖο προσπαθοῦσε ὁ ἴδιος νά τό κρύψη. Δέν κρυβόταν ὁ ἴδιος καί αὐτή ἡ ἐσωτερική του ζωή ἐμφανιζόταν, φανερωνόταν καί ὅταν ὁμιλοῦσε καί ὅταν λειτουργοῦσε καί ὅταν κήρυττε καί ὅταν πήγαινε στό σπίτι γιά νά δῆ τούς ἀνθρώπους καί ὅταν πήγαινε στό Νοσοκομεῖο νά ἐπισκεφθῆ τούς ἀσθενεῖς, ἀλλά αὐτό δέν τό ἔβλεπαν οἱ ἄνθρωποι πού δέν εἶχαν πνευματικά μάτια γιά νά τό δοῦν. Ἀλλά αὐτό τό βάθος τῆς ἐσωτερικῆς του ζωῆς ἔλαμψε πολύ περισσότερο κατά τήν διάρκεια τῆς ἀσθενείας του.

Τήν ἀσθένειά του τήν ἀντιμετώπισε ὡς ἕνας ἀσκητής, ὡς ἕνας ἁγιορείτης -αὐτό πού ἦταν στόν ἐσωτερικό του κόσμο- καί ἡ κοίμησή του ἦταν μία κοίμηση ὁσίου καί μάρτυρος.

Εἶχε ὄγκο στόν ἐγκέφαλο, δηλαδή καρκίνο. Μπορεῖ κανείς νά τόν χαρακτηρίση ὡς προστάτη τῶν ἀνθρώπων πού πάσχουν ἀπό αὐτήν τήν ἀρρώστια, πού καί αὐτός ὑπέφερε καί τήν ἀντιμετώπισε μέ πνεῦμα ταπεινώσεως καί ἀφιερώσεως στόν Θεό. Λοιπόν, ἡ κοίμηση του ἦταν κοίμηση ὁσίου καί μάρτυρος. Κατά τήν διάρκεια τῆς ἀσθενείας του ἄφησε ὅλον τόν ἑαυτό του στόν Θεό, στήν Πρόνοιά Του.

Ὅταν τοῦ εἶπαν ὅτι ἔχει ὄγκο στόν ἐγκέφαλο, ἐκεῖνος κατάλαβε ὅτι πλησιάζει ἡ ὥρα του νά φύγη ἀπό τόν κόσμο αὐτόν. Κατέβηκε ἀπό τήν Ἔδεσσα στήν Ἀθήνα, πῆγε σέ ἕναν πνευματικό, τόν π. Ἀγαθάγγελο Μιχαηλίδη μέ τόν ὁποῖο εἶχε ἐπικοινωνία, καί ἐξομολογήθηκε. Μετά ζήτησε ἕναν συμβολαιογράφο στόν ὁποῖο ὑπαγόρευσε τήν διαθήκη του. Ἔλεγε στήν διαθήκη του ὅτι χρήματα δέν εἶχε, ἀκίνητα δέν εἶχε, ἁπλῶς καθόρισε ποῦ θά δοθοῦν μερικά ἄμφια πού εἶχε, καί παρακαλοῦσε τούς ἀνθρώπους νά τόν συγχωρήσουν καί ὁ ἴδιος συγχωροῦσε ἐκ καρδίας ὅλους ἐκείνους πού τόν ἔβλαψαν. Ὑπαγόρευσε τήν διαθήκη του καί μετά ὑπετάγη στόν Θεό, στήν Πρόνοιά Του.

Τόσο στό Λονδίνο, πού ἤμουν μαζί του ἕναν μήνα περίπου κατά τήν διάρκεια τῆς ἐγχειρήσεως καί μετά τήν ἐγχείρηση, ὅσο καί μετά πού κατεβήκαμε στήν Ἑλλάδα καί ἤλθαμε στήν Ἀθήνα, ἤμουν κοντά του γιά ἑπτά μῆνες σάν ἕνας δικός του προσωπικός νοσοκόμος. Ἐκεῖ εἶδα ὅλο τό μεγαλεῖο τοῦ «ἔσω ἀνθρώπου» του. Γνώριζα ἀπό πολύ καιρό αὐτόν τόν «ἔσω ἄνθρωπο», ὡς ὁ κοντινός του ἄνθρωπος, ἀλλά κατά τήν διάρκεια τῆς ἀσθενείας του ἔλαμψε σάν ἕνας ἥλιος, σάν χρυσός ὅλη ἡ ἐσωτερική προσωπικότητά του.

Ἐγκατέλειψε τόν ἑαυτό του στήν Πρόνοια τοῦ Θεοῦ. Δέν ρώτησε ποτέ τί λένε οἱ γιατροί. Ἔρχονταν οἱ γιατροί, τοῦ ἔκαναν τήν ἐπίσκεψη καί μοῦ ἔλεγαν τήν γνώμη του, ὅμως αὐτός δέν ρώτησε ποτέ τί εἶπαν οἱ γιατροί, γιατί ἄφηνε τελείως τόν ἑαυτό του στήν Πρόνοια τοῦ Θεοῦ.

Καί καθώς καθόμουν ὅλον τόν καιρό δίπλα στό κρεββάτι του ἄνοιγε τό στόμα του καί ἔλεγε σοφά λόγια. Εἶχα ἕνα μπλοκάκι καί τά σημείωνα καί τά ἔχω δημοσιεύσει, γιατί σέ αὐτά φαίνεται καθαρά πῶς ἔλαμψε ἡ ζωή του, κατά τήν διάρκεια τῆς ἀσθενείας του.

Μεταξύ τῶν ἄλλων ἔχω γράψει ὅτι ἐπαναλάμβανε συνεχῶς: «Γενηθήτω τό θέλημά σου». Καί ὅταν πονοῦσε, δέν ἔλεγε τίποτα ἄλλο, παρά μόνο τό: «Γενηθήτω τό θέλημά σου. Δόξα σοι ὁ Θεός», «Δόξα τῷ Πατρί καί τῷ Υἱῶ καί τῷ Ἁγίω Πνεύματι». Δοξολογοῦσε τόν Θεό στό κρεββάτι τοῦ πόνου καί τῆς ἀρρώστιας. Ἄλλη φορά ἔλεγε: «Τί ἀνταποδώσωμεν τῷ Κυρίω περί πάντων;». Δηλαδή, εὐγνωμονοῦσε τόν Θεό γιά ὅλα τά δῶρα τά ὁποῖα τοῦ ἔδωσε ἀκόμη καί γιά τήν ἀσθένεια.

Μία φορά μοῦ εἶπε: «Εἶμαι ἁμαρτωλός Ἐπίσκοπος, ἀλλά φοβᾶμαι τόν Θεό καί ἀγαπῶ τήν Ἐκκλησία καί τήν δόξα της. Καί αὐτά νά γράψης». Ἄλλη φορά μοῦ εἶπε: «Τόσον καιρό μιλοῦσα στούς ἀνθρώπους γιά τήν ὑπομονή, τώρα πρέπει νά τήν ἐφαρμόσω καί ἐγώ». Ἄλλη φορά ὅταν τοῦ εἶπα «εἶναι δύσκολη αὐτή ἡ ἀρρώστια», μοῦ εἶπε: «Δέν εἶναι τίποτα δύσκολο. Ἀφοῦ δέν φτάσαμε νά σταυρωθοῦμε γιά τόν Χριστό δέν εἴμαστε τίποτα». Δηλαδή, ἐνῶ πονοῦσε, ἐνῶ εἶχε αὐτήν τήν ἀρρώστια ἔλεγε: «Τί κάνουμε; τίποτα. Σταυρωθήκαμε, ὅπως ὁ Χριστός; Δέν σταυρωθήκαμε», ἐνῶ ἦταν μαρτύριο ἡ ἀσθένεια αὐτή.

Κάποιο ἀπόγευμα τοῦ Σαββάτου πού τοῦ εἶπα ὅτι τήν ἄλλη ἡμέρα θά λειτουργοῦσα στόν Ναό τοῦ Νοσοκομείου, καί τόν ρώτησα τί κήρυγμα ἔπρεπε νά κάνω, ἐκεῖνος ἀπήντησε: «Νά ἀνέβης πάνω στό καμπαναριό καί νά λές ὅτι ὁ πιό εὐτυχισμένος ἄνθρωπος εἶναι ὁ ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ». Καί τά ἔλεγε μέσα στήν ἀσθένειά του. Τόν αἰσθανόμουν πολλές φορές σάν τούς Τρεῖς Παῖδες μέσα στήν κάμινο τήν καιομένη. Νά εἶσαι μέσα στήν κάμινο καί νά λές «Δόξα σοι ὁ Θεός», εἶναι πάρα πολύ μεγάλο. «Ὁ πιό εὐτυχής ὁ ἄνθρωπος εἶναι ὁ ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ».

Γι’ αὐτό καί τοῦ ἄρεσε πολύ αὐτός ὁ χαρακτηρισμός: «ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ». Τό λέει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στόν μαθητή του Τιμόθεο: «Σύ δέ, ὦ ἄνθρωπε τοῦ Θεοῦ» (Α΄ Τιμ. στ΄, 11). Τοῦ ἄρεσε πολύ αὐτή ἡ φράση, γι’ αὐτό καί ὅταν συναντοῦσε κάποιον γνωστό του, του ἔλεγε: «Τί κάνεις, ἄνθρωπε τοῦ Θεοῦ;». «πῶς εἶσαι, ἄνθρωπε τοῦ Θεοῦ;» γιά νά τοῦ ὑπενθυμίση καί ποιός εἶναι ὁ σκοπός του.

Μία ἄλλη φορά, κατά τήν διάρκεια τῆς ἀσθενείας του, μοῦ εἶπε: «Πρέπει νά ἀγαπᾶμε ὅλον τόν κόσμο, τούς Ἱερεῖς, τούς γέροντες, τά παιδάκια, τούς χωρικούς». Καί ἄλλοτε εἶπε: «Μέ ἄφησε ὁ Θεός νά ζήσω γιά νά μετανοήσω». Ἐπίσης, ἀκοῦστε ἕναν λόγο χρυσάφι: «Δέν μέ ἐνδιαφέρει πολύ ἡ ἀρρώστια, ἄς ἤμουν ἅγιος καί ἄς ἤμουν μέ ἕνα μάτι ἤ μέ ἕνα πόδι». Τόσο πολύ ἤθελε νά γίνη ἅγιος. Ἄλλοτε μοῦ εἶπε: «Ἡ θεία Λειτουργία εἶναι τό γλέντι μας, τό πανηγύρι μας. Ἄν μέ ἀξιώση ὁ Θεός νά ζήσω καί βγῶ ἀπό τό νοσοκομεῖο καί πάω νά κάνω κήρυγμα, δέν θά λέω τίποτα ἄλλο παρά μόνον "Ὁ Θεός ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ"». Τό ἔλεγε αὐτό, ἐπειδή ἔζησε τήν πλήρη κένωση καί τήν αὐτομεμψία.

Μιά ἄλλη φορά ἐκεῖ πού καθόμουν δίπλα μου εἶπε: «Παιδί μου, καλύτερα νά ἔρθη ὁ σωματικός θάνατος παρά νά συμβῆ ὁ πνευματικός θάνατος, ὁ χωρισμός ἀπό τόν Θεό». Μία μέρα μοῦ εἶπε: «Προσευχήσου νά μή χάσω τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ τώρα στήν περίοδο τῆς ἀσθενείας μου. Προσευχήσου γιά νά μήν καταστραφῶ». Τό λέει αὐτό ἕνας ἄνθρωπος 65 χρονῶν πού ἦταν σέ ὅλη του τήν ζωή ἀσκητής, ἦταν ἕνας ἄνθρωπος πού ὡς Πρεσβύτερος καί ὡς Ἐπίσκοπος εἶχε αὐταπάρνηση καί ἀγάπη για τόν Θεό καί τούς ἀνθρώπους.

Καί μία ἄλλη φορά πάλι μοῦ εἶπε: «Αὐτήν τήν ὥρα εἶμαι ὑπόδικος γιατί περιμένω τόν θάνατο καί περιμένω κρίση καί δέν πρέπει νά κατακρίνω κανέναν». Σέ ἄλλη περίπτωση εἶπε: «Μπορεῖ ὁ Θεός μέ τήν ἀρρώστια πού μοῦ ἔδωσε νά θέλη νά μοῦ πῆ στόπ, δέν σέ χρειάζομαι ἄλλο. Πρέπει νά κάνουμε ὑπακοή». Ὅταν ἐγώ τοῦ ἔλεγα «θά γίνετε καλά καί θά ἐπιστρέψετε στήν Μητρόπολη», ἐκεῖνος ἐπανελάμβανε: «Μπορεῖ ὁ Θεός νά μοῦ εἶπε στόπ, δέν σέ χρειάζομαι ἄλλο. Καί πρέπει νά κάνουμε ὑπακοή στόν Θεό».

Αὐτά ἦταν λίγα ἀπό τήν τελευταία περίοδο τῆς ζωῆς του, κατά τούς ἑπτά μῆνες πού ἦταν στό κρεββάτι τοῦ πόνου καί δοξολογοῦσε τόν Θεό.

Πόση παρηγοριά εἶναι αὐτό γιά μᾶς οἱ ὁποῖοι ἔχουμε δυσκολίες, ἔχουμε στεναχώριες, ἔχουμε κατατρεγμούς, μᾶς συκοφαντοῦν, εἴμαστε ἄρρωστοι! Πόση παρηγοριά εἶναι ἡ ζωή αὐτοῦ τοῦ ἀνθρώπου πού μᾶς διδάσκει πῶς νά ἀντιδροῦμε στίς δυσκολίες πού ἔχουμε στήν ζωή μας!

Γι’ αὐτό καί ἡ Διαρκής Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ὅταν ἔλαβε τήν ἀπόφαση στίς 13 Ιανουαρίου τοῦ 2016 νά στείλη στόν Πατριάρχη αἴτημα γιά τήν ἁγιοκατάταξή του, ἔγραφε:

«Ἡ Διαρκής Ἱερά Σύνοδος ἀπεφάσισεν ὅπως διενεργηθῶσιν τά δέοντα κατά τήν ἐκκλησιαστικήν τάξιν διά τήν ἀναγραφήν ἐν ταῖς Ἁγιολογικαῖς Δέλτοις τῆς Ἐκκλησίας τοῦ μακαριστοῦ Μητροπολίτου Ἐδέσσης Πέλλης καί Ἀλμωπίας κυροῦ Καλλινίκου, ἅτε πανθομολογουμένης τῆς ἁγιότητος καί τοῦ ὀρθοδόξου βίου αὐτοῦ ὑπό τοῦ χριστεπωνύμου πληρώματος τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἐδέσσης Πέλλης καί Ἀλμωπίας».

Καί τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο πού ἔλαβε τήν ἀπόφαση στίς 23 Ἰουνίου φέτος (2020) καί τόν ἐνέταξε στό Ἁγιολόγιο τῆς Ἐκκλησίας ἔγραψε στήν «Πρᾶξιν» πού δημοσιεύτηκε:

«Ἐπειδή τοίνυν τοιοῦτος τόν βίον καί τήν πολιτείαν ἀνεδείχθη καί ὁ ἐν Σιταράλωνᾳ Θέρμου Αἰτωλοακαρνανίας γεννηθείς ὁ ἀοίδιμος Μητροπολίτης Ἐδέσσης καί Πέλλης Καλλίνικος (κατά κόσμον Δημήτριος Ποῦλος) βιώσας θεοφιλῶς καί ἀσκητικῶς ἐν Μητροπόλει τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου ἐν Ἑλλάδι, ὅστις ἐσέβετο τήν Μητέρα Ἐκκλησίαν καί προήσπιζε τά δίκαια καί προνόμια αὐτῆς, ὁσιότητι μέν καί ἁγιότητι βίου διακριθείς καί τύπον καί ὑπογραμμόν ἀρετῆς καί ἐγκρατείας καί ἀγαθοεργίας ἑαυτόν παραστήσας καί ζῶν δέ καί μετά θάνατον τοῦ χαρίσματος τῆς τῶν θαυμάτων ἐνεργείας παρά Θεοῦ ἀξιωθείς......διό καί θεσπίζομεν Συνοδικῶς καί διοριζόμεθα καί ἐν Ἁγίῳ διακελευόμεθα Πνεύματι ὅπως ἀπό τοῦ νῦν καί εἰς τό ἑξῆς αἰῶνα τόν ἅπαντα ὁ ἀοίδιμος Ἱεράρχης Καλλίνικος συναριθμῆται τοῖς Ὁσίοις καί Ἁγίοις τῆς Ἐκκλησίας, τιμώμενος παρά τῶν πιστῶν καί ὕμνοις ἐγκωμίων γεραιρόμενος κατ’ ἔτος τῇ η΄ τοῦ μηνός Αὐγούστου ἡμέρᾳ τῆς κοιμήσεως αὐτοῦ».

Καί ἀμέσως μετά μόλις ἀνακοινώθηκε ἡ ἁγιοκατάταξη τοῦ ἁγίου Καλλινίκου, ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἔγραψε στό Δελτίο Τύπου:

«Θεοφιλῶς, θεαρέστως, ἁγιοπνευματικῶς καί ἱεραποστολικῶς διαποίμανε τήν Μητρόπολή του αὐτός ὁ ἅγιος Ἐπίσκοπος τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ. Δέν θά ἦταν ὑπερβολή νά λεχθῆ ὅτι ὁ ἐνάρετος αὐτός Ἱεράρχης ἀνεδείχθη ἕνα πραγματικό κόσμημα τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος».

Θά μποροῦσα, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, νά πῶ πολλά γιά τόν ἅγιο Καλλίνικο. Ἐδῶ, ὅμως, πρέπει νά περατώσω τόν λόγο καί νά πῶ ὅτι ἦταν ἕνας καλός ποιμένας, καί καλός Ἐπίσκοπος, εἰς τύπον καί τόπον τοῦ καλοῦ ποιμένος τῆς Ἐκκλησίας, πού εἶναι αὐτός ὁ Ἴδιος ὁ Χριστός, τόν ὁποῖο Χριστό ἀποκαλοῦσε πολλές φορές τό «Ἀφεντικό του». Καί ὅταν πήγαιναν διάφοροι καί ἔλεγαν θέλουμε τό ἕνα, θέλουμε τό ἄλλο, ἐκεῖνος ἔλεγε: «Ὅ,τι πεῖ τό Ἀφεντικό» καί ἔδειχνε τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ.

Ὁ ἅγιος Καλλίνικος, ὁ Ποιμήν ὁ καλός καί ὁ Ἐπίσκοπος καλός τῶν προβάτων, ὁ ἅγιος καί ἀσκητής αὐτός Ἐπίσκοπος, ὁ Ἁγιορείτης Ἐπίσκοπος εἶναι ἕνα μεγάλο δῶρο τοῦ Θεοῦ στήν Ἐκκλησία. Στά 200 χρόνια στήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος εἶναι ὁ πρῶτος Ἐπίσκοπος πού ἔγινε ἡ ἁγιοκατάταξή του. Εἶναι βέβαια καί ὁ ἅγιος Νεκτάριος, ἀλλά ἀνήκει στήν Ἐκκλησία τῆς Ἀλεξανδρείας. Εἶναι ἕνα μεγάλο δῶρο στήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, στήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος. Εἶναι μεγάλο δῶρο σέ ὁλόκληρη τήν Ἐκκλησία καί μπορεῖ νά γίνη ἕνα μεγάλο δῶρο γιά τόν καθένα ἀπό μᾶς, ὅταν διαβάσουμε καί ἐντρυφήσουμε στήν ζωή του καί τήν διδασκαλία του. Νά ἔχουμε τίς πρεσβεῖες του!

Ἀγαποῦσε πάρα πολύ τήν Θεοτόκο, τήν ὁποία γνώρισε ἀπό τήν µικρή του ἡλικία στό Μοναστήρι τῆς Προυσιώτισσας. Τόν συγκινοῦσαν βαθύτατα οἱ ἀκολουθίες της καί συχνά ἀναφερόταν σέ κηρύγµατά του σέ αὐτήν [...] Στό κήρυγμα (του) πού [..] ἔγινε κατά τήν ἑορτή τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου ἔτους 1976 [...] τό θέµα του ἦταν ἡ σιωπή τῆς Θεοτόκου. Θά κάνω µερικά σχόλια σέ αὐτήν τήν ὁμιλία [...]

Προτρέπει τούς ἀκροατές του νά σιωποῦν µπροστά στίς θλίψεις τῆς ζωῆς. Μάλιστα δίνει καί τό στίγµα αὐτῆς τῆς σιωπῆς. Νά διακατέχωνται, δηλαδή, ἀπό τήν αὐτομεμψία, τήν µεγάλη αὐτή ἀρετή πού συνιστᾶ γνήσιο ὀρθόδοξο φρόνημα.

Ἔτσι, στήν πολυθόρυβη ἐποχή πρέπει νά ἀντιτάξουμε τήν σιωπή, τήν ἡσυχία. Τήν θεωρεῖ ὡς τόν πνεύμονα τῆς πνευµατικῆς ζωῆς, ὡς τά ἀντισώματα τῆς φυσικῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου. Γι’ αὐτό ὑπογραμµίζει: «Νά γίνωμε ἄνθρωποι σιωπῆς. Μόνο µέσα ἀπό τήν σιωπή θά ἀνοίξουμε τήν οἰκία τῆς εἰρηνεύσεως, τῆς ἡσυχίας, τῆς χαρᾶς». [...]

Ἡ ὁμιλία αὐτή ἔχει µεγάλη σηµασία, γιατί, ὅπως εἶπα προηγουµένως, περικλείει ὁλόκληρη τήν ζωή τοῦ Γέροντός µου. Αὐτός ἤξερε νά ὁμιλῆ καί νά σιωπᾶ. Ὅταν σιωποῦσε ἐξωτερικά, διαλεγόταν µέ τόν Θεό καί ὅταν μιλοῦσε µέ τούς ἀνθρώπους, ὁ λόγος του ἠἤταν κραυγή βαθυτάτης σιωπῆς. Κατηύθυνε τό ποίµνιό του µέ τό ὀρθόδοξο ἤθος καί τό καθοδηγοῦσε ἁπλανῶς στήν ὁδό πρός τήν θέωση. Δέν ταν ἕνας ἐπιδερμικός καί ἕνας ἐξωτερικός καί ἀναιμικός κοινωνιολόγος. Ὅλα τά ἔβλεπε µέσα ἀπό τήν θεολογία, τήν ἁγιολογία καί τόν ἡσυχαστικό τρόπο ζωῆς.

Ναυπάκτου Ἱεροθέου: Ἡ ὁδός πρός τήν ἁγιότητα